UMCG Centrum voor Revalidatie | Locatie Beatrixoord
Hartrevalidatie
UMCG Centrum voor Revalidatie | Locatie Beatrixoord
U krijgt deze folder omdat u voor revalidatiebehandeling bent verwezen naar locatie Beatrixoord van het UMCG Centrum voor Revalidatie. U gaat revalideren, omdat u door de problemen met uw hart niet meer alles kunt doen wat u zou willen doen of wat u gewend was te doen. Op lichamelijk, psychisch of sociaal gebied kunt of durft u een aantal dingen niet meer. Door oefening en begeleiding zijn deze vaardigheden straks wel (weer) mogelijk. Veel patiënten die het hartrevalidatieprogramma volgen bij het Centrum voor Revalidatie hebben een hartinfarct meegemaakt. Maar ook andere gebeurtenissen zoals een dotterprocedure (PCI), een kransvatomleiding (bypass), een hartklepoperatie, hartfalen of hartritmestoornissen kunnen een reden zijn om te revalideren.
Poliklinische of klinische behandeling
Hartrevalidatie in het Centrum voor Revalidatie is zowel poliklinisch als klinisch mogelijk. Een opname is meestal nodig als u verpleegkundige zorg nodig heeft, bijvoorbeeld bij het wassen en aankleden. Ook kan de afstand van uw huis tot het Centrum voor Revalidatie te groot zijn, waardoor een opname wenselijk is. Als u wordt opgenomen, krijgt u te maken met verpleegkundigen die 24 uur per dag op de afdeling aanwezig zijn. Naast de individuele hulp bij het innemen van de medicijnen, gesprekken en de lichamelijke verzorging kunt u met al uw vragen of opmerkingen terecht bij een verpleegkundige op uw afdeling.
Het hartrevalidatieteam Het hartrevalidatieteam bestaat naast de cardioloog en de afdelings arts of de verpleegkundig specialist uit de volgende behandelaars: 1
Hartrevalidatie
fysiotherapeuten, een maatschappelijk werkende, verpleeg kundigen, bewegingsagogen, psychologen, een diëtist en trainingsassistenten. Ook kunnen er artsen in consult gevraagd worden, zoals een revalidatiearts, een reumatoloog, een neuroloog, een longarts, een internist of een psychiater. De nauwe band met de Centrale Spoedopvang van het UMCG en/of het verwijzend ziekenhuis waarborgt adequate hulp bij spoedeisende situaties. Tijdens uw revalidatie heeft u regelmatig contact met de case manager. Bij de casemanager kunt u terecht met al uw vragen. De casemanager bespreekt ook de voortgang van uw revalidatie met u.
Intakefase Voordat u begint met revalideren, wordt u uitgenodigd voor een intake. Na de intake stelt het behandelteam in overleg met u vast of revalidatiebehandeling zinvol voor u is. De intake is verspreid over twee dagen. Voor beide dagen ontvangt u per brief een uitnodiging. De eerste bijeenkomst, van ongeveer twee uur, is in groeps verband samen met andere patiënten die ook met de intakefase beginnen. Een casemanager geeft dan uitleg over de intake procedure en het revalidatieprogramma. Bij de casemanager kunt u ook aangeven op welke dagen u absoluut niet beschikbaar bent voor revalidatie, zodat hier zoveel mogelijk in de planning rekening mee gehouden kan worden. Daarnaast wordt u gevraagd een aantal vragenlijsten in te vullen. Tot slot wordt er bij het laboratorium bloed afgenomen, om uw beginwaarden te bepalen. Het tweede deel van de intakefase is individueel en duurt ongeveer drie uur. U heeft dan gesprekken met de arts-assistent of verpleeg 2
UMCG Centrum voor Revalidatie | Locatie Beatrixoord
kundig specialist, de fysiotherapeut of bewegingsagoog en de psycholoog of maatschappelijk werkende. De behandelaars inventariseren met u op welke terreinen de hartziekte gevolgen voor u heeft. Daarnaast heeft u een fietstest op een hometrainer. De apparatuur die aan de hometrainer is gekoppeld meet uw inspanningsvermogen, zodat uw uitgangssituatie kan worden vastgesteld. Hierbij wordt uw hartslag continu geregistreerd en wordt er een hartfilmpje (ECG) gemaakt. Ook wordt van de lucht die u tijdens het fietsen uitademt het zuurstof- en koolzuurgehalte gemeten. Met de informatie verkregen uit de vragenlijsten, de gesprekken, de bloeduitslagen en de resultaten van de fietstest, komt het behandelteam tot een besluit of hartrevalidatie voor u geschikt is en hoe uw revalidatieprogramma er dan uit zal zien. Als een revalidatiebehandeling mogelijk is, is het laatste woord aan u: wilt u wel of niet gaan revalideren. Als na de intakefase blijkt dat hartrevalidatie niet voor u geschikt is, dan wordt dit met u besproken. U krijgt dan zo mogelijk een advies voor een andere behandeling en u wordt terugverwezen naar de verwijzend arts.
Het revalidatieprogramma Het revalidatieprogramma duurt maximaal zestien weken. Gemiddeld kunt u uitgaan van acht tot twaalf weken. Als u uw doelen nog niet heeft bereikt, is verlenging van de revalidatie periode mogelijk. Uw revalidatieprogramma wordt opgesteld aan de hand van de informatie gekregen uit de intakefase en afgestemd op uw mogelijkheden en hulpvragen. Elke patiënt heeft een eigen revalidatieprogramma met individuele doelen. De invulling van het revalidatieprogramma is dan ook bij iedere patiënt weer anders.
3
Hartrevalidatie
Om u een indruk te geven van revalidatiedoelen waaraan u tijdens uw revalidatie kunt werken, leest u hieronder een aantal voorbeelden: - ontdekken en zo mogelijk verleggen van uw lichamelijke grenzen. Hierbij leert u eventuele beperkingen onder ogen te zien. - overwinnen van angst en onzekerheid voor lichamelijke inspanning en uw zelfvertrouwen herwinnen. - (opnieuw) oppakken van uw sociaal functioneren, zoals sporten en uitvoeren van een hobby, huishoudelijke taken en zo mogelijk terugkeren naar betaald werk. Dit gaat soms in overleg met uw bedrijfsarts. - informatie krijgen over risicofactoren, zoals roken, bewegingsarmoede, overgewicht, ongezonde voedings gewoonten of ongezonde stress. Door uw leefgewoontes hierop aan te passen, verkleint u de kans op herhaling van een hartprobleem. Met een aantal onderdelen van het revalidatieprogramma krijgen veel patiënten te maken. Deze onderdelen zijn meestal in groeps verband. In sommige gevallen is ook individuele begeleiding mogelijk. Hieronder volgt een toelichting op de groepsonderdelen. Fietstrainingen Fietstrainingen verbeteren uw conditie en zijn daardoor erg belangrijk. Daarnaast verbetert bij veel patiënten het zelf vertrouwen door fietstrainingen. Als het nodig is wordt tijdens het fietsen (constant of met enige regelmaat) uw hartritme bewaakt (ECG). Aan de hand van de fietstest in de intakefase wordt uw trainingsschema gemaakt. Bewegingsactiviteiten De fysiotherapeuten en bewegingsagogen werken met u aan het verbeteren van uw lichamelijke conditie, het leren omgaan met klachten, het versterken van uw zelfvertrouwen en het wegnemen van angst voor bewegen. Het revalidatieprogramma heeft daarvoor 4
UMCG Centrum voor Revalidatie | Locatie Beatrixoord
verschillende inspanningsactiviteiten zoals zaalsporten, zwemmen en loop- en wandeltrainingen. Als het nodig is, worden ook Activiteiten uit het Dagelijks Leven (ADL) zoals tillen, dragen en huishoudelijk werk geoefend. Daarnaast bekijken de fysiotherapeut en de bewegingsagoog met u welke bewegingsactiviteiten u na de revalidatieperiode kunt voortzetten. Naast inspanning kan ook ontspanning op het programma staan. U leert (spier)spanning te herkennen en leert dit te beïnvloeden met technieken en ademhalingstherapie. Voeding De diëtist geeft voedings- en dieetvoorlichting, om de risico's voor hart- en vaatziekten te verkleinen. Daarnaast begeleidt de diëtist patiënten die bijvoorbeeld last hebben van: • een te hoge waarde van bloedvetten, bijvoorbeeld cholesterol; • overgewicht; • een hoge bloeddruk; • diabetes mellitus, (suikerziekte); • hartfalen, als er sprake is van zout- en vochtbeperking. Ook als uw gewicht of uw buikomtrek groter is dan normaal voor uw lengte, leeftijd en geslacht, wordt u uitgenodigd voor een intake met de diëtist. In het eerste gesprek stelt u samen vast of dieetbehandeling noodzakelijk is. Vervolgens stelt u het doel van uw dieetbehandeling vast en maakt u afspraken over de verdere begeleiding. Verwerking en begeleiding Afhankelijk van uw situatie en hulpvraag kunnen gesprekken met een psycholoog of maatschappelijk werker onderdeel zijn van het hartrevalidatieprogramma. Vaak gaan deze gesprekken over 5
Hartrevalidatie
problemen die u rondom uw hartklachten ervaart op sociaal of psychisch gebied. U kunt denken aan problemen in relatie met anderen, zoals uw gezin of collega's, of aan optredende angsten en spanningen. Bij de maatschappelijk werkende kunt u daarnaast ook meer praktische zaken bespreken, zoals vergoedingen en verzekeringen. Ook is er de mogelijkheid voor partnergesprekken. In deze gesprekken kan het gaan over: • hoe kunt u elkaar steunen? • hoe vinden u en uw partner evenwicht tussen bezorgd heid en overbezorgdheid? • wat kunnen u en uw partner doen als u door de gebeurtenissen erg veranderd bent, bijvoorbeeld als u stiller of angstiger bent of eerder geïrriteerd? Informatiemodule Tijdens uw revalidatie wordt u samen met uw partner of iemand anders die belangrijk voor u is, uitgenodigd voor de informatie module. In deze module komen een gezonde leefstijl en de risicofactoren voor hart- en vaatziekten aanbod. Samen met u willen we kijken waar uw mogelijkheden liggen om te komen tot een gezonde leefstijl, passend bij het omgaan met hart- en vaatziekten.
Medische begeleiding Tijdens uw revalidatie bent u onder controle van een verpleeg kundig specialist, afdelingsarts en/of een cardioloog. De cardioloog is eindverantwoordelijke voor uw revalidatieproces. Aan het begin en aan het einde van uw revalidatie heeft u een gesprek met de verpleegkundig specialist of arts assistent cardiologie. Als er medische problemen zijn die uw revalidatie beïnvloeden, kunt u tussentijds via de casemanagers een afspraak maken bij de 6
UMCG Centrum voor Revalidatie | Locatie Beatrixoord
verpleegkundig specialist of arts assistent cardiologie. Indien nodig, vindt er overleg plaats met de cardioloog.
Voortgang Tijdens uw revalidatie heeft u elke vier weken een evaluatiegesprek met de fysiotherapeut of bewegingsagoog. Ook zult u regelmatig uw casemanager spreken over de voortgang van uw revalidatie. In deze gesprekken kunt u aangeven hoe de revalidatie u bevalt en of het revalidatieprogramma of uw revalidatiedoelen moeten worden bijgesteld. Het behandelteam zal ook regelmatig uw voortgang bespreken. De casemanager geeft u een terugkoppeling van deze besprekingen.
Afsluiting In een eindgesprek bespreekt de verpleegkundig specialist of arts assistent Cardiologie met u het verloop en de resultaten van uw revalidatie. Als de arts het nodig vindt, wordt opnieuw uw inspanningsvermogen gemeten. Dit gebeurt, net als in de intakefase, met een fietstest op de hometrainer. Zo kunnen de waarden na de revalidatie vergeleken worden met de waarden voor uw revalidatie. Ook zult u weer uitgenodigd worden om vragen lijsten in te vullen en zal uw bloed weer gecontroleerd worden door het laboratorium. Uw verwijzend cardioloog en uw huisarts krijgen een ontslagbrief met de bevindingen en resultaten van uw revalidatie. Na de revali datie komt u weer onder controle bij uw verwijzend cardioloog. Nazorg De meeste patiënten ervaren na het hartrevalidatieprogramma positieve veranderingen in bijvoorbeeld conditie, leefstijl en 7
Hartrevalidatie
voeding. Het is belangrijk om dit ook na de revalidatie vast te houden. Na ongeveer twee maanden neemt de case-manager contact met u op om te informeren hoe het met u gaat en hoe u de veranderingen heeft vastgehouden. Actief lid worden van een (hartpatiënten)sportclub of patiëntenvereniging kan dit gemakkelijker maken. Het UMCG Centrum voor Revalidatie geeft ondersteuning bij de overstap van de hartrevalidatie naar een sportvereniging of fitness centrum in uw omgeving. U kunt hiervoor contact opnemen met Bureau Sport. Uw fysiotherapeut of bewegingsagoog vertelt u graag over de mogelijkheden.
Meer informatie en vragen Als u na het lezen van deze brochure nog vragen heeft of als u meer informatie wilt, dan kunt u bellen met het UMCG Centrum voor Revalidatie. Universitair Medisch Centrum Groningen UMCG Centrum voor Revalidatie | locatie Beatrixoord Dilgtweg 5, 9751 ND Haren Postbus 30.002, 9750 RA Haren Telefoon (050) 361 79 99 www.revalidatie.umcg.nl Op onze website vindt u meer informatie over onze behandelingen, behandelwijze en behandelaars. Op de homepage staan links naar nieuws over ons centrum en naar onze social media YouTube, Facebook en Twitter. Ook vindt u er onder het kopje ‘Volwassenen’ en vervolgens ‘Interessante links’ handige links naar patiëntenverenigingen.
8
Patiënteninformatie vlc 423/1504
