Collegevoorstel
Openbaar Onderwerp
Uitvoeringsregels investeringsregeling verbetering kwaliteit gevels wederopbouwpanden Nijmegen 2013-2015 Programma / Programmanummer
BW-nummer
Economie & Toerisme / 1041 Portefeuillehouder
B. Jeene Samenvatting
Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr.
Op 26 juni 2013 is met de provincie Gelderland een stadscontract gesloten. Op 9 juli 2013, nr.3.4 is door ons college het Actieplan Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015 vastgesteld voor de aanwending van €900.000 die door de provincie is toegekend. Eén van de in dit actieplan genoemde projecten is het vaststellen van een investeringsregeling (uitvoeringsregels) binnenstad wederopbouwpanden, waarvoor € 200.000 beschikbaar is. Doel daarvan is het toekennen van een stimuleringssubsidie van 25% tot een maximum van €20.000 in de kosten van het verbeteren van het beeld en fysieke kwaliteit van gevels van wederopbouwpanden gelegen in het aangewezen gebied in de binnenstad. Doelstelling het geven van een structurele impuls aan concurrentiekracht en verbetering uitstraling/beeldkwaliteit.
EZ20, Nico Verlaan, 2618 Datum ambtelijk voorstel
4 februari 2014 Registratienummer
13.0015899
Ter besluitvorming door het college
1. De uitvoeringsregels investeringsregeling verbetering fysieke kwaliteit gevels weder-opbouwpanden Nijmegen 2013-2015 inclusief bijlagen vast te stellen; 2. De datum van inwerkingtreding van de uitvoeringsregels inclusief bijlagen te bepalen op de dag na bekendmaking; 3. Mandaat te verlenen aan het Hoofd Economische Zaken voor de subsidieverlening en –vaststelling; 4. De reactie op de brief van de van het Huis voor de Binnenstad van 15 januari 2014 vast te stellen.
Paraaf akkoord
Datum
Paraaf akkoord
Datum
Leidinggevende
Programmamanager H. Kielenstijn
Programmadirecteur I. Hol
Alleen ter besluitvorming door het College Besluit B&W d.d. 25 februari 2014
Conform advies Aanhouden Anders, nl.
nummer:3.12
Bestuursagenda
Gemeentesecretaris
Portefeuillehouder
Collegevst 100214definitieve versie.docx
Collegevoorstel
1
Probleemstelling
Bij ons besluit van d.d. 9 juli 2013, nummer 3.4. is het Actieplan Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015 vastgesteld. Eén van de daarin opgenomen acties is – naar analogie van de eerder succesvolle investeringsregeling voor de ringstraten - het stimuleren van ondernemers, die eigenaar/huurder zijn van een wederopbouwpand gelegen in het aangewezen gebied van de binnenstad, tot verbetering van het beeld en de fysieke kwaliteit van de gevels van wederopbouwpanden die zij in gebruik hebben. Het gebied beslaat Plein 1944, Molenstraat, Houtstraat, Stikke Hezelstraat, Augustijnenstraat, Burchtstraat, St. Jorisstraat, Kelfkensbos, Hertogstraat, Bloemerstraat, Smetiusstraat, In de Betouwstraat, van Welderenstraat en van Broekhuysenstraat. De subsidie wordt verstrekt als cofinanciering voor de fysieke verbetering. 2
Juridische aspecten
Het raamwerk voor het toekennen van de betreffende stimuleringssubsidie is de Nijmeegse Kaderverordening Subsidieverstrekking. In deze verordening is voor uw College de mogelijkheid opgenomen uitvoeringsregels vast te stellen. Van deze bevoegdheid wordt nu gebruik gemaakt voor het vaststellen van “Uitvoeringsregels investeringsregeling verbetering kwaliteit gevels wederopbouwpanden Nijmegen 2013-2015. De grondslag voor dit beleid is de benoeming als project “Gevelaanpak en investeringsregeling” in het door uw College op 9 juli 2013 vastgestelde Actieplan Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015 (hoofdstuk 2 projecten actieplan) Op basis van de bijgesloten uitgangsnotie zal door Bureau Stedenbouw en Architectuur het Sfeerbeeldenboek gevelkwaliteit in de vorm van een poster worden gemaakt. Deze bevat uitgangspunten en randvoorwaarden bij het verbeteren van de gevelkwaliteit van wederopbouwpanden. Subsidie -aanvragen zullen hieraan worden getoetst. 3
Doelstelling
Uitvoering van de regeling te laten plaatsvinden in de periode van datum vaststelling tot en met 31 december 2015. Met als beoogd resultaat: • Tenminste 20 eigenaren/huurder gebruik maken van deze regeling; • Een bijdrage wordt geleverd aan werkgelegenheid; • Verbetering fysieke kwaliteit en uitstraling (beeldkwaliteit) van de panden met als oogmerk verbetering van het verblijfs- en vestigingsklimaat. 4
Argumenten
Het stimuleren van investeringen in de kwaliteit van gevels van wederopbouwpanden in het aangewezen binnenstadsgebied leidt tot een verbetering van het vestigings- en verblijfsklimaat in de binnenstad. Dat draagt bij tot een structurele impuls aan concurrentiekracht en uitstraling/beeldkwaliteit van de binnenstad. 5
Klimaat
Het investeren in de gevels van de betreffende panden zal leiden tot een langere levensduur van de betreffende panden. Een langere levensduur betekent een besparing op grondstoffen. Dat is gunstiger voor het milieu omdat het een reductie betekent van de uitstoot van CO2. Bovendien kan er energie worden bespaard als gelijktijdig bouwkundige energiebesparende maatregelen worden getroffen.
Collegevoorstel
Vervolgvel
2
6
Financiën
In het Actieplan is een budget beschikbaar van €200.000,-- alsmede een budget van €3500 voor maken van een sfeerbeeldenboek. Om overschrijding van dit budget te voorkomen is in de uitvoeringsregeling dit bedrag opgenomen als subsidieplafond. De financiering van het Actieplan vindt zijn grondslag in het programma Economisch Offensief Binnenstad , begroting 2013 onder nummer 61268 en valt onder het programma Economie en Toerisme. Mocht er maximaal gebruik worden gemaakt van deze subsidiemogelijkheid, dan betekent dat de private sector zelf €600.000,-- aan cofinanciering zal inbrengen. 7
Participatie en Communicatie
Deze uitvoeringsregels investeringsregeling verbetering kwaliteit gevels wederopbouwpanden c.a. is als onderdeel van het actieplan Versterking Economische Structuur Binnenstad tot stand gekomen met de in de Binnenstad actieve interne en externe stakeholders, met name het Huis van de Binnenstad en het Bewonersplatform Centrum Nijmegen. De uitvoeringsregels zullen volgens de gebruikelijke weg digitaal en analoog bij betrokkenen onder de aandacht worden gebracht. 8
Uitvoering en evaluatie
De regeling wordt door het projectbureau Binnenstad van de afdeling Economische Zaken uitgevoerd . Daarbij zal intern ondersteuning worden verleend door Bureau Subsidie (financiële component) en Bureau Archeologie en Monumenten (toets kwaliteit verbetering buitengevel wederopbouwpand). Het sfeerbeeldenboek zal daarbij als toetsingsinstrument worden gebruikt. De evaluatie zal plaatsvinden na beëindiging van de looptijd van deze uitvoeringsregeling. De onder 3 benoemde resultaten zullen hierbij worden betrokken. 9
Risico
Geen.
Bijlage(n): Ter inzage:
uitvoeringsregeling, aanvraagformulier Uitgangspuntennotie/ sfeerbeeldenboek (poster), actieplan Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015
Uitvoeringsregels investeringsregeling verbetering kwaliteit gevels wederopbouwpanden Nijmegen 2013 - 2015
Artikel 1. Begripsomschrijvingen Deze uitvoeringsregels verstaan onder: a. subsidie: de aanspraak op financiële middelen, door het college verstrekt met het oog op een investering van de aanvrager, in de buitengevelkwaliteit van een wederopbouwpand gelegen in het actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015 benoemde gebied; b. kwaliteit: bouwkundige kwaliteit van een buitengevel van een wederopbouwpand; c. sfeerbeeldenboek: door bureau Stedenbouw en Architectuur uitgebrachte poster met gemeentelijke uitgangspunten, randvoorwaarden bij het verbeteren van de gevelkwaliteit bij wederopbouwpanden in de binnenstad van Nijmegen; d. wederopbouwpand: pand gelegen binnen het benoemde gebied en gebouwd is in de Nijmeegse wederopbouwperiode tussen 1945 en 1970; e. benoemde gebied: Plein 1944, Molenstraat, Houtstraat, Stikke Hezelstraat, Augustijnenstraat, Burchtstraat, St. Jorisstraat, Kelfkensbos, Hertogstraat, Bloemerstraat, Smetiusstraat, In de Betouwstraat, van Welderenstraat en van Broekhuysenstraat; f. ondernemer: een natuurlijk persoon of rechtspersoon behorende tot het midden- en kleinbedrijf die ingeschreven staat bij de Kamer van Koophandel; g. Midden- en kleinbedrijf: een bedrijf, niet zijnde een vereniging of stichting of onderdeel van een winkelketen, waarbinnen 10 of minder personen werkzaam zijn; h. subsidieaanvrager: de midden- en of kleinbedrijfondernemer die voor de uitoefening van zijn bedrijf als eigenaar en/of huurder beschikt over een wederopbouwpand gelegen in het benoemde gebied; i. subsidieaanvraag: een aanvraag om een bijdrage van 25% in de financiering van de investeringskosten ter verbetering van de fysieke kwaliteit van de buitengevel van een wederopbouwpand gelegen in het benoemde gebied; j. investeringen in gevelkwaliteit: financiële uitgaven voor de verbetering van de kwaliteit van de buitengevel van een wederopbouwpand gelegen in het benoemde gebied. Met doelstellingen, het verbeteren van het vestigings- en verblijfsklimaat, het geven van een impuls aan de concurrentiekracht en uitstraling/beeldkwaliteit; k. college: Burgemeester en Wethouders van de gemeente Nijmegen.
Artikel 2: Reikwijdte en doelstelling 1. Op de subsidieverlening conform deze uitvoeringsregels zijn de Algemene wet bestuursrecht, en de Nijmeegse Kaderverordening Subsidieverstrekking van toepassing; 2. Het verstrekken van subsidie aan eigenaren of huurders die hun midden- of kleinbedrijf uitoefenen vanuit een wederopbouwpand gelegen in het benoemde gebied. Voor investeringen in de bouwkundige kwaliteit van de buitengevel van dit pand (fysieke verbeteringen als bedoeld en omschreven in het sfeerbeeldenboek gevelkwaliteit). Het doel is een verbetering van de fysieke kwaliteit en uitstraling de buitengevels van wederopbouwpanden in het genoemde gebied.
1
2
Artikel 3. Subsidie-aanvrager Voor subsidie komen alleen in aanmerking zij die eigenaar of huurder zijn van een wederopbouwpand dat gelegen is in het onder artikel 1.e benoemde gebied. Subsidieaanvrager dient ondernemer te zijn als bedoeld onder artikel 1.f. In het geval door subsidie - aanvrager een bedrijf wordt uitgeoefend moet dit voldoen aan het gestelde onder artikel 1.g.
Artikel 4. Hoogte subsidie en subsidieplafond: 1. De bijdrage bedraagt maximaal 25% van de verbouwings-, herstel- of restauratiekosten, met een maximum subsidiebedrag van € 20.000, - en een minimuminvesteringsbedrag van € 2.000, - per aanvraag; 2. Het subsidieplafond bedraagt € 200.000, -. De subsidie - aanvragen worden behandeld op volgorde van binnenkomst; 3. Voorschotten op de subsidie worden niet verleend.
Artikel 5. Subsidieaanvraag 1. Het College stelt voor de aanvraag voor een subsidie een aanvraagformulier vast. 2. De ondernemer dient voor de aanvraag van deze subsidie gebruik te maken van dit aanvraagformulier met bijsluiting van de in deze uitvoeringsregeling gevraagde bescheiden. Artikel 6. Aanvraag en te overleggen gegevens
1. Het College behoudt zich het recht om, wanneer zij daar aanleiding toe ziet, de subsidieaanvrager een verklaring omtrent gedrag te laten overleggen. 2. De aanvraag dient vergezeld te gaan van: a. een investerings- en kostenbegroting onderbouwd met offertes; b. een financieringsplan; c. kopie huurcontract of bewijs van eigendom; d. een kopie van een geldig legitimatiebewijs e. indien van toepassing een verblijfsvergunning f. een bewijs dat er legaal een bedrijf wordt gevoerd; g. een recent bankafschrift; h. bij een bestaande onderneming een kopie van de laatste jaarstukken goedgekeurd door een accountant; i. wanneer er geen jaarstukken overlegd kunnen worden, bij een bestaand bedrijf een kopie van de laatste aangifte inkomstenbelasting; j. bij een startend bedrijf kopie van het bedrijfsplan; k. een kopie van de eventuele benodigde (omgevings)vergunningen; l. een de - minimisverklaring (Steun verleend uit de Investeringsregeling betreft zogenaamde de - minimissteun.
3
Artikel 7. Beslistermijn subsidieaanvraag 1. Het college beslist binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag. Indien de aanvraag niet volledig is, zal aanvrager binnen vier weken na indiening in de gelegenheid worden gesteld aanvullingen hierop te geven; 2. De termijn bedoeld als in het eerste lid kan door het college in bijzondere omstandigheden ter beoordeling aan het college met een termijn van acht weken worden verlengd. Het college informeert de aanvrager hierover schriftelijk.
Artikel 8. Criteria voor bijdrage Om in aanmerking te komen voor een subsidie dient naast het voldoen aan het gestelde in de Nijmeegse Kaderverordening Subsidieverstrekking, te worden voldaan aan de volgende aanvullende criteria: a. de financiering mag geen betrekking hebben op sanering van schulden, dan wel op een afbouw van de bedrijfsactiviteiten; b. het bedrijf mag niet in staat van faillissement, vereffening, surseance van betaling of akkoord verkeren, dan wel er geen verzoeken om surseance van betaling of faillissement zijn ingediend; c. Voor werkzaamheden uitgevoerd en al dan niet afgerond in de periode 1 januari 2014 tot de inwerkingtreding van deze uitvoeringsregeling geldt deze regeling met terugwerkende kracht. Vanaf de inwerkingtreding geldt dat aanvragen voor subsidie voor aanvang van de werkzaamheden gedaan moeten worden; d. Werkzaamheden voortvloeiende uit investeringen waarvoor subsidie als bedoeld onder artikel 1.j is toegekend, moeten binnen een jaar na toekenning van de subsidie zijn uitgevoerd. Dan wel na afgifte van de benodigde vergunning.
Artikel 9. Intrekking, wijziging van de subsidieverlening Naast de gevallen genoemd in de Algemene wet bestuursrecht en de Nijmeegse Kaderverordening Subsidieverstrekking kan het College de subsidieverlening intrekken of ten nadelen van de subsidie-aanvrager wijzigen indien: a. aanwending/besteding van de subsidie op een andere wijze dan in de subsidieaanvraag gegeven informatie heeft plaatsgevonden; b. de bedrijfsactiviteiten zijn beëindigd voor de vaststelling van de subsidie; c. de subsidieontvanger niet beschikt over eventuele benodigde vergunningen, voorwaarden gesteld aan de beschikking niet nakomt; d. de subsidieontvanger in surseance van betaling of in staat van faillissement wordt verklaard. Indien de rechtmatigheid van de besteding van de bijdrage niet kan worden aangetoond c.q. gebleken is dat op grond van onjuiste en/of onvolledige informatie ten onrechte een bijdrage is verleend, zal onmiddellijke terugbetaling worden gevorderd.
4
Artikel 10. Subsidievaststelling, -intrekking en -wijziging 1. Bij het verzoek tot subsidievaststelling dient voor het declareren van de kosten gebruik te worden gemaakt van het door het college van Burgemeester en Wethouders vastgestelde einddeclaratieformulier; 2. De eindbegunstigde dient uiterlijk drie maanden na afloop van het project een Eind - declaratie in bij het college van Burgemeester en Wethouders; 3. De vaststelling van de hoogte van de subsidie wordt gebaseerd op de werkelijk gemaakte subsidiabele kosten ten behoeve van het project; 4. Overheidsmiddelen verkregen uit andere bron dan wel andere onvoorziene inkomsten voor het project en direct gerelateerd aan het project, die vooraf onvermeld zijn gebleven, worden in mindering gebracht op het in de beschikking toegekende subsidiebedrag. Dit kan leiden tot intrekking van de beschikking, dan wel tot een lagere vaststelling van het subsidiebedrag bij eindafrekening. 5. De gereedmelding en het verzoek tot subsidievaststelling bevat: a. een kostenoverzicht; b. alle rekeningen en betalingsbewijzen (zijnde bankafschriften), op datum van betaling gerangschikt; Kasbetalingen zijn uitsluitend toegestaan tot een maximum bedrag van € 2000 (kopie bewijs kasboek verplicht). Wanneer er geen bewijs kasboek overlegd kan worden (bv. aanvrager is eigenaar) behoudt het college het recht de aanvrager een leveranciersverklaring te laten overleggen; c. een verklaring dat bij het treffen van de voorzieningen is voldaan aan de voorwaarden waaronder de subsidie is verleend; d. bij financiële onduidelijkheden kan door het college een accountsverklaring worden verlangd met betrekking tot de juistheid van de overlegde financiële bescheiden.
Artikel 12. Citeertitel Deze regels kunnen worden aangehaald als de "Uitvoeringsregels investeringsregeling verbetering kwaliteit gevels wederopbouwpanden Nijmegen 2013-2015”.
bijlagen behorende bij deze uitvoeringsregeling: -verplicht te gebruiken aanvraagformulier en de daarbij horende 1verklaring de - minimissregeling; -uitgangspunten Sfeerbeeldenboek (poster) gevelkwaliteit.
5
6
Aanvraagformulier Uitvoeringsregels investeringsregeling Verbetering kwaliteit gevels Wederopbouwpanden Nijmegen
2013-2015
-december 2013 -
Het ondertekende aanvraagformulier inclusief alle noodzakelijke bijlagen dient verzonden te worden aan: Gemeente Nijmegen T.a.v. de heer R.J.N.Schilder Postbus 9105 6500 HG Nijmegen In te vullen door gemeente Nijmegen: Datum ontvangst: ………………………………………… Projectnummer: …………………………………………
Met behulp van dit aanvraagformulier inclusief alle bijbehorende bijlagen wordt een gemeentelijke subsidie aangevraagd als bedoeld onder artikel 1 sub a van deze regeling. Deze regeling is bedoeld voor eigenaren/huurders die hun Midden- of Kleinbedrijf exploiteren vanuit een wederopbouwpand dat is gelegen in het onder artikel 1 sub d genoemd gebied. Let op! Uitgesloten van subsidie zijn stichtingen, verenigingen of bedrijven die deel uit maken van een (landelijke) keten met meer dan 10 werknemers. Gegevens aanvrager
Naam aanvrager Postadres Postcode en plaats Bezoekadres Postcode en plaats Naam contactpersoon Functie Telefoonnummer Faxnummer E-mailadres Nummer geldig legitimatiebewijs van de contactpersoon Kopie als bijlage bijvoegen
Rekeningnummer van de aanvrager waarop de subsidie wordt uitgekeerd Kopie van recent bankafschrift als bijlage bijvoegen (maximaal drie maanden oud)
Is voor de aanvrager een verzoek om surséance van betaling of faillissement ingediend? Welke omschrijving is voor de aanvrager van toepassing?
Rekening/IBAN nummer: Ten name van: Plaatsnaam: Nee Ja Eigenaar van het pand waarvoor een subsidie wordt aangevraagd kopie van eigendomsbewijs als bijlage bijvoegen.
Huurder van het pand waarvoor subsidie wordt aangevraagd kopie van huurcontract als bijlage bijvoegen
Inschrijvingsnummer en datum inschrijving Handelsregister Kamer van Koophandel
Inschrijvingsnummer: ……………………………………… Datum inschrijving: …………………………………………
Kopie van inschrijving als bijlage bijvoegen (maximaal twaalf maanden oud)
Rechtsvorm van de aanvrager
eenmanszaak VOF BV NV Anders, nl. ………………………………………
Korte omschrijving van de bedrijfsactiviteiten
Aantal medewerkers in loondienst
…….....FTE
2
Bent u onderdeel van een groep/keten?
Nee Ja, naam groep/keten Aantal medewerkers groep (FTE’s): ………………
Bent u BTW-plichtig?
Ja, BTW-nummer is: ………………………………… Indien ja, kopie van opgave BTW-nummer door Belastingdienst als bijlage bijvoegen
Nee Gegevens bedrijfspand/wederopbouwpand waarop de aanvraag betrekking heeft Adres Postcode Plaatsnaam
Gegevens met betrekking tot de aanvraag Korte omschrijving en opsomming van de investeringen aan de buitengevel van het pand waarvoor een subsidie wordt aangevraagd
1.
2.
3.
Totale kosten investeringen Is voor deze investeringen/verbouw een vergunning nodig?
Nee Ja, te weten .................. Indien Ja, is deze vergunning reeds aangevraagd? Ja, aanvraagdatum................ Nee
Binnen welke periode worden de investeringen gerealiseerd?
Startdatum:
Graag een ruime termijn hanteren i.v.m. mogelijke uitloop van de werkzaamheden
Einddatum:
De gevraagde subsidie bedraagt:
€
(maximaal 25% van de kosten met een maximum van 20.000 euro, het minimuminvesteringsbedrag is € 2.000,-)
Uitvoeringsregels Investeringsregeling verbetering gevelkwaliteit Wederopbouwpanden Gemeente Nijmegen 2014-2015
3
Overige financiering wordt opgebracht door:
Naam................................ bedrag: € ........................................
Naam................................ bedrag: €.........................................
Naam.................................bedrag: €..........................................
Heeft u de laatste drie jaar reeds eerder een bijdrage ontvangen van een overheid en/of in het kader van een subsidieregeling?
Nee, de - minimisverklaring bijvoegen. Ja Kopie van beschikking op ontvangen subsidie als bijlage toevoegen
Steun verleend uit de Investeringsregeling betreft zogenaamde de - minimis steun. Dit betekent dat steun alleen verleend kan worden wanneer uw onderneming gedurende het lopende belastingjaar en de twee voorafgaande belastingjaren niet reeds meer dan € 200.000 aan overheidssteun heeft ontvangen. Eventueel teveel ontvangen steun moet worden teruggevorderd.
Verwacht Resultaat De vragen hieronder hebben betrekking op het verwachte resultaat van de geplande investeringen. Verwachte Resultaten Verwachte procentuele stijging jaarlijkse omzet: Verwachte toename werkgelegenheid (FTE): Beoogde effect na voltooiing project op het vestigings- en verblijfsklimaat
%
Uitvoeringsregels Investeringsregeling verbetering gevelkwaliteit Wederopbouwpanden Gemeente Nijmegen 2014-2015
4
Ondertekening
Ondergetekende verklaart dit aanvraagformulier naar waarheid te hebben ingevuld en akkoord te gaan met alle voorwaarden en regelgeving behorende bij de Uitvoeringsregels investeringsregeling verbetering kwaliteit gevels wederopbouwpanden Nijmegen 2013-2015 Aldus naar waarheid ingevuld, Plaats Datum Naam
Handtekening aanvrager:
Bij dit aanvraagformulier dienen de volgende bescheiden te worden meegestuurd: Graag aangeven welke bijlagen zijn toegevoegd: Algemeen Kopie geldig legitimatiebewijs contactpersoon Kopie van een recent bankafschrift Indien van toepassing kopie huurcontract/eigendomsbewijs Kopie van opgave BTW-nummer door de Belastingdienst Kopie van vergunningen, noodzakelijk voor de uitoefening van de bedrijfsactiviteiten Indien relevant kopie van beschikking op eerder ontvangen subsidie De - minimisverklaring* Specifieke informatie Ondernemersplan, alleen voor startende ondernemer. Investerings- en kostenbegroting, inclusief een specificatie van de kosten van de investeringen. Deze specificatie dient te worden onderbouwd met offertes Financieringsplan Kopie( omgevings) vergunning indien van toepassing Bij een bestaande onderneming een kopie van de laatste jaarstukken of een kopie van de laatste aangifte inkomstenbelasting * Een blanco de - minimisverklaring is bij dit aanvraagformulier gevoegd. U dient deze in te vullen, te ondertekenen en samen met het aanvraagformulier in te leveren. Maak voor uzelf een kopie van dit aanvraagformulier en alle bijgevoegde bescheiden. Onvolledige aanvragen worden niet in behandeling genomen!
Uitvoeringsregels Investeringsregeling verbetering gevelkwaliteit Wederopbouwpanden Gemeente Nijmegen 2014-2015
5
Verklaring de-minimissteun Aanbevolen wordt om alvorens deze verklaring in te vullen eerst de toelichting in de bijlage van dit formulier te lezen! Verklaring Hierbij verklaart ondergetekende, dat aan de hierna genoemde onderneming, alsmede aan het eventuele gehele moederconcern waartoe de onderneming behoort, geen de-minimissteun is verleend Over de periode van ……………………..(begindatum van het belastingjaar gelegen 2 jaar vóór de datum van ondertekening van deze verklaring) tot …………………...... (datum van ondertekening van deze verklaring) is niet eerder de-minimissteun verleend.
beperkte de-minimissteun is verleend Over de periode van…………………..(begindatum van het belastingjaar gelegen 2 jaar vóór de datum van ondertekening van deze verklaring) tot ............ ............... (datum van ondertekening van deze verklaring) is eerder de-minimissteun (in welke vorm of voor welk doel dan ook) verleend tot een totaal bedrag van € .......................................................... Of deze de-minimissteun al daadwerkelijk is uitbetaald, doet niet ter zake. Een kopie van gegevens waaruit het verlenen van de-minimissteun blijkt, wordt bijgaand verstrekt.
reeds andere steun voor dezelfde in aanmerking komende kosten is verleend Voor dezelfde in aanmerking komende kosten is reeds staatssteun verleend tot een totaal bedrag van €……………………... Deze staatssteun is verleend op grond van een groepsvrijstellingsverordening of een besluit van de Europese Commissie op …………….
Een kopie van gegevens waaruit het verlenen van staatssteun voor dezelfde in aanmerking komende kosten blijkt wordt bijgaand verstrekt.
Aldus volledig en naar waarheid ingevuld door: ....................................................................................................................................(bedrijfsnaam) ……………………………………………………………………………….....................(inschrijfnr. KvK) ............................................................................................................(naam functionaris en functie) ..........................................................................................................................(adres onderneming) .................................................................................................................(postcode en plaatsnaam)
...............................................(datum)........................................................................(handtekening)
Verklaring de-minimissteun, Uitvoeringsregeling verbetering gevelkwaliteit Wederopbouwpanden Gemeente Nijmegen 2013-2015
Zie toelichting hierna Toelichting verklaring de-minimissteun
Verklaring de-minimissteun, Uitvoeringsregeling verbetering gevelkwaliteit Wederopbouwpanden Gemeente Nijmegen 2013-2015
Deze toelichting dient als hulpmiddel bij het invullen van de de-minimisverklaring. Aan de toelichting 1
kunnen geen rechten worden ontleend. De de-minimisverordening nr. 1998/2006 is bepalend . De-minimisverordening en staatssteun De staatssteunregels in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) (artikel 107 en 108) stellen beperkingen aan overheden als zij steun willen verlenen aan ondernemingen. Deze deminimisverklaring is nodig voor de provincie/ gemeente/ het waterschap om na te gaan of het voordeel dat uw onderneming door deze de-minimissteun krijgt, past binnen de voorwaarden die de Europese staatssteunregels stellen. 2
In de de-minimisverordening heeft de Europese Commissie verklaard dat steunmaatregelen (zoals subsidieverlening) tot een bepaalde drempel het handelsverkeer tussen de lidstaten niet ongunstig beïnvloeden en de mededinging niet vervalsen en daarom niet beschouwd worden als staatssteun in de zin van het EG-verdrag. Deze drempel is gesteld op een bedrag van € 200.000,-- (€ 100.000,-- voor ondernemingen in de sector wegvervoer). Voor de visserijsector geldt een drempel van € 30.000,--. 3
Voor de sector van de primaire productie van landbouwproducten, is de drempel gesteld op € 7.500,-- . 4
Dit bedrag geldt per onderneming over een periode van drie belastingjaren. Steun die genoemde drempelbedragen niet overschrijdt, wordt aangemerkt als ‘de-minimissteun’. De de-minimisvrijstelling is van toepassing op steun die aan ondernemingen wordt verleend in alle sectoren. De verwerking en afzet van landbouwproducten valt sinds 1 januari 2007 onder de 'gewone' de-minimisvrijstelling nr. 1998/2006. Van de-minimisregel zijn echter uitgezonderd: exportsteun en steun waardoor binnenlandse producten ten opzichte van ingevoerde producten worden bevoordeeld, steun aan ondernemingen die actief zijn in de kolenindustrie en steun verleend aan ondernemingen in moeilijkheden. Ook steun voor de aanschaf van vrachtwagens (‘wegvervoermiddelen voor vracht door ondernemingen die vrachtvervoer voor rekening van derden uitvoeren’) valt buiten de deminimisvrijstelling. In deze gevallen dient steun aangemeld te worden bij de Europese Commissie. De aanmelding wordt gedaan door de provincie/ gemeente/ het waterschap. Bedrag van de-minimissteun Door middel van deze verklaring geeft u aan, dat met de huidige subsidieverlening voor uw onderneming alsmede het eventuele gehele moederconcern waartoe uw onderneming behoort, de de-minimisdrempel niet wordt overschreden. U moet daarom nagaan of gedurende het lopende en de twee voorafgaande belastingjaren enige vorm van de-minimissteun door een overheidsinstantie aan uw onderneming is verstrekt.
1
Voor de sectoren van de primaire productie van landbouwproducten, de visserij en de aquacultuur is de Verordening (EG) Nr. 1860/2004 van de Commissie van 6 oktober 2004 betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-verdrag op deminimissteun in de landbouwsector en de visserijsector bepalend. Deze verordening is gewijzigd door Verordening (EG) Nr. 2
1998/2006 en Verordening (EG) Nr. 875/2007. Verordening (EG) Nr. 1998/2006 van de Commissie van 15 december 2006 3
betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het EG-verdrag op de-minimissteun. Verordening (EG) Nr. 875/2007 en 4
Verordening (EG) Nr. 1535/2007. Als uw onderneming niet als een zelfstandige onderneming kan worden aangemerkt dan dient voor de bepaling van de hoeveelheid ontvangen de-minimissteun ook rekening te worden gehouden met de de-minimissteun verstrekt aan het gehele moederconcern waartoe uw onderneming behoort. Een onderneming wordt als ‘zelfstandig’ beschouwd indien deze niet voor 25% of meer van het kapitaal of van de stemrechten in handen is van één onderneming of van verscheidene verbonden ondernemingen gezamenlijk. Zie Aanbeveling van de Europese Commissie van 6 mei 2003, PbEU, L 124 van 20.5.2003.
Verklaring de-minimissteun, Uitvoeringsregeling verbetering gevelkwaliteit Wederopbouwpanden Gemeente Nijmegen 2013-2015
De de-minimissteun wordt geacht te zijn verleend op het tijdstip waarop uw onderneming een wettelijke aanspraak op de steun verwerft. Dit betekent concreet de datum waarop het besluit tot subsidieverlening (of verlening van een voordeel) aan uw onderneming is genomen. Het de-minimisplafond van € 200.000,-- (respectievelijk € 100.000,--/ € 30.000,--/ € 7.500,--) wordt als subsidiebedrag uitgedrukt. Alle bedragen die dienen te worden gebruikt bij het invullen van de verklaring, zijn brutobedragen vóór aftrek van belastingen. Behalve om subsidieverlening kan het daarbij gaan om leningen tegen gunstige voorwaarden, de verkoop van grond tegen een lagere prijs dan de marktwaarde, vrijstellingen, verlagingen of kwijtschelding van directe of indirecte belastingen etc. Het gaat daarbij niet alleen om steun die u hebt ontvangen van de provincie/ gemeente/ waterschap, maar ook om steun die u heeft ontvangen van andere overheidsinstanties. Ook Europese subsidies dienen te worden meegerekend. Het is belangrijk om zorgvuldig na te gaan of in uw geval de de-minimisdrempel niet wordt overschreden. Bij het bedrag van de onderhavige subsidieverlening dient u eventuele andere gedurende het lopende en de twee voorafgaande belastingjaren ontvangen de-minimissteun op te tellen. Immers bij overschrijding van de drempel dient de steun aangemeld te worden en kan geen beroep meer worden gedaan op de de-minimisregel. Handelen in strijd met de staatssteunregels uit het EG-verdrag kan in het ergste geval leiden tot terugvordering van de verleende steun! Samenloop met reguliere staatssteun Mogelijk heeft uw onderneming voor dezelfde kosten die in aanmerking komen voor de huidige deminimissteun reeds staatssteun ontvangen, die door de Europese Commissie is goedgekeurd of binnen het toepassingsgebied van een groepsvrijstellingsverordening valt. Het totaalbedrag van deminimissteun en deze staatssteun mag dan de maxima niet overschrijden die op basis van het relevante besluit van de Europese Commissie of groepsvrijstellingsverordening zijn toegestaan. In het geval bijvoorbeeld voor investeringskosten ten behoeve van het milieu een goedkeuringsbeschikking is gegeven om 30% van de subsidiabele kosten te vergoeden, dan mag bovenop deze steun voor deze zelfde kosten geen de-minimissteun worden verleend. Als u twijfelt of bepaalde steun die u heeft ontvangen goedgekeurde of vrijgestelde steun is, kunt u hierover het beste contact opnemen met de overheid of uitvoeringsinstantie van wie u de steun heeft ontvangen. Het formulier heeft betrekking op drie situaties: uw onderneming alsmede het gehele eventuele moederconcern heeft gedurende het lopende en de twee voorafgaande belastingjaren in het geheel geen de-minimissteun ontvangen, uw onderneming alsmede het gehele eventuele moederconcern heeft gedurende het lopende en de twee voorafgaande belastingjaren de-minimissteun ontvangen. Opgeteld bij het bedrag van de huidige subsidieverlening wordt echter het bedrag van € 200.000,-- niet overschreden (respectievelijk € 100.000,--/ € 30.000,--/ € 7.500,--) of uw onderneming alsmede het gehele eventuele moederconcern heeft voor dezelfde kosten die in aanmerking komen voor de huidige subsidie reeds andere vormen van staatssteun ontvangen. Uiteraard vult u alléén de rubriek(en) in die op uw situatie van toepassing is/zijn. Vergeet u vooral niet om de bijlage(n) bij te sluiten!
Verklaring de-minimissteun, Uitvoeringsregeling verbetering gevelkwaliteit Wederopbouwpanden Gemeente Nijmegen 2013-2015
Uitgangspuntennotitie Sfeerbeeldenboek gevelkwaliteit Wederopbouw architectuur centrum Nijmegen
Deze notitie is een weergave van de uitgangspunten en randvoorwaarden bij het verbeteren van de gevelkwaliteit bij wederopbouwpanden in de binnenstad van Nijmegen. Het sfeerbeeldenboek zal worden gerealiseerd in een posterformaat. Deze poster zal handreikingen, uitgangspunten en verantwoordelijken benoemen maar zal bovenal functioneren als inspiratiedocument.
Strategie -
Stratenkeuze op basis van gebieden en bestaande uitstraling
-
Algemene karakteristieken wederopbouw architectuur
-
Specifieke kenmerken wederopbouw architectuur
-
Gemeenschappelijke verantwoordelijkheden gevelbeelden
-
3 voorbeelden op basis van: o
bestaand beeld
o
originele bouwtekeningen
o
wijzigingsvoorstellen
algemeen (vensterassen/ gevelindeling/ kleur/ etc.)
specifiek (entree/ ornamenten/ balkons/ hekwerken etc.)
verantwoordelijkheden (luifels/ reclame/ etalages/ rolluiken)
Indeling poster Kaft Sfeerbeeldenboek Wederopbouw gevelrenovatie
Stratenkeuze met kenmerken van de straten
Voorbeeld 1
Kaartbeeld Wederopbouw gebieden en straten
Algemene uitgangspunten Gevelarchitectuur Wederopbouw
Voorbeeld 2
Kenmerken Wederopbouw architectuur
Specifieke regels en verantwoordelijkheden gevels
Voorbeeld 3
Voorbeeld indeling poster Sfeerbeeldenboek
Gebieden en straten Wederopbouw De straten die onderdeel zijn van de wederopbouw in Nijmegen en nog een sterke verbetering kunnen ondergaan zijn (zie kaartbeeld): -
Smetiusstraat/Bloemerstraat/Augustijnenstraat
-
Plein 1944 (laatste delen buiten herontwikkeling om)
-
Stikke Hezelstraat (en delen van de Houtstraat)
-
Burchtstraat/Kelfkensbos/St. Jorisstraat
-
Hertogstraat
-
Gerard Noodtstraat/Derde Walstraat
Algemene wederopbouw karakteristieken De gebouwen die onderdeel zijn van de periode van wederopbouw kenmerken zich door een aantal herkenbare karakteristieken in de architectuur. De belangrijkste zijn: •
Gebouwindeling voet, romp, kop en kopstuk De gebouwen bestaan uit een karakteristieke gelaagde opbouw bestaande uit: o
De voet: begane grond die meestal bestaat uit een andere functie dan wonen zoals een winkel of horeca gelegenheid. De voet heeft meestal een grotere etagehoogte dan de bovenliggende bouwlagen van het gebouw. De voet kenmerkt zich door een herkenbare etalage met meestal een terugliggende entree en voordeur.
o
De romp: de eerste woonlaag boven de begane grond. Deze etage heeft hoge vensters die door een raamwerk worden ‘samengebonden’. De vensters in de gevel zijn verdeeld in regelmatige vensterassen. Ornamentiek en detailleringen sieren het gevelbeeld.
o
De kop: het bovenste gedeelte van het gebouw, kent een indeling met kleinere vensters dan in de onderliggende etages, maar zijn wel verdeeld volgens dezelfde regelmaat van vensterassen. De kop wordt afgerond door het kopstuk, de beëindiging van de gevel aan de dakrand. Ook het kopstuk kent ornamentiek en detailleringen.
•
Vensterassen De gevel kent een regelmatige verdeling in verticale stroken waarlangs de ramen en de gevel is ingedeeld.
•
Raamwerk omlijsting De ramen van een etage worden door middel van een kader in een afwijkend materiaal en/of kleur bijeengehouden of samengebonden tot een geheel.
•
Etage en vensterhoogte Iedere etage kent zijn eigen vensterhoogte waarbij de eerste etage, de woonlaag de hoogste vensters heeft van de etages. De begane grond kent een afwijkende structuur afhankelijk van de functie
•
Contrast in gevelmateriaal en kleur De indeling van de gevel in vensterassen en raamwerken om de vensters wordt versterkt door het gebruiken van contrasterende materialisatie en/of kleurgebruik in het gevelbeeld.
Specifieke kenmerken (detaillering en ornamentiek) Ieder gebouw kent zijn eigen karakteristieken die het sterkste naar voren komen in de eigen detaillering en ornamentiek van de gevel. Deze karakteristieken in de architectuur van de wederopbouw zijn: •
Entrees (portiek en deuren)
•
Balkons
•
Ornamenten, sierlijsten en hekwerken
Gemeenschappelijke verantwoordelijkheden Binnen de wederopbouwarchitectuur van de verschillende panden zijn een aantal elementen die op een kenmerkende manier moeten worden toegepast. De toepassing van deze karakteristieke elementen valt mede onder de verantwoordelijkheid van de eigenaar van het pand maar zijn bepalend in het straatbeeld. •
Luifels (obv architectuur) De luifels worden alleen toegepast als deze onderdeel zijn van de architectuur. Diverse panden hebben luifels als onderdeel van de gevelarchitectuur en zijn te beschouwen als gevelornamentiek. De meeste panden hebben luifels die in een latere fase zijn ‘aangeplakt’ deze dienen te worden verwijderd om het gevelbeeld in ere te herstellen.
•
Reclame (geïnspireerd op de architectuur) Gelijk aan de luifels is het toepassen van reclame aan een gebouw een kenmerkend onderdeel van de wederopbouw architectuur. Hierbij werden voornamelijk losse letters toegepast. Een veel voorkomende positionering is het integreren van reclameletters als onderdeel van het kopstuk.
•
Etalages (onderdeel van gevelbeeld) De etalages zijn onderdeel van de vensterassen en kennen naast een kenmerkende positionering en formaat een eigen ornamentiek als onderdeel van de voet. Deze ornamentiek kent grote samenhang met de ornamentiek van de voordeur en het portiek (als dit aanwezig is).
•
Rolluiken Het toepassen van rolluiken in het gevelbeeld doet een grote afbreuk aan de vensterassen, en de ornamentiek als onderdeel van het totale gevelbeeld. Het toepassen van interne rolluiken achter de etalage(ruit) heeft een sterke voorkeur.
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
1. Inleiding “De Nijmeegse binnenstad zorgt niet alleen voor 14.500 arbeidsplaatsen, maar is ook het gezicht en het hart van de stad en is essentieel voor de toeristische infrastructuur. Met een florerend cultureel leven is de binnenstad ook van groot economisch belang voor het aantrekken en vasthouden van bedrijven.” Met bovenstaande passage, opgenomen in het coalitieakkoord ‘Werken aan een duurzame toekomst’, heeft ons College het belang van de binnenstad voor de gehele stad Nijmegen willen aangeven. Nijmegen heeft een sfeervolle binnenstad, jaarlijks trekken vele bezoekers naar de stad. Onze horeca is breed en divers met een goede mix aan functies. Echter, velen ervaren de gevolgen van de crisis in toenemende mate. De binnenstad heeft een geheel eigen rol als het gaat om het winkelen. De binnenstad richt zich op allerlei soorten winkelgedrag, waarbij naast het doelgericht shoppen kijken en vergelijken centraal staan. De consument wil veel keuzemogelijkheden en geprikkeld worden om (impuls)-aankopen te doen. Deze aankopen worden met een wisselende frequentie gedaan en men is bereid hiervoor een grotere afstand af te leggen. Het gaat om artikelen waarmee men een hogere emotionele binding heeft. Het gaat om speciale interesse en persoonlijke voorkeuren. Sfeer en beleving in het centrum zijn daarbij heel belangrijk. Dit koop- of bezoekgedrag is een vorm van vrijetijdsbesteding waarbij de mix met andere functies zoals horeca, leisure, ambacht, de markt en cultuur erg belangrijk is. Hoe staat de binnenstad ervoor Ook in onze binnenstad is het merkbaar dat er sprake is van economisch mindere tijden: bestedingen nemen af, winkelmeters staan onder druk en de leegstand in de binnenstad neemt toe. Om te kunnen bepalen hoe weerbaar onze binnenstad is in deze economisch mindere tijd hebben we halverwege vorig jaar een weerbaarheidsanalyse voor de binnenstad laten uitvoeren. We komen als binnenstad relatief goed uit deze analyse. Nijmegen is vergeleken met dertien andere binnensteden. Geconcludeerd wordt dat Nijmegen op alle fronten conform het landelijk beeld of zelfs beter functioneert. Wat opvalt: -
-
-
We hebben een compact kernwinkelgebied, met opvallend veel aanloopstraten en randstraten. Deze geven de binnenstad onmiskenbaar een eigen sfeer als ‘jonge’ en ‘eigenzinnige’ stad. De uitdaging is om de unieke combinatie tussen herkenbare, moderne filiaalbedrijven in de kern en onderscheidende zelfstandige zaken in de rand te versterken. Nijmegen heeft in vergelijking tot andere steden minder detailhandel per 1000 inwoners. Vergelijken we de leegstand dan zien we dat het percentage leegstaand vloeroppervlak gelijk is met andere vergelijkbare steden. Bekijken we het vanuit het aantal leegstaande panden, dan heeft Nijmegen relatief minder leegstaande panden dan de referentiesteden. De vloerproductiviteit is de omzet per m2. Nijmegen functioneert op dit punt bovengemiddeld. De branche Mode & Luxe is goed voor bijna 60% van de winkelmeters in de binnenstad. In en om het Huis en Vrije tijd nemen ieder 13% voor hun rekening. De opbouw van branches is vergelijkbaar met andere steden.
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
2
Recente leegstandscijfers uit februari 2013 laten zien dat Nijmegen in de ranking van 12 middelgrote steden op de vijfde plaats staat. We streven naar plaats 4 of hoger in deze ranking, waarbij we wel rekening houden met het gegeven dat in heel Nederland de retail onder druk staat. We zien bijzondere en typisch Nijmeegse winkels uit de binnenstad verdwijnen. Ook krijgen we duidelijke signalen, direct van ondernemers of indirect via het Huis voor de Binnenstad, de Kamer van Koophandel of de Vastgoedwereld. Ook al doet Nijmegen het wellicht nog relatief goed in de cijfers, de ervaren problemen in de retail en horeca zijn er niet minder om. We willen dat de binnenstad zich weerbaar maakt voor de toekomst. En gaan daarom aan de slag met een Actieplan voor de binnenstad. Economisch Impuls in de Binnenstad Van belang is om te blijven investeren in de binnenstad. Daarvoor zetten we eigen middelen in, gebruiken we een financiële injectie van de provincie en verwachten we van marktpartijen dat zij mee gaan doen. Met de Provincie Gelderland is in mei 2012 een Stadscontract gesloten. De provincie heeft aan de gemeente een bedrag van € 900.000 toegekend voor de uitvoering van een economisch programma voor de binnenstad. In het coalitieakkoord is de binnenstad benoemd als één van onze economische pijlers. Ook in het Ondernemersfonds is de binnenstad als speerpunt aangewezen. Dit maakt het mogelijk om tegenover de injectie van de provincie een vergelijkbaar bedrag te zetten. Met deze middelen willen we investeringen van private partijen in de stad losmaken en bezoekers blijven verleiden om naar de binnenstad te komen. Iedere euro die de overheid (in dit geval provincie en gemeente) de komende drie jaar in het stadscentrum stopt leidt tot een multipliereffect aan bestedingen en investeringen in de stad. Doelen In de stadsbegroting 2013 hebben we binnen het programma Economie en Toerisme onder meer als doelstelling opgenomen dat we een vitale binnenstad en groei van de toeristische sector voorstaan. Wat willen we de komende jaren bereiken: 1. Behoud bestedingen en behoud werkgelegenheid De Nijmeegse binnenstad is het gezicht en het hart van de stad en trekt bezoekers naar de stad. Momenteel zijn 14.500 mensen werkzaam in de binnenstad. Uiteindelijk doel is behoud en groei van werkgelegenheid. Ondanks het gegeven, dat de economische crisis ook de Nijmeegse binnenstad raakt, beogen we de bestedingen te houden op het niveau van 2011. De meest recente stadscentrummonitor (2010-2011) gaf aan dat bestedingen op dat moment op gelijk niveau zijn gebleven dan de 2 jaar ervoor. De stadscentrummonitor wordt tweejaarlijks opgeleverd. Eind dit starten we met een nieuwe meting. 2. Waardering binnenstad verbeteren We willen dat de waardering van de binnenstad blijft toenemen van 7.4 naar 7.5 in 2014 en 7.6 in 2015. We hebben de laatste jaren al fors geïnvesteerd in de binnenstad: komst Plein 1944, ringstraten-aanpak, bereikbaarheid van de binnenstad (parkeergarage en stadsbrug) en blijven dit doen. De verwachting is dat dit ook zichtbaar zal worden in de waardering van de bezoeker van de binnenstad.
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
3
3. Vermindering van leegstand We streven naar een ranking van plaats vier of hoger in vergelijking met de middelgrote steden. Het leegstandspercentage van het kernwinkelgebied bedroeg in 2011 12%. Dit percentage moet naar beneden. De leegstand in Nijmegen is vergelijkbaar met de leegstand in andere steden. Er zijn twee berekeningen van leegstand, een hoge variant met leegstand van horecaruimten en publieksgerichte dienstverlening erbij en een lage variant met een inschatting van alleen de winkelleegstand. In het winkelgebied centrum Nijmegen komt de hoge variant uit op 13% en de lage op 9,1%. Vergelijkingen kunnen alleen worden gemaakt binnen dezelfde rekenmethode. Landelijk komt de hoge variant uit op 10% en de lage op 7% (1 mei 2013). Wij vergelijken onszelf meestal met binnensteden van plaatsen met vergelijkbare omvang, ongeacht de gekozen variant (steden tussen 100.000 en 175.000 inwoners). Dan scoort Centrum Nijmegen plaats 5 van de 12. 4. Toename aantal toeristische bezoekers De toeristische sector is goed voor 6.100 banen, ruim 6% van de totale werkgelegenheid. We willen de komende jaren een toename van het aantal toeristische bezoekers. Eveneens willen we het aantal cruisevaartpassagiers en de daarmee samenhangende bestedingen in Nijmegen vergroten. We gaan dit meten aan de hand van de stadscentrummonitor, deze wordt eind dit jaar opgesteld. Met een florerend cultureel leven is de binnenstad ook van groot economisch belang voor het aantrekken en vasthouden van bedrijven.
2. Overwegingen Bij de oplading van dit programma laten we ons leiden door de volgende overwegingen. De binnenstad: dáár gebeurt het! Van “place to buy” naar “place to be” We spelen in op de veranderende rol van de binnenstad. Het samenspel tussen retail & detailhandel, horeca, dienstverlening, cultuur, wonen, de markt, leisure, ICT en logistiek is daarbij essentieel. Bezoekers gaan naar de binnenstad toe om vermaakt te worden en iets te beleven. De bezoeker komt naar de binnenstad om te kijken, vergelijken en te snuffelen. Hier vindt het vergelijkend winkelen plaats. Naast het winkelen brengt de consument een bezoek aan de horeca of maakt gebruik van het aanbod aan cultuur of komt voor een evenement. We verwachten ook van de winkelier dat hij inspeelt op veranderende consumenteneisen. Denk daarbij ook aan verruiming van de winkeltijden en het succes van de populaire koopzondagen. Ook het logistieke traject maakt hierbij onderdeel uit van de integrale benadering. We sluiten aan bij veranderende trends in het winkelaanbod. Van schaalvergroting tot super specialisatie, van toenemende filialisering tot bedrijfjes met een eigen Nijmeegse smoel. We hebben rekening te houden met trends die er aan de aanbodzijde zijn. De schaalvergroting in de detailhandel zet door: er komen steeds grotere winkels. Tegenover deze trend staat super specialisatie. Creatieve ondernemers ontdekken steeds vaker niches in de markt. Kleinere gespecialiseerde winkels kunnen terecht in onze ringstraten. Deze ontwikkeling is ook voor Nijmegen een duidelijke kans. Internet gaan we benutten als kans, zien we niet alleen als bedreiging De bestedingen via internet zitten fors in de lift. In de branches waar webwinkelen momenteel al heel populair is zal het aantal winkels naar verwachting gaan afnemen. Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
4
Nieuwe marketinginstrumenten als WIFI, webwinkels en Multi-channeling bieden ook nieuwe kansen voor ondernemers. We pakken de leegstand in de binnenstad aan De leegstand in Nijmegen is vergelijkbaar met de leegstand in andere steden. De verwachting is wel dat de leegstand verder zal toenemen. Veel oudere winkeliers stoppen (ruim 35% van de ondernemers is boven de 50 jaar) en krijgen geen opvolgers. Banken zijn terughoudend met financiering voor nieuwe ondernemers. Vooral de randgebieden in het stadscentrum, de omliggende straten, staan onder druk. Leegstand in de hoofdwinkelstraten is en blijft, naar verwachting, van beperkte omvang. In de aanloop- en ringstraten zal niet iedere leegstaande winkel opnieuw als winkel ingevuld kunnen worden. Kijken naar mogelijke nieuwe invullingen van leegstaande panden met functies als wonen, dienstverlening, het Nieuwe Werken, ambacht of cultuur en nauwe samenwerking met vastgoedeigenaren is van groot belang. Via de Werkgroep Vastgoed willen we vraag en aanbod sneller bij elkaar brengen om daarmee de leegstand terug te dringen. We zien dat vastgoedeigenaren steeds meer bereid zijn kortlopende huurcontracten af te sluiten en/of te verhuren tegen een lagere huurprijs of omzet gerelateerde huren. Initiatieven voor stedelijke herverkaveling zullen we waar mogelijk ondersteunen. Leegstaande panden kunnen onder voorwaarden een tijdelijke invulling krijgen via het project ‘Tussentijds’. Het gewijzigde bestemmingsplan voor het Stadscentrum biedt meer mogelijkheden voor ondernemers in de binnenstad. We zetten in op “het sterker maken wat sterk is” We geloven in de kracht van goed ondernemerschap en bouwen daarop voort. We richten onze inspanningen op de sterke punten van de stad, omdat we daarmee het totaalconcept voor de gehele stad nog beter maken. Voorbeelden hiervan zijn de horeca-concentratiegebieden, Plein 1944, de ringstraten en de komst van Doornroosje nabij het station. We ondersteunen goede initiatieven en halen belemmeringen voor goed ondernemerschap in de binnenstad zo veel mogelijk weg. We bouwen voort op de successen van het Actieplan Ringstraten Het Actieplan Ringstraten was succesvol. Het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte is verhoogd, het leidde tot toenemende waardering bij zowel consumenten, ondernemers en bewoners, het organiserend vermogen van de winkeliers is versterkt en de gevel-aanpak en investeringsregeling waren succesvol. We willen dan ook doorgaan op de ingeslagen weg. We werken nauw samen met partijen in de Stad Daarbij gaat het om samenwerking met het Huis voor de Binnenstad, waarin vertegenwoordigd de Vereniging Centrum Ondernemers Nijmegen, het Cultureel Netwerk Nijmegen en de Koninklijke Horeca, afdeling Nijmegen. Maar ook met alle andere partijen in de stad als de Federatie Ringstraten Nijmegen, de Centrale Vereniging voor Ambulante Handel, het ACBN, RBT KAN, straat- en ondernemersverenigingen, ondernemers, vastgoedeigenaren, makelaars en het Bewonersplatform Binnenstad. We ontwikkelen nieuwe productmarktcombinaties en versterken zo het aanbod en aantrekkelijkheid van de binnenstad De binnenstad kenmerkt zich door een kleinschalig en divers aanbod (cultuur, evenementen, horeca, retail en dienstverlening).Uit dit aanbod kunnen nieuwe productmarktcombinaties ontwikkeld worden. Het betreft zowel generieke als specifieke marktcombinaties. Een voorbeeld is de gebiedsontwikkeling “Nijmegen omarmt de Waal” waar toeristische Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
5
ondernemers met aanbod op inhaken en waar vervolgens productmarketingcombinaties uit kunnen worden samengesteld. Ook evenementen bieden kansen om gecombineerd te worden met horeca- en verblijfsaanbod met als effect dat het bezoek aan de binnenstad wordt verlengd en de bestedingen stijgen. We maken werk met werk Het programma is dynamisch en zal steeds aangepast worden aan de actuele (beleids-) ontwikkelingen in de binnenstad. Uitgangspunt zijn de geformuleerde doelen en kaders in het Programma Economie. Maar ook projecten van andere gemeentelijke beleidsvelden die een duidelijke impact hebben op de economische functies in de Binnenstad komen terug.
3. Oplading Programma Bij de oplading van het Actieplan hebben we als basis gebruikt: 1. De weerbaarheidsanalyse 2. Hoofdlijnen voor het Economische Programma, benoemd door de provincie 3. Opgehaalde ervaringen met het Actieprogramma Ringstraten 4. Aanbevelingen uit de stadsdebatten en de wijkenkaravaan 5. De Economische Visie van het Huis voor de Binnenstad en de bij ondernemers en straatverenigingen uit gesprekken opgehaalde ervaringen en voorstellen 6. Aanbevelingen van de Raad bij de behandeling van de Startnotitie Economisch Offensief Binnenstad en de motie “in de oudste stad hebben ambachten de toekomst” Hierbij een toelichting op de link van ieder onderdeel met de acties in het Actieprogramma. 3.1 De Weerbaarheidsanalyse In december 2012 hebben we de weerbaarheidsanalyse vastgesteld, waarin op binnenstedelijk niveau deelgebieden zijn geanalyseerd en beoordeeld op kansen en bedreigingen. Criteria hierbij waren de kritische massa van het aanbod, de clustering van winkels, het onderscheidend karakter, de schaalgrootte van panden, de internetgevoeligheid, de uitstraling van de openbare ruimte en het vastgoed, de bereikbaarheid en het parkeren, de voetgangersvriendelijkheid, de vergrijzing van ondernemers, de leegstand en de filialiseringsgraad. Het ging hierbij om de volgende deelgebieden:
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
6
De volgende deelgebieden kregen het predicaat weerbaar: - Deelgebied 1. Het kernwinkelgebied, Pein 1944 - Deelgebied 2. Marienburg, Marikenstraat - Deelgebied 3. Lange en Stikke Hezelstraat, Houtstraat Licht kwetsbaar: - Deelgebied 5. Van Welderenstraat, Tweede Walstraat - Deelgebied 7. Waalkade, Oude Haven Als kwetsbaar werden genoemd: - Deelgebied 4. Bloemerstraat, Smetiusstraat, In de Betouwstraat - Deelgebied 6. Hertogstraat, Kelfensbos, Van de Brugghenstraat In de weerbaarheidsanalyse zijn vervolgens aanbevelingen opgenomen die gelden voor de gehele binnenstad en aanbevelingen per deelgebied. De volgende aanbevelingen voor de gehele binnenstad hebben geleid tot in het Actieprogramma opgenomen projecten: Aanbeveling: Intensiveren en verdichten van het kernwinkelgebied, tegelijkertijd dynamiek stimuleren. In de binnenstad is de ontwikkeling zichtbaar van intensivering en verdichting van het kernwinkelgebied en een gelijktijdige extensivering van de binnenstadsranden. Dit houdt voor het Actieprogramma in dat projecten dienen bij te dragen aan een compacter stadscentrum en concentratie in de hoofdwinkelstraten en omliggende straten. Projecten die hieraan bijdragen: - Aanpak leegstand: Werkgroep Vastgoed, pandenbank, acquisitie, actualiseren bidbook - Samenvoeging panden - Gevelaanpak en investeringsregeling: Investeringsregeling Binnenstad en sfeerbeeldenboek - Leef- en vestigingsklimaat: herinrichting Openbare Ruimte busstation Plein 1944 en omgeving Aanbeveling: De detailhandel in Nijmegen moet zich versterken en vernieuwen: ruimtelijk, functioneel en organisatorisch. De samenwerking tussen ondernemers moet beter. Inzetten op betere communicatie en gebruik van nieuwe media. Vernieuwing wil ook zeggen het aantrekken van formules die nog niet aanwezig zijn. Projecten in het Actieprogramma die hieraan bijdragen zijn: - Promotie en marketing: WIFI, marketingplan, website, nieuwsbrief, activiteitenbudget voor ondernemers - Narrowcasting - Versterking Organisatorisch Vermogen Binnenstad: bijdrage het Huis voor de Binnenstad, faciliteren ondernemers op straatniveau. - Aanpak leegstand: actieve acquisitie, informatie-uitwisseling belangrijkste partijen via Werkgroep Vastgoed. Aanbeveling: Het bieden van service aan bezoekers van de binnenstad. Door de bril van bezoekers kijken naar verbeteringsmogelijkheden. Projecten in het Actieprogramma die hieraan bijdragen: - Leef- en vestigingsklimaat: herinrichting Openbare Ruimte, verbetering locaties fietsenstallingen/fiets parkeren, graffiti bestrijding, aanstraalverlichting bijzondere panden, publieke toiletvoorziening - Promotie en marketing: feestverlichting, city-dressing en sfeerelementen Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
7
-
Narrowcasting Monitoring Gebruik- en beheerplan binnenstad
Aanbeveling: Investeren in Bereikbaarheid en Parkeren. Bereikbaarheid en Parkeren zijn een onlosmakelijke voorwaarde voor het functioneren in een gebied. Projecten die hieraan bijdragen: - Verbetering locaties fietsenstallingen/fietsparkeren - Bewegwijzering Naast de algemene aanbevelingen en aanbevelingen per deelgebied worden in de bijlage “Projecten Actieplan” per deelgebied sterke en zwakke punten benoemd en zijn kansen aangegeven. Steeds is per deelgebied een afweging gemaakt bij het wel/niet opnemen in het Actieprogramma. Deels gaat het hier ook om aanbevelingen die door ondernemers en eigenaren in de binnenstad zelf ter hand kunnen worden genomen. In het Actieprogramma is steeds per actie aangegeven indien er een link is met de weerbaarheidsanalyse. Zie bijlage II. 3.2 Hoofdlijnen Economisch Programma Bij de subsidietoekenning door de provincie zijn de hoofdlijnen voor het economisch programma benoemd. Hierbij gaat het om het versterken van het leef- en vestigingsklimaat, een investeringsregeling voor ondernemers en eigenaren, de aanpak van leegstand, promotie en marketing en een versterking van het ondernemerschap en organiserend vermogen in de binnenstad. Deze indeling is gebaseerd op indeling van het eerdere Actieprogramma Ringstraten en geeft in grove lijnen aan op welke speerpunten we de komen de tijd gaan investeren. De indeling is gehanteerd bij de opbouw van het Actieprogramma. 3.3 Ervaringen met het Actieprogramma Ringstraten Ons ringstratenbeleid was succesvol. Het uitvoeringsprogramma heeft geleid tot een opwaardering van de Nijmeegse Ringstraten, het revitaliseren van het winkelgebied, het stimuleren van ondernemerschap en het versterken van de toeristische aantrekkingskracht. Het regionaal vestigingsklimaat voor wonen en werken is versterkt. Bijzonder succesvol was de Investeringsregeling Ringstraten. Een bijdrage van provincie en gemeente van € 375.000 aan subsidies resulteerde in ruim € 2,1 miljoen aan bedrijfsinvesteringen door ondernemers. Deze krachtige aanpak wordt nu opgeschaald naar de gehele binnenstad. Succesvolle projecten die terugkomen in het Actieprogramma: - Investeringsregeling voor panden in het stadscentrum. - Fysieke ingrepen in de openbare ruimte - Aanpak leegstand: continuering van de Werkgroep Vastgoed maar dan vanuit ondernemers en eigenaren zelf en voor de binnenstad als geheel. - Gezamenlijke promotie en marketing - Versterken Organiserend Vermogen van de binnenstad via het Huis voor de Binnenstad 3.4 Aanbevelingen Wijkenkaravaan en Binnenstaddebatten De door het Huis voor de Binnenstad georganiseerde binnenstaddebatten en de in gesprekken met ondernemers en straatverenigingen opgehaalde ideeën vormen samen met de uitgangspunten van de visie van het Huis voor de Binnenstad 2012-2020 en de uitgangspunten van ons college de input voor dit actieprogramma. Ook is input verkregen uit de Wijkenkaravaan. Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
8
Aanbevelingen uit de binnenstaddebatten en wijkenkaravaan die terugkomen in het Actieprogramma: - Project openingstijden winkels stadscentrum - Aanpak leegstand - Gezamenlijke promotie - Belevingswaarde stad vergroten door: sfeerverlichting, evenementen - Verbeteren toeristisch product: meer halen uit de cruisevaart 3.5 De Economische visie van het Huis voor de Binnenstad en door ondernemers en straatverenigingen gedane voorstellen De visie van het Huis voor de Binnenstad is vastgelegd in het Economisch Programma voor de Binnenstad 2009-2012 met daaraan gekoppeld de visie 2012-2020. Deze visies zijn gericht op het behouden of laten groeien van de werkgelegenheid in de binnenstad, een betere waardering door de consument, hogere naamsbekendheid, een sterke profilering van Nijmegen en stijgende omzetten bij bedrijven en culturele instellingen. Het Huis voor de Binnenstad werkt aan de hand van concreet uitvoerbare actiepunten en projecten, gebaseerd op gezamenlijke belangen. 3.6 Aanbevelingen van de Raad bij de behandeling van de Startnotitie Economisch Offensief Binnenstad In de motie “in de oudste stad hebben ambachten de toekomst”, roept de Raad het College op een actieplan op te stellen voor het stimuleren van het lokale midden- en kleinbedrijf. Het midden- en kleinbedrijf heeft een belangrijke plek in het stadscentrum. We zien dit actieprogramma dan ook als hét actieprogramma voor het MKB in de binnenstad. Wat hebben we al gedaan en gaan we nog doen: - We hebben om ambachtelijke bedrijven te stimuleren in 2011 de vestigingsregels voor ambacht en andere MKB-bedrijven vereenvoudigd. - We pakken de leegstand op verschillende manieren aan en doen dat ook in de omliggende straten (ringstraten) in het stadscentrum. Hier zitten vooral MKBbedrijven. - We willen dat MKB-ers (eigenaren en ondernemers) blijven investeren in hun panden in de binnenstad. Een actie in het Actieprogramma is dan ook de investeringsregeling, waardoor pandeigenaren en ondernemers subsidie krijgen van de gemeente als zij zelf investeren in hun pand.
4. Wat gaan we doen? Samen met het Huis voor de Binnenstad hebben we onze gezamenlijke ambities in dit Actieplan vertaald naar concrete projecten die tot uitvoering worden gebracht. We hebben de koers die in de 2e helft van het vorige decennium is ingezet bijgesteld aan de hand van de ontwikkelingen van vandaag de dag, mede aan de hand van de conclusies uit de weerbaarheidsanalyse. Dit Actieplan is daarmee het werkdocument voor de samenwerking tussen gemeente, ondernemers, vastgoedeigenaren en de samenwerkende partners in het Huis voor de Binnenstad voor de jaren 2013, 2014 en 2015. Het is geen blauwdruk, tussentijds kunnen projecten worden toegevoegd of verwijderd. Hierbij gaat het deels om generieke en deels om specifieke projecten. Gekozen is voor een onderscheid naar gemeentelijke projecten, projecten die uitgevoerd worden door het Huis voor de Binnenstad, uitgaande van ieders kerntaken en competenties, alsmede gezamenlijke projecten. Concreet gaat het hierbij om de volgende projecten: Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
9
4.1 Gemeentelijke projecten Leef- en vestigingsklimaat ° Herinrichting Openbare Ruimte Klein Mariënburg, busstation Plein 1944 (kop Bloemerstraat, Doddendaal) ° Verbetering entree binnenstad via van Schevichavenstraat ° Verbetering looproute station-Plein 1944 via Burg. Hustinxstraat-Bloemerstraat ° Subsidieregeling veiligheid kleine bedrijven: veiligheidsscan, camera’s, DNA-spray ° Onderzoek versterking aanlooproute Lange en Stikke Hezelstraat, Houtstraat en verbinding met Waalkade en Oude Haven ° Verwijdering graffiti gemeentelijke panden ° Verbetering locaties fietsparkeren, fietsroutering ° Geluidssanering Bloemerstraat ° Opstellen gebruiks- en beheerplan binnenstad ° Realisering verbeterde parkeerfaciliteiten Nijmegen-West Gevelaanpak en investeringsregeling ° Investeringsregeling binnenstad wederopbouwpanden. We denken daarbij in eerste instantie aan de straten Plein 1944, Houtstraat, Stikke Hezelstraat, Augustijnenstraat, Burchtstraat, St. Jorisstraat, Kelfkensbos, Hertogstraat, Bloemerstraat, Smetiusstraat, In de Betouwstraat, Van Welderenstraat en Van Broeckhuysenstraat voor MKBbedrijven met maximaal 10 fté ‘s. ° Sfeerbeeldenboek gevelkwaliteit wederopbouwpanden Smetiusstraat, Bloemerstraat, Plein 1944 ter ondersteuning ondernemers bij opknap gevels Aanpak leegstand ° Actualiseren bidbook 2011: digitalisering, updaten data en testimonials ° Flexibele regelgeving tijdelijk gebruik leegstaande panden voor bijv. pop-up stores en pop-up restaurants ° Wonen boven winkels: functieverandering Walstraten, Smetiusstraat, Bloemerstraat, St.Jorisstraat, Gerard Noodstraat, Hertogplein in met name wonen, dienstverlening ambacht of cultuur. Met het project “Wonen boven winkels” is de afgelopen jaren veel bereikt waarbij meer dan 300 appartementen zijn gerealiseerd. Eind 2014 stopt het ISV en zijn geen financiële middelen meer voorhanden om het project voort te zetten. Naar raming zullen in 2013 en 2014 nog circa 30 appartementen worden opgeleverd. Met onze partners in de binnenstad overleggen we over het ontwikkelen van verdere initiatieven na 2014, het laatste jaar van het Uitvoeringsprogramma Stadsvernieuwing. ° Waar mogelijk samenvoeging panden Promotie- en marketing ° Voetgangersbewegwijzering: de huidige bewegwijzering is incompleet, soms onduidelijk, gedateerd en onlogisch vanuit het perspectief van de bezoeker van de binnenstad. Centrummarkten ° Locatie centrummarkten: op 21 juni 2012 heeft de Raad besloten dat het hoogwaardig openbaar vervoer zeven dagen per week door de binnenstad moet rijden. Dit betekent dat voor de warenmarkten op maandag en zaterdag op de Augustijnenstraat, Grote Markt en Burchtstraat een vervangende locatie moet worden gevonden. ° “de markt van morgen”: de centrummarkten zijn belangrijke publiekstrekkers. De regelgeving voor toewijzing van plaatsen, branchering e.d. is aan modernisering toe. Samen met de Centrale Vereniging voor Ambulante Handel en het Hoofdbedrijfschap Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
10
Detailhandel wordt gewerkt aan nieuwe, bij de tijdgeest horende regelgeving die recht doet aan de functies van de markt en de overige belangen in de binnenstad. Duurzame evenementen ° Duurzame evenementen binnenstad: bij de organisatie van evenementen willen we dat rekening wordt gehouden met de gevolgen voor de duurzaamheid en het actief verminderen van de belasting voor het milieu. Hierbij willen we komen tot een handleiding voor de organisatoren voor evenementen. Openingstijden winkels ° Het consumentengedrag is de afgelopen jaren veranderd. Nieuwe trends en ontwikkelingen geven de binnenstad nieuwe kansen hierop in te spelen. De Winkeltijdenwet 1996 is verruimd. De rol van de gemeente beperkt zich tot regelgeving over de koopzondagen, avondwinkels op zondag (supermarkten) en nachtwinkels op werkdagen. Aan de hand van een discussie met diverse belangengroeperingen waaronder het Huis voor de Binnenstad en de (binnenstad)bewoners willen we komen tot nieuwe spelregels. Deze worden verankerd in de nieuwe Winkeltijdenverordening die per 1 januari 2014 in werking zal treden. Nota terrassen ° Een terras is een belangrijke inkomstenbron voor horecaondernemers en bepalend voor de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. Het mag geen storende invloed hebben op het leefklimaat van de bewoners. We willen duidelijke regelgeving, rechtdoende aan de diverse belangen. Dit wordt gerealiseerd in het najaar 2013. Standplaatsenbeleid ° Standplaatsen zijn complementair aan de bestaande winkelstructuur. In het kader van “minder regels, meer gemak” willen we vereenvoudigde regelgeving binnen een helder toetsingskader. Dit wordt gerealiseerd in het najaar 2013. Locatie gebonden evenementenbeleid ° Ter uitwerking van de kadernota evenementenbeleid Nijmegen “Event Full” gaan we aan de slag met het locatie gebonden evenementenbeleid als middel om inzichtelijk te maken welke locaties voor welke evenementen en onder welke voorwaarden kunnen worden ingezet. Dit wordt gerealiseerd in het najaar 2013. Onderzoek reclamebelasting; invoeren bedrijven investeringszone ° Door het Huis voor de Binnenstad is tijdens de binnenstaddebatten gepleit voor onderzoek naar de mogelijkheden om ook de zgn. “free riders” te laten meebetalen aan het voorzieningenniveau en de faciliteiten die ondernemers geboden worden in de binnenstad. Binnenstad, Onderwijs, Arbeidsmarkt en Werkgelegenheid ° Met als doel behoud en groei van werkgelegenheid willen we onderzoek doen naar de mogelijkheden tot het vergroten van het aantal leer- en werkplekken, het verbinden van vraag- en aanbod met het bestand bij UVW/WW, de ondersteuning van ondernemers die in financiële problemen zijn geraakt en de mogelijkheden van social return bij de gemeentelijke financiering van projecten als bijvoorbeeld bij evenementen, het bewaken van fietsenstallingen etc. Waar mogelijk zullen vacatures worden gematcht met kandidaten met een uitkering. In het kader van het uitstroombeleid zullen de afdelingen Economische Zaken en Werk & Inkomen samenwerken met bestaande en nieuwe ondernemers die zich in de Binnenstad willen vestigen. Ook met het jongerenloket en het servicepunt voor detailhandel en horeca wordt samengewerkt.
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
11
Monitoring ° Het periodiek monitoren van de ontwikkeling en de waardering voor de binnenstad maakt de effecten van de verschillende maatregelen inzichtelijk. Tevens wordt er gekeken naar de relatie stadscentrum ten opzichte van overige winkelgebieden. We maken gebruik van nader onderzoek van BRO naar de winkelstructuur in Nijmegen. De resultaten hiervan nemen we op in de detailhandelsstructuurvisie voor de stad. 4.2 Gezamenlijke projecten gemeente- Huis voor de Binnenstad Leef-en vestigingsklimaat ° Aanstraalverlichting bijzondere panden: de aanlichting van bijzondere panden in de binnenstad laat zien dat het aanlichten van gevels bijdraagt aan de beleving en uitstraling van de binnenstad. We haken aan bij het beleid op basis van de nota “Zicht op Nijmeegs Licht”. ° Verwijdering graffiti particuliere panden ° Collectieve inzameling bedrijfsafval: slimme afvalinzameling van bedrijven vermindert het aantal vervoersbewegingen en leidt tot een betere uitstraling van de binnenstad. ° KVO (Keurmerk Veilig Ondernemen): het KVO verbetert op een gestructureerde manier de veiligheid van winkelgebieden. Duurzame samenwerking tussen ondernemers, gemeente, brandweer en politie staat hierbij centraal. Aanpak leegstand ° Pandenbank: door het koppelen van bestaande informatiebronnen als Locatus, het bestemmingsplan, huurniveaus, invulling panden en eigenaren wordt een actueel overzicht van beschikbare panden verkregen. ° Werkgroep vastgoed: in de werkgroep vastgoed ontmoeten gemeente, vastgoedeigenaren, makelaars en banken elkaar periodiek met onder meer als doelstelling kennis- en informatie-uitwisseling, acquisitie nieuwe bedrijven, bevorderen tijdelijke invulling beschikbare panden, bewerkstelligen stedelijke ruilverkaveling etc. ° Acquisitie met als uitgangspunten vernieuwing en versterking branchepatroon, het accommoderen van filiaalbedrijven in de randen van het kernwinkelgebied, het versterken van de mix tussen horeca en ambachten in de In de Betouwstraat, het acquireren van speciaalzaken in het hogere segment in de van Welderen- en van Broeckhuysenstraat en kwaliteitsverhoging van horeca en dienstverlening in de Hertogstraat en het Kelfkensbos. ° Versterken betrokkenheid vastgoedeigenaren ° Verbinden van vragers en aanbieders Promotie en marketing ° City-dressing en sfeerelementen met als doel de aantrekkelijkheid van de binnenstad te vergroten. ° Narrowcasting: het Huis voor de Binnenstad wil samen met de gemeente een narrowcasting systeem voor de bezoekers van de binnenstad realiseren. Dit houdt in dat via beeldschermen langs de invalswegen en op strategische plaatsen de juiste boodschap voor de juiste doelgroep kan worden overgebracht. 4.3 Projecten Huis voor de Binnenstad Aanpak leegstand ° “Tussentijds” is een pop-up (winkel)keten van bijzonder atelierwinkels, designshops, galeries en kunstramsj. Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
12
° Tijdelijke aankleding etalages Beide projecten beogen leegstand tegen te gaan en achteruitgang van de binnenstad tegen te gaan. Promotie en marketing ° Marketingplan ° Website ° Nieuwsbrief ° Feestverlichting ° Activiteitenbudget ondernemersverenigingen ° WiFi ° Ontwikkelen nieuwe productmarktcombinaties Met als belangrijkste doelstellingen de binnenstad van Nijmegen te promoten, het vergroten van de naamsbekendheid, het trekken van meer bezoekers, het generen van meer omzet en uiteindelijk het behoud van werkgelegenheid ontwikkelt het Huis voor de Binnenstad jaarlijks een marketingplan. De website, nieuwsbrief, feestverlichting, een activiteitenbudget voor ondernemersverenigingen en het realiseren van gratis WIFI bevorderen deze doelstelling. Ook het ontwikkelen van nieuwe productmarkt-combinaties draagt hieraan bij. Duurzame economie ° Menukaart voor bedrijven ° Nijmeegs Eigen Energie Collectief ° Marktplaats voor bedrijven Energie en milieutechnologie is een belangrijke pijler voor de realisatie van een duurzame economie. In Gelderland is duidelijk dat het een belangrijke motor voor arbeidsgelegenheid is en een instrument om de kostenpost van energie te reduceren. Bedrijven zijn daarbij een bijzonder aandachtsveld. De Raad heeft met het vaststellen van de kadernotitie Klimaat 2008 gevraagd om met de binnenstadondernemers afspraken te maken over het treffen van energiebesparende maatregelen. Doelstelling is een energiebesparing van 20%. Met de nu beoogde acties wordt voor de bedrijven in de binnenstad zichtbaar waar de kansen voor verduurzaming liggen. Zij kunnen kennis uitwisselen en deelnemen aan initiatieven om te komen tot energiebesparing en of het gebruik van duurzame energie. Binnenstad- en winkelstraatmanagement De binnenstadmanager voert samen en in overleg met het Bestuur Huis voor de Binnenstad het Economisch Programma van het Huis voor de Binnenstad uit. Daarnaast is hij belast met taken uit het Actieplan. Hij ondersteunt het bestuur Huis voor de Binnenstad, overlegt met de diverse straat- en ondernemersverenigingen en waar nodig individuele ondernemers. Hij maakt deel uit van het projectbureau. In de bijlage “Projecten Actieplan” is een verdere uitwerking per project met eventuele bijzonderheden aangegeven. Ook is hierin een overzicht opgenomen van de generieke projecten en de projecten per deelgebied.
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
13
5. Financiën Met de Provincie Gelderland is zomer 2012 een Stadscontract gesloten. De provincie heeft aan de gemeente een bedrag van € 900.000 toegekend voor de uitvoering van een Economisch Programma voor de binnenstad met als pijlers het leef- en vestigingsklimaat, een investeringsregeling, het versterken van het organiserend vermogen, de aanpak van leegstand, acquisitie en promotie en marketing. Dit actieprogramma voldoet hieraan. De financiële vertaling van het Stadscontract is op 5 september 2012 door de raad vastgesteld. In ons coalitieakkoord is de binnenstad benoemd als één van onze economische pijlers. Ook in het Ondernemersfonds is de binnenstad als speerpunt aangewezen. Dit maakt het mogelijk te voldoen aan de vereiste cofinanciering. In het Actieplan zijn de financiën als in onderstaande tabel verdeeld. Per actie-onderdeel en per deelproject staat aangegeven welke middelen worden ingezet. Het gaat hier merendeels om richtbedragen, waarbij slechts indicatief wordt weergegeven welk bedrag aan het project wordt besteed. Het schuiven van middelen tussen projecten tijdens de uitvoeringsperiode 2013-2015 is dus mogelijk. Een post onvoorzien is opgenomen voor mogelijke aanvullende projecten van initiatiefnemers uit de binnenstad die tijdens de uitvoeringsperiode nog aan het actieplan worden toegevoegd.
Leef- en vestigingsklimaat Investeringsregeling Aanpak leegstand Promotie & marketing Versterking organisatorisch vermogen Monitoring Warenmarkt “De markt van morgen” Organisatiekosten Weerbaarheidsanalyse Onvoorzien Totale kosten
Provincie € 125.000 € 203.500 € 62.500 € 254.450
Onder. Fonds € 235.000
Gemeente € 563.000
€ 102.221 € 419.444
€ 238.484 € 600.000
Financiering € 30.000 € 600.000 € 6.000 € 1.925.000
€ 271.400 € €
10.850 8.500
€ 154.200 € 31.000 € 50.000 € 900.000
€
€ 1.028.065
€ 1.401.484
13.500
€ 2.574.500
Ter toelichting geldt hierbij het volgende: Algemeen: Bij de toedeling van gelden uit het Ondernemersfonds is rekening gehouden met een generieke korting van dit fonds met € 200.000 ingaande in 2014.Voor de toekenning van gelden uit de fondsen 2013 en 2014 vindt eerst aan de hand van de door het Huis voor de Binnenstad nog in te dienen jaarplannen formele besluitvorming plaats. Hierbij gaat het om de bijdragen aan het Huis voor de Binnenstad voor aanpak leegstand, versterking van het organisatorisch vermogen en promotie en marketing. Leef-en vestigingsklimaat: Op een totaal beschikbaar bedrag voor dit onderdeel van € 953.000 wordt een bedrag van Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
14
€ 393.000 besteed aan de herinrichting van de openbare ruimte busstation Plein 1944, Doddendaal en Klein Mariënburg. Een bedrag van € 275.000 is gereserveerd voor de aanstraalverlichting van bijzondere panden. Vanuit het ISV-3 programma is voor geluidssanering van panden in de Smetiusstraat een bedrag van € 185.000 beschikbaar. Investeringsregeling: Voor deze regeling is € 200.000 beschikbaar. Per ondernemer kan maximaal € 20.000 subsidie worden verkregen, zijnde 25% van de investeringskosten. Dit leidt tot particuliere investeringen van tenminste € 600.000. Daarnaast is € 3.500 beschikbaar voor een sfeerbeeldenboek. Aanpak leegstand: Binnen de aanpak leegstand worden de grootste posten gevormd door de posten ‘acquisitie’ ad € 45.000, kosten binnenstadmanager ad € 102.221 en het budget voor ‘wonen boven winkels’ ad € 238.484. Voor dit laatste budget zijn in 2012 en 2013 reeds verplichtingen aangegaan. 2014 is het laatste jaar van uitvoering. Promotie en marketing: De bijdrage aan het Huis voor de Binnenstad voor dit onderdeel bedraagt in totaal € 601.894, onderverdeeld als volgt: marketingplan € 357.444 (Ondernemersfonds), nieuwsbrief € 20.000, feestverlichting binnenstad € 40.000, activiteitenbudget ondernemersverenigingen € 75.000 en WIFI € 109.450. Deze projecten worden gefinancierd vanuit de provinciale gelden. Het bedrag van € 600.000 bij de kolom Financiering gemeente betreft de gemeentelijke subsidie aan het Regionaal Bureau voor Toerisme RBT KAN over een periode van 3 jaar voor regionale toeristische promotie. Een deel van dit budget wordt ook gebruikt voor promotie van de binnenstad. Gekozen is om het totale bedrag op te nemen. Versterking organiserend vermogen: Het bedrag van € 271.400 betreft organisatiekosten Huis voor de Binnenstad. In bijlage I is een overzicht van de financiering per project opgenomen. De subsidie op basis van het Stadscontract wordt steeds bij wijze van voorschot verleend. Jaarlijks dient een voortgangsrapportage te worden ingediend. Over de voortgang vinden periodieke gesprekken plaats. Inmiddels hebben twee voortgangsgesprekken plaatsgevonden. De verantwoording aan het College van Gedeputeerde Staten van Gelderland omvat de besteding van het verkregen subsidiebedrag van € 900.000 en de vereiste cofinanciering tot eenzelfde bedrag.
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
15
6. Organisatie Bij de uitvoering van dit programma is de verhouding gemeente- Huis voor de Binnenstad er een van opdrachtgever en opdrachtnemer, uitgezonderd die projecten waarbij het Huis voor de Binnenstad als belangenbehartiger namens de aangesloten organisaties optreedt over het gemeentelijk beleid of beleidsvoornemens. De Stichting Huis voor de Binnenstad ontvangt vanuit het Ondernemersfonds jaarlijks een financiële bijdrage voor werklocatiemanagement en promotie en marketing. Op basis van de beleidsregels Ondernemersfonds legt het Huis voor de Binnenstad hierover jaarlijks verantwoording af aan ons college en wordt voor het volgende jaar een jaarplan van activiteiten ingediend. Ook voor de bijdragen uit het Stadscontract wordt door het Huis voor de Binnenstad jaarlijks verantwoording aan ons college afgelegd. Om dit Actieprogramma te realiseren worden niet alleen financiële middelen ingezet, maar wordt ook menskracht vanuit de gemeente en het bedrijfsleven gemobiliseerd. 6.1 Gemeentebestuur Nijmegen In de opdrachtgever-opdrachtnemers relatie met het Huis voor de Binnenstad is ons college eindverantwoordelijk. Het Actieplan wordt door ons college vastgesteld. Het Actieplan voor de binnenstad valt onder de verantwoordelijkheid van de portefeuillehouder Economisch Zaken, die voor de uitvoering van dit programma als coördinerend wethouder optreedt. 6.2 Projectbureau Binnenstad Regie, coördinatie en uitvoering activiteiten actieprogramma Binnen de Afdeling Economische Zaken is het projectbureau Binnenstad belast met de regie en coördinatie op de gemeentelijke taken en uitvoering van het actieprogramma. Dit gebeurt door: • • • • • • • • •
Opdrachtverlening aan het Huis voor de Binnenstad voor de projecten die door hen worden uitgevoerd en beoordeling rapportages Huis voor de Binnenstad voor een deel van de projecten. Voortgangsbewaking mede aan de hand van een uitvoeringsagenda met deadlines en mijlpalen. Periodiek overleg over de concrete projecten en uitvoering hiervan met de binnenstad manager, de directie van het Huis voor de Binnenstad en de voorzitter van het Huis voor de Binnenstad. Periodiek overleg met betrokken gemeentelijke functionarissen. Het zelfstandig initiëren van nieuwe activiteiten passend bij de doelstellingen voor het actieprogramma via projectvoorstellen die in het binnenstad overleg worden besproken. Het stimuleren van partijen bij de ontwikkeling van activiteiten die bijdragen aan het bereiken van de doelstellingen voor het Actieprogramma. Adviseren van de afdelingsleiding Economische Zaken, portefeuillehouder Economische Zaken en ons College van Burgemeester en Wethouders in voorkomende gevallen. Zoeken naar financieringsbronnen voor projecten. Advisering en uitvoering Investeringsregeling Binnenstad.
Intermediair gemeente - marktpartijen en bedrijfsleven Het projectbureau vormt voor ondernemers en andere (markt)partijen een vraagbaak en klankbord. Het projectbureau is een loket van waaruit de vragen binnen de ambtelijke organisatie worden uitgezet. Resultaten worden door het projectbureau teruggekoppeld. Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
16
Administratie en verantwoording Het projectbureau voert de administratieve en financiële procedures voor de verantwoording aan het gemeentebestuur en de financiers van het Actieprogramma uit. De verslaglegging bestaat gezien de provinciale voorwaarden uit: • een financieel verslag: werkelijke gemaakte en betaalde kosten, ingedeeld naar de posten van de subsidiabele kostenbegroting en een planning van de uitgaven in de komende periode(n). • een jaarlijks voortgangsverslag dat ingaat op de inhoudelijke voortgang, de realisatie van indicatoren, promotie en publiciteit, eventuele knelpunten en de geplande realisatie afgezet tegen de geplande einddatum. Dit verslag moet jaarlijks voor 1 juni worden ingediend. • Een aanvraag tot definitieve subsidievaststelling met eindverantwoording en controleverklaring vóór 1 juni 2016 overeenkomstig het door het College van Gedeputeerde Staten vastgestelde rapportagemodel. Kortheidshalve wordt verwezen naar de subsidiebeschikking d.d. 4 mei 2012, kenmerk 2011-019045/2011-019062 (bijlage) 6.3 Organisatieschema
RBT KAN
Werkgroep vastgoed
Gemeente Nijmegen
Huis voor de Binnenstad
Werkgroep promotie & marketing
Projectbureau GN en HvdB
Actieplan Economisch Offensief
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
17
Bijlage I Onderverdeling financiën Actieplan Actieplan versterking Economische Structuur Binnenstad Nijmegen 2012-2015 Actie
Provincie
OF
Gemeente
Particulier
1. Leef- en vestigingsklimaat herinrichting Openbare Ruimte
€ 120.000
graffiti bestrijding
€
5.000
€ 273.0001 € 35.000
p.m.
veiligheid kleine bedrijven
€ 10.0002
verbetering locaties fietsenstalling
p.m.3
aanstraalverlichting bijz. panden
€ 200.000
€ 30.000
€ 75.0004
collectieve inzameling bedrijfsafval gebruiks- en beheerplan binnenstad
€ 20.0004
toilet voorziening
p.m.
geluidsanering
€ 185.0005
Keurmerk Veilig Ondernemen binnenstad, onderwijs, arbeidsmarkt en werkgelegenheid Subtotaal
€ 125.000
€ 235.000
€ 563.000
€ 30.000
2. Gevelaanpak en investeringsregeling investeringsregeling binnenstad
€ 200.000
sfeerbeeldboek gevelkwaliteit
€
Subtotaal
€ 203.500
€ 600.0006
3.500 € 600.000
3. Aanpak Leegstand pandenbank
€
1.000
actualiseren bidbook
€
4.500
werkgroep vastgoed
€
6.000
acquisitie
€ 45.000
tussentijds flexibele regelgeving tijdelijk gebruik tijdelijke aankleding etalages binnenstad/winkelstraatmanagement
€ 102.221
wonen boven winkels
€ 238.4847
mijn idee, goed idee
€
6.000
Subtotaal
€ 62.500
€ 6.000 € 102.221
€ 238.484
€ 6.000
4. Promotie en marketing marketingplan
€ 357.444
p.m.
€ 37.500
€ 75.000
website nieuwsbrief
€ 20.000
feestverlichting binnenstad
€ 40.000
activiteiten budget ondernemersverenigingen
€ 75.000
citydressing en sfeerelementen
€ 10.000
WIFI
€ 109.450
€ 50.000
bewegwijzering RBT KAN
p.m.8 € 24.500
€ 600.0009
€ 1.800.0009
€ 600.000
€ 1.925.000
Promotie & Marketing Subtotaal € 254.450 € 419.444 Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
18
Actie 5. Versterking ondernemerschap /Organisatorisch vermogen
Provincie
OF
huis voor de binnenstad
€ 271.400
Subtotaal 6. Monitoring binnenstad qua vitaliteit en weerbaarheid
€ 271.400 € 10.850
Subtotaal
€ 10.850
Gemeente
Particulier
7. Duurzaamheid menukaart voor bedrijven Nijmeegs Eigen Energie Collectief (NEC) duurzame evenementen binnenstad marktplaats voor bedrijven 8. Openingstijden winkels
p.m.9
9. Nota terrassen
p.m.9
10. Warenmarkt / HOV "de markt van morgen
€
8.500
€
8.500
€ 13.50010
locatie centrummarkten Subtotaal
€ 13.500
11. Standplaatsenbeleid
p.m.9
12. Narrowcasting 13. Locatie gebonden evenementenbeleid 14. Onderzoek baatbelasting, bedrijven investeringszone, reclamebelasting
p.m.11 p.m.9
Weerbaarheidsanalyse BRO
€ 31.000
Projectbureau
€ 154.200
Onvoorzien
€ 50.000
Totaal
€ 900.000
€ 1.028.065
€ 1.401.484
€ 2.574.500
1) ISV-3/ Programma Openbare Ruimte, Onderhoudsbudget 2) Programma Veiligheid (subsidie bedraagt 25% van kosten tot een bedrag van € 500) 3) Programma Mobiliteit 4) Programma Openbare Ruimte, Onderhoudsbudget 5) ISV-3/ Programma Milieu 6) Particuliere investeringen 75% particulier/25% subsidie 7) ISV-3/ Programma Wonen 8) Programma Openbare Ruimte 9) Afdeling Economische Zaken, Programma Economie & Toerisme (Multiplier effect subsidie bijdragen, ondernemers/bestedingen 1:3) 10) Centrale Vereniging Ambulante Handel 11) Afdeling Economische Zaken, product coördinatie evenementen
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
19
Bijlage II Overzicht generieke projecten en projecten per deelgebied
Waalkade
Kelfkensbos
v.Welderenstraat v. Broeckhuysen 2e Walstraat
Bloemerstr. Smetiusstr. In de Betouwstr.
Lange/Stikke Hezelstraat Houtstraat
Marienburg Marikenstr.
Actie
Kernwinkelgebied
Actieplan versterking Economische Structuur Binnenstad Nijmegen 2012-2015 Overzicht generieke projecten en projecten per deelgebied
1. Leef- en vestigingsklimaat herinrichting Openbare Ruimte
X
X
graffiti bestrijding
X
X
X
X
X
X
X
veiligheid kleine bedrijven
X
X
X
X
X
X
X
verbetering locaties fietsenstalling
X
X
X
X
X
X
aanstraalverlichting bijz. panden
X
collectieve inzameling bedrijfsafval
X
X
gebruiks- en beheerplan binnenstad
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
toilet voorziening geluidsanering Keurmerk Veilig Ondernemen Binnenstad, Onderwijs, Arbeidsmarkt en Werkgelegenheid
X X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
2. Gevelaanpak en investeringsregeling investeringsregeling binnenstad
X
sfeerbeeldboek gevelkwaliteit 3. Aanpak Leegstand (generiek) pandenbank actualiseren bidbook werkgroep Vastgoed acquisitie tussentijds flexibele regelgeving tijdelijk gebruik tijdelijke aankleding etalages binnenstad/winkelstraatmanagement wonen boven winkels
X
mijn idee, goed idee 4. Promotie en marketing (generiek) marketingplan website nieuwsbrief feestverlichting binnenstad Activiteiten budget ondernemersverenigingen citydressing en sfeerelementen WIFI
X
X
bewegwijzering RBT KAN Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
20
Waalkade
Kelfkensbos
v. Welderenstraat v. Broeckhuysen 2e Walstraat
Bloemerstr. Smetiusstr. In de Betouwstr.
Lange/Stikke Hezelstraat Houtstraat
Marienburg Marikenstr.
Kernwinkelgebied
Actie 5. Versterking ondernemerschap /Organisatorisch vermogen (generieke projecten) huis voor de binnenstad 6. Monitoring binnenstad qua vitaliteit en weerbaarheid 7. Duurzaamheid (generieke projecten) menukaart voor bedrijven Nijmeegs Eigen Energie Collectief (NEC) duurzame evenementen binnenstad marktplaats voor bedrijven 8. Openingstijden winkels
X
X
X
X
X
X
9. Nota terrassen
X
X
X
X
X
X
X
10. Warenmarkt / HOV "de markt van morgen
X
locatie centrummarkten
X
X
11. Standplaatsenbeleid 12. Narrowcasting 13. Locatie gebonden evenementenbeleid 14. Onderzoek baatbelasting, bedrijven investeringszone, reclamebelasting
Uitvoering Gemeentelijke projecten Projecten Huis voor de Binnenstad Gezamenlijke projecten Particulier
Actieplan “Versterking Economische Structuur Binnenstad 2012-2015”
21
Communicatie en Representatie
PERSBERICHT
Datum
Nummer persbericht
25 februari 2014
140225L
Nieuwe impuls voor wederopbouwpanden in Nijmeegse binnenstad De Nijmeegse binnenstad wordt nog aantrekkelijker voor bedrijven en bezoekers. Nijmegen investeert twee ton in bouwkundige aanpassingen van gevels van de zogeheten wederopbouwpanden in het centrum. Deze panden zijn gebouwd in de periode tussen 1945 en 1970. Door deze bouwwerken op te knappen krijgen ze een betere uitstraling en wordt hun levensduur verlengd. Eigenaren van wederopbouwpanden en huurders die hier een bedrijf in uitoefenen, kunnen een stimuleringssubsidie ontvangen van een kwart van het benodigde bedrag tot maximaal twintigduizend euro. Een van de voorwaarden is dat reclame-uitingen, etalages en andere ornamenten aan de buitenkant van het pand aansluiten op de architectuur van het pand en rolluiken mogen niet worden aangebracht. Om eigenaren en huurders een idee te geven waaraan de subsidie- aanvraag wordt getoetst, heeft de gemeente een sfeerbeeldenboek in de vorm van een poster gemaakt. De gemeente heeft voor dit project in totaal een bedrag van € 200.000 beschikbaar. Het gaat om panden van ondernemers met maximaal tien personeelsleden in het gebied Plein 1944, Molenstraat, Houtstraat, St.Hezelstraat, Augustijnenstraat, Burchtstraat, St.Jorisstraat, Kelfkensbos, Hertogstraat, Bloemerstraat, Smetiusstraat, In de Betouwstraat, van Welderenstraat en van Broekhuysenstraat. Noot voor de pers (niet voor publicatie): Voor meer informatie kunt u terecht bij de woordvoerder van wethouder Jeene, André Schoots: tel. 06-51104606 of e-mail: a.
[email protected].