UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED 2016
HET NOORDZEEKANAALGEBIED: EÉN GEZAMENLIJKE VISIE EN UITVOERINGPROGRAMMA OM EEN ZO GROOT MOGELIJKE BIJDRAGE TE LEVEREN AAN HET VERSTERKEN VAN DE INTERNATIONALE CONCURRENTIEPOSITIE VAN DE MRA.
APRIL 2016
Gebiedsvisie Amsterdamse Haven
Programma ‘Vaart in de Zaan!’
Corridorstudie Amsterdam-Hoorn
Transformatie specifieke locaties
I
J
K
L
Verbinding A8/A9
H
Groen en Landschap NZKG
E
Geluidsverdeelplannen Westpoort
Meer Bereiken Noordwestkant Amsterdam
D
Functies Houtrakpolder
Zeetoegang IJmond
C
F
Sluis- en Haven Informatiepunt
G
Lichteren/Averijhaven
A
B
VOORWOORD
V
oor u ligt het Uitvoeringsprogramma Noordzeekanaalgebied (verder: NZKG) 2016. Hierin staat de actuele stand van zaken vermeld van alle projecten die
worden uitgevoerd om de Visie NZKG 2040 te realiseren. Het Uitvoeringsprogramma wordt u aangeboden door het Bestuursplatform van het NZKG. Dit is het samenwerkingsverband van de gemeenten Velsen, Beverwijk, Haarlemmerliede & Spaarnwoude, Zaanstad en Amsterdam, het Rijk (vertegenwoordigt door het ministerie van Infrastructuur en Milieu), Rijkswaterstaat West-Nederland Noord, Tata Steel B.V., Zeehaven IJmuiden N.V., Havenbedrijf Amsterdam NV, onder leiding van de provincie Noord-Holland. Het Bestuursplatform zet zich in voor de integrale uitvoering van de Visie NZKG 2040 met als hoofddoel: Het versterken van de bijdrage van het NZKG aan (de internationale concurrentiepositie van) de Metropoolregio Amsterdam (MRA). Zoals u in het Uitvoeringsprogramma kunt lezen, zijn er in 2015 belangrijke stappen gezet in de uitvoering van de Visie. Zo is de aanbesteding geslaagd van de grootste sluis ter wereld en is er een uniek systeem opgezet voor het monitoren van de
Elisabeth Post
ruimte-intensivering. Ook in 2016 zijn er de nodige belangrijke mijlpalen te verwachten. Bijvoorbeeld: hoe beleven de gebruikers van het gebied de leefbaarheid? Het Bestuursplatform volgt alle projecten van dit Uitvoeringsprogramma en is opdrachtgever voor projecten die de hele regio aangaan. In dit Uitvoeringsprogramma geeft zij weer hoe de uitvoering van de diverse projecten ervoor staat. Mocht u na het lezen van deze rapportage van het Uitvoeringsprogramma zelf plannen of ideeën hebben voor de uitvoering van de Visie, laat het dan weten tijdens een werkbezoek, ons jaarlijkse congres of via de website www.noordzeekanaalgebied of twitter @PBNZKG.
Met vriendelijke groeten, Elisabeth Post Voorzitter Bestuursplatform NZKG
Projectbureau NZKG
April 2016: Het Uitvoeringsprogramma NZKG 2015-2016 is
Felison Terminal,
een uitgave van het Projectbureau Noordzeekanaalgebied.
Sluisplein 60, 1975 AG IJmuiden T (0255) 56 05 00
F (0255) 56 05 08
E-mail:
[email protected]
Tekst: Projectbureau NZKG in samenwerking met Adviesteam, Communicatiewerkgroep en projectleiders.
Website: www.noordzeekanaalgebied.nl Twitter: @PBNZKG
Vormgeving & druk: Bundelmedia, Beverwijk
APRIL 2016
3
INHOUDSOPGAVE 06 INLEIDING 07 Hoofdstuk 1:
Het bestuursplatform en haar omgeving
09 Hoofdstuk 2:
Context
12 Hoofdstuk 3:
De projecten van het Bestuursplatform
12
3.1 Monitor Ruimte-intensivering
14
3.2 Leefbaarheid in het NZKG
15 3.3 16
Duurzaamheid in het NZKG
3.4 Gezamenlijk vestigingsbeleid
17 Hoofdstuk 4: 17
Projecten onder verantwoordelijkheid van andere bestuurlijke overlegorganen
4.1 Groen en Landschap NZKG
18 4.2
Natuur, recreatie of agrarische functies Houtrakpolder & compenserende maatregelen bij ontwikkeling van een haven in de Houtrakpolder
19 4.3
Woningbouwmonitor
20 4.4
Milieudialoog IJmond
21 4.5
Zeetoegang IJmond
22 4.6
Sluis- en Haven InformatiePunt (SHIP)
24 4.7
Lichteren/Averijhaven
7
14
19
25
4.8 Programma ‘Vaart in de Zaan!’
26 4.9
Meer Bereiken Noordwestkant Amsterdam / A9 Alkmaar / Raasdorp
28 4.10 Corridorstudie Amsterdam-Hoorn 29 4.11 Verbinding A8/A9 30 4.12 Gebiedsvisie Amsterdamse haven 31 4.13 Onderwijs & Arbeidsmarkt 32 4.14 Transformatie van De Pijp Beverwijk 33 4.15 Transformatie van de gebieden CoenVlothaven en Amsterdam-Noord 34 4.16 Haven-Stad Amsterdam 36 4.17 Zaanij: - Transformatie van de Achtersluispolder 37 - Hembrugterrein 39 - Zaans Proeflokaal en Zaanoevers 40 - Dam tot Dam fietsroute (Achtersluispolder) 41 4.18 Hoogtij 41 4.19 Stimuleren innovatie en technologische vernieuwing 42 4.20 Geluidsverdeelplannen Westpoort en Hoogtij 43 4.21 Regionaal beeldverhaal NZKG 44 Hoofdstuk 5:
Overlegstructuren
22
36
43
INLEIDING Denk je aan het NZKG, dan denk je vaak als eerste aan het
is en hoe u wordt betrokken bij hun activiteiten is te lezen in
Noordzeekanaal zelf. Maar er is nog zoveel meer te zien in deze
Hoofdstuk 1.
regio. De woon- en werkgebieden, polders, recreatieterreinen
Hoofdstuk 2 schetst in het kort de context van waaruit de
en culturele plaatsen zijn ook kenmerkend voor dit gebied.
activiteiten en projecten worden uitgevoerd. Meer informatie
Het is vooral de diversiteit die dit gebied tot een unieke plek
over de context van het Uitvoeringsprogramma is te vinden in
maakt. En die tegelijkertijd zorgt voor de noodzaak om goed
de Visie NZKG 2040.
met elkaar af te stemmen. Fysieke- en milieuruimte in het
Hoofdstuk 3 geeft inzicht in de projecten en activiteiten die
NZKG is schaars, dus uitbreiding of transformatie van activi-
onder verantwoordelijkheid van het Bestuursplatform worden
teiten heeft consequenties. Lokaal, vaak regionaal en soms
uitgevoerd. Het gaat hierbij om activiteiten als de monitoring
zelfs op landelijke schaal. Om een goede integrale afweging te
van ontwikkelingen in het gebied en de gezamenlijke regiona-
kunnen maken tussen bijvoorbeeld uitbreiding of transforma-
le projecten.
tie, ruimte voor wonen of voor werken, hebben de gezamenlij-
In Hoofdstuk 4 staan de projecten beschreven die noodzakelijk
ke partners in het gebied het Bestuursplatform opgericht.
zijn voor de uitvoering van de Visie en waarvoor een andere bestuurlijke trekker dan het Bestuursplatform verantwoordelijk
Het gezamenlijke doel is om met het NZKG een zo groot
is. Het Bestuursplatform monitort deze projecten, om zo de in-
mogelijke bijdrage te leveren aan het verbeteren van de
tegraliteit en de samenhang te bewaken. De projecten worden
internationale concurrentiepositie van de MRA en daarmee aan
waar nodig door het Bestuursplatform besproken tijdens haar
de regionale en nationale economie. Het NZKG herbergt een
vergaderingen.
aantal specifieke kwaliteiten die de andere kwaliteiten in de
Hoofdstuk 5 gaat over de aansluiting van het Bestuursplat-
MRA aanvullen, zodat ze samen een sterke propositie vormen.
form bij de grotere netwerken, zowel regionaal, nationaal als Europees.
Wie deel uitmaken van het Bestuursplatform, wat hun functie
6
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
1 HET BESTUURSPLATFORM EN HAAR OMGEVING HET BESTUURSPLATFORM
2016 worden de leden van het Bestuursplatform aan u voor-
Het Bestuursplatform NZKG is verantwoordelijk voor de uit-
gesteld.
voering van de Visie NZKG 2040. Het is een overlegplatform waarin lokale en provinciale bestuurders, de Rijksvertegen-
PROJECTBUREAU
woordiger en de directeuren van de havenbedrijven elkaar
Het Bestuursplatform wordt ondersteund door het Projectbu-
informeren over actuele ontwikkelingen in het gebied. Welke
reau NZKG, het aanspreekpunt voor de gezamenlijke program-
projecten en ontwikkelingen spelen er en in hoeverre raakt
ma-uitvoering. Het Projectbureau is verantwoordelijk voor het
dit de partners? Wat is het standpunt van de afzonderlijke
programmamanagement van het Uitvoeringsprogramma en
partners ten aanzien van de projecten of ontwikkelingen?
zorgt ervoor dat de partners worden betrokken bij de voor-
Maar vooral: hoe kunnen we gezamenlijk optrekken om zaken
bereiding van de projecten en acties. Daarnaast vervult zij
te realiseren?
het projectleiderschap van de projecten en acties die vallen onder de verantwoordelijkheid van het Bestuursplatform. Het
De leden van het Bestuursplatform zijn de gemeenten langs
Projectbureau zorgt verder voor de gezamenlijke communicatie
het Noordzeekanaal, te weten: Amsterdam, Beverwijk, Haarlem-
naar de omgeving.
merliede & Spaarnwoude, Velsen en Zaanstad. Vanuit nationaal perspectief is het ministerie van IenM namens het Rijk lid.
COMMUNICATIE
Rijkswaterstaat neemt, als uitvoeringsorganisatie van IenM en
Het Bestuursplatform wil de omgeving helder, tijdig en vol-
beheerder, zitting in het Bestuursplatform, net als de havenbe-
ledig informeren om de betrokkenheid bij en kennis van het
heerders in het gebied: Havenbedrijf Amsterdam NV, Zeehaven
Uitvoeringsprogramma te vergroten en draagvlak te creëren.
IJmuiden N.V. en Tata Steel B.V. De provincie Noord-Holland
De wijze waarop dat gebeurt, wordt per situatie bepaald. Via
voert de regie op deze samenwerking en is voorzitter van dit
diverse communicatiekanalen houdt het Bestuursplatform de
gremium. Op de achterzijde van het Uitvoeringsprogramma
omgeving op de hoogte van actuele ontwikkelingen.
>>
Projectbureau NZKG
APRIL 2016
7
In december 2015 is onder de relaties van het Bestuursplat-
Uit de eerder genoemde digitale enquête is gebleken dat
form een digitale enquête gehouden over de kwaliteit van
de doelgroepen het beste geïnformeerd blijven via het
de communicatie van het Bestuursplatform. Bij deze digitale
NZKG-Journaal. Bijna de helft van de respondenten leest het
enquête, waar ruim 9% van 1188 respondenten op heeft gere-
Journaal helemaal en bijna een kwart leest enkele artikelen.
ageerd, heeft bijna 80% aangegeven dat het Bestuursplatform
Het NZKG Journaal komt nu nog op papier uit. Bijna 35% wil
haar doelstellingen duidelijk heeft gecommuniceerd. Op basis
dit graag zo houden, terwijl iets meer dan 60% het Journaal in
van de uitkomsten van de digitale enquête wordt per commu-
de toekomst graag digitaal ontvangt. Komend jaar wordt beke-
nicatiemiddel vastgesteld hoe het middel wordt gewaardeerd
ken in welke vorm het journaal in de toekomst zal worden ver-
en welke verbeteringen worden nagestreefd.
zonden. Bijvoorbeeld digitaal én op papier of alleen digitaal.
• Uitvoeringsprogramma
• Werkbezoeken
Het Bestuursplatform informeert belangstellenden via het
Elk jaar worden werkbezoeken georganiseerd voor maatschap-
Uitvoeringsprogramma over haar werkzaamheden. Via dit pro-
pelijke organisaties en politieke vertegenwoordigers van Rijk,
gramma wordt jaarlijks de voortgang van lopende projecten en
provincie en gemeente. Uit de digitale enquête blijkt dat ruim
nieuwe activiteiten gerapporteerd.
85 % het op prijs stelt als er werkbezoeken worden georganiseerd waarop zij kunnen inschrijven. Komend jaar wordt
•
NZKG Journaal
bekeken of en hoe dit te realiseren is.
In 2015 is de nieuwsbrief ‘NZKG Journaal’ drie keer verschenen. De artikelen in de journaals zijn een verdieping van actuele
• Website
onderwerpen die spelen in het gebied. Thema’s in het afge-
De website www.noordzeekanaalgebied.nl komt uit de digitale
lopen jaar waren: het Uitvoeringsprogramma (nr. 1 – 2015),
enquête naar voren als informatief en actueel. Toch wordt de
Ruimte-intensivering (nr. 2 – 2015) en het NZKG-Congres ‘De
website weinig geraadpleegd. Komend jaar wordt gekeken hoe
kracht van het landschap’ (nr. 3 – 2015). De journaals zijn terug
de website aantrekkelijker kan worden gemaakt, bijvoorbeeld
te vinden via www.noordzeekanaalgebied.nl. In 2016 staan de
door een actualiteiten-/nieuwskolom toe te voegen.
journaals in het teken van duurzaamheid, leefbaarheid en de ontwikkeling van het Sluis Haven InformatiePunt (SHIP).
• Twitter Via @PBNZKG houdt het Bestuursplatform haar volgers op de hoogte van actuele ontwikkelingen in het gebied en van nieuwsberichten met een relatie tot de projecten uit het Uitvoeringsprogramma.
PARTICIPATIE Het Bestuursplatform NZKG vraagt belanghebbenden, betrokkenen en geïnteresseerden zo veel mogelijk mee te denken bij de uitvoering van de projecten. Het geeft hen de mogelijkheid invloed uit te oefenen en vergroot op die manier de gezamenlijke kennisontwikkeling. Met betrekking tot de Kadernotitie Monitor Ruimte-intensivering is een informatieavond gehouden en er zijn werkateliers georganiseerd over de thema’s duurzaamheid en leefbaarheid.
8
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
2 CONTEXT VISIE NZKG 2040 Om een gezamenlijke koers voor de toekomst te bepalen waarin alle belangen in het gebied zijn afgewogen, is in 2013 de Visie NZKG 2040 vastgesteld door de gemeenteraden van de gemeenten langs het Noordzeekanaal, het Rijk en Provinciale Staten van Noord-Holland. In het Uitvoeringsprogramma zijn de lopende activiteiten en projecten beschreven die noodzakelijk zijn om de Visie te realiseren. Niet alle acties en projecten kennen al een uitvoeringstermijn. Vaak is besluitvorming afhankelijk van de feitelijke situatie. In het Uitvoeringsprogramma staat per activiteit of project aangegeven wat de huidige stand van zaken is. Voordat wordt ingegaan op de projecten en activiteiten wordt kort de context geschetst van waaruit de activiteiten en projecten worden aangepakt.
ECONOMIE De MRA is een economische topregio. Niet alleen in nationale zin, maar zeker ook internationaal. De kracht van de regionale economie is gelegen in de brede structuur. Meerdere clusters zijn van internationaal belang. Met de luchthaven Schiphol, de zeehavens en het internet-knooppunt AMSIX is de regio optimaal internationaal verbonden. Andere troefkaarten zijn een sterke kennisinfrastructuur en een goed opgeleide en internationaal georiënteerde bevolking. De sterke positie wordt bevestigd in het onderzoek van de Financial Times, het
gerelateerde werkgelegenheid in het NZKG bedraagt 68.336
‘Foreign Direct Investment Index’ (fDi-index). Dit geldt als ge-
arbeidsplaatsen (bron: Havenmonitor 2014).
zaghebbende ranglijst van steden die de beste vooruitzichten hebben voor buitenlandse investeringen, economische ontwik-
De overslag van de zeehavens in het NZKG, met de havens van
keling en bedrijfsuitbreiding. Amsterdam staat op de zevende
Amsterdam, IJmuiden, Beverwijk en Zaanstad betreft 97 miljoen
plaats. Bij grote Europese steden van de Toekomst 2016/17
ton in 2015 (bron: Havenbedrijf Amsterdam NV). De totale toe-
staat Amsterdam op de vierde plaats, met alleen Londen, Parijs
gevoegde waarde bedraagt 6,6 miljard euro in 2014, waarvan
en Dublin boven zich.
4 miljard euro direct aan de zeehavens is gerelateerd en 2,6 miljard euro indirect aan de zeehavens is gerelateerd (bron:
HAVENS
Havenmonitor 2014).
Het NZKG is het enige gebied in de MRA met een zeehaven-
Ondanks de crisis van de afgelopen jaren is de toegevoegde
functie. Langs het Noordzeekanaal vinden verschillende econo-
waarde van de havens gestegen, terwijl de directe werkgele-
mische activiteiten plaats.
genheid stabiel blijft. Dit betekent dat de arbeidsproductiviteit is verhoogd, wat een versterking inhoudt voor de internatio-
In totaal zijn er op de bedrijventerreinen in het NZKG 72.410
nale concurrentiepositie van de bedrijven. Het NZKG heeft de
arbeidsplaatsen, waarvan 23.434 arbeidsplaatsen direct aan de
grootste airport-seaport-greenport combinatie van Europa.
zeehaven zijn gerelateerd, ofwel 32,4% (bron: Monitor Werkgelegenheid NZKG 2014). Naast de directe zeehaven gerela-
DEMOGRAFIE EN WONEN
teerde werkgelegenheid is ook de indirecte werkgelegenheid
De MRA heeft de prognose gesteld dat tussen 2010 en 2040
een belangrijke indicator voor het bepalen van de economi-
behoefte is aan extra woningen voor 300.000 huishoudens
sche waarde. Het totaal van de directe en indirecte zeehaven
(bron: Stuurgroep verstedelijking, Doorbouwen op het
APRIL 2016
>>
9
fundament-februari 2014). Deze groei komt vooral voort vanuit
Hierbij moeten woningbouwplannen in toenemende mate
de demografische ontwikkeling; via natuurlijke aanwas en
worden afgestemd op andere ruimtelijke ontwikkelingen, zoals
individualisering. Een kleiner deel, ongeveer een derde, komt
de groei van de mainports, behoud van een aantrekkelijk land-
uit andere delen van Nederland en het buitenland.
schap en duurzaamheid. In de Monitor Woningbouwproductie Noordvleugel 2015 is te lezen dat tot 2030 in alle regio’s
BEVOLKINGSGROEI
voldoende plancapaciteit aanwezig is. Na 2030 kennen de
Prognoses van het CBS laten zien dat de bevolkingsgroei van
meeste regio’s in de MRA een klein tekort, vooral in Amster-
de metropool doorzet. Tot 2040 leidt dit tot een toename van
dam. Ondanks dat er op dit moment voldoende plancapaciteit
een half miljoen inwoners, zowel door autonome groei als door
aanwezig is blijft de productie achter. Onder andere omdat de
migratie. (bron: Doorbouwen op het fundament, Metropoolre-
bedachte locaties niet altijd (kunnen) voldoen aan de kwalita-
gio Amsterdam). De Monitor Woningbouw 2015 laat een sterke
tieve wensen van woningzoekenden. Hierdoor neemt de druk
bevolkingsgroei zien in Amsterdam en een stabiele bevolkings-
op de woningvraag in aantrekkelijke gebieden toe.
groei in Zaanstad. In de IJmond is sprake van een afnemende bevolkingsgroei.
De druk op de woningmarkt is in de afgelopen tijd verder opgelopen doordat de werkelijke bevolkingsgroei in de af-
De snel toenemende vergrijzing vraagt eveneens aandacht: in
gelopen jaren hoger heeft gelegen dan de eerder genoemde
2040 is één op de vier inwoners ouder dan 65 jaar. Dit heeft
prognose en het aantal woningen achterblijft bij de groei van
invloed op onder meer de arbeidsmarkt, gezondheidszorg,
het aantal huishoudens. De trend van een groeiende bevolking
vrijetijdsbesteding, mobiliteit en woonwensen. De Monitor
gecombineerd met het achterblijven van de woningbouwpro-
Woningbouw 2015 laat een toenemende vergrijzing zien in
ductie zorgt voor de noodzaak tot het verder intensiveren van
Amsterdam. In Zaanstad is sprake van een gemiddelde vergrij-
de transformatie- en nieuwbouwopgaven.
zing en in de IJmond van een lager dan gemiddelde vergrijzing.
NATUUR, LANDSCHAP EN RUIMTE VOOR RECREATIE Woningbouw
Nederland staat in ‘s werelds top 10 van beste landen om
In de MRA is volgens prognoses tot 2040 behoefte aan een
te wonen volgens het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP)
uitbreiding van de woningvoorraad met woningen voor circa
Human Development Index lijst (HDI). Eén van de
300.000 huishoudens. Het grootste deel van de benodigde
redenen is de goede leef-/werkbalans. In het NZKG zijn de
woningen wordt gebouwd via binnenstedelijk bouwen, onder
voorwaarden voor die balans ruimschoots aanwezig. Het
meer door middel van transformatie en zoveel mogelijk ge-
beschikt over zeldzame cultuurhistorische- en ecologische
concentreerd op de as Haarlemmermeer-Amsterdam-Almere.
waarden (o.a. Stelling van Amsterdam) en over een unieke
Doelstelling in het kader van het MIRT ZaanIJ is om minimaal
afwisseling van landschap, water en steden (o.a. veenweide-
30.000 woningen te realiseren in het NZKG. Dit past in het
gebieden rond Zaanstad). Het Metropolitane Landschap biedt
streven van de MRA om betaalbaar en met oog voor de woon-
naast de agrarische functies mogelijkheden voor ontspanning
wensen te bouwen.
(o.a. Recreatiegebied Spaarnwoude) en natuurbeleving. Het groene gebied is dan ook van groot belang voor het welzijn van de metropoolbewoners. Daarnaast zijn de landschappelijke kwaliteiten een vestigingsfactor van betekenis.
Foto: Mauro Smit
10
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
Corridor Amsterdam Hoorn Foto: Tineke Dijkstra
LEEFBAARHEID EN MILIEURUIMTE
OPENBAAR VERVOER
Aangezien het NZKG naast Almere hét gebied is voor zware
De regio zet in op een goed openbaar vervoer, onder meer door
milieuhinderlijke bedrijven en wordt ontsloten door veel
het realiseren van hoogfrequente spoorverbindingen in de
verschillende modaliteiten, is de milieubelasting (lucht, water,
brede Randstad (waaronder het spoor tussen Amsterdam-Zaan-
geluid, geur en externe veiligheid) aanzienlijk. De spanning
dam-Alkmaar en tussen Amsterdam-Haarlem-Beverwijk-Uit-
tussen het faciliteren van zowel woningen als bedrijven binnen
geest). De regio werkt verder aan een hoogwaardig openbaar
de beschikbare milieuruimte neemt toe en leidt op sommige
vervoer (HOV)-netwerk in het kader van R-net.
locaties (o.a. omgeving Tata Steel B.V.) tot spanningen. Ondanks het feit dat nergens in het NZKG milieunormen worden
GOEDEREN VERVOER
overschreden, wordt vanuit de ambitie het gebied leefbaar te
Het havenindustrieel complex voert grondstoffen in en goede-
houden door het Bestuursplatform het initiatief genomen om
ren af. Van de huidige achterlandverbindingen vanuit de haven
in 2016 een grootschalig leefbaarheidsonderzoek uit te voeren.
loopt momenteel circa 3% over het spoor. De
De uitkomsten van dit onderzoek worden gebruikt bij de ver-
capaciteit is beperkt, met name rond Amsterdam CS waar
dere uitwerking van de projecten in het NZKG.
personen- en goederenvervoer elkaar kruisen. Voor de groei
BEREIKBAARHEID
van goederenstromen moeten in het kader van het Programma Hoogfrequent Spoor (PHS) oplossingen worden gezocht.
Het NZKG ligt in één van de drukste gebieden van Nederland.
Naast een goede bereikbaarheid vanaf zee biedt de binnen-
Aangezien een goede ontsluiting van het gebied een essenti-
vaart mogelijkheden om de goederen naar het achterland te
ële voorwaarde is om de internationale concurrentiepositie te
krijgen. Daarmee kan het hoofdwegennet worden ontlast. De
versterken, zijn door de gezamenlijk partners van het Bestuurs-
regio zet zich dan ook in om vervoer over water te stimuleren.
platform die projecten benoemd waar nu of op termijn stag-
Gebruik van de oevers voor stedelijke ontwikkeling mag de
naties ontstaan die de bereikbaarheid in gevaar brengen. Dit
vaarwegfunctie niet beperken. Een nieuwe, grotere zeesluis
betreft ook het rijkswegennet, denk hierbij aan de A7, A8, A9 en
moet ruimte bieden aan steeds groter wordende zeeschepen
A10. Ook heeft de regio gezamenlijk de wens bij het Rijk neer-
en hiermee de bereikbaarheid van de haven van Amsterdam
gelegd om een verbinding tussen de A8 en A9 te realiseren
verbeteren en de economie in de regio stimuleren.
vanwege de verbinding van economische regio’s, bereikbaarheid, robuustheid, leefbaarheid en verkeersveiligheid. Naast
TOT SLOT
het wegennet krijgt ook het provinciale fietspadennet de
De functies van het gebied gecombineerd met uitstekende
nodige aandacht. Snelle fietsverbindingen dragen bij aan het
vestigingsvoorwaarden zorgen ervoor dat het NZKG een sterke
voorkomen van congestie en aan recreatieve ontsluitingen.
economische motor is en blijft.
Overigens scoort de regio in internationale onderzoeken over
•
vestigingsfactoren sterk op het gebied van bereikbaarheid.
APRIL 2016
11
3 DE PROJECTEN VAN HET BESTUURSPLATFORM I
n het Uitvoeringsprogramma zijn de acties en projecten benoemd die nodig zijn om de ontwikkeling van het gebied conform de Visie uit te voeren. Enkele acties die de hele regio betreffen worden onder verantwoordelijkheid van het Bestuursplatform
uitgevoerd. Voor 2016 staan de volgende acties op het programma.
Zeehaven IJmuiden
3.1 MONITOR RUIMTE-INTENSIVERING INHOUD EN VOORTGANG: Eén van de belangrijkste onderdelen van de Visie NZKG 2040 is het aspect Ruimte-intensivering. Bij de totstandkoming van de Visie hebben de partners in het NZKG afgesproken de bestaande terreinen zo intensief mogelijk te gebruiken. Duurzaam omgaan met de schaarse ruimte is essentieel in de MRA vanuit het oogpunt van leefbaarheid en van de grote en toenemende ruimtevraag voor wonen, werken en recreëren. Pas als de bestaande ruimte in de werkgebieden optimaal wordt benut, kan worden gesproken over nieuw havenareaal. In dat kader laat het Bestuursplatform de intensiteit van het ruimtegebruik op de bedrijventerreinen langs het Noordzeekanaal monitoren. Op 9 december 2015 is door het Bestuursplatform de eerste meting van de Monitor Ruimte-intensivering vastgesteld aan de hand van de Kadernotitie Ruimte-intensivering. Met de monitor kunnen de ontwikkelingen in de havens nauwgezet worden gevolgd. Hiermee is een uniek instrument ontwikkeld waarmee de komende jaren de veranderingen in het NZKG in kaart kunnen worden gebracht. Dit gebeurt per deelgebied. De verschillende deelgebieden zijn namelijk moeilijk met elkaar te vergelijken omdat ze allemaal een andere functie hebben. Zo is in de IJmond veel maakindustrie,
12
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
DOELSTELLING: Inzicht geven in de ontwikkeling van de mate van intensivering van het NZKG door gronduitgifte, verdichting, innovatie en herstructurering. De monitor moet objectieve, betrouwbare informatie bevatten en bruikbare input leveren voor de politieke afweging over het al dan niet uitbreiden van het havenareaal. Amerikahaven
TREKKER: terwijl in de Westpoort veel grootschalige overslag plaats-
Bestuursplatform NZKG
vindt. Daarom wordt per deelgebied een gebiedsbeschrijving gegeven. Het ruimtegebruik wordt inzichtelijk gemaakt aan de hand van verschillende indicatoren op het gebied van ruimte, economie en milieu. De criteria waarlangs de ruimte wordt
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG, Omgevingsdienst IJmond en Omgevingsdienst NZKG.
gemeten staan in de Kadernotitie Monitor Ruimte-intensivering. Hierbij valt te denken aan de hoeveelheid overslag of het aantal arbeidsplaatsen, maar er wordt ook gekeken
Relatie met andere projecten: Gezamenlijk vestigingsbe-
naar de milieuruimte.
leid, Leefbaarheid en Duurzaamheid in het NZKG, Monitor woningbouw, Haven-Stad Amsterdam, Hembrugterrein.
De Kadernotitie is op 24 juni 2015 vastgesteld door het
Transformaties van de Pijp, de Achtersluispolder en de
Bestuursplatform en op 31 augustus 2015 voorgelegd aan
gebieden Coen-Vlothaven en Amsterdam-Noord, Natuur,
de deelnemers van de Raadpleegavond, gemeenteraden
recreatie of agrarische functies Houtrakpolder & compen-
en Provinciale Staten. Bij het vaststellen van de Kaderno-
serende maatregelen bij ontwikkeling Houtrakhaven.
titie heeft het Bestuursplatform aangegeven dat naast ruimte-intensivering de leefbaarheid en duurzame ontwik-
Mijlpalen: Eind 2016 wordt de tweede meting van
keling belangrijke uitgangspunten zijn om in het gebied
de Monitor Ruimte-intensivering voorgelegd aan het
de balans te vinden tussen wonen, werken, recreatie en
Bestuursplatform.
natuur conform de Visie NZKG 2040. Lees meer over deze projecten in de volgende paragrafen.
•
Communicatie: www.noordzeekanaalgebied.nl
Atlaspark/Afrikahaven
APRIL 2016
13
3.2 LEEFBAARHEID IN HET NZKG
DOELSTELLING:
INHOUD EN VOORTGANG: Het Bestuursplatform heeft besloten in 2016 een leefbaarheidsonderzoek te houden
Inzicht krijgen in hoe gebruikers van
onder gebruikers ( bewoners, werkgevers, werknemers en recreanten) in het NZKG. Met
het NZKG het gebied beleven. Op
het leefbaarheidsonderzoek krijgt het Bestuursplatform inzicht in hoe de gebruikers
basis daarvan kan het Bestuursplat-
van het NZKG de leefomgeving beleven. Het gaat hierbij om wat mensen positief en
form de dialoog met de omgeving
negatief (hinder) aan de leefomgeving ervaren.
aangaan om daar waar mogelijk adequate oplossingen te zoeken.
In de Visie NZKG 2040 is de ambitie uitgesproken met het NZKG een zo groot mogelijke bijdrage te leveren aan het verbeteren van de internationale concurrentiepositie van
TREKKER: Bestuursplatform NZKG
de MRA. Het vormgeven van deze ambitie leidt tot opgaven op het vlak van economie, verstedelijking/woningbouw, bereikbaarheid, ecologie, natuur en landschap, duurzaamheid en klimaatbestendigheid. De uitdaging is om deze functies ruimte te geven om zich te ontwikkelen en tegelijkertijd te zorgen voor een leefbare omgeving. Dit betekent onder andere dat functies worden verdicht en/of transformeren. De feitelijke
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG, Omgevingsdienst IJmond, Omgevingsdienst NZKG en de GGD.
milieutechnische situatie van deze veranderingen is bekend, echter hoe deze veranderingen worden beleefd door de gebruikers van het gebied is onbekend. Relatie met andere projecten: Milieudialoog IJmond, Monitor Ruimte-intensivering, Duurzaamheid in het NZKG. Mijlpalen: Bespreking resultaten leefbaarheidsonderzoek in het Bestuursplatform van 14 december 2016. Communicatie: www.noordzeekanaalgebied.nl, NZKG Journaal.
Het eNose netwerk in de Amsterdamse haven heeft als doel de leefbaarheid rond de haven te vergroten door veranderingen in de luchtsamenstelling te signaleren en te herleiden. Foto: Max Dijksterhuis
14
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
3.3 DUURZAAMHEID IN HET NZKG INHOUD EN VOORTGANG: De Visie NZKG 2040 is erop gericht om de verdergaande economische ontwikkeling
DOELSTELLING:
van het NZKG op een duurzame manier tot stand te brengen. Een duurzame ontwik-
Een gezamenlijke duurzaamheidsam-
keling van een economische motor.
bitie opstellen voor de ontwikkeling
Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het
van het NZKG.
heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen, aldus de definitie van de VN-commissie Brundtland uit 1987.
TREKKER: Bestuursplatform NZKG.
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG, Omgevingsdienst IJmond, Omgevingsdienst NZKG.
Relatie met andere projecten:
Drijvende zonnepanelen in het Atlaspark wekken stroom op voor de verlichting van het nabijgelegen fietspad. Foto: Daisy Komen
Milieudialoog IJmond, Monitor Ruimteintensivering, Leefbaarheid in het NZKG. Mijlpalen: Bespreking inventarisatie
In de Visie is aangegeven dat de ontwikkelingen in het gebied zo intensief en
duurzaamheidsambities- en projecten in
duurzaam mogelijk moeten plaatsvinden, met daarbij oog voor de leefbaarheid. Om
het Bestuursplatform van 13 april 2016.
de ambitie voor het gebied scherp te krijgen, heeft het Bestuursplatform opdracht gegeven om eerst een inventarisatie te maken van de duurzaamheidsambities en
Communicatie:
-activiteiten bij de partners en de MRA. Hierdoor wordt een gezamenlijk inzicht ver-
www.noordzeekanaalgebied.nl, NZKG
kregen, kan de uitvoering worden versterkt en kennis worden uitgewisseld. Op basis
Journaal.
van de inventarisatie kunnen gezamenlijke ambities worden geformuleerd. Daar waar
•
thema’s extra inspanning of onderzoek vragen kan het Bestuursplatform besluiten om extra inzet te leveren.
Eén van de duurzame activiteiten in het NZKG: in het Amsterdamse havengebied ligt een fietspad dat wordt verlicht met zonne- en windenergie die ter plekke wordt opgewekt. Foto: Daisy Komen
APRIL 2016
15
3.4 GEZAMENLIJK VESTIGINGSBELEID TREKKER: Bestuursplatform NZKG
INHOUD EN VOORTGANG: Nu met de Monitor Ruimte-intensivering inzicht is verkregen in de gebiedstyperingen van de bedrijventerreinen, kan een gezamenlijke koers over het aantrekken en vestigen van bedrijven worden bepaald die de internationale concurrentiepositie van de MRA versterkt. Het gezamenlijk vestigingsbeleid draagt bij aan het principe “het
DOELSTELLING:
juiste bedrijf op de juiste plaats” en heeft een grote relatie met ruimte-intensivering.
Een gezamenlijke koers voor
Het Bestuursplatform NZKG zal daarom komend jaar besluiten over de aanpak van
het aantrekken en vestigen van
een te voeren regionaal vestigingsbeleid.
bedrijven die de internationale concurrentiepositie van de MRA
Relatie met andere projecten:
versterken.
Monitor Ruimte-intensivering, Gebiedsvisie Amsterdamse Haven, Sluis- en Haven InformatiePunt (SHIP), Onderwijs & Arbeidsmarkt.
BETROKKEN PARTIJEN:
Mijlpalen: Voor het ontwikkelen van een gezamenlijk vestigingsbeleid wordt komend
Partners Bestuursplatform NZKG
jaar een aanpak vastgesteld door het Bestuursplatform. Communicatie: www.noordzeekanaalgebied.nl, NZKG Journaal.
16
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
4 Projecten onder verantwoordelijkheid van andere bestuurlijke overlegorganen Foto: Anne Könst, Jurjen Tjarks
4.1 GROEN EN LANDSCHAP NZKG INHOUD EN VOORTGANG: De ruimtelijke druk op het Noordzeekanaalgebied is groot. Tegelijkertijd is groen
DOELSTELLING:
voor bewoners, bedrijven en bezoekers essentieel. Door het versterken van het groen
Met dit project wordt gewerkt
wordt de (be)leefbaarheid en daarmee de internationale concurrentiepositie van het
aan het versterken van het groen,
gebied vergroot.
landschap en recreatieve mogelijkheden aan weerszijden van het
De provincie maakt hiervoor in overleg met belanghebbenden een kijkwijzer. Dit is
Noordzeekanaal.
een kaart met locaties waar kansen liggen om de (be)leefbaarheid te vergroten. Deze locaties worden met een foto en een korte omschrijving opgenomen. De kijkwijzer is een hulpmiddel voor alle partijen bij het nemen van ruimtelijke beslissingen. Bij-
TREKKER:
voorbeeld of er bij een plan voor woningbouw of bedrijvigheid ook aandacht is voor
Provincie Noord-Holland.
het groen. In 2015 heeft de provincie met verschillende partijen over de kijkwijzer gesproken. Ook het congres ‘De Kracht van het Landschap’ op 5 november 2015 heeft veel nuttige informatie opgeleverd.
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG
Relatie met andere projecten: Regionaal beeldverhaal NZKG, Natuur, recreatie of agrarische functies Houtrakpolder & compenserende maatregelen bij ontwikkeling Houtrakhaven. Mijlpalen: In het voorjaar van 2016 organiseert de provincie een werkatelier om de
Communicatie: De nieuwsbrief, website en overige middelen van het projectbureau NZKG.
•
kijkwijzer af te ronden samen met alle partijen. Naar verwachting is de kijkwijzer rond de zomer van 2016 klaar, zodat het Bestuursplatform en Gedeputeerde Staten hierover een besluit kunnen nemen.
APRIL 2016
17
Het Groene Schip Foto: Henk Honing
4.2 NATUUR, RECREATIE OF AGRARISCHE FUNCTIES HOUTRAKPOLDER & COMPENSERENDE MAATREGELEN BIJ ONTWIKKELING VAN EEN HAVEN IN DE HOUTRAKPOLDER DOELSTELLING: Het gebied Houtrakpolder wordt heringericht. Natuurontwikkeling staat centraal, zodat het gebied voldoet aan de wensen van de recreant.
INHOUD EN VOORTGANG: Door aan het gebied natuur toe te voegen en het groene schip te ontwikkelen worden de recreatieve mogelijkheden vergroot Het gebied moet een natuurlijke grens worden tussen het drukke aangrenzende Westelijke Havengebied van Amsterdam en de groene bufferzone Spaarnwoude. Hiervoor is een speciaal ontwerp gemaakt: Het Groene Schip. De 30 meter hoge terpen van dit kunstwerk aan het Noordzeekanaal worden een trekpleister voor recreanten. Afvalzorg werkt sinds 2012
TREKKER: Gemeente Haarlemmerliede & Spaarnwoude en Staatsbosbeheer.
aan dit project waar in totaal circa 3 miljoen m3 secundaire bouwstoffen worden toegepast. Een groot deel van Het Groene Schip wordt gemaakt met bodemas van afvalenergiecentrales. Conform de doelstelling voor de bufferzone wordt de Houtrakpolder ingericht voor extensieve recreatie. Dit betekent veel natuur zoals fiets- en wandelpaden (struinpaden).
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG, Recreatieschap Spaarnwoude, Staatsbosbeheer, Hoogheemraadschap, Natuurmonumenten, Afvalzorg en particulieren.
Gezien de voortgang van het Groene Schip en de planning van de provincie Noord-Holland ten aanzien van de realisering van Natuurnetwerk Nederland (NNN)-gebied in de Houtrakpolder, wordt verwacht dat het totale project grotendeels in 2017 wordt gerealiseerd met een uitloop tot in 2018. Er is een openbare inschrijving opengesteld voor ondernemers om een voorstel te doen voor recreatief gebruik van het Groene Schip. Relatie met andere projecten: Groen en landschap NZKG. Mijlpalen: Nog niet bekend. Communicatie: De communicatie verloopt via gemeentelijke communicatiemiddelen als de website en het Digitale Nieuwsblad. Eventueel wordt actief informatie verstuurd aan de doelgroepen en directe omgeving.
18
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
4.3 WONINGBOUWMONITOR INHOUD EN VOORTGANG: In plaats van het opzetten van een
TREKKER:
aparte monitor is gekozen om in twee
Provincie Noord-Holland.
bestaande monitors aandacht te besteden aan woningbouw in het NZKG. Het betreft de Monitor Woningbouwproduc-
DOELSTELLING:
tie Noordvleugel en de Monitor Gebieds-
Het doel is het inzichtelijk maken
agenda.
van woningbouwproductie, plancapaciteit en vraag (kwantitatief/kwalitatief) in het NZKG.
In de Monitor Woningbouwproductie Noordvleugel 2015 en in de Monitor Gebiedsagenda 2015 is specifiek aandacht voor het NZKG, zie http://www.metro-
BETROKKEN PARTIJEN:
poolregioamsterdam.nl/monitors. Deze
Monitor Woningbouwproductie Noord-
zijn uitgevoerd volgens planning.
vleugel: NV Utrecht, MRA, het Rijk.
Relatie met andere projecten: Monitor Ruimte-Intensivering.
Monitor Gebiedsagenda: Het Rijk, de provincies Noord-Holland,
Mijlpalen: De nieuwe monitors verschijnen rond de zomer 2016.
Utrecht en Flevoland, inliggende gemeenten en regionale samenwer-
Communicatie: Rond de zomer 2016 worden de nieuwe monitors gepubliceerd op www.metropoolregioamsterdam.nl/monitors en www.noordzeekanaalgebied.nl.
•
kingsverbanden.
Woningbouw langs de Zaan
APRIL 2016
19
DOELSTELLING: Het verbeteren van de milieusituatie, ten behoeve van een verbetering van het leefklimaat en daarnaast het mogelijk blijven maken van economische ontwikkeling. Het IJmondgebied boven het kanaal
TREKKER: Provincie Noord-Holland.
4.4 MILIEUDIALOOG IJMOND BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG, gemeente Heemskerk, gemeente Velsen, gemeente Beverwijk, Ondernemersvereniging IJmond, GGD Kennemerland, Omgevingsdienst IJmond en Omgevingsdienst NZKG.
INHOUD EN VOORTGANG: In het najaar van 2012 hebben de IJmondgemeenten en de provincie Noord-Holland het initiatief genomen om met Tata Steel B.V., gemeente Amsterdam, het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat West-Nederland, Zeehaven IJmuiden N.V., de Haven- en Ondernemersvereniging IJmond en Havenbedrijf Amsterdam NV een dialoog te starten over de balans tussen ruimte voor economische ontwikkeling en leefklimaat/milieu in de IJmond. Directe aanleiding was de berekende overschrijding van de norm voor fijn stof (PM10) in woongebied (Wijk aan Zee). In oktober 2013 hebben de aan de milieudialoog deelnemende partijen
Relatie met andere projecten:
in bestuurlijk overleg een besluit genomen over een pakket van maatregelen om
Zeetoegang IJmond, Lichteren/Averijha-
luchtkwaliteit te verbeteren. Het betreft een pakket van maatregelen ter waarde van
ven, Haven-Stad Amsterdam (in verband
€ 4,2 miljoen. Het grootste gedeelte van deze maatregelen wordt gefinancierd vanuit
met de start van de Milieudialoog West-
het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) van het ministerie van
poort), Leefbaarheid en Duurzaamheid in
I&M. Het andere gedeelte bestaat uit cofinanciering van de provincie Noord-Holland
het NZKG.
en de IJmondgemeenten.
Mijlpalen: Eind 2016 moeten alle pro-
De uitvoering van de maatregelen in de IJmond zijn in 2014 gestart en worden in
jecten zijn verantwoord en vastgesteld.
2016 allemaal afgerond. Een maatregel die inmiddels gerealiseerd is en bijdraagt aan de verbetering van de luchtkwaliteit is de aanleg van Walstroomvoorzieningen
Communicatie: Informatie over het
voor hektrawlers aan de Kotterkade in de Zeehaven IJmuiden N.V. Een andere maatre-
project is te lezen op de website van
gel is het verbeteren van de doorstroming op de Velsertraverse. Door het verbeteren
de provincie: www.noord-holland.nl/
van de doorstroming onstaat er minder filevorming en wordt de uitstoot verminderd.
web/Themas/Milieu/Luchtkwaliteit/
Er wordt € 1 miljoen bijgedragen aan dit project. Deze ervaringen rondom de milieu-
Regionale-Samenwerkingsprogramma-
dialoog IJmond hebben er onder meer ook toe geleid dat er een start wordt gemaakt
Luchtkwaliteit-Noordvleugel.htm.
met de milieudialoog Westpoort.
20
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
4.5 ZEETOEGANG IJMOND INHOUD EN VOORTGANG Na bijna honderd jaar is de Noordersluis in IJmuiden aan
Communicatie:
vervanging toe. De komende jaren werkt aannemersconsor-
De doelgroepen worden geïnformeerd via diverse kanalen,
tium OpenIJ aan de nieuwe sluis, die 70 meter breed, 500
zoals de projectwebsite www.rws.nl/zeesluisijmuiden, de
meter lang en 18 meter diep wordt. De zeesluis in IJmuiden
digitale nieuwsbrief die elk kwartaal verschijnt, informatie-
wordt hiermee de grootste zeesluis van de wereld! Niet alleen
bijeenkomsten, mailings en het burenoverleg met vertegen-
vanwege de omvang is dit een uitdagend werk, maar tijdens de
woordigers van direct omwonenden en bedrijven. Het project is
bouw moeten zowel de wegverbinding over het sluizencom-
voornemens om ook social media in te zetten om de doelgroe-
plex als het sluizencomplex zelf zo veel mogelijk ongehinderd
pen te informeren. Daarnaast vinden met de convenantpartners
bereikbaar blijven. Er wordt dus gebouwd met weinig ruimte.
op gezette tijden bijeenkomsten plaats om ze goed geïnformeerd te houden over de voortgang. Het project is voor vragen
Het aannemersconsortium OpenIJ heeft heeft de aanbesteding
•
altijd te bereiken via
[email protected]
gewonnen en is begin 2016 gestart. De nieuwe sluis is naar verwachting in 2019 beschikbaar voor de scheepvaart. Relatie met andere projecten: Sluis en Haven InformatiePunt (SHIP), Lichteren/Averijhaven, Provinciaal Inpassingsplan Geluidszones Westpoort en Hoogtij (afgerond), Milieudialoog IJmond. Mijlpalen:
DOELSTELLING: Een nieuwe, grotere zeesluis moet ruimte bieden aan steeds groter wordende zeeschepen en hiermee de bereikbaarheid van de haven van Amsterdam verbeteren en de economie in de regio stimuleren.
TREKKER:
Q1-Q2 2016
Functievrij maken Zuidersluiseiland
Functievrij maken Middensluiseiland
Q2 2016
Start aanleg tijdelijke weg Middensluiseiland
Q2-Q3 2016
Verwijderen Zuidersluiseiland
Q2-Q3 2016
Sloop bestaande sluisleidingcentrum
BETROKKEN PARTIJEN:
Q3 2016
Omleggen vaarweg ter plaatse van Midden
Partners Bestuursplatform NZKG. Dit project wordt medege-
Binnentoeleidingskanaal
Rijkswaterstaat West-Nederland Noord.
financierd vanuit het CEF (voorheen TEN-T) programma van de Europese Unie.
APRIL 2016
21
De beoogde locatie van het Sluis- en Haven InformatiePunt (SHIP)
4.6 SLUIS- EN HAVEN INFORMATIEPUNT (SHIP) DOELSTELLING:
INHOUD EN VOORTGANG: Het SHIP is een uitstekend communicatiemiddel om de werking en bouw van de
Het SHIP zorgt voor een sterkere
sluizen te laten zien, om het verhaal van de regio te vertellen en om aan haven en
profilering van de regio door aan-
industrie gerelateerde scholing en opleidingen onder de aandacht te brengen. Ook
dacht voor de toekomst van de regio
biedt het een goede gelegenheid om nieuwe doelgroepen te bereiken. Het SHIP
in combinatie met bedrijvigheid,
biedt jongeren en werklozen werkervaringsplaatsen voor verschillende opleidingen,
duurzaam en innovatief ondernemen
zoals receptionist.
en technische beroepen en opleidingen
Het informatiecentrum wordt een laagdrempelig centrum, dat zeven dagen per week geopend is en waar bezoekers straks de bouw van de nieuwe sluis, het sluizencom-
TREKKER: Provincie Noord-Holland.
plex, de haven, de bedrijvigheid van nu en in de toekomst in en rond het NZKG en de beroepen in al haar facetten kunnen beleven. Daarbij staan de volgende communicatiedoelstellingen centraal: • Draagvlak: het behouden van in- en extern draagvlak voor de (bouw van)
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform, bedrijfsleven, onderwijs.
de nieuwe zeesluis en de havenactiviteiten in de regio. • Vestigingsklimaat: het versterken van de kracht van de zeehavens Amsterdam en het bekend maken van de nieuwe capaciteit bij (potentiële) klanten. • Bekendheid: het vergroten van de bekendheid van de havenregio als het gaat om werkgelegenheid, economische waarde en duurzaamheid en het versterken van de positionering van de Amsterdamse havens. • Enthousiasmeren: jongeren en hun ouders/verzorgers informeren over de beroepsmogelijkheden in de havenregio.
22
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
De leden van het Bestuursplatform hebben in oktober 2015 positief gereageerd op de verhaallijn (synopsis). In 2016 wordt deze verhaallijn met alle partners van het Bestuursplatform uitgewerkt en er wordt een programma van eisen geschreven voor de uitwerking van de tentoonstelling, het gebouw en de exploitatie. Vervolgens wordt het gebouw aanbesteed via een design, build en maintain-constructie . Gezien de financiële ri-
Schetsimpressies van het SHIP
sico’s die de realisatie van het SHIP met zich meebrengen voor het Projectbureau NZKG als uitvoerende organisatie van het Bestuursplatform heeft zij de provincie gevraagd in deze ook de opdrachtgevende partij te worden. De locatie van het SHIP is beoogd ten noorden van de Noordersluis (ter hoogte van het afgebrande restaurant). Tevens wordt de exploitatie voor vijf jaar aanbesteed. Het SHIP is een gezamenlijk project van het Bestuursplatform, echter de omvang en financiële risico’s zijn te groot voor de uitvoeringsorganisatie van het Bestuursplatform (het projectbureau). Daarom heeft de provincie zich bereid verklaard het SHIP onder haar verantwoordelijkheid te realiseren. Techport, de samenwerkingsorganisatie van onderwijsinstellingen, bedrijfsleven en overheden, wil de doelstelling “enthousiasmeren” invulling geven door hightech exposere met veel aandacht voor technologische innovaties en door de inzet van haar netwerk de doelgroep bereikbaar te maken. E.e.a. zal worden meegenomen bij de exploitatie uitvraag van het SHIP. Communicatie: Zodra de besluitvorming definitief rond is wordt ook een communicatiestrategie opgezet. Relatie met andere projecten: Zeetoegang IJmond, Gezamenlijk vestigingsbeleid, Onderwijs & Arbeidsmarkt.
•
APRIL 2016
23
4.7 LICHTEREN/AVERIJHAVEN DOELSTELLING:
Averijhaven
Het project verbetert de nautische veiligheid door het lichteren te verplaatsen naar de nieuw aan te leggen locatie in de Averijhaven en de huidige lichtervoorziening te verwijderen.
TREKKER: Ministerie van IenM.
BETROKKEN PARTIJEN: Gemeente Velsen, Havenbedrijf Amsterdam NV, Tata Steel B.V., Rijkswaterstaat West-Nederland Noord.
INHOUD EN VOORTGANG: Relatie met andere projecten:
Een aantal bulkschepen, bestemd voor de Haven van Amsterdam, wordt zo diep
Zeetoegang IJmond
afgeladen dat zij moet worden ‘gelichterd’ (gedeeltelijk gelost) om met de juiste
Mijlpalen: Het vaststellen van het
Coentunnel een beperkende aanlegdiepte hebben. De lichtervoorziening bevindt zich
bestemmingsplan Averijhaven door de
diepgang door te varen naar Amsterdam. De oorzaak is dat de Velsertunnel en de momenteel langs de noordoever van het Noorderbuitenkanaal en gedeeltelijk in de
gemeente Velsen.
vaargeul van/naar de Noordersluis en vormt daardoor een nautisch veiligheidsknel-
Communicatie: De Klankbordgroep lich-
en grotere schepen komen en de vaarroute iets meer in noordelijke richting wordt
teren en de website van Rijkswaterstaat. Communicatie over het bestemmingsplan vindt in overleg met Rijkswaterstaat West-Nederland Noord plaats door de gemeente Velsen.
punt. Dit wordt versterkt na de ingebruikname van de nieuwe zeesluis, omdat er meer verschoven. Door een initiatiefgroep van Haven Amsterdam NV, Tata Steel B.V., Zeehaven IJmuiden N.V. en AYOP is een alternatief plan voor de Averijhaven gepresenteerd. De haalbaarheid van dit plan was echter nog onvoldoende concreet om af te wijken van de ingezette procedure. Daarom is, in overleg met RWS, de procedure voortgezet met het ter visie leggen van het ontwerp bestemmingsplan. Hiermee is een ieder in de gelegenheid gesteld om een zienswijze op dit plan bij uw raad in te dienen. Als in de (nabije) toekomst een concreet en haalbaar alternatief voor het gebruik van de Averijhaven wordt ingediend kan daar, op ieder moment, met een afwijkingsprocedure of nieuw bestemmingsplan medewerking aan worden verleend. Het ontwerp-bestemmingsplan Averijhaven heeft tot en met 30 december 2015 ter inzage gelegen. Het bestemmingsplan Averijhaven/MER en de aanvulling MER (i.v.m. de toename van het aantal te lichteren bulkvolume van 2.0 naar 4.5 Mton) zijn gereed en in procedure bij de gemeente Velsen. Het project is gereed rond de opening van de nieuwe zeesluis eind 2019.
24
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
4.8 PROGRAMMA ‘VAART IN DE ZAAN!’ DOELSTELLING: Het verbeteren van de bevaarbaarheid van de Zaan: het vernieuwen van de Wilhelminasluis in Zaandam en de Zaanbrug tussen Wormer en Wormerveer.
TREKKER: Provincie Noord-Holland.
BETROKKEN PARTIJEN: ‘Schetsontwerp Nieuwe Zaanbrug’ Ontwerp: Joris Smits, Royal Haskoning DHV
Gemeenten Zaanstad en Wormerland. Deelnemers stuurgroep: Zaanstad, Wormerland, KSV Schuttevaer, Hoogheemraadschap Hollands Noorder-
INHOUD EN VOORTGANG:
kwartier, het ministerie van IenM,
Door de uitvoering van het programma wordt de Zaan beter bereikbaar voor de
EVO, Kamer van Koophandel.
binnenvaartschepen van de toekomst (CEMT-klasse Va: tot maximaal 110 meter lang, 11,4 meter breed en een diepgang van 4 meter). De provincie Noord-Holland zet
Mijlpalen:
hiermee in op een verschuiving van het vervoer over de weg naar meer vervoer over
Wilhelminasluis: in het najaar is het
het water en een verbetering van de leefbaarheid in de regio.
uitvoeringsontwerp van de sluiskolk gereed.
Wilhelminasluis De Wilhelminasluis in Zaandam wordt vernieuwd. Daarbij wordt de sluis verbreed,
Zaanbrug: in het voorjaar vindt bestuur-
verlengd en verdiept tot 14x156x4,7m. De uitvoeringswerkzaamheden zijn in april
lijke besluitvorming plaats over het
2014 gestart. Door tekortkomingen in het ontwerp is stagnatie van het werk op-
voorontwerp en het Uitvoeringsplan
getreden. Het ontwerp voor de sluiskolk wordt opnieuw gemaakt. Er wordt een
Verkeersmaatregelen, waarna in het
uitvoeringsplanning opgesteld. De sluishoofden zijn constructief afgebouwd en de
najaar de aanbestedingsprocedure voor
oorspronkelijke doorvaartbreedte is vrijwel volledig hersteld.
het werk kan starten.
Zaanbrug
Communicatie: Wilhelminasluis:
De Zaanbrug wordt op de huidige locatie vernieuwd. De doorvaartbreedte gaat van
www.wilhelminasluiszaandam.nl, twitter
12 naar 16,5 m, de hoogte van 2,35 naar circa 3 m (nog nader te bepalen). De uit-
@WsluisNH, digitale nieuwsbrieven,
voeringsperiode is van eind 2017 tot en met 2018. Het voorontwerp van de nieuwe
sluislezingen.
Zaanbrug en het uitvoeringsplan verkeersmaatregelen zijn aangeboden aan de gemeenten.
Zaanbrug: www.nieuwezaanbrug.nl, twitter @NieuweZaanbrug, digitale
Relatie met andere projecten: Verbinding A8-A9, Corridorstudie Amsterdam-Hoorn,
nieuwsbrieven, informatiebijeenkomsten.
Meer Bereiken Noordwestkant Amsterdam / A9 Alkmaar / Raasdorp, ZaanIJ: Zaans Proeflokaal en Zaanoevers.
APRIL 2016
25
•
4.9 MEER BEREIKEN NOORDWESTKANT AMSTERDAM / A9 ALKMAAR / RAASDORP TREKKER: Ministerie van IenM
INHOUD EN VOORTGANG: Aanleiding voor het project zijn de knelpunten op de A9 die uit een eerder MIRT onderzoek uit 2013 (MONA) en een nationale analyse van het rijkswegennet naar boven kwamen. Omdat de
BETROKKEN PARTIJEN: Ministerie van IenM (initiatiefnemer), Rijkswaterstaat, provincie Noord-Holland, aanliggende gemeenten, Omgevingsdienst IJmond en Transport en Logistiek Nederland en diverse bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties.
in MONA bekeken infrastructuuruitbreidingen niet kosteneffectief bleken, hebben het ministerie van IenM, de provincie Noord-Holland en de Stadsregio Amsterdam besloten dat er een nieuw MIRT onderzoek moest worden gestart op basis van de nieuwe aanpak bereikbaarheidsopgaven. Uitgangspunten van de nieuwe brede bereikbaarheidsaanpak die worden toegepast in dit MIRT-onderzoek:
DOELSTELLING: Het samen met de omgeving (overheden, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen) in beeld brengen van: - innovatieve oplossingsrichtingen om de bereikbaar heidsknelpunten op de A9 op te lossen en de (boven lokale) bereikbaarheid in corridor Alkmaar-Haarlemmer meer te verbeteren. - koppelkansen voor ruimtelijke (zoals ontwikkeling van woon- en werklocaties) en andere opgaven in het
• een brede probleemanalyse, waarbij de gebruiker van de mobiliteitsmarkt in de corridor centraal staat. Dit houdt ook in dat bereikbaarheid niet alleen vanuit een verkeers kundige invalshoek (reistijdverhoudingen, voertuigverlies uren etc.), maar ook vanuit een ruimtelijke invalshoek (bereikbaarheid van voorzieningen, banen) en vanuit bele ving en gedrag wordt benaderd. • aandacht voor de wisselwerking tussen de bereikbaar heidsopgave met andere opgaven in het gebied, zoals wonen, bedrijvigheid, natuur, recreatie en leefbaarheid.
gebied die samenhangen met de bereikbaarheidsoplos singen om daarmee bijdrage te leveren aan het behoud en de versterking van de economische concurrentie positie van Noordvleugel en een aantrekkelijke leef omgeving. Na het MIRT onderzoek wordt besloten hoe met deze oplossingsrichtingen/ maatregelen wordt verder gegaan.
26
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
De A9 ter hoogte van Zwanenburg Foto: Harry van Reeken
Foto: MIRT onderzoek Noordwestkant Amsterdam
• breed zoeken naar oplossingsrichtingen (zoals gedragsbeïn-
worden in de volgende fase – de oplossingsrichtingenfase – in
vloeding, slimme inzet van technologie, ruimtelijke inrichting).
het vervolg van 2016 onderzocht. Besluitvorming over het hoe,
• meer aandacht voor de timing van en flexibiliteit in de op-
wat en wie in de volgende fase (welke oplossingsrichtingen
lossingsrichtingen (adaptieve aanpak).
uitwerken en welke partijen daarin op welke wijze aan mee-
• samenwerking tussen het Rijk, de regio, het bedrijfsleven en
doen en bijdragen) wordt thans voorzien voor april 2016.
(kennis)instellingen, omdat het project vele partijen raakt, naar nieuwe oplossingen wordt gestreefd, bevoegdheden
Naar verwachting zijn oplossingsrichtingen voor de bereik-
en de benodigde kennis bij verschillende partijen liggen en
baarheidsopgaven (en gerelateerde opgaven) in de A9-corridor
omdat voor brede oplossingen ook een breed draagvlak
eind 2016 in beeld gebracht. Het gaat hierbij bijvoorbeeld over
nodig is.
of er draagvlak is, wat ze kosten, op wat voor termijn ze gerealiseerd kunnen worden, wanneer ze effect hebben en hoe groot
Relatie met andere projecten:
dat effect is. Begin 2017 zal er vervolgens besluitvorming
Verbinding A8-A9, Corridorstudie Amsterdam-Hoorn.
plaatsvinden hoe en met welke maatregelen verder te gaan.
Mijlpalen: Het MIRT onderzoek loopt volgens planning. In April
Communicatie:
2016 wordt de analysefase afgerond met de eindrapportage
Informatie wordt verstrekt via www.mirtnowa.nl. Eind februari/
waarin de bereikbaarheidsopgaven en gerelateerde ruimtelijke
begin maart 2016 zijn er drie regionale NowA markten. Hier
opgaven in de corridor zijn beschreven. Tevens worden in het
wordt met allerlei partijen in de regio het gesprek gevoerd
rapport oplossingsrichtingen/mogelijke maatregelen benoemd
over de opgaven en in de volgende fase te onderzoeken oplos-
om de opgaven aan te pakken. Deze oplossingsrichtingen
singsrichtingen.
•
APRIL 2016
27
4.10 CORRIDORSTUDIE AMSTERDAM-HOORN TREKKER: Ministerie van IenM
Filevorming in de spits voor knooppunt Zaandam Foto: Tineke Dijkstra
INHOUD EN VOORTGANG: De Corridorstudie Amsterdam-Hoorn betreft een verkenning en kijkt vooruit. De verwachting is dat de komende decennia de bereikbaarheid in het gebied tussen Amsterdam en Hoorn opnieuw onder druk komt te staan. Dit ondanks maatregelen die
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG, Stadsregio Amsterdam en gemeenten aan de corridor
recentelijk genomen zijn, zoals de opening van de Tweede Coentunnel en de aanleg van spitsstroken op de A7 en A8. De Corridorstudie moet een pakket van maatregelen opleveren dat een goede bereikbaarheid in de corridor Amsterdam-Hoorn waarborgt. De aanleiding voor de studie spreekt voor zich: een goede bereikbaarheid is van belang voor de economische concurrentiepositie en de aantrekkelijkheid van de leefomgeving.
DOELSTELLING: De Corridorstudie Amsterdam-Hoorn heeft als doel het oplossen van de geconstateerde bereikbaarheidsknelpunten in de corridor Amsterdam-Hoorn.
Relatie met andere projecten: Verbinding A8-A9, Meer Bereiken Noordwestkant Amsterdam / A9 Alkmaar / Raasdorp.
De startbeslissing is genomen op 15 februari 2015. Naar verwachting zal de verkenning in 2017 een voorkeursbesluit opleveren. In dit besluit worden vervolgafspraken vastgelegd. In februari 2016 wordt de notitie Kansrijke oplossingen bestuurlijk vastgesteld. Dit is een klein stapje richting het hierboven genoemde voorkeursbesluit. De notitie beschrijft de opgaven waarvoor de verkenning staat en geeft hierbij mogelijke oplossingsrichtingen aan. Ook is een kleine lijst toegevoegd van zaken die niet als opgave of oplossingsrichting worden beschouwd en waaraan in het vervolg geen aandacht meer zal worden besteed. Het ministerie van IenM is de initiatiefnemer van de verkenning. Rijkswaterstaat is
Mijlpalen: De vaststelling van de notitie Kansrijke oplossingen in februari 2016. Communicatie: www.corridoramsterdamhoorn.nl
betrokken als uitvoeringsorganisatie van het ministerie. Omdat de verkenning een breed sectorale insteek heeft, wat betekent dat naast snelweg ook gekeken wordt naar onderliggend wegennet, OV, spoor en ketenmobiliteit, fiets en ruimtelijke waarden, zijn de Stadsregio Amsterdam en de provincie Noord-Holland nauw betrokken. Alle gemeenten die aan de snelweg grenzen, behoren ook tot de partners. Dit zijn Hoorn, Purmerend, Oostzaan, Beemster, Wormerland, Zaanstad en Amsterdam. Als laatste is het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier aangehaakt. Al deze bovenstaande partijen vormen samen het bestuurlijk overleg en leveren ook inhoudelijke adviseurs en projectleiders. Naast deze besluitvormende betrokkenen kent deze verkenning een lange lijst van betrokkenen die meedenken over dit project. Dit zijn gemeenten die niet aan de A7/ A8 grenzen, maar wel een belang hebben: belangenverenigingen, bedrijvenverenigingen, bewonersvertegenwoordigers, natuurorganisaties, etc.
28
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
4.11 VERBINDING A8/A9 INHOUD EN VOORTGANG: Het ontbreken van een goede Oost-West-verbinding zorgt dagelijks voor files op de
TREKKER:
provinciale wegen N203 en N246. De verkeersproblemen leiden bovendien tot ern-
provincie Noord-Holland
stige overlast in Krommenie en Assendelft, zoals sluipverkeer, geluidhinder en slechte luchtkwaliteit. De regio onderzoekt middels een plan-MER procedure zeven alternatieven op doelbereik en de effecten voor mens, natuur en cultuur.
DOELSTELLING: Het realiseren van een betere ver-
De werkzaamheden voor het verbeteren van de verbinding A8-A9 beginnen in 2018.
binding tussen de A8 en de A9 om
Op 1 april 2015 is gestart met de planfase. In deze fase zijn de zeven alternatieven
geconstateerde verkeersproblemen
getoetst op doelbereik (stap 1) en beoordeeld op hun effecten voor mens (bewoners,
op te lossen.
automobilist, ondernemer etc.), natuur en cultuur (UNESCO werelderfgoed Stelling van Amsterdam) (stap 2). Stap 1 is in november 2015 afgerond. Op basis van stap 1 zijn alle alternatieven kansrijk geacht. Dit betekent dat alle alternatieven onderling worden beoordeeld in een milieueffectrapportage, een landbouweffectrapportage en een economische effectrapportage, een door UNESCO vereiste
BETROKKEN PARTIJEN: Stadsregio Amsterdam, gemeenten Zaanstad, Uitgeest, Heemskerk, Beverwijk en Velsen en RWS.
Heritage Impact Assessment is opgesteld en voor ieder alternatief een maatschappelijke kosten-batenanalyse wordt gemaakt (stap 2).
Communicatie: Meer informatie is te vinden op de
Relatie met andere projecten: Meer Bereiken Noordwestkant Amsterdam / A9 Alk-
website www.verbindinga8-a9.nl. Op
maar / Raasdorp, Corridorstudie Amsterdam-Hoorn.
Twitter is het project te volgen via @ VerbindingA8A9. Vragen kunnen worden
Mijlpalen: In maart 2016 zal de stuurgroep een advies aan GS geven voor het voorlo-
gesteld via
[email protected].
pig voorkeursalternatief. Dit advies wordt besproken in de betreffende statencommis-
Het project organiseert regelmatig be-
sie en gemeenteraden. Ook wordt een vrijwillige inspraakprocedure gehouden als er
wonersbijeenkomsten. Deze worden via
één alternatief gekozen wordt.
de eigen kanalen en de lokale huis-aanhuis-bladen aangekondigd.
•
Foto: Michiel Wijnbergh
APRIL 2016
29
4.12 GEBIEDSVISIE AMSTERDAMSE HAVEN INHOUD EN VOORTGANG:
DOELSTELLING:
In de Gebiedsvisie worden de Havenvisie 2030, commerciële programma’s, investe-
Inzicht in middellange en lange ter-
rings- en vervangingsinvesteringen samengebracht tot een dynamische visie die leidt
mijn gebiedsontwikkeling, facilite-
tot een helder inzicht in kansen, mogelijkheden en op te lossen knelpunten in het
ren van intensivering, tijdig starten
gebied. Fysieke ruimte, milieuruimte én nautische ruimte worden hierin samenge-
van benodigde projecten. Daarnaast
bracht. De visie zal leiden tot intensiveringsinzichten en mogelijke projecten.
creëert de Gebiedsvisie een afwegingskader voor nieuwe vestigingen
In 2015 zijn alle havenbekkens in beeld gebracht. Dat wil zeggen, per havenbekken
en uitbreidingen.
is helder welke ontwikkelingen worden voorzien, welke ontwikkellijn en clustering het meest passend zijn en wat de benodigde fysieke, nautische en milieutechnische ruimte kan zijn.
TREKKER:
Q1 vaststelling kaartbeeld n.a.v. de inventarisatie en actualisatie van de havenbek
Havenbedrijf Amsterdam NV
kens. De visiekaart ter ondersteuning afwegingen bij vestiging is daarmee gereed.
Q2 bepaling van mogelijke optimaliserings- /intensiveringsprojecten.
BETROKKEN PARTIJEN:
Relatie met andere projecten: Monitor Ruimte-intensivering: met de kwantitatieve
Via accountgesprekken worden
gegevens uit de monitor kan de uitvoering van de Gebiedsvisie worden gemonitord
bedrijven in de haven en ORAM
en waar nodig of wenselijk bijgesteld.
betrokken bij de opzet. Gezamenlijk vestigingsbeleid: de Gebiedsvisie biedt handvatten voor opties voor Communicatie: De Gebiedsvisie is een praktisch instrument om in algemene zin met de bij het Bestuursplatform NZKG betrokken partijen te communiceren over ontwikkelplannen en optimalisering van het ruimtegebruik
clustering en vestigingscriteria. Mijlpalen: Er is geen formele besluitvorming op bestuurlijk niveau vereist. Toelichting in het Bestuursplatform NZKG en de participanten in het platform is uiteraard wel aan de orde, zodra de Gebiedsvisie over de haven als geheel een compleet beeld geeft en in het stadium is dat er voor afronding over kan worden gecommuniceerd.
(intensivering, opties voor clustering, vestigingscriteria).
•
Foto: Havenbedrijf Amsterdam
30
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
4.13 ONDERWIJS & ARBEIDSMARKT INHOUD EN VOORTGANG: De publiek-private samenwerking in verschillende sectoren komt goed op gang. De Techcampus IJmond, het House of Logistics en House of Foods hebben de aanvraag voor het Regionaal Investeringsfonds van OCW (RIF) succesvol afgerond en zijn aan de slag met de uitvoering. De 3D zone, Opleidingshuis Nextechnician Mobiliteitstechniek, Take 5 (mediatechniek) dienen in januari 2016 een aanvraag RIF in. Opleidingshuis Technische Installaties en House of Logistics zullen in juni
DOELSTELLING: De verbetering van de aansluiting onderwijs/arbeidsmarkt is geen project, maar een programma met meerdere onderdelen. Kiezen, leren en werken voor een bepaalde beroepsrichtingen, o.a. techniek, zijn belangrijke onderdelen. Jongeren kiezen voor een beroep waarvoor vraag is. Werkenden worden permanent geschoold. Het doel is om de mismatch op de arbeidsmarkt op te lossen.
2016 een aanvraag indienen. De Amsterdam Economic Board heeft in het kader van de cofinanciering sectorplannen van het ministerie van SZW een subsidie ontvangen voor het Regioplan Werk maken van Talent.
TREKKER: PRES/werkgroep onderwijs & arbeidsmarkt, AEB, gemeenten Amsterdam, Zaanstad en Velsen.
In dit plan zijn verschillende techniekmaatregelen opgenomen die jongeren en werkzoekenden ondersteunen en trainen bij de keuze voor techniek, hospitality en logistiek en werkzoekenden trainen voor werken in de techniek, hospitality en logistiek. Mijlpalen: Operationaliseren plannen in oktober 2016 ten
BETROKKEN PARTIJEN: Partners Bestuursplatform NZKG, vo-, mbo- en hbo-instellingen, het (technische) bedrijfsleven inclusief relevante brancheorganisaties.
aanzien van publiek-private samenwerkingen. Relatie met andere projecten: Sluis- en Haven InformatiePunt (SHIP), Gezamenlijk vestigingsbeleid. Communicatie: Via de communicatie van het Masterplan Techniek Amsterdam, de Board en de PRES wordt gecommuniceerd over dit programma.
•
APRIL 2016
31
4.14 TRANSFORMATIE VAN DE PIJP BEVERWIJK INHOUD:
boulevard/parallelweg en kop van de haven. Hierbij is de rode
De gemeente Beverwijk onderzoekt de mogelijkheid en wen-
draad de versterking van de meubelboulevard en de verbete-
selijkheid van de transformatie van een deel van het havenge-
ring van de verbinding met de binnenstad. De gemeente zet in
bied De Pijp. Daarbij zijn uiteraard de marktomstandigheden
op versterking van de samenwerking met de ondernemers en
essentieel. Deze transformatie zal aan de orde komen nadat de
pandeigenaren.
woonboulevard en de kop van de haven opnieuw zijn ingericht. Om de herinrichting van de kop van de haven mogelijk te De binnenstad van Beverwijk wordt door het spoor en de A22
maken is een grondsanering vereist. De provincie heeft in het
gescheiden van haven De Pijp en de meubelboulevard. De
najaar van 2015 goedkeuring gegeven voor de sanerings-
gemeente Beverwijk wil de relatie tussen de binnenstad en de
methode en het rioolwerk is in oktober van start gegaan. De
haven versterken. Als eerste stap voor deze ontwikkeling is een
inrichting van het maaiveld is hierdoor met vier maanden
gebiedsvisie opgesteld voor de herstructurering van de woon-
opgeschoven en begint in de eerste helft van 2016. De transformaties van de parallelweg en de kop van de haven
DOELSTELLING:
zijn de eerste stappen in de vernieuwing van De Pijp. Als
Het versterken van de relatie van de binnenstad Beverwijk
die succesvol zijn afgerond wil de gemeente inzetten op de
met de haven en omgeving.
transformatie van een locatie langs de Noorderkade, die op de plankaart van de Visie is aangeduid als te transformeren naar woon-werkgebied.
TREKKER: Gemeente Beverwijk.
Relatie met andere projecten: Monitor Ruimte-intensivering.
Werkzaamheden kop van de haven Beverwijk Foto: Jan de Waal
32
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
Coen- en Vlothaven
4.15 TRANSFORMATIE VAN DE GEBIEDEN COENVLOTHAVEN EN AMSTERDAM-NOORD. INHOUD EN VOORTGANG: De bedrijven die in de Coen- en Vlothaven liggen en onder beheer van het Havenbe-
TREKKER:
drijf vallen, hebben van het huidige college van Amsterdam de zekerheid gekregen
Gemeente Amsterdam.
om te kunnen blijven opereren tot 2040. De huidige contracten hebben een doorlooptijd tot deze periode. Dat maakt dat planontwikkeling voor transformatie naar stedelijke milieus mengbaar met wonen pas vanaf 2030-2035 mogelijk wordt. Relatie met andere projecten: Haven-Stad Amsterdam, Monitor Ruimte-intensivering, Geluidsverdeelplannen Westpoort en Hoogtij.
•
Cargill
APRIL 2016
33
4.16 HAVEN-STAD AMSTERDAM DOELSTELLING:
INHOUD EN VOORTGANG: Haven-stad is de naam van het havengebied binnen de ring A10 en de aanpalende
Het ontwikkelen van de locatie
bedrijventerreinen, plus het gebied rondom station Sloterdijk. Deze terreinen worden
Haven-Stad tot een gemend stedelijk
op dit moment door verschillende partijen beheerd en geëxploiteerd. Het gebied
gebied om ruimte te bieden aan
heeft een omvang van 650 hectare (excl. water).
economische groei en groeiende inwonersaantallen.
Haven-stad is één van de locaties waar nog ruimte is voor verdere groei en is een belangrijke ontwikkellocatie op middellange termijn. Amsterdam groeit namelijk jaar-
Amsterdam en de omliggende ge-
lijks met ruim 10.000 inwoners en de verwachting is dat in 2040 het inwonersaantal
meenten vormen samen als metro-
rond het miljoen ligt. In Koers 2025 staat hoe de gemeente Amsterdam de groei wil
pool een handels- en kennisregio
accommoderen en inzet op een woningproductie van tenminste 5.000 woningen per
met een positie op wereldniveau.
jaar. Naast bevolkingsgroei is ook sprake van economische groei.
De ambitie is om bij de top-5 van
Het Haven-Stad gebied biedt unieke mogelijkheden om het stedelijk milieu rond de
economische regio’s van Europa te
Amsterdamse binnenstad verder uit te bouwen en om ruimte te bieden aan economi-
horen. De haven vervult een be-
sche groei.
langrijke rol in het aanjagen van de economie. De haven heeft de ambitie
In de Structuurvisie Amsterdam 2040 is Haven-Stad als transformatiegebied op-
om een duurzame en flexibele haven
genomen. In de daaropvolgende Transformatiestrategie Haven-Stad, vastgesteld
te worden, die snel kan inspelen
door de gemeenteraad in juli 2013, staat beschreven hoe door aanpassing van de
op veranderende behoeften van
geluidszonering van Westpoort delen van de Sloterdijken en de Noordelijke IJ-oever
bedrijven.
zich in de komende decennia kunnen ontwikkelen tot gemengd stedelijk gebied met circa 9.000 woningen. In 2025 neemt de gemeenteraad een besluit over het moment
TREKKER: Gemeente Amsterdam.
BETROKKEN PARTIJEN:
en de wijze van transformatie van het Coen- en Vlothavengebied. Intussen zijn in Haven-Stad echter transformatiemogelijkheden, zonder dat havenbedrijven daarvoor verplaatst moeten worden. Gedurende de periode 2016-2025/2030 wordt Haven-Stad stapsgewijs ontwikkeld: Sloterdijk –Centrum
2000 woningen
Havenbedrijf Amsterdam NV, stads-
(volgens huidige bestemmingsplan)
(nieuwbouw + transformatie)
delen Amsterdam Nieuw-West, West,
periode 2016-2025
Zone Haarlemmerweg
2000 woningen
(na herprofilering Haarlemmerweg,
(sloop/nieuwbouw, verdichting of
MER en herziening bestemmingsplan
transformatie langs de Haarlemmerweg)
periode 2016 -2025
Noord en gemeente Zaanstad.
34
Sloterdijk 1 – zuidelijk deel
2000 woningen
(mogelijk tot 4000 woningen)
vanaf 2018
(sloop/nieuwbouw, transformatie)
Sloterdijk 1 – noordelijk deel
2000 woningen vanaf 2030
(sloop/nieuwbouw, transformatie)
Zaanstraat 1.300 - 2000
Totaal
8.000 tot mogelijk 10.000 woningen
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
• Sloterdijk 1: Afronding Ruimtelijke Programmatische onder-
Mijlpalen:
legger t.b.v. de start van de ruimtelijk-financiële strategie.
• Onderzoek naar mogelijke locaties voor Damen Shiprepair (laatste grote scheepswerf in het NZKG, nu op Cornelis Dou-
• PIP-Geluid (zie onder) is in september onherroepelijk
westerrein aan de noordelijke IJ-oever gehuisvest). Economi-
vastgesteld door de afdeling Raad van State.
sche studie naar de betekenis van de scheepswerf in haven industrie NZKG wordt uitgezet.
Op 15 oktober 2015 zijn in het Bestuurlijk Overleg MIRTafspraken gemaakt over het wegnemen van belemmeringen,
• De studie IJ-oeververbindingen, in relatie daarmee een loca-
die nodig zijn om verdere stappen te zetten in transformatie
tiestudie voor een nieuwe Passagiersterminal en de besluit-
van Sloterdijk. Daarvoor wordt samengewerkt op de afwaar-
vorming daartoe.
dering Haarlemmerweg en de mogelijke verplaatsing van het emplacement Zaanstraat naar een emplacement in de
• Het opstellen van een MER voor Haven-stad plangebied
Westhaven. Daardoor kan ter hoogte van Spaarndammerbuurt
onder IJ. Dit wordt gekoppeld aan het eerste nieuwe bestem-
de aanhechting van de stad substantieel verbeteren en kunnen
mingsplan voor Sloterdijk 1 met introductie van woning-
meer woningen worden gerealiseerd.
bouw. Dit project is aangemeld voor verbrede reikwijdte van de Crisis & herstelwet.
Relatie met andere projecten: Monitor Ruimte-intensivering, Duurzaamheid en Leefbaarheid in het NZKG, Geluidsverdeel-
Communicatie:
plannen Westpoort en Hoogtij, Milieudialoog IJmond (analoog
Voor Haven-Stad met alle uiteenlopende aspecten en doel-
aan de Milieudialoog IJmond vinden verkennende gesprekken
groepen worden middelen op maat ingezet. Wat in elk geval
plaats over de opzet van de Milieudialoog Westpoort),
voor alle projecten, doelgroepen en deelgebieden wordt inge-
Transformatie van de gebieden Coen-Vlothaven en
zet, zijn de website en bijeenkomsten.
Amsterdam-Noord, Transformatie van de Achtersluispolder, ZaanIJ: Hembrugterrein.
De partijen zijn op dit moment in onderhandeling ten behoeve van de te sluiten overeenkomst.
•
Het transformatiegebied Haven-Stad Foto: Your Captain luchtfotografie
APRIL 2016
35
4.17 ZAANIJ - TRANSFORMATIE VAN DE ACHTERSLUISPOLDER DOELSTELLING: Verkenning van de mogelijkheid van transformatie van bedrijventerreinen, daar er in de MRA en Zaanstad sprake is van een overaanbod van bedrijventerreinen.
TREKKER: Gemeente Zaanstad.
INHOUD EN VOORTGANG: De gemeente Zaanstad ontwikkelt een stadsbreed toekomstplan: MAAK.Zaanstad. Dit toekomstplan kent aan de woningbouwopgave (en oplossingen voor de beperkte ruimte om deze opgave in te vullen) een hoge prioriteit toe. Daar er in de MRA en Zaanstad sprake is van een overaanbod aan bedrijventerreinen, wordt in Zaanstad de mogelijkheid van transformatie van bedrijventerreinen verkend. Deze verkenning richt zich op een aantal binnenstedelijke terreinen en op de Achtersluispolder. Voor de Achtersluispolder richt de verkenning zich op de volgende mogelijkheden: 1. Versterking van de huidige economische activiteiten (onder meer nautische bedrijvigheid). 2. Toevoegen van nieuwe economische activiteit van een lagere milieucategorie.
BETROKKEN PARTIJEN:
3. Dereguleren om de combinatie van wonen en werken mogelijk te maken. Op termijn woningbouw toestaan.
Bedrijvenvereniging BIA. In 2015 heeft een eerste verkenning een inventarisatie opgeleverd van alle zittende Communicatie: De fase van dit project
ondernemingen, de milieuruimte en de leegstand op het terrein. Daar zijn cijfers
is een verkenningsfase, er worden nog
naast geplaatst van werkgelegenheidsgroei van de afgelopen 10 jaar. Op 16 no-
geen besluiten genomen die gecommu-
vember 2015 is op het terrein een Expeditie Mooi Noord-Holland gehouden met
niceerd moeten worden gecommuni-
een verdere verkenning van de ruimtelijk economische ontwikkelmogelijkheden. De
ceerd. Wel is het belangrijk om juist ook
uitkomsten van deze expeditie zijn te vinden op http://www.zaanij.nl/nieuws/nieuws.
al in deze fase belanghebbenden mee te nemen, zoals bedrijven in het gebied,
Relatie met andere projecten: Dam tot Dam fietsroute (Achtersluispolder), Hembrug-
de sportverenigingen van sportpark
terrein, Haven-Stad Amsterdam, Monitor Ruimte-intensivering, Geluidsverdeelplannen
Poelenburg, het waterschap HHNK
Westpoort en Hoogtij.
(waterzuiveringsinstallatie) en huidige bewoners van gebied. Het project biedt
Mijlpalen: April 2016: Besluitvorming door B&W over het toekomstbeeld MAAK.
mogelijkheden voor participatie om ge-
Zaanstad. Op basis van de contouren van MAAK.Zaanstad wordt de verdere verken-
zamenlijk tot een visie voor het gebied
ning voor de Achtersluispolder uitgewerkt.
te komen.
•
Achtersluispolder
36
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
Hembrugterrein
- HEMBRUGTERREIN INHOUD EN VOORTGANG: Voor de herontwikkeling van het Hembrugterrein zijn zeven gemeenschappelijke doelen geformuleerd: 1. Het Hembrugterrein teruggeven aan stad en regio; Nieuw Hembrug wordt een bedrijvig, gemengd
terrein met een grote publieke waarde.
2. Bodemverontreiniging functiegericht en innovatief saneren en duurzaam gebruik van de ondergrond. 3. Cultuurhistorische en natuurlijke kwaliteiten optimaal benutten. 4. Monumenten krijgen een nieuw leven; behoud en herstel van monumenten dankzij hergebruik. 5. Natuur wordt toegankelijk; de natuurwaarden van het terrein blijven behouden en worden met de
herontwikkeling zoveel mogelijk toegankelijk gemaakt voor de bevolking.
6. Nieuw Hembrug ontsluiten; het Hembrugterrein wordt goed bereikbaar en openbaar toegankelijk. 7. Duurzaamheid. • De verwachting is dat het Omgevingsplan Hembrugterrein in 2018 onherroepelijk is en het Hembrug terrein na 20 jaar in zijn geheel is herontwikkeld. In het omgevingsplan Hembrugterrein wordt aandacht besteed aan duurzaamheid en milieu-onderzoeken. • De ontwikkeling van het terrein wordt voortvarend opgepakt door onder andere aandacht te besteden aan een verkoopstrategie, specifieke evenementen- een horecaparagraaf en gebiedspaspoorten. • Het terrein is beter bereikbaar gemaakt door een halte bij een nieuwe rotonde en een bootverbinding tussen Amsterdam Centraal en het Hembrugterrein. . >>
APRIL 2016
37
• Het terrein wordt voortvarend geherstructureerd. De afgelopen periode is met
DOELSTELLING:
behulp van de Hirb subsidies een groot aantal activiteiten op het terrein uitge-
De herontwikkeling van een voorma-
voerd, zowel in de openbare ruimte als in de gebouwen. Op het terrein heeft Yada-
lig defensieterrein op het kruispunt
Yada zich gevestigd met een Afrikaanse Foodmarkt en is het Labgebouw aange-
van Zaan en IJ. Ruim 42 hectare
kocht door Stadsherstel.
parkachtig gebied, waarop tientallen
• Tevens zijn er afspraken gemaakt tussen Gemeente Zaanstad, RVB, vrijwilligers van
monumentale industriële gebou-
het Hembrugmuseum, Zaans Museum en de ondernemers Hembrug voor de reali-
wen staan, wordt in fases geschikt
satie van het Hembrugmuseum zijn vastgelegd in een concept-samenwerkings-
gemaakt voor nieuwe functies.
overeenkomst. Bijna alle monumenten zijn wind- en waterdicht, de actieve voorraad nagenoeg
TREKKER:
belegd. Voor drie uitzonderlijk moeilijke en vervallen monumenten (gebouw 320, 8 en garage) is een strategie opgezet.
Rijksvastgoedbedrijf. Relatie met andere projecten: Haven-Stad Amsterdam, Dam tot Dam fietsroute
BETROKKEN PARTIJEN:
(Achtersluispolder), Monitor Woningbouw, Monitor Ruimte-intensivering, Geluidsverdeelplannen Westpoort en Hoogtij.
Provincie Noord-Holland, gemeente Zaanstad, de gemeente Amsterdam,
Mijlpalen: Aan de opening/in gebruik name van de rotonde zal aandacht worden be-
Adviesgroep Hembrugterrein, Haven-
steed in februari 2016. De echte bestuurlijke mijlpaal wordt begin 2017 verwacht als
bedrijf Amsterdam NV, bewoners en
het ontwerp Omgevingsplan en ontwerp Stap 3 besluit gereed zijn voor vaststelling.
ondernemers. Communicatie: Voor de communicatie wordt opgetrokken met het RVB. Brede communicatiemomenten zijn gerelateerd aan openingen van nieuwe bedrijven en evenementen, de ontsluiting en bereikbaarheid van het terrein, het promoten van de bootverbinding en besluiten omtrent de toekomst van het Hembrugterrein. Specifieke doelgroep zijn de omwonenden van het Hembrugterrein, zij worden intensiever geïnformeerd over nieuwe ontwikkelingen en kunnen via een adviescommissie meedenken/-praten over de toekomst van het gebied.
38
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
•
- ZAANS PROEFLOKAAL EN ZAANOEVERS INHOUD EN VOORTGANG: Een eerste voorwaarde voor herbestemming is om voor alle locaties aanvaardbare milieucondities te formuleren en creëren, zodat de toekomstige bewoners en gebruikers een goed en gezond leefklimaat tegemoet kunnen zien. Gezien de huidige hoge milieubelasting van Zaanstad is het terugdringen van geur- en geluidsoverlast noodzakelijk om de locaties vrij te kunnen spelen voor herontwikkeling. Het motief is het scheppen van een goed woon- en leefklimaat en het aantonen van een goede ruimtelijke ordening vanuit planologische noodzaak. Hierin speelt het project Zaans Proeflokaal een hoofdrol. Van de vele kleine en grotere locaties langs de Zaanoever is een vijftal ontwikkellocaties van belang: De Hemmes, De Witte Olifant, Zaandijkerkerk en omgeving, Brokking en Kan Palen. De
DOELSTELLING: Zaans Proeflokaal is een innovatief project dat beoogt om samen met grote industriële bedrijven langs de Zaan te werken aan drie doelstellingen: het behoud van de industrie in de Zaanstreek, het terugdringen van de milieuoverlast en het scheppen van ruimte voor nieuwe woonmilieus, vooral in het hogere segment. De stevige opgave van het Zaans Proeflokaal is om de typisch Zaanse mix van wonen en werken toekomstbestendig te maken en de industrie in de stad te houden onder verbeterde milieucondities.
TREKKER: Gemeente Zaanstad.
Hemmes is een schoolvoorbeeld voor hoe de mix van wonen en werken toekomstbestendig kan worden gemaakt. De kritische succesfactor hierbij is dat de belanghebbende bedrijven in het gebied rechtszekerheid hebben en dat in het proces continue communicatie en gezamenlijk onderzoek plaatsvinden. Samen met de programmadirecteur NZKG is afgesproken dat met het ministerie van IenM en de werkgeversorganisaties De Hemmes als casus kan dienen om de methodiek van het Zaans Proeflokaal ook op andere locaties toe te passen. Relatie met andere projecten: Monitor woningbouw, Monitor Ruimte-intensivering, Corridorstudie Amsterdam-Hoorn, Verbinding A8/A9. Mijlpalen: • Het ontwerp-bestemmingsplan plus voor De Hemmes zal volgens planning halverwege 2016 worden gepubliceerd en eind 2016 worden vastgesteld.
BETROKKEN PARTIJEN: Zaanse industrie, initiatiefnemers en ontwikkelaars, mede grondeigenaren, ondernemers, De Hemmesgroep, Omgevingsdienst NZKG, provincie Noord-Holland en Rijksoverheid. Communicatie : De communicatiemomenten zijn gekoppeld aan bestuurlijke beslismomenten. B&W-besluiten zijn ook de enige kansen voor communicatie, omdat bovengenoemde projecten private initiatiefnemers hebben die zelf afzender moeten zijn. Voor De Hemmes, waar Zaanstad als grondeigenaar een stevige rol heeft, geldt dit niet. Daar is Zaanstad wel de afzender. Gebruikte middelen zijn persberichten, de ZaanIJ website, twitter, omgevingscommunicatie zodra projecten in een concretere fase belanden en de communicatiekanalen van de projectontwikkelaars zelf.
•
• In het eerste kwartaal van 2016 zal m.b.t. de bodemsanering van Kan Palen bestuurlijke besluitvorming plaatsvinden door het college en de gemeenteraad. • De ondertekening van de anterieure overeenkomst met de ontwikkelaar en de eigenaar van de locatie Brok king vindt plaats in het eerste kwar taal van 2016.
De Hemmes Foto: Bart Homburg
APRIL 2016
39
- DAM TOT DAM FIETSROUTE (ACHTERSLUISPOLDER) INHOUD EN VOORTGANG:
gemaakt. In deze periode is ook een samenwerkingsover-
Een verbinding zoals de Dam tot Dam fietsroute speelt een
eenkomst tussen de gemeente Amsterdam en de gemeente
belangrijke rol in woon-werkverkeer, zeker in een transforma-
Zaanstad afgerond.
tiegedachte die gepaard gaat met een intensivering van het gebruik van het gebied. Goede fietsbereikbaarheid is een goed
Relatie met andere projecten: Hembrugterrein (recreatieve
alternatief voor de auto of de bus bij een intensiever gebruik
ontsluiting), transformatie Achtersluispolder en Amster-
van bestaande bedrijventerreinen als de Achtersluispolder.
dam-Noord, Meer Bereiken Noordwestkant Amsterdam/A9
Hier is de route langs de oevers van Zaan en IJ dan ook een
Alkmaar/Raasdorp, Corridorstudie Amsterdam-Hoorn, Verbin-
duidelijke aanvulling op de snelfietsroute langs de noordzijde
ding A8/A9.
van de NoorderIJplas, ook in de huidige situatie vooruitlopend op een verdere ontwikkeling van de Zaan en IJ-oevers.
Mijlpalen: Het is de bedoeling om in 2016 een groot deel van de technische voorbereiding (definitief ontwerp en bestek) af
In de afgelopen periode is samen met de gemeente Amster-
te ronden, zodat in het najaar het project kan worden aanbe-
dam het schetsontwerp opnieuw tegen het licht gehouden en
steed.
aangepast aan de laatste eisen. Tevens is een nieuwe raming Communicatie: Het is de bedoeling het schetsontwerp, defini-
DOELSTELLING:
tief ontwerp en voor de aanbesteding breder te communiceren over dit project. Tot die tijd is algemene informatie te vinden
De fietsroute Dam tot Dam is geen doel op zich, maar
op de website van ZaanIJ. Specifieke doelgroep zijn de omwo-
een eerste stap in de totale ontwikkeling van de Zaan- en
nenden van de fietsroute: woonbootbewoners en ondernemers
IJ-oevers en het verbinden van de stedelijke weefsels van
bij de brug Zijkanaal H en bewoners van de Havenbuurt en
Zaanstad en Amsterdam.
Hogendijk. De promotie van de fietsroute wordt gestart zodra de route is gerealiseerd.
•
TREKKER: Gemeenten Zaanstad en Amsterdam.
BETROKKEN PARTIJEN: Stadsregio Amsterdam, de Fietsersbond.
40
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
Achtersluispolder
HoogTij
DOELSTELLING: Ontwikkeling van het bedrijventer-
4.18 HOOGTIJ
rein Hoogtij, aan de noordoever van het Noordzeekanaal bij Zaanstad.
INHOUD EN VOORTGANG: HoogTij ligt aan de zuidkant van Zaanstad tegen het Noordzeekanaal aan, tussen Nauerna en bedrijventerrein Westerspoor in. Het is de bedoeling om 2 ha “nat “bedrijventerrein met een zeehaven gerelateerde kade van 900 m te ontwikkelen. De Milieucategorie van het natte terrein is 5.2. Droog terrein is ca. 62 ha, milieucate-
TREKKER: Regionaal Ontwikkelbedrijf NZKG (RON).
gorie: 3.1 tot 4.2. Bij het natte Terrein kan een zeehaven gerelateerde kade worden aangelegd. De ontwikkeling van HoogTij is in gang gezet om bedrijven aan te trekken, als versterking van de economische positie van Zaanstad (meer bedrijvigheid en meer werkgelegenheid). Aandacht is uitgegaan naar de ruimtelijke inpasbaarheid ten opzichte van de omgeving en de ontwikkeling van een duurzaam bedrijventerrein
BETROKKEN PARTIJEN: De aandeelhouders van RON bestaan uit: provincie Noord-Holland, gemeente Zaanstad, Havenbedrijf Amsterdam NV.
(parkmanagement, effect ruimtegebruik en een collectief warmte en koude systeem). Het project ligt op schema. Naar verwachting is HoogTij in 2033 volledig ontwikkeld.
Communicatie: Bij de vestiging van nieuwe bedrijven wordt de communicatie
Inmiddels zijn twee nieuwe bedrijven gevestigd op HoogTij. Daarnaast is er een
gezamenlijk opgepakt. Mijlpaal voor dit
continue stroom van bedrijven die belangstelling hebben in de mogelijkheden op
jaar is in ieder geval de ingebruikname
HoogTij.
van de gevangenis (JC Zaanstad). HoogTij maakt gebruik van een eigen communi-
Relatie met andere projecten: PIP Westpoort en HoogTij (afgerond); Zeetoegang
catiekanaal www.hoogtij.com. Specifieke
IJmond; Monitor Ruimte-intensivering;; Milieudialoog Westpoort;; Programma ‘Vaart
doelgroep zijn de omwonenden die
in de Zaan!’.
geluidsoverlast ervaren van zowel de bedrijvigheid op het terrein als de bedrij-
Mijlpalen: Mijlpalen hangen samen met de vestiging van partijen op het terrein.
vigheid in het havengebied.
•
4.19 STIMULEREN INNOVATIE EN TECHNOLOGISCHE VERNIEUWING INHOUD EN VOORTGANG: Vooruitlopend op dit project heeft de provincie Noord-Holland een subsidieregeling verduurzaming Noord-Hollandse zeehavens ontwikkeld, waardoor bedrijven en gemeenten subsidie kunnen krijgen voor innovatieve projecten die de luchtkwaliteit verbeteren, de circulaire economie versterken en de ruimte intensiveren. Wanneer uit de Monitor Ruimte-intensivering blijkt wat de kansen en mogelijkheden zijn, gaat het project van start. Relatie met andere projecten: Monitor Ruimte-intensivering, Duurzaamheid in het NZKG.
• APRIL 2016
41
DOELSTELLING: Het borgen van een optimale verdeling van geluid in de havengebieden Westpoort en Hoogtij, zodanig dat intensivering van het havengebied wordt gefaciliteerd en er niet opnieuw onuitgeefbare kavels ontstaan door tekort aan geluidsruimte.
4.20 GELUIDSVERDEELPLANNEN WESTPOORT EN HOOGTIJ INHOUD EN VOORTGANG: Voor bedrijven en bewoners biedt het geluidsverdeelplan rechtszekerheid en voldoende flexibiliteit om goed te kunnen ontwikkelen, waarbij tevens de gemaakte afspraken over geluidsbelasting worden nageleefd. Afronding vindt plaats in 2017, het project loopt op schema. De geluidszone is onherroepelijk vastgesteld, het plan van aanpak is vastgesteld in het Management Overleg van de samenwerkende opdrachtgevers. De verkenning
TREKKER: Havenbedrijf Amsterdam NV.
BETROKKEN PARTIJEN: Provincie Noord-Holland, gemeenten Amsterdam, gemeente Zaanstad (voor het geluidsverdeelplan HoogTij. De Omgevingsdienst NZKG is nauw betrokken bij de ontwikkeling van de plannen. De ORAM, Ondernemersvereniging HoogTij en Westpoort Ondernemers worden op de hoogte gehouden van de ontwikkeling, aangezien ze als voorportaal naar de bedrijven in het gebied functioneren en goed weten wat er speelt. Bedrijven en ondernemersverenigingen worden bovendien op gezette momenten geraadpleegd over procedurele en inhoudelijke zaken.
van de juridische vorm is gestart, de aanpak is besproken met ORAM en een aantal bedrijven. De samenwerking met de gemeente en het Havenbedrijf Rotterdam is opgestart. Externe juridische expertise is ingezet. Relatie met andere projecten: Monitor Ruimte-Intensivering, Haven-Stad Amsterdam, Hembrugterrein, Transformatie van de Achtersluispolder en de gebieden Coen- en Vlothaven en Amsterdam-Noord. Mijlpalen: - Het overeengekomen plan van aanpak ter informatie (januari 2016). - De resultaten van de verkenning naar mogelijke juridische borging, inhoudelijke verdeling en organisatie van de geluidsverdeelplannen (Q3 2016). - Uitgewerkt Geluidsverdeelplan (Q1 2017, of zoveel eerder als mogelijk). Communicatie: Communicatie met bedrijven vindt plaats door middel van persoonlijke gesprekken. Bewoners/bewonersverenigingen worden geïnformeerd nadat de geluidsverdeelplannen vorm krijgen. Boodschap daarbij is dat de totale geluidsruimte met de aangepaste geluidszone al vastligt en dat met het geluidsverdeelplan de interne verdeling wordt geborgd. Mogelijk vindt eind 2016 een informatieavond (of andere communicatiewijze) plaats met bewoners.
•
Westpoort Foto: Henk Honing
42
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
Motorcross in Velsen-Noord Foto: Hans Vijfvinkel
4.21 REGIONAAL BEELDVERHAAL NZKG INHOUD EN VOORTGANG: De druk op de ruimte in het NKZG is groot. Wonen, recreëren en werken vinden naast
DOELSTELLING:
elkaar plaats en in de toekomst zal deze druk alleen maar toenemen. Toch is er veel
In 2016 onderzoekt de provincie
mogelijk. Waar de één wonen op een steenworp afstand van de haven zal ervaren als
Noord-Holland in samenwerking
onaantrekkelijk zal de ander dit zien als wonen in een unieke omgeving.
met gemeente Zaanstad hoe de unieke identiteit van het NZKG kan
Een regionaal beeldverhaal benoemt het unieke van een gebied, zet dat aantrekke-
bijdragen aan de economische ont-
lijk neer en versterkt die unieke identiteit waardoor het gebied en de identiteit één
wikkeling en ruimtelijke kwaliteit
worden. Bijvoorbeeld door deze identiteit te verbinden aan bestaande trajecten en
van het NZKG.
ondernemers. Daarmee kan het gebied zich onderscheiden op het gebied van toerisme en wonen, maar ook als plek om een innovatief bedrijf te vestigen. Het NZKG heeft al verschillende voorbeelden: de creativiteit van NDSM, de extreme sporten in Spaarnwoude en het strand van IJmuiden. Allen maken zij gebruik van en dragen zij
TREKKER: Provincie Noord-Holland.
bij aan de stoere identiteit van het gebied. Vertegenwoordigers (Rijkswaterstaat, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, gemeenten
BETROKKEN PARTIJEN:
Velsen, Beverwijk, Zaandam, Amsterdam en Haarlemmerliede en Spaarnwoude en het
Er is een klankbordgroep opgericht
Havenbedrijf Amsterdam NV) hebben in een klankbordgroep meegedacht over de
met de volgende partijen: Rijkswa-
opzet van het onderzoek, de te betrekken partijen en aandachtspunten bij het onder-
terstaat, Rijksdienst voor Cultureel
zoek. Het onderzoek is gestart en naar verwachting rond de zomer 2016 klaar.
Erfgoed, gemeenten Velsen, Beverwijk, Zaandam, Amsterdam en
Relatie met andere projecten: Sluis- en Haven InformatiePunt (SHIP), Groen en Land-
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
schap NZKG.
en het Havenbedrijf Amsterdam NV.
Mijlpalen: De uitkomsten van het onderzoek worden najaar 2016 besproken in het Bestuursplatform. Dan wordt ook besloten of en zo ja, hoe verder wordt gegaan met dit project. Communicatie: Via de communicatiemiddelen van het projectbureau NZKG wordt aandacht besteed aan de uitkomsten van de bespreking in het Bestuursplatform.
• APRIL 2016
43
5 OVERLEGSTRUCTUREN N
ationaal en in MRA-verband bestaan diverse overlegstructuren. Het is voor het Bestuursplatform belangrijk op deze
overleggen te blijven aangehaakt, om zo ontwikkelingen te kunnen volgen of zelf hierop in te spelen. Hieronder wordt kort ingegaan op de overlegstructuren die voor het Uitvoeringsprogramma van belang zijn.
METROPOOL REGIO AMSTERDAM (MRA) De 32 gemeenten uit Gooi en Vechtstreek, Amstel-Meerlanden, Zuid-Kennemerland, IJmond, Zaanstreek, Waterland, Almere, Amsterdam, de provincies Noord-Holland en Flevoland en de Stadsregio Amsterdam zijn verenigd in de MRA. De MRA werkt aan het verbeteren van de internationale concurrentiepositie en doet dit op basis van het gezamenlijk opgestelde Ontwikkelingsbeeld . De MRA heeft voor de thema´s bereikbaarheid, ruimtelijke ontwikkelingen en economie een platform. De MRA-platformen stemmen regionale vraagstukken en acties af. Elk van de thema´s raakt de ontwikkelingen in het NZKG. In 2015 is in opdracht van de MRA-bestuurders een ruimtelijkeconomische actieagenda opgesteld. Deze agenda is op 21 januari 2016 definitief vastgesteld door het voorzittersoverleg van de MRA, de MRA4. De agenda heeft raakvlak met het Uitvoeringsprogramma NZKG. In de actieagenda, die is onderschre-
44
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
ven door alle MRA-partners, wordt gesteld dat het Uitvoer-
In 2014 is door de Rijksoverheid, de vijf in de BOZ verenigde
ingsprogramma voor het NZKG onverkort wordt uitgevoerd.
zeehavenbeheerders, het in die zeehavens actieve zeehaven-
Onderschreven wordt dat er wordt gewerkt aan een slimmere
bedrijfsleven en het Topteam Logistiek/Strategisch Plat-
en duurzame haven die inspeelt op mondiale veranderingen,
form Logistiek Werkprogramma zeehavens ondertekend. Dit
waar ook ruimte is voor andere functies. Een aantal concrete
werkprogramma duurt twee jaar. Het afgelopen jaar is gewerkt
acties uit de actieagenda die het Uitvoeringsprogramma NZKG
aan de uitvoering van het Werkprogramma Zeehavens. Het
(mogelijk) raken, zijn actie 1.5 (mogelijke transformatie van
programma beoogt de concurrentiepositie van de Nederlandse
structureel leegstaande bedrijventerreinen), acties 2.5 t/m 2.9
zeehavens te versterken, ervoor te zorgen dat de Nederlandse
(aansluiting onderwijs arbeidsmarkt), actie 3.1 (Uitvoeringspro-
haveninfrastructuur de beste in de wereld blijft en dat het
gramma metropolitaan landschap), acties 4.1 t/m 4.7 (beter
marktaandeel van de Nederlandse Zeehavens in de Hamburg -
benutten van grondstoffen, West-as, grondstoffenrotonde
Le Havre range stijgt.
Zaanstad). In 2015 is volop discussie en lobbywerk gevoerd over de
BRANCHE ORGANISATIE ZEEHAVENS (BOZ)
invoering van Vennootschapsbelasting (VPB) voor zeehavens.
De BOZ is een periodiek overleg tussen de directies van de
De Europese commissie wil dat Nederland, ook voor zeehavens
Zeehavenbeheerders ten behoeve van onderlinge afstem-
VPB invoert. Het Standpunt van de Nederlandse regering en
ming en gezamenlijke sector- belangenbehartiging. De BOZ is
zeehavenbeheerders is dat pas tot invoering kan worden over-
aanspreekpunt van zeehavens voor overleg en afstemming met
gegaan als er een level playing field in Europa (eerlijke concur-
het Rijk over beleidsontwikkeling van het Rijk en de Europese
rentie tussen zeehavens) is bereikt. De Europese Commissie
Commissie. Ter voorbereiding van dit overleg vindt eerst een
heeft Nederland toch verplicht om per 1 januari 2017 VPB in te
regionaal overleg plaats met Havenbedrijf Amsterdam NV, Zee-
voeren. Wel heeft de commissie nu onderzoek ingesteld naar
haven IJmuiden N.V., Tata Steel B.V. en het Projectbureau NZKG
de zeehavens van Belgie, Duitsland en Frankrijk.
>>
om de regionale inbreng in de BOZ af te stemmen.
APRIL 2016
45
MEERJARENPROGRAMMA INFRASTRUCTUUR, RUIMTE EN TRANSPORT (MIRT) DDe Rijksoverheid werkt samen met decentrale overheden aan ruimtelijke projecten en programma’s voor elke regio in Nederland. Het programma bevat projecten en programma’s van het Rijk. Eenmalig worden tijdens het bestuurlijk overleg over het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) afspraken gemaakt. Op basis van de gezamenlijk vastgestelde visie op een regio worden rijksinvesteringen en regionale investeringen op elkaar afgestemd. In het overleg gaat het over de voortgang van de projecten uit het MIRT, worden resultaten van MIRT-studies of onderzoeken besproken en worden afspraken gemaakt over knelpunten en mogelijke belemmeringen.
PLATFORM BEDRIJVEN EN KANTOREN (PLABEKA) Achtergrond Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) is sinds haar oprichting in 2005 een gevestigde naam geworden in het terugdringen van structurele leegstand in de markt voor bedrijventerreinen en kantoren. Plabeka vormt onderdeel van het succesvolle PRES (Platform Regionale Economische Structuur) van de MRA. Begin 2016 is gestart met de verkenningsfase voor Plabeka 3.0, met als doel de functie van het platform af te stemmen op de huidige economische behoeftes van de MRA. Verkenningsfase In de eerste helft van 2016 wordt door bureau Ecorys onderzoek gedaan naar de huidige situatie in zowel vraag als aanbod op de markt voor kantoren en bedrijventerreinen.
46
Het onderzoek kent een kwantitatieve en kwalitatieve poot. Daarnaast wordt een inventarisatie van het (juridisch) instrumentarium gemaakt door een ambtelijk programmateam. Dit Uitvoeringsprogramma wordt geleid door Geert-Jan Put (Lelystad)en uitgevoerd in opdracht van de provincie Noord-Holland, met als bestuurlijke trekkers gedeputeerde Jaap Bond (NoordHolland) en wethouder Edwin Voorbij (Purmerend). Medio 2016 worden in het PRES bestuurdersoverleg de onderzoeksresultaten gepresenteerd, waarna de strategie wordt opgesteld en vervolgens vastgesteld in de tweede helft van 2016. In de strategie worden in ieder geval de volgende elementen benoemd: planreductie, transformatie, herstructurering bedrijventerreinen en de inzet van instrumenten. Doel en afspraken Het doel van Plabeka luidt: “Het creëren van voldoende ruimte en kwaliteit van werklocaties (kantoren, bedrijventerreinen, zeehaventerreinen) voor een evenwichtige economische ontwikkeling om daarmee een bijdrage te leveren aan de versterking van de (internationale) concurrentiepositie van de Metropoolregio en het verbeteren van het regionale vestigingsklimaat voor het bedrijfsleven”. In het Plan van Aanpak ‘Uitvoeringsstrategie Plabeka 3.0’ zijn daarbij de volgende aanvullingen geformuleerd: Plabeka is net als in het verleden gericht op het bieden van optimale ruimtelijke condities voor versterking van de (inter) nationale concurrentiepositie van de Metropoolregio Amsterdam en het verbeteren van het regionale vestigingsklimaat.
UITVOERINGSPROGRAMMA NOORDZEEKANAALGEBIED
Daarbij gaat het de komende jaren vooral om: - Het bieden van een voldoende en kwalitatief op de vraag toegesneden en gedifferentieerd palet aan werklocaties. - Een economische ontwikkeling binnen de context van de nog vast te stellen MRA Agenda. - Het stimuleren van het hergebruik voor andere functies van panden en gebieden die minder geschikt zijn voor de veran derde vraag naar bedrijfshuisvesting. - Het ondersteunen van verduurzaming en circulariteit van de regionale economie. Daarbij zoekt Plabeka nog meer dan vroeger de samenspraak met bedrijfsleven (de markt) en kennisinstellingen. Nieuwe accenten - Nog sterker vraaggericht, door het beter benutten van markt en marketinginformatie, het signaleren van trends en ontwikkelingen (o.a. belang van community building voor werklocaties) en een meer markt- en actiegerichte attitude. - Transformatie van gebouwen en gebieden als belangrijker onderdeel van de strategie. - Meer snelheid en wendbaarheid. - Meer oog voor stedelijk gebied (‘woonwijken’) als onderdeel van het vestigingsmilieu voor bedrijven. - Meer oog voor zachte(re) factoren van het internationale vestigingsklimaat: beschikbaarheid woningen, internationale school, e.d.
AMSTERDAM ECONOMIC BOARD De Amsterdam Economic Board is een ‘triple helix’ platform dat adviseert over de regionale economie van de MRA, met als doel het vestigingsklimaat van de regio te verbeteren. De nadruk ligt hierbij op innovatie en op het valoriseren van de grote hoeveelheid kennis die in de regio aanwezig is. De betrokkenen bij de board komen dan ook uit het onderwijs, bedrijfsleven én overheid. Vanuit de overheid zijn de gemeenten Amsterdam en Almere en de provincie Noord-Holland vertegenwoordigd, evenals een afgevaardigde uit het PRES. In de board zijn sinds de oprichting acht economische sectoren benoemd die kansrijk zijn en waarvoor aparte programma’s zijn gemaakt. Eén van die sectoren is de sector ‘maakindustrie/ technologie’. Tata Steel B.V. en de gemeente Velsen zijn hierbij nauw betrokken. Op deze manier probeert de board met haar partners dus ook in te spelen op de groeiende vraag naar technisch personeel. De board heeft een grote rol gespeeld in het opstellen van zogenaamde Human Capital Agenda’s. Sinds 2015 heeft de board een deels nieuwe werkwijze, die gericht is op grootstedelijke maatschappelijke vraagstukken: ‘challenges’. Hierbij worden bedrijven en kennisinstellingen uitgedaagd om met nieuwe ideeën en producten te komen rond de inhoudelijke vraagstukken: health, mobility, digital connectivity, circular economy, talent.
•
APRIL 2016
47
Leden Bestuursplatform NZKG Elisabeth Post Voorzitter Bestuursplatform en gedeputeerde Financiën, Verkeer, Vervoer en Zeehavens provincie Noord-Holland
Hans van den Berg Directeur Tata Steel IJmuiden B.V.
Peter van de Meerakker Directeur Zeehaven IJmuiden N.V.
Kajsa Ollongren Wethouder Economie, Lucht- en Zeehaven, Monumenten, Kunst en Cultuur, Lokale Media, Deelnemingen en Stadsdeel Centrum - gemeente Amsterdam
Fred Delpeut Hoofdingenieur-directeur Rijkswaterstaat West-Nederland Noord
Tim de Rudder Wethouder Ruimtelijke ordening, Economie, Milieu, Verkeer en Vervoer - gemeente Beverwijk
Donné Slangen Directeur Gebieden en projecten - Ministerie van Infrastructuur en Milieu
Dennis Straat Wethouder Ruimtelijke ontwikkeling, Economie en toerisme, Werk en inkomen, Regeldruk fysiek - gemeente Zaanstad
Koen Overtoom Chief Operations Officer Havenbedrijf Amsterdam NV
Arjen Verkaik Wethouder Werk en inkomen, Economische zaken, Havens, Arbeidsmarktbeleid, Financiën, Belastingen - gemeente Beverwijk
Raymond van Haeften Wethouder Economische Zaken, Sport(beleid), Onderwijs, Groene gebied, Toerisme en recreatie, Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvestingsbeleid - gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude