Uitvoeringsplan grondstoffenbeleid 2015-2016 Gemeente Katwijk Onderdeel van: grondstoffenbeleidsplan 2014 t/m 2020
Mei 2015
1
2
Inhoudsopgave 1
Inleiding
4
2
Kaders 2015-2016 2.1 Afvalscheidingsdoelstellingen in 2015-2016 2.2 Regionale samenwerking 2.3 Strategie
5 5 5 6
3
Doelstellingen en focus 2015-2016 3.1 Milieu 3.2 Kosten 3.3 Service
7 7 8 9
4
Uitvoeringsmaatregelen
10
5
Planning
18
6
Evaluatie
19
Bijlage 1: Evaluatie uitvoeringsplan 2014 Bijlage 2: Toepassing sturingsmechanismen
3
1
Inleiding
‘Van afval naar grondstof’ is de boodschap van het grondstoffenbeleidsplan. Vanuit de overheid wordt hier steeds scherper op gestuurd. Het programma Van Afval Naar Grondstof (VANG) van het ministerie van I&M stuurt aan op maximaal 100 kg. restafval per inwoner in 2020 (75% gescheiden ingezameld). Staatssecretaris Mansveld stuurt zelfs aan naar maximaal 30 kg. restafval in 2025. Een scherpe doelstelling als je bekijkt dat het gemiddelde scheidingspercentage in Nederland nu rond de 50% bedraagt. Met de huidige inzamelmethodiek lijkt dit percentage te stagneren. Veel gemeenten experimenteren met nieuwe methoden om een trendbreuk te realiseren en richting de 75% afvalscheiding te gaan. Ook gemeente Katwijk heeft de focus op het doorbreken van het huidige scheidingspercentage van 49%. Sterker nog, het samenwerkingsverband afvalbeheer tussen de gemeenten Teylingen, Katwijk en Noordwijk (TKN) ambieert een afvalscheidingspercentage van 80%, te realiseren eind 2023. Het uitvoeringsplan 2014 richtte zich enerzijds op het plukken van laaghangend fruit maar anderzijds ook op het voorbereiden van een trendbreuk in het verbeteren van de afvalscheidingsresultaten. Het uitvoeringsplan 2015-2016 vervolg deze aanpak. Eind 2015 is het de concept evaluatie van het uitvoeringsplan 2014 en een voorzet voor 2015 en 2016 voorgelegd aan zowel het college als de gemeenteraad. De ontvangen input is verwerkt in dit plan die richting geeft aan de uitvoering van het afval- en grondstoffenbeleid voor de komende twee jaar.
4
2
Kaders 2015-2016
2.1
Afvalscheidingsdoelstellingen in 2015-2016
Zowel vanuit overheidsprogramma’s als de raamovereenkomst Verpakkingen, wordt steeds meer aangestuurd op het zoveel mogelijk scheiden en herbruiken van grondstoffen. De Rijksoverheid heeft het Publiek Kader Huishoudelijk Afval 2025 en het Uitvoeringsprogramma VANG opgesteld. Deze visie op het beheer van huishoudelijk afval vormt de leidraad voor gemeentelijk beleid. Gemiddeld komt per inwoner in Nederland nog 250 kg. restafval per jaar vrij. Doel van VANG (Van Afval Naar Grondstof) is om deze hoeveelheid in 2020 terug te brengen tot 100 kg. restafval per inwoner (75% scheiding). De Rijksoverheid hanteert hierbij een drietal uitgangspunten: de vervuiler betaalt, ruimte voor bedrijven en bewoners om te innoveren en marktfalen wordt aangepakt. Onlangs heeft de overheid aangegeven een differentiatie aan te brengen in de reductie doelstellingen voor restafval. Deze differentiatie is gebaseerd op percentage hoogbouw in de gemeente. Voor gemeente Katwijk resulteert dit in een doelstelling van maximaal 130 kg restafval per inwoner in 2020. In 2014 bedraagt deze hoeveelheid 215,6 kg per inwoner (grof en fijn restafval). Uiteindelijk hebben zowel gemeenten als bewoners en bedrijven de verantwoordelijkheid om de ketens te sluiten. De actielijnen die voortkomen uit het programma richten zich dan ook op alle drie deze doelgroepen: 1. gemeenten formuleren ambitieuze doelstellingen voor afvalpreventie, afvalscheiding en reductie van huishoudelijk restafval; 2. gemeenten zijn in staat om werk te maken van de eigen beleidsdoelstellingen en beschikken over de benodigde kennis en hulpmiddelen; 3. bewoners zijn gemotiveerd bij te dragen aan afvalpreventie en afvalscheiding; 4. Ketenpartijen werken samen aan het sluiten van de ketens (zoals bijvoorbeeld vergoeding inzameling drankenkartons, verbeteren recyclingsmogelijkheden luiers en gescheiden inzameling van matrassen). Waar het Publiek Kader richting geeft aan de doelstelling 75% afvalscheiding in 2020, ondersteunt het uitvoeringsprogramma in de realisatie ervan. Zo kunnen gemeenten een beroep doen op een programmabureau, worden de scheidingsdoelstellingen per cluster soortgelijke gemeenten verder gespecificeerd, is een digitale kenniswijzer in ontwikkeling en worden pilotprojecten gefinancierd die bijdragen aan het realiseren van de ambitie.
2.2
Regionale samenwerking
Sinds enkele maanden is de projectgroep afvalbeheer TKN gemeenten actief. Deze projectgroep maakt onderdeel uit van de samenwerking tussen de gemeenten Teylingen, Katwijk en Noordwijk op het gebied van openbare werken. De drie TKN gemeenten hebben de ambitieuze doelstelling om 80% afvalscheiding te realiseren eind 2023. Deze ambitie is in 2014 bestuurlijk vastgelegd. In de jaarplannen via binnen de samenwerking wordt opgesteld zijn activiteiten opgenomen om invulling te geven aan deze ambitie. Om deze doelstelling te kunnen realiseren is in 2014 gestart met een scenario-onderzoek die moet leiden tot een langetermijn aanpak om deze scheidingspercentages ook
5
daadwerkelijk te kunnen realiseren. Dit project sluit aan op het uitvoeringsplan grondstoffenbeleid 2014 van gemeente Katwijk waarin ook de wens voor een lange termijnaanpak t.b.v. een trendbreuk staat beschreven.
2.3
Strategie
Klaarmaken voor de grote stap In 2014 is ingezet op het plukken van laaghangend fruit en is er daarnaast aandacht geweest voor de voorbereiding van een trendbreuk in de afvalscheidingsresultaten. Zowel vanuit de rijksoverheid als vanuit het TKN samenwerkingsverband wordt aangestuurd op een doorbraak in afvalscheiding. Het scenario onderzoek naar verbetering van de afvalscheidingsresultaten bevindt zich in de afrondende fase. Echter de wijze waarop de trendbreuk wordt ingezet is nog niet bestuurlijk vastgelegd en vormgegeven en heeft dan ook nog geen inhoudelijke input geleverd voor dit uitvoeringsplan. De afspraken en maatregelen die uit dit traject voortkomen, in welke vorm dan ook, zullen automatisch onderdeel uitmaken van dit uitvoeringsplan. Aanpak De insteek van het uitvoeringsplan 2015-2016 is als volgt: 1. Inzetten of voortzetten van maatregelen die op korte termijn een positieve bijdrage leveren aan de beleidsdoelstellingen. 2. Inzetten op de bewustwording ‘afval is grondstof’ in de vorm van: a. communicatiecampagnes b. zichtbaar maken van recyclingsprocessen (hoe wordt van afval weer grondstof gemaakt?) c. makkelijker maken van het scheiden van herbruikbare afvalstromen 3. Ruimte creëren om de uitkomst van het scenario onderzoek ten behoeve van verbetering afvalscheidingsresultaten te integreren (inclusief alle maatregelen die hieruit voortkomen).
6
3
Doelstellingen en focus 2015-2016
Dit hoofdstuk beschrijft per component van de afvaldriehoek de doelstellingen voor 2015-2016. Deze sluiten aan op de doelstellingen en behaalde resultaten in 2014. Een evaluatie van het uitvoeringsplan 2014 is opgenomen in bijlage 1.
3.1
Milieu
Grondstoffenbeleidsplan 2014-2020: Elke vrijgekomen huishoudelijke afvalstof vindt een zo hoogwaardig mogelijke toepassing in de biologische of technische productiecyclus. Verbranding ten behoeve van energieopwekking (afvalfase) of storten (wanneer verbranding niet mogelijk is) vormt de laagste toepassingsvorm en wordt alleen toegepast voor die stoffen waar een meer hoogwaardige toepassing vanuit technisch of financieel oogpunt (nog) niet haalbaar is (bijvoorbeeld asbest). Doelstelling 2015-2016 De doelstellingen voor de component milieu zijn: 1. Terugbrengen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval van 215,6 kg/inwoner naar maximaal 195 kg restafval per inwoner. Voor huishoudelijk restafval en grof restafval is de verdeling als volgt: a. Terugbrengen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval van 200,5 kg/inwoner naar maximaal 190 kg/inwoner of lager. b. Terugbrengen van de hoeveelheid grof restafval van 15,1 kg/inwoner naar maximaal 5 kg/inwoner. 2. Verhogen van het percentage totaal gescheiden afval van 49% naar minimaal 54%. Voor het huishoudelijk afval en grof afval geldt de volgende verdeling: a. Verhoging van het totale scheidingspercentage fijn huishoudelijk afval van 45% naar minimaal 52%. b. Verhoging van het totale scheidingspercentage grof huishoudelijk afval van 72% naar minimaal 90%. Binnen de mogelijkheden voor afvalscheiding wordt gestreefd naar een zo hoogwaardig mogelijk hergebruik van grondstoffen. Focus 2015-2016 Om de doelstellingen te behalen ligt de focus op: Inzet op secundaire scheiding grof restafval, zodat de hoeveelheid restafval ten behoeve van energieopwekking wordt geminimaliseerd (door middel van pilot traject). Secundaire afvalscheiding betreft het bewerken van grof restafval dat uit gecombineerde materialen bestaat, zoals bankstellen en stoelen. Deze worden nu als restafval afgevoerd. Door dit afval te bewerken ontstaan weer recyclebare monostromen zoals hout, textiel en metaal.
7
3.2
Samenwerking zoeken met andere partijen zoals verenigingen, kringloopwinkels en scholen om de inzameling van herbruikbare afvalstoffen te verbeteren. Daarnaast wordt ook de samenwerking gezocht met de afdeling Samenleving in relatie tot Social Return en het creëren van werkgelegenheid. Communicatie en educatie (samen van afval naar grondstof). communicatieinzet rond de volgende stromen: glas: deelname aan en uitvoering van campagne ‘Glas in het Bakkie’ van Nedvang textiel: verduidelijking aanbiedregels textiel milieustraat (stimuleren gebruik milieustraat en hergebruikmogelijkheden grof afval) GFT: communicatiecampagne en uitvoeren en implementeren onderzoek naar verbeteren inzamel/aanbiedmogelijkheden GFT (zie ook service) educatie: inzet en promotie van het afvalspel op het voortgezet onderwijs en de leskist voor het basisonderwijs.
Kosten
Grondstoffenbeleidsplan 2014-2020: De gemeente streeft naar een duurzame bedrijfsvoering waarbij de effecten van maatregelen op milieu, service en kosten voortdurend in kaart worden gebracht en afgewogen. De gemeente streeft naar een blijvende daling van de kosten verbonden aan de zorgplicht voor de afvalinzameling met als hoogste ambitie kostenneutraliteit.
Doelstelling 2015-2016 De doelstelling voor de component kosten is als volgt: 1. Terugbrengen van de totale afvalbeheerkosten met 12%. Deze doelstelling kan als volgt worden verdeeld onder de posten ‘inzameling’ en ‘verwerking’: a. Daling van de inzamelkosten met 8%. b. Daling van de verwerkingskosten met 15% 1 Focus 2015-2016 Om de doelstellingen te behalen ligt de focus op: Aanbesteden van de stromen papier, glas en textiel: nieuwe afspraken rond verwerkingstarieven, maar ook het betrekken van ontwikkelingen in de verwerkingsmogelijkheden (recycling) en acceptatieregels (Green Deal Textiel). In werking treden van lagere verwerkingskosten restafval (medio 2016)(reeds verwerkt in de begroting) Inzetten op daling hoeveelheid restafval en benutten van opbrengsten/lagere verwerkingskosten herbruikbare stromen (verlaging afvalbeheerkosten). Aanbesteding transport en verwerking van GFT (in VAB verband opgepakt, ingang medio 2016). Inzet PMO (preventief medisch onderzoek) om het ziekteverzuim te verlagen. 1
Daling verwerkingskosten vaak gekoppeld aan aanbestedingsresultaten. Hoewel dergelijke trajecten in 2014 worden opgestart, zal het daadwerkelijke financiële voordeel pas in 2015 merkbaar zijn. Medio 2016 start ook het nieuwe verwerkingstarief voor restafval.
8
3.3
Service
Grondstoffenbeleidsplan 2014-2020 Als beste gemeentelijke dienstverlener van Nederland dient het elk huishouden zo makkelijk mogelijk te worden gemaakt om waardevolle grondstoffen weer terug te brengen in de productieketen. De gemeente streeft naar maximaal grondstofhergebruik door als regisseur samen met bewoners, instellingen en partijen in de productieketen invulling te geven aan de zorgplicht inzameling huishoudelijk afval.
Doelstelling 2015-2016 De doelstellingen voor de component service zijn: 1. Verdere voortzetting van de optimalisatie van ondergrondse inzamelvoorzieningen in het projecten vervangen en plaatsen ondergrondse containers. In 2015-2016 worden de volgende vervangingen en plaatsingen gerealiseerd: a. Vervanging van alle bovengrondse afvalcocons door ondergrondse containers b. De helft van de te vervangen ondergrondse containers in Rijnsburg zijn vervangen 2. Verbeteren van het voorzieningenniveau tbv gescheiden inzameling van afvalstoffen door: a. onderzoek en indien mogelijk pilot verruiming openingstijden milieustraat b. het uitvoeren van een bewonersonderzoek om binnen de beschikbare beleidsruimte te zoeken naar optimale inzamelvoorzieningen. c. minimaal één pilot ontwikkelen, uitvoeren en evalueren rond het betrekken van scholen en verenigingen in het stimuleren van gescheiden afvalinzameling. 3. Iedere bewoner kan op elk moment via meerdere communicatiekanalen informatie opvragen. Focus 2015-2016 Om de doelstellingen te behalen ligt in 2015-2016 de focus op: Voortzetting van vervanging ondergrondse containers. Opzetten van pilotprojecten rond verruiming openingstijden milieustraat en GFT inzamelmiddelen. Bij succes kunnen deze pilots worden voortgezet. Ontwikkelen en uitvoeren pilotproject rond laten participeren scholen en verenigingen in het stimuleren van afvalscheiding. Betrekken van de perceptie van bewoners in de keuze rond inzamelmiddelen en campagnes (bewonersonderzoek) In gebruikname van Afvalwijzer (app) en regelmatige herziening van informatie op gemeentewebsite. Daarnaast kan informatievoorzieningen bij milieuparkjes/milieustraat extra duidelijkheid geven over de wijze van inzameling (bijvoorbeeld stickers op inworpopeningen)
9
4
Uitvoeringsmaatregelen
Om de doelstellingen voor de periode 2015-2016 te behalen worden de onderstaande maatregelen ingezet, in aanvulling op de reguliere afvalbeheeractiviteiten. Per maatregel staat weergegeven wat het effect is op de afvaldriehoek. Ook staat voor elke maatregel beschreven op welke wijze de sturingsmechanismen worden ingezet (afkomstig uit het grondstoffenbeleidsplan). In bijlage 2 volgt een toelichting op welke wijze deze sturingsmechanismen gedurende 2015 en 2016 hun rol, naar verwachting, vervullen. overkoepelend Activiteit 1 Uitwerking scenario onderzoek verhoging afvalscheidingspercentage TKN gemeenten (80% in 2023) In het regionale samenwerkingsverband TKN hebben de gemeenten de gezamenlijk doelstelling om tot 80% afvalscheiding te komen eind 2023. Het scenario-onderzoek brengt de mogelijkheden in kaart om de benodigde trendbreuk in de afvalscheidingsresultaten te realiseren. De wijze waarop dit onderzoek een vervolg krijgt wordt bepaald gedurende een besluitvormingstraject inclusief bewonerparticipatie. Aangezien het project ‘verhoging afvalscheidingsresultaten’ in samenwerkingsverband een nadere invulling krijgt, is het verder niet in dit uitvoeringsplan uitgewerkt. Dit project vormt aan aanvulling op dit uitvoeringsplan en maakt er vast onderdeel van uit.
Afval driehoek Milieu Kosten service
effect
toelichting
+ + +
Het project heeft als doel het realiseren van 80% afvalscheiding in 2023, waarbij naar de optimale balans wordt gezocht tussen milieu, service en kosten. Uiteindelijk zal dit project de rode draad vormen in het behalen van de beleidsambities van het grondstoffenbeleidsplan.
Beoogd resultaat: invulling van de beleidsambitie om 80% afvalscheiding in 2023 te realiseren. Leidend is de scheidingsdoelstelling, maar betere scheiding leidt tot lagere verwerkingkosten, waarbij ook per bebouwingstype gezocht wordt naar het beste serviceniveau voor herbruikbare afvalstromen. Regionale samenwerking
ja
Contractbeheer Interne bedrijfsvoering Rol in de productieketen
nee ja ja
Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie
ja
Handhaving Communicatie
nee ja
Uitgangspositie is om traject in TKN verband aan te gaan, met hierin ook de mogelijkheid voor andere regionale gemeenten om aan te haken. Pas sprake van in uitvoeringsfase. Intern beleidsproject (in TKN verband) Uiteindelijke doel is zoveel mogelijk herbruikbare stoffen terug te brengen in de productieketen. Rol Gemeente, maar ook van andere partijen van invloed. Onderzoek richt zich op de lang termijn: hoe realiseren we 80% afvalscheiding eind 2023? Om scherpe ambitie te behalen is benutten toekomstige ontwikkelingen nodig. Pas sprake van gedurende uitvoeringsfase Gedurende verdere uitwerking van het onderzoek zal communicatie en participatie een belangrijke rol vervullen. Wijze van inzet afgestemd met de afdeling Communicatie
10
milieu Activiteit 1 Optimaliseren scheiding grof restafval Uit een recent uitgevoerde sorteeranalyse blijkt dat ruim driekwart van het grof restafval (milieustraat en grofvuilroute) uit herbruikbare materialen bestaat. Dit kan echter niet aan de bron worden gescheiden aangezien het gros van het grof restafval uit gecombineerde materialen bestaat. Een bewerkingsslag is nodig om deze producten te scheiden tot mono stromen (secundaire afvalscheiding). In TKN verband zal in 2015 een pilot worden uitgevoerd waarin de secundaire scheidingsmogelijkheden van grof restafval worden onderzocht.
Afval driehoek Milieu
effect
toelichting
++
Kosten
+
service
0
Bewerking van gecombineerde materialen maakt het mogelijk het maximale te halen uit de scheiding van het grofvuil Naar verwachting levert een betere scheiding een financieel voordeel op, ondanks de benodigde extra handelingen Deze pilot heeft nagenoeg geen effect op het serviceniveau
Beoogd resultaat: het grofvuil zo goed als mogelijk scheiden, zodat de hoeveelheid restafval wordt gereduceerd. Regionale samenwerking Contractbeheer
ja nee
Interne bedrijfsvoering
ja
Rol in de productieketen
ja
Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Handhaving Communicatie
ja
Activiteit 2
effect
Campagne verbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, textiel en gebruik milieustraat
Afval driehoek Milieu Kosten
GFT: aandacht voor het belang van het scheiden van GFT door middel van persoonlijke en positief ingestoken communicatie (aangevuld met inventarisatie verbetering inzamelmiddelen GFT (o.a. hoogbouw))
service
+
Glas: deelname aan de landelijke Nedvang communicatiecampagne: glas in het bakkie
Pilot in TKN verband opgepakt Momenteel nog pilotfase, maar indien succesvol kan pilot worden voortgezet. De wijze van inzameling grof restafval op de milieustraat blijft ongewijzigd. Grofvuilroute blijft ongewijzigd, maar stortlocatie kan mogelijk veranderen (wel regionaal) Het uit elkaar halen van gecombineerde materialen maakt hergebruik beter mogelijk, waardoor meer grondstoffen in de productieketen kunnen terugvloeien. Indien succesvol kan secundaire afvalscheiding worden voortgezet. Biedt goede kansen op een optimale scheiding van grof restafval.
nee nee
+ + /-
toelichting
Financiële ondersteuning nodig om campagnes mogelijk te maken naast free publicity (budget tbv communicatie opgenomen in de begroting). Echter, wanneer scheidingsresultaten verbeteren, verdienen deze kosten zich (deels) terug. Veel informatie is erop gericht om aan te tonen dat afvalscheiding om weinig extra inspanning vraagt.
Textiel: verduidelijking aanbiedregels en beschrijving van de stroom (niet alleen draagbare textiel is geschikt!) door middel van informatievoorziening milieuparken en op de gemeentewebsite/app.
11
Milieustraat: via verschillende communicatiekanalen gebruik vernieuwde milieustraat promoten: - berichtgeving in pers - in relatie tot verruiming openingstijden - uitbreiding informatievoorziening afval is grondstof op de milieustraat (o.a. barometer die scheidingsresultaten in beeld brengt)
Beoogd resultaat: Verhoogde bewustwording van recyclingsmogelijkheden en belang van afvalscheiden (ook versleten textiel is recyclebaar en glas hoeft niet schoongemaakt te worden) en stimuleren van gedrag dat leidt tot betere afvalscheidingsresultaten Regionale samenwerking
ja
Contractbeheer Interne bedrijfsvoering
nee ja
Rol in de productieketen
ja
Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie
nee
Handhaving
ja
Communicatie
ja
Activiteit 3
Afval driehoek Milieu Kosten
effect
service
+
Communicatiecampagne : wat gebeurt er met mijn afval? In samenwerking met Communicatie extra inzet op communicatie . Ideeën zijn: - Barometer scheidingpercentage milieustraat - Grondstof tour/dag van de afvalinzameling: bewoners, raadsleden, pers en andere geïnteresseerden meenemen op een tour om een blik in de keuken te werpen van de afvalinzameling en verwerking.
Indien mogelijk zoveel mogelijk regional opgepakt (TKN of VAB) Campagne in overleg met de afdeling Communicatie opgepakt. Inzicht te geven in het belang van afvalscheiding op materiaalhergebruik in de productieketen aan bewoners in een taak voortkomend uit de rol als grondstoffenregisseur (ook bewoners hebben door hun scheidingsgedrag een rol in de productieketen) Stimuleert afvalscheidingsgedrag door middel van communicatie en het verbeteren van de inzamelvoorzieningen (o.a. voorzieningen in huis/keuken) Waar enerzijds vanuit een positieve insteek afvalscheiding wordt gestimuleerd, zijn in principe bewoners verplicht om afval te scheiden. Handhavingsacties vormen een stok achter de deur om goed scheidingsgedrag te stimuleren.
+ +/-
toelichting
Financiële ondersteuning nodig om campagnes mogelijk te maken naast free publicity (reeds begroot). Echter, wanneer scheidingsresultaten verbeteren, verdienen deze kosten zich (deels) terug. Verbeteren van de informatievoorziening en bewoners meenemen in de ambitie om zoveel mogelijk afval weer als grondstof toe te passen draagt bij aan het serviceniveau
Beoogd resultaat: door het creëren van draagvlak voor afvalscheiding zullen bewoners naar verwachting meer bereid zijn om het afvalscheidingsgedrag (verder) te verbeteren. Omgekeerd kan het aansturen op een gedragsverandering ook leiden tot bewustwording en draagvlak. Regionale samenwerking Contractbeheer Interne bedrijfsvoering
ja nee ja
Rol in de productieketen
ja
Indien mogelijk in TKN verband opgepakt. Campagne in overleg met de afdeling Communicatie opgepakt. In aanvulling op campagnes rond specifieke
12
afvalstromen is het doel van deze campagne het creëren van een verandering in de benadering van afval (afval is grondstof). Afval is grondstof vormt het uitgangspunt van het grondstoffenbeleidsplan en vormt de basis van de landelijke scheidingsdoelstellingen. Om in de toekomst betere afvalscheiding te realiseren is een verandering in de benadering van afval nodig.
Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie
ja
Handhaving Communicatie
nee ja
Activiteit 4
Afval driehoek Milieu Kosten
effect
service
+
Promotie van het lespakket/spel over afvalscheiding en recycling voor zowel basisonderwijs als voortgezet onderwijs Een lespakket voor het basisonderwijs is reeds beschikbaar. Het lespakket voor het voortgezet onderwijs is in 2014 ontwikkeld en in 2015 klaar voor gebruik. Door scholen actief te benaderen kan gebruik van het lespakket (inclusief een spel) worden gestimuleerd en krijgen meer kinderen en jongeren de boodschap rond het belang van afvalscheiding mee. NB: het afvalspel is niet alleen voor scholen geschikt, maar ook voor volwassenen, waardoor verenigingen en inburgeringscursussen een doelgroep vormen.
+ -
toelichting
De ontwikkeling en het uitzetten van lesmateriaal heeft financiële consequenties. Het betreft wel een investering in de toekomst. Het lespakket, maar met name het spel is erg ludiek en origineel en speelt prettig. Op een leuke en interactieve manier wordt aandacht gevraagd voor afvalscheiding.
Beoogd resultaat: door kinderen en jongeren al vroeg het belang van afvalscheiding bij te brengen, resulteert dit later in goed afvalscheidingsgedrag. Daarnaast kunnen kinderen het geleerde ook overbrengen op hun ouders. Regionale samenwerking
nee
Contractbeheer Interne bedrijfsvoering
nee ja
Rol in de productieketen
ja
Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Handhaving Communicatie
nee
nee ja
Bij interesse zijn onderdelen ook bruikbaar voor andere gemeenten. De lespakketten worden vanuit team Afvalinzameling beheerd en gepromoot. Ook worden bv rondleidingen op de milieustraat verzorgd. Met name het lespakket voor VO richt zich op zowel milieu- als kostenaspecten van afvalscheiding en maakt dus ook de rol van de Gemeente zichtbaar in de afvalverwerkingsmarkt.
Scholen o.a. middels een brief geïnformeerd over beschikbaarheid pakket
13
Activiteit 5 Voortzetting gescheiden inzameling drankenkartons Sinds de pilot inzameling drankenkartons worden drankenkartons gescheiden ingezameld dmv 13 verzamelcontainers. Hoewel nog discussie is over de hoogte van de vergoeding, stuurt de staatssecretaris aan op de gescheiden inzameling van drankenkartons. Beste optie is vooralsnog het inzamelen van drankenkartons met kunststof verpakkingsafval. Binnen het Midwaste/Meerlanden contract rond de sortering en verwerking van kunststof wordt deze optie uitgewerkt. Naar verwachting derde kwartaal 2015 duidelijkheid en start wellicht in 2016.
Afval driehoek Milieu Kosten
effect
service
0
+ 0/-
toelichting
Voor de gescheiden inzameling van drankenkartons is een ketenvergoeding beschikbaar. Deze lijkt vooralsnog niet volledig kostendekkend. Momenteel dienen de drankenkartons als monostroom te worden ingezameld. Wanneer deze stroom samen kan met kunststof is dit gebruiksvriendelijker voor bewoners. Het blijft echter wel een extra te scheiden afvalstroom waar draagvlak voor gecreëerd moet worden onder bewoners (huidige inzameling verloopt echter goed).
Beoogd resultaat: terugdringen van de hoeveelheid restafval (beperkt) en toepassen hoogwaardige recycling van nuttige grondstoffen (drankenkartons zijn goed te recyclen met als hoofdbestanddeel papier (hoge kwaliteit)). Regionale samenwerking
ja
Contractbeheer Interne bedrijfsvoering
ja ja
Rol in de productieketen
ja
Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie
nee
Handhaving Communicatie
nee ja
Sortering en verwerking maakt onderdeel uit van Midwaste/Meerlanden contract, waar meerdere regionale gemeenten bij aangesloten zijn De wijze van inzameling en containers dient intern te worden opgepakt (toevoeging drankenkartons aan kunststof van invloed op vullingsgraad containers en inzameling) De gescheiden inzameling van drankenkartons maakt het mogelijk dat grondstoffen als papier, kunststof en aluminium een meer hoogwaardige toepassing krijgen. Inzameling is reeds gestart. Echter, mogelijk kan een combinatie met de stroom kunststof en de uitbreiding van inzamellocaties de scheiding van drankenkartons stimuleren. Wanneer de inzamelmethodiek wijzigt (uitsluitsel volgt pas derde kwartaal 2015) is een gerichte communicatieinzet nodig om bewoners te informeren.
kosten Activiteit 1 Aanbesteding inzameling, transport en verwerking afvalstromen milieuparken (glas, textiel, papier) In 2015 wordt de aanbesteding van deze stromen voorbereid en in de markt gezet (waar mogelijk in TKN verband). Contracten treden waarschijnlijk eind 2015 in werking (looptijd huidige contracten).
Afval driehoek Milieu
effect
toelichting
+
Kosten
+
service
0
Mogelijkheid om nieuwste verwerkingsmethoden en duurzaamheidseisen op te nemen Mogelijk levert een nieuwe aanbesteding een financieel voordeel op. Wat betreft de voorzieningen verandert er niets, wel heeft aanbesteding effect op papierinzameling door verenigingen. Hier wordt gestreefd naar minimaal hetzelfde serviceniveau wat betreft het aanleveren van ingezameld papier
14
Beoogd resultaat: -nieuwe contracten waarin met name de kwaliteitseisen en acceptatiecriteria stevig zijn verankerd met het oog op een zo hoogwaardig mogelijk hergebruik van de afvalstoffen als grondstof - een goede prijs-kwaliteitverhouding (EMVI) - goede afspraken rond de inzameling van papier door verenigingen en stichtingen en kwaliteit openbare ruimte (verwijderen bijplaatsingen en borging schade aan straatwerk). Regionale samenwerking
ja
Contractbeheer Interne bedrijfsvoering
ja ja
Rol in de productieketen
ja
Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie Handhaving Communicatie
ja
Aanbesteding in samenwerking met Gemeente Teylingen uitgevoerd Input bestek en contractvorming intern uitgevoerd met ondersteuning van een externe adviseur Mogelijk om te sturen in de wijze waarop de ingezamelde afvalstoffen (zorgplicht) weer terugvloeien in de productieketen (circulaire economie) Mogelijkheid om nieuwste ontwikkelingen rond verwerking te benutten
nee nee
service Activiteit 1 Uitvoering vervanging en plaatsing ondergrondse containers (2014-2018) De komende jaren vindt een grootschalige vervanging van ondergrondse containers plaats. Daarnaast worden ook bovengrondse containers ondergronds geplaatst (ook milieuparken) en de capaciteit waar nodig uitgebreid. Alle containers worden tenslotte uitgerust met een toegangssysteem.
Afval driehoek Milieu
effect
toelichting
0
Kosten
-
service
+
Geen specifieke milieubijdrage. Mogelijk klein voordeel vanwege netheid, gebruiksgemak en uitbreiding capaciteit. Oneigenlijk gebruik en extra belasting van de container neemt af door toegangssysteem Hoewel reeds verwerkt in meerjarenbegroting, drukt de vervanging op de afvalbeheerkosten Waar reeds ondergrondse containers aanwezig waren, wijzigt de service niet. De service verbetert op plaatsen waar bovengrondse cocons worden vervangen en daarnaast krijgen de milieuparken een aantrekkelijker uiterlijk door het ondergronds brengen van de nog bovengrondse containers.
Beoogd resultaat: - een kwalitatief goed voorzieningenniveau, waarbij ondergrondse container het straatbeeld minder negatief beïnvloeden dan bovengrondse containers. - het op orde brengen van de opslagcapaciteit, met name ook bij milieuparken. Zeker wat betreft herbruikbare afvalstromen dient het voorzieningenniveau optimaal te zijn. Regionale samenwerking Contractbeheer Interne bedrijfsvoering
nee ja ja
Rol in de productieketen Kansen en toekomst * positieve ontwikkeling richting de toekomst * innovatie
nee ja
Rond de plaatsing vinden interne activiteiten plaats waaronder communicatie, voorbereidingsprocedure en afstemming met betrokken afdelingen rond de plaatsing. Vervanging loopt parallel aan scenario onderzoek rond verhoging afvalscheidingspercentage. Resultaten onderzoek leiden tot een wijziging in de inzamelmethodiek die ook van invloed kan zijn op
15
inzet ondergrondse containers. Vervanging op korte termijn van de containers is echter nodig. Vervangingswerkzaamheden uitgevoerd, maar wel afgestemd met ontwikkelingen rond de inzamelmethodiek. Tijdens de plaatsing en in de eerste fase na gebruikname kan handhavingsondersteuning gewenst zijn (waarschuwingsperiode gezien de opstarttermijn) Zowel wat betreft een inspraakprocedure voor nieuwe containerlocaties als de informatievoorziening met betrekking tot de plaatsings/vervangingswerkzaamheden.
Handhaving
ja
Communicatie
ja
Activiteit 2
Afval driehoek Milieu Kosten
effect
service
+
Pilot participatie: verbeteren scheidingsresultaten met behulp van scholen en verenigingen In 2015 wordt een pilot uitgedacht om een combinatie te maken tussen het vragen van een inspanning van school of vereniging in het faciliteren van het gescheiden aanbieden van herbruikbaar afval en hen vervolgens laten delen in de besparing die goed scheiden heeft op de afvalverwerkingskosten en het verhogen van het serviceniveau voor bewoners (met als doel het creëren van minder restafval). Uitvoering gepland in 2016.
+ 0
toelichting
Over het algemeen zijn herbruikbare stromen goedkoper in de verwerking dan restafval of leveren geld op. De scholen en verenigingen ontvangen echter ook een beloning voor de geleverde inspanning. Het beter faciliteren van het aanbieden van herbruikbare afvalstromen verhoogt het serviceniveau
Beoogd resultaat: een toename van het afvalscheidingspercentage en het vergroten van de betrokkenheid van bewoners bij de transitie van afval naar grondstof Regionale samenwerking
beperkt
Contractbeheer
beperkt
Interne bedrijfsvoering
ja
Rol in de productieketen
ja
Kansen en toekomst
ja
Handhaving Communicatie
nee ja
Pilot in TKN verband besproken, maar geen voorwaarde om tot uitvoering te komen. Indien scholen en vereniging een grotere rol krijgen, worden hier afspraken over gemaakt (zoals rond papierinzameling). Pilot heeft ook raakvlakken met de reguliere inzameling van containers milieuparken Intern capaciteit nodig om pilot uit te werken en uit te rollen. pilot vormt een uitwerking van de rol van de Gemeente als grondstoffenregisseur. Samenwerken met verenigingen en scholen kan bijdragen aan optimaliseren afvalscheiding. Resultaten pilot geëvalueerd en voortgezet indien bijdrage wordt geleverd aan ambitie 80% afvalscheiding eind 2023. Pas in uitvoeringsfase pilot
16
Activiteit 3 Verbetering voorzieningen t.b.v. de gescheiden inzameling van herbruikbare afvalstromen - Promoten Afvalwijzer app - Update informatievoorziening website rondom het thema afvalinzameling (ism webredactie) - Pilot verruiming openingstijden milieustraat - onderzoek en pilot verbetering inzamelmiddelen GFT (met name in de hoogbouw) - optuigen en uitvoeren van een bewonersonderzoek om wensen t.a.v. voorzieningen en informatiekanalen te inventariseren (maakt onderdeel uit van TKN scenario onderzoek verhoging afvalscheidingspercentage)
Afval driehoek Milieu Kosten
effect
service
+
+ -
toelichting
Financiële ondersteuning nodig om informatievoorzieningen en (inzamel)middelen mogelijk te maken. Deze kosten worden deels terugverdiend wanneer inzet leidt tot verbeterd afvalscheidingsgedrag. Verbeteren van de informatie- en inzamelvoorzieningen draagt bij aan het serviceniveau en kan bewoners het scheiden van afval vergemakkelijken.
Beoogd resultaat: door het creëren van draagvlak voor afvalscheiding zullen bewoners naar verwachting meer bereid zijn om het afvalscheidingsgedrag (verder) te verbeteren. Omgekeerd kan het aansturen op een gedragsverandering ook leiden tot bewustwording en draagvlak. Regionale samenwerking
deels
Contractbeheer Interne bedrijfsvoering
nee ja
Rol in de productieketen Kansen en toekomst Handhaving Communicatie
nee nee nee ja
Deels betreft het interne afspraken, maar bv de GFT inzameling is een thema wat ook regional speelt en ook daar kan worden opgepakt. Afstemming met o.a. Communicatie en de Webredactie nodig.
17
5
Planning
De planning van de uitvoeringsmaatregelen is als volgt: kwartaal 201 5 1
2
kwartaal 2016 3
4
1
2
3
Uitwerking scenario-onderzoek verhoging afv alscheidingspercentage TKN gemeenten (80% in 2023) Optimaliseren scheiding grof restafval campagne v erbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, tex tiel en gebruik milieustraat communicatiecampagne: wat gebeurt er met mijn afv al? promotie v an het lespakket/spel over afv alscheiding voor VO en BO voortzetting gescheiden inzameling drankenkartons aanbesteding inzameling, transport en v erwerking afv alstromen milieuparken uitvoering vervanging en plaatsing ondergrondse containers pilot participatie: v erbeteren sc heidingsresultaten met behulp v an scholen verenigingen verbetering v o rzieningen t.b.v . de gescheiden inzameling herbruikbare afv alstromen
afv alapp
ba r om et e r m ilieustraat
g r on d st oft ou r
u i t sl u itsel
v oor bereiding
v oor bereiding update website/ bewonerson de m ilieustraat
v oor t ze t t i n g
pilot
Opm: bij succes kunnen communicatiecampagnes en pilots worden herhaald danwel voortgezet worden in 2016.
18
4
6
Evaluatie
Jaarlijks vindt een monitoring plaats van de tot dan behaalde resultaten. Indien nodig kan dan worden bijgestuurd. Aan het einde van de looptijd van het plan wordt ook een evaluatie uitgevoerd om na te gaan in welke mate de doelstellingen zijn behaald. Deze uitkomst vormt vervolgens het vertrekpunt van het volgende uitvoeringsplan. De planning van de evaluatiemomenten zijn als volgt: jaarevaluatie 2015: eerste kwartaal 2016 aangezien de volledige jaarcijfers pas begin 2016 beschikbaar zijn, verschijnt de evaluatie in maart. Deze jaarevaluatie wordt ter kennisname aangeboden aan het college en de raad. concept evaluatie uitvoeringsplan 2015-2016 en vooruitblik uitvoeringsplan 2017-2018: november/december 2016 Deze concept evaluatie heeft als doel het vergaren van input voor het nieuw op te stellen uitvoeringsplan 2017-2018. het wordt zowel aan het college als de raad aangeboden. uitvoeringsplan 2017-2018: eerste kwartaal 2017 In dit plan is de input van het college en de raad verwerkt en zijn tevens de definitieve jaarcijfers van 2016 verwerkt ten behoeve van de evaluatie van het uitvoeringsplan. Het nieuwe uitvoeringsplan wordt ter besluitvorming aan het college aangeboden en vervolgens ter kennisname aan de raad aangeboden.
19
Bijlage 1: Evaluatie uitvoeringsplan 2014
Status doelstellingen 2014 Doelstelling Terugbrengen van de hoeveelheid huishoudelijk restafval van 223,63 kg/inwoner naar 215 kg/inwoner
Resultaat 2014 215,6 kg p/inwoner
Terugbrengen van de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval van 206,7 kg/inwoner naar 200 kg/inwoner
200,5 kg p/ inwoner
Terugbrengen van de hoeveelheid grof restafval van 16,6 kg/inwoner naar 15 kg/inwoner
15,1 kg p/inwoner
Verhogen van het percentage brongescheiden afval van 49% naar minimaal 53%
49%
Verhoging van het scheidingspercentage fijn huishoudelijk afval van 45% naar minimaal 50%
45%
Verhoging van het scheidingspercentage grof huishoudelijk afval van 72% naar minimaal 74%
72%
Doelstelling Terugbrengen van de totale afvalbeheerkosten met 5%
Resultaat 2014 De totale afvalbeheerkosten zijn 2,9% lager dan in 2013
Daling van de inzamelkosten met 8%
De inzamelkosten zijn 8,1 % hoger dan in 20131
Daling van de verwerkingskosten met 2%
De verwerkingskosten zijn 14,7% lager dan in 20132
Doelstelling Plaatsing en vervanging van ondergrondse containers op: 15 locaties in Frederiksoord, 11 locaties in Rijnsoever en 1 locatiein de Dwarsstraat
Resultaat 2014 Gereed, kleine uitloop in 2015
Voorbereiden van een optimalisatieplan voorzieningen met daarin maatregelen opgenomen die het serviceniveau voor gescheiden ingezamelde afvalstromen maximaliseert. Elk huishouden in Katwijk moet via minstens één communicatiekanaal zijn geïnformeerd over de wijze van afvalverwerking.
gereed
1 De
Status
Resultaat
Resultaat
In ontwikkeling
inzamelkosten zijn gestegen door o.a. extra inhuur vanwege ziekteverzuim. verwerkingskosten veroorzaakt door nieuwe verwerkingstarieven afvalstromen milieustraat. Dit nieuwe contract is per 1 januari 2014 in werking getreden. 2 Daling
Status uitvoeringsmaatregelen milieu activiteit Campagne verbeteren scheidingsgedrag restafval en GFT
status Niet uitgevoerd
Standpunt voortzetting inzameling drankenkartons
Inzameling voortgezet (0,7 kg/inwoner/jaar). Vergoeding beschikbaar, maar inzameling nog niet verplicht. Inzamelmogelijkheden met kunststof in 2015 bekeken (samenwerking met deelnemers kunststofcontract)
Resultaat
kosten activiteit Aanbesteding inzameling, transport en verwerking afvalstromen milieuparken (glas, textiel en papier)
status Bestek voorbereid, publicatie verschoven naar 2015
Aanbesteden sortering en vermarkting kunststofverpakkingsmaterialen
In de afrondende fase, afhandeling contracten begin 2015
Resultaat
service activiteit Aanbesteding en start vervanging plaatsing ondergrondse containers (20142018)
Herinrichting gezamenlijke milieustraat gemeente Katwijk en Noordwijk Communicatiecampagne: wat gebeurt er met mijn afval?
Business case: optimalisatie voorzieningenniveau ten behoeve van afvalscheiding
status Eerste containers nog in 2014 geplaatst. Voorbereidingsprocedure plaatsing containers in Rijnsoever afgerond. Plaatsing van die containers begin 2015 afgerond Informatievoorziening opgestart op de milieustraat rond informeren bezoekers milieustraat over verwerkingstraject aangeboden grofvuil. Daarnaast Afvalwijzer (app) begin 2015 in gebruik. Gerichte informatie mbt de inzameling, maar ook scheidingsinformatie Uitgevoerd in TKN verband in een bredere context: verbetering scheidingsresultaten. Voorzieningen hier in mee genomen.
Resultaat
Conclusies en aandachtspunten milieu De afvalscheidingsresultaten stagneren, waardoor de gestelde doelen in 2014 niet worden behaald. De totaalhoeveelheid afval neemt af, evenals de hoeveelheid restafval. Deze doelstellingen zijn bijna behaald. De hoeveelheid gescheiden afvalstromen is echter ook wat gedaald. Hierdoor stagneert het scheidingspercentage. Inzet op communicatie/educatie en het overdragen van de boodschap ‘afval is grondstof’ spelen een belangrijke ondersteunende rol in het creëren van draagvlak voor een beter afvalscheidingsgedrag. Maatregelen hebben minder effect wanneer deze geen aansluiting vinden bij bewoners. kosten De totale afvalbeheerkosten zijn gedaald. Dit is een positieve ontwikkeling, maar daling is alleen toe te rekenen aan de daling in de verwerkingskosten. Een nieuw contract voor de verwerking van de afvalstromen op de milieustraat heeft dit veroorzaakt. Hoewel niet altijd groot financieel voordeel te behalen valt, is het gunstig om met regelmaat aan te besteden. Ook om nieuwe ontwikkelingen te benutten. Het verwerkingstarief voor restafval drukt nog steeds zwaar op de beheerkosten. Vanaf medio 2016 is een gunstiger tarief van toepassing voor de verwerking van restafval, waardoor verwerkingskosten nog verder dalen (reeds verwerkt in de begroting). De inzamelkosten zijn gestegen. Oorzaak is o.a. een hoog ziekteverzuim (14%) met meer inhuur van personeel tot gevolg. Vanwege het grote aandeel van restafval en GFT inzameling, drukken deze kosten zwaar op het totaal. De inzameling van restafval en GFT vindt efficiënter plaats vanwege het herzien van de inzamelroutes. Hierdoor is minder brandstof en inhuur nodig. Per 1 januari 2014 is één inzamelvoertuig minder in gebruik. service Doelstellingen voor 2014 zijn grotendeels gehaald, maar dit kan verder worden uitgebouwd, zoals het stimuleren van het gebruik van de milieustraat en verder uitdragen van de visie’ afval is grondstof’. Het optimaliseren van de voorzieningen maakt onderdeel uit van het deelplan en scenario onderzoek ‘verbeteren afvalscheidingsresultaten TKN gemeenten’. Mogelijk dat scholen en verenigingen meer een rol kunnen gaan spelen. Zowel voor bewoners als voor de instelling kunnen hier voordelen te behalen zijn.
Bijlage 2: Toepassing sturingsmechanismen
Regionale samenwerking Samenwerking is een belangrijk middel voor een efficiënt afval- en grondstoffenbeheer. Samenwerken in aanbestedingen en het uitwisselen van ervaringen leidt vaak tot positieve resultaten in zowel financiële zin als het behalen van de milieudoelstellingen. Begin 2014 is het synthesedocument ‘versterken afvalsamenwerking in TKN verband’ opgesteld. In TKN verband ligt de opdracht om invulling te geven aan de ambitie om 80% van het afval te scheiden, te realiseren voor eind 2023. Hierin bestaat ook de mogelijkheid voor andere regionale gemeenten om aan te haken. Zowel deze opdracht als andere projecten rond communicatie en contractbeheer worden gezamenlijk opgepakt waar mogelijk.
Contractbeheer Contractbeheer richt zich zowel op het vastleggen van financieel gunstige contracten als het afspreken van kwaliteitscriteria. Contractbeheer blijft een belangrijke tool om te sturen op de wijze van inzameling en verwerking van afvalstoffen als grondstoffen. De afvalmarkt wordt meer een grondstofmarkt. Deze is dynamischer dan voorheen, waardoor het loont om contracten vaker te herzien al dan niet in samenwerkingsverband. Merkbaar is dat contractbeheer steeds meer in regionaal verband plaatsvindt of zelfs nog breder (bijvoorbeeld sortering en vermarkting kunststof).
Interne bedrijfsvoering Voor het afval- en grondstoffenbeheer werkt team Afvalinzameling nauw samen met andere teams en afdelingen. Handhaving (team Toezicht en Handhaving) en communicatie (team Communicatie) zijn aparte sturingsmechanismen en beschreven in paragraaf 5.6 en 5.7. Team Afvalinzameling werkt vanuit het thema ‘schoon, heel en veilig’ ook samen met team Wijkbeheer. Wat betreft sociale return en de werkvoorziening kan een samenwerking met de afdeling Samenleving ook kansen en mogelijkheden bieden.
Rol in de productieketen Zowel lokaal als landelijk worden de afvalscheidingsdoelstellingen steeds ambitieuzer. Vanuit de zorgplicht om huishoudelijk afval in te zamelen, ligt er een belangrijke rol voor gemeenten om afval zoveel mogelijk als grondstoffen terug te brengen in de productieketen (circulaire economie). De gemeente vervult een regisseursrol in het vinden van die kanalen en methoden die optimale afvalscheiding mogelijk maken. Samenwerking met marktpartijen, scholen en verenigingen kan een belangrijke bijdrage leveren. Maar ook het betrekken van bewoners in de ambitie rond afvalscheiding is van belang, aangezien scheidingsgedrag bepalend is voor het te behalen resultaat.
Kansen en toekomst De afval- en grondstoffenmarkt is in beweging. Om een trendbreuk in de scheidingsresultaten te behalen worden er veel pilots gedaan en zijn er vele (technische) innovaties. Deze ontwikkelingen zijn vrij ad hoc. Door de korte looptijd van de uitvoeringsplannen blijft het wel mogelijk om deze innovaties te betrekken in het behalen van de beleidsambities. In 2015 en 2016 ligt de nadruk op communicatie en pilotprojecten rond het verhogen van het scheidingspercentage, zoals de scheiding van drankenkartons, verbetering van de voorzieningen en secundaire scheiding van grof restafval. Op een tweede spoor blijft het TKN traject ‘verhoging afvalscheidingspercentage’ lopen met de lange termijn doelstelling om 80% afvalscheiding te realiseren.
Handhaving Ongeacht de specifieke uitvoeringsmaatregelen beschreven in dit plan, werken team Toezicht en handhaving openbare omgeving en team Afvalinzameling samen. Naast de algemene veiligheidsdoelstellingen draagt (preventieve) handhaving ook bij aan het behalen van de beleidsdoelstellingen door o.a. in te grijpen wanneer afval niet juist wordt aangeboden. Over de inzet van de gemeentelijk opsporingsambtenaren worden onderling afspraken gemaakt tussen team Toezicht en handhaving en team Afvalinzameling. Een uitvoeringsmaatregel in dit plan die mogelijk om extra inzet van GOA’s vraagt is: Activiteit 2 (milieu): Campagne verbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, textiel en gebruik milieustraat Activiteit 1 (service): Vervanging en plaatsing ondergrondse containers Activiteit 1 (overkoepelend): Ontwikkelingen rond het TKN project ‘verhoging afvalscheidingspercentage’. Dit project richt zich op een herziening van de inzamelmethodiek tbv het realiseren van een trendbreuk rond de afvalscheidingsresultaten. Dit project wordt momenteel verder uitgewerkt. Handhaving speelt een belangrijke rol, maar is momenteel nog niet concreet en wordt later in overleg met team Toezicht en Handhaving verder vormgegeven.
Communicatie 2015-2016 Communicatie speelt een belangrijke ondersteunende rol in het behalen van de beleidsdoelstellingen. In het uitvoeringsplan 2015-2016 speelt communicatie niet alleen een ondersteunende rol in verschillende maatregelen, maar vormt communicatie soms ook de basisactiviteit. Deze paragraaf gaat dieper in op de rol die communicatie specifiek in 2015-2016 vervult. Per communicatie activiteit of campagne zal afstemming worden gezocht met de afdeling Communicatie. Indien nodig zal een apart communicatieplan worden opgesteld (met name van belang in het TKN traject ‘verhoging afvalscheidingspercentage’).
Communicatiedoelstelling In 2015-2016 richt de communicatie zich op: Verbeteren van het afvalscheidingsgedrag van bewoners door in te zetten op de bewustwording van het concept afval = grondstof. Deze doelstelling wordt bereikt door: intensieve informatievoorziening over de hergebruikmogelijkheden van het huishoudelijk afval. gebruik te maken van verschillende communicatiemiddelen en – kanalen en deze bovendien tegelijkertijd in te zetten. Insteek is dat elke bewoner ofwel laagdrempelig informatie kan inwinnen of, in geval van een communicatiecampagne, op de hoogte moet zijn van de boodschap. bewustwording te vergroten van de invloed die bewoners uit kunnen oefenen op zowel de afvalstoffenheffing als een hoog grondstoffenhergebruik (invloed op eigen portemonnee, maar ook de verantwoordelijkheid voor een beter milieu). bewoners actief betrekken in het meedenken over de in te zetten inzamelmiddelen (o.a. in GFT scheiding hoogbouw) Doelgroepen De doelgroep is erg breed, namelijk alle inwoners van Katwijk. Per communicatie activiteit wordt wel onderscheid gemaakt tussen de verschillende doelgroepen, communicatieboodschap en de in te zetten middelen. Zo zullen bijvoorbeeld columns in de krant over de afvalverwerking met name door volwassen bewoners worden gelezen, maar krijgt het belang van afvalscheiding ook aandacht in het onlangs ontwikkelde afvalspel voor het voortgezet onderwijs en in het lespakket voor het basisonderwijs. Communicatiemiddelen en –kanalen In te zetten communicatiemiddelen en –kanalen zijn: Internet (gemeente website) Intranet Social media (Twitter, Facebook) Mobiele applicaties (o.a. recyclemanager app) Persbericht of advertentie Televisie omroep (RTV Katwijk) Buitenreclame (posterframes zowel langs de weg als stickers op de inzamelvoertuigen huis-aan-huis brieven, flyers of (afval)kranten lespakketten bewonersavond mailings, (digitale) nieuwsbrieven gadgets …. Daarnaast zijn er ook specifieke middelen voor een bepaalde activiteit te ontwikkelen of zijn campagnematerialen reeds voorhanden, zoals bijvoorbeeld de campagne ‘glas in het bakkie’ van Nedvang.
Communicatie activiteiten 2015-2016 Dit uitvoeringsplan beschrijft een aantal activiteiten waar communicatie een belangrijke rol in speelt: Campagnes: Activiteit 2 (milieu): campagne verbeteren scheidingsgedrag GFT, glas, textiel en gebruik milieustraat Activiteit 3 (milieu): communicatiecampagne ‘wat gebeurt er met mijn afval?’ Nevenactiviteiten: Activiteit 1 (overkoepelend): uitwerking scenario onderzoek verhoging afvalscheidingspercentage TKN gemeenten (80% eind 2023). dit traject begint zich in de startfase. Rol en inzet communicatie zal tijdig worden afgestemd met de afdeling communicatie, zodra het uitvoeringstraject verder vorm krijgt. Activiteit 4 (milieu): promotie van het lespakket/spel over afvalscheiding en recycling Activiteit 5 (milieu): voortzetting gescheiden inzameling drankenkartons Activiteit 1 (service): uitvoering vervanging en plaatsing ondergrondse containers Activiteit 2 (service): pilot participatie ‘verbeteren scheidingsresultaten met behulp van scholen en verenigingen’. Activiteit 3 (service): verbetering voorzieningen t.b.v. de gescheiden inzameling van herbruikbare afvalstromen.
Uitvoering In de uitvoering van de van de communicatietrajecten werkt team Afvalinzameling samen met de communicatie afdeling. Aangezien de meeste van de hierboven beschreven activiteiten nog een nadere uitwerking vragen, zal dit in overleg met de communicatie adviseur plaatsvinden en de uiteindelijke uitvoering worden afgestemd. De communicatieadviseur geeft advies en vormt een sparringspartner bij de voorbereiding van een communicatieactiviteit.