Tabellen en grafieken Manon van der Heijden, Geldschieters van de stad.Financiële relaties tussen stad, burgers en overheden 1550-1650 (Amsterdam: Bert Bakker, 2006). Aantal uitgiften, transacties en betrokken personen in Dordrecht 1550-1700, Haarlem 1550-1650 en steekproef Zwolle 1550-1559, 1570-1579, 1600-1604, 1621-1625, 1646-1650
Dordrecht Haarlem Zwolle Totaal Uitgifte Transactie Personen Kopers
Uitgiften 102 59 9 107
Transacties 505 926 87 1518
Personen 880 1286 109 2275
Rentenier 535 1029 94 1658
Emissie van renten door de stad van losrenten, lijfrenten of obligaties. Overeenkomst tussen stad en rentenier voor een losrente, lijfrente of obligatie. De personen die bij een transactie waren betrokken: koper, begunstigde en vertegenwoordiger. Personen die de transactie met de stad aangingen en op wier naam de overeenkomst stond. Zij ontvingen een rentebrief met daarin de voorwaarden.
Aantal renteniers naar sekse per stad
Dordrecht Haarlem Zwolle Totaal Onbekend
Mannen
Vrouwen
335 440 62 837
178 279 12 457
Liefdadige instelling 22 80 18 120
0 230 0 230
In Haarlem was het geslacht bij 22% van de renteniers onduidelijk. Het ging in die gevallen om wezen wier identiteit werd aangeduid met een verwijzing naar de ouders.
Herkomst renteniers per stad
Dordrecht Haarlem Zwolle Totaal
Onbekend
Stadsbewoners 436 789 83 1308
Vreemdelingen 99 240 11 350
Ordinaris en extraordinaris beden in Holland en het aandeel van Dordrecht en Haarlem Ordinaris bede 1550 100,000 1551 100,000 1552 100,000 1553 100,000 1554 100,000 1555 100,000 1556 100,000 1557 100,000 1558 100,000 1559* 1560 100,000 1561 100,000 1562 100,000 1563 100,000 1564 100,000 1565 100,000 1566 100,000 1567 100,000 1568 100,000 1569 100,000 1570 100,000 1571 100,000 1572 -
Dordrecht 1,333 1,333 1,333 1,333 1,333
Gratiën 1,000 1,000 1,000 1,000 1,000
netto 333 333 333 333 333
1,333 1,333 1,333
1,000 1,000 1,000
333 333 333
1,333 1,333 Geen
1,000 1,000 -
333 333 -
Haarlem 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 6,333 Geen
gratiën 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083 4,083
Netto 2,250 2,250 2,250 2,250 2,250 2,250 2,250 2,250 2,250 1,525 2,250 2,811 2,250 1,764 1,278 3,705 2,249 1,125 1,125 1,125 1,125
Extraordinaris bede Dordrecht
Gratiën Haarlem gratiën
150,000 100,000 100,000 100,000 100,000 114,000 49,124 136,065 98,565 5,250
1,500 2,000 2,000 2,000
2,000 2,333 2,333 2,333 380 netto 55 netto
-
Bron: Tracy, ‘The taxation system of the county of Holland’, tabel I: All Beden, 108-109; Stadsrekeningen Dordecht en Haarlem, 1550-1572. Inhoud kolommen: Een streepje in de kolom betekent dat er geen informatie bekend was. De cursivering duidt op een cijfer dat we in de stadsrekeningen van Dordrecht en Haarlem vonden, maar dat afwijkt van de gegevens van Tracy
9,500 2,250 2,250 2,250 2,565 -
6,125 -
Ordinaris bede: jaarlijkse ordinaris bede van Holland Extraordinaris bede: per jaar verschillende extraordinaris bede van Holland Dordrecht en Haarlem: aandeel van Dordrecht en Haarlem in de bede Gratiën: korting op de bede Netto: het betaalde netto bedrag volgens de stadsrekeningen na aftrek van de korting * In de gegevens van Tracy is het bedrag de ordinaris bede van 1559 onbekend. In dat jaar betaalde Dordrecht niets, maar Haarlem zijn gewoonlijke aandeel.
Inkomsten uit accijnzen in Dordrecht, Haarlem en Zwolle en de makelaardij-inkomsten in Dordrecht.
Accijnsinkomsten (Hollandse guldens), Dordrecht in enkele steekproefjaren tussen 1550-1685 40000
35000
Accijnzen 30000
25000
20000
15000
10000
5000
15 50 15 56 15 62 15 72 15 73 15 74 15 75 15 76 15 77 15 85 15 95 16 05 16 15 16 25 16 35 16 47 16 55 16 65 16 75 16 85
0
Jaar
Accijnzen Dordrecht als percentage van de inkomsten, 1550-1685 70
% van de inkomsten
50
40
30
20
10
0 15 50 15 56 15 62 15 72 15 73 15 74 15 75 15 76 15 77 15 85 15 95 16 05 16 15 16 25 16 35 16 47 16 55 16 65 16 75 16 85
Percentage van de inkomsten
60
Jaar
Aandeel makelaardijen (Hollandse guldens) in de inkomsten van Dordrecht, 1575-1655 50 45 40 35 30 25
% makelaardijen vd inkomsten
20 15 10 5 0 1575
1576
1577
1585
1595
1605 Jaar
1615
1625
1635
1647
1655
Aandeel accijnzen in de inkomsten van Haarlem 1557-1650 120
100
Aandeel accijnzen op de inkomsten van Haarlem 1557-1650
60
40
20
0 15 57 15 61 15 66 15 70 15 74 15 78 15 82 15 86 15 90 15 94 15 98 16 02 16 06 16 10 16 14 16 18 16 22 16 26 16 30 16 34 16 38 16 42 16 46 16 50
Percentage
80
Jaar
Accijnsopbrengsten (Hollandse guldens), Haarlem 1557-1650 120000
100000
80000
60000
40000
Accijnsopbrengsten, Haarlem 15571650
20000
48
42
16
36
16
30
16
24
16
18
16
12
16
06
16
00
16
94
16
88
15
82
15
76
15
70
15
64
15
15
15
57
0
120.000 100.000 Inkomsten
80.000
Uitgaven
60.000
Accijnzen
40.000
Bede/quote
20.000
Jaar
Bron: SAH, stadsrekeningen 1568-1586
1586
1584
1582
1580
1578
1576
1574
1572
1570
0 1568
Bedrag in Hollandse ponden
Totale inkomsten (incl. accijnzen) en uitgaven (incl. bede/quote) en apart de inkomsten uit de accijnzen en de uitgaven aan de bede/quote, Haarlem 1568-1586.
Accijnsopbrengsten (Rijnse guldens), Zwolle 1550-1650 18000
16000
14000
Zwolle, accijnzen 1550-1650 12000
10000
8000
6000
4000
2000
0
1550
1570
1600
1625
1650
Zwolle, percentage accijnzen van de inkomsten 1550-1650 60
50
% v inkomsten 40
30
20
10
0
1550
1570
1600
1625
1650
Redenen voor renteuitgiften in Dordrecht (1475-1650), Haarlem (15501625) en Zwolle (1550-1625) Legenda: Publieke werken: openbare werken en diensten door de stad gefinancierd Schulden: betalingen aan rente-uitkeringen en aflossing van losrenten, lijfrenten en obligaties Oorlog: militaire uitgaven (verdedigingswerken, wapens, buskruit etc.) Belasting: extra-ordinaris bede (tot 1572) en quote aan de Staten van Holland
Redenen uitgifte Dordrecht, 1475-1650 100%
90%
80%
70%
60%
onbekend publieke werken
50%
schulden oorlog
40%
belasting
30%
20%
10%
0% 1475-1500
1550-1575
1576-1600
1601-1625
1626-1650
Redenen uitgifte renten Haarlem, 1550-1625 100%
90%
80%
70%
60%
onbekend publieke werken
50%
schulden oorlog belasting
40%
30%
20%
10%
0% 1550-1575
1576-1600
1601-1625
Redenen uitgifte renten Zwolle, 1550-1625 100%
90%
80%
70%
60% schulden publieke werken
50%
oorlog 40%
30%
20%
10%
0% 1550-1559
1570-1579
1620-1625
Inkomsten van renten en uitgaven aan schulden (rentebetalingen en aflossingen) in Dordrecht, Haarlem en Zwolle, 1550-1650.
Renteschuld Dordrecht, als percentage van de uitgaven, groot comptoir, 1550-1650 60
50
40
30
20
10
15 50 15 53 15 56 15 59 15 62 15 66 15 69 15 72 15 75 15 78 15 81 15 84 15 87 15 90 15 93 15 96 15 99 16 02 16 05 16 08 16 11 16 14 16 17 16 20 16 23 16 26 16 29 16 32 16 35 16 38 16 41 16 44 16 47 16 50
0
Jaar
Renteschuld als % van de uitgaven
Percentage renteverkoop en renteschuld van de inkomsten en uitgaven, groot comptoir, Dordrecht 1575-1650 45
40
35
30
25 % renteverkoop % renteschuld
20
15
10
5
0 1575
1580
1585
1590
1595
1602
1605
1610
1615
1620
1625
1630
1635
1640
1647
1650
Bron: Stadsarchief Dordrecht, stadsrekeningen van het groot comptoir, 1575-1650
Percentage renteverkoop en rentschuld van de inkomsten en uitgaven van de reparatiën, Dordrecht 15751650
30
25
20 % van de uitgaven
15
% van de inkomsten
10
5
0 1575 1580 1585 1590 1596 1600 1605 1610 1615 1620 1625 1630 1635 1640 1647 1650 Jaar
Percentage renteverkoop en renteschuld van de inkomsten en uitgaven, Haarlem 1550-1650 90 80 70 60 50
% renteverkoop % renteschuld
40 30 20 10
15 50 15 54 15 58 15 62 15 67 15 71 15 75 15 79 15 83 15 87 15 91 15 95 15 99 16 03 16 07 16 11 16 15 16 19 16 23 16 27 16 31 16 35 16 39 16 43 16 47
0
Jaar
Percentage renteschuld van de uitgaven, Zwolle 1553-1646 35 30 25 % renteschuld 20 15 10 5
9 16 4
7 16 4
5 16 2
3 16 2
1 16 2
3 16 0
1 16 0
9 15 7
7 15 7
5 15 7
3 15 7
1 15 7
6 15 5
15 5
3
0
Bron: Jaarrekeningen Zwolle, steekproef 1550-1559, 1570-1579, 1600-1604, 1621-1625, 1646-1650
Renteuitgiften en conversies Dordrecht, Haarlem en Zwolle L = lijfrente S = losrente V = verhoging rentevoet (= verlaging rentepercentage) I = interesten (obligaties, in de rekeningen penningen op interest of interesten genoemd) O = obligaties K = korting (op onbelaste renten) Rentevoet: berekening rentepercentage (rentevoet = 12, dan 100/12 = 8,3%) Bedragen: in ponden of karolusgulden, waarbij de bedragen tussen vierkante haken de in het octrooi genoemde bedragen weergeven wanneer deze afwijken van de bedragen in de rekeningen [ ] Bedragen in vierkante haken zijn de bedragen zoals genoemd in het octrooi, maar waarvan de bedragen in de rekeningen zijn gevonden.
Dordrecht, 1550-1650 Bronnen: GAD, Rekeningen van het groot comptoir en de reparatiën, rekeningen van de tolboeken en rekeningen ter verantwoording van de inkomsten en uitgaven van losrenten en lijfrenten, octrooien met betrekking tot renteverkoop (15501700). Datum 1553 1553
Reden bede Karel V wegens oorlog tegen Frankrijk en aflossing stedelijke schuld. bede Karel V wegens oorlog tegen Frankrijk en aflossing stedelijke schuld. 19 juli 1554. Opgebracht om aan Karel V een som van 112.000 gld te betalen, op de tol van Gorcum, volgens octrooi Karel V van 3 juli 1554. 23 juli 1555 tot 8 juli 1556: aflossing rente 1554 de penning 12 en betaling bede Filips II, volgens octrooi Karel V van 3 juli 1554, op de tol van Gorcum. Betaling van het artilleriehuis
Bedrag 2000
Rentevoet 15
Soort S
Zie hierboven 6761 [7.000]
S 12, 13, 14, LS 15, 16, L 6, 7, 8
1962
S 14,15,16 L 8 LS
onbekend
onbekend
S
1557-1558 bede Filips II van 50.000 gld, geconsenteerd 16 dec. 1557
[50.000]
8
L
1557-1558 bede Filips II 50.000 gld, geconsenteerd 16 dec. 1557
zie hierboven 1219
12
S SV
1554
1555
1555
1557-1558 dec. 1557 - juli 1558: aflossing rente 1554 de penning 12, volgens octrooi Karel V van 3 juli 1554, op de tol van Gorcum. 1558 aug. 1558 tot juni 1559: aflossing rente 1554 de penning 12, volgens 436 octrooi van Karel V van 3 juli 1554 1558 1559-1560: aflossing rente 1554 de penning 12, volgens octrooi van 2555 Karel V van 3 juli 1554, op de tol van Gorcum. 1561-1562 14 nov. 1561 - 31 nov. 1562: aflossing renten de penning 12,13,14, 1420 op de tol van Gorcum verkocht. 1562 1562 1562 1563
1564 1565 1567 1568 1569
L
Opgebracht om aan Filips II een som van 24,000 gld te voldoen, op de tol van Gorcum. 12 juni – 1 aug. 1562: aflossing rente de penning 12, 14 en 15, op de tol van Gorcum. 13 juni - 23 juli 1562: aflossing renten van uitgifte 1554, op de tol van Gorcum. 11 juli 1563: aflossing renten 1554 en renten verkocht de penning 12, 14 en 15, op de tol van Gorcum.
[24.000]
S 14, 15, 16 V 14,15,16 S 14, 15, 16 V 14, 15, 16 S 15,16 V 15,16 S 16, L 8 [afwijkend van het besluit] S 16 L 8
2869
16
S
414
8
L
1413
11 juli 1564 – 10 juli 1556: aflossing renten 1554 de penning 12, 14 en 15 en renten uit 1562, op de tol van Gorcum. 11 juli 1565 - 10 juli 1566: aflossing rente 1554 en 1562, de penning 12, 14 en 15 Kosten beeldenstorm 1566, reparatie stadswallen, dijken en muren, volgens octrooi Filips II, 3 juli 1567 Kosten beeldenstorm 1566, reparatie wallen, dijken en muren, volgens octrooi 3 juli 1567 van Filips II Kosten beeldenstorm 1566, reparatie wallen, dijken en muren, volgens octrooi 3 juli 1567 van Filips II
315
S 16 V van 12, SV 14 en 15 naar 16 S 16 V16 SV
1558
S 16
S
onbekend
8
L
onbekend
8
L
onbekend
8
L
SV SV LS
LS
1570 1572
1572 1573 1573
1575 1572
Kosten beeldenstorm 1566, reparatie muren, dijken en wallen, volgens octrooi 3 juli 1567 van Filips II Looptijd 17 mei 1572 tot 12 januari 1573, onkosten sinds 1566, volgens octrooi 2 juni 1572 van Filips II
onbekend
8
[20.000]
Looptijd 17 mei 1572 tot 12 januari 1573, onkosten sinds 1566, volgens octrooi 2 juni 1572 van Filips II Looptijd 3 maart 1572 tot 8 mei 1573, onkosten sinds 1566, volgens octrooi 2 juni 1572 van Filips II Lening van de burgers wegens slechte financiële situatie wegens de Opstand, volgens ordonnantie vroedschap, looptijd 1 aug. 1572 – 10 jan. 1573. Lening burgers van de stad voor een quote aan de Staten van Holland van 55.000 wegens militaire uitgaven Bede Filips II, geconsenteerd 17 december 1571
2965
S 16,14,12 L 7 LS op 1 lijf en 9 op 2 lijven Zie hierboven L
163
Zie hierboven
S
1107
S2
S
1574
Quote Staten van Holland en andere lasten wegens de oorlogssituatie en de schade van de brand 1574 Quote Staten van Holland en andere lasten wegens de oorlogssituatie en de schade van de brand 1572-1573 Quote Staten van Holland 1575
Quote voor de 50.000 die de Staten van Holland nodig hebben om de soldaten te kunnen betalen 1578-1580 Leningen van burgers voor kosten havenuitdiepingen 1581
12.650
L
L
Onbekend
13
S
Onbekend
12
S
Onbekend
9 op 2 lijven
L
22.273 [25.000] 11.200
L 6, S 12
LS L
60.000 1400
12
I
1800
10
I
481
10
I
1585
Betaling buskruit voor de stad, volgens resolutie van 10 januari 1581 Interesten voor opgraving van de singel en reparatie van de Vuilpoort, resolutie 3 juli 1582 Interesten voor opgraving van de singel en reparatie van de Vuilpoort, resolutie 3 juli 1582 Onbekend
1584
Interesten ter subsidie van de rekeningen van de reparatiën
3258
10
SI
1588
Onbekend
Interesten voor reparaties aan de Rietdijk, volgens de acte van 12 juli 1590 1595, 1597, Voor versterking en uitbreiding zuidzijde van de stad Dordrecht, 1599, 1600 volgens octrooi 10 juli 1595 van de Staten van Holland en 1601 1587 Reparatie en inrichting van het hof waar Leicester zal komen, en aan de korenmarkt aan 't grote kerkhof, volgens de acte van april 1587, volgens resolutie van 4 april. 1589 Interesten ter subsidie van de rekeningen van de reparatiën
7300
10
I
[50.000]
L 7 en 6, S 12,14,16
LS
1599
7145
S 12, L 7 en 9
LS
8456 [10.500]
S 12 L 7
LS
1602
Extraordinaris quote van 200,000 gld die de Staten aan Leicester hebben beloofd te voldoen, volgens octrooi van 31 dec. 1599. Onkosten van de stad, volgens resolutie van de vroedschap, 23 mei 1601 Onbekend
1603
Quote Staten van Holland en aflossing rente de pen. 12
879
6
L
1603
Quote Staten van Holland en aflossing rente de pen. 12
5422
van 12 naar 14 V
1604
Quote Staten van Holland 2,000, de bedijking van het land 9.880, de 16.172 koop van renten op het gemene land van Holland en West-Friesland 9.350, en aflossing van de renten de pen. 11 5.476, volgens resolutie van de vroedschap, 20 sept. 1603. De verhogingen betreffen renten verkocht in 1572. Zie hierboven 8133
1582 1583
1590
1601
1604
1604-1605 Interesten voor een bedrag van voor 1,500 om de ‘paeyen van het Nieuw Verlaat’ buiten de Vuilpoort te betalen en de wachtheul, in de Dubbeldamse vaart, volgens acte van 22 dec. 1605 1604 Betaling koop van de heerlijkheid Merwerde, volgens resolutie vroedschap 4 mei 1604 (voor het eerst de term obligaties met 135 gld aan makelaardijgeld)
S
6900
I
3000
I
S 12, V van 12 SV naar 14
6 en 7
L
1500
7
I
13.508
L 7 S 16
LS
1605
Betaling koop van de heerlijkheid Merwerde, volgens resolutie vroedschap 9 nov. 1604 Betaling koop van de heerlijkheid Merwerde, volgens resolutie vroedschap 9 nov. 1604. Betaling koop van de heerlijkheid Merwede, volgens resolutie vroedschap 11 april 1606 Betaling koop van de heerlijkheid Merwede, volgens resolutie vroedschap 11 april 1606. Aflossing van stedelijke obligaties voor de koop van de heerlijkheid Merwerde in 1604, volgens resolutie vroedschap 5 november 1607. Aflossing van stedelijke obligaties voor de koop van de heerlijkheid Merwede in 1604. Aflossing van stedelijke obligaties voor de koop van de heerlijkheid Merwerde in 1604. Nieuwe berging voor de opslag van Luiks hout, volgens resolutie vroedschap 15 okt. 1609. Interesten ter subsidie van de rekeningen van de reparatiën
8788
16
S
3603
7
L
14.122
16, 15, 14
S
2525
6, 7
L
4189
van 12 en 14 naar 16 van 12 en 14 naar 16 van 12 en 14 naar 16 16
S
329
I
24.020
I
1610
Reparatie meihaven vanaf St. Joost naar het Grote Hoofd en afbetaling interesten van 1608-1609 Stedelijke onkosten: aflossing oude renten en werkzaamheden
1655
S16 L8
1610
Stedelijke onkosten: aflossing oude renten en werkzaamheden
155
van 12 naar 16 V
1612
Stedelijke onkosten: aflossing oude renten
9012
20
S
1612
Stedelijke onkosten: aflossing oude renten
1000
10
L
1612
Stedelijke onkosten: aflossing oude renten
3271
1613
Aflossing rente van de penning 16
3100
10
L
1613
Aflossing rente van de penning 16
2700
20
I
1614
Aflossing rente van de penning 16
7400
20
S
1614
Aflossing rente van de penning 16
2400
6 en 7
L
1614
Aflossing rente van de penning 16
34.700
20
I
1616
Aflossing rente, volgens resolutie vroedschap 12 maart 1616
2246
S 20, L 7
LS
1617
Aflossing rente, volgens resolutie vroedschap 21 maart 1616
14.576
S 20, L 7
LS
1618
Aflossing rente, volgens resolutie vroedschap 21 maart 1616
600
6
L
1620
Aflossing rente
1103
L 8, S
LS
1621
40.630 [49.148] 1600
20
I
8
L
11.770
20
S
1719
S 20, L?
LS
1623
Quote Staten van Holland 300.000, volgens resolutie vroedschap 17 mei 1621. Quote Staten van Holland: 300.000, volgens resolutie vroedschap 17 mei 1621. Quote Staten van Holland: 300.000, volgens resolutie vroedschap 17 mei 1621. Quote Staten van Holland: 300.000, volgens resolutie vroedschap 17 mei 1621. Aflossing obligaties
8200
16, 20
1623
Aflossing obligaties
2205
5, 6, 9, 8, 10
I (obligaties) L
1624
Aflossing obligaties en het maken van de nieuwe haven
15.267
1625
Aflossing obligaties en quote Staten van Holland
9600
I 16, 20 L 5, 6, LI 9, 8, 10 16 I
1625
11.800
20
I
13.055
20
I
2.400
16
I
1627
Aflossing obligaties en quote Staten van Holland, volgens resolutie van 8 okt. 1625. Aflossing obligaties en het maken van het Nieuwe Verlaat buiten de Vuilpoort Interest, één koper: Mr. Cornelis van Beveren, ter subsidie van de rekeningen van de reparatiën Onduidelijk
1628
Interesten ter subsidie van het groot comptoir
2000
16
I
1628
1 lijfrente ter subsidie van het groot comptoir
150
6
L
1605 1606 1606 1607 1608 1608 1609 1609 1610
1621 1622 1622
1626 1626
1628
e
Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32 penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd
16.284 1453 5259
V LS
LS
I
onduidelijk
163
LS
I
K
188
1631
Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32e penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd Belasten van onvrije renten
1632
2 lijfrenten
1550
1632
Belasten van onvrije renten
188
1632
Interesten voor 3,000 gld, volgens de ordonnantie van 7 juli 1632
3000
1633
Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32e penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd van onvrije renten Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32e penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd van onvrije renten Uitdiepen van de houtbergplaats buiten de Vuilpoort aan het Wilgenbos 'De Hemel' en aflossing interesten, volgens acte van 14 sept. 1634. Uitdiepen van de houtbergplaats buiten de Vuilpoort aan het Wilgenbos 'De Hemel', volgens acte van 8 aug. 1635. Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32e penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd van onvrije renten Aan stadswerken
185
K
188
K
1629
1634
1634
1635 1635
1637 1638 1638 1639
e
Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32 penning, en de renten die op de tollen zijn verzekerd. Nieuw schuttershuis voor de schutters van de Voetboog
e
Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32 penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd 1640 Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32e penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd 1641 Belasten van onvrije losrenten de 16e penning, lijfrente de 32e penning en de renten die op de tollen zijn verzekerd 1642 Belasten van onvrije losrenten de 16e penning en lijfrente de 32e penning 1643 Belasten van onvrije losrenten de 16e penning en lijfrente de 32e penning, in 1566 verkocht 1647 Belasten van onvrije losrenten de 16e penning en lijfrente de 32e penning 1649 Belasten van onvrije losrenten de 16e penning en lijfrente de 32e penning 1650 Belasten van onvrije losrenten de 16e penning en lijfrente de 32e penning 1654-1659 Losrenten verkocht op de tol van Gorinchem en Schoonhoven, reden onbekend 1662 Losrenten voor 14,000 voor de koop van 1,500 pond per jaar op de tollen van Gorinchem en Schoonhoven. 1666-1667 Aflossing losrente de penning 12, 13, 14 en 15 om de andere renten van de tollen te betalen: volgens de resolutie van de burgemeesters. 1694 Slechte finaniciële toestand stad door de oorlog en kosten stadswerken, volgens resolutie burgemeesters, 10 mei 1694. 1694 Slechte financiële toestand stad door de oorlog en kosten aan stadswerken. De lijfrente is vanaf januari 1695 verkocht, volgens de resolutie van 6 december 1694. 1696 Slechte financiële toestand stad door de oorlog en kosten aan stadswerken, volgens resolutie vroedschap juli en oktober 1696.
K
198
K 6
L K
16
I
10.000
16
I
10.000
16
I
83
18.000
K
16
181 8.900
I K
16
I
171
K
162
K
64
K
70
K
58
K
43
K
19
K
19
K
Onbekend
S
14.000
S S
25.000
9
L
12.000
9
L
23.000
9
L
Haarlem 1550-1650 L = lijfrente S = Losrente 0 = obligatie Bronnen: Thesauriersrekeningen Haarlem, 1550-1650 Jaar
Reden
Bedrag
1557-1568 De conversie is bedoeld voor eerdere losrenten uit 1521 naar lijfrenten in 15571568. Wegens de kosten van het beleg van Weesp en andere kosten van de oorlog van Gelre en wegens de verdediging van Alkmaar. Volgens de resolutie van 26 aug.1557. De kosten van het beleg van Weesp en andere kosten van de oorlog van Gelre en wegens de verdediging tegen vijanden die Alkmaar ingenomen hebben. 1568 Aanleggen van een open sluis in de Spaarndamse dijk. Octrooi 24 nov. 1567. 6904 [7000] 1575 Onduidelijk onbekend 1586
Rentevoet Soort L
16
S
Lijfrenten, volgens acte van 27 okt. 1586. Aanleiding is de quote in de 100,000 gld aan de Staten van Holland. 1599-1600 Naar aanleiding van de quote in de 300,000 gld aan de Staten van Holland zijn voor 14,000 gld aan renten op het gemene land verkocht, zijn ook renten op de stad verkocht. De opbrengsten zijn pas in de rekeningen van 1603 geboekt. 1602 3 juni op de weeskamer gelicht.
2500 [62.500] 7.200
8
L
12,5
S
6651
16
S
1603
26 september tot 7 oktober, volgens acte van 13 sept. 1603
12.600
12
S
1603
Mei-juni 1603: Twee rentebrieven aan stedelijke instellingen, reden onduidelijk. 1800
16
S
1603
Op 3 juni 1603: voor stedelijke kosten, op de weeskamer gelicht.
6651
16
S
1603
Op 17 okt. 1603: voor stedelijke kosten, op de weeskamer gelicht.
6000
16
S
1603
Op 1 dec. 1603: voor stedelijke kosten, op de weeskamer gelicht.
5806
16
S
1604
8844
12
S
1604
20 januari - 23 okt. 1604: voor stedelijke kosten: reparaties, oude renten, salarissen etc., op de inkomsten van de weeskamer. 5 april – 4 juni 1604. Verhoging rentevoet.
20.975
12,5
S
1604
7 mei - 23 okt. 1604, op weeskamer gelicht. Wederom verhoging rentevoet.
7536
16
S
1605
16
S
1605
22 jan. 1605 – 4 mrt. 1605: aflossing oude renten volgens resolutie 5 dec. 1604, 7478 op de weeskamer gelicht. 10 feb. 1605 - 4 mrt. 1605: stedelijke lasten, op de stad. 8620
16
S
1605
10 feb. 1605 - 2 april 1605: stedelijke lasten, op de stad.
8572
8
L
1606
26 juni – 1606: stedelijke lasten, op de weeskamer.
6050
16
S
1606
28 juni – 10 aug. 1606: stedelijke lasten, op de stad.
7800
16
S
1606
1 sept. – 14 okt. 1606: stedelijke lasten, op de stad.
9874
16
S
1607
20 februari: stedelijke lasten. Slechts twee transacties en 1 koper.
20.000
16
S
1608
24 mrt. 1608 - 10 april 1608: stedelijke lasten, op de stad.
6000
16
S
1609
4 feb. 1609 – 23 april 1609: stedelijke lasten, op de stad.
10.000
16
S
1610
16
S
1613
22 mei 1610 - 1 juni 1610: stedelijke lasten, op de stad, volgens acte van 10 mei 10.602 1610. 1 aug. 1613: stedelijke lasten, op de stad. Slechts 1 koper. 1 600
16
S
1614
25 mrt. 1614: stedelijke lasten, op de stad. Slechts 1 koper.
2000
16
S
1620
April 1620, obligaties op renten, op de stad.
20
S
1621
20
S
1622
Mei-november 1621, quote in de 400,000 gld voor de Staten van Holland en stedelijke lasten. Maart- december 1622, obligaties op renten, op de stad.
8000 [10.000] 69.125 42.523
S
1623
Jan. - nov. 1623, obligaties op renten, op de stad.
90.150
1624
Jan. - aug. 1624, obligaties op renten, op de stad
55.075
20, 18, 16,6, 16 20, 18, 16,6, 16 18, 16,6
S S
1625
April- juni 1625, obligaties op renten, op de stad
27.850
18, 16,6
S
1626
17 jan. – 11 nov. 1626, obligaties op renten, op de stad.
171.812
18
S
1626
16 april – 3 juli. Lijfrenten op 1 lijf, op de stad.
9.477
9
L
1626
18 april - 18 juli. Lijfrenten op twee lijven, op de stad.
19.646
1627
14 jan. - 1 sept. 1627, losrenten, op de stad.
17.000
11 op twee L lijven 20 S
1627
25 aug. 1627, op de weeskamer.
30.397
20
S
1628
215
16
S
1628
Reparatie boldersgraf, op de huizen van enkele personen die hun quote niet hebben kunnen betalen gehypothequeerd. 1 mei - 12 dec. 1628, losrenten, op de stad.
96.068
20
S
1629
20 jan. - 9 nov. 1629, losrenten [42 transacties], op de stad
37.595
20
S
1630
2 jan. - 9 dec. 1630, losrenten [73 transacties] op de stad
87.802
20
S
1630
6 maanden in 1630, obligaties, op de stad.
4300
20
O
1631
8 mei - 24 nov. 1631, losrenten, op de stad.
41.240
20
S
1632
9 feb. - 27 nov., losrenten [75 transacties] op de stad.
73.106
20
S
1632
28 jan. – 25 nov. 1632, losrenten, op de stad.
21.042
20
S
1634
1 jan. - 11 dec. 1634, losrenten, op de stad.
32.135
20
S
1635
10 jan. - 29 december 1635, losrenten [87 transacties], op de stad.
104.200
20
S
1635
10.410 [25.000] 31. 810
10
L
1636
18 okt. – 29 dec. 1635, lijfrenten, op de stad, volgens vroedschapsresolutie 18 okt. 1635. 3 jan. - 18 december 1636, losrenten [25 transacties], op de stad.
20
S
1636
8 jan. - 24 dec. 1635, lijfrenten, op de stad.
6250
10
L
1637
2 jan. - 28 okt. 1637, losrenten, op de stad.
7682
20
S
1638
1 mrt. - 12 okt.1638, losrenten [9 transacties], op de stad.
17.778
20
S
1638
22 jan. - 26 mrt. 1638, lijfrenten [24 transacties], op de stad.
13.500
10
L
1639
15 mrt. - 31 sept. 1639, losrente, op de stad.
25.300
20
S
1639
4 jan. - 19 juli 1639, lijfrente, op de stad.
2500
10
L
1640
27 juni - 6 okt. 1640, losrente, op de stad.
12.133
20
S
1641
20 april – 7 okt. 1641, losrente, op de stad.
9060
20
S
1642
3 - 25 okt. 1642, losrente, op de stad.
8500
25
S
7000
25
S
1643/00/00 3 okt. 1643, losrente [1 transactie], op de stad
Zwolle 1550-1650 (volgens steekproef van de jaren 1550-1559, 1570-1579, 1600-1604, 1621-1625, 1646-1650). Bronnen: Jaarrekeningen Zwolle NB In de tabel zijn de renteleningen van de provincie Overijssel opgenomen, omdat deze eveneens in de stadsrekeningen werden genoteerd. De renteleningen in 1631-1634 zijn zonder bedragen genoteerd; deze jaren maakten geen deel uit van de steekproef, maar uit de uitgaven bleek dat renteleningen hadden plaatsgevonden. Datum
Reden
Instantie Bedrag Percentage Soort
1556
Voor Karel V, reden niet genoemd
S
148
?
S
1571
Voor Filips II, voor onderhoud van de Spaanse garnizoenen
S
1249
20
S
1573
Onderhoud Duitse garnizoenen Filips II en stadsreparaties van twee roeivesten en de dijk in Mastebroek Losrenten voor het onderhoud van de soldaten van Filips II
S
4999
16,6
S
S
1631
16,6
S
Losrenten voor het onderhoud van de Duitse en Welsche garnizoenen van Filips II Losrenten voor het onderhoud van de Duitse en Welsche garnizoenen van Filips II Losrenten voor het onderhoud van de Duitse en Welsche garnizoenen van Filips II Betaling jaarlijkse renten die voor de Staten van Overijssel verkocht zijn Bekostiging uitgraven haven en bolwerk tussen Sassenpoort en de Nieuwe Toren Transactie met één particulier, bestemd voor het pesthuis
S
3396
16,6
S
S
1400
16,6
S
S
1825
16,6
S
S
1450
16,6
S
S
600
S
1000
S
4000
?
S
S
1350
20
S
S
2100
20
S
1625
Transactie met één particulier, bestemd voor het armenhuis, oude mannenhuis en het leprozenhuis. Transactie met twee particulieren, bestemd voor het armenhuis en voor 6 arme oude vrouwen Voor het onderhoud van de mannen in het arme mannenhuis, het pesthuis en de Onze Lieve Vrouwe Kerk van Zwolle Renten voor de Staten van Overijssel
O
6000
16,6
S
1631
Reparatie van de nieuwe stenen sluis in Mastebroek
S
-
16,6
S
1632
Reparatie van de nieuwe stenen sluis in Mastebroek
S
-
16,6
S
1634
Bouw nieuwe weg en route
S
-
16,6
S
1625,1626, 1628, 1637 1646
Renten voor de Staten van Overijssel
O
-
16,6
S
Conversie van renten van de Staten van Overijssel, naar de penning 20 gereduceerd Renten voor de Staten van Overijssel
S
1531
O
6000
van 16,6 naar S 20 16,6 S
Conversie van Renten van de Staten van Overijssel, naar de penning 20 gereduceerd Renten voor de Staten van Overijssel
S
1486
O
6000
Conversie van renten van de Staten van Overijssel naar de penning 20, gereduceerd
O
1486
1574 1575 1576 1577 1578 1587 1609 1622 1624 1625
1646/05/27 1647 1647/12/14 1650
van 16,6 naar S 20 16,6 S van 16,6 naar S 20
