U gaat met uw leerlingen kijken naar Tocht, de nieuwe voorstelling van 4hoog

INTRO

Beste leerkracht, U gaat met uw leerlingen kijken naar Tocht, de nieuwe voorstelling van 4hoog. Tocht is geïnspireerd op de mythe van Theseus. Omdat deze mythe enkel een inspiratiebron was voor deze voorstelling, willen wij vragen om over het oorspronkelijk verhaal vooraf niets te vertellen. Wij vinden het belangrijk dat de kinderen onbevangen en onbevooroordeeld in de voorstelling zitten. Tocht is een soort van thriller en als de leerlingen vooraf te veel weten over wat er zal gebeuren, vervalt de spanning. Wel stellen wij en de acteurs het op prijs als de leerlingen op de hoogte zijn van de theatercodes (zie hiervoor bv. www.wock.be en dan onderaan rechts klikken op ‘theatercodes’) Na de voorstelling kunt u met de kinderen aan de slag met de opdracht in bijlage.

DE VOORSTELLING

In Tocht wordt het verhaal van Theseus niet gerecreëerd. We hebben enkele thema’s gedistilleerd uit de mythe om een nieuwe, hedendaagse mythe te creëren. In de oorspronkelijke mythe gaat Theseus op zoek naar zijn vader, de koning van Athene. Tijdens deze queeste maakt hij allerlei avonturen mee. Theseus is op zoek naar zijn vader maar ook naar zichzelf. Hij wil zich bovendien als een held bewijzen t.o.v. zijn vader om deze te overtuigen dat hij het waard is een koningszoon te zijn. De thema’s die wij hieruit gehaald hebben als basis voor de creatie van Tocht zijn het op zoek zijn naar, de queeste, heldendom en de ontdekking van zichzelf. In Tocht gaan Theseus en Ariadne op zoek naar de moordenaar van hun ouders. Ze zijn stiefbroer en -zus. Tijdens hun queeste ontdekken ze zichzelf en elkaar. In hun zoektocht naar de moordenaar belanden ze in allerlei avonturen. De voorstelling is het relaas van dit avontuur. We willen geen antwoorden geven op de vraag: wat doe je als je de moordenaar van je ouders vindt ? Hoe moet je daarop reageren? Dit is een bewuste keuze omdat we niet uit de ‘nieuwe’ mythe willen stappen. We willen geen realistisch gevolg geven aan het verhaal. We willen met andere woorden geen moraal of waardeoordeel meegeven in Tocht. Het verhaal / de voorstelling is er. Het is aan de toeschouwer om daar achteraf iets of niets mee te doen.

MYTHE VS. THEATER

Mythes werden in de oudheid gecreëerd om onverklaarbare dingen (natuurverschijnselen, gebeurtenissen, ...) bevattelijk te maken voor de gewone sterveling. Mythes zijn verhalen die ontwikkeld geweest zijn waarvan niemand weet of ze waar of niet waar zijn, maar die je ervaart als iets onwaarschijnlijk. Iets dat boven de mens uitstijgt en dat toch over mensen vertelt. In Tocht wordt de eigenheid van een mythe geconfronteerd met hedendaags kindertheater. Hoe ga je om met het archaïsche verhaal? Hoe breng je dat geloofwaardig en eigentijds op het theater voor kinderen. Zonder het grootse, het enorme, het bovenmenselijke gevoel te verliezen. Bij het vertellen van ‘onze’ mythe kiezen we er bewust voor om de fantasie en de enormiteit van de mythe op te roepen door muzikale en auditieve klankvervorming. We willen het beeld laten ontstaan in de fantasie van de toeschouwer. De beeldende/ visuele elementen zijn schaars omdat we de fantasie van de toeschouwer niet willen invullen. De muzikale en auditieve elementen zijn geenszins anekdotisch. We bootsen geen klanken na, noch maken we gebruik van geluiden uit bestaande geluidsbanken. Het werkt mythisch als je de bruitage bij de voorstelling door muziek laat gebeuren i.p.v. met realistische geluiden. De sfeer en mythologische gehalte van Tocht wordt dus kracht bijgezet door uitsluitend de muziek van de Finse componist Jean Sibelius (1865-1957) te gebruiken. De Noorse mythologie was één van Sibelius’ grote inspiratiebronnen. Net zoals de mythe Theseus vertaald wordt naar een hedendaagse context, wordt de muziek van Sibelius op verrassende wijze geïnterpreteerd door Steve Pittoors. Hij is opgenomen in het scènebeeld omdat we alles naakt willen laten zien. Geen trucs, of mysterieuze effecten. De technische aspecten van de bruitage en de klankvervormingen worden getoond. De toeschouwer moet er bewust voor kiezen om alle elementen samen te laten komen in zijn geest om een ongelofelijk, fantastisch en bovenmenselijk avontuur te zien.

SCHRIJF JE EIGEN MYTHE

Bespreek in de klas uitvoerig de voorstelling. Doe dit ondermeer aan de hand van volgende vragen: • • • • •

Waarover ging de voorstelling? Welke figuren speelden mee in het verhaal? Op welke locaties bevonden Theseus en Ariadne zich allemaal? Hoe verhouden al deze dingen zich tot de werkelijkheid? Wat is een mythe?

Als naverwerking kiezen we ervoor om de leerlingen zelf hun eigen mythe te laten creëren. In bijlage vindt u een aantal kaarten. Deze zijn onderverdeeld in de categorieën figuren, plaatsen, handelingen en voorwerpen. De leerlingen trekken individueel of per 2 of 3 uit elke stapel een kaart. Van de handelingen en de personages laat u hen 2 kaarten trekken. Op basis van deze kaarten schrijven ze hun eigen mythe. De kinderen bedenken een hoofdpersonage en een nevenpersonage. Wie zien ze op de foto? Wat is de naam van dit personage? Waar houdt hij zich mee bezig? De zaken op de kaarten moeten zeker in het verhaal voorkomen, de overige feiten en acties verzinnen de kinderen zelf. Extra personages, locaties, tijdstippen,... Enkele tips bij het schrijven van een verhaal: • • • • •

Leg nadruk op een origineel begin Laat de hoofdpersoon reizen, zo wordt het verhaal avontuurlijker en spannender Laat de figuren verschillende dingen doen, zo wordt het verhaal niet saai Maak de zinnen niet te lang Verzin een origineel einde, hoe onverwachter, hoe beter

> Wij zouden het heel leuk vinden om de mythes in onze mailbox of per post te ontvangen! [email protected] of 4hoog, tav. Marieke, Kazemattenstraat 17, 9000 Gent

MAAK JE EIGEN MYTHISCHE VERHAALKAARTEN

Het is ook heel leuk om zelf kaarten te maken met de kinderen. Een bruikbare en inspirerende techniek hiervoor zijn fotocollages. Verzamel voldoende tijdschriften. Leg het formaat van de kaarten vast zodat er uniformiteit is. Laat de kinderen voor elk van de categorieën een kaart maken. Stimuleer de kinderen om verrassende, mythische dingen te bedenken. Gekke combinaties van mensen, dieren en/ of plekken, rare kleurcombinaties,… Een collage bestaat uit verschillende stukjes uitgeknipt papier die bij elkaar worden gebracht tot een nieuw geheel. Bekijk met de kinderen het werk van enkele bekende collage-kunstenaars: • • • • •

George Braque Pablo Picasso Juan Gris Kurt Schwitters Max Ernst

NODIG • tijdschriften (heel bruikbaar zijn woonmagazines en modemagazines wegens mooie papierkwaliteit, frisse kleuren en verrassende beelden) • lijmstiften • scharen • stevig papier

ENKELE TIPS OM EEN MYTHISCH MINI-AVONTUUR TE BELEVEN

1. Hang vijf minuten ondersteboven. Kijk goed rond en bedenk een fantasie verhaal. Waar ben je? Wie komt er straks om de hoek of vanachter de kast? 2. Teken je ouders aan de ontbijttafel. Maak er vervolgens verschrikkelijke monsters van. Je kan hetzelfde doen met de directeur van je school. 3. Denk aan je ergste nachtmerrie. Probeer je te voelen alsof je het echt beleeft. Kan je er iets aan veranderen? Doe in je nachtmerrie een ingreep die ervoor zorgt dat jij de held van de dag wordt. Teken of schrijf hoe je nachtmerrie er uitziet en hoe jij ingrijpt. 4. Ga wandelen. Vervorm de mensen en de dingen die je ziet in je hoofd. Verleng in je fantasie hun neus, geef hen extra armen of een staart, verf hun haar groen... 5. Ga ergens naartoe waar je mensen kan afluisteren. Wat is het inspirerendste verhaal dat je gehoord hebt?



KORTE SAMENVATTING VAN HET OORSPRONKELIJKE VERHAAL

Voor Tocht baseerden we ons op de mythe van de Mynotaurus. Deze werd door de makers heel vrij geïnterpreteerd. Vertel de kinderen dat dit in theater vaak gebeurt. De makers inspireren zich op een verhaal, een kunstwerk, een muziekstuk,... en maken er vervolgens hun eigen versie van. Hieronder vindt u een korte samenvatting van de oorspronkelijke mythe. Vertel deze aan de kinderen. Nadien maken ze hun eigen versie van deze mythe. De basiselementen van een mythe blijven bewaard. Andere elementen worden weggelaten of bijgevoegd.

Minos, de koning van Kreta, had onenigheid met zijn broers over wie de rechtmatige koning was van het eiland. Hij bad tot de zeegod Poseidon om een teken dat hij de enige rechtmatige koning was. Als teken van het koningschap stuurde Poseidon een witte stier, op voorwaarde dat die stier meteen geofferd zou worden. Minos hield echter zijn belofte niet. Poseidon wreekte zich door Minos’ vrouw verliefd te laten worden op de stier. Nadat de stier haar bevrucht had, werd de Minotauros geboren, een mengeling van man en stier. De Minotaurus werd eerst verzorgd door zijn moeder. Maar na verloop van tijd werd hij te sterk en te agressief voor een gewone kooi. Daarom werd de Minotaurus opgesloten in een doolhof. Dit was zo ingewikkeld dat de uitgang niet te vinden was. De naam van de doolhof was labyrint. Een van de zonen van Minos, Androgeus, een gewaardeerd atleet, was uit jaloezie voor zijn overwinningen vermoord in Athene. Als wraak moest Athene iedere 9 jaar 7 jongens en 7 meisjes uitleveren aan Kreta. Athene was in die periode ondergeschikt aan Kreta. De jongeren werden geofferd door hen bij de Minotauros op te sluiten. Uit protest hiertegen wou Theseus, de koningszoon van Athene, de Minotauros doden. Hij kreeg daarbij hulp van Ariadne, de dochter van Minos, die verliefd op hem was. Ariadne gaf Theseus een kluwen wol om de weg in het labyrint terug te vinden. Theseus ging het labyrint binnen en rolde Ariadnes draad af. Hij doodde de Minotauros met het zwaard dat hij van zijn vader had gekregen. Met behulp van de draad van Ariadne vond hij de uitgang terug. Eind goed al goed was dit echter niet. Theseus had namelijk zijn vader beloofd om bij zijn terugkomst de zwarte zeilen van zijn schip te vervangen door witte. Hij vergat dit echter te doen. Toen zijn vader het schip zag aan komen, nam hij aan dat Theseus het niet overleefd had. Uit wanhoop sprong hij in zee en verdronk.

Evaluatieformulier Meestal hebben wij niet de kans om na de voorstelling met de kinderen en de leerkrachten te praten. Uw reacties en die van de kinderen zijn voor ons bijzonder waardevol. U doet ons veel plezier door dit formulier terug te sturen, te mailen of faxen naar:

4Hoog Producties vzw Kazemattenstraat 17, 9000 Gent [email protected] Tel. en Fax: 09/224 14 00 Alvast bedankt! 1. Wat is uw algemene indruk van Tocht? Wat vindt u er heel goed aan en wat minder goed?



2. Is Tocht geschikt voor kinderen vanaf 10 jaar? 3. Hoe zijn de reacties van de kinderen? Wat vonden ze leuk en wat minder leuk? Kan u op de achterzijde ook enkele persoonlijke ‘citaten’ met naam en leeftijd noteren?







4. Werd de voorstelling vooraf en/of achteraf in de klas besproken, en zo ja, hoe? Maakte u daarbij gebruik van deze lesmap? 5. Wat vindt u van deze lesmap? Heeft u suggesties om een lesmap beter te maken? 6. Nog opmerkingen?







• Leerjaar: ................................................................................................................................................ • School + leerkracht: ............................................................................................................................. • Waar en wanneer heeft u Tocht gezien? ..........................................................................................

Tot de volgende keer!

HANDELINGEN

PERSONAGES

LOCATIES

VOORWERPEN