U blogt toch ook? Over advocatenblogs en juridische regels die erop van toepassing (kunnen) zijn

[

U blogt toch ook? Over advocatenblogs en juridische regels die erop van toepassing (kunnen) zijn Eén ding is absoluut zeker: veel van uw cliënten hebben zelf een blog of lezen blogs. Daarom alleen al is het interessant om te weten wat een blog is en welke juridische regels erop van toepassing kunnen zijn. Kunnen zijn, omdat er enkele discussies over de aard en juridische draagwijdte van blogs bestaan, die we hier in het kort zullen weergeven. Het overzicht kan immers van pas komen voor het opzetten van uw eigen blog, of voor de blog van uw cliënt(e) die u een advies daaromtrent vraagt. Daarnaast worden volgende vragen behandeld: Wat is een blog? Welke juridische blogs en advocatenblogs zijn er? Wat zijn de voordelen van een blog voor uw advocatenkantoor? Is het nuttig voor cliënten en potentiële cliënten?

AD REM Themanummer/2005 - december 2005

38

1. WAT IS EEN BLOG EN EEN BLAWG?

WELLICHT KAN EEN BLOG ALS EEN DATABANK BESCHOUWD WORDEN.

Een weblog, of afgekort tot blog, is een soort website die zeer regelmatig, soms zelfs meerdere keren per dag, wordt geactualiseerd en waarop de aangeboden informatie meestal in chronologische volgorde wordt weergegeven. De meest recente bijdragen staan dus bovenaan. Lezers hebben ook vaak de mogelijkheid om – al dan niet anoniem – reacties onder de berichten te plaatsen of een verwijzing naar hun eigen blog achter te laten. Het is de interactieve omgeving en het persoonlijke en soms gespecialiseerde karakter (bv. een bepaalde rechtstak) dat weblogs interessant maakt voor bezoekers. Een blog over juridische onderwerpen of juridisch gerelateerde onderwerpen noemt men in het bloggersjargon vaak ook een ‘blawg’, een term die overgewaaid is uit de Verenigde Staten, en die – u raadt het al – een samentrekking is van ‘blog’ en ‘law’. “Maar wat is daar nu zo nieuw aan?” zal u misschien opperen. Sinds de start van het

internet bestaan er toch al duizenden websites waarop regelmatig nieuws of (ook juridische) informatie wordt geplaatst. Toch is bloggen nieuw. Nooit was het namelijk zo gemakkelijk een eigen website te maken én ook op een gebruiksvriendelijke manier te onderhouden. Opvallend is de exponentiële groei van het aantal blogs alsook van het aantal blogs over juridisch gerelateerde onderwerpen. Anno 2005 zouden in totaal maar liefs 70 miljoen blogs bestaan (BlogHerald, juli)1. Deze zijn niet allemaal even actief, maar het zegt toch wel wat over de omvang van het fenomeen. Er bestaat een hele waaier aan blogs, gaande van persoonlijke dagboeken over politieke blogs tot zelfs commerciële bedrijfsblogs. Iemand die een blog bijhoudt noemt men een blogger, meestal een individu, maar er zijn ook groepsblogs waarop verschillende bloggers artikels kunnen plaatsen2. In veel landen zijn blogs een informatiebron geworden voor ongefilterd politiek nieuws of om eens een andere klok te horen luiden dan bepaalde eenstemmige media.

AD REM

Orde van Vlaamse Balies

(feedback) mogelijkheid. Een blogroll is een lijst van andere blogs waarvan de blogger denkt dat deze relevant zijn voor zijn lezers. De blogroll wordt automatisch gecreëerd door de gratis software “Bloglines”. Het systeem waarbij de lezer feedback of eigen commentaar kan achterlaten onder een blogartikel van een auteur komt in verschillende vormen voor. Sommige blogauteurs voorzien een controle op de commentaar zodat bepaalde commentaar die niet door de beugel kan, wordt verwijderd, bijvoorbeeld wegens juridische redenen of omdat het spam is, want ook hier hebben spammers jammer genoeg al toegeslagen.

EEN WEBLOG, OF AFGEKORT TOT BLOG, IS EEN SOORT WEBSITE DIE ZEER REGELMATIG, SOMS ZELFS MEERDERE KEREN PER DAG, WORDT GEACTUALISEERD EN WAAROP DE AANGEBODEN INFORMATIE MEESTAL IN

2. WELKE JURIDISCHE REGELS ZIJN VAN TOEPASSING OP BLOGS?

De meest recente blogartikels, inclusief hyperlinks, worden vaak tegelijkertijd aangeboden via een bepaald formaat zodanig dat deze artikels automatisch via nieuwslezersoftware (aggregator) de lezer bereiken zonder dat deze de website hoeft te bezoeken. Deze techniek biedt een enorme meerwaarde omdat de lezer niet meer moet browsen tussen informatie die hij voordien reeds gelezen heeft. Dit noemt men “web feeds” of “Really Simple Syndication”, die u vaak kan herkennen aan een oranje rechthoekje op de blog met de letters “RSS” of “XML” en waarmee u zich eigenlijk kan abonneren op een blog. Elk bericht krijgt een permanente link toebedeeld waardoor derden gemakkelijker naar een welbepaald bericht kunnen verwijzen vanop hun eigen website of blog. Enkele typische tools voor blogs zijn nog de “blogrolls” en de “commentaar”

Natuurlijk zijn er regels die gerespecteerd moeten worden wanneer men een blog organiseert of eraan deelneemt. Net zoals andere fenomenen op het internet zorgen ook blogs voor de nodige controverses inzake handhaving van intellectuele rechten, aansprakelijkheid voor de inhoud, vrijheid van meningsuiting, anonimiteit enz. Deze controverses zijn nog niet opgelost en zullen wellicht nog voorwerp zijn van gerechtelijke uitspraken en misschien wel van nieuwe wetgeving die de problematiek in het algemeen behelst. Enkele regels en controverses op een rijtje. In de eerste plaats moet de auteurswetgeving gerespecteerd worden.3 Het plaatsen van tekst en andere werken van derden in een blog is niet alleen een reproductiehandeling maar ook een “mededeling aan het publiek” waarvoor toestemming van de auteursrechthebbenden nodig is. Een uitzondering op de auteursrechtelijke vermogensrechten zou ingeroepen kunnen worden indien de reproductie en mededeling aan het publiek gebeurt ‘met het oog op informatie, van korte fragmenten uit werken in een verslag dat over actuele gebeurtenissen wordt gebracht’ (art. 22 Auteurswet). De vraag luidt echter of het gaat om een ‘verslag’ in de klassieke betekenis, rekening houdende met het feit dat de berichten bewaard en op blijvende wijze ter beschikking gesteld worden. Er is onder bloggers een gebruik ontstaan, waarbij elk bericht in hun blog een permanente link krijgt waardoor derden naar dat bericht kunnen verwijzen vanop hun eigen website of blog. Dit gebeurt dikwijls onder de vorm van

VOLGORDE WORDT WEERGEGEVEN.

39 AD REM Themanummer/2005 - december 2005

De meeste bloggers maken gebruik van gratis onlinediensten, zoals het populaire “Blogger”. Hiermee kunnen gebruikers die geen of weinig ervaring hebben met het maken van websites, op een gemakkelijke manier hun artikelen op internet plaatsen. U hoeft zeker geen computerprogrammeur te zijn om met bloggen te starten. Bloggers die over een eigen server beschikken, gebruiken over het algemeen speciaal daarvoor ontwikkelde (vaak ook gratis) software, die dan wel meer mogelijkheden biedt voor de lay-out en structuur van de blog. Er is ook software die gehosted wordt op een server bij een provider. U hoeft zich bijgevolg geen zorgen te maken over het beheer en onderhoud van de software en server, hetgeen u met eigen software en server uiteraard wel moet doen.

CHRONOLOGISCHE

IN DE EERSTE PLAATS MOET DE AUTEURSWETGEVING GERESPECTEERD WORDEN.

deeplinken: men linkt rechtstreeks naar een pagina binnen een andere blog en dus niet naar de startpagina van die blog. Om die reden kan het gebruik van deeplinks voorwerp van discussie zijn. Advertenties van sponsors, vermeld op de hoofdpagina, zijn niet zichtbaar voor de surfers die via de deeplinks de blog binnenkomen. Sommige websites vermelden dan ook in hun algemene voorwaarden dat het deeplinken niet toegelaten is, of zij maken het technisch bijzonder moeilijk om dat te doen. Ook de intellectueelrechtelijke bescherming van sui generis databanken kan van toepassing zijn, bijvoorbeeld indien men herhaald en op systematische wijze informatie uit andere blogs wil halen. De vraag die zich hier stelt, is of een blog beschouwd kan worden als een databank. Een databank wordt in de wet ter bescherming van databanken gedefinieerd als een ‘verzameling van werken, gegevens of andere zelfstandige elementen, systematisch of methodisch geordend, en afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk’. Wellicht kan een blog als een databank beschouwd worden. De opvraging en het hergebruik van delen ervan is in sommige gevallen niet toegestaan.4


40

INDIEN U VOOR UW BLOG EEN DOMEINNAAM MOET KIEZEN, DOET U ER GOED AAN VOORAFGAANDELIJK TE ONDERZOEKEN OF DEZE GEEN INBREUK KAN UITMAKEN OP ANDERMANS (MERK)RECHTEN.

Echter – en dit symboliseert juist de soms logge en onhoudbare praktijk der auteursrechten in de informatiemaatschappij – werd het systeem van creative commons5 in het leven geroepen om voor deze eventuele auteursrechtelijke problemen een oplossing te bieden. Omdat vele auteurs geen bezwaar hebben dat hun blogs of hun berichten geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd en meegedeeld aan derden voor niet-commerciële doeleinden (bv. op andere blogs), biedt creative commons een alternatieve ‘copyright policy’ waarbij de auteur of auteurrechthebbende eigenhandig en op zeer eenvoudige wijze de gebruiksvoorwaarden voor zijn werken opstelt en deze op zeer eenvoudige wijze (via een duidelijk symbool) kenbaar maakt aan de gebruikers. Blogs maken dikwijls gebruik van dit systeem. Het symbool wordt vermeld op de blog en de lezer weet onmiddellijk wat hij met de auteursrechtelijk beschermde materialen mag doen. Zo wordt het probleem opgelost waarbij de default-positie van de auteursrechten er een is van exclusief voorbehoud, terwijl de rechthebbende eigenlijk geen bezwaar heeft tegen het gebruik voor niet-commerciële doeleinden.6 Welke de rechten zijn op de teksten van bloggers staat dan ook meestal vermeld in de algemene voorwaarden van de blogs waarin de informatie geplaatst wordt.

Ook het gebruik van merken handelsnamen, bijvoorbeeld in de vorm van metatags om een hogere ranking in de zoekmachines te behalen, kan een inbreuk uitmaken op de eerlijke handelspraktijken of op de rechten van de merkhouder (bv. indien het merk van een concurrent als metatag gebruikt wordt om zo diens cliënteel via zoekmachines aan te trekken). Metatags zijn woorden die in de broncode van websites en webpagina’s geïntegreerd worden: de zoekrobotten lezen deze metatags en gebruiken deze (nu minder dan vroeger) bij het uitvoeren van de zoekopdracht en het rangschikken van de resultaten. Indien u voor uw blog een domeinnaam moet kiezen, doet u er goed aan voorafgaandelijk te onderzoeken of deze geen inbreuk kan uitmaken op andermans (merk)rechten. Hoe bekender uw blog wordt, hoe waardevoller de domeinnaam: het zal echter dikwijls pas op dát moment zijn dat een merkhouder er kennis van krijgt en zal aankloppen om het gebruik van de domeinnaam vriendelijk maar toch zo snel mogelijk stop te zetten. Stof tot nadenken biedt de belangrijke discussie over de vrijheid van meningsuiting op het internet, en de beperkingen op die vrijheid. Aangezien alle uitlatingen op het internet bewaard kunnen worden en dus niet zomaar verdwijnen zonder bewijs, ontstaan er hier steeds meer aanleidingen tot rechtszaken.7 Algemeen gesteld kan de vrijheid van meningsuiting op het internet gerelateerd worden aan dezelfde vrijheid in de offlinewereld. Dat wil zeggen dat het recht op vrije mening ruim maar niet absoluut is, en aan beperkingen onderworpen zoals bijvoorbeeld het beroepsgeheim, de relatie werkgeverwerknemer, verbod op racisme, laster en eerroof enz. Een uitgebreide bespreking zou ons in dit bestek te ver leiden. Iedere advocaat is gebonden door het beroepsgeheim en dat geldt tevens voor de bedrijfsjurist8. Het zou niet de eerste keer zijn dat iemand wordt ontslagen voor het uitbrengen van gevoelige bedrijfsinformatie in een blog. Deze problematiek wordt gekoppeld aan een andere problematiek, het recht op anonimiteit. Waar en wanneer mag anonimiteit ingeroepen worden? Onder welke voorwaarden mag de anonimiteit opgeheven worden?9 Wat betekent het recht op vrije meningsuiting indien het anoniem surfen en posten van berichten technisch onmogelijk gemaakt wordt, bv. via het verplicht gebruik van elektronische identiteitskaarten? Ook in blogs wordt anonimiteit gebruikt om een (politieke) mening

AD REM


te uiten, echter ook soms om te ontsnappen aan mogelijke vervolgingen, bv. wegens laster en eerroof of onthulling van bedrijfsgeheimen. Er bestaan trouwens verschillende technische middelen om anoniem te browsen, te mailen of te posten in blogs.10 Iemands anonimiteit kan juridisch doorbroken worden indien aan specifieke voorwaarden voldaan wordt. Echter zijn deze voorwaarden vandaag de dag helemaal niet duidelijk. In de talrijke zaken betreffende illegaal uploaden van muziek via peer-to-peer netwerken (vooral in de VS), wordt de anonimiteit nu eens bewaard, dan weer doorbroken. In het laatste geval moet de internetserviceprovider aan de gerechtelijke diensten de fysieke naam en het adres van de met het IP-nummer verbonden abonnee geven. Echter is het zo dat niet alleen in strafzaken de anonimiteit van internetgebruikers opgeheven kan worden: dit kan blijkbaar ook in louter burgerlijke zaken, bv. om schadevergoeding te bekomen. Een zeer interessante rechtzaak in dit verband betreft de zaak Pessers vs. Lycos in Nederland.11

Een ander probleem, dat eerder onverwachts om de hoek komt kijken, is de bescherming van

Advocaten – en ook de Orde – dienen rekening te houden met de deontologische beginselen inzake reclame en inzake de waardigheid, kiesheid en de rechtschapenheid van de advocaat. Zo kan men de vraag stellen of er reclame voor of van andere bedrijven in de blog van een advocatenkantoor mag verschijnen. Ook het feit dat derden hun bijdrage kunnen leveren aan de blog van het kantoor kan de waardigheid van het beroep in het gedrang brengen, zeker indien er geen maat staat op de inhoud en geplogenheid van de uitingen in de blog. Zoals in onze conclusie gesteld, zou dit echter niet mogen verhinderen dat een advocatenkantoor effectief een eigen blog zal mogen openen. Wat is nu bij dit alles de hoedanigheid van de runner of inrichter van een blog? Ook hier kan geen eensluidend antwoord gegeven worden.


In deze zaak werd Dhr. Pessers door een anonieme persoon beschuldigd van oplichting op een anonieme website, http://members. lycos.nl/stopthefraud. Dhr. Pessers verhandelde postzegels via eBay en zou daarbij mensen bedrogen hebben. De anonieme website werd gehost door Lycos. Lycos werd gesommeerd om naam, geboortedatum en adres van de anonieme websitehouder (gekend door Lycos) aan benadeelde Pessers te bezorgen teneinde burgerlijk verhaal mogelijk te maken. Lycos weigerde dit, maar verloor de zaak zowel in eerste aanleg als in beroep. Het Amsterdams Gerechtshof oordeelde: “Indien voldoende aannemelijk is dat de gepubliceerde informatie jegens de derde wel onrechtmatig zou kunnen zijn en dat deze daardoor schade kan lijden, zou het maatschappelijk bezien ongewenst zijn indien die derde geen enkele reële mogelijkheid heeft de websitehouder daarop – zo nodig in rechte – aan te spreken”. Het belang van deze uitspraak ligt in het feit dat het Gerechtshof een soort vierstappentest heeft ontwikkeld om te beoordelen wanneer iemands anonimiteit doorbroken kan worden (in burgerlijke zaken)12. Tegen het arrest werd een voorziening in Cassatie ingesteld maar zonder succes. Op 25 november 2005 werd het beroep door de Hoge Raad verworpen12bis.

de privacy, in het bijzonder de wetgeving op de bescherming van persoonsgegevens. Het Europees Hof van Justitie heeft immers in het arrest Bodil Linqvist vs. Koninkrijk Zweden13 geoordeeld dat het vermelden van personen met hun naam of anderszins (door het vermelden van hun leeftijd, waar zij waren, wat zij zegden en deden etc.) een verwerking van persoonsgegevens is, waarvoor de toestemming van de betrokkenen in principe bekomen moet worden. Gevolg is dat talloze homepages, waarop verjaardagsfoto’s van vrienden en verwijzingen naar de een of andere activiteit met clubleden in zo mooie woorden beschreven staan, in principe allen onwettelijk zijn indien dit zonder medeweten (en toestemming) van de betrokkene geschiedde! En voor blogs geldt hetzelfde principe.

ADVOCATEN – EN OOK DE ORDE – DIENEN REKENING TE HOUDEN MET DE DEONTOLOGISCHE BEGINSELEN INZAKE RECLAME EN INZAKE DE WAARDIGHEID, KIESHEID EN DE RECHTSCHAPENHEID VAN DE ADVOCAAT.

IN VLAANDEREN EN BELGIË ZIJN TOT NU TOE SLECHTS EEN HANDVOL JURIDISCHE BLOGS.

Is de runner van een blog een uitgever of een internet content provider, zoals gedefinieerd in de wetgeving op de elektronische handel? Of is hij een journalist die het recht heeft om zijn informatiebron te verzwijgen? Het antwoord is mede afhankelijk van het land waarvan het recht van toepassing is14. Deze en andere vragen worden belangrijk in de toekomst als bijvoorbeeld bepaalde bloggers (individuen of groepsblogs) kritische uitlatingen doen over derden of wanneer recht van antwoord wordt geëist op een blog; wanneer geëist wordt van de ISP dat de identiteit van een anonieme blogger doorbroken wordt; wanneer een notice-and-take down procedure ingesteld zou worden om de blog van het internet te halen, enz. Een uitgebreide bespreking zou ons hier te ver leiden; alleszins is duidelijk dat het laatste woord hierover nog niet is gezegd. 3. BEKNOPT OVERZICHT VAN JURIDISCHE BLOGS


42

In de Verenigde Staten zijn juridische blogs een alledaags verschijnsel en sommige blogs van academici – zoals van Glenn Reynolds15 (University of Tennessee) – zijn nu eerder opiniemakers dan louter juridische blogs. Niet enkel academici bloggen, zoals Eugene Volokh (UCLA Law School)16 , Stanford Law School hoogleraar Lawrence Lessig17, en Bernard Hibbitts van de University of Pittsburgh School of Law, Pennsylvania die Jurist18 coördineert, een zeer actieve blog die ook juridisch nieuws uit de EU brengt onderhouden door een 20-tal studenten. Zelfs rechters (The Becker-Posner Blog19) en uiteraard ook advocaten zijn fervente bloggers. Zo organiseerden enkele advocaten in november te Chicago een studiedag over juridische blogs “BlawgThink 2005!”20. Enkele voorbeelden van bekende advocatenblogs zijn InhouseBlog21 van Geoffrey G. Gussis, die zijn ervaring als advocaat en voormalig bedrijfsjurist benut en nuttige informatie aanbiedt die advocaten en bedrijfsjuristen gebruiken in de dagelijkse praktijk. Ernie the Attorney22, een van de pioniers, schrijft over ICT-recht en andere juridisch gerelateerde onderwerpen. Een hyperactieve juridische blogger, en met de nodige humor, is Matt Homann23 die een blog heeft met de alleszeggende titel “The [non]billable hour. Changing professional practice one idea at a time”. Voorts zijn er ook blogs die exclusief gewijd zijn aan marketing en aan hoe men een juridisch blog kan maken, zoals Lawfirmblogging24 van Nathan Burke. Het juli-augustusnummer van

Law Practice25, een tijdschrift van de American Bar Association, is volledig gewijd aan juridische blogs. Zeker interessante lectuur voor wie ook in onze contreien een juridische blog wil starten. Ook de Amerikaanse juridische uitgeverijen zijn op de blogkar gesprongen. Zo is er Law.com dat verschillende blogs voorziet van actuele onderwerpen en informatie, telkens voor een welbepaald gespecialiseerd doelpubliek. In Vlaanderen en België zijn tot nu toe slechts een handvol juridische blogs. De chronologisch eerste juridische blog was die van het ICRI26 (Interdisciplinair Centrum voor Recht en Informatica, K.U.Leuven) die bestaat uit acht categorieën (enkel in het Engels): ‘NetiRights’: over de rechten van het individu in de onlinewereld; ‘InfoSec’: over beveiliging van informatie en netwerken; ‘iFlow’: over regelgeving betreffende informatie en de toegang tot en controle op informatie; ‘ReTransact’: over elektronische handel; ‘(t)Electom’: over telecomwetgeving en elektronische communicatie; ‘Opinion’: met de persoonlijke standpunten van de ICRI-bloggers. Ten slotte zijn er nog ‘Links’ met nuttige koppelingen en verwijzingen naar andere blogs of websites en ‘News & Announcements’ met aankondigingen van studiedagen en andere activiteiten waar het ICRI aan meewerkt. Law & Justice27 is de blog van Edwin Jacobs, één der ondergetekenden die de lezer bij deze natuurlijk graag uitnodigt om een kijkje te komen nemen, over recht en justitie in de ruime zin. Berichten verschijnen in het Nederlands of het Engels. De focus is gericht op Vlaanderen, Wallonië, België, de Europese Unie en de EU-lidstaten. Zo kan u op Law & Justice terecht voor: 1) juridische columns bedoeld voor nietjuristen of juristen niet vertrouwd met het onderwerp in kwestie; 2) verwijzing naar, of korte samenvatting van, een artikel of boek; 3) praktische en nuttige tips voor juristen, vaak over nieuwe technologie, en ten slotte 4) opiniestukken over recht en justitie inclusief politieke thema‘s verwant met recht en justitie. Ba-blog28 is de blog van Barend Blondé, reeds tien jaar Marketing- en Strategieconsultant voor advocaten, vrije beroepen en professionele dienstverleners. Hij schrijft niet over juridische onderwerpen maar zoomt in op advocaten en de relatie met hun cliënten. Zo verscheen op Ba-blog onder meer een boeiende commentaar over de recente Trendsenquête over de advocatuur.

AD REM


Ten slotte is er het Journal du Marché intérieur. L’actualité politique et juridique de l’Union européenne29, bijgehouden door het Institut d’Etudes Juridiques Européennes van de universiteit van Luik. Deze blog behandelt (in het Frans) de juridische actualiteit met betrekking tot EU-recht. Enkele eerdere initiatieven die weliswaar niet de hogerbeschreven technische kenmerken van blogs vertonen (i.e. met mogelijkheid tot commentaar door lezers, chronologische ordening, permanente links per bericht, blogroll, RSS-feed), maar toch wel zeer regelmatig geactualiseerd worden zijn: Droit & Nouvelles Technologies30 en de website van Matthias E. Storme31, pionier van het juridische websitegenre, met talrijke koppelingen naar juridische, politieke geschriften, alsook recent naar enkele blogs.

In Duitsland is het aantal advocatenblogs, en juridische blogs in het algemeen, explosief toegenomen. Matthias Klappenbach biedt hiervan een overzicht op het zeer degelijke en overzichtelijke JuraBlogs34 dat zelf geen eigen inhoud publiceert, maar wel de berichten van de door haar geïnventariseerde juridische blogs herpubliceert en hierdoor een soort stofzuigereffect heeft ontwikkeld op de lezers van Duitse juridische blogs. JuraBlogs heeft eveneens een uitgebreid persoverzicht betreffende juridische thema’s. Enkele populaire Duitse juridische blogs zijn Handakte WebLAWg35, Jurabilis36 en Lawblog.de37. De Franse advocaten zijn zeer actieve bloggers. Een overzicht van Franse en Franstalige

Een wereldwijd (per definitie dus altijd onvolledig) overzicht van juridische blogs en juridisch gerelateerde blogs staat op de uitstekende Blawg.org42 van Bill Gratsch. Er zijn twee bekende discussiegroepen over juridische blogs. De eerste is Blawgers43 op Google Groups (in het Engels) en de tweede (in het Frans) is Droit-blogs · Groupe des blogs juridiques44 op Yahoo.

4. VOORDELEN VAN EEN EIGEN BLOG VOOR UW ADVOCATENKANTOOR? Waarom zou u nu plots verwoed aan het bloggen slaan? Er zijn meerdere redenen.

43

1° De meeste advocatenkantoren gebruiken hun website als een onlinereclamefolder. Een potentiële cliënt, stel al dat hij überhaupt op uw site terechtkomt, zal de site eenmalig bezoeken om informatie over uw kantoor te vinden. Een juridische blog daarentegen kan u regelmatig voorzien van korte berichten waardoor de website vaker zal worden bezocht. De toegevoegde waarde van de website annex blog van uw kantoor zal toenemen en ze zal ook hoger in de rangorde van zoekmachineresultaten verschijnen, hetgeen dan weer meer zichtbaarheid oplevert in die zoekmachines die (potentiële) cliënten gebruiken voor het zoeken naar informatie voor hun specifiek probleem. Hoe talrijker de updates op uw blog en hoe meer koppelingen, hoe hoger u scoort in de zoekresultaten van Google en … hoe meer bezoekers. De cirkel is rond. 2° Met andere woorden: schrijf geen ellenlange statische cv’s op uw site maar wel over wat u kan of doet. Benadruk de expertise van uw kantoor en van de individuele advocaten. Zeker indien uw (potentiële) cliënten geen juristen zijn, hetgeen toch ook vaak zo zal zijn, dan is de kans dat zij het korte blogberichtje lezen veel groter dan dat zij een lang juridisch artikel van u zouden lezen of tijd zouden hebben voor uw voordracht over een juridisch onderwerp.


In Nederland zijn er ook nog maar weinig juridische blogs. Wieringa Advocaten houdt cliënten via haar blog op de hoogte van juridische ontwikkelingen, en verwierf via haar blog ook toenemende naambekendheid. De andere bekende blog is van Solv Advocaten32. Hierop worden nieuwtjes uit verschillende internetbronnen bijgehouden die op de een of andere manier te maken hebben met intellectueel eigendomsrecht, technologie, media en telecom. De advocaten plaatsen dagelijks vier à vijf berichten, verdeeld over 35 verschillende rubrieken. De berichten van deze advocatenblog worden ook geplaatst op Advocatenportaal Advocatie.nl. Een andere bekende is JuroFoon Journaal33. De JuroFoon is een eerste hulp bij rechtsproblemen via telefoon en internet. Op de JuroFoonblog kan dagelijks de juridische actualiteit worden gevolgd. Natuurlijk wordt u via de RSS feed een bericht gestuurd wanneer er een nieuw item in de blog verschijnt.

juridische blogs vindt u op le Répertoire des blogs juridiques.38 Enkele bekende blogs van Franse advocaten zijn Avocat Blog39 over ondernemingsrecht, IT en de Franse advocatuur, Doc en vrac40 over juridische documentatie, recht en internet en ServiceDoc.Info - Juriblog41 over Franse juridische documentatie en officiële juridische publicaties.

DE MEESTE ADVOCATENKANTOREN GEBRUIKEN HUN WEBSITE ALS EEN ONLINERECLAMEFOLDER.

Bovendien kan u een abonnementssysteem op uw blog ontwikkelen op maat van de lezer (al dan niet een cliënt), dankzij de voordelen van de RSS-technologie. Zo biedt een Canadees advocatenkantoor, Clark Wilson LLP45, sinds kort de mogelijkheid zich te abonneren op nieuwsbrieven en publicaties. Een RSS-abonnement van Clark Wilson is mogelijk voor 14 verschillende onderwerpen, waaronder technologie en intellectuele eigendom, immorecht, arbeidsrecht, fiscaal recht en vennootschapsrecht. De toegevoegde waarde ten opzichte van de nieuwsbrief die gewoonlijk per gewone e-post wordt verstuurd, is dat een lezer zich per onderwerp of zelfs per auteur/advocaat (!) kan inschrijven en dat het nieuws automatisch naar de lezer komt, in zijn nieuwsverzamelaarsoftware. Bovendien vermijdt de lezer overtollige e-mails in zijn immer uitpuilende inbox en heeft zo minder last van “information overload”. Hij kan aan de hand van de titel of het kopje van het artikel dat in zijn nieuwsverzamelaar verschijnt onmiddellijk beslissen: lees nu, lees later of … wissen. Hij wint tijd en blijft toch automatisch op de hoogte van hetgeen hem interesseert. Hij kan met andere woorden hetgeen hij werkelijk echt wil weten en lezen zelf “à la carte” samenstellen.


44

Een bijkomend voordeel is dat u niet over het e-postadres van de bestemmeling (het weze herhaald: al dan niet een cliënt) hoeft te beschikken en derhalve – logischerwijze – hem geen e-post moet sturen die door allerhande spamfilters heen moet. Nieuwsbrieven in soms zware pdf-bijlagen proppen de mailbox niet langer vol. De wetgeving op de e-handel en met name de regels over reclame via elektronische post (sinds juli 2004 wel versoepeld46) blijven natuurlijk van toepassing: een bericht verzonden via RSS blijft een “elektronische post” in de ruime definitie uit de wet.

5° Ten slotte dwingt het bijhouden van een blog de advocaat om de juridische en marktontwikkelingen over zijn voorkeurmaterie bij te houden en op een beknopte manier te verwoorden.

5. BESLUIT Inmiddels is bijna elk advocatenkantoor er wel van overtuigd dat aanwezigheid op internet belangrijk is, al is het maar om gevonden te kunnen worden via een zoekmachine zoals Google. Talrijke advocaten hebben reeds een statische website en soms een nieuwsbrief via elektronische post. Een blog leent zich uitstekend om op een gebruiksvriendelijke en goedkope manier, regelmatig en snel uw juridische informatie te publiceren voor cliënten of potentiële cliënten, eventueel in combinatie met een elektronische nieuwsbrief. Bovendien kan het een extra oefening zijn om op begrijpelijke maar toch inhoudelijk correcte wijze voor (potentiële) cliënten te schrijven, die vaak geen jurist zullen zijn. Naast de hogerbeschreven wetgeving moet u ook rekening houden met de deontologische regels van de OVB inzake reclame, met de vertrouwelijkheid en het beroepsgeheim.

WIM SCHREURS, Advocaat Balie Brussel, Onderzoeker LSTS, Vrije Universiteit Brussel

3° Een blog onderhouden levert ook een bijdrage aan uw kantoororganisatie. Wanneer berichten in categorieën worden opgenomen (bouwrecht, vennootschapsrecht, TMT, enz.) resulteert een blog in een waardevolle databank met kantoorknowhow. SCHRIJF GEEN ELLENLANGE STATISCHE CV’S OP UW SITE MAAR WEL OVER WAT U KAN OF DOET.

4° Uw cliënt komt niet alleen naar u wanneer er zich problemen voordoen, maar wordt proactief geïnformeerd door uw blog, bv. over hete hangijzers of interessante arresten. Er wordt een soort ‘community’ gebouwd rond het kantoor via eenvoudige en tijdsefficiënte informatieverspreiding naar het cliënteel toe.

EDWIN JACOBS, Bedrijfsjurist “Law & Justice” Blog, Vrij medewerker ICRI K.U.Leuven

AD REM


1 2

3

4

5 6

7

9

10

worden van waar bepaalde zoekopdrachten verstuurd worden. 11 Gerechtshof te Amsterdam 24 juni 2004, http://www.lycos.nl/rechtzaak. 12 Deze vierstappentest is de volgende: “1. De mogelijkheid dat de informatie, op zichzelf beschouwd, jegens de derde onrechtmatig en schadelijk is, is voldoende aannemelijk; 2. De derde heeft een reëel belang bij de verkrijging van de NAWgegevens [= persoonsgegevens]; 3. Aannemelijk is dat er in het concrete geval geen minder ingrijpende mogelijkheid bestaat om de NAW-gegevens te achterhalen; 4. Afweging van de betrokken belangen van de derde, de serviceprovider en de websitehouder (voor zover kenbaar) brengt mee dat het belang van de derde behoort te prevaleren.” ` 12bis Hoge Raad 25 november 2005 (zaak C04/234 HR), http://www.rechtspraak.nl. 13 H.v.J. 6 november 2003 (C101/01), http://www.curia. eu.int. Zie ook P. DE HERT & W. SCHREURS, “De bescherming van persoonsgegevens op het Internet: nuttige verduidelijking door de rechtspraak”, Auteurs & Media 2004/2, 127-137. 14 Voor België kan men stellen dat een blogger niet als een journalist wordt beschouwd in de zin van de wet 7 april 2005 tot bescherming van de journalistieke bronnen, B.S. 27 april 2005., tenzij hij voldoet aan de definitie die de wet verleent aan “journalist” (art. 2,1°) “(...) eenieder die als zelfstandige of loontrekkende werkzaam is, alsook iedere rechtspersoon, en die regelmatig een rechtstreekse bijdrage levert tot het verzamelen, redigeren, produceren of verspreiden van informatie voor het publiek via een medium”. 15 http://instapundit.com 16 http://volokh.com 17 http://www.lessig.org/blog 18 http://jurist.law.pitt.edu 19 http://www.becker-posner-blog.com 20 http://www.lexthink.com 21 http://www.inhouseblog.com 22 http://www.ernietheattorney.net 23 http://thenonbillablehour.typepad.com 24 http://lawfirmblogging.com 25 http://www.abanet.org/lpm/magazine/articles/v31is5_ toc.shtml 26 http://law.kuleuven.be/icri/ 27 http://lawjustice.blogspot.com 28 http://www.ba-blog.blogspot.com 29 http://professorgeradin.blogs.com/jmi 30 http://www.droit-technologie.org 31 http://www.storme.be 32 http://www.solv.nl/index.php?blz=3 33 http://www.jurofoon.nl/nieuws/default.asp 34 http://www.jurablogs.com 35 http://www.handakte.de 36 http://jurabilis.blogspot.com 37 http://www.lawblog.de/index.php 38 http://www.juridiconline.com/blogs 39 http://avocat.blogs.com 40 http://www.docenvrac.juridiconline.com 41 http://www.servicedoc.info 42 http://www.blawg.org 43 http://groups.google.com/group/Blawgers 44 http://fr.groups.yahoo.com/group/Droit-blogs 45 http://www.cwilson.com/news/index.shtml#76 46 Artikel 72 van de programmawet van 9 juli 2004, B.S. 15 juli 2004; zie ook http://www.e-privacy.be/nieuws. html

UW CLIËNT KOMT NIET ALLEEN NAAR U WANNEER ER ZICH PROBLEMEN VOORDOEN, MAAR WORDT PROACTIEF GEÏNFORMEERD DOOR UW BLOG.


8

http://www.blogherald.com/2005/07/19/blog-countfor-july-70-million-blogs Voorbeelden in Vlaanderen zijn: http://www. brusselsjournal.com, http://www.inflandersfields. blogspot.com, http://www.struikgewas.be, http://zi-biz. typepad.com/i_know_nothing, http://www.edublogs.be Wet 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en de naburige rechten, B.S. 27 juli 1994. De Belgische Auteurswet werd recent gewijzigd door de Wet van 22 mei 2005 houdende de omzetting in Belgisch recht van de Europese Richtlijn 2001/29/EG van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij, B.S. 27 mei 2005. Wet 31 augustus 1998 houdende omzetting in Belgisch recht van de Europese richtlijn van 11 maart 1996 betreffende de rechtsbescherming van databanken, B.S. 14 november 1998. Artikel 4 van de wet stelt: ‘Herhaald en systematisch opvragen en/of hergebruiken van niet-substantiële delen van de inhoud van de databank zijn niet toegestaan indien zij strijdig zijn met een normale exploitatie van die databank of zij ongerechtvaardigde schade toebrengen aan de rechtmatige belangen van de producent van de databank.’ http://creativecommons.org/worldwide/be/ Economisch gevolg is bv. dat men nu zoekopdrachten kan uitvoeren op basis van de ‘cc licentie’ zodat enkel nog de vrij te gebruiken of zelfs vrij aan te passen werken in de zoekresultaten verschijnen. Daarbij komt dat de Europese Commissie op 21 september een voorstel tot richtlijn heeft aangenomen waarbij een harmonisatie van de bewaarplicht in het leven wordt geroepen voor internetproviders betreffende alle ‘internetcommunicatiedata’, en dit voor een periode van zes maanden: Zie “Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bewaring van gegevens die zijn verwerkt in verband met het aanbieden van openbare elektronische communicatiediensten en tot wijziging van Richtlijn 2002/58/EG (COM 2005/438)”, 21 september 2005. A. BENOIT-MOURY, N. THIRION, “Beroepsgeheim, confidentialiteit en de bedrijfsjurist: de nieuwe situatie”, T.R.V. 2002, 3 e.v.; J. VAN CAENEGEM, “Beroepsgeheim voor de bedrijfsjurist” in X., Liber amicorum. Commission Droit et Vie des Affaires. 40ème Anniversaire (1957-1997), 27-62. De Europese Commissie heeft een NoE (Network of Excellence) opgericht waarin op interdisciplinaire wijze onderzoek samengebracht wordt i.v.m. de Future of IDentity in the Information Society: http://www.fidis. net. Advocatenkantoren zouden best software voor anoniem browsen installeren. Indien u Google gebruikt en een zoekopdracht ingeeft, bijvoorbeeld om uw tegenpartij te screenen of om argumenten in een bepaalde rechtszaak te vinden, zal u merken dat in de adressenbalk van de resultatenlijst, de zoektermen van uw zoekopdracht staan. Bv. wanneer men de termen “Justitiepaleis” en “bomaanslag” ingeeft, zal in de adressenbalk verschijnen: http://www. google.com/search?sourceid=navclient-ff&ie=UTF8&rls=GGGL,GGGL:2005-09,GGGL:en&q=justitiepaleis +bomaanslag. Al deze zoektermen worden verwerkt en bewaard door Google. Derden kunnen uw browser- en zoekopdrachten echter bespioneren van buitenuit. Bepaalde softwareprogramma’s zoals TOR (http://tor. eff.org/) laten toe dat zeer moeilijk achterhaald kan

U blogt toch ook? Over advocatenblogs en juridische regels die erop van toepassing (kunnen) zijn

Recommend Documents