u bent nergens nog veilig

IMEC HEEFT 1 MILJARD NODIG OM IN DE RACE TE BLIJVEN

www.trends.be

GEPENSIONEERDEN MOGEN MEER BIJVERDIENEN

> ISSN 0776-3387 - P509560 - www.trends.be

TRENDS NR 24 - 39STE JAARGANG - €5,50 13 JUNI 2013

FINANCIEEL-ECONOMISCH WEEKBLAD VAN 13 TOT 19 JUNI 2013

FRANK MEYSMAN (THOMAS COOK) ‘GLAZEN PLAFONDS BESTAAN NIET’

u bent nergens nog veilig

PN

Bizz

STARTER: BUNDL

91

PROJECTEN heeft Bundl afgewerkt in zijn vierjarige bestaan.

WAPEN TEGEN DE CRISIS “De crisis dwingt bedrijven om zichzelf opnieuw uit te vinden en die komen dan terecht bij een creatief bureau. De crisis was dus geen hindernis om Bundl op te richten, maar net een kans”, zeggen Thomas Van Halewyck, Pieter Van de Velde en Nicolas Cap, de oprichters van Bundl. De twee productontwikkelaars en een econoom stampten het bedrijf in 2008 uit de grond. “Productontwikkeling wordt vaak te eng begrepen. Het product wordt geïsoleerd bekeken. Bundl staat daarentegen voor een geïntegreerde aanpak waarbij product en merk samenvallen.” Bundl biedt werk aan zes mensen en mag toonaangevende ondernemingen tot zijn klanten rekenen. Zo deden Duvel Moortgat, Niko, Brabantia en de Antwerpse Zoo al een beroep op de diensten en trendanalyses van de start-up. Het Antwerpse bedrijf ontwierp ook de nieuwe waterbussen van Sip-well, de marktleider in drinkwatervoorzieningen op kantoor. “Bedrijven zien Bundl als een wapen tegen de crisis. Wij merken dat bedrijven in dit economische klimaat inzetten op brede, radicale innovatie. Wij zijn het bureau dat bedrijven begeleidt om breed te denken en samen met hen de juiste beslissingen neemt.” z JOCHEN VANDENBERGH

WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 97

BIZZ STARTERS

S TA R T U P S . B E W I L DE O N DE R S T E U N I N G VO OR S TA R T E R S S T R O O M L I J N E N

Dating voor jonge ICT’ers Startende IT-ondernemers kunnen binnenkort terecht op het forum Startups.be. “Het wordt een onestopshop waar ze informatie, faciliteiten en coaches kunnen vinden, en hun netwerk uitbouwen”, vertelt managing director Karen Boers. Ze wil orde scheppen in de wirwar aan organisaties die starters ondersteunen. SIMON VAN DORPE EN JOHAN DE CROM

D

e traditionele industrieën kunnen rekenen op een geoliede machine aan netwerken, adviesorganen en investeerders met kennis van zaken. Die omgeving staat voor de internet- en mobieletelefoniesector nog in zijn kinderschoenen, terwijl ze net broodnodig is. In sectoren als de ICT, waar starters vanaf dag een in een internationale context opereren, dreigt de wirwar aan organisaties een hak op de groei te zetten. “Het goede nieuws is dat er veel ondersteunende organisaties zijn, maar de ondernemers zien door de bomen het bos niet meer”, zegt Karen Boers. De startupexpert stond bij haar vorige werkgever, de ICT-onderzoeksorganisatie iMinds (het vroegere IBBT), in nauw contact met ondernemers. “Het is tijdrovend om via internet of netwerkevenementen uit te zoeken wie nu eigenlijk wat doet. Heel wat starters geven er dan de brui aan en laten het hele instrumentarium links liggen.” De versnippering in het aanbod is historisch gegroeid. Overheidsagentschappen en federaties als Voka, Agoria, Agentschap Ondernemen of Flanders Investment & Trade en initiatieven als Ghent Web Valley, Avenue L, BetaGroup en We Start Up vertrekken van hun eigen dienstverlening. Zo ontstonden er overlappingen in het aanbod. Bij iMinds bracht Boers 25 organisaties samen voor een startersevent met workshops over financiering, 98 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

“Vorige week liepen weer zes delegaties in het spoor van de prinselijke missie naar de VS. Probeer dan maar eens aan te kloppen bij Google of Facebook” Karen Boers, Startups.be marketing en internationalisering. Uit dat evenement groeide de behoefte aan een platform als Startups.be. Naar schatting 200 organisaties zijn professioneel bezig met de ondersteuning van ICT-starters. Boers hoopt dat zo veel mogelijk ervan 1000 euro lidgeld betalen om deel uit te maken van de nieuwe organisatie. “Als we daarvan de helft kunnen aansluiten, zijn we al redelijk representatief.”

Matchmaker Het platform wordt geen bibliotheek met teksten over bedrijfsbeheer en droge informatie, maar een soort permanente beurs voor professionals. Er komt een

zoekfunctie om geschikte partners te vinden, bijvoorbeeld voor wie op zoek is naar een sociaal secretariaat om zijn administratie in orde te brengen, een coach om zijn plannen mee te bespreken of cofinanciers voor zijn bedrijf. Startups.be wil als matchmaker fungeren. Starters vullen enkele criteria in over de aard en grootte van hun bedrijf en worden dan gekoppeld aan partners en bedrijven die hen kunnen helpen. Het platform wil ook buiten het internet actie ondernemen. Er komen netwerkbijeenkomsten, lezingen en interessante starters mogen met Startups.be mee naar internationale IT-conferenties. Techstarters zijn er ondertussen genoeg. België kende de jongste jaren, met onder meer Sebastien De Halleux, die zijn bedrijf Playfish voor 400 miljoen euro verkocht, enkele succesverhalen die de startupscene een boost gaven. Er zijn ook een aantal ondernemers die als rolmodel dienen voor de jonge wolven. Het is geen toeval dat de meest invloedrijke figuren van het netwerk, Bart Becks en José Zurstrassen, oudgedienden van Skynet zijn. Ze zijn de meest ervaren Belgische ondernemers van de jonge internetgeneratie. Al kreeg de reputatie van Bart Becks onlangs een knauw door de problemen bij zijn bedrijf SonicAngel. In het bestuur van Startups.be zitten bekende namen uit de starterswereld als Alain Heureux, Peter Hinssen, Jurgen Ingels, Sylvie Irzi, Antoine Perdaens en Ramon Suarez. Het platform wordt op

≤

PN

KAREN BOERS “Startups.be is niet zozeer een nieuwe organisatie, maar een manier om de bestaande organisaties in kaart te brengen, en het voor de starters eenvoudiger te maken hun weg naar de ondersteuning te vinden.” WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 99

BIZZ STARTERS

≤ 19 september gelanceerd als loket en ‘Een nieuwe laag boven de bestaande wirwar’ forum voor de ICT-sector en breidt zich op termijn misschien uit naar clean- of biotech. Ook starters in die sectoren hebben nood aan financieringsrondes om aan schaalvergroting te kunnen doen. Het Belgische karakter van Startups is een pluspunt, maar bemoeilijkt dat de overheidssteun niet? KAREN BOERS. “iMinds, het Brussels Agentschap Ondernemen en het Waalse AWT zijn in december onder de gezamenlijke vlag ‘Startups.be’ naar de Parijse internetbeurs LeWeb getrokken. Daarmee speelden ze in op een andere nood: het middenveld ondersteunen om op een professionele manier de internationalisering van de starters te helpen. Vorige week liepen weer zes delegaties in het spoor van de prinselijke missie naar de VS. Probeer dan maar eens aan te kloppen bij Google of Facebook. De extra kosten betekenen ook dat je op minder beurzen aanwezig kunt zijn. Vergeet niet dat we opboksen tegen de budgetten van Frankrijk of Duitsland.” Was een nieuwe organisatie wel nodig? BOERS. “Startups.be is niet zozeer een

nieuwe organisatie, maar een manier om

De Schot Gilbert West van Green Crowding, een crowdfundingwebsite voor duurzame energie, woont al een tijd in België en heeft een goede kijk op de startups in ons land. “Ik verwacht dat je op Startups.be de starters kunt ontdekken, maar voorlopig zie je alleen de organisaties. Het idee om de organisaties te harmoniseren, is goed, maar voorlopig wordt er alleen

een bijkomende laag aan de bestaande wirwar toegevoegd. Binnenkort hebben we geen start-ups meer. Het ecosysteem is groter dan het eigenlijke aantal starters, gelukkig neemt hun aantal de jongste jaren toe.” “Er is nood aan meer specialisatie. Zo werd in Oostende onlangs Greenbridge opgericht voor ingenieurs en cleantech. Aan de universi-

de bestaande organisaties in kaart te brengen, beter bekend te maken en het voor de starters eenvoudiger en efficiënter te maken om hun weg naar die ondersteuning te vinden. De behoefte aan zo’n gemeenschappelijk platform werd aanvankelijk uitgesproken door de organisaties die start-ups ondersteunen. Het werd bevestigd door de starters tijdens de Tech Startup Day in 2012 en in een recente online-enquête.”

teiten zijn ook goede biotechresearchcentra verbonden. De internet- en ICT-netwerken hinken achterop. Wat ook ontbreekt is een opleiding ondernemen in het hoger onderwijs. Dat is niet moeilijk, je laat mensen een project voorstellen en je vraagt daarna aan de groep of ze een idee hebben waarover hij sprak en of ze het zouden kopen.”

Worden starters niet te veel gepamperd door dat grote ecosysteem? BOERS. “Starters in deze sector staan van in het begin voor heel wat uitdagingen tegelijk. Het gaat bovendien vaak om erg kleine teams. We kunnen niet van al deze microbedrijven verwachten dat ze over de expertise en ervaring beschikken in marketing & sales, business development, ICT, hr, financiën, enzovoort. De internationale context maakt ook een snelle

DE VERSNIPPERDE STEUN AAN STARTERS

Vlaanderen

• • •

Agentschap Ondernemen Agentschap Ondernemen van de Vlaamse overheid iMinds Onderzoeksinstelling van de Vlaamse overheid in Gent. FlandersDC Vlaamse organisatie voor ondernemingscreativiteit, bekend van Eénprogramma De Bedenkers

100 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

• • • •

Idealabs Ondernemershub met coworkingruimte in Antwerpen Bryo Ondersteuning van jonge ondernemers (Voka) Unizo Begeleidt en ondersteunt starters Kaai.16 Hasseltse coworkingruimte en creatieve hotspot

Wallonië

•

• •

Creative Wallonia Waalse tegenhanger van Flanders DC om creativiteit en innovatie te promoten ASE Waals overheidsagentschap om de economie te stimuleren, gaat binnenkort op in het AEI Nestup

“Het goede nieuws is dat er veel ondersteunende organisaties zijn, maar ICT-starters zien door de bomen het bos niet meer” Karen Boers, Startups.be Startup Norway, Startup Genome, dat start-ups over de hele wereld in kaart brengt, en Cofounderslab.”

PN

introductie op de buitenlandse markt van vitaal belang. We kunnen het niet alleen overlaten aan de doorgewinterde executives die al een internationaal netwerk hebben.”

KAREN BOERS “Onze regio is zeker geschikt om uit te groeien tot een centrum van de toekomstige kenniseconomie.”

•

Start-upaccelerator voor ICT-starters AWT ICT-platform voor Wallonië

Trekken zulke ICT-start-ups niet beter naar Europese startuphubs als Berlijn of Londen? BOERS. “Er zijn zeker enkele interessante hubs in Europa, maar onze centrale ligging, ons multiculturele karakter, de aanwezigheid van een aantal sterke universiteiten en strategische onderzoekscentra maken onze regio zeker even geschikt om uit te groeien tot een centrum van de toekomstige kenniseconomie. Het is vanzelfsprekend de bedoeling om Startups.be ook uit te bouwen tot een interessante partner voor buitenlandse community’s en netwerken. Zo zijn er al contacten met

• •

Brussel

• • •

TEDxBrussels Evenementen met gastsprekers Mobile Monday Brussels Driemaandelijkse conferentie over mobiele technologie Betacowork Coworkingruimte in Brusselse technologie-incubator ICAB

Wat zijn de grootste hinderpalen voor Belgische starters? BOERS. “Het is moeilijk om voldoende grote rondes van vervolgfinanciering op te halen na de opstartfase. Hoewel er stilaan beterschap komt, moeten veel beloftevolle starters hun heil zoeken in het buitenland. Dat betekent meestal dat het hele bedrijf en dus ook de potentiële economische impact België verlaat. Of dat de starter wordt opgekocht door een grotere vis, denk maar aan Acquia van Dries Buytaert, Storify van Xavier Damman, Netlog van Lorenz Bogaert en Toon Coppens, Playfish van Sebastien De Halleux of Scanadu van Walter De Brouwer.” z

Café Numérique Voordrachten en netwerking over digitale thema’s in Brussel en Wallonië Bao Brussels Agentschap Ondernemen

Federaal

•

MIC Microsoft Innovation Centers in Brussel, Bergen, Kortrijk en Genk Publiek-private samenwerking die ICT-bedrijven ondersteunt

•

Westartup Laagdrempelig netwerk in Brussel dat starters ondersteunt

•

Webmission Delegatie Belgische ICT-ondernemers die hun bedrijf in het buitenland promoten BetaGroup Netwerk voor internetondernemers met meer dan 6000 leden. Ze komen maandelijks bijeen aan de ULB Agoria Federatie voor de technologische industrie in België

• •

WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 101

BIZZ STARTERS

De top 100 van de ICT-twitteraars Uit de top 100 werden de accounts gefilterd die niet strikt tot de ICTstartersscène behoren. De negen meest invloedrijke twitteraars zijn:

De Brusselse gegevensanalist Mango Information Systems heeft voor Trends de invloedrijkste 100 ICT’ers op Twitter gevisualiseerd. Omdat vrijwel iedereen elkaar volgt, zijn de onderlinge verbindingen bijzonder intensief. De twee landshelften komen als relatief afzonderlijke delen uit de kaart naar voren. In het onderste deel herkennen we 102 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

de Franstalige Twitteraars, in het bovenste de Vlamingen. De meeste figuren in het midden zijn met beide netwerken sterk verbonden en werken hoofdzakelijk in Brussel. Aan de rechterkant vinden we enkele politici en journalisten terug die niet uitsluitend in dit netwerk verbonden zijn. De ondersteunende organisaties

•

Neelie Kroes (@neelieKroesEU) Eurocommissaris voor de digitale agenda Volgers: 70.478, Volgt: 4567

•

Ben Piquard (@benpiquard) Directeur van het Microsoft Innovation Center Belux Volgers: 1374, Volgt: 1122

•

José Zurstrassen (@josez) Oprichter Skynet en Keytrade Bank Volgers: 774, Volgt: 212

•

Leo Exter (@leoexter) Medeoprichter van Westartup en Betainvest Volgers: 2245, Volgt: 2330

•

Damien Van Achter (@davanac) Medeoprichter accelerator Nest’Up Volgers: 9125, Volgt: 6866

•

Bart Becks Oprichter SonicAngel en Angel.me Volgers: 5293, Volgt: 2461

•

Ramon Suarez (@ramonsuarez) Medeoprichter Betacowork Volgers: 4345, Volgt: 268

•

Nick De Mey (@nickdemey) Medeoprichter Idealabs, Cardrops en Board of Innovation Volgers: 4881, Volgt: 1624

bevinden zich aan de buitenkant omdat ze meer interesse hebben in de starters zelf dan externe accounts. De afstand tussen de punten is bepaald door de mate waarin de personen met elkaar verbonden zijn. De visualisering werd gemaakt door Mehdi El Fadil, de oprichter van Mango Information Systems. Op basis

van 25 willekeurige accounts uit de ICT-starterswereld werden hun 35.000 volgers in kaart gebracht. De Authoritymethode heeft de invloed van deze 35.000 accounts berekend. Die berekening meet de relatieve invloed. De Klout-score meet de absolute invloed en dan zou Barack Obama het meeste invloed hebben. z

BIZZ ELEKTRO

T W E E C O N S U LTA N T S N E M E N H E T E L E K T R O B E D R I J F D A L C Q  F R I F R I  O V E R

Frieten en wafels gaan internationaal De frituurpannen en wafelijzers van Frifri veroveren de wereld. Sébastien Frédérich en Gautier Rouyer mikken op internationalisering en diversifiëring sinds ze in 2011 het Belgisch elektromerk overnamen. CHRISTOPHE CHARLOT, FOTOGRAFIE IG/JONAS HAMERS

S

ébastien Frédérich en Gautier Rouyer zijn twee dertigers. Ze leerden elkaar kennen bij de consultant McKinsey, maar koesterden altijd al ondernemersambities. Ze onderzochten de meest uiteenlopende dossiers, van binnenhuisinrichting tot schoonheidsproducten. In 2011 trok het dossier-Frifri hun aandacht. “Het merk sprak ons enorm aan”, herinnert Frédérich zich. “Enerzijds omdat het door en door Belgisch is, anderzijds omdat het een topmerk is, dat in België uitstekende verkoopcijfers kan voorleggen.” Toen ze de fabriek van de nv Dalcq in het Waals-Brabantse dorp Orp-Jauchet bezochten, bleek hun intuïtie te kloppen. Na een analyse van de rekeningen werd het bedrijf met tien werknemers en een omzet van 4 miljoen euro gezond bevonden, ondanks enkele zware afschrijvingen. Het genereerde een recurrente cashflow en had veel groeipotentieel, vooral voor de export. In november 2011 beklonken ze de deal met de oprichter Denis Dalcq. Het duo ging snel aan de slag om de wereld van de frituurpannen en wafelijzers, de sterproducten van Frifri-Dalcq, beter te leren kennen. Daarbij konden ze rekenen op het bedrijfsteam en de voormalige eigenaar, die actief bleef in de zaak. Rouyer werkte twee jaar voor ArcelorMittal en bekleedde diverse functies 104 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

SEBASTIEN FREDERICH EN GAUTIER ROUYER Frifri jaagt zijn Amerikaanse droom na met de verkoop van wafelijzers.

bij McKinsey en Deloitte Consulting. Hij nam het management, de productie en de ontwikkeling van nieuwe producten voor zijn rekening. Frédérich was drie jaar aan de slag bij McKinsey en deed een pak ervaring op in verkoop en marketing bij BeTV, BNP Paribas Fortis en Voo. “Als we voor een bepaalde opdracht een echte vakspecialist nodig hebben, schakelen we de juiste personen in uit onze vrien-

den- en kennissenkring”, legt Frédérich uit.

Eerst Frankrijk, dan de VS In België bezit het merk een marktaandeel van 25 procent, ongeveer evenveel als zijn rivaal Fritel. Het heeft ook meer dan de helft van de wafelijzermarkt in handen. Daar zit misschien nog wat rek op, maar meer niet. Groei is de top-

Van Zwitsers tot Belgisch product Denis Dalcq ontdekte het merk Frifri toen hij aan het einde van de jaren 60 op een reis was in Zwitserland, waar het sinds 1947 bestond. In eerste instantie voerde hij het product in, later nam hij de productie in eigen handen, met instemming van de Zwitserse eigenaar. Dalcq betaalt tot op vandaag royalty’s aan Frifri Aro in Zwitserland voor het exclusieve gebruik van het merk. Frifri Aro kwam intussen in handen van de Amerikaanse groep Middelby Corporation. Het Belgische en het Amerikaans-Zwitserse bedrijf blijven uit elkaars vaarwater: Frifri Aro verkoopt alleen professionele toestellen (tussen 500 en 10.000 euro), FrifriDalcq mikt op de particuliere markt. Vandaag prijkt dus het label Made in Belgium op de verpakkingen. De kmo werkt hoofdzakelijk met Belgische onderaannemers behalve voor de kop van de friteuse, waarvan de thermostaat uit Baskenland komt. De onderdelen worden geassembleerd in het atelier in Orp-Jauche. De arbeiders produceren er tot 500 frituurpannen en wafelijzers per dag.

80.000

FRITEUSES van het merk Frifri verkoopt Dalcq gemiddeld per jaar, plus 30.000 wafelijzers en 15.000 bakvormen voor wafelijzers.

prioriteit en daarbij denken de beide bazen meteen internationaal. Rouyer en Frédérich mikken dan ook resoluut op het buitenland. De eerste markt die ze willen aanpakken, is Frankrijk, waar jaarlijks 1,2 miljoen frituurpannen de deur uitgaan. De Franse markt wordt gedomineerd door gigant Seb, die al jaren goede relaties onderhoudt met de distributeurs. Het is niet gemakkelijk om voet aan de grond te krijgen in de Franse winkels. Toch is het duo optimistisch. “Naast uitstekende technische argumenten spelen we ook de troef uit dat onze producten semiprofessioneel en dus niet louter voor huishoudelijk gebruik zijn. We zitten dus niet echt in hetzelfde vaarwater. In Frankrijk zijn onze producten tussen 10 en 30 euro duurder dan traditionele friteuses.” Vandaag is Frifri verkrijgbaar bij een aantal Franse ketens, vooral in het noorden van het land. De volgehouden inspanningen in Frankrijk hebben sinds begin dit jaar al een groei van 30 tot 40 procent opgeleverd. Op zich geen krachttoer, aangezien het merk vrijwel van nul start. Het haalt nauwelijks 2,5 procent van zijn omzet buiten België. Na Frankrijk wil Frifri de Verenigde Staten veroveren. De eerste contacten zijn gelegd en vanaf 2014 wil het bedrijf er voluit voor gaan. Verrassend genoeg wil Frifri zijn Amerikaanse droom eerst verwezenlijken met zijn wafelijzers. “Het is een interessante niche, waar we sterk in staan.” Daarna volgen de friteuses. Later wil de kmo nog vier grote markten inpalmen: het Verenigd Koninkrijk, Canada, Brazilië en Rusland. De buurlanden Nederland en Duitsland zijn minder interessant, omdat de jaarlijkse verkoop van friteuses er sowieso te laag ligt. Voor haar mondiale veroveringstocht heeft de firma onlangs een nieuwe internationale merknaam gedeponeerd: Cuisto.com. Het nieuwe merk zal overal worden gebruikt, behalve in België, waar Frifri een begrip is.

Nieuwe producten Frifri laat de Belgische markt niet vallen. “Al is de markt tussen januari en april 2013 met 5 procent gekrompen in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar”,

zegt Caroline Cauwenberghs, consulente bij GFK Retail. Frifri wint een paar procent en wil zijn sterke positie absoluut behouden. Als het merk op zijn lauweren rust, dreigt het te worden ingehaald door concurrent Fritel. Vandaar dat het veel promotieacties voert. Aangezien het merk in België al een mooi marktaandeel bezit voor frituurpannen, mikt het nu op andere producten om zijn binnenlandse groei veilig te stellen. Misschien met zelf ontwikkelde producten, maar om te beginnen vooral met het verdelen van andere merken. Zo

“Als we voor een opdracht een echte vakspecialist nodig hebben, schakelen we de juiste personen in uit onze vrienden- en kennissenkring” ging de nieuwe Frifri-top in zee met het Bretoense merk Krampouz, dat onder meer een toestel op de markt brengt dat kan dienen als flensjespan of als plancha (kookplaat). Op die manier kan Frifri nieuwe groeimarkten aanboren, op voorwaarde dat het publiek en de distributeurs mee willen. Op papier een zinvol initiatief, want de firma kan nu volop haar logistiek en haar netwerk inzetten om grotere volumes te draaien. In diezelfde filosofie wil de Waalse kmo haar merk ook uitbouwen via een reeks producten die ze niet zelf fabriceert. Ze vond daarvoor onlangs een Zwitserse partner die dezelfde kwaliteit levert. Op termijn hopen de overnemers een vijftiental producten te hebben onder het merk Frifri. z WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 105

PN

BIZZ ZOOM

Sterren op en naast de auto’s

Een jazzconcert en daarna gastronomisch dineren in een showroom. Dat gebeurt in The Mercedes House in Brussel. De aanpak van de Duitse autoconstructeur is een voorbeeld van ervaringsmarketing. BENNY DEBRUYNE

106 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

Het merk beleven The Mercedes House is een showroom van Mercedes-Benz aan de chique Brusselse Zavel. Het gebouw werd gerenoveerd door architect Jo Crepain. Tussen de recentste modellen van Mercedes-Benz en Smart kun je er een concert of het restaurant bezoeken. “Ervaringsmarketing betekent dat je de positionering van het merk beleeft”, zegt marketingmanager Jo Willems. “Mercedes is een premiummerk en de activiteiten moeten op hetzelfde niveau staan als ons merk en de waarden ervan uitstralen. Je probeert een noemer te creëren onder je merk, die zo duidelijk is dat mensen bijna kunnen vastpakken waar je voor staat.”

De keuken van Bart De Pooter Bart De Pooter is chef van de Pastorale in Reet, een restaurant met twee Michelinsterren. Sinds vorig jaar werkt hij samen met The Mercedes House. De showroom werd verbouwd om er de restobar WY in onder te brengen. Het restaurant ging in september 2012 open. “Binnen- en buitenlandse ministers huurden het restaurant al af, maar je kunt er ook gewoon binnenlopen voor een lunch of een diner”, zegt Willems. Alle gerechten zijn creaties van De Pooter, maar de keuken is in handen van chef Guus Van Zon. Het restaurant biedt plaats aan 40 mensen en bevat ook een cocktailbar.

12.307

WAGENS van Mercedes-Benz werden ingeschreven tijdens de eerste vijf maanden van dit jaar, goed voor een marktaandeel van 5 procent.

Jazz en klassieke muziek Rond en aan de piano wordt elke zaterdagavond muziek gemaakt tijdens de Musical Saturdays. De grote, maandelijkse concerten op donderdag vinden plaats op de benedenverdieping. Op 20 juni komen 60 tot 120 mensen luisteren naar het Nederlandse Sanna van Vliet Trio. Bezoekers betalen 15 euro voor het concert met een welkomstdrankje of 75 euro als ze ook blijven eten. Er is nog meer kunst aanwezig, met enkele werken van de Italiaanse beeldende kunstenares Matilde Alessandra.

Geen verkoop De klemtoon van The Mercedes House ligt op merkbeleving en niet zozeer op verkoop. Er worden geen wagens verkocht, al zou daar binnenkort toch verandering in komen. Bezoekers krijgen steevast de exclusiefste of nieuwste modellen te zien. Er worden wel allerlei gadgets en accessoires van het merk verkocht in de winkel.

500

MENSEN kunnen worden ontvangen op de twee verdiepingen van The Mercedes House als bedrijven de ruimte afhuren als businesscenter.

Van melomanen tot Chinezen The Mercedes House wordt bezocht door een heel divers publiek: naast de klassieke Mercedes-klanten worden ook mensen die een tweedehandse Mercedes kopen uitgenodigd. Melomanen komen af op de muziek, terwijl andere bezoekers geïnteresseerd zijn in het restaurant of de shop. “We hebben ook al geadverteerd in een Chinees magazine, omdat we ook veel toeristen over de vloer krijgen”, zegt Willems. WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 107

BIZZ SOCIALE MEDIA

SLAPENDE GEBRUIKERS REMMEN BEDRIJFSNETWERKEN AF

Slapers, word wakker Veel werknemers vinden bedrijfsnetwerken als Yammer een overbodig communicatiekanaal. Ze zijn slapende gebruikers. Communicatiespecialist Huib Koeleman heeft de oorzaken in kaart gebracht. HANS HERMANS

S

ociale media leveren niet altijd de interactie op die ervan wordt verwacht. Dat ervaren heel wat bedrijven nadat ze een intern sociaal netwerk hebben opgestart via het Amerikaanse Yammer, het Belgische Knowledge Plaza of het Franse Bluekiwi. Dat het resultaat tegenvalt, is onder meer te wijten aan de vele slapende gebruikers. Die checken nauwelijks nieuwe berichten, laat staan dat ze meewerken door berichten of foto’s te posten.

Ook Huib Koeleman, een expert in veranderingscommunicatie, had meer verwacht van de bedrijfsnetwerken. En dan werkt hij nog met Nederlanders, die doorgaans mondiger zijn dan Vlamingen. Volgens Koeleman is de grote opdracht plekken te vinden waar mensen hun mening gemakkelijk ventileren, los van het systeem. “Ik hoop dat sociale media nog meer zullen doorbreken, vooral om samen dingen te ontwikkelen en kennis te delen”, zegt Koeleman. “Maar je ziet organisaties waar het op dit moment stokt. Het is

interessant te kijken naar de oorzaken, om te leren hoe we beter maatwerk kunnen leveren.”

Baas kijkt mee Koeleman heeft vastgesteld dat er een groot verschil is in de manier waarop sociale media privé en professioneel worden gebruikt. “Privé wordt op sociale media gemakkelijk gereageerd. De commentaren kunnen ook weleens bitsig zijn. Daar staat tegenover dat werknemers voorzichtig zijn als hun baas meekijkt.

Actief met Yammer Yammer is veruit het bekendste interne bedrijfsnetwerk. De Amerikaanse multinational Microsoft, die Yammer midden 2012 heeft gekocht voor 1,2 miljard dollar, verwacht veel van de sociaalnetwerksite. Het aantal gebruikers klom in 2012 van 5 miljoen naar meer dan 7 miljoen. Microsoft zal het netwerk op lange termijn integreren met zijn informatieuitwisselingsplatform SharePoint en andere Officeen Dynamics-producten. 108 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

De vele slapende gebruikers remmen het succes af. Tom Deburghgraeve, copywriter en project- en accountmanager, ziet de oplossing voor dat probleem in kleine teams die online werken. “Zelf zijn we erin geslaagd ons interne mailverkeer terug te dringen en bepaalde praktische informatie op een centrale plaats te stockeren. Door specifieke open of gesloten groepen te creëren zijn de juiste mensen continu op de hoogte van alle evoluties en

afspraken. Dat is erg handig voor collega’s die deeltijds of voltijds in outsourcing aan de slag zijn. Ze blijven zo deel uitmaken van het team.” Consultant Gregory Culpin werkt voor het Belgische Knowledge Plaza, een concurrent van Yammer. Hij wijst op een ethisch probleem: de gegevens die een werknemer op Yammer post, zijn niet langer van hem. “Je bezit het netwerk niet en je mag geen back-up uitvoeren. Als oplossing kunnen bedrijven

de volle prijs betalen, maar ook dan blijven er beperkingen.” Bovendien is de veiligheid van de gegevens niet gewaarborgd, zegt Culpin. “Yammer valt onder de Patriot Act, waardoor de Amerikaanse regering alle data kan inkijken. Het hoeft zich niets gelegen te laten liggen aan de striktere Europese regels. Ik neem aan dat het beschermen van kennis en gegevens voor een bank met meer dan 5000 werknemers een belangrijk punt kan zijn.”

HUIB KOELEMAN “Werknemers zijn vaak voorzichtig als hun baas meekijkt.”

Ook veel managers vinden het eng om mee te discussiëren. Iemand suggereerde me een soort darkroom op te richten, om de interne communicatie te stimuleren. Managers zouden zo hun mening anoniem kwijt kunnen, zonder dat ze er meteen op worden afgerekend. Op zich is dat een creatief voorstel, waar ik goed om heb gelachen, maar dat idee zal het niet halen.” Een ander probleem ziet Koeleman bij het opstellen van de communicatieplannen. “Ik zie te veel communicatiemensen die in een strak plan geloven. Zulke plannen botsen al gauw met de snel veranderende context bij veranderingstrajecten. Je kunt onmogelijk inschatten hoe de situatie er over een jaar uitziet. Het is beter een stip aan de horizon voor ogen te houden en daar stap voor stap naartoe te werken. Na elke stap kun je je afvragen: heeft die stap het juiste effect gehad? Waar staan we vandaag? Hoe plannen we de volgende stap?” Een bedrijf kan de sociale media op die manier geleidelijk aan inschakelen. Dat is vaak beter dan een grootse lancering, waarbij druk wordt gezet op de medewerkers om het bedrijfsnetwerk actief te

“Er is een eenvoudige stelregel voor succes: zorg voor voldoende mankracht om het delen van content te stimuleren en te modereren” bezoeken en te gebruiken. “Sommige organisaties posten er bewust hun belangrijke nieuws”, horen we van een ervaringsdeskundige, die deze aanpak afkeurt.

Mankracht “Er worden ook veel inschattingsfouten gemaakt”, vult Koeleman aan. “Bij het opstellen van het budget wordt vaak gedacht dat sociale media gratis zijn. Aan-

gezien iedereen kan bijdragen aan sociale media, heb je geen mensen nodig om die media te vullen, is de redenering. Dat klopt niet. Bij de experimenten, proefprojecten en -labs die ik heb begeleid, is er een eenvoudige stelregel voor succes: zorg voor voldoende mankracht om het delen van content te stimuleren en te modereren. De content zelf moet van de medewerkers komen.” Teams kunnen nieuwe initiatieven vormgeven en lanceren, weet Koeleman. “Ik geloof in teams die zijn samengesteld uit mensen van verschillende afdelingen en met uiteenlopende meningen. Betrek er bijvoorbeeld de secretaresse bij. Zij weet goed wat er leeft in de organisatie. Maar vraag zeker ook kritische mensen. Anders zal bijvoorbeeld niemand zeggen dat er een groep is die een bepaalde aanpak niet ziet zitten, of dat de aanpak technisch niet kan.” Zo ontwikkelde een bedrijf een leuk animatiefilmpje waarmee managers zelf de verandering konden begeleiden. Achteraf bleek dat het niet kon worden verspreid, omdat de computers in het bedrijf geen geluidskaart hadden. Hetzelfde probleem doet zich vaak voor met sociale media. z WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 109

BIZZ PRODUCTIEPROCES

JEF EN TOON MARTENS SCHRIJVEN MEE AAN WERELDHIT

Gouden beats uit Hoogstraten Zonder de broers Jef en Toon Martens uit Hoogstraten hadden Will.i.am en Britney Spears misschien nooit een wereldhit gescoord met Scream & Shout. JULIE DE JONGHE

O

p een nacht kreeg Jef Martens een telefoontje van Black Eyed Peas-frontman Will.i.am. De wereldster had het werk van Lazy Jay, de naam waaronder Jef met zijn broer Toon opereert als producersduo, via een bevriende producer te horen gekregen en wilde samen een nummer maken. Na die nachtelijke telefoon begonnen Jef Martens en Will.i.am heen en weer te mailen. “Zo werkten we 99 procent van de track af. Uiteindelijk gingen we naar Los Angeles voor de finishing touch. Dat was niet nodig, maar wel gezellig. We hebben daar ook de basis gelegd voor twee nieuwe platen”, zegt Jef Martens. “Elkaar ontmoeten, creëert een band. Naast het studiowerk kan je met een

JEF EN TOON MARTENS “We hebben geluk dat we nu langzaamaan in een segment van internationale exploitatie binnenraken, maar van de platenverkoop kan je niet meer leven.” 110 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

pintje staan poolen of samen eens naar je nieuwe auto gaan kijken. Als artiesten onder elkaar.” Het resultaat van de samenwerking, Scream & Shout, is in Amerika ondertussen meer dan 3 miljoen keer gedownload (triple platinum). Wereldwijd verkocht de hit ongeveer het dubbele. “Dat we nu ineens de stempel van superproducers opgeplakt krijgen, maakt ons wel onzeker. We kunnen ons geen misstap veroorloven”, zegt Jef Martens. “Onlangs hebben we het er nog over gehad. We moeten volledig ons ding doen. Zoals het begonnen is, als een hobby in het weekend. Lazy Jay was toen een uitlaatklep om 100 procent onze zin te doen, zonder enig format.”

Schaalvergroting Jef Martens is de creatieve muziekmaker van Lazy Jay, terwijl broer Toon als deejay fungeert. “We vormen een goed team. Ik maak de muziek en Toon is het gezicht naar de buitenwereld. Hij ziet wat aanslaat bij het publiek en laat me nieuwigheden uit de underground horen. Met zijn input ga ik dan weer aan de slag.” Beiden zijn dagelijks met muziek bezig. Terwijl Toon bij de muziekuitgeverij Music All Stars werkt, waar hij auteursrechten — waaronder die van zijn broer — beheert en exploiteert, maakt Jef Martens voltijds muziek. Met zijn persoonlijke houseproject Basto boekt hij internationaal succes. Het toonaangevende Britse muziekweekblad Music Week zette hem in 2012 op nummer 39 van de meest succesvolle songwriters. Wie zoekt naar een videoclip van Basto op YouTube, ziet de man uit Hoogstraten een massa festivalgangers op Tomorrowland of Summerfestival Antwerpen bezweren. Hij treedt wekelijks in het buitenland op en maakt daarnaast, samen met producer Peter Luts, alle muziek voor de danceformatie Lasgo. Een productie met Will.i.am brengt schaalvergroting, maar de broers relativeren: “We vinden het succes van Scream & Shout heel cool, maar zo’n plaat verandert niet omdat het een hit wordt. Ik wil over elk nummer tevreden zijn”, zegt Jef Martens.

“Dat succes valt ook niet zomaar uit de lucht”, gaat Toon verder. “Jef is al zeven jaar zelfstandig muzikant.” “Ik denk dat het als beginnende muzikant erg moeilijk is aan zo’n productie te beginnen”, zegt Jef Martens. “Je moet je rechten kunnen laten verdedigen door een goede muziekadvocaat. Als mensen vragen hoeveel zo’n hit opbrengt, zeg ik: “Tot nu toe -150.000 euro.” Ik heb al een redelijk spaarpotje opgebouwd met wat ik de voorbije zeven jaar heb gedaan. Deejayoptredens zijn heel lucratief. Bovendien kan ik leven van de auteursrechten van Basto, Lasgo en een hit die ik schreef voor de Duitse raveband Scooter. Uiteraard gaat Scream & Shout veel

“Als mensen vragen hoeveel zo’n hit opbrengt, zeg ik: ‘Tot nu toe -150.000 euro’” opbrengen. Hoeveel precies wordt pas in de toekomst duidelijk. We hebben een goede deal met Will.i.am afgesloten en krijgen ongeveer hetzelfde percentage voor de muziek. Daar hebben we niet eens zo hard voor moeten onderhandelen. Dat is een soort artistieke erkentelijkheid van Will. Hij is niet de superster die erop uit is twee kleine garnalen uit Hoogstraten uit te melken. De singleverkoop is wel niet meer wat het vroeger was. We zullen er niet armer van worden, maar het is nu ook weer niet zo dat hier morgen gouden deurklinken op alle deuren hangen.” De achtergrond van de broers helpt hen bij de zakelijke kant van de muziekbusiness. Toon sluit als muziekuitgever wel vaker deals met Amerikaanse artiesten. Jef gebruikt de kennis die hij opdeed tijdens vier jaar rechtenstudies. Het laatste jaar hield hij ermee op en koos hij voor de muziek. “Je kunt alle zaken uit handen geven, maar dat kost geld. Bovendien ben ik een controlefreak. Als er een deal

met Will.i.am wordt gemaakt, ben ik dagelijks in contact met mijn advocaat om de stand van zaken te weten.

Geen bruggen opblazen Maar je mag ook niet te rabiaat zijn, weten de Hoogstratenaren. Het eerste grote succes van Lazy Jay kwam er vorig jaar met het nummer 212. Het nummer werd uitgebracht door de Amerikaanse rapster Azealia Banks, die meteen bijval kreeg van internationale artiesten. De grofgebekte dame vergat de broers om toestemming voor de muziek te vragen. “Ze had het nummer blijkbaar opgevangen in een club en had er een tekst op geschreven”, vertelt Jef. “Zo’n inbreuk op auteursrechten kan je niet vermijden. Je kan er enkel op reageren. Na veel omzwervingen hebben we een fiftyfiftydeal behaald. We hadden ook gewoon geen toestemming voor het nummer kunnen geven, maar dan blaas je je eigen bruggen op. We vonden het nummer goed. Bovendien, hoe meer controverse en aandacht zo’n plaat trekt, hoe meer geld er aan het einde van de rit op je bankrekening staat. De auteursrechten kregen we nog niet, maar aan de verkooproyalty’s verdienden we al ongeveer 100.000 euro bruto. Dat lijkt veel, maar je brengt niet elke maand zo’n plaat uit.” “We hebben geluk dat we nu langzaam in een segment van internationale exploitatie binnenraken, maar van de platenverkoop kan je niet meer leven. Van wat YouTube, Spotify en andere streamingdiensten opbrengen, al helemaal niet. Als ik 100.000 plays op Spotify haal, krijg ik daar misschien 4 euro voor. Dan denk je bijna: houd je 4 euro maar.” Over hun plannen blijft het duo van Lazy Jay vaag. “We hebben een pak ijzers in het vuur. Alle grote internationale platenfirma’s willen een deal . Of we dat doen, is nog de vraag. We zijn al zo ver geraakt zonder hun hulp”, zegt Jef Martens. “Op creatief niveau is er een Bastoplaat featuring Will.i.am in de maak, maar dat kan nog zes maanden duren. Deze maand zijn we vaak op Studio Brussel te horen , want we hebben het themalied gemaakt voor hun zomercampagne On The Rocks.” z

WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 111

BIZZ ZZAP

S T EV E N VA N BELLEGHEM,

De Sound of Maes

DE CONVER SAT ION MANAGER

Zowel frisdrank- als biermerken zoeken naar gedurfde verpakkingen voor edities met een beperkte oplage. Coca-Cola lanceerde onlangs flesjes met voornamen als logo, maar ook Maes laat zich niet onbetuigd. De Belgische brouwer brengt zes nieuwe blikjes uit die de link tussen

Wedstrijden op Instagram

TS

Instagram is een van de nieuwe, hippe sociaalnetwerksites. Ouders zijn op Facebook bevriend met hun kinderen en sindsdien vindt de echte actie plaats op Instagram. Kinderen zoeken uiteraard altijd

een plek waar hun ouders niet zijn. Die plek is voor vele jongeren Instagram. Tal van bedrijven en grote merken krijgen daarom meer en meer interesse in dat netwerk. Op Instagram kun je gemakkelijk foto’s wat mooier maken via een leuke filter. Voorts is het een soort visueel dagboek voor miljoenen mensen. Absolut Vodka lanceerde een tijd

geleden een nieuwe fles. Die was ontworpen door een topdesigner en de fles heette ‘Absolut London’. Absolut koppelde een Instagramwedstrijd aan die verpakking en vroeg de consumenten om een foto van de fles te nemen op een plaats die voor hen Londen symboliseert. Bij de foto moesten de consumenten de hashtag #absolutlondon gebruiken. Zo ontstonden massa’s foto’s van de nieuwe verpakking van het merk. Op Halloween vroeg Dunkin’Donut aan zijn klanten een foto te maken van een verkleed koffiekopje. Daar was ook een hashtag aan gekoppeld. Duizenden mensen deelden de beelden. Zulke acties zijn een leuke kleine speldenprik om het merk een hip randje mee te geven. Steven Van Belleghem is expert in conversationmanagement en bedrijfsleider van het adviesbedrijf B-Conversational.

MAES Op de nieuwe bierblikjes staan muzikale slogans.

het merk en muziek in de verf moeten zetten. Sinds enkele jaren stapelt Maes de partnerschappen met muziekfestivals en concertzalen op. Bovendien bedacht de brouwer het Music Box-concept, een verrassingsact waarbij rockgroepen in een container spelen. Op de nieuwe Maes-blikjes staan muzikale slogans als ‘Music sounds better with Maes’, ‘Last night a dj saved my Maes’ of ‘Alors on Maes’.

Energie besparen dankzij algen De Franse starter Ennesys heeft een originele manier bedacht om bedrijven energie te doen besparen. Door gebruik te maken van zonlicht en CO2 reinigt Ennesys het afvalwater van het gebouw met algen. De microalgen voeden zich met het vuil in het water en groeien in glazen

112 13 JUNI 2013 | WWW.TRENDS.BE

buizen op de muren en de daken van de bedrijfsgebouwen. Na verloop van tijd worden ze geoogst en kunnen ze worden omgezet in energie. Daarna begint het proces opnieuw. Met die verticale algenmuur wordt geëxperimenteerd in de Parijse zakenwijk La Défense.

JURIDISCH

Pierre Van Achter, advocaat bij Simont Braun

PA RTNER S

Ecogroothandel zoekt sociale ondernemers

De rechten op de uitvinding van een werknemer

De Nederlandse importeur en groothandel Pure Jute is dit voorjaar in zee gegaan met het Belgische Maksimo voor de verdeling van producten in gecertificeerde jute, juco en biokatoen. Pure Jute profileert zich als een social enterprise. “Wij verdienen geld aan producten en diensten”, legt oprichter Désirée Rasenberg uit. “We herinvesteren een groot deel van de winst om een maatschappelijk doel te realiseren. Dat betekent dat we met Pure Jute helpen streven naar transparante productieketens. We passen dat toe op onze eigen ecologische

In België bestaat geen algemene wettelijke regeling die bepaalt dat een werkgever automatisch de intellectuele-eigendomsrechten verwerft op uitvindingen die door zijn werknemers worden gerealiseerd. Voor auteursrechten, computerprogramma’s, databanken, tekeningen en modellen bestaan wel regelingen. Algemeen gesteld is het de arbeidsovereenkomst die moet bepalen of de intellectueleeigendomsrechten al dan niet overgaan op de werkgever. Om uit te maken aan wie de rechten toekomen, is het volgende onderscheid van groot belang: dienstuitvindingen zijn uitvindingen die de werknemer doet tijdens de uitoefening van zijn arbeidsovereenkomst; vrije uitvindingen zijn uitvindingen die de werknemer buiten de werkuren en met eigen middelen doet en geen verband houden met zijn taken voor de werkgever. Gemengde of afhankelijke uitvindingen zijn uitvindingen die tot stand komen buiten de werkuren, maar met behulp van de middelen van de werkgever. Alleen bij dienstuitvindingen verwerft de werkgever automatisch de

intellectuele-eigendomsrechten. Kunt u als werkgever aantonen dat de werknemer de opdracht had iets uit te vinden en daarvoor ook werd betaald, dan bent u de eigenaar van zijn uitvinding zonder dat u hem daar iets voor hoeft te betalen. Voor de laatste hypothese bestaat er geen wettelijke regeling en de rechtspraak is verdeeld. Als de werkgever een uitvinding van een werknemer in zijn voordeel gebruikt, loopt hij altijd het risico dat die creatieve werknemer een eis tot schadevergoeding en zelfs tot stopzetting inleidt. Zoiets kan de onderneming behoorlijk op kosten jagen. Vandaar ons advies om de intellectuele-eigendomsrechten op uitvindingen door personeelsleden altijd duidelijk te regelen in de arbeidsovereenkomst of in een contract.

Regel de rechten op uitvindingen altijd duidelijk in de arbeidsovereenkomst of een contract.

Hebt u een juridische vraag voor onze experts? Stuur een e-mail naar [email protected].

TS

Een van onze werknemers heeft een uitvinding gedaan die van cruciaal belang is voor onze verdere industriële activiteiten. Zijn wij eigenaar van die uitvinding? Of moeten we de werknemer betalen om er eigenaar van te worden?

producten, van de fabriek tot de eindgebruiker. De klant weet perfect wat in welke fabriek wordt gemaakt.” Nu Pure Jute op de Belgische markt aanwezig is, zoekt Rasenberg partners die het sociaal ondernemerschap in ons land mee op de kaart willen zetten. “Wij zoeken platformen die kunnen helpen bij bewustmaking over social enterprises en partners die voeling hebben met het transparant maken van productieketens.” [email protected]

WWW.TRENDS.BE | 13 JUNI 2013 113

Al eens aan Kinepolis Business gedacht … … voor spektakel van de bovenste plank? Wilt u uw personeel, klanten of relaties graag écht verrassen? Trakteer hen op een exclusieve vertoning van het adembenemende ‘Worlds Away’, een wervelend 3D-filmavontuur van Cirque du Soleil. In deze verbluffend spectaculaire prent over liefde en verlangen worden uw gasten ondergedompeld in een magie van kleur, licht, muziek, zang, dans en duizelingwekkende acrobatieën! Maakt u er graag een compleet VIP-event van? Wij bieden u bij deze meeslepende film ook aangepaste animatie of exquise catering ‘à la carte’ aan. In elk van onze 11 Belgische bioscopen!

U denkt aan Kinepolis Business voor een onvergetelijk event? Bezoek onze website: www.kinepolisbusiness.com Voor meer info: Lien Van Vynckt – [email protected] - 09 241 01 61

WHEREBUSINESSMEETSPLEASURE

2013

TOURGIDS

DUBBELGESPREK Jurgen Van den Broeck en Mario Aerts

ENT DOCrUtrM etten

Po van alle a5a8rs Tourwinn

Het levensverhaal van

Het merk MARK CAVENDISH

OB56315

Christopher Froome

132 pagina’s

NU te koop

“Ruime gezinsberline met opmerkelijk rijplezier, efficiënt weggedrag en hoogstaand comfort.” Autogids Autogids

Nu vanaf

€ 22.490*

Afgebeeld model is een Mondeo Trend Style uitgerust met accessoires.

FORD MONDEO Trend Style 1.6TDCi - 115pk. Als u op zoek bent naar een vaste waarde die nooit teleurstelt, is de Ford Mondeo een zeer goede optie. Hij ziet er niet alleen sportief uit, hij is het ook. De tot in de puntjes uitgeruste Mondeo Trend Style 1.6TDCi is nu beschikbaar met navigatie en andere technologische nieuwigheden. Bovendien houdt hij zijn CO2-uitstoot en zijn verbruik erg laag. Kortom, de Mondeo staat op scherp. Net als zijn aantrekkelijke prijs. Ontdek hem snel bij uw Ford verdeler. www.nl.ford.be

4,7 L/100 KM. 125 G/KM CO2. * Prijs incl. BTW voor de Ford Mondeo Trend Style 1.6TDCi - 115pk. Prijs na aftrek van alle kortingen, incl. de overnamepremie van € 480 incl. BTW. Bij aankoop van een nieuwe Ford Mondeo, geven wij u de overnamepremie bij overname van uw oude wagen (eender welk merk). De wagen moet volledig zijn en minimum 6 maanden ingeschreven zijn op naam van de laatste eigenaar. De naam van de eigenaar van het nieuwe voertuig en de naam van de laatste eigenaar van het oude voertuig dienen dezelfde te zijn. Actie geldig tot 30 juni 2013. Niet geldig voor fleet en Ford personeel. Geef voorrang aan veiligheid. Milieu-informatie [KB 19/03/2004]: www.nl.ford.be/milieu