INHOUD
Da n kw o o r d
15
O v er de Auteur s
19
B en t u n o g media ?
23
Ho o fds tuk I M edia B a s ic s
27
1. Het publiek vraagt content 1.1 Content als invulling van behoeften 1.2 Content is redactionele inhoud 1.2.1 Informatiecontent
Informatie is een middel Informatie bevat drie lagen Informatie is cruciaal in een democratie 1.2.2 Entertainmentcontent
Entertainment is het doel Entertainment als spiegel van de maatschappij 1.2.3 Fusion in de mediakeuken 1.2.4 Met geld en aandacht betalen voor content
2. De adverteerder vraagt toegang tot het publiek 2.1 Het publiek is tegelijkertijd consument 2.2 Op zoek naar de juiste consument 3. Het mediabedrijf biedt content en toegang tot het publiek 3.1 Het mediabedrijf verkoopt content op de publieksmarkt 3.1.1 Content wordt verpakt in mediaproducten 3.1.2 Een mediaproduct is een economisch en cultureel product 3.1.3 Een mediaproduct is in economisch opzicht een bijzonder product
3.2 Het mediabedrijf verkoopt access to audiences op de reclamemarkt
Ho o fds tuk I B Het media l a nds c ha p 1. De mediabedrijven 1.1 De verschillende media in cijfers 1.1.1 Publieksmarkt
Krantenmarkt Markt van magazines Markt van gratis pers
28 28 34 35 35 37 38 40 40 41 46 46 47 47 48 50 50 51 53 55 56
59 59 59 59 59 61 64
6
Media in beweging
Televisiemarkt Radiomarkt Markt van online media 1.1.2 Reclamemarkt
Krantenmarkt Markt van magazines Markt van gratis pers Televisiemarkt Radiomarkt Markt van online media 1.2 Overzicht van de belangrijkste mediabedrijven 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4 1.2.5 1.2.6 1.2.7 1.2.8 1.2.9 1.2.10 1.2.11 1.2.12 1.2.13 1.2.14 1.2.15 1.2.16
De Persgroep Corelio Concentra Rossel IPM VRT VMMa SBS Belgium Media Ad Infinitum Mediafin RTBF RTL Roularta Media Group Sanoma Magazines Belgium Think Media Mass Transit Media
1.3 Typering van de portfolio 1.3.1 Verspreidingsgebied 1.3.2 Financiering 1.3.3 Profilering
2. Spelers rond de mediabedrijven 2.1 Publieksmarkt 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4
Contentcreatie Contentpackaging Contentverspreiding De mediagebruiker
2.2 Reclamemarkt 2.3 Overheid
Ho o fds tuk II M a r kto ntw ikkel ingen 1. Technologische ontwikkelingen in de mediamarkt 1.1 Basistechnologieën
65 66 68 69 69 69 70 70 71 71 72 73 73 74 74 75 75 76 76 76 77 77 77 78 78 79 79 79 79 79 80 80 80 86 88 88 89 92 93
97 98 99
7
Inhoud 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4
Boekdrukkunst met losse letters Het analoge ethersignaal Het analoge telefoonsignaal Het analoge kabelsignaal
1.2 Digitalisering 1.2.1 Digitalisering van informatie
Het digitale ethersignaal Het digitale kabelsignaal Het digitale telefoonsignaal 1.2.2 Het mobiele telefoonsignaal 1.2.3 Het satellietsignaal 1.2.4 Internet
1.3 Ontwikkelingen in de eenentwintigste eeuw 1.3.1 Breedbandinternet 1.3.2 Convergentie van technologieën 1.3.3 Divergentie van platformen
2. Maatschappelijke ontwikkelingen met impact op de mediamarkt 2.1 Demografische ontwikkelingen 2.1.1 2.1.2 2.1.3 2.1.4
Vergrijzing Individualisering Stijging van het opleidingsniveau Toename van migratie
2.2 Culturele ontwikkelingen 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6
Ontzuiling Afkalving van de klassenmaatschappij Toenemende mobiliteit Toenemende vrije tijd Dominantie van de beeldcultuur Participatie
3. Een veranderende mediabeleving 3.1 Van een massamediabeleving … 3.2 … naar een meer persoonlijke, convergerende en participatieve mediabeleving 3.2.1 Meer aanbod
Meer aanbieders Keuze uit verspreidingsvormen Gecombineerde media 3.2.2 Meer comfort
Betere kwaliteit Navigatie doorheen het aanbod 3.2.3 Meer controle
Controle over wat en wanneer de mediagebruiker consumeert Controle over waar de mediagebruiker consumeert 3.2.4 Meer communicatie
Tweerichtingsverkeer
99 99 101 101 102 102 104 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 113 113 114 115 117 118 118 120 120 122 122 123 125 126 126 128 128 129 132 134 134 135 136 136 138 139 139
8
Media in beweging
Communities 4. Machtsverschuivingen in het medialandschap 4.1 Het publiek wordt machtiger 4.2 Nieuwe spelers betreden het mediaterrein 4.2.1 Nichespelers/nieuwe mediaspelers 4.2.2 Aggregatoren 4.2.3 Distributeurs
4.3 Mediabedrijven herbronnen 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4
Rationalisatie: concentratie Rationalisatie: hergebruik Klassiek businessmodel onder druk? Journalisten: een bedreigde soort?
Ho o fds tuk I I I Str a tegis c he keuz es in een m edia bedrijf 1. Traditionele verdienmodellen in de mediasector 1.1 Belangrijke inkomstenbronnen 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.1.4
Alleen reclame-inkomsten Reclame- en publieksinkomsten Andere commerciële inkomsten Steun van de overheid
1.2 Belangrijke kostenposten 1.2.1 Kostenstructuur 1.2.2 Kostensoorten
Productiekosten Marketingkosten Kosten voor reclamewerving Distributiekosten 2. Traditionele verdienmodellen onder druk 2.1 Sterke fragmentatie van media-aanbod en mediaconsumptie 2.2 Betalen voor content staat ter discussie 2.3 Adverteerders zoeken alternatieven 2.4 Vaste kosten 3. Strategische hefbomen 3.1 Sterke mediamerken als antwoord op fragmentatie 3.2 Internet integreren in de bedrijfsstrategie 3.3 Nieuwe inkomsten door extensions 3.4 Inkomsten uitbreiden bij de adverteerder 3.5 Kostenbeheersing 4. Raad van bestuur en managementteam bepalen de strategie 4.1 Raad van bestuur 4.1.1 Leden 4.1.2 Bevoegdheden
140 142 142 142 142 143 144 144 144 146 147 149
153 154 154 155 156 157 158 158 158 159 159 160 160 160 161 162 162 162 164 164 165 166 168 170 172 174 174 174 175
9
Inhoud
4.2 Managementteam 4.2.1 Leden 4.2.2 Bevoegdheden
4.3 Voorbereiden van het strategisch plan 4.4 Definiëren van de organisatiestructuur 5. De rol van de overheid 5.1 De overheid subsidieert en promoot mediagebruik 5.2 De overheid is 100% aandeelhouder van de openbare omroep 5.3 De overheid is een belangrijke adverteerder 5.4 De overheid als regulator 5.5 De overheid als hoeder van gezonde concurrentie
Ho o fds tuk I V M edia s tr a tegis c h v er m a r kten 1. Van fundamentele bedrijfsstrategie tot tactische actie op de winkelvloer 1.1 Wat is marketing? 1.2 Het verband tussen marketing, merkvisie en bedrijfsstrategie 1.2.1 1.2.2 1.2.3 1.2.4
tactisch niveau Strategisch niveau Niveau merkvisie Niveau bedrijfsstrategie
2. Strategische marketingplanning 2.1 Analyse 2.1.1 Analyse van de sector 2.1.2 Analyse van de concurrentie 2.1.3 Analyse van de doelgroep
Doelgroepsegmentatie 2.1.4 Analyse van de marketingmix
Inzake productbeleid Inzake prijsbeleid Inzake communicatie Inzake distributie- en verkoopbeleid 2.2 Strategische doelstellingen 2.2.1 Het individuele mediamerk
Positioneren De ijkgebruiker 2.2.2 Merkenportefeuille
Merkenportfolio Crossmedia merken 2.2.3 Het productbeleid in de marketingplanning
Product- of line extensions Licensing 2.2.4 Het prijsbeleid in de marketingplanning
177 177 177 177 178 179 179 181 181 181 182
187
189 189 190 190 190 190 192 195 196 196 197 198 198 201 201 201 201 202 203 204 204 206 208 208 213 215 219 223 224
10
Media in beweging 2.2.5 Het distributiebeleid in de marketingplanning
Impact van distributie op het productieproces Losse verkoop of abonnementen? Partners in het distributiebeleid Oplagebeheer 2.2.6 Communicatiebeleid in de marketingplanning
Opstellen van communicatiedoelstellingen Keuze van communicatiepartners Budgetteren
Ho o fds tuk V M edia ta c tis c h v er m a r kten 1. 2. 3. 4.
Het jaarlijkse marketingplan Reclame Prijspromoties Product-plus 4.1 Premiums 4.1.1 Typicals en atypicals 4.1.2 Gratis en betalende premiums 4.1.3 Onmiddellijke en spaarpromoties
4.2 Belevingen 4.2.1 Evenementen 4.2.2 Workshops
5. 6. 7. 8. 9.
Wedstrijden Public Relations Sponsoring Trade marketing Marketingcontrole
Ho o fds tuk VI M edia - a a nbo d ma na gen 1. Mediamerken opgebouwd door content en look’n’feel 2. Contentcreatie 2.1 De actoren 2.1.1 Managementfuncties 2.1.2 Interne productie 2.1.3 Externe productie
2.2 Het creatieproces 2.2.1 Televisie
Genereren van ideeën voor content Conceptbepaling Productie 2.2.2 Magazines
226 226 227 228 232 234 237 240 242
247 249 251 255 257 257 260 261 263 264 265 266 267 270 271 273 274
279 281 285 285 285 287 287 291 291 292 295 299 303
11
Inhoud
3. Contentpackaging 3.1 Selectie van content: parels vissen in een zee van content 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4
Bepaald door onderzoek Bepaald door buikgevoel Bepaald door juiste mix Bepaald door budget
Afweging tussen eigen dan wel aangekochte content Afweging tussen interne dan wel externe productie 3.2 Scheduling 3.2.1 Principes van scheduling 3.2.2 Programmeringsstrategieën
Verticale programmering Horizontale programmering Tegenprogrammering 3.3 Look’n’feel vastleggen 4. Ontwikkelingen 4.1 Ontwikkelingen in de contentcreatie 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5
Fusion van content Nieuwe tv-vormen De grenzen verschuiven: extreme tv Contentproductie wordt duurder en goedkoper tegelijk Multimediale content
4.2 Ontwikkelingen in de contentpackaging 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.2.5
Content wordt hergebruikt Meer live- en evenementen-tv Afname van het belang van programmeringsstrategie Betrokkenheid van de mediagebruiker stimuleren Kapitaal van het merk wordt belangrijker
Ho o fds tuk VI I N ieuw s m a na gen 1. Organisatie van de nieuwsredactie 1.1 Hoofdredacteur 1.2 Nieuwsmanagers 1.2.1 Nieuwsmanagers input 1.2.2 Nieuwsmanagers output
1.3 Redacteuren en journalisten 1.4 Ondersteunende medewerkers 2. Redactiestatuut en beroepsethiek 2.1 Redactiestatuut 2.2 Beroepsethiek 3. Het nieuwsproces 3.1 Het kiezen van nieuws 3.2 Het vergaren van nieuws
307 308 308 309 310 311 313 317 318 319 321 321 324 324 325 327 327 327 328 329 330 330 331 331 331 331 332 332
335 337 338 340 341 341 342 343 344 345 346 348 349 351
12
Media in beweging
3.3 Het verwerken van nieuws 3.4 Het verspreiden van nieuws 4. Invloed van de media en de individuele journalist 5. Ontwikkelingen in nieuwsmanagement 5.1 De wereld staat niet stil 5.2 Inhoudelijke wijzigingen 5.2.1 Wijzigingen in de inhoud van het nieuws
Zijne majesteit de kijker centraal Potentieel benutten in de advertentiemarkt Homerische discussies over journalistieke kwaliteit 5.2.2 Wijzigingen in de berichtgeving van nieuws
Nieuws is concurrerend Nieuws is alomtegenwoordig Nieuws is klantgericht Nieuws is sterk visueel Nieuws is gepersonifieerd Nieuws wordt almaar emotioneler Nieuws is gedramatiseerd Nieuws is anekdotisch 5.2.3 Nieuws in beweging
5.3 Productiewijzigingen 5.3.1 Digitale redactie 5.3.2 Crossmediale redactie 5.3.3 De gewijzigde rol van de journalist
De journalist is in eerste instantie een inhoudelijke generalist De journalist-specialist blijft de top De journalist is technisch onderlegd De journalist als vedette De journalist moet publieksgericht kunnen denken De journalist moet kunnen omgaan met user generated content
Ho o fds tuk VI I I M edia m eten 1. Meten is weten 1.1 Informatiebehoefte 1.2 CIM 1.3 Overige studies 2. Pers 2.1 CIM 2.1.1 Echtverklaring 2.1.2 Bereikstudies
2.2 Overige studies 3. Radio 3.1 CIM
351 352 353 354 354 355 355 356 357 358 359 359 360 361 361 362 362 362 363 366 368 368 369 372 372 372 373 374 374 374
3 79 380 380 381 382 383 383 383 383 387 390 390
13
Inhoud 3.1.1 Methodologie 3.1.2 Resultaten en interpretatie
3.2 Overige studies 4. Televisie 4.1 CIM 4.1.1 Methodologie 4.1.2 Resultaten en interpretatie
4.2 Overige studies 5. Bioscoop 5.1 CIM 5.1.1 Methodologie 5.1.2 Resultaten
5.2 Overige studies 6. Affichage 6.1 CIM 6.1.1 Methodologie 6.1.2 Resultaten
6.2 Overige studies 7. Internet 7.1 CIM 7.1.1 Methodologie 7.1.2 Resultaten
7.2 Overige studies 8. Plurimedia-Producten-Attributen (PMPA) 8.1 CIM 8.1.1 Methodologie 8.1.2 Resultaten
8.2 Overige studies 9. CIM Media Database
Ho o fds tuk I X M edia r uim te c o mm er c ia l is er en 1. Mediabestedingen 2. De actoren bij commercialisering 2.1 De reclameregie is de verkoper 2.2 De adverteerder is de klant 2.3 Tussenschakels 2.3.1 Reclamebureau 2.3.2 Mediabureau
3. Advertentiemogelijkheden 3.1 Eigenschappen van het mediumtype 3.1.1 Kranten 3.1.2 Magazines 3.1.3 Affichage
390 391 394 394 394 394 397 402 403 403 403 403 404 404 404 404 405 405 406 406 406 406 407 408 408 408 409 410 412
415 416 419 420 426 428 428 430 434 434 435 437 438
14
Media in beweging 3.1.4 Radio 3.1.5 Televisie 3.1.6 Internet
3.2 Creatieve invulling 3.2.1 Print
Merkreclame Classifieds 3.2.2 Audiovisuele media
Spot advertising Non-spot advertising 3.2.3 Affichage 3.2.4 Online media
Display advertising Content integration 3.3 Het belang van cijfers bij commercialisering 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5
Bereik Profiel en selectiviteit Contactfrequentie Kwalitatieve criteria Tarieven
3.4 Mediabuying 3.5 Rapportage 4. Ontwikkelingen op de reclamemarkt 4.1 De machtsbalans slaat door in het voordeel van de adverteerder 4.2 Verwevenheid tussen commercialisering en journalistiek 4.3 PR als concurrent voor reclameruimte 4.4 Versnippering van reclame-inkomsten en crossmediale cellen 4.5 Het mediaproduct als merkenbouwer
438 439 440 441 441 441 445 447 448 449 453 454 454 454 454 455 456 458 459 460 462 462 463 463 464 465 466 467
N o ten
471
I n dex
475