TWENTE LAAT DE KUNST SPREKEN

DIT IS EEN COMMERCIELE BIJLAGE VAN HET TWENTS BUREAU VOOR TOERISME EN PARTNERS BIJ NRC HANDELSBLAD

TWENTE LAAT DE KUNST SPREKEN TWENTE BIËNNALE & MEMPHIS HEART ‘N SOUL

MUSEUM TWENTSEWELLE & RIJKSMUSEUM TWENTHE

CULTUURPARELS ALS GEHEIMEN TOT OVER DE GRENS

KUNSTAGENDA BOORDEVOL VOORJAARSTIPS

Enschede swingt: met ijzersterke kunstmanifestatie & Americana festivalweekend

Kadinlar, de Gouden Eeuw van Twente en de Woudloper

Almelo, Diepenheim, Rijssen, Tubbergen, Münster en Osnabrück

Van kastelen & landgoederen tot festivals & locatiekunst

TWEE DAGEN GRATIS GENIETEN VAN KUNST

KLASSIEK ONTMOET STREETART Enkele jaren geleden volgde in het kielzog van twee Amsterdamse deelnemers aan Kunst in het Volkspark een groep vrienden en familie. Het merendeel had nog nooit de IJssel gepasseerd. Even plichtmatig naar Twente rijden en snel terug, was het idee. Maar dat liep anders. De Amsterdammers waardeerden het gevarieerde kunstaanbod en de gemoedelijke entourage zo zeer, dat ze tot de avond in het park bleven. Het volgende jaar keerden ze terug. Jolanda van Tellegen is niet verbaasd. De drijvende kracht achter Kunst in het Volkspark weet dat steeds meer belangstellenden van buiten Twente het gratis evenement bezoeken. Mede om die reden worden er voor het eerst twee dagen voor uitgetrokken. “Maar wel met een totaal andere insteek”, benadrukt ze. “Zaterdag staat in het teken van streetart. De zondag blijft in grote lijnen zoals die was, een kunstmarkt met 150 standhouders, straattheater en muziek en dans door overwegend jong talent. In de grote vijver komt een podium waar ensembles van

HET Symfonieorkest, de Nederlandse Reisopera en enkele singer-songwriters optreden.” Onderzoek wijst uit dat de kunstmarkt vooral door 50-plussers wordt bezocht, die deze met een 8,2 waarderen. Om ook jongeren te interesseren is de zaterdag ingeruimd voor een groots opgezet nieuw landelijk streetartfestival. “Dus geen kunstkramen, maar vijftien bekende graffitikunstenaars live aan het werk, onder wie de wereldberoemde Brit Banksy. Zij beschilderen grote mobiele panelen die er ook zondag nog staan en zelfs te koop zijn. Broodje Aap Events neemt dit streetartgedeelte voor rekening, inclusief live housemuziek, dance en horeca.” De organisatie hoopt dat een meerdaags evenement het aantrekkelijker maakt een weekend naar Enschede te komen. Dat de lat beide dagen hoog ligt helpt daarbij. Kunst in het Volkspark begon 22 jaar geleden als een gratis, grensoverschrijdend en vooral laagdrempelig festijn. Vrij toegankelijk en internationaal is het nog

steeds, maar qua kunstaanbod is er met name het laatste decennium een sterk stijgende lijn waarneembaar. “Dit jaar meldden zich ruim 300 professionele kunstenaars, de ballotagecommissie kon dus echt de beste kiezen”, schetst Van Tellegen. Elk jaar zijn er vaste deelnemers en debutanten. Heel bijzonder is de aanwezigheid van de 92-jarige Erika Rauschning, een voormalige Oost-Duitse kunstschilder die nog les kreeg van Oskar Kokoschka. “Geweldig dat zo iemand hier graag komt, dat zijn toch echt de juweeltjes.” De 150 uitverkoren kunstenaars staan zondag met hun stands langs de wandelpaden van het park opgesteld. Bezoekers struinen er langs om te kijken maar ook om te kopen. Prijzen variëren van een tientje tot misschien wel duizenden euro’s voor graffiti. Ter geruststelling: pinnen kan in het park. Een deel van de tienduizenden bezoekers houdt de portemonnee op zak en komt voor het randprogramma, dat in hoge mate bijdraagt aan de ongedwongen sfeer. Samen luisteren naar aria’s en Beethoven, in het gras picknickkleden, broodjes en flessen chardonnay delen. Want kunst, dat is vooral genieten. STREETART IN HET VOLKSPARK 13 JUNI VAN 12.00 TOT 23.00 UUR KUNST IN HET VOLKSPARK 14 JUNI VAN 11.00 TOT 17.00 UUR WWW.KUNSTINHETVOLKSPARK.NL

2

BOEK NU! KOM MET PINKSTEREN NAAR ENSCHEDE EN GENIET VAN HET GRATIS MUZIEK­FESTIVAL MEMPHIS HEART ‘N SOUL.

Van 22 t/m 25 mei vindt de tweede editie van Memphis Heart ’n Soul plaats. Met artiesten die hart en ziel raken. Met geweldige muziek die haar wortels heeft in het zuidelijke deel van de Verenigde Staten: soul, blues, rock ’n roll, bluegrass, gospel en country. Waan je in Memphis, de hoofdstad van de muziek! Naast dit unieke Americana muziek­evenement, biedt Enschede ook een ruim aanbod aan cultuur, winkels en horeca, met de natuur direct om de hoek. Wil je langer dan één dag van Enschede genieten? Overnacht dan in één van de mooie hotels die de stad te bieden heeft. Op www.heart-soul.nu/overnachten vind je diverse hotelarrangementen voor een heerlijk Pinksterweekend.

MEMPHIS HEART ‘N SOUL FESTIVAL A LITTLE GOODWILL GOES A LONG WAY

ONDER DIE TITEL PUBLICEERDE THE MEMPHIS POST KORT NA DE 2E WERELDOORLOG EEN ARTIKEL MET WAT FOTO’S OVER DE BIJNA 1500 CADEAUPAKKETJES DIE KINDEREN UIT DE STAD MEMPHIS NAAR HUN LEEFTIJDSGENOTEN IN ENSCHEDE STUURDEN. ENSCHEDE EN HAAR BEVOLKING WAREN ZWAAR GETROFFEN DOOR DE OORLOG. NIET ALLEEN WAREN VELE MENSEN GESTORVEN OF GEWOND, DE STAD LAG OOK GROTENDEELS IN PUIN DOOR DE TALLOZE BOMBARDEMENTEN. ALS TROOST STUURDEN DE SCHOOLKINDEREN UIT MEMPHIS DAAROM DIE PAKKETJES NAAR DE KINDEREN IN ENSCHEDE. Al sinds het begin van de 20e eeuw waren er sterke banden tussen Memphis en Enschede. De katoenvelden rond de Mississippi maakten Memphis tot de grootste katoenproducent ter wereld. Die katoen werd verscheept naar Enschede, toen het hart van de textielindustrie in Europa. Er was dus sprake van een hechte “Memphis-Enschede Connection”. Uit die verbinding groeiden in de loop der jaren vele zakelijke en persoonlijke contacten. Er waren ook andere parallellen tussen de twee steden. In Memphis en omstreken werkten grote aantallen zwarte arbeiders onder zware omstandigheden op de katoenplantages. In Enschede zwoegde een groot arbeidersproletariaat van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat in de textielfabrieken. Onder die omstandigheden bleek muziek vaak een grote troost te zijn. In de muziek vonden gevoelens van hoop, verlangen, pijn, verdriet, woede, troost en (soms) blijdschap een uitweg. Via de muziek lieten en laten mensen horen wat hun in hun kern, in hun “heart and soul” raakt.

Het muziekfestival Memphis Heart ’n Soul brengt de historische wortels en de muziek van beide steden weer samen. Wij blazen het stof van de achterliggende decennia af. En maken de oude Memphis - Enschede Connection weer voluit zichtbaar. Het festival is een eerbetoon aan de muzikale grootheden die Memphis voortbracht. Mensen als Elvis Presley, Johnny Cash, BB King, Ike & Tina Turner, Eddie Floyd, Roy Orbison, Otis Redding en al die andere onvergetelijke artiesten. Tegelijkertijd komt ook de muziekscene uit Enschede aan bod. Textielbeat is al vele decennia een begrip in deze stad. En op de Popacademie worden elk jaar weer nieuwe muzikale talenten opgeleid. Ook deze editie van Memphis Heart ’n Soul vindt plaats in het Pinksterweekend (22 t/m 25 mei), in het hart van Enschede, op de Oude Markt. Op vrijdag 22 mei wordt het festival geopend door de burgemeesters van Memphis en Enschede. Vanaf dat moment zindert de Oude Markt tijdens de gehele

Robert ‘Bilbo’ Walker

Inmiddels wordt Memphis beschouwd als de muzikale hoofdstad van de wereld. Binnen ons land is Enschede zonder twijfel één van de belangrijkste muzieksteden. Vanuit Memphis, Tennessee veroverde muzikale stromingen als blues, gospel, soul, rock & roll, jazz, country en bluegrass de wereld. In Enschede was dat niet anders, aangevuld met muziek van Nederlandse en Duitse bodem.

Chris Connor

pinksterperiode van de muziek. Uit Clarksdale, een stadje in de Mississippi-delta, komt blueslegende Robert ‘Bilbo’ Walker. Met zijn 74 jaar swingt hij nog steeds de pan uit. Daarna is het tijd voor de beste Elvis Presley-show ter wereld: Chris Connor en band treden op van Las Vegas tot Sydney, en van London tot Bangkok. Maar deze avond staan zij dus, net als vorig jaar, op de Oude Markt in Enschede.

Dana Fuchs

Tijdens de Pinksterzaterdag spelen musici en bands met namen als die van de pure rock & roller Danny Vera, soul diva Berget Lewis en The Stax Soul Show (uit Memphis). Eerder die dag strijden zes bands om de Heart ’n Soul Award, de prijs waarmee de winnende band een CD kan opnemen in de wereldberoemde Sun Studio in Memphis. Op 1e Pinksterdag treedt ‘s ochtends Robert “Bilbo” Walker op met het ZO! Gospel Choir. ‘s Middags spelen meerdere swingende Americana-bands. Die avond doet podiumdier Dana Fuchs de aftrap. Zij weet uit eigen ervaring hoe de blues voelt en zingt in het idioom van Janis Joplin. De avond ervoor staat zij nog op een festival in Parijs en de dag erna in Kopenhagen. Maar deze Pinksterzondag is zij dus in Enschede. Direct na Dana Fuchs is het podium aan onze eigen Waylon, een van de beste countryzangers ter wereld. Waylon en zijn band zetten de Oude Markt ongetwijfeld in vuur en vlam. Op 2e Pinksterdag treden musici op als Johnny & the Gangsters of Love, Dede Priest & Ray Nijenhuis, het jonge gitaarwonder Leif de Leeuw & band, uit Keulen

de formatie Peggy Sugarhill & the Eldorado Tigerettes en de Bluegrass Boogiemen. Het festival wordt afgesloten door Linda Gail Lewis, bandlid en swingende zuster van Jerry Lee Lewis. Ja, het klopt: ‘a little goodwill goes a long way’. En dat is een hele mooie gedachte. Die in het Memphis Heart ’n Soul Festival weer zichtbaar wordt gemaakt. MEMPHIS HEART ’N SOUL VRIJDAG 22 T/M MAANDAG 25 MEI OUDE MARKT, ENSCHEDE WWW.HEART-SOUL.NU

KIJK OOK OP UITINENSCHEDE.NL

3

Claude Monet, Falaises près de Pourville, 1882, schenking N.H. van Heek en A.E. van Heek-Jannink

DE GOUDEN EEUW VAN TWENTE Tot ver in de 19e eeuw was Twente een afgelegen gebied met arme boeren, verstilde dorpen en enkele kleine stadjes. Maar door de opkomst van de textielindustrie voltrok zich vanaf het midden van de eeuw een echte revolutie. Aan het begin van de 20e eeuw was Twente getransformeerd tot de meest geïndustrialiseerde streek van heel Nederland. Textielfamilies als de familie Van Heek bouwden fabrieken maar ook ziekenhuizen, bibliotheken, zwembaden én Rijksmuseum Twenthe. De Gouden Eeuw van Twente was een feit. Ergens in de zestiger jaren van de twintigste eeuw eindigde de gouden eeuw. Fabrieken werden gesloten, maar Rijksmuseum Twenthe bestaat nog altijd. Noblesse oblige

Jan Herman van Heek

4

In de loop van de 19e eeuw bracht de industriële revolutie een nieuwe groep mensen tot grote welstand. Dat was niet alleen zo in de industriegebieden in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, maar bijvoorbeeld ook in het Duitse Roergebied waar de zware industrie explosief groeide. In Nederland bloeide de Rotterdamse haven en de textielindustrie kwam tot ontwikkeling. Op het hoogtepunt, in de eerste decennia van de twintigste eeuw, vonden vele duizenden arbeiders werk in de Twentse textiel- en metaalindustrie. Niet het Eindhovense Philips maar de Enschedese firma Van Heek & Co was in de eerste jaren van de twintigste eeuw de grootste industriële onderneming van ons land. Het was de uitzonderlijke omvang van de Twentse textielindustrie waardoor de vrijwel totale ineenstorting van deze bedrijfstak in de jaren zestig en zeventig zulke diepe sporen heeft kunnen achterlaten in de Twentse economie. Waar ze zich ook vestigden, in Detroit, Duisburg, Manchester of Enschede, overal botste de nieuwe klasse van industriële ondernemers, vaak meermaals, met de arbeiders die in hun fabrieken werkten. Daar staat tegenover, en dat is een overeenkomst die vaak over het hoofd wordt gezien, dat veel ondernemers zich ook inspanden om de leef- en werkomstandigheden van hun personeel te verbeteren: ‘noblesse oblige’. Vanuit dat besef

is Rijksmuseum Twenthe ontstaan. Initiatiefnemer Jan Bernard van Heek ‘wenste de schoonheid, de kunst, binnen het bereik van de Twentenaren te zien’, aldus minister Terpstra bij de opening van het museum in 1930. Met hun culturele ambities pasten de drie broers Van Heek (Jan Bernard 1863-1923, Jan Herman 1873-1957 en Gerrit Jan jr. 1880-1958) in een wereldwijde trend. Overal begon de industriële elite kunst te verzamelen en veelal belandde die kunst in nieuw gestichte musea. De grote twintigste eeuwse verzamelaars in Nederland waren naast de Van Heeks de Rotterdamse havenbaron D.G. van Beuningen en Hélène Kröller-Müller die uit een Duits industrieel geslacht stamde. Het is geen toeval dat de collectie van het Rotterdamse Museum Boijmans Van Beuningen qua structuur grote gelijkenis vertoont met de collectie van Rijksmuseum Twenthe. Met een collectie die meer dan zeven eeuwen kunst omspant is Rijksmuseum Twenthe een karakteristiek voorbeeld van een ‘noblesse oblige museum’.

Kunst, technologie en ondernemerschap – de academie van de verbeelding Met ‘De Gouden Eeuw van Twente’ kijkt Rijksmuseum Twenthe terug. Terug naar de wortels van het museum en ook naar de kwaliteiten waardoor Twente vanaf de tweede

DE GOUDEN EEUW VAN TWENTE 100 MEESTERWERKEN UIT DE COLLECTIE VAN RIJKSMUSEUM TWENTHE

Rijksmuseum Twenthe presenteert het beste uit de eigen collectie met De Gouden Eeuw van Twente. De tentoonstelling plaatst de mooiste werken uit de museumcollectie in de context van deze gouden tijd door de kunst te verbinden met hun oorspronkelijke eigenaren, de familie van Heek en alle andere grote mecenassen die dit museum hebben gemaakt tot wat het vandaag de dag is. Alle schenkingen hebben geleid tot een brede en zeer diverse collectiepresentatie waarbij een hoofdrol is weggelegd voor ‘zij die de kunst schonken’, met schilderkunst van Joos van Cleve, Hans Memling, Hans Holbein, Jan Steen, Willem van Mieris, Johan Barthold Jongkind, Claude Monet, Renoir, George Hendrik Breitner, Jan Sluijters Jan Schoonhoven, Karel Appel, herman de vries, Richard Long e.v.a.

DE WOUDLOPER - DIERSCHILDERIJEN VERZAMELD DOOR G.J. VAN HEEK JR. T/M 16 AUGUSTUS 2015

Joos van Cleve, Portret onbekende man, ca 1515, schenking J.H. van Heek

helft van de 19e eeuw zo’n snelle ontwikkeling door kon maken. Opmerkelijk genoeg bepalen de historisch gegroeide kwaliteiten van technologie en ondernemerschap nog altijd de kansen in de regio. De Universiteit Twente is met 800 succesvolle spin-off bedrijven de Europese koploper op het gebied van startups. “Er is geen regio in Europa waar meer startups worden gecreëerd dan in Twente” staat trots op hun website te lezen. Naast de universiteit is Saxion Hogeschool een educatieve en technologische speler in de regio. Vergeet ook niet alle grote, gevestigde en technologisch hoogwaardige bedrijven. Twente heeft veel in zich om een zeer innovatieve regio te zijn. Maar, het moet gezegd, technologie en ondernemerschap alleen zijn in de 21e eeuw niet voldoende. Het draait meer dan ooit om creativiteit, om verbeelding, om je mogelijkheden voor te stellen die nog niemand heeft bedacht. En daar komen de kunstenaars, de studenten, de ontwerpers en de andere ongebonden geesten in beeld. De mensen die zich blijven verbazen, die kansen benutten waar anderen ze over het hoofd zien. Die mensen hebben een podium nodig, een vrijplaats ook, waar ze mogen experimenteren, spelen, denken en dromen. Zo’n plek wil Rijksmuseum Twenthe met haar Academie van de Verbeelding ze de komende jaren bieden. Er gebeurt veel in Twente, we moeten het alleen beter organiseren, faciliteren en presenteren. Rijksmuseum Twenthe heeft een onderzoek gedaan naar de wortels van het museum en van de regio Twente. Dat heeft niet alleen een eigenzinnige collectiepresentatie De Gouden Eeuw van Twente opgeleverd en een gelijknamig boek, maar ook inspiratie voor een toekomst waarin kunst, technologie en ondernemerschap nieuwe perspectieven bieden voor het museum en de regio. Noblesse oblige. Arnoud Odding Directeur Rijksmuseum Twenthe

Imponerende olifanten, angstaanjagende tijgers en aangrijpende jachttaferelen. De dierschilderijen van Gerrit Jan van Heek jr. zijn getuigenissen van zijn drie passies: natuur, kunst en de jacht. Gedreven door deze passies bracht deze Twentse textielbaron een zeer imposante verzameling dier- en natuurschilderijen van begin 20ste eeuw bijeen. De collectie bevat een groot aantal meesterwerken van de vier pioniers van het genre: Bruno Liljefors, Richard Friese, Wilhem Kuhnert en Carl Rungius en is daarmee de belangrijkste verzameling dierschilderijen uit de 20ste eeuw wereldwijd. In de tentoonstelling De Woudloper wordt een groot deel van deze collectie voor het eerst sinds twintig jaar in samenhang getoond.

Willem van Mieris, Diana en haar nimfen, 1702 aangekocht met steun van o.a. Vereniging Rembrandt (detail)

HUIS VAN HEEK

Enschede en textiel zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bijna alles in de stad is te herleiden tot de invloedrijke textielfamilies die het leven er naar hun hand zetten: de Van Heeks, Janninks, Scholtens, Blijdensteins, Ter Kuiles, Menko’s en Ten Cates. De prachtige parken, landgoederen met rijke buitenhuizen, stadsvilla’s, banken, scholen, ziekenhuizen, voetbalclubs, een vliegveld, bierbrouwerij, spoorlijnen en natuurlijk Rijksmuseum Twenthe: de ‘Hooge Heeren’ cultiveerden Enschede en omstreken een eeuw lang. Daarnaast restaureerde Jan Herman van Heek (1873-1957) het prachtige middeleeuwse Kasteel Huis Bergh in ’s Heerenbergh. Rijksmuseum Twenthe en Huis Bergh presenteren een serie van drie tentoonstellingen onder de noemer HUIS VAN HEEK: De Gouden Eeuw van Twente en De Woudloper in Rijksmuseum Twenthe en Heilige en Onheilige Families op Huis Bergh.

HEILIGE EN ONHEILIGE FAMILIES OP HUIS BERGH T/M 1 MAART 2016

Wilhelm Kuhnert, Koningstijgers met geslagen Nijlgau (detail)

Bij de Gouden Eeuw van Twente is een gelijknamig boek verschenen met prachtige illustraties en achtergrond informatie. Het boek is te verkrijgen in de winkel van Rijksmuseum Twenthe.

De Academie van de Verbeelding wordt mede mogelijk gemaakt door de Stichting DOEN.

Op vertoon van uw entreebewijs krijgt u de gratis wandeling door Enschede langs de historie van de textielindustrie en de familie Van Heek. Een leuke aanvulling op uw museumbezoek.

Gastconservator Prof. Dr. H.W. van Os ontdekte dat de kunstverzameling van kasteelbewoner Jan Herman van Heek opvallend veel laat-middeleeuwse voorstellingen van de Heilige Familie bevat. Deze voorstellingen laten de maatschappelijke betekenis van de Heilige Familie in de late middeleeuwen zien als voorbeeld van het perfecte gezin. Zonder deze zoetsappige voorstellingen van heilige families zouden er ook geen volksprenten zijn gemaakt met het onderwerp onheilige families. Ordinaire, chaotische, egocentrische, overspelige, agressieve of veel te sukkelige huwelijkspartners krijgen kinderen die voor het leven het rechte spoor bijster zijn. Een waarschuwing dus! Bij de tentoonstelling is een boek verschenen van Henk van Os en Nico Boersma. Paperback, 96 pagina’s met illustraties, Uitgeverij Balans.

ARRANGEMENT DE WOUDLOPER Landgoedhotel De Wilmersberg biedt u een prachtig arrangement De Woudloper. Natuur, cultuur en genieten in dit prachtige hotel op een van de mooiste plekjes van Twente. WWW.WILMERSBERG.NL/ARRANGEMENTEN

LASONDERSINGEL 129-131 7514 BP ENSCHEDE RIJKSMUSEUMTWENTHE.NL

5

DE STOERE KUNST VAN TUBBERGEN Met de manifestatie Glasrijk heeft Tubbergen nationale faam opgebouwd. Ook het kamerfestival KAFT trekt bezoek van heinde en verre. Minder bekend is dat het een van de weinige plekken in het land is waar twee werken van de Duitse beeldhouwer Ulrich Rückriem buiten zijn te ervaren. De koeien stonden nog op stal toen kunsthistoricus Rudi Fuchs in november een inleiding hield bij de opening van Ursprung - Panorama Rückriem. Nu grazen er Blonde d’Aquitaines in de wei waarin het Ronde Bosje ligt. Het lijkt alsof deze kring van oude beuken al die tijd heeft liggen wachten op de zandstenen toevoeging van de kunstenaar, Ursprung getiteld. Samen met het bosje vormt het blok Anröchter dolomiet het Panorama Rückriem, met rondom uitzicht op het schitterende landschap. Ook de Zeven stèles van Rückriem, even verderop, lijken er door de natuur zelf neergezet. Als bomen, onverzettelijk en bescheiden tegelijk, staan de zuilen van Spaans graniet langs een oud wandelpad. In de omgeving van het landgoed Baasdam - waar je ook kunt overnachten - vinden kunstliefhebbers nog meer land art, van onder meer Paul de Kort en herman de vries.

OVERAL GLASKUNST

Is de aanwezigheid van het steen van Rückriem nog weinig bekend, met glaskunst heeft Tubbergen nationale faam verworven. De basis ligt in de gebrandschilderde ramen van de Sint Pancratiusbasiliek, aangebracht door vijf generaties van de glazeniersfamilie Nicolas. Uit die traditie ontstond 19 jaar geleden de succesvolle manifestatie Glasrijk. Jaarlijks bieden enkele tientallen kunstenaars uit binnen- en buitenland vijf dagen lang exposities, concerten, rondleidingen en demonstraties. Voor de komende editie (30 september tot en met 4 oktober) selecteert curator Piet Augustijn deelnemers rond het thema ‘de vier elementen aarde, lucht, vuur en water’. Hun werk varieëert van installaties tot glas-in-lood en design. Hoe kwetsbaar ook, de glaskunst staat tijdens Glasrijk niet alleen op bijzondere binnenlocaties maar ook in de openlucht, van bos tot plein en pastorietuin. In het Glasrijkcafé kun je kunstenaars treffen of videopresentaties van hun werkwijze bekijken.

ZINGENDE ZEEMEERMINNEN

Voor wie niet wil wachten tot de nazomer is er van 29 tot en met 31 mei KAFT, het driedaagse Kamerfestival Twente met meer dan 100 voorstellingen op zo’n vijftien locaties die zelden op podiumkunst zijn gebouwd, van boerendeel tot raadszaal. Soms wordt er ook buiten opgetreden. Dit jaar bijvoorbeeld klinkt er klassieke zang van de Zingende Zeemeerminnen bij een visvijver. De voorstellingen duren nog geen half uur en het publiek stelt zijn eigen menu samen uit deze ‘tapas van cultuur’, zoals de organisatie het noemt. Een monoloog van een Griekse anti-heldin in een garagebedrijf, muziektheater in een makelaarskantoor, liedkunst op een oud boerenerf: bezoekers van heinde en verre maken er graag een ‘weekendje Kaften’ van. Niet voor niks is nu ook de vrijdagavond aan het programma toegevoegd. WWW.RUCKRIEMINTWENTE.NL WWW.GLASRIJK.NL WWW.KAMERFESTIVAL.NL WWW.VVVTUBBERGEN.NL

KAFT, Zingende Zeemeerminnen

Glasrijk Tubbergen

Zeven stèles van Rückriem

VORSTELIJK ONTHAAL IN DIEPENHEIM Gasten worden in Diepenheim altijd vorstelijk onthaald. Maar dit jaar gaat echt de rode loper uit met activiteiten in het kader van 200 jaar Koninkrijk. Bij Kasteel Warmelo staan in een deel van het prachtige park rondom het kasteel t/m 4 oktober zandsculpturen die onder andere de eeuwenoude band tussen Twente en ons koningshuis laten herleven. Prinses Armgard, de moeder van Prins Bernhard, is deze zomer als zandsculptuur terug op Warmelo, waar ze met zoveel plezier haar laatste levensjaren doorbracht. Ook koning Willem I is te paard vereeuwigd in zand. In totaal is vier ton zand in de beelden verwerkt. Aan deze unieke buitenexpositie dat ook andere elementen rondom het thema de Regge en het Twentse volkslied laat zien, hebben 9 kunstenaars meegewerkt.

MUZIKAAL ONTHAAL IN KASTEELTUIN

Het fraai ingerichte terrein rondom kasteel Warmelo is op zondag 14 juni ook toneel van Muzikaal Onthaal. Hier komen 15 harmonie-orkesten allerlei muziekstijlen ten gehore brengen. De opbrengst gaat bijna helemaal naar de orkesten zelf. Het Trompetterkorps van de Koninklijke Marechaussee komt als beroepsorkest de amateur-orkesten ondersteunen en treedt de dag ervoor ook al zelfstandig op met soliste Brigitte Heitzer. Het park van 7 hectare is een sfeervol decor voor dit muziekfestijn, dat in het teken staat van 200 jaar Koninkrijk en 70 jaar bevrijding.

OP PAD MET FIETS EN CAMPER

Meimaand is fietsmaand in de Hof van Twente. De streek is met haar afwisselende natuurschoon een walhalla voor urenlang ontspannend fietsplezier. Een vorstelijk tintje heeft de Oranjefietsroute, die van Apeldoorn via het stedeke Diepenheim door het prachtige Twente naar Bad Bentheim en Lingen gaat. Onderweg komt alle wel en wee van de Oranjes aan bod. De route is bewegwijzerd. De VVV heeft

Zandsculptuur Prinses Armgard op Kasteel Warmelo

6

diverse aantrekkelijke arrangementen. Hotels en campings zorgen voor een gastvrij verblijf. Ook aan de groeiende groep campertoeristen is in de Hof van Twente gedacht: er zijn comfortabele camperplaatsen in Delden, Diepenheim en Markelo. De VVV Hof van Twente heeft dit jaar voor het eerst speciale camper-fietsarrangementen, met tochten die door de afwisselende omgeving voeren. Wie na Warmelo de smaak te pakken heeft en meer kastelen wil zien: er is zelfs een fietsroute waarin er zes zijn opgenomen! Ook voor andere cultuurbeleving is de Hof van Twente een goede bestemming. Er zijn diverse galeries en musea met een mooi afwisselend aanbod.

70 JAAR BEVRIJDING

Delden viert dit jaar uitgebreid dat de bevrijding 70 jaar geleden plaatshad. Rondom dit thema zijn wandel- en fietstochten uitgezet. Sommige wandeltochten zijn onder begeleiding. WWW.KASTEELWARMELO.NL WWW.VVVHOFVANTWENTE.NL

RIJK VERLEDEN RIJSSEN LAAT BEZIENSWAARDIGE SPOREN NA Iedere Twentenaar die van winkelen houdt weet het: in Rijssen is het goed shoppen. Iedere natuurliefhebber weet het ook: op de rand van Salland en Twente vormt Rijssen de perfecte uitvalsbasis om beide regio’s te ontdekken. Maar wat je haast zou vergeten, is dat de stad op kunst- en cultuurgebied evengoed z’n partijtje meeblaast. Naar sporen van een welvarend verleden hoef je in Rijssen nooit lang te zoeken. Je vindt ze in de historische huizen, het statige Parkgebouw, de monumentale Schildkerk. Maar je ziet ze vooral in het Rijssens Museum. Alleen al de locatie van dit stadsmuseum, havezate De Oosterhof, getuigt van de rijkdom die Rijssen heeft gekenmerkt sinds het in 1243 stadsrechten kreeg. De expositie in het museum leert al snel waar al die welvaart op stoelde: de jute- en de steenindustrie. Maar ook waar hij toe leidde: kostbare gebruiksartikelen, zilveren siervoorwerpen en, niet te vergeten, luxueuze klederdrachtkostuums.

LEEMSPOOR

Dat er wel hard voor moest worden gewerkt, merk je zodra je een treinritje maakt met het Rijssens Leemspoor. Over dit smalspoortraject vervoerden een eeuw geleden nog vijftien steenfabrieken hun grondstoffen. Van het spoornet, dat ooit twaalf kilometer lang was, resteert alleen nog het deel aan de voet van de Rijsserberg. Maar wie instapt bij De Koerbelt wordt door een prachtige stuk bos naar het eindstationnetje gereden, waar het materieelpark alleszins een bezichtiging waard is.

PELMOLEN

Aan de welvaart van Rijssen werd trouwens ook een steentje bijgedragen door Pelmolen Ter Horst. In deze achtkantige stellingmolen op schuur, fraai gelegen aan de oever van de Regge, werd sinds 1752 olie geslagen en gerst gepeld. In de 19e eeuw was de Pelmolen zelfs een van de belangrijkste industriemolens van Twente, op een knooppunt van land- en waterwegen. Tegenwoordig wordt er slechts incidenteel gerst gepeld, maar olie wordt er nog volop geslagen. En dat trekt

jaarlijks duizenden bezoekers naar de molen, die tot de mooist gerestaureerde van Nederland behoort.

ZOMPEN

Het haventje bij de Pelmolen biedt plaats aan nog zo’n typische bezienswaardigheid: de Enterse Zomp. Twee eeuwen geleden voeren er wel honderd van zulke ondiepe schuiten op de Regge. Sinds de laatste in 1925 uit de vaart werd genomen, was het lange tijd stil op de rivier. Maar sinds enkele jaren is de zomp terug. Of liever gezegd, zijn er drie zompen terug. Een daarvan is de ‘Regt door Zee’ en wie daarop aan boord gaat voor een recreatief vaartochtje krijgt al gauw een beeld van de bijzondere cultuur die Rijssen rijk is.

Pelmolen Ter Horst met Enterse Zomp

WWW.TOERISMERH.NL/CULTUUR

Rijssens Museum

GALERIES ALMELO ZIJN SAMEN STERK Elkaar de tent uit concurreren? Daar houden de galeries in Almelo en omgeving niet van. De galeriehouders in dit gebied gaan ieder uit van hun eigen kracht en kunnen dus rustig samenwerken en elkaar zo versterken. Een formule die al bijna 20 jaar prima werkt onder het motto ‘Kunststappen-in-Almelo’. Elke laatste zondag van de maand zijn de negen deelnemers geopend, een rondje kunst van 13 tot 17 uur gelijk met de koopzondagen in de stad.

KUNSTSTAPPEN ALMELO

Na enkele rustige jaren in de kunstwereld stijgt de belangstelling weer aanzienlijk. Omdat niet iedereen voor zijn eigen hachje gaat, is het in Almelo en omgeving gelukt om op goed niveau te blijven. Hier werken 9 galeries ruimhartig samen en verwijzen ook rustig bezoekers door naar hun collega’s. Een formule die ook voor de bezoekers alleen maar plezierig is. “We hebben elk onze eigen stijl en vertegenwoordigen verschillende disciplines. Almelo telt heel veel kunstenaars en die bieden we zo een mooi platform. Maar we kijken ook over onze stads- en streekgrenzen heen om hier mooi werk te laten zien. Juist in deze tijd is samenwerken belangrijk’’, zegt kunstenaar Paul Tieke van galerie Het Baken. Van de deelnemende galeries liggen er vijf op loopafstand van elkaar, in het mooi vernieuwde centrum van Almelo. Op vijf minuten lopen van het station begint de route met een wel heel bijzonder galerietje van pakweg twee bij twee: Het Kunst-Torentje. Het is de kleinste expositieruimte voor professionele beeldende kunst in ons land, in de hoektoren van een voormalige textielfabriek. De fabriek is allang gesloopt, maar de toren herinnert aan het rijke textielverleden van de stad. Van het kleinste galerietje is het maar even lopen naar galerie Het Baken aan de

Touwbaan (schilderkunst), atelier Marja van Elsberg (beelden) aan de Doelenstraat, stichting Indigo (museale presentaties) in Kunsthal Hof’88, de kunstpresentatie in The Shamrock (waar een prima menukaart is) of Galerie Luc’ aan het Schokland. In deze galeries vindt u allerlei kunstvormen, voornamelijk schilderkunst, maar ook keramiek en beeldhouwwerk.

GALERIE&SKULPTURENPARK GROENEVELD

Landelijke bekendheid geniet een grote expositie die buiten het centrum ligt: Galerie&Skulpturenpark Groeneveld. De galerie zelf is al 800 vierkante meter groot, en de fraaie tuin er omheen heeft volgens de eigenaar de grootste beeldencollectie van Nederland. De samenwerking strekt zich ook buiten Almelo uit. In Wierden doet Galerie Tolg’Art mee, en in Bornerbroek galerie Tusveld aan de gelijknamige straat. VOOR ALLE ADRESSEN EN OPENINGS­ TIJDEN ZIE WWW.KUNSTSTAPPEN.NL

Het Kunst-Torentje

Galerie Het Baken

KIJK OOK OP BELEEFTWENTE.NL/CULTUUR

Galerie&Skulpturenpark Groeneveld

7

KADINLAR GODINNEN - HAREM - MACHT T/M 16.8.2015

TURKSE PRACHT EN KRACHT DE TURKSE CULTUUR KOMT IN VELE GEDAANTEN VOORBIJ IN MUSEUM TWENTSEWELLE. AANLEIDING IS DE EXPOSITIE KADINLAR: GODINNEN - HAREM – MACHT MET TOPSTUKKEN DIE NIET EERDER IN NEDERLAND TE ZIEN ZIJN GEWEEST. Kadınlar (Turks voor: vrouwen) wekt de rijke Turkse cultuurgeschiedenis tot leven aan de hand van tien inspirerende vrouwen uit de geschiedenis van Turkije en Anatolië. De expositie toont meer dan 180 kunstschatten van Turkse en andere buitenlandse musea (o.a. Topkapi Palace Museum, Museum van Turkse en Islamitische Kunst, Pera Museum en Museum van Anatolische Beschavingen), die niet eerder in Nederland te zien zijn geweest. Ook is er aandacht voor het Turkije van nu in de vorm van gefilmde portretten van tien hedendaagse Turkse vrouwen, onder wie zangeres Karsu Dönmez en journalist Fidan Ekiz.

Marmeren beeld uit de 2e eeuw voor Chr. van de Griekse godin Artemis, afkomstig uit het Ephesus Museum in Selçuk. De talloze borsten (of mogelijk stierentestikels) duiden op vruchtbaarheid.

8

Ook ondernemer/hairstylist Müfide Halaceli behoort tot deze tien krachtige vrouwen van nu. Zij geeft in het museum op donderdagavond 11 juni een haarshow met historische haardrachten van vrouwen uit het Ottomaanse rijk. De eerste generatie Turkse Nederlanders is het thema van een aanvullende fototentoonstelling met als titel Vreemd Verweven, samengesteld door Özkan Gölpinar (curator en lid Raad voor Cultuur) met indringende portretfoto’s van fotograaf Ruud Spaargaren. Doelstelling van Spaargaren en Gölpinar is de mens op de voorgrond te brengen. De emancipatie van de nieuwe generatie Turkse vrouwen

MAAND VAN DE VINDINGRIJKHEID

staat centraal op 21 mei. Özkan Gölpinar gaat dan aan de hand van fotografie, film en theater in gesprek met de actrices Meral Polat en Nazmiye Oral. Op zondag 16 augustus wordt de expositie afgesloten met een feestelijke Turkse markt (Kermes). Kijk voor meer activiteiten rondom de expositie Kadınlar op www.twentsewelle.nl.

Turkse inbreng Kunst in het Volkspark

Met Turkse hapjes en henna-schilderen is museum TwentseWelle aanwezig op het jaarlijks goedbezochte Kunst in het Volkspark. Dit Enschedese kunstevenement wordt voor de 22e keer georganiseerd, dit jaar op 13 en 14 juni. Naast beeldende kunst is er beide dagen muziek van o.a. HET Symfonieorkest.

Tekenen en schilderen is voor kunstenaar/wetenschapper Peter Riezebos altijd meer geweest dan alleen ontspanning. Dat laat hij in museum TwentseWelle zien tijdens de Maand van de Vindingrijkheid. Want vindingrijk moest hij zijn om de problemen in zijn leven te overwinnen. Riezebos heeft een moeizame schoolcarrière achter de rug. Hij stond als leerling regelmatig op de gang, bleef zitten op de mavo en werd drie keer van het mbo gestuurd. Daarna probeerde hij de schade in te halen met versnelde havo en vwo, maar kreeg toen een enorme terugslag. Zijn zelfbeeld was zo negatief dat hij met een ernstige depressie werd opgenomen in een kliniek. In therapie werd onder meer ADHD en Asperger vastgesteld. Geleidelijk krabbelde Riezebos overeind. Hij ging Psychologie, Communicatiewetenschap, Bedrijfskunde en Wijsbegeerte studeren. Momenteel is hij bezig met zijn promotieonderzoek aan de universiteit van Shanghai. Tekenen en schilderen is Riezebos daarnaast altijd blijven doen. Kunst is voor hem een combinatie van doelgerichte drang en vrije expressie. Een manier om creativiteit de vrije loop te laten zonder je te hoeven verantwoorden. Het onderwerp houdt hem zo bezig dat hij er een boek over schrijft, dat later dit jaar uitkomt. Buiten de lijntjes is de werktitel. Hij interviewt daarin twaalf personen die net als hij graag buiten de gebaande paden opereren. Van de topkok (Jonnie Boer) tot de cabaretier (Hans Teeuwen) en de rapper (Sticks).

De maand juni van dit jaar is door museum TwentseWelle uitgeroepen tot Maand van de Vindingrijkheid, met als rode draad door het programma gesprekken met en werken van Peter Riezebos. Daarnaast een indrukwekkende line-up met onder andere Lex Hoogduin, oud-directeur van De Nederlandse Bank en hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen; rector Ed Brinksma van de Universiteit Twente; filosoof Bas Haring; rapper Sticks, oftewel Junte Uiterwijk, docent aan de Herman Brood Academie en hoogleraar robotica Vanessa Evers. Op alle zondagmiddagen in juni (beginnend op zondag 31 mei) ontvangt het museum in samenwerking met Twentsche Courant Tubantia een van deze gasten. Hij of zij gaat met Peter Riezebos en het publiek in gesprek over het belang van vindingrijkheid en creativiteit binnen thema’s als communicatie, wetenschap en economie. Daarnaast is er een programma van lezingen door professionals uit het wetenschappelijke en culturele veld en in samenwerking met TETEM kunstruimte geven kunstenaars workshops rond vindingrijkheid en creativiteit. De expressieve werken van Peter Riezebos worden de gehele maand geëxposeerd. Het complete programma is te vinden op de website van het museum. De programma-onderdelen kunnen afzonderlijk worden bezocht, er is ook een passe-partout die toegang geeft tot alle activiteiten.

Peter Riezebos gaat buiten de lijntjes

Een gouden ketting met eikels, een mogelijke verwijzing naar vruchtbaarheid, uit het eerste millennium voor Christus. Gevonden in Gordion, de oude hoofdstad van Phrygië.

MIX MATCH

Museum TwentseWelle is een van de zes musea in Nederland die deelnemen aan het project Mix Match Museum. Sinds de lancering van dit bijzondere project op 10 oktober 2014 hebben 9.000 mensen www.mixmatchmuseum.nl bezocht. Op dit online platform konden bezoekers hun eigen online expo’s samenstellen, waarbij ze konden kiezen uit 300 topobjecten van de zes deelnemende musea. In totaal zijn bijna 700 voorstellen ingediend. Behalve uit museum Twentsewelle komen de objecten uit Museum Boerhaave in Leiden, het Amsterdam Museum, het Groninger Museum, het Kröller-Müller Museum in Otterlo en het Van Abbemuseum in Eindhoven. Voor museum TwentseWelle maakte student publieks­ geschiedenis Eva Bleeker (22) uit Amsterdam een tentoonstelling over technische vooruitgang met objecten van het Amsterdam Museum, Museum Boerhaave en museum TwentseWelle. Mix Match Museum heeft in Enschede een extra dimensie dankzij bruiklenen uit een particuliere collectie. Ingrid Blans stelde uit haar verzameling mutsjes vanuit de hele wereld ruim twintig exemplaren beschikbaar. Deze Mix Match expositie is tot en met 16 augustus te zien in museum TwentseWelle. Mix Match Museum wordt mede mogelijk gemaakt door Stichting DOEN.

Annegreet van Bergen met haar bestseller Gouden jaren

GOUDEN JAREN EN DE IJZEREN EEUW

In museum TwentseWelle vinden in de maand mei tal van activiteiten plaats. Een kleine selectie: Annegreet van Bergen, auteur van de bestseller Gouden jaren, geeft op dinsdag 12 mei om 19.30 uur een lezing. Daarin blikt ze ook alvast vooruit op de tentoonstelling rondom haar boek, die eind volgend jaar in museum TwentseWelle te zien is. Op maandag 18 mei is er een voorvertoning van Twente op Stoom, de negende aflevering van het tv-programma De IJzeren Eeuw. Hierbij zijn de programmamakers, onder wie presentator Hans Goedkoop, aanwezig. De aflevering gaat over de betekenis van de Twentse textielindustrie.

EXPOSITIE HORIZON CITY VERLENGD

Nog tot en met 27 september blijft de expositie Horizon City te zien in het Paviljoen van museum TwentseWelle. Deze Wunderkammer van kunstenaar Rommert Boonstra is geïnspireerd door het gelijknamige boek van auteur Jaap Scholten. Dit succesvolle familierelaas gaat over de zucht naar avontuur, naar schoonheid en technische vooruitgang, maar geeft ook een aangrijpend portret van de gesloten rangen en de introvertie binnen de families. Rommert Boonstra verbeeldt deze thema’s in de expositie op een bijzondere wijze.

RONDLEIDING DOOR FILEMON WESSELINK Op 28 mei start de vierde editie van de Twente Biënnale met werk van ruim 100 kunstenaars uit binnen- en buitenland. Ook museum TwentseWelle neemt deel aan de kunstmanifestatie, die tot en met 7 juni plaatsvindt. Speciaal voor het museum heeft presentator Filemon Wesselink op ‘eigenwijze’ een audiotour ingesproken.

HET ROZENDAAL 11, ENSCHEDE KIJK OOK OP WWW.TWENTSEWELLE.NL

9

HET WORDT MEER FESTIVAL DAN KUNSTMANIFESTATIE EN JE KUNT ER MET JE KINDEREN NAAR TOE. ARTISTIEK DIRECTEUR KEES DE GROOT WIL MET DE DERDE TWENTE BIËNNALE IN ENSCHEDE LATEN ZIEN “DAT KUNST EEN FEEST KAN ZIJN VOOR JONG EN OUD”. MAAR DAN WEL EEN HAPPENING WAAR IEDEREEN GESTERKT UIT KOMT. OOK DE KUNSTENAARS.

TWENTE BIËNNALE: IJZERSTERKE HAPPENING

Studio Nepco - Bijzettafel

Killzone - Sublime landscape

De vorige keer waren het bouwhekken waarmee de statige Museumlaan in een detentiezone veranderde. Nu krijgen de bewoners van de moderne villa’s 27 caravans voor hun deur. Afgedankt, maar dankzij Pet van de Luijtgaarden aan een tweede leven begonnen als rijdend museum. Het interieur van elke caravan vormt een kabinet voor een van de talloze verzamelingen die Van Luijtgaarden op Marktplaats heeft veiliggesteld. Van cassettebandjes en ansichtkaarten tot knuffels. Vooral die met pluche volgestouwde caravan is bij voorbaat een kinderattractie van jewelste, terwijl ouders een ironisch inkijkje krijgen in de wegwerpmaatschappij. De karavaan van overtollige spullen illustreert wat de organisatie met deze derde Twente Biënnale voor ogen staat: mensen op een positieve manier bij kunst betrekken, en zo het kwetsbare imago van

de makers aan de orde stellen. Metamorf is dit jaar het overkoepelende thema. Het staat voor de veranderde rol van de kunstenaar in de maatschappij. Meer dan 100 deelnemers uit binnen- en buitenland nemen samen met Oost-Nederlands talent bezit van Roombeek Cultuurpark, het cultuurcluster in het gebied waar zich in 2000 de vuurwerkramp voltrok. Ze bespelen de openbare ruimte, maar infiltreren ook in het Rijksmuseum Twenthe, museum TwentseWelle en TETEM Kunstruimte.

ontwikkelingen; ze bieden bedreigingen maar ook kansen en mogelijkheden.” Dat wordt bijvoorbeeld tastbaar in de tentoonstelling Sublime Landscapes in Rijksmuseum Twenthe, waarin gamedesign centraal staat. “Computergames zijn big business, maar het zijn kunstenaars die achter de ontwerpen zitten.” Het snijvlak van kunst en creatieve industrie wordt ook onderzocht in een symposium, lezingen en een dagelijkse denktank-meeting van ondernemers en kunstenaars.

AVONTUUR

In het Balengebouw wordt onder meer een Super Art Market ingericht waar werk kan worden aangeschaft. Het publiek wordt buiten verwelkomd door drie reuzenpoedels van Florentijn Hofman. Bij de toegang naar de Stroinksbleek even verderop waakt de 15 meter hoge Rokende Beer van die­zelfde Hofman, bekend van zijn opgeblazen badeenden. Dit is het plein waar zich het festivalgevoel het meest zal doen gelden, met kunst, muziek, lezingen en horeca. Hier gaat de BMW Art Car van Jenny Holzer Formule 1-fans en kunstliefhebbers verenigen, is de verleiding om je in de installatie van Rob Sweere terug te trekken groot en vind je een innovatie-paviljoen naast een klassieke kermisattractie. Studenten van de AKI academie voor beeldende kunst, die eveneens aan het plein grenst, roeren zich in containers.

Organisator Kees de Groot belooft ‘één groot avontuur van kunst’, geschikt voor de hele familie. Zonder dat het pretentieloos vermaak wordt, want daarvoor staat er voor makers én samenleving teveel op het spel. De Groot: “De crisis, politieke verschuivingen en technologische

SUPER ART MARKET

Viola, een Turks-Nederlands ontwerp­­duo dat met grensverleggende ‘digitale couture’ de wereld verovert maar in zijn autonome werk een dubbele bodem aanbrengt in de overgestileerde beeldcultuur van het internet. Het blonde vijftal, Turkey’s anti-evolutionist showgirls, hangt niet toevallig in de schaduw van museum TwentseWelle, waar in de expositie Kadinlar tien vrouwen uit de Turkse geschiedenis centraal staan. “Het is een kritische verwijzing naar de opmars van conservatieve islamitische regimes in landen als Turkije”, aldus Kees de Groot. Over de vorige editie van de Twente Biënnale schreef een recensent dat de naam eigenlijk niet deugt, omdat de internationale manifestatie ‘de provincie is ontgroeid’. Artistiek directeur Kees de Groot beschouwt het als compliment en uitdaging tegelijk. “Het wordt nog wel eens onderschat wat we in Twente in huis hebben. Aan ons om dat te laten zien.” De derde Twente Biënnale in Roombeek Cultuurpark in Enschede duurt van 28 mei tot en met 7 juni. Aan het openingsspektakel op 28 mei wordt meegewerkt door onder meer modekunstenaar Bas Kosters, de tienkoppige band Knarsetand, Caribische trommelaars en modejournalist Aynouk Tan. WWW.TWENTEBIENNALE.NL

SHOWGIRLS

De bezoeker is dan ook al de lange muur gepasseerd waarop vijf babes in Versacetricot als klonen van Pamela Anderson van het baksteen spatten. Een werk van Pinar &

Erik Alkema - Licensed to kill

10

Foto voorzijde: electroboutique - ARTOMAT.pro

KIJK OOK OP UITINENSCHEDE.NL

HET BESTE VAN TWEE WERELDEN NET OVER DE GRENS ZIJN MÜNSTER EN OSNABRÜCK COMPACTE BRANDPUNTEN VAN CULTUUR. OP HOOGUIT EEN UUR REIZEN VAN HENGELO EN ENSCHEDE LATEN DEZE DUITSE STEDEN ZICH GOED COMBINEREN MET EEN BEZOEK AAN TWENTE. Van verre lijken het speldenknoppen die in een strak patroon op de gevel van het nieuwe LWL-Museum voor Kunst en Cultuur in Münster zijn geprikt. De 635 spiegelende bollen vormen samen de lichtinstallatie Silberne Frequenz. Otto Piene, pionier van de lichtkunst en mede-oprichter van de ZERO-beweging, koos zelf nog de kleur van het LED-licht voor de gerenoveerde installatie. Warmgeel, omdat dat het beste past bij Münster en haar stadsbeeld. Piene stierf in juli vorig jaar, 86 jaar oud. Het museum eert de in Westfalen geboren kunstenaar vanaf 13 juni met een tentoonstelling waarin veel werk wordt getoond dat nog niet eerder voor publiek was te zien. Dat je je ook kunt onderdompelen in de wereld van De Gruffalo en andere beroemde figuren uit de kinderboeken van illustrator Axel Scheffler, tekent de breedte waarop het museum inzet. Gruffalo & Co is geschikt voor kinderen vanaf twee jaar, die met een interactieve zone op peuterhoogte als bezoekers volkomen serieus worden genomen. De vaste collectie biedt een tijdreis door de kunsthistorie, vanaf de vroege Middeleeuwen tot nu, waarbij het spectaculaire ontwerp van Volker Staab elke periode in een nieuw licht zet.

Kreativkai Münster (Foto: Münster Marketing)

LWL-Museum Münster met lichtinstallatie Silberne Frequenz

CREATIEVE KAAI

Zo vormt het museum met een oppervlakte van 7500 m2 het vlaggenschip van het toch al rijke culturele aanbod in Münster. Van de 30 musea is ook het Kunstmuseum Pablo Picasso een publiekstrekker. Het kan putten uit een collectie van meer dan 800 litho’s van Picasso, waarvoor de Nederlandse graficus Gert Huizinga de basis legde. Mede dankzij de aanwezigheid van een kunstacademie drukt ook de artistieke voorhoede haar stempel op de stad, in ateliers, galeries en in de Kunsthalle in het havengebied. Daar is aan het water een ‘creatieve kaai’ ontstaan die dag en nacht gonst.

Auschwitz geëindigde leven ruimte geworden. Door Libeskind zelf samengevat in de bijnaam Museum zonder uitgang. In het elegante centrum lijkt de industriële historie van Osnabrück ver weg, maar op het terrein van de voormalige kolenmijn Piesberg komt ze helemaal tot leven in het Museum Industriekultur. Hier daal je in een glazen lift 30 meter de bodem in en brengt een spoorlijntje door een mijnschacht je naar de exposities in het voormalige magazijn.

KLOOSTER VOL KUNST

hedendaagse kunst in de salons, de kruisgang of de vroegere slaapzaal van het kloostercomplex. De exposities bestrijken alle disciplines, al ligt er een zeker accent op grafiek door de samenwerking met de inpandige grafiekwerkplaats. Buiten is er volop ruimte voor installaties en performances. Het activiteitenprogramma omvat verder lezingen, rondleidingen, concerten en workshops. Teveel voor één dag? Het klooster heeft ook gastenkamers. Münster, Osnabrück en Rheine zijn vanuit Enschede en Hengelo ook per trein goed bereikbaar. Final Version

Een geheimtipp, zoals de Duitsers zeggen, is klooster Bentlage in Rheine. Gesticht in 1437 en later omgebouwd tot adellijk verblijf is het voormalige kruisherenklooster nu een centrum waar kunst, cultuur, bezinning en recreatie hand in hand gaan. De museumvleugel herbergt twee uitersten onder één dak: een collectie religieuze kunstschatten en moderne kunst van Westfaalse kunstenaars als Otto Modersohn, August Macke en Josef Albers. En dan zijn er nog de wisseltentoonstellingen van

c66 m0 y90 k0 (

)

MEER TIPSc59VOOR CULTURELE UITSTAPJES EN m100 y6 k29 ( ) EVENEMENTEN IN HET GRENSGEBIED VINDT U OP WWW.GEHEIMOVERDEGRENS.NL

LIBESKIND IN OSNABRÜCK

Slechts 60 kilometer verderop gelegen heeft Osnabrück veel met Münster gemeen. Als steden die een hoofdrol speelden in de Vrede van Münster van 1648 dragen hun stadhuizen sinds kort het Europese zegel voor erfgoed. Allebei hebben ze ook een monumentale maar compacte binnenstad waar het uitstekend winkelen is en worden ze omringd door glooiende natuur. En net als Münster kan ook Osnabrück bogen op culturele attracties van formaat. Zes jaar voordat hij wereldwijd de aandacht trok met zijn Jüdisches Museum in Berlijn bezorgde architect Daniel Libeskind de stad Osnabrück een icoon in de vorm van het Felix Nussbaum-Haus. Hier staat niet alleen het werk van de Joods-Duitse schilder centraal maar is ook zijn in

Mede mogelijk gemaakt door:

www.deutschland-nederland.eu

Niedersächsische Staatskanzlei

Felix Nussbaum Museum, Osnabrück

Klooster Bentlage, Rheine

OP ONTDEKKING MET MUSEUMWEGWIJZER Van religieus erfgoed in twee voormalige armenhuisjes in Oldenzaal (museum De Pelgrim) tot een strakke grijze doos tjokvol interactieve pophistorie in Gronau (Rock ‘n’ popmuseum). In het Duits-Nederlandse grensgebied stikt het van de grote en kleine musea. Ze zijn overzichtelijk samengebracht in een Museumwegwijzer die gratis is te downloaden op de website www.museum-wegwijzer.nl Het plezier begint al bij de kaart op de website, die alle locaties in beeld brengt. Hier stuit je naast bekende musea ook op

particuliere verzamelingen waarvan alleen de naam al werelden oproept. Broer een leven lang boer, bijvoorbeeld, waar Holtenaar Broer Pekkeriet de landbouwhistorie levend houdt. Of Uli’s Puppenstube in Niederlangen, het kleine poppenmuseum van Ulrike Küppers. OP DE WEBSITE KUN JE (OOK) ZOEKEN OP VERDIEPING, MUSEA DIE MET NAME VOOR KINDEREN GESCHIKT ZIJN OF EVENEMENTEN. WWW.MUSEUM-WEGWIJZER.NL

11

WAAROM CULTUUR IN TWENTE NAAR MEER SMAAKT In Twente wordt cultuur proeven nogal serieus genomen. Naast de grote tentoonstellingen in Rijksmuseum Twente en Museum TwentseWelle, proef je de typische Twentse cultuur ook in tal van events en activiteiten. In de stad en tien minuten verder, op het Twentse land. En cultuur proeven kan letterlijk in onze bijzondere arrangementen die het culturele met het culinaire verbinden. Voor wie na deze bijlage nog meer trek heeft gekregen: kijk op BELEEFTWENTE.NL/CULTUUR IEDERE DINSDAG T/M ZONDAG VAN 1 MEI T/M 4 OKTOBER - DIEPENHEIM ZANDSCULPTUREN LANDGOED WARMELO

29 T/M 31 MEI - DIVERSE LOCATIES TWENTE KAFT 2015

5 T/M 7 JUNI - ENSCHEDE FOOD TRUCK FESTIVAL TREK

IEDERE WOENSDAG T/M ZATERDAG VAN 17 JUNI T/M 27 JUNI - DELDEN KASTEELDAGEN TWICKEL

30 EN 31 MEI - HELLENDOORN KLEURRIJK HELLENDOORN

Kasteel Twickel in Delden ligt temidden van een prachtig landgoed met meerdere gebouwen en indrukwekkende tuinen. Het wordt nog altijd bewoond en is geen museum. Het huis zelf is slechts enkele dagen per jaar te bezoeken.

Geniet van kunst, poëzie en muziek op de meest verrassende locaties. Letterlijk in de kerk en in de kroeg, maar ook in het park, een boerenschuur of een atelier. Iedereen kan beeldende kunst in alle mogelijke vormen bewonderen en laagdrempelig kennismaken met de kunstenaars.

14 JUNI - ENSCHEDE KUNST IN HET VOLKSPARK

DIVERSE DATA VANAF 16 MEI - DENEKAMP 600 JAAR SINGRAVEN

31 MEI EN 28 JUNI - ALMELO KUNSTSTAPPEN ALMELO

26 JUNI - HELLENDOORN ZUNNEWENDE FESTIVAL

22 T/M 25 MEI - DIEPENHEIM INTERNATIONAAL FOLKLORISTISCH FESTIVAL

28 MEI T/M 7 JUNI - ENSCHEDE TWENTE BIËNNALE

30 SEPTEMBER T/M 4 OKTOBER - TUBBERGEN GLASRIJK TUBBERGEN

De imposante tuin bij kasteel Warmelo in Diepenheim is dit jaar het decor van acht carvers. Deze kunstenaars vertellen de geschiedenis van de streek met metershoge zandsculpturen.

Landgoed Singraven (Huis, Koetshuis, Watermolen) bestaat 600 jaar. Schitterend gelegen langs de Dinkel dicht bij het dorp Denekamp. Het jubileumjaar wordt opgeluisterd met diverse festiviteiten. Zo zijn er lezingen over natuurhistorie, kunst en fauna, zijn er kinderdagen en rondleidingen.

De folkloristische dansgroep uit het Stedeke Diepenheim bestaat 50 jaar. Een weekend lang wordt dat gevierd met dansgroepen uit onder andere Mexico, Italië, Wit Rusland, Finland en Duitsland.

Kamerfestival KAFT staat garant voor een verrassend weekend boordevol muziek, cabaret, toneel en kleinkunst op bijzondere en verrassende locaties in Noordoost Twente. Door de korte voorstellingen kun je naar eigen smaak een gevarieerd programma samenstellen.

Ontdek wat Almelo te bieden heeft op het gebied van kunst en cultuur. Galeries, ateliers en beeldentuinen zijn samen met het stedelijk en industriële erfgoed in een route meegenomen.

De 4e editie van de Twente Biënnale is een manifestatie met internationale topkunst en Nederlands talent. Het vindt plaats in de openbare ruimte en bij de culturele instellingen in Roombeek Cultuurpark te Enschede. Ruim 100 kunstenaars presenteren hun werk rond tal van activiteiten.

Het Volkspark in Enschede wordt omgetoverd tot een groot openluchtrestaurant met tientallen mobiele keukentjes. Van sushi tot kipsaté en van taartjes tot burgers, alle smaakpapillen worden drie dagen lang getrakteerd. Kom proeven en geniet van live muziek, theater en kleinkunst tijdens TREK.

Circa 150 Nederlandse en Duitse kunstenaars presenteren hun werk in Enschede. Trakteer jezelf op een heerlijk dagje genieten van kunst en cultuur. Luister naar optredens van Het Nederlandse Symfonieorkest, laat je verrassen door verschillende muziekoptredens.

Zunnewende wordt een festival om nooit te vergeten. Het intieme muziek-, theater- en vertelfestival vind plaats op Landgoed Schuilenburg in Hellendoorn. Streektaal en erfgoed staan centraal bij de dichters, vertellers en muzikanten. Vaak met een Twentse tongval gebracht.

De internationale glaskunstmanifestatie ‘Glasrijk’ is het grootste evenement in Nederland rondom glas. Bekijk gedetailleerd glas-in-lood werk, bewonder sculpturen en glasobjecten, zoek het contrast tussen antieke glaskunst en glasdesign of bewonder interieur.

beleeftwente.nl/cultuur Dit is een commerciële bijlage van het Twents Bureau voor Toerisme en partners. De inhoud van deze bijlage valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie van NRC Handelsblad/nrc.next.

Tekst: Ingrid Bosman, Kitty van Gerven, Frederike Krommendijk en Alice Plekkenpol

KIJK OOK OP BELEEFTWENTE.NL/CULTUUR