„Voor de vuistweg spreken" Schriftelijke cursus om vlot en vrij, beïnvloedend en overtuigend te leeren spreken, in het zakenleven, in het onderwijs, in gezelschap en in het openbaar. door AU. Donders, Docent in de Redekunst te 's-Gravenhage.
DONDERS SCHOOL VOOR WELSPREKENDHEID 's-GRAVENHAGE — BANDOENG — BRUSSEL — BERLIJN
„Voor de vuistweg spreken" Schriftelijke cursus om vlot en vrij, b e ï n v l o e d e n d en overtuigend te leeren spreken, in het zakenleven, in het onderwijs, in gezelschap en in het openbaar, door AU. Donders, Docent in de Redekunst te 's-Gravenhage.
S *f üCC
„Ik weet zeer goed, dat men de menschen veel eerder door het gesproken woord, dan door het geschrevene kan overhalen, en dat iedere groote beweging op aarde haar groei aan haar groote redenaars en niet aan haar groote schrijvers te danken heeft". („Mijn Kamp" bldz. 27)
want in ieder mensch is de kunst van het logisch denken, het vlot en vrij en in het openbaar spreken aanwezig. Deze gaven sluimeren slechts. Donders cursus wekt ze op, brengt ze in stelselmatigen arbeid tot ontwikkeling en leert U ze aan te wenden op alle terrein Alf. Donders, in een vergadering in Restaurant „De Faun" te Groningen op 18 Juni 1939.
W a a r o m dit alles? Op een heerlijk buiten in de ardennen woont een schatrijke dame. Een staf van trouw personeel is aanwezig, voor het onderhoud van huis en hof, van kassen, vijvers en bosschen, maar toch heeft zij niets aan al haar rijkdommen; zijn kan er niet van genieten, want zij mist het vermogen haar bezit te gebruiken omdat zij geestesziek is. Hoeveel menschen echter zijn er die niet ziek zijn, doch gezond en sterk, toebedeeld met goede geestelijke gaven en toch hun schatten niet gebruiken, maar leven alsof zij geen gaven bezitten, terwijl zij als het ware beschikken over een brandkast vol gangbare waarden; menschen, die leven in geestelijke en vaak stoffelijke armoede, omdat zij hun bezit braak laten liggen of zich dit bezit niet bewust zijn; die leven alsof zij niet vrij maar gebonden zijn? Hun aantal is ontelbaar. En U? Behoort U ook tot de „gebonden" menschen of tot de vrije lieden? Tot de bedeesden, de „achterafstaanders" of tot de vlotte sprekers, de persoonlijkheden, die in het middelpunt der belangstelling van hun medemenschen staan? Behoort U ook tot die menschen bij wie op het juiste oogenblik het juiste woord niet over de lippen wil komen, die het later weten, l a t e r . . . . . . . . als een gesprek geëindigd is, als een vergadering afgeloopen is, tot die menschen, die zoo graag een vraag wilden stellen of in debat wilden treden, maar de gelegenheid ongebruikt lieten voorbijgaan, uit onverklaarbaren angst? Dan is Donders cursus ook voor U een uitkomst. Zooals bij ieder vooruitstrevend man en vrouw leeft ook bij U de wensch vlot en vrij te kunnen spreken in den omgang met Uw medemenschen, in een voordracht iets uit Uw gedachtenleven aan anderen te openbaren, voor de vuistweg het woord te kunnen voeren in het openbaar. Daarvoor leven wij dan ook in een revolutionnairen tijd. Echter, tot heden twijfelde U of deze wensch wel te verwezenlijken is, omdat U leefde in den ban van het oude spreekwoord: „Als redenaar moet men geboren zijn". Dezen ban te hebben gebroken is het begin van Uw succes.
'3
Donders cursus brengt U algeheel en absoluut succes,
want deze leert U zonder vrees op te treden onder alle omstandigheden en geeft U het geloof en het zelfvertrouwen, dat daarvoor noodig is. Hij leert U het juiste woord altijd bij de hand te hebben. En dit is niet zoo maar een bewering zonder grond. O neen. De waarheid hiervan is in de laatste jaren bevestigd, doordat honderde mannen en vrouwen van alle rang en stand en van de meest uiteenloopende ontwikkeling en leeftijd door Donders methode hun doel hebben bereikt. Vanwaar dit onderscheid?
Waarom onderscheidt Donders cursus zich zoo gunstig van veel anderen en waarom heeft juist Donders cursus zoo'n groot succes? Omdat hij geschreven is door een ter zake kundige, uitgaat van geheel nieuwe grondbeginselen, en de oude, waardeloos gebleken, overboord heeft gegooid. Welk nut heeft de cursist van een vloedgolf van woorden, vaak onbegrijpelijke voorstellingen en soms onuitvoerbare opgaven, neergeschreven in door studeerkamer „sprekers" saamgestelde cursussen, welke samenstellers misschien zelf nooit in het openbaar gesproken hebben — tenzij vanaf een aantal vellen papier — omdat zij den spreekangst niet meester waren, dus ook niet wisten hoe deze overwonnen moet worden, ja vaak geen methode kenden? Donders, de vurige Brabantsche Volksspreker, die honderde malen in binnen- en buitenland gesproken heeft, heeft óók den spreekangst gekend en weet uit eigen ondervinding, dat men, om in staat te zijn overredend te spreken of een gehoor toe te spreken, vrij van spreekangst moet zijn en een methode moet kennen en hij is er na vele pogingen in geslaagd een cursus saam te stellen, die den mensch spreekangstvrij maakt, waardoor hij in gezelschap vlot en vrij kan spreken en een methode geeft, die hem in staat stelt, zonder gevaar den draad van zijn betoog te verliezen, voor de vuistweg te spreken tot een publiek. Hoe komt het nu dat er, terwijl toch bij zooveel menschen de wensch leeft vlot en vrij en in het openbaar te kunnen spreken, maar zoo weinig zijn, die deze mooie kunst machtig zijn? Twee oorzaken liggen hieraan ten grondslag. 1. Het begrip „voor de vuistweg" spreken wordt zóó hoog aangeslagen, dat men haast niet gelooft, dat dit geleerd kan worden, ofschoon men weet, dat alles geleerd kan en moet worden. 2. De tot voor kort gevolgde methoden zijn gebleken niet doelmatig te zijn, omdat zij niet tot het doel geleid hebben. Zoo moest wel de meening post vatten, dat voor de vuistweg spreken niet te leeren is, maar den mensch moet aangeboren zijn. Donders cursisten echter bewijzen dat deze meening onjuist is.
4
Ieder mensch kan leeren in het openbaar te spreken en in vrijwel ieder vooruitstrevend mensch leelt ook daartoe de wensch. Echter, van de duizenden die over goede denkbeelden beschikken, zelfs rad van iong zijn of in eigen kring gemakkelijk kunnen spreken over een onderwerp, waarvoor zij belangstelling hebben, worden velen reeds zenuwachtig en spreekangstig als zij in tegenwoordigheid van autoriteiten moeten spreken en als zij voor een publiek moesten spreken, in besloten kring of in het openbaar, zou negen en negentig procent hunner falen. De oorzaak ? In het eers;e geval, omdat de doorsnee mensch een autoriteit als een persoonlijkheid beschouwt en zich, vaak ten onrechte, de mindere gevoelt. Hij wordt door het ambt dat de betrokkene bekleedt, negatief beïnvloed, daardoor verliest hij een deel van zijn zelfvertrouwen, waardoor angst optreedt, die zijn gedachtengang, zijn concentratievermogen verstoort, zoodat hij zich niet kan uiten zooals hij zoo gaarne zou wenschen. In het tweede geval, omdat de mensch, zoodra hij voor een publiek moet spreken, hiervan gescheiden wordt en alleen komt te staan. Daardoor voelt hij zich verlaten, verliest zijn zelfvertrouwen en wordt angstig. Deze angst pakt hem en verhindert hem zijn gedachten te verzamelen, te ordenen en te uiten. Hij staat als het ware voor een, overigens smalle klove, maar mist geoefendheid, geloof en moed om er overheen te springen. U kunt leeren wat U zich verbeeldt, als U maar aanpakt. Indien een stotteraar zich alleen in een kamer bevindt, kan hij normaal spreken. Zingen kan hij ook en zelfs in een koor, in een gezelschap van menschen dus, zingt hij normaal mee. Een bewijs, dat hij geen organisch gebrek heeft, want dan kon hij noch spreken, noch zingen. Waarom stottert hij dan in gesprek met anderen Omdat hij het geloof en de overtuiging mist dat hij normaal kan spreken. (De meening als zou iemand stotteren omdat hij zenuwachtig is, is onjuist. Juist het tegendeel is het geval. De mensch die stottert wordt zenuwachtig.) Welke mensch zou niet nerveus worden, wanneer hij om zijn gebrekkige uitspraak, overal wordt uitgelachen en bespot? De normaal sprekende mensch lijdt aan hetzelfde gebrek, alleen niet in denzelfden graad Hij kan goed spreken, tot een of meerdere menschen, maar hij mist het geloof en de overtuiging, dat hij kan spreken in het openbaar, als er honderden voor hem staan en naar hem luisteren. Dit gemis vormt de klove. Donders cursus is de brug die hem er overheen helpt. 7
5
WIE IS DONDERS?
Alf. Donders,
cursusleider van Donders School voor Welsprekendheid en schrijver van den cursus „Voor de vuistweg Spreken" was acht jaren Voorzitter der Afd Tilburg der Kath. Volkspartij, acht jaren lid van den Gem. Raad van Tilburg, Lid der Comm, tot Wering van Schoolverzuim, Secr. der Kon. Erk. Handelsvereeniging „Tilburg", Voorzitter der Winkeliersvereeniging „Nieuwlandstraat" te Tilburg, Bestuurslid der Nederl. Reisvereeniging te Tilburg, Secr. van het Nederl.Belgisch-Middenstandsverweer, Speciaal Verslaggever van een Prov. Dagblad, Kringleider, Cursusleider, Hoofdkwartierspreker en kandidaat voor de Tweede Kamer van de Nat. Soc Beweging van Mussert
Wat bewoog Donders tot het samenstellen van een cursus „voor de vuistweg spreken?". U zult begrijpen, dat Donders in de vele functies die hij bekleedde, voortdurend verplicht was gedurende korten of langeren tijd te spreken en dat hij veel in aanraking kwam met anderen, die eveneens in verband met hun werkkring vlot en vrij het woord moesten kunnen voeren, wat voor velen wel bijzondere moeilijkheden opleverde. Toen Donders in de practijk des levens bemerkte, dat er in ons land, in tegenstelling bijvoorbeeld met Duitschland, een groot te kort aan methodisch gevormde sprekers was, liet de gedachte hem niet meer los om zich ook op dit terrein verdienstelijk te maken. In 1930 trad hij op als amateur docent en gaf les in de redekunst aan een kleinen kring van vrienden en bekenden. Tijdens een reis door Duitschland in 1934, waar hij in aanraking kwam met enkele leidende persoonlijkheden en kennis maakte met een methode volgens welke volstrekt ongeschoolden in korten tijd tot vlotte sprekers werden opgeleid, besloot hij in het openbaar les te geven. Reeds na enkele maanden van voorbereidende studie kon hij aan den arbeid. Een honderdtal beginnelingen van alle rang en stand en van de meest uiteenloopende ontwikkeling en leeftijd, werden in zijn nog in 1934 gesticht instituut onder zijn leiding en volgens zijn inzicht tot spreker opgeleid. Dit geschiedde aanvankelijk in mondelinge lessen. Het succes was echter maar matig. In de practijk namelijk bleek, in tegenstelling met de gangbare meening, die aanvankelijk ook Donders meening was, dat bij het leeren spreken in het openbaar de theorie het eerst noodzakelijke is. Dit gaf den stoot tot het opstellen der eerste schriftelijke lessen, die na enkele maanden een dertigtal bladzijden omvatten. Deze breidden zich in de practijk uit en na den geheelen zomer van 1936 aan dezen arbeid besteed te hebben werd een cursus gedrukt, die 150 pagina's telde en die, in de practijk tot stand gekomen, alle moeilijkheden kende, waarmede de beginneling te kampen heeft. Natuurlijk was deze cursus verre van volmaakt, doch het resultaat van toen af bereikt, was meer dan goed te noemen, wat blijkt uit een verslag, van hei optreden in het openbaar van een aantal cursisten, voorkomend in de N. Tilb. Courant van September 1936, dat U op de volgende bladzijde aantreft. Na verder op talrijke plaatsen m binnen- en buitenland les gegeven te hebben, is in den loop van 1938, op grond der ervaringen in de practijk opgedaan, een nieuw werk tot stand gekomen, dat 250 bladzijden bevat. Het is een werk, dat noodzakelijk is voor den beginneling en van groot nut ook voor hen die reeds jaren van practijk achter den rug hebben en dat allerwege geroemd wordt.
7
V e r s l a g uit de
N . Tilburgsche Courant van
17 S e p t e m b e r
1936.
„ S p r e k e n in het openbaar". V a n w e g e D o n d e r s Instituut w e r d g i s t e r e n a v o n d i n de g r o o l e z a a l v a n „ M O D E R N " a a n d e n H e u v e l , 'n o p e n b a r e v e r g a d e r i n g g e h o u d e n d i e ten d o e l h a d de a a n w e z i g e n te o v e r t u i g e n , dat m e n niet a l s r e d e n a a r g e b o r e n behoeft te zijn, m a a r dat het s p r e k e n i n het o p e n b a a r g e l e e r d k a n w o r d e n o p e e n w i j z e z o o a l s dit d o o r het Instituut g e s c h i e d t . E r b e s t o n d v o o r d e z e n a v o n d zeer g r o o t e b e l a n g s t e l l i n g . A l s s p r e k e r t r a d e n o p e e n a c h t t a l l e e r l i n g e n v a n het Instituut, dat e c h t e r n o g n i e t d e n h e e l e n c u r s u s heeft a f g e l o o p e n , m a a r eerst tien l e s s e n achter den rug had. De reeks o n d e r w e r p e n w e l k e b e h a n d e l d werd, vormde e e n a a r d i g e c o c k t a i l . M e n s p r a k over: D E M A C H T V A N H E T W O O R D H e t erts e n zijn b e w e r k i n g . S u g g e s t i e . D e n T i l b u r g s c h e n k u n s t s c h i l d e r G e r a r d v a n S p a e n d o n c k . D e film M a z u r k a e n C r i s i s h y p o t h e e k - a f l o s s i n g s w e t , o m m a a r e e n i g e v a n de grootste t e g e n s t e l l i n g e n te n o e m e n . O v e r i g e n s g i n g het h i e r niet o p de eerste p l a a t s o m W A T er g e z e g d w e r d , m a a r w e l o m de wijze W A A R O P dit g e s c h i e d d e . V o l s l a g e n r e d e n a a r s w a r e n d e d e b u t a n t e n u i t e r a a r d niet D e e e n k w a m vlotter en n a t u u r l i j k e r v o o r d e n d a g d a n de a n d e r , d o c h i n het a l g e m e e n k a n toch b e t u i g d w o r d e n , dat a l l e n z i c h g o e d v a n h u n t a a k k w e t e n . Het g e h e e l w a s e e n s u c c e s v o l l e a v o n d v o o r D o n d e r s Instituut."
G r o e p c u r s i s t e n uit de f a b r i e k s s t a d
8
Tilburg
Hieraan behoeft weinig te worden toegevoegd. Donders cursus helpt U eerst over den spreekangst heen en leert U daarna, in eenvoudige, begrijpelijke woorden, klaar en duidelijk en in denzelfden suggestieven stijl als waarin een gesprek moet worden gevoerd en een voordracht moet worden gehouden, datgene wat U moet weten en waarmede U kunt volstaan. In begrijpelijke woorden. De fout van vele cursussen, die in Donders cursus angstvallig vermeden is, is wel, dat de samenstellers blijkbaar van meening zijn dat zij in hoofdzaak gevolgd worden door, wat men zou willen noemen, geleerde menschen. De practijk echter bewijst, wat toch heel natuurlijk is, dat het grootst aantal cursisten komt uit kringen, waar men niet in de gelegenheid was zich aan bijzondere studie te wijden of zich tot deze studie niet voelde aangetrokken, maar nu ondervindt dat vlot en vrij spreken een eisch des tijds geworden is en zich nu neerzet om dit aan te leeren. Omdat hun grootste zorg en meeste tijd aan beroep of bedrijf besteed moet worden, mag de studie niet veel tijd vergen af zware geestelijke inspanning kosten. Ook dit vraagstuk is opgelost. Neem als leermeester een leeraar van naam. Donders cursus verklaart U eerst het ontstaan van den angst, omdat men eerst de oorzaak moet kennen om haar aan te pakken, helpt U daarna langzaam over den spreekangst heen en maakt U tevens optimistischer, doelbewuster en wilskrachtiger. Daardoor ontstaat geloof in de mogelijkheid, waaruit vertrouwen m den cursus en zelfvertrouwen geboren worden en als deze verkregen zijn, is hei aan de hand van Donders eenvoudige methode niet moeilijk meer om vlot en vrij voor een publiek te spreken en overredend te spreken in den handel en in het zakenleven. En dit is het wat de mensch van vandaag noodig heeft. Wat hebt U er aan als U met een autoriteit gesproken hebt, als U een zakengesprek hebt gevoerd, van een vergadering komt of in het openbaar een toespraak gehouden hebt en achteraf moet denken: „Had ik dit of dat maar gezegd, dat zou een beteren indruk gemaakt hebben, daar zou ik meer mee bereikt hebben". En toch is dit het geval bij honderde menschen. Achteraf' bezien, is een boer een advocaat.
9
" Breda, 17 J u l i 1933
Den Weled. Heer
A. Dondera Boascheweg
429
I I LBUE
8.
Geachte Heer Donders, In opdracht van het Bestuur onzer vereeniging kon i k ü beleefd ultnoodigen voor ons een spreekbeurt te willen houden, zooals tl met den Heer R.v.d.Bogaert heeft besproken. Onze voorzitter, de Hr Lantatn, zou eohter gaarne zien, dat hij inzage kreeg van hetgeen TJ dien avond ten gehoore brengen z u l t en gelieve TT hea, wanneer TT deze spreekbeurt zou willen houden, een a f s c h r i f t toe te zenden. De avond z a l gehouden worden op 29 J u l i a.s., en gaan er een kleine 1000 c i r c u l a i r e s i n zee. Breda en omliggende kleine plaatsen. Hierbij ingesloten gelieve TT aan te t r e f f e n een concept-circulaire, welke naar i k hoop naar TJw genoegen z a l zijn. Uw geëerd antwoord gaarne per omgaande tegemoet ziende,-teeken i k
Hoogachtend Namens het Bestmix-?' 1/
10
TJitv. Secr.
Wat zoudt U antwoorden als U gevraagd werd: „Kunt U vlot spreken?" Het komt er niet op aan wat U thans kunt. Donders cursus is er op ingesteld om U te maken tot een vlot en vrij spreker; iemand, die in het dagelijksch leven zijn woord weet te doen; die een klant tot koopen weet te overreden; met wiens woorden rekening gehouden wordt in de organisatie en die in staat is te allen tijde frank en vrij tot een publiek te spreken of met een spreker van gedachten te wisselen, over een besproken onderwerp. Iedereen begrijpt wat het in het leven beteekent vlot en vrij het woord te kunnen voeren en dit is het wat Donders cursus U leert, op een aangename en populaire wijze. En U weet wat het zeggen wil als U op de vraag; „Kunt U vlot en vrij spreken?", kunt antwoorden: „Ja dat kan ik." Wilt U dit werkelijk? Als spreker wordt men niet geboren, tot spreker wordt men opgeleid. Wat zou U dan nog tegenhouden? Welke reden zoudt U nog kunnen hebben om Donders cursus niet te volgen? Er is er geen enkele. In beginsel hebt U Uw twijfel reeds overwonnen, doordat U om prospectus vraagt. U moet nu ook den moed hebben om aan te pakken. „De aanmelding kostte mij meer moeite dan de cursus." Zoo schrijft een onzer cursisten, die thans tot een der beste sprekers van ons land behoort. En zoo is het ook. De aanmelding overwint Uw ladtsten schroom. Ook U weet, dat het vaak moeilijk is een besluit te nemen, maar heeft men dit eenmaal genomen, dan is men over het moeilijkste punt heen. Overigens, als men logisch redeneert, moet men tot de overtuiging komen, dat het slechts een kleinigheid kan zijn, welke den mensch, die wel met enkele menschen kan spreken, belet dit ook tot honderden te doen. Er is geen probleem of er is een oplossing voor. De zaak is deze te vinden en te gebruiken. Donders loste dit probleem op, zoodat het eindelijk mogelijk is, in korten tijd van verlegen mensch een vlot spreker te worden. Donders cursus is gebaseerd op langjarige ervaringen en de jongste ondervinding op het terrein der psychologie. Suggestief als hij is, laat hij U niet los, doch helpt en steunt en leidt. Daardoor is de studie licht en belangwekkend en les voor les een genot op zichzelf, zoodat het bereiken van het gestelde doel ook den minder ontwikkelden cursist slechts matige inspanning kost. En zoo, spelenderwijs als het ware, wordt U een spreker waarvan men met waardeering zegt: „Het is een geboren redenaar."
11
12
HET NATIONALE DAGBLAD
SPREKEN | S P R E K E N is:
Vrijdag 2Z September 1939 tH.rMi»«an<M
IN~HET
OPENBAAR
EE^HE^^™jSJSSSS^XS!
13
Na zulk een oordeel zou men mogen verwachten, dat de cursus niet onder ieders bereik ligt. Donders cursus echter is op de eerste plaats saamgesteld om te dienen. Donders cursus
„VOOR DE VUISTWEG SPREKEN" omvat 24 opeenvolgende lessen. £lke les is een boekje op zichzelf, afmeting 2 2 ^ X 14^ cM, gedrukt op keurig wit papier en voorzien van stevig, fleurig omslag. Niet alleen de inhoud, ook het uiterlijk is aantrekkelijk. Eiken Vrijdag wordt een les franco per post toegezonden. Alle vragen, welke door den cursist gesteld worden, worden vakkundig, uitvoerig, kosteloos en tot volle tevredenheid beantwoord. De geheele cursus kost, voor Nederland :
voor Nederlandsch-Indië :
contant ƒ 25.— of 6 maanden elke mnd f 5.—
contant ƒ 30.— of 5 maanden elke mnd ƒ 7.—
voor België :
voor Duitschland :
contant Frs. 350 of 5 maanden elke mnd Frs. 85.—
contant RM. 40.— of 5 maanden elke mnd RM. 9.50
Als spreker wordt men niet geboren. Donders cursus leidt U daartoe op, in minder weken dan er vroeger jaren voor noodig waren en tot beter spreker. Het sterkste wapen van den geest is de macht van het woord. Talrijken hebben zich door Donders cursus deze macht toegeëigend en zijn vlotte sprekers geworden en vrijere menschen. Stel U op het standpunt: Wat anderen kunnen, kan ook ik.
14
Twee van Donders oudcursisten, die enkele jaren geleden den cursus volgden en thans zijn naaste medewerkers geworden zijn.
H. van Kaam, Schiedam.
D. Verkijk, Haarlem.
Hoe groot de omwenteling is die Donders methode veroorzaakt heeft en welke waarde er aan Donders cursus wordt gehecht, spreekt wel uit de beschouwingen in de Binnen- en Buitenlandsche pers. Daarom hier nog een greep uit ruim honderd Persbesprekingen. De Veghelsche Courant van 21 Maart 1936 schrijft: Donders cursus is inderdaad een succeswerk
. . . . . . .
15
De Tilburgsche Post van 18 Augustus 1937 schrijft: . . . Wat Donders cursus bereikt heeft, grenst aan het ongelooflijke en is voor den buitenstaander moeilijk te verklaren Het Nationale Dagblad van 13 December 1937 schrijft : . . Spreken is een kunst aan weinigen eigen, omdat men gelooft, dat het geen kunst is maar een gave. Niets is echter minder waar. Volgens Donders methode is de kunst van het spreken in het openbaar voor iedereen te leeren Het Haagsche Weekblad „Western Express" schrijft, 29/12/'37: . . . Zijt gij een spreekangstig mensch, die niet aan de conversatie kunt deelnemen, die geen voordracht kan houden of den moed mist te spreken in het openbaar? Laat U dan door Donders cursus den weg wijzen. Honderden werden van hun spreekangst bevrijd, honderden werden vlotte sprekers, vrije menschen Donders spreekt voor een honderdkoppig publiek in de aloude Universiteitsstad Leiden: Over spreekangst — vlot-spreken.
De Leidsche Courant van 19 Februari 1938 schrijft: . . . Vlot en vrij spreken is volgens Donders methode voor iedereen te leeren, ongeacht leeftijd of ontwikkeling ....
16
Bega niet de tragische vergissing Uzelf te onderschatten. De Residentiebode schrijft, datum 8 December 1938 : . . . In de rustige, beheerschte wijze waarop en in den goeden stijl waarin Donders cursisten spreken en bij het debat blijk geven van goed aangeleerde slagvaardigheid, blijkt de grondstelling van Donders een bewijs te vinden, dat ieder mensch, ongeacht leeftijd of schoolopleiding, in verrassend korten tijd voor de vuistweg kan leeren spreken De Nieuwe Dordtsche Courant schrijft 24 Juli 1938 : . . . Overwin Uw angst en ge zijt een vlot spreker. Dit wordt U door Donders cursus geleerd. Succes is absoluut verzekerd . . . . De Goudsche Courant van 29 December 1938 schrijft: . . . Donders cursist, de Heer Verzijde, hield een redevoering, waardoor het talrijk publiek in de gelegenheid was, de inderdaad succesvolle resultaten van Donders cursus te bewonderen . . . . Het Dordtsche Nieuwsblad van 12 Januari 1940 schrijft, over een vergadering van de Dordrechtsche Winkeliersvereeniging : „Nadat de Voorzitter een inleidend woord gesproken had, gaf hij het woord aan den Heer Verkijk, uit Haarlem, een oud cursist van Dondersschool, welke een voordracht hield over „Goede Service voor den Middenstand". Het betoog werd met groote aandacht gevolgd en er had een uitgebreide gedachtenwisseling plaats" . . . . De Nieuwe Utrechtsche Courant van 23 April 1938 schrijft: . . . enkele cursisten hielden toespraken en wat het resultaat betreft; dit was wel bijzonder goed . . . . De Residentiebode van 15 Juni 1939 schrijft : . . . De resultaten van Donders cursus zijn voor den buitenstaander wel een volkomen verrassing. Hieruit blijkt, dat het slechts een kleinigheid kan zijn, die den normaal sprekenden mensch belet ook te spreken tot honderden . . . . Het Dagblad van Rotterdam schrijft op 28 Maart 1939: . . . . In Hotel Centraal hield de Heer Kalisvaart, een oud-cursist van Dondersschool, voor een groot aantal aanwezigen een rede over het onderwerp „Geen tijd" . . . . De Nieuwe Delftsche Courant van 5 Maart 1938 schrijft: . . . De huidige, zware levensstrijd eischt voor alles vrije menschen, vlotte sprekers. De mensch, die niet vrij kan spreken is ver in de minderheid bij anderen. De cursus „voor de vuistweg spreken" van den Heer Alf. Donders, is echter een middel om daarin verandering te brengen
17
Moment-opname van een cursus voor intellectueelen, in „Ons Gebouw" te Delft.
. . . . De middeleeuwsche burcht, die op den top van een stijlen berg gelegen en met hooge en dikke muren omringd voor onneembaar kon gelden, wordt heden met 'n enkel kanon in een minimum van tijd aan puin geschoten. Want de wetenschap staat nooit stil en wat gisteren voor onmogelijk gehouden werd, is morgen werkelijkheid geworden. Wij leven in een tijd waarin gespot kan worden met het oude gezegde, dat de welsprekendheid een gave is; een tijd waarin voor talrijke functies de kunst van het vrije woord als eisch wordt gesteld en waarin de intellectueele en intelligente mensch, die deze kunst niet machtig is, als achterlijk zal moeten worden beschouwd. Want ieder normaal mensch beschikt over die eigenschappen, die noodig zijn om voor de vuistweg te kunnen spreken, namelijk: de spraak, verstand en kennis. Dit hebben, door onze propaganda voorgelicht, honderden begrepen en als U in eigen kring bemerkt, dat iemand die zich voordien in niets van anderen onderscheidde, plots als spreker ontpopt, dan moet U niet denken dat er „een geboren redenaar" voor U staat, maar moogt U veilig aannemen, dat de spreker tot Donders cursisten behoort, want plotseling wordt men geen spreker, daar is, zij het dan ook eenvoudig, onderricht aan voorafgegaan Alf. Donders, in een vergadering in het Jaarbeursgebouw te Utrecht, op 27 Juni 1938.
]8
Artikel,
voorkomend
i n de
Utrechtsche
Courant
van
26 A p r i l
1938.
Een avond van welsprekendheid. Utrecht is d e s t a d v a n v e r g a d e r i n g e n . D a t b e t e e k e n t echter n i e t a l i j t d e e n r i j k d o m a a n w e l s p r e k e n d h e i d . G i s t e r e n a v o n d echter h a d i n het G e b o u w v o o r K u n s t e n e n W e t e n s c h a p p e n e e n v e r g a d e r i n g p l a a t s , w a a r w e l a a n de w e l s p r e k e n d h e i d b u i t e n g e w o o n v e e l a a n d a c h t b e s t e e d w e r d . H e t w a s de p r o p a g a n d a - a v o n d v a n D o n d e r s s c h o o l , L a a n v a n M e e r d e r v o o r t 495 te D e n H a a g . D e voorzitter, cursist R e i s i g e r , heette de talrijke a a n w e z i g e n hartelijk w e l k o m e n gaf v e r v o l g e n s het w o o r d a a n de s p r e k e r s . H i e r v o l g e n de n a m e n d e r c u r s i s t e n , d i e „ v o o r de vuistweg" e e n r e d e h i e l d e n ; de h e e r H o s p e r s s p r a k o v e r S o c i a l e W e t g e v i n g , d e h e e r v. d. M o l e n o v e r de A u t o m o b i e l en d e F i s c u s , de h e e r D e J o n g o v e r D e V i e r J a a r g e t i j d e n e n d e h e e r J. P o l e t Jr. o v e r V o r m i n g en b e l e g g i n g v a n k l e i n e k a p i t a l e n Wat hier geleverd werd, was inderdaad iets bijzonders. O p e e n v o u d i g e w i j z e l e e r e n D o n d e r s c u r s i s t e n de k u n s t d e r w e l s p r e k e n d h e i d . M e n k a n met D o n d e r s m e t h o d e d e b e s t e p h i l i p p i c a ' s h o u d e n en is e e n D e m o s t h e n e s gelijk. G e e n w o n d e r , d a t de a a n w e z i g e n zeer v o l d a a n h u i s w a a r t s g i n g e n , n a d a t v e l e n zich voor den cursus h a d d e n a a n g e m e l d .
Enkele van Donders cursisten bijeen, in Hotel Pomona, te Utrecht.
19
Donders cursus is door geheel Groot-Nederland bekend.
Spreken en succes zijn
synoniem
Een goed spreker heeit altijd en overal succe». Leert daarom angsivrij spreien volgens Donders geheel nieuwe en eenvoudige methode. Van wege da vele navragen zal de hear Alf. Donders uil Den Haag, nog- een laatste herhaÜngsvoordrachl houden op MAANDAG,» JANUARI, a.s, 20,30 uin de saai PARADOU, te Antwerpen, ingang Excelsior Hotel, Pelikaanslreal, over:
Spreekangst -Vlot spreken «*J en genezing. Dondere verklaart waarom het voor iedereen mogelijk i. inkorten tijd' een vlot en vrij spreker !a worden. Als bewijs voor succes spreken op deten avond venchilLet wal op hel lokaal: Zaal PASADOU, Excelsior Hotel, tegenover den ingang van hei Ceniraal Station.
Het Antw. Dagbl. „Volk en Staat" schrijft hierover, 30 Jan. 1940 : „Gisterenavond had in de groote zaal van Hotel Excelsior, Pelikaanstraat, een propaganda-bijeenkomst plaats, ingericht door Donders School voor Welsprekendheid in samenwerking met de Volksuniversiteit „Herman van den Reeck", voor welke instelling de heer Donders sinds enkele weken een cursus in welsprekendheid geelt, die op groot succes kan bogen. De avond werd ingezet met een kort begroetingswoord van den Volksvertegenwoordiger Jan Timmermans, waarna de heer Donders aan het woord kwam en methodisch, in sierlijke taal en met groote overtuigingskracht een rede hield over het minderheidscomplex, dat velen belet in het openbaar het woord te voeren. De groote verrassing van den avond was wel, dat vier cursisten, die ten hoogste vijf lessen achter den rug hadden, voor de vuistweg een rede hielden, van 10 tot 30 minuten. Menschen, die nooit m het openbaar gesproken hadden, traden thans voor het eerst voor een talrijk publiek op, en zie, dank zij de uitstekende methode van den heer Donders, konden zij zich op een onderhoudende en boeiende wijze uitdrukken. In een schitterend nawoord omlijnde Mr. Timmermans nog de groote waarde van de welsprekendheid in het leven en prees de hooge kwaliteiten van den heer Donders, niet het minst, omdat hij als Noord-Nederlander met zijn wetenschap tot ons Zuid-Nederlanders gekomen is. Vermelden we nog dat zich onder het begeesterd gehoor bevonden: de heer en mevr. Arseen-Kennis, mevr. Dr. Lehembre, mevr. Dr. A. Claus, mevr. Mr. Timmermans, dhr. De Wachter e.a.
20
Eer.
van
Donders cursisten
leidt een
bijeenkomst
in zaal
„Appelmans"
aan
de
Appelmansstraat
te Antwerpen.
Vdh&umvevsiï&it 'lierman van den fieecb,
Antwerpen, 20 Üeiyte-iber 1940.
Don Heer JUDontJars, Laan van Koerde rroort 495, sar: H A ^ G .
Zeer geachte Heer Donders, Hu hat Issjear voorbij i s , w i U a i .Tij niet nr-Laten U onzen speeialen dank over te brengen voor de pr;e waarop U Uï; cursus over oprekendlieid in de VoUcaunlveraiteit "ileman van den aeeoit" h^bt gehouden. ./ij gelosven dat a l Uïr leerlingen net de grootste voldoen in.-; op deze i--: ce-jreeks zullen terugblikken. Trouwens een b l i j k var succes i? wel,dat één Uwer leerlingen op den wedstrijd voor welsprekendheid, uitgeschreven door d-j V^resnurlne; voor Besohaafde On^an^staal den 2den prijs behaalde.' üï-ir-loor wordt de Juiste v.aarde van Uw «ethotla gestaafd. in ons midden zien optreden en in'*&fv. acntl^^hiervan ,
Hoogalqhtaiii,
W\. //.,
22
,
i
Als Aladin over zijn tooverlamp wreef, verscheen hem een geest, die vroeg wat hij wenschte en zoodra hij zijn wensch uitsprak, werd deze door den geest vervuld. Dit lijkt een sprookje, maar het bevat een kern van waarheid. Immers de geest van de lamp is Uw eigen geest. Als gij dezen voortdurend voedt met positieve gedachten en vol vertrouwen het leven doorgaat, verkrijgt ook gij veel van hetgeen gij wenscht. Dit vertrouwen echter moet men kennen en toepassen. Rem daarom noch Uw wensch, noch Uw wilskracht en handel niet als die menschen, die net doen alsof ze verwachten mogen een dikke duizend jaar oud te worden. Zij wikken en wegen, gaan niet over ijs van een nacht, slapen er nogeens over en kijken de kat eens uit den boom, ofschoon ze weten, dat men met kijken alléén de kat nog nooit uit den boom heeft kunnen krijgen. Zij handelen alsof de tijd blijft stilstaan en toch als zij het een 60 keer zomer en winter hebben zien worden, is ook hun rol uitgespeeld. Besluiteloosheid is de grootste hindernis op den weg naar Succes. Middenstanders leeren spreken. Onder dit opschrift schrijft het Dordrechts Nieuwsblad van 2 Maart 1940 :
,-
'
,,Op initiatief van de Dordrechtsche Winkeliersvereeniging heeft het Instituut Donders gisterenavond in Gebouw „Americain" de eerste les gegeven in het vlot en vrij spreken. Deze avond kenmerkte zich als een bijzonder leerzame en gezellige. Het is juist gezien van de Dordtsche Winkeliersvereeniging deze gelegenheid te scheppen, want het moet gezegd worden, dat het vlo! en vrij spreken, als een eerste eisch voor winkeliers moet worden beschouwd. Na afloop der les sprak de Heer Pijl uit Numansdorp, die juist deze week het propagandawerk voor den koninklijken Nederlandschen Middenstandsbond in onze stad heeft ter hand genomen, enkele woorden, waarin hij het nut van den cursus uiteenzette. Sputteraars, zoo zeide hij, zijn er in het zakenleven helaas te veel. Redenaars te weinig, redenaars althans in dezen zin, dat zij hun wenschen en verlangens goed gedocumenteerd naar voren kunnen en durven te brengen. Vergaderingsangst en kathedervrees hebben dikwijls al veel goede ideeën in den weg gestaan. Spreker deed een beroep om toch vooral propaganda voor den cursus te maken. De cursus immers, zoo besloot de Heer Pijl, is de kleine moeite en opoffering dubbel en dwars waard. Bij verhindering van den voorzitter sprak de Heer Trossel, secretaris van de D.W.V. nog een hartelijk woord tot leeraar en cursisten".
23
D O R D R E C H T S C H E
WINKELIERSVEREENIGING.
Goedgekeurd bij Koninklijk BesM van 22 Augustus 1903. Staatsblad No 52. Wijaging Goedgekeurd bij Koninklijk BesMI van 7 De^mber IQH. No. 34
, .; • _ SCCREi ARIA AT
/
- --
- —•
—-
V o o r s t r a a t 375/57? DORDRECHT.
31 AugustUB 1940.
Zeer geachte Keer Donders.
Op onze B e s t u u r s v e r g a d e r i n g v a n j . l . Woensdag i s Uw s c h r y v e n v a n I S Aucu3tus onder de ingekomen s t u k k e n behandeld.De D.W.V, v e r , k l a a r t gaarne,met h e t o r g a n i s e e r e n van Uw C u r c u s i n V l o t en V r y s p r e k e n een g e l u k k i g e g r e e p t e hebben gedaan.Ons k l e i n e c l u b j e w a a r v a n i k ook d e e l mocht u i t m a k e n h e e f t d e z e met v e e l genoegen g e v o l g d . Ik ben e r var. o v e r t u i g d fle t o l k t e z y n v a n a l l e c u r s i s t e n , wanneer i k U s c h r y f . d a t wy v e r l a n g e n d u i t z i e n n a o r de raogelykheid, van de d o o r U t e -even l a a t s t e l e s . n e t z a l ons A l l e n z e e r aangenaam zyn,U na ae ^ e h e u r t e n i C 3 e n £»r l a a t s t e maanden wederom p e r s o o n l y k
Aan D o n d e r s
School voor
L f W v;i;i i / e e r d e r v y j j ' t 49-Ü.
24
tfeloprekendheid
Welsprekendheid doet den tegenstander zwichten, beheerscht den enkeling en de massa. Het is een machtig verdedigingswapen, een nog machtiger aanvalswapen. De macht van het vrije woord is onbegrensd. En toch is deze kunst volgens Donders methode gemakkelijk te leeren, het doet er niet toe of men jong is of oud, of men veel of weinig geleerd heeft. Zij echter, die deze kunst machtig zijn, doen zeer geheimzinnig, waardoor zij suggereeren dat zij zeer begunstigde stervelingen zijn en scheppen zich daardoor mogelijkheden, die voor anderen onbereikbaar schijnen.
'
Daarom, indien U te weinig verkoopkracht hebt, weinig gezag over personeel of voor de klas, indien U verlegen zijt in gezelschap, als Uw knieën knikken of U uitvluchten zoekt als U in het publiek moet spreken, indien U zenuwachtig zijt, gejaagd, traag, weinig boeiend, maak U daarover werkelijk geen zorg. Donders zelf en al zijn cursisten hebben van dit alles ook hun deel gehad, maar volgens Donders methode is vlot en vrij en voor de vuisweg spreken ook voor U eenvoudig om te leeren. Dit wordt U bevestigd door de honderde dankbetuigingen, die wij ontvingen van personen van alle rang en stand, door talrijke officieele instellingen en niet in het minst door een in het algemeen ni'et zeer toeschietelijke pers. Donders cursus is ook voor U wenschelijk, misschien noodzakelijk, U weet dit zelf het best. Het is een werk, nuttig en dienstig voor Uw geheele leven. Hij leert U vrij en overredend spreken en ontsluiert U het geheim van het spreken in het openbaar. Tijdens de studie, die belangwekkend, licht en aangenaam is, wordt er als het ware een wonder aan U voltrokken. Van spreek angstig mensch wordt U vlot en vrij en positief in Uw optreden. Uw tred wordt vaster, Uw houding zelfbewuster en Uw wil krachtiger, want Donders cursus trekt den mensch uit den kring der alledaagsche menschen, zelfs de passieve mensch, de mensch met een tekort aan dadendrang wordt actief, wordt ondernemend. Ga mee met Uw tijd of U bhji, achter. Wees actief en bedenk : Eén daad is beter dan duizend voornemens. Donders nieuwe spreekwoord luidt : Stel niet tot tot straks, wat gij nü kunt doen. Zend daarom het aanmeldingsformulier onverwijld in en Laat
Donders
cursus
ook
Uw l e e r m e e s t e r
zijn.
Een openhartig woord.
Mijn cursus is geen cursus voor schooljongens, noch voor futloozen, conservatieven en ouden van geest, niet voor jongelui beneden de vijfentwintig en ook niet voor hen, die zich zóó krampachtig vastklemmen aan het oude, dat zij den moed missen zich van de waarde van het nieuwe te overtuigen, niet voor menschen die meenen dat de tijd stil staat omdat ook zij stilstaan. Integendeel. Het is een werk, bijzonder geëigend voor vooruitstrevende mannen en vrouwen, die zich een goede ol betere positie willen veroveren, voor hen, die in den strijd voor een nieuwe wereldbeschouwing niet aan den kant willen blijven staan, doch zich inzetten om in woord en daad deze idee te helpen propageeren en voor allen, die in den komenden staat, in de nieuwe orde, een verantwoordelijke plaats dienen te bezetten. Dezen zal het een krachtige hulp zijn op den weg naar hun doel, omdat het hun leert vlot te spreken, zich vrij te bewegen, wat hun taak belangrijk verlicht en waardoor hun gezag stijgt, en hen positiever en doelbewuster doet worden, wat noodzakelijk is voor ieder, die in de toekomst een leidende functie bekleedt. De cursus ademt dan ook den nieuwen, nationaal-socialistischen geest en is in korten, krachtigen stijl geschreven. Dan kon wel niet anders, omdat ik, sedert 1923 deelnemend aan den strijd voor een betere, maatschappelijke orde en strijdend in de voorste gelederen, alle overdreven sentiment, halfheid en besluiteloosheid als hinderlijke ballast overboord heb gegooid. Daarom ook rekent hij af met hen, die aan het toeval of aan wonderen gelooven en die, omdat zijzelf den moed missen om aan te pakken en vol te houden, meenen dat de mensch, die vaak na langen, taaien strijd succes wist te behalen, stom geluk gehad heeft. En daarom ook drijft hij den spoi met allen, die meenen dat de kunst van voor de vuistweg te spreken een gave is, die den mensch bij zijn geboorte door een goede Fee in de wieg zou gelegd zijn en lacht hij met het onzinnige, van geen doorzicht getuigend gezegde, dat de mensch als redenaar, schrijver, musicus, zanger, schilder, turner of wielrijder geboren wordt, wel wetend, dat elk succes afhankelijk is van geloof in de bereikbaarheid van het doel strijdlust, offervaardigheid, moed en volharding. (En tel de offers niet, maar zie het doel alleen). Want het leven geeft eiken mensch voldoende kansen. Alleen hij echter, die ze benut verwerft succes. 's-Gravenhage, Sept. '41, Alf. Donders.
2f;
Met den hoed in de hand komt m e n door het g a n s c h e l a n d , is een s p r e e k w o o r d dat vroeger w e l juist k a n geweest zijn. V a n d a a g komt m e n er a l l e e n als m e n zijn m o n d gebruikt.
C o p y v a n het a a n m e l d i n g s f o r m u l i e r . Aan Donders School voor Welsprekendheid te 's-Gravenhage, Laan van Meerdervoort 495.
te Beroep:
Leeftijd:'
wenscht zich te a b o n n e e r e n o p Donders cursus „Voor de Vuistweg Spreken" e n neemt a a n het c u r s u s g e l d te v o l d o e n : a. b.
a contant ƒ 25.—; h e d e n ƒ 5.— e n de vijf v o l g e n d e m a a n d e n iedere m a a n d f 5.—, i n totaal ƒ 30.—, e n z a l deze termijnen storten o p p o s t r e k e n i n g 12.42.42 ten n a m e v a n D o n d e r s s c h o o l te ' s - G r a v e n h a g e (voor B e l g i ë o p p o s t r e k e n i n g 60.02.88 te Brussel, v o o r D u i t s c h l a n d o p p o s t r e k e n i n g 66.985 te K e u l e n ) , telkens v o o r d e n 15en der m a a n d . te
den
194 Handteekening :
*) *)
B e d r a g a d f 25.— is gestort l e termijn is gestort.
*)
D o o r h a l e n w a t niet v e r l a n g d w o r d t .
w a n t U kunt n o g zulke groote b e k w a a m h e d e n bezitten, n o g zulke groote kennis; als U niet i n staat zijt b e i d e i n g o e d e w o o r d e n , i n vlotte i e r m e n o p de levensmarkt a a n te b i e d e n , zult U nooit de plaats bezetten, die U krachtens U w v e r m o g e n e n g e s c h i k t h e i d bezetten kunt e n moet Alf. Donders, i n een v e r g a d e r i n g
i n P u l c h r i S t u d i o te
' s - G r a v e n h a g e , op 12 Sept. 1938
27
Ontspanning van den geest door inspanning van het lichaam Donders, de spade hanteerend in het werkkamp te Lunteren, Aug's '40.
K 2179
