Tuinpark V.A.T

V.A.T.

Tuinpark V.A.T. www.vat-sloten.nl

NIEUWS 30e jaargang • nummer 3 • juli 2010

V.A.T. NIEUWS

Tuinpark V.A.T. werd op 1 september 1919 in Amsterdam opgericht en op 10 juli 1920 bij Koninklijk Besluit Nr. 64 goedgekeurd. Ingeschreven bij Kamer van Koophandel onder V 532853

Inhoud 3 Woord vooraf 4 Mededelingen van het bestuur 5 Enquête VAT-Nieuws en Website 7 Presentatie De Groene AS 8 De veenmol 12 Tuintips 16 De ladder 2010 19 Gedicht 20 Legionella 23 Terugblik Festiviteiten

Bestuur: Jac. Plooy mw. I. Zelhorst A.H.M. Minis D. Nieberg Redactie: M. Kersten, tuin 14 I. ten Napel, tuin 139 L. Kooistra, tuin 13 R. van Kampen, tuin 128 E.H.B.O: S. in de Haak, tuin 33 G. Hillebrand, tuin 123 S. Kuiperij, tuin 113 H. Minkes, tuin 95 F. van Andel, tuin 73

25 Buurtactiviteiten 26 Kookrubriek 29 Estafetterubriek 31 Kinderpagina 33 Verkoopronde/mutaties april 2010

VAN DE REDACTIECOMMISSIE

2 V.A.T.nieuws

De redactiecommissie heeft het recht artikelen in te korten of te wijzigen. Ook plaatsen wij geen anonieme brieven tenzij de naam van de afzender bekend is.

Woord vooraf Een ander geluid Het enige voor deel van het koude weer was dat de lentebloemen maar bleven bloeien en het groen zo lang pril, maar voor de rest vond ik het dit voorjaar koud en onaangenaam en nog nooit zo stil op de tuin. Is dit wat het wordt dit jaar? Koud en stil, stil en koud? De Algemene Leden vergadering werd matig bezocht, op het openingsfeest van het tuinseizoen misten zowel oude als nieuwe gezichten en ook de fancy fair had meer opkomst verdiend. Natuurlijk, het was koud en het regende soms, en ja, de tijd gaat zo snel en er zijn vele andere verplichtingen, maar wat is een vereniging zonder de betrokkenheid van haar leden? Maar goed. Ik laat me niet verder meetrekken in dit negatieve lagedrukgebied, maar complimenteer iedereen die onze VAT zo prachtig laat bloeien en groeien.. Het is toch nog zomer geworden en Nederland kleurt (vooralsnog) verbroederend oranje op weg naar de WK kwartfinales. En luister eens goed, is dat niet de beschoeiingsploeg aan het werk en kijk daar, een clubje vrijwilligers zit gezellig uit te blazen en na te kletsen. De heggen krijgen weer vorm en de paden worden minder groen (jawel, met azijn en water). In dit julinummer treft u de bestuursmededelingen en er staan weer goede tips en heerlijke recepten in. U krijgt een indruk van de feestelijkheden die er op de tuin waren en een overzicht van de komende activiteiten op de tuin en in de buurt. Tevens vindt u de tussenstand van de lezersenquête. Ook u kunt nog invloed uitoefenen op de toekomst van het VAT-nieuws en de VATwebsite: vul hem in en doe hem in de redactiebrievenbus bij de groenbakken. Daar kunt u ook met uw bijdrage voor dit VAT-nieuws terecht: heeft u iets gezien of meegemaakt, schroom niet, schrijf het op en maak ons deelgenoot van uw ervaringen. Samen ervaren en doen is veel leuker! En zonder elkaar zouden we niet bestaan.. De redactie

V.A.T.nieuws 3

Mededelingen van het bestuur Hek op slot dus denk aan uw sleutel! In verband met ongewenst bezoek en diefstal heeft het bestuur besloten dat het toegangshek weer op slot gaat. Dus denk aan uw sleutel! Tuinen verhuur/verkoop De laatste verkoop/verhuurronde van tuinen van dit seizoen, zal plaatsvinden op zaterdag 25 september 2010. Mocht u uw tuin willen opzeggen, dan ontvangen wij graag uw opzegging uiterlijk acht weken voor de genoemde datum, dus vóór 31 juli 2010 in verband met de tijd die de TACC en de BACC nodig hebben voor het taxeren van uw tuin en tuinhuis. Onkruid voor uw heg Het bestuur verzoekt u het onkruid voor uw heg te verwijderen tot halverwege het pad. U kunt hiervoor ook eens schoonmaakazijn gebruiken. Legionella-waarschuwing Het is weer zomer, dus wees bedacht op de legionellabacterie die groeit in stilstaand warm water. Zie voor uitgebreide informatie pagina 20 en op de website van ons tuinpark. Laat geen water staan in gieters en sproeiers en laat tuinslangen na gebruik leeglopen. Was u een paar dagen niet op de tuin, laat dan kranen en douche even doorlopen.

Gascontrole naloopronde zaterdag 21 augustus 2010 Mocht u de gascontrole gemist hebben en wilt u toch graag verzekerd zijn, dan is er 21 augustus een naloopronde. U kunt kenbaar maken dat u graag alsnog een gascontrole wilt d.m.v. een briefje in de brievenbus van de gascontrolecommissie, bij de inkoop tegenover de Schakel.

4 V.A.T.nieuws

Enquête VAT-Nieuws en Website Tussentijdse uitslagen Enquête VAT-Nieuws en Website In het meinummer van het VAT-Nieuws van dit jaar was een enquête over het VAT-Nieuws en over de VAT-website bijgevoegd. Ondanks dat de respons op de enquête ronduit teleurstellend was, kan er toch een lichte tendens worden waargenomen.

Tendens enquête VAT Nieuws Buiten kijf staat dat het voorwoord door iedereen graag gelezen wordt, maar ook de rubrieken Lief en leed, de Activiteitenladder en niet te vergeten de Mededelingen van het bestuur gooien hoge ogen. De Tips en de Estafetterubriek doen het goed, maar de Kinderpagina scoort slecht. Gelukkig is iedereen tevreden over de leesbaarheid en de bezorging van het VAT-Nieuws en lijkt de inhoud aan uw verwachtingen te voldoen. Het gaat er echter om spannen of het VAT-Nieuws in zijn huidige vorm, namelijk op papier, zal blijven bestaan. De helft van de respondenten wil het VAT-Nieuws digitaal ontvangen om kosten te besparen; een derde wil dat niet, en de rest weet het niet.

Tendens enquête website Het is niet onopgemerkt gebleven dat de website reeds enige tijd onderhoud behoeft. De webbeheerder heeft stellig beloofd om een inhaalslag te plegen. De respondenten van de enquête over de VAT-website zijn over het algemeen goed te spreken over de gebruiksvriendelijkheid van de site. Als de website weer up to date wordt gemaakt met onder andere de activiteiten en de foto’s van die activiteiten, dan is iedereen weer tevreden.

Het is nog niet te laat! Het is nog niet te laat om de enquête in te leveren. Dat kan in de u welbekende brievenbus van de redactie bij de groenbakken. Hebt u de enquête niet meer, dan ligt er een voor u klaar in de Schakel, bij de Inkoop of in het Parkhuis. Laat ook uw stem horen! V.A.T.nieuws 5

6 V.A.T.nieuws

V.A.T.nieuws 7

De veenmol Eind april wiedde ik onkruid in mijn moestuintje en mijn oog werd gevangen door een bewegend stukje aarde. Toen ik het beter bekeek, zag ik een krekelachtig achterlijf dat heftig zijn best deed om de losgewoelde omringende aarde omhoog en over de rand van het gegraven gat te werpen. Ik herkende het als de veenmol waarvan ik een paar jaar eerder met mijn jonge neef het karkas had gevonden, of zou het het vervelde stadium geweest zijn van dit insect?

Op internet ging ik op jacht naar meer informatie. Deze veenmol, ook wel molkrekel of aardkreeft genoemd, is een insect van 4 à 5 cm met stevige graafpoten. Hij is verwant aan de krekel. Het lichaam is bruin van kleur en fluweelachtig behaard. Het dier heeft twee paar vleugels: de voorvleugels reiken tot halverwege het achterlijf en de achtervleugels tot aan of voorbij de achterlijfspunt.

8 V.A.T.nieuws

Net als sprinkhanen en krekels zingen de mannetjes van de veenmol om vrouwtjes te lokken. Dit zingen bestaat uit een luid, laag en monotoon trillen, dat minutenlang wordt aangehouden. Veenmollen zingen op warme voorjaarsavonden vanuit de ingang van een holletje in de grond, vanaf de schemering tot diep in de nacht. De zang van de veenmol kan verward worden met die van de rugstreeppad en de nachtzwaluw. De veenmol leeft bij voorkeur in losse, humusrijke bodem. In Nederland heeft hij een voorkeur voor veengronden. Hij eet hoofdzakelijk ongewervelde bodemdieren zoals insectenlarven en regenwormen, maar ook plantenwortels. Het vrouwtje van de veenmol legt eitjes in een ondergronds holletje ter grootte van een kippenei. Jonge veenmollen blijven twee tot drie weken in het nest en worden verzorgd door hun moeder. Zij schraapt de nestwanden af en zorgt zo dat er steeds verse humus en plantenwortels beschikbaar zijn als voedsel. Het duurt in Nederland minstens 500 dagen tot de veenmollen volwassen zijn. Volwassen veenmollen worden tussen de 70 en 600 dagen oud. Je kunt veenmollen dus gedurende het hele jaar tegenkomen. In het voorjaar zijn ze echter het makkelijkst te vinden, omdat dan de mannetjes zingen.

(Gryllotalpa gryllotalpa) De veenmol is van alle markten thuis. Net als een echte mol kan hij uitstekend zwemmen en in zijn een centimeter wijde gang snel vooruit en achteruit lopen. In de achteruit dienen de staartdraden als voelsprieten. Hij kan niet alleen graven, maar ook vliegen, zij het laag boven de grond. Dat doet hij het meest in de paartijd in mei en begin juni. De veenmol komt voor in het westen van Nederland; met name in ZuidHolland en Zeeland, is de veenmol vrij algemeen. Elders is het een zeldzame soort, die op veel plaatsen verdwenen is en daarom op de Rode Lijst staat in de categorie ‘kwetsbaar’. De voornaamste bedreiging voor de veenmol is verdroging van zijn leefgebieden. Ook is de soort gevoelig voor het gebruik van insecticiden. Is de veenmol schadelijk? Doordat de veenmol soms plantenwortels eet, kan hij enige schade aanrichten in moestuintjes. Ze maken echte mollenritten vlak onder het aardoppervlak en richten daarmee meer schade aan dan door vraat aan planten, die beperkt blijft tot het afbijten van wortels die bij het graven de weg versperren. Hij eet insectenlarven, in de bodem levende rupsen, ritnaalden, engerlingen, vlinderpoppen, oorwormen, regenwormen, kevers e.d.

en dat is nuttig in de tuin, alleen gaat de veenmol daarbij niet omzichtig te werk. Met zijn gegraaf woelt hij jonge plantjes om en knaagt ook aan het wortelgestel van de planten. Meestal valt deze schade erg mee en weegt de aanwezigheid van zo’n mooi en zeldzaam dier ruimschoots op tegen een knol of worteltje minder. Veenmollen zijn de laatste tientallen jaren in aantal achteruitgegaan. Ze zijn landelijk redelijk zeldzaam, staan nu op de Rode lijst als kwetsbare diersoort en zijn nu via de Flora en Faunawet wettelijk beschermd. Belangrijkste bedreiging is verdroging van hun leefgebied. Verder is door verstedelijking veel geschikt biotoop afgenomen. Veenmollen zijn gevoelig voor intensief agrarisch beheer m.n. gebruik van insecticiden. Ze worden ook wel met de hand bestreden; tuinders zien de veenmol liever dood dan levend. Niet professionele tuinders gedogen dat de veenmol wel eens een worteltje of meer ‘trekt.’

V.A.T.nieuws 9

10 V.A.T.nieuws

De veenmol (vervolg) Tolereer de veenmol! Wanneer u de veenmol een plekje in uw moestuin gunt of probeert om op diervriendelijke wijze de veenmol op afstand te houden zijn hieronder een paar tips:

bodemoppervlak ingraven; gevangen dieren naar elders verplaatsen Bronnen www.science.naturalis.nl en www.nvwk.nl/ Door: Liesbeth Kooistra, tuin 13

1.Gebruik nooit verlopen olie, slakkenkorrels of insecticiden tegen de veenmol; bedenk dat de veenmol ook schadelijke insecten opruimt. Bovendien doodt gif ook nuttige insecten 2.Planten van peen lokt veenmollen, omdat zij hieronder graag een nest bouwen. Daar waar de nesten zich bevinden kleurt het loof geel. De veenmol houdt net als de meeste tuinders van ‘zwarte grond’; de plek wordt door de veenmol kaal gewied doordat het de stengel of wortels doorknaagt 3.Breng tegen de winter hoopjes broeimest of compost aan; hieronder overwinteren de veenmollen in de grond 4.Breng een tijdelijke beschoeiing van planken aan rond plantbedden: minimaal 20 cm. diep of plant het plantgoed in afzonderlijke plastic potjes zonder bodem 5.Plaats valpotjes in de loop van de veenmolgangen 5 cm. onder het

Nog een veenmol Wij waren op een heerlijke zonnige dag van ons tuintje aan het genieten. Onze dochter Charmène vermaakte zich met haar vriendinnetje Fé tot we opeens een vreemd beestje boven de grond zagen komen. Ik dacht eerst dat het de snuit van een mol was, maar Fé zei: “Oh, dat is een veenmol”. Een wat? Meteen heb ik dit vreemdsoortig beestje opgezocht op internet en Fé heeft gelijk, het is een veenmol én dat is een zeldzaam insect. Zo kunnen wij nog eens wat leren van een 9-jarig meisje! Deze waarneming is aangemeld bij de EIS (European Invertebrate Survey Nederland) zij brengen in kaart waar in Nederland dit bijzonder diertje is waargenomen. Zij hebben contact opgenomen voor de juiste coördinatie van ons tuinpark het VAT, zo komt ons park officieel op de kaart. Denise Klercq, tuin 168 V.A.T.nieuws 11

Tuintips

Siertabak

Sla Sla is waarschijnlijk het meest geteelde gewas in de moestuin. Omdat slakroppen – vooral bij warm weer – snel in bloei schieten, moet sla in kleine hoeveelheden om de twee weken worden gezaaid. Dit regime van zaaien, uitplanten en oogsten, houden maar weinig tuiniers het hele seizoen lang vol en doorgeschoten sla kent dan ook iedereen. Doorgeschoten sla is decoratief, maar bitter en oneetbaar. Niet alle rassen zijn even gevoelig voor doorschieten. ‘Roodkapje’ is een variëteit die zelden of nooit in bloei schiet. Deze plant maakt grote, stevige kroppen, met bladeren die aan de randen donkerrood verkleuren . ‘Roodkapje’ kan zowel in het voorjaar als in de nazomer worden gezaaid. Water Water is essentieel voor de groei van planten. Toch is het niet nodig om al na een paar droge dagen de sproeier op de moestuin te zetten. Wie het bovenste laagje van de grond los houdt, bijvoorbeeld door te schoffelen, voorkomt dat de grond daaronder uitdroogt. En wie veel water geeft, loopt het risico dat zijn kroppen sla gaan rotten. Te enthousiast sproeien heeft ook invloed op de smaak van groenten. Bieten, schorseneren, koolrapen, pastinaken en wortelen hebben meer smaak naarmate ze tijdens de groei minder water hebben gekregen. Als het nodig is om te sproeien, doe dat dan op de aarde en niet op het blad. Op het blad kunnen schimmelziektes zich snel verspreiden.

12 V.A.T.nieuws

Drie

Wanneer snoeien? Bomen worden het best gesnoeid in de late lente of de zomer, wanneer ze volop in blad staan. De slechtste tijdstippen om te snoeien zijn het voor- en het najaar, wanneer bladeren worden gevormd of wanneer ze afvallen. Wat je zeker nooit mag doen, is snoeien als het vriest. Bladverliezende bomen die je alleen moet snoeien als ze in blad staan zijn onder meer: Acer, berk, beuk, Gleditsia, haagbeuk, Laburnum, paardenkastanje, notelaar, populier, meidoorn, Sorbus, (sier) appel en –peer en alle Prunus-soorten. Ook Ailanthus, tamme kastanje en Catalpa worden beter in de zomer gesnoeid en hetzelfde geldt voor linde, olm en Zelkova. Ook belangrijk is het bloeitijdstip. Vroegbloeiers (die bloeien voor 21 juni) dragen meestal bloemen op hout dat het vorige jaar werd gevormd. Voorbeelden zijn Deutzia, Forsythia, Kerria, Kolkwitzia, Philadephus, sering, rodondendron, Cornus en Weigelia. Hetzelfde geldt voor vroegbloeiende clematissen, voor eenmalig bloeiende rozen en voor de meeste Hydrangea-soorten. Wisteria (blauweregen) vormt een uitzondering: die wordt in twee keer gesnoeid: in augustus knip je de nieuwe scheuten terug tot op vier of vijf ogen (of ongeveer 30 cm), in decemberjanuari snoei je verder tot op twee of drie ogen. De meeste zomerbloeiers zoals vlinderstruik, hertshooi of ganzerik, dragen op hout dat in het voorjaar wordt gevormd en moeten dus voor de nieuwe groei in het voorjaar worden gesnoeid. Hetzelfde geldt voor doorbloeiende rozen, voor laatbloeiende clematis en voor de Hydrangea’s die op nieuw hout bloeien (H. paniculata en H. arborescens).

gezusters

Sla

Siertabak Een veelgehoorde klacht bij siertabak is dat tabakszaad niet wil ontkiemen. Dat komt doordat tabak een lichtkiemer is. Als u na het zaaien het zaad met grond bedekt, gebeurt er niets. De grond licht aandrukken is het enige wat u na het zaaien hoeft te doen. Tabaksplanten zijn nachtbloeiers, want nachtvlinders zijn de enige insecten die met hun onwaarschijnlijk lange roltong de nectar op de bodem van de lange bloembuis kunnen bereiken. Kwekers hebben hun best gedaan om tabaksrassen te selecteren die ook overdag hun bloemen openhouden. De meest gekweekte siertabak, Nicotiana alata, was vroeger alleen verkrijgbaar in bruinrood en wit, maar de moderne rassen hebben abrikoos- en perzikachtige tinten. ‘Lime Green’, met groene bloemen, is al sinds jaar en dag een modeplant. Siertabak is een handige plant om in te zetten op plaatsen in de tuin die na een veelbelovende start in het voorjaar ’s zomers wat saai dreigen te worden. Irritatie Er zijn verschillende manieren waarop planten bij aanraking de huid kunnen irriteren. Berucht zijn de fototoxische planten die brandblaren veroorzaken onder invloed van zonlicht. Voorbeelden zijn de reuzenberenklauw, de pastinaak, de wijnruit en de vuurwerkplant. Ook behaard blad kan irritaties veroorzaken, zowel aan de huid als aan de luchtwegen. Onschuldig uitziende planten als longkruid, smeerwortel en vergeet-mij-niet vallen in deze categorie. Sommige planten bevatten allergenen: stoffen die een allergische reactie kunnen oproepen. Vooral bloemisten kunnen hiervan last krijgen. Veelgenoemde

Snoeien planten die een allergische reactie oproepen zijn tulpen- en hyacintenbollen, maar ook de bekende kamerplant Ficus benjamina valt in deze groep. Ten slotte is er een groep van planten waarvan het sap dat bij het plukken of snoeien vrijkomt een hevige reactie van de huid kan veroorzaken. Dit effect hebben bijvoorbeeld de bekende kerstster en kamerplanten als de dieffenbachia en de schefflera. Ook de gatenplant, Monstera deliciosa kan beter met handschoenen aan worden gesnoeid. Drie gezusters Belangrijke voedingsgewassen van indianen uit Noord- en Zuid-Amerika waren de ‘drie gezusters’. De drie gezusters zijn maïs, pompoen en klimboon. De nomadische indianen zaaiden deze drie gewassen op plaatsen waar ze langskwamen en keerden na een paar maanden weer terug om te oogsten. Al die tijd moesten de planten zichzelf zien te redden. Dat was geen probleem, want de sterke maïsstengels boden steun aan de klimmende bonenplanten en de bonen leverden op hun beurt, via de stikstof producerende knolletjes aan hun wortels, gebonden stikstof aan de grond waarvan de pompoenen weer konden profiteren. De pompoen bedekte met zijn bladeren de grond zodat de bodem ook in droge tijden relatief vochtig bleef en onkruid werd verstikt. De drie gezusters waren voor de indianen zo belangrijk dat bij de oogst allerlei rituelen werden uitgevoerd. Maïs werd zelfs geacht rechtstreeks van de Grote Geest afkomstig te zijn, als geschenk aan de indianen. Bron: de tuinscheurkalender.

V.A.T.nieuws 13

14 V.A.T.nieuws

V.A.T.nieuws 15

De ladder 2010

activiteiten VAT - vet vermeld - let ook op het mededelingenbord! Wanneer

Wat

KLAVERJASSEN elke vrijdagavond KREACLUB iedere woensdagavond

Hoe laat 20.00-22.30 19.00-21.30

Wie/waar De Schakel

JULI 14 juli

Doen in het Amsterdamse 14.00-16.00 Bos:. Bomenpaspoort. Maak een paspoort van een boom. Geschikt voor kinderen 6 -10 jaar. O.l.v. Miriam Klinkhamer.

Bezoekers centrum De Molshoop. Aanmelden 020 – 5456100.

17 juli

Snuffelmarkt: particulieren verkopen hun overtollige spullen op het Sierplein

10.00-16.00

Sierplein Amsterdam

21 juli (ook 10/08 en 18/08)

Minicursus kanovaren

13.30-15.30

Bezoekerscentrum Ilperveld Kanaaldijk 32a, Landsmeer www. landschapnoordholland.nl

22 juli

IVN Fietsexcursie natte duinvalleien Zuidervlak Kennemerduinen

19.30-20.30

Verzamelen ingang Duinen Kruidberg

7 augustus

Bingo!

20.30 uur

De Schakel

8 augustus

Excursie Oeverlanden: Spinnen. Het veld in om spinnen te zoeken (kinderen zijn daar experts in) en te vangen. Terug in De Waterkant onder de microscoop. Neem een glazen potje met deksel en loep mee.

11.00-12.30

Anton Schleperspad 1, 020 6171915 www.oeverlanden.nl

14 augustus

Loveland Festival 10.00-23.00 Sloterpark. Er zijn maar liefst zeven verschillende podia.

AUGUSTUS

16 V.A.T.nieuws

www.lovelandfestival.nl

activiteiten VAT - vet vermeld - let ook op het mededelingenbord! Wanneer

Wat

Hoe laat 19.00-20.30

Wie/waar

17 augustus

IVN Avondexcursie in natuureservaat Eindenhout Haarlem

Vertrek vanaf parkeerplaats bij Sancta Maria

21 augustus

Gascontrole naloopronde. 13.00-17.00 zaterdag 21 augustus herkansing De tuinen van de mensen die niet op de aangewezen datum aanwezig waren, worden automatisch op deze nacontrole op zaterdag 21 augustus meegenomen.

22 augustus

“Sloten op z’n Kop” met een artistieke markt in het dorp Sloten

26 augustus

IVN Excursie: Bessen, noten en vruchten in Groenendaal, Heemstede

18.30-20.00

Vertrek parkeerplaats bij restaurant Groenendaal.

27 augustus

Excursie Oeverlanden: Vleermuizen Floor van der Vliet wijdt u in in de wondere wereld van deze vliegende zoogdieren.

20.30-22.00

Anton Schleperspad 1, 020 6171915

28 augustus

IVN activiteit: Hooien in Spaarnwouderveen! Recreatiegebied Spaarnwoude nabij Halfweg

09.30-15.30

Verzamelen bij kruising Spaarndammerdijk en Oude Notweg

29 augustus

IVN Heide-excursie in de Amsterdamse waterleidingduinen

14.00-16.30

Ingang De Zilk Waterleiding­duinen

Eind augustus

Lichtjesavond: Let op het mededelingenbord!

Sloten

V.A.T.nieuws 17

activiteiten VAT - vet vermeld - let ook op het mededelingenbord! Wanneer

Wat

Hoe laat

Wie/waar

SEPTEMBER 11 september

Presentatie De Groene AS voor VAT en Eigen Hof; zie elders in dit blad.

15.00 uur

Eigen Hof

11 september

Tuinieren met gebruikte materialen

13.00-17.00

Kringloopcentrum het Groene Gemaal, Sarphatipark

12 september

Excursie Oeverlanden: Zaden en vruchten. Bij deze excursie van Rein Cremer en Carla Peperkamp kijken we naar de manieren waarop planten hun zaden en vruchten verspreiden.

11.00-12.30

Anton Schleperspad 1, 020 6171915 www.oeverlanden.nl

24 september

Excursie Oeverlanden: Rondje Nieuwe Meer. Genieten van de overeenkomsten en verschillen tussen de oeverlanden aan de zuid- en noordkant van de Nieuwe Meer. Deze lange tocht voert ons over (met de pont) en langs het meer. Evt. fiets meenemen. O.l.v. Daphne de Wijs en een boswachter van het Amsterdamse Bos.

11.00-15.00

Anton Schleperspad 1, 020 6171915 www.oeverlanden.nl

18 V.A.T.nieuws

Gedicht Een boom schouwt altijd om zich heen, Nooit keert hij in zichzelf, Statig brengt hij de omgeving Levenslang in kaart. Een bloem is een wezen Dat altijd half glimlacht, Amper de wind gewaar wordt En leeft van het licht: Een bloem is de verbazing zelve. Ben Cami, Uit: Verloren stem, 1967

V.A.T.nieuws 19

Legionella Legionella Legionella is de verzamelnaam van een groep bacteriën waarvan een aantal soorten in staat is om mensen ziek te maken. Deze bacteriën leven in water en hebben zuurstof nodig. Ze vermeerderen zich in biofilms, dat zijn slijmlaagjes op oppervlakken die in contact staan met water. Behalve één of meerdere soorten bacteriën groeien ook schimmels en gisten, algen en protozoën in die biofilms. De samenstelling van het water en de materialen in contact met het water hebben invloed op de vorming van biofilm. In het algemeen kan men stellen dat hoe harder het materiaal, des te minder het vermogen tot biofilmvorming. Belangrijke factoren voor de groei van de legionellabacterie zijn een langdurige stilstand van het water (meer dan twee dagen) op een temperatuur van 25° tot 50° C met een optimum tussen de 30° en 40° C. De ziekte Legionellabacteriën kunnen de zogeheten veteranenziekte veroorzaken, een ziekte die aanvankelijk lijkt op een flinke griep met longontsteking. De besmetting komt uitsluitend tot stand als het besmette water wordt verneveld en de waterdruppeltjes worden ingeademd. De ziekte wordt niet van de ene mens op de andere overgebracht en ook het drinken van met legionella besmet water kan geen veteranenziekte veroorzaken. Voor bepaalde groepen mensen kan een besmetting met legionellabacteriën tot zeer ernstige ziekteverschijnselen en zelfs tot de dood leiden. Het gaat dan voornamelijk om ouderen, zware rokers en mensen die geneesmiddelen gebruiken die hun afweer verminderen. Maar ook anderen kunnen ziekteverschijnselen oplopen die echter minder ernstig van aard zijn en in veel gevallen niet eens als een legionellabesmetting worden geïdentificeerd, maar als een flinke verkoudheid. Legionellabesmetting Het leidingwater dat de waterleidingbedrijven in Nederland leveren, voldoet aan strenge kwaliteitseisen. De eventuele geringe hoeveelheden legionellabacteriën die daarin aanwezig zijn, zijn dan ook ongevaarlijk voor de volksgezondheid. Slechts onder bepaalde omstandigheden kunnen deze bacteriën zich in de installatie zodanig ontwikkelen dat ze wel een gevaar opleveren. De watertemperatuur moet tussen de 25° en 55° C zijn en de bacteriën moeten ook nog eens de kans krijgen zich te vermeerderen in slijmlaagjes aan de binnenkant van leidingen of in het bezinksel op de bodem van leidingen en reservoirs. Dit is vooral in langdurig stilstaand water het geval.

20 V.A.T.nieuws

Legionella kan in warmwaterinstallaties uitgroeien bij temperaturen tussen de 25° en 55° C. Beneden de 25° C groeit legionella slechts langzaam of helemaal niet, boven de 55° C sterft legionella zelfs langzaam af. De optimale groeitemperatuur ligt bij 37° C. Door temperaturen tussen de 25° en 55° C te vermijden , krijgt legionella geen kans om uit te groeien. Langdurige stilstand van water moet voorkomen worden. Als er toch sprake is van een risicovolle situatie of wanneer er een besmetting is aangetroffen, kan de installatie gedesinfecteerd worden door hem gedurende een bepaalde tijd met heet water door te spoelen. Het spreekt vanzelf dat dit niet mogelijk is in drinkwaterinstallaties. Hierbij gaat het immers om koud water. Voor deze installaties is het daarom bijzonder belangrijk dat de temperatuur niet langer dan 1 à 2 dagen achtereen boven de 25° C komt en dat de installatie regelmatig wordt gebruikt. Besmetting van een drinkwaterinstallatie is vaak moeilijker te verhelpen. Hierbij worden chemicaliën gebruikt (chloor of waterstofperoxide). Deze moeten uit de installatie verwijderd zijn voordat die weer in gebruik wordt genomen. Eigenaar installatie verantwoordelijk Legionellabesmetting ofwel besmetting met de bacterie die de zogenaamde veteranenziekte veroorzaakt, kan ernstige tot zeer ernstige en soms dodelijke gevolgen hebben. Dat is, jammer genoeg, maar al te duidelijk gebleken na de dramatisch verlopen bloemententoonstelling in Bovenkarspel in 1999 en, meer recent, de legionella-uitbraak door een besmette koeltoren bij het Amsterdamse Post CS-gebouw in 2006. Het ministerie van VROM heeft regels opgesteld om de mogelijkheid van deze besmetting zoveel mogelijk te voorkomen. Deze regels stellen dat de eigenaar van een collectieve leidingwaterinstallatie verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de waterinstallatie. Hij moet de nodige maatregelen treffen om te zorgen dat de kans op legionellabesmetting door de collectieve waterinstallatie tot het minimum wordt beperkt. Zo is op ons tuinpark de leidingwaterinstallatie aangepast door kleppen te plaatsen vóór de aansluitingen naar de huisjes. Zodoende kan eventueel besmet water uit een huisje niet terugstromen in de collectieve installatie. Deze keerklep geldt tevens als grens tussen de collectieve installatie van het terrein en de individuele installatie van het huisje. Eigenaren van de tuinhuisjes moeten iedere elke keer dat zij gebruikmaken van hun leidingwaterinstallatie na meer dan een week onderbreking de tappunten eerst goed doorspoelen. Daarbij moet verneveling worden voorkomen, bijvoorbeeld door de douchekop in een emmer onder te dompelen of het water in een trechter op te vangen

V.A.T.nieuws 21

22 V.A.T.nieuws

Terugblik Festiviteiten VAT openingsfeest 29 mei 2010 Als gewoonlijk was het openingsfeest van het tuinseizoen 2010 weer uitstekend verzorgd door het team van de Schakel met zijn onmisbare vrijwilligers. De tafeltjes stond feestelijk gedekt klaar, de hapjes en drankjes waren welbesteed en de zanger die de avond opluisterde inspireerde enkele gasten om ook een (denkbeeldige) gitaar ter hand te nemen.

Fancy Fair 2010 Gelukkig was er dit jaar weer een fancy fair georganiseerd. Het was niet meegevallen om een datum te bepalen, maar op zondag 20 juni stonden de kramen weer opgesteld en opgetuigd met hier de prachtigste boeketten, daar een keur aan boeken of een verzameling bric-à-brac en wat al niet meer. De bar en de keuken waren weer in vol bedrijf dankzij de vele vrijwilligers. Voorzitter Ko Plooy had de eer gekregen om het rad van fortuin te spelen en hij dat deed met verve, bijgestaan door zijn jonge, maar ook oudere adjudanten. Het slechte weer was er mede debet aan dat er weinig mensen waren, maar het was toch heel gezellig en gemoedelijk. Chapeau maar weer voor alle mensen die zich zo voor de fancy fair hebben ingezet. V.A.T.nieuws 23

24 V.A.T.nieuws

Buurtactiviteiten Wat is er nog meer te doen in de buurt (voor weinig poen)? Westbeach Filmfestival Van 27 augustus tot en met 18 september 2010 kunt u prachtige films bekijken aan de Sloterplas. Helemaal gratis en voor niets! Er staat dan vier weekenden lang een openluchtbioscoop opgesteld bij het Sloterparkbad. Onder het genot van een hapje en een drankje kunt u onderuitgezakt genieten van zowel klassieke als recente films. Als het regent en stormt worden de films binnen vertoond. Kom vroeg want er is een beperkt aantal plaatsen. Het terrein gaat om 20.00 uur open, het voorprogramma start om 20.30 uur (o.a. eindexamenfilms van de filmacademie) en de hoofdfilm om 21.00 uur. Programma vr. 27 aug. za. 28 aug. do. 2 sept. vr. 3 sept. za. 4 sept. do. 9 sept. vr. 10 sept. za. 11 sept. do. 16 sept. vr. 17 sept. za. 18 sept.

The Shining Vicky Christina Barcalona Three Monkeys Once upon a time in the West Oorlogswinter West makes Media @ West Beach Ramadon Mabrouk Kruistocht in Spijkerbroek The English Patiënt Milk Slumdog Millionaire

Geluidswandeling Het bezoekerscentrum van Natuurtuin De Wiedijk biedt een bijzondere wandeling aan. Je krijgt een koptelefoon, plattegrond en MP3-speler te leen en loopt een route door de buurt van ongeveer een uur. Onderweg luister je naar het geluidsverhaal ‘Autochtuin’. Een wandelend hoorspel over aarden, wortelschieten, opgroeien en afstammen. Deze geluidswandeling is een hoorspel, waarbij de omgang met inheemse en exotische flora wordt gebruikt als metafoor voor immigratie en autochtone cultuur. Ga naar Bezoekerscentrum Natuurtuin De Wiedijk aan de S. F. van Ossstraat 1, 1068 JJ Amsterdam. Op vertoon van je legitimatie of in ruil van 50 euro borg krijg je hier een koptelefoon en MP3-speler te leen. Je krijgt ook een plattegrondje mee zodat je niet kunt verdwalen. zie website www.goslo.nl V.A.T.nieuws 25

Kookrubriek Pruimen zijn er maar kort, reden te meer om er van te genieten, want het zijn heerlijke vruchten. Pruimentijd is het in de maanden juli tot en met oktober. Het seizoen begint met Opal, een zoete, sappige, paarsrode pruim. Een andere bekende is de Reine Claude. Een kleine groene pruim, zoet en sappig. Reine Victoria is groot, ovaal, paarsroze en een absolute topper.

Pruimen zijn niet erg lang houdbaar. Bewaar ze 3 à 4 dagen op een koele plek of 4 tot 6 dagen in de koelkast. Beter is het om rijpe pruimen meteen te eten. Pruimen zijn niet alleen erg lekker, ze zijn ook gezond. Ze bevatten per 100 gram 42 Kcal, 0,5 gram eiwit, 0 gram vet, 10 gram koolhydraten, 5 mg vitamine C. 26 V.A.T.nieuws

De pruim (Prunus domestica) is een lid van de rozenfamilie (Rosaceae). We spreken bij pruimen van steenvruchten. Tot de cultuurpruim Prunus domestica behoren zowel de tafelpruimen, die groot en vaak sappig zijn, als de kleinere en nogal droge kwetsen, die veel in bereidingen van jam (moes) of jenever gebruikt worden. De mirabellen of kroosjespruimen worden vaak tot een andere soort gerekend, namelijk Prunus insititia. Deze soort wordt echter niet altijd gezien als een aparte soort, maar soms ook als een ondersoort of slechts als een cultivargroep van Prunus domestica. Hoe dan ook, Prunus domestica en Prunus insititia zijn zeer verwant aan elkaar. Kwets is in Nederland de naam voor een bepaald pruimenras (Prunus domestica domestica), in Vlaanderen ook wel de algemene naam voor eetbare pruim. Dit is de soort die meestal gebruikt wordt voor het destilleren van de sterke drank slivovitsj. Tot een andere groep behoren de Japanse pruimen. Deze worden tot de soort Prunus salicina (syn.

Kookrubriek Prunus triflora) gerekend. Japanse pruimen kunnen in Nederland wel buiten worden geteeld, maar ze bloeien vroeger dan de Europese cultuurpruimen en lopen daarom meer risico op schade door nachtvorst. In het verleden werden in Nederland wel Japanse pruimen onder glas geteeld. Deze teelt is inmiddels vrijwel verdwenen. Japanse pruimen verschijnen wel regelmatig in de Nederlandse winkels, omdat deze in het buitenland (bijvoorbeeld Californië) veel worden geteeld en vervolgens worden geëxporteerd. De vruchten van de Japanse pruimen vallen op door de meestal grote ronde tot hartvormige vruchten met stevig vruchtvlees, dat transport over grotere afstand mogelijk maakt. De bestuiving gebeurt door bijen. De bloei vindt in Nederland plaats van half april tot eind april. Een aparte groep pruimenrassen zijn de zogenaamde mirabellen of kroosjespruimen.

Volkorencake met verse pruimen

150 gram volkoren tarwemeel 100 gram rietsuiker 30 gram bruine basterdsuiker 60 ml zonnebloemolie 1 citroen 1 theelepel bakpoeder 200 ml karnemelk 175 gram rijpe pruimen Voor de bovenkant: 1 eetlepel bruine basterdsuiker en 50 gram walnoten. Rasp de schil van 1 citroen en snijd de pruimen in stukjes. Meng citroenrasp, rietsuiker, basterdsuiker en zonnebloemolie door elkaar. Meng in een beslagkom het meel met de bakpoeder. Voeg er het olie/suikermengsel aan toe en de karnemelk. Schep de pruimen door het beslag. Vet een cakevorm in. Doe het beslag in de cakevorm. Hak V.A.T.nieuws 27

Kookrubriek walnoten in grove stukken, doe de basterdsuiker erbij en strooi dit mengsel over de bovenkant van de cake. Bak de cake 50-60 minuten in een voorverwarmde oven op 180° C. Controleer of de cake gaar is door er een prikker in te steken. Als deze schoon en droog uit de cake komt, is de cake gaar. Pruimenpudding 6 blaadjes gelatine 500 gram pruimen 450 gram magere kwark 75 gram suiker 1.5 deciliter appelsap 0.5 deciliter armagnac 1 eetlepel citroensap 100 gram geroosterde amandelen 2 deciliter slagroom Zet de puddingvorm weg met koud water. Week de blaadjes gelatine in ruim water. Halveer de pruimen, wip de pitten eruit en snijd de pruimen in parten. Meng de kwark met de suiker. Verwarm het appelsap met het citroensap. Neem de pan van de warmtebron. Los de geweekte, goed uitgeknepen blaadjes gelatine op in de hete vloeistof. 28 V.A.T.nieuws

Meng de pruimen met het kwarkmengsel, het gelatinemengsel en 75 g van de amandelen. Laat de massa lobbig worden. Klop de garderoom stijf en schep deze luchtig door de kwarkmassa. Doe de puddingmassa over in de lege puddingvorm en laat de massa opstijven in de koelkast. Stort de pudding en garneer met gehalveerde of in parten gesneden, ontpitte pruimen, geroosterde amandelen en blaadjes munt.

estafetterubriek Naam tuinlid en tuinnummer: Koos Prudon, tuin 86 - Wat is uw favoriete plek in uw tuin? Vlakbij de vijver, zodat ik in de vijver kan kijken, je ziet al het leven. - Wat is uw favoriete plant? Vingerhoedskruid - Wat is uw favoriete tuingereedschap? De snoeischaar: snoei is groei - Wat is uw favoriete seizoen? Het voorjaar - Heeft u een tuintip? Tijdig water geven. Niet te kort achter elkaar snoeien - Wat is uw favoriete tuinboek? Snoeien, wanneer en waar. van Donald Farthing, ISBN 9062481957 - Wat is uw favoriete plek op het tuinpark? Mijn eigen tuin - Welke activiteit die op ons tuinpark wordt georganiseerd vindt u het leukst? De fancy fair - Wat betekent het VAT-nieuws voor u? Positief informatief blad, word in een keer uitgelezen V.A.T.nieuws 29

30 V.A.T.nieuws

kinderpagina

V.A.T.nieuws 31

32 V.A.T.nieuws

Verkoopronde/mutaties april 2010 Tuin 2 Vertrokken In

mw. I.M.I. Apperloo dhr./mw. Meijer

Tuin 116 Vertrokken In

mw. M. Oudt mw. Mobach-Werkman

Tuin 132/135 Vertrokken In

dhr. F.H. Kouwenberg dhr. S. Scholten

Tuin 143 Vertrokken In

mw. W. van Vliet mw. F. Dassen

Tuin 196 Vertrokken In

dhr. M.C. Thille mw. M. Dubie

!

Van de redactiecommissie Kopij inleveren in de redactiebus of per email naar [email protected] op onderstaande data: • 17 september • 19 november

V.A.T.nieuws 33

Afzender: Tuinpark V.A.T. Lies Bakhuyzenlaan 17 1066 CJ Amsterdam