V.A.T.
Tuinpark V.A.T. www.vat-sloten.nl
NIEUWS 32e jaargang • nummer 3 • juli 2012
V.A.T. NIEUWS
Tuinpark V.A.T. werd op 1 september 1919 in Amsterdam opgericht en op 10 juli 1920 bij Koninklijk Besluit Nr. 64 goedgekeurd. Ingeschreven bij Kamer van Koophandel onder V 532853
Inhoud 3 Woord vooraf 4 Mededelingen van het bestuur 5 Gascontrole 2012 7 Bikkels 10 Geuren bij maneschijn 11 Lief en leed 12 In het nieuws, uit het nieuws 15 Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp opgeheven
Bestuur: Jac. Plooy mw. I. Zelhorst A.H.M. Minis D. Nieberg Redactie: I. ten Napel, tuin 139 L. Kooistra, tuin 13 R. van Kampen, tuin 128 M. Hendriks, tuin 128 M. Barkey, tuin 108 E.H.B.O: S. in de Haak, tuin 33 S. Kuiperij, tuin 113 W. Akster tuin 95 F. van Andel, tuin 73
17 WOOS is boos 19 Uitgaanstips 20 VAT-ladder 22 Tuintips juli 24 Groenten en fruit uit de buurt vroeger 26 Gedichten 27 Courgettes 28 Kookrubriek 31 Estafetterubriek 32 Puzzel- kinderpagina
VAN DE REDACTIECOMMISSIE
2 V.A.T.nieuws
De redactiecommissie heeft het recht artikelen in te korten of te wijzigen. Ook plaatsen wij geen anonieme brieven tenzij de naam van de afzender bekend is.
Woord vooraf Woord vooraf Ik was dit voorjaar in de tropische tuin op Madeira. Deze tuin strekt zich 9 kilometer uit over een groot gedeelte van de berg waar de hoofdstad van dit subtropische eiland aan ligt. Het is een prachtige tuin met thema’s als een Oosterse tuin met prachtige Chinese en Japanse beelden, de orchideeëntuin, een inheemse tuin, een grote cactusverzameling en nog veel meer. In de uren die ik er doorbracht zag ik niemand die tuinierde, behalve een man die met een eenvoudige tuinslang een border besproeide. Het leek wel of deze tuin geen onderhoud nodig had, dat alles vanzelf groeide en harmonieus samenleefde zonder een mensenhand om de uitwassen in te perken. Misschien denkt u dat dit ook het geval is op ons tuinpark. Dat de paden onkruidwerend zijn, dat de banden van de karren gegarandeerd lekvrij zijn, dat de lekkage in het Parkhuis het zelf voor gezien houdt en de algemene beplanting zichzelf uitzaait. Alleen u, u in uw tuin, moet alles zelf doen. U kunt eigenlijk geen week overslaan, zonder een tuin- of huisklusje op te knappen: de heg, het gras, het onkruid in de borders, het houdt u pittig bezig. Uw kozijnen en drempels, de goten en de afvoer, u hoeft zich echt niet te vervelen. Als u zich dan tijd gunt om even te zitten, dan kan ik u van harte dit VAT-nieuws aanbevelen. Hierin valt van alles te lezen. Behalve de mededelingen van het bestuur vindt u in dit VAT-nieuws ook de andere vaste rubrieken, zoals bijvoorbeeld de Ladder met de activiteiten van de komende maanden, de kinderpagina en de estafetterubriek. Ook heeft de redactie ‘nieuws uit het nieuws’ voor u bij elkaar gesprokkeld. Maar vooral trots zijn wij op de nieuwe rubriek Bikkels die om en om met de rubriek Nieuwkomers zal verschijnen. Wij wensen u dan ook veel leesplezier en hopen met u op een heerlijke zomer. De redactie
V.A.T.nieuws 3
Mededelingen van het bestuur Tuinen verhuur/verkoop De laatste verkoop/verhuurronde van tuinen van dit seizoen, zal plaatsvinden op zaterdag 29 september 2012 (mits er aanbod is). Mocht u uw tuin willen opzeggen, dan ontvangen wij graag uw opzegging uiterlijk acht weken voor één van de genoemde data. Dit in verband met het taxeren van uw tuin en tuinhuis door de TACC en de BACC. Legionella-waarschuwing Het is weer zomer, dus wees bedacht op de legionellabacterie die groeit in warm stilstaand water. Zie voor uitgebreide informatie de website van ons tuinpark. Laat geen water staan in gieters en sproeiers en laat tuinslangen na gebruik leeglopen. Bent u een paar dagen niet op de tuin geweest, laat dan kranen en douche even doorlopen zodanig dat er geen nevel ontstaat; leg bijvoorbeeld de douchekop in een emmer en houdt een pan/fluitketel onder de kraan van de wasbak. Midzomerfeest Het bestuur en de Schakelcommissie nodigen u van harte uit voor het Midzomerfeest op zaterdag 28 juli 2012 vanaf 20.00 uur in de Schakel. Voor overige activiteiten die op ons tuinpark plaatsvinden zie de VAT-ladder verderop in dit blad. Paden en heggen Het bestuur verzoekt u het onkruid voor en onder uw heg te verwijderen tot halverwege het pad. Houdt ook uw heg in orde en verwijder overhangende takken, daar onze tractorchauffeur er hinder van ondervindt. Algemene beplanting Het is niet toegestaan om geulen te graven in de algemene beplanting van het tuinpark voor de afwatering. Vooraankondiging Het bestuur zoekt een groot aantal vrijwilligers. Waarvoor? Houdt uw brievenbus deze zomer in de gaten!
Het bestuur wenst u een fijne zomer! Alle medewerkers van de Schakel zijn zeer blij met het opknappen van, in eerste instantie, het herentoilet. Wij hebben begrepen dat in het najaar ook het damestoilet nog wordt opgeknapt. Heel hartelijk dank aan alle vrijwilligers die hieraan gewerkt hebben. Het ziet er echt geweldig uit! Namens alle medewerkers van de Schakel. 4 V.A.T.nieuws
Gascontrole 2012 Planning Gascontrole 2012: noteer in uw agenda! Ook dit seizoen worden de gasinstallaties weer gecontroleerd. Hierna is het dataschema opgenomen wanneer deze controles zullen plaatsvinden. In verband met de veiligheid is het belangrijk dat alle tuinen worden gecontroleerd. Wij rekenen op uw aanwezigheid tijdens de controle! zaterdag 23 juni
huisjes 1 t/m 53
13:00- 15:00 uur
zaterdag 30 juni
huisjes 54 t/m 105
13:00 -15:00 uur
zaterdag 7 juli
huisjes 106 t/m 158
13:00- 15:00 uur
zaterdag 14 juli
huisjes 159 t/m 201
13:00- 15:00 uur
De dagen lopen gelijk met het schema van uw werkuren. Mocht u onverhoopt niet aanwezig kunnen zijn op de geplande datum, laat dat dan weten middels een briefje in de brievenbus van de gascontrolecommissie bij de Inkoop tegenover de Schakel. Let op: geen gascontrole = niet verzekerd !!! Waar word op gelet? • Gasslangen mogen niet uitgedroogd zijn (waarneembaar door kleine haarscheurtjes) • Gasslangen mogen niet ouder zijn dan 2 jaar • De gasflessen moeten in een gaskist geplaatst zijn • De gaskist moet voldoende ventilatie hebben d.m.v. 2 gaten beneden en 2 gaten boven aan beide zijkanten van de kist (gas is zwaarder dan lucht) • GIVEG-keurmerk van de geiser • Het rookgasafvoerkanaal moet aanwezig zijn en in goede staat • De aansluiting van de kachel met een vaste aansluiting van koper en niet met een slang
V.A.T.nieuws 5
6 V.A.T.nieuws
Bikkels [1] “Toen ik ‘s avonds aan tafel enthousiast vertelde dat we langs een varkenskadaver hadden gezwommen waren de rapen gaar! Vanaf dat moment was de Ringvaart verboden zwemwater voor ons” Aan het woord is Erie Klijn (1947), een van de weinige tuinders die het VAT nog kent uit de kinderjaren toen er nog maar twee huisjes stonden. We zitten op het gezellige terras van huisje 164 en kijken uit over de tuin. Bijzonder, want dit stukje grond is nog bewerkt door de handen van Erie’s ouders. In feite is de tuin qua vorm en opzet nog net zoals vader het ontworpen heeft. En dat wil Erie ook zo houden als eerbetoon aan hem. Wanneer ze in de tuin werkt stemt ze in gedachten altijd nog even af met haar overleden vader. “Wat denk je ervan Pa, zo goed?” Doe maar lekker kort kind, dat scheelt je werk“. VROEGER Vader was loodgieter. Achterop de fiets bij Pa, met de benen in de fietstassen, langs polders en grasvelden; een van vele dierbare herinneringen die naar boven komen zodra Erie aan die tijd denkt. Als jong meisje gingen zij en haar zus ’s avonds en in de weekenden vaak met vader mee op karwei, assisteren en spijkers aangeven. “Als je nooit trouwt dan kun je ten minste je eigen schilderij ophangen” zei vader dan. Zelfredzaam is ze zeker geworden en waar het loodgieterwerk betreft is ze zeker niet te om de tuin te leiden, wat haar later goed van pas kwam. In 1965 werd vader afgekeurd toen hij na een val van grote hoogte een van zijn benen moest missen. De tuin werd zijn lust en zijn leven. Zó trots als hij was, wanneer hij zijn oogst aan aardappelen en stokbonen aan iedereen kon tonen. Zijn kennis van het loodgietervak bleef niet onbenut. Hij legde belangeloos, samen met de mannen van het park, waterleidingen aan voor de tuinders. Voor zijn inspanningen heeft hij, vele meters koperen pijp later, van de tuinleden een prachtig glas in lood raam gekregen voor in het tuinhuis. Het raam is nog steeds heel en staat nu op een mooie plek bij Erie thuis. Moeder werkte bij de dorpswinkel van Sloten om wat bij te verdienen in de zomer, aardappelen pitten. Naast de zorg voor het gezin tuinierde samen met vader op hun stukje grond. Ze verbouwden niet alleen groenten, er waren ook veel fruitbomen. Appels, peren en pruimen. Alle groenten en fruit werden door moeder ‘in de weck’ gezet voor wanneer ze weer naar de stadswoning toegingen. Later, toen vader overleden was, wilde moeder weg, ze zag zich daar niet alleen zitten. Erie heeft haar toen voorgesteld om het huisje samen te delen en te bewonen, ze wist dat het voor moeder een dierbaar plekje was. Dit hebben ze jarenlang gedaan totdat moeder er te oud voor werd. STADSWONING Het gezin Klijn woonde op een kleine stadsetage de Kinkerbuurt. Vader, moeder en drie kinderen. Moeder kwam uit een gezin dat handelde in groenten en fruit, vaders familie deed in vis en delicatessen. Erie is de jongste van het gezin met een zestien jaar oudere broer en een vier jaar oudere zus. Ze laat een oude foto zien met daarop de aanleg van V.A.T.nieuws 7
Bikkels
vervolg
wat nu nog steeds haar tuinhuisje is. Helemaal rechts staat Erie met haar twaalf jaren naast haar tante en neefjes toe te kijken hoe oma de eerste steen legt. Een uniek kijkje naar een nog leeg tuinenpark en het dorp Sloten. Je kunt zelfs de twee kerken van het dorp zien staan. Erie vertelt dat ’s zomers het hele gezin ‘over ging’. Alle spullen uit het huis in West werden dan met de tractor van de boer naar de tuin gebracht; vrijwel de hele huisraad! Men kon zich toen nog geen twee huishoudens veroorloven zoals nu. Bedden, matrassen, dekens, pannen en potten, alles ging mee. Ze herinnert zich nog dat er een lorrie was die vanaf het dorp ook het bouwmateriaal op de rails naar hun stukje grond rolde. SLOTEN Zwemmen deden de kinderen vroeger in de Ringvaart. Bij de Punt kon je via een plank over de Westersingel naar het water toe. Er was ook een klein strandje waar veel gebruik van werd gemaakt tijdens de vakanties. Toen Erie ’s avonds aan tafel enthousiast uitriep dat ze om een varkenskadaver heen hadden gezwommen waren de rapen gaar! Vanaf dat moment was de Ringvaart verboden zwemwater en mochten ze alleen nog naar het zwembad bij de Akersluis. Over de buitenste sloten van het tuinenpark gaan was sowieso heel spannend voor de kinderen uit de stad. Daar ontmoetten ze de dorpskinderen die van hun ouders niet met de stadse kinderen mochten spelen. Maar zoals het kinderen eigen is deden ze dat tóch wel! Uit die tijd stammen haar lange vriendschappen met tuinder Ineke Zelhorst [tuin 33] en ‘waterleiding-Bob [Bob van den Heuvel] SCHOOL Eenmaal ‘over’ naar de tuin lieten de tuinders hun jonge kinderen voor een paar maanden in Sloten of Badhoevedorp naar school gaan of soms, als ze er toch redelijk dichtbij woonden, het hele jaar door. De oudere kinderen gingen gewoon naar hun eigen school. Voor Erie betekende dit elke dag acht kilometer over kinderhoofdjes fietsen, van Sloten naar de Weteringschans waar zij de Industrieschool Voor de Vrouwelijke Jeugd bezocht. Daar studeerde zij modetekenen en patroonontwerpen. Ze wilde zich specialiseren in het ontwerpen en maken van kleding voor mensen met een afwijkende lichaamsvorm. Terugfietsend vanaf het centrum gebeurde het wel eens dat ze de schillenboer met zijn paard en wagen tegenkwam, ook op weg naar Sloten. Dan was ze zó blij, even geen kinderkopjes meer. Haar fiets ging achter in de kar en zij mocht op de bok meerijden. LATER Erie’s leven liep anders dan ze gepland had. Op de tuin had ze kennis gekregen aan een 8 V.A.T.nieuws
aardige jongeman, Hans. Zijn ouders hadden een tuin verderop. Hans werkte bij Hotel Hoksbergen in de stad terwijl Erie haar modestudie afmaakte. Met een liefdesbaby op komst zijn ze getrouwd en naast het hotel gaan wonen. Lekker dichtbij, want het gezin werd later uitgebreid met een tweede kind, twee honden en een papagaai. Zo was er altijd iemand in de buurt en bovendien kon ze op deze manier ook haar studie bedrijfsen bestuurskunde blijven volgen. Om zichzelf in die drukke tijden een moment rust te gunnen stond ze vaak om half vijf op voor een ontbijtje bij Hotel Krasnapolsky. Even genieten. Daarna weer snel terug naar Hoksbergen om dag te beginnen die voornamelijk bestond uit werken, studeren en zorgen tot in de kleine uurtjes. Hans en Erie hebben de buitenkans om het hotel over te nemen met beide handen aangegrepen. Canal Cruises zoals u ze nu kent, met lunch en diner op de boot? Een idee dat voorgekomen is uit de ondernemende en creatieve geest van Erie. Vanuit het hotel werden de rondvaartboten voorzien van eten en drinken. Sommige tuinleden zullen zich vast kunnen herinneren dat zij wel eens een rondvaart door de grachten hebben gemaakt. Het netwerk van Erie was groot en zij wist voor de tuinders leuke uitstapjes te regelen. Erie heeft Hotel Hoksbergen 32 jaar gerund. Eerst samen met Hans en na hun scheiding alleen. De laatste 17 jaar deed ze dit in combinatie met een bestuursfunctie bij de Koninklijke Horeca Nederland. Hoe zij dit toch allemaal voor elkaar kreeg? Daar zijn weinigen getuige van. Als een onvervalste bikkel heeft ze niet alleen het hotel succesvol geleid maar ook de kinderen een goede opvoeding en een gelukkige jeugd gegeven. Na haar pensionering heeft zij alle functies en nevenfuncties opgezegd om zich volledig te kunnen concentreren op haar tuin en haar familie. Dat is belangrijk voor haar. NU Erie vult haar vrije tijd het liefst in met reizen, samen met haar maatje Bert die ze nog kent van het hotel. Voor dit moment staat er een Noorse Fjordencruise op het verlanglijstje. Reist ze niet dan speelt ze golf en geniet ze elke dag van haar tuin. En wanneer het haantje op de kerktoren van Sloten weer mooi glimt zucht ze van tevredenheid. TOEKOMST Erie maakt zich soms zorgen over te toekomst van het tuinenpark. Het VAT ligt haar zeer na aan het hart. Ze denkt dan na over formules om bijvoorbeeld ledengroei te kunnen waarborgen en over marketing strategieën, ze barst van de ideeën. Het bedenken vindt ze ook het leukst, opzetten misschien ook nog wel, maar het uitvoeren laat ze met haar seniorenstatus nu graag aan anderen over. En daarbij knipoogt ze nog even in gedachten naar haar overleden vader.
V.A.T.nieuws 9
Geuren bij maneschijn Wat is er aangenamer dan ’s avonds bij thuiskomst of op het terras genieten van een drankje of een hapje in de zoete geur van bloemen? Sommige planten hebben vooral ’s avonds en ’s nachts een bedwelmende geur. Op die manier hopen ze nachtvlinders te verleiden die nodig zijn voor hun bevruchting. Typische voorbeelden zijn de verschillende kamperfoeliesoorten en het daaraan verwante linnaeusklokje (Linnaea borealis), de nachtkoekoeksbloem (Melandrium noctiflorum), de teunisbloem (Oenothera biennis en O. missouriensis), de avondviolier (Matthiola bicornis en M. incana), de damastbloem (Hesperis matronalis), verschillende tabaksplanten (onder andere Nicotiana affinis, N. alata en N. sylvestris), de nachtflox (Zaluzianskya capensis) en de rode valeriaan (Centranthus ruber). Ook de gewone zomerflox (Phlox paniculata) en de daglelie (Hemerocallis citrina en H. flava) geuren vooral ’s avonds. In de potten zorgen engelentrompet (Brugmansia), gardenia, nachtschone (Mirabilis jalapa en M. longoflora) en de verwante Abronia umbellata en heliotroop (Heliotropium arborescens) voor avondlijke geuren. En dan zijn er natuurlijk nog de madonnalelie (Lilium candidum) en de koningslelie (L. regale), die u zowel in een pot als in de volle grond kunt planten. Ook sommige rozen, zoals ‘Blanc Double de Coubert’, ‘Roseraie de l’Hay’en ‘Sarah von Fleet’ geuren ’s avonds en ’s nachts heel sterk. Bron: De Tuinscheurkalender 2012, Romke van de Kaa en Paul Geerts Uitgeverij Contact
Matthiola bicornis (avondviolier) is een rechtopgaande, meestal vertakte eenjarige plant en wordt 40 cm hoog. Hij heeft bloemen in verschillende gradaties roze, lila of paars, die gedurende de zomer tot in de herfst verschijnen. Hiervoor moet hij in de lente op regelmatige afstanden worden gezaaid. Hoewel de bloemen niet erg opvallend zijn, is de geur, die alleen ‘s nachts is waar te nemen, sterk zoet. Hierdoor wordt de plant ook wel ‘avondviolier’ of ‘nachtviolier’ genoemd. De soort is populair als tuinplant en heeft zich ook vanuit tuinen in het wild gevestigd. De soort komt van nature voor in het oostelijke Middellandse Zeegebied (Zuidoost-Griekenland, Turkije, Cyprus, Syrië, Israël, Egypte, Libië), Saoedi-Arabië en Azerbeidzjan. Standplaats: Violieren geven de voorkeur aan een zonnige plaats in een vochtige, goed doorlatende, neutrale of alkalische grond. Deze planten moeten tegen harde wind worden beschut en de grotere en topzware soorten met gevulde bloemen moeten worden gesteund. 10 V.A.T.nieuws
Lilium candidum (Madonnalelie) Deze zomerbloeiende bloembol heeft aan de bloemsteel verspreide lancetvormige bladeren en geurende, breed trechtervormige witte bloemen en wordt tussen de 65 en 100 cm hoog. De soort komt van nature voor in Z-Joegoslavië en Griekenland. Vermoedelijk werden de eerste exemplaren aangetroffen in de Balkan. De Romeinen namen deze bloem mee als teken van de overwinning. De kruisvaarders zorgden ervoor dat deze lelie naar Midden- en West-Europa kwam. Planten in augustus/september en ondiep planten. Slechts een paar centimeters aarde boven de bol. Standplaats: Zonnig. Vruchtbare, goed doorlatende, kalkrijke grond. Zorg voor schaduw aan de voet. Net zoals de meeste lelies houdt deze van een koele, droge grond. In de winter eventueel een winterdek geven ter bescherming. Bloeitijd: Juni-augustus. Witte bloemen met gele meeldraden. Geurende bloemen. Geschikt voor verwildering en ook voor potten en bloembakken.
Lief e n l eed Aan het bestuur en medetuinders. Wij willen iedereen bedanken voor de mooie bos bloemen die wij mochten ontvangen na een kort verblijf in het ziekenhuis. Cis en Dirk Wierenga, tuin 129 Hiermede wil ik iedereen bedanken voor de attenties die ik heb mogen ontvangen, in en na mij ziekenhuisperiode: bloemen, kaart een een doosje chocolade. Iedereen bedankt! Het is fijn om een vatter te zijn. Gerda Hillebrand, tuin 123 V.A.T.nieuws 11
In het nieuws, uit het nieuws Bijenonderzoek Bijenonderzoekster Romée van der Zee heeft ontdekt dat in sommige regio’s in Nederland de bijensterfte tweemaal zo hoog is als in andere regio’s. Bijensterfte is in grote delen van de wereld een probleem en over de oorzaak wordt druk gespeculeerd: zijn het de pesticiden, is het een gebrek aan stuifmeel, is het de varraomijt? Men weet het niet precies. Maar zonder bijen vindt er geen bestuiving plaats van boomgaarden en gewassen, dus is onderzoek en actie geboden. Uit onderzoek blijkt dat de Texelse honingbij een van de laatste Europese populaties vormen van de wilde honingbij (Apis mellifera mellifera) die minder last hebben van de varraomijt. De onderzoekster wil graag het onderzoek uitbreiden en de bijen van Texel vermeerderen. Bron: NRC Wetenschap, 11-12 juni 2012
Essensterfte Essensterfte, ook wel essentaksterfte genoemd, was in het buitenland al langer bekend. Inmiddels is de ziekte ook op diverse plaatsen in Nederland aangetroffen. Vooral de gewone es (Fraxinus excelsior) en de smalbladige es (Fraxinus angustifolia) worden aangetast. Veroorzaker is een schimmelsoort (Chalara fraxinea). Het lijkt hier te gaan om een genetisch veranderde schimmel, die normaal gesproken als saprofyt bekend staat maar zich nu parasitair gedraagt. Ook de plaats van afbraak is veranderd: de schimmel groeit niet meer alleen op het blad, maar dringt nu ook via het blad de twijgen binnen. Bij aangetaste bomen ontstaan aan de basis van de twijgen afgestorven zones met een (oranje)bruine kleur. Door het wegvallen van de sapstroom krijgen de boomdelen boven de aantasting te kampen met bladverdroging, twijg- en taksterfte. Bomen met een beperkte stamdiameter kunnen zelfs geheel afsterven. Bij oudere bomen kan hergroei optreden, wat leidt tot een ‘bezemachtig’ kroonbeeld (door de dynamiek van afsterven en weer uitlopen). Ook oudere essen worden aangetast. Binnen een rij staan tussen aangetaste bomen soms gezonde bomen, wat duidt op verschillen in vatbaarheid. Mogelijk speelt de genetische achtergrond van de bomen hierbij een rol. De vraag die zich steeds weer opdringt, is waarom bomen opeens zo massaal worden aangetast door verschillende ziekten. Essen krijgen te kampen met essensterfte, kastanjebomen met de kastanjebloedingsziekte, platanen met Massaria. Blijkbaar zijn er algemene (omgevings)factoren die niet alleen essen, maar ook de andere boomsoorten in onbalans brengen en (dus) vatbaar maken voor ziekten. Bron: www.bomenwacht.nl
12 V.A.T.nieuws
Sir Davids plantenapp Maken planten écht zoveel herrie? In Kingdom of Plants, een app voor de iPad, kraakt en knaagt het dat het een aard heeft. Bladen ontvouwen zich met het geluid van deuren van een hangar. De rondzwiepende stengelranken van klimplanten klinken alsof iemand een zweep laat klappen. Gelukkig gaat Sir David Attenborough af en toe voor het lawaaiige gewas staan. Als ‘s werelds meest gelauwerde natuurfilmer bij de app betrokken is, zal het wetenschappelijk wel verantwoord zijn. Kingdom of Plants begeleidt een tv-documentaire die Attenborough maakte voor de commerciële Britse zender Sky3D. Het boegbeeld van de BBC maakte de driedelige serie voor ‘de vijand’, omdat de BBC niet over de technologie beschikt om 3D-beelden te maken. Van Kingdom of Plants is de eerste aflevering inmiddels uitgezonden, er verschijnt een boek en de dvd en Blu-ray volgen in juli 2012. Dankzij de iPad-app kan je hier alvast van genieten, met 45 minuten video, animaties en panoramabeelden van de Royal Botanic Gardens in Kew, waar de meeste opnamen zijn gemaakt. De koninklijke kassen liggen zo’n beetje in de achtertuin van Attenborough. De 86-jarige klimt niet meer in bomen of tegen bergen op, maar hij blijft zich vitaal verwonderen over de schoonheid van de natuur. En zijn prachtige stem komt nog steeds boven het pandemonium van de planten uit. Bron: de Volkskrant, 2 juni 2012
Hortensia Bella Anna: nieuw! In 2012 introduceert hortensiaspecialist Endless Summer een nieuwe tuinhortensia: Bella Anna. Een bijzondere bloeier met een mix van roze en oudroze bloemen. En heel bijzonder: Bella Anna kan in de zomer meerdere keren bloeien, dus dat is extra mooi! Bella Anna is een nieuwe tuinhortensia met een unieke kleurschakering van roze en oudroze. Bovendien zijn de takken van de plant sterker dan andere Hydrangea arborescens-soorten en dat is geen overbodige luxe want de bloemschermen kunnen soms wel 25 centimeter groot worden. Wanneer je uitgebloeide bloemen steeds afknipt, vormt de plant op de zijtakken na ongeveer zes weken weer nieuwe bloemen. De hortensia is volledig winterhard. Bron: www.endless-summer.nl
V.A.T.nieuws 13
14 V.A.T.nieuws
Stadsdeel heft Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp op Stadsdeel Nieuw-West werkt sinds februari 2011 met een nieuwe indeling voor de wijken van Nieuw-West. Van drie aparte werkwijzen is er één nieuwe gemaakt en het stadsdeel heeft gekozen voor een indeling in negen wijken met wijkcoördinatoren. De wijk waarin ons Tuinpark ligt, heet Sloten en Nieuw-Sloten. De subsidie voor de Dorpsraad Sloten-Oud Osdorp is stopgezet en Sloten en Oud Osdorp zijn ‘toegewezen’ aan welzijnsinstelling Impuls. Nieuw-West heeft een nieuw beleid voor het subsidiëren van welzijnsinstellingen. Het stadsdeel is verdeeld in negen wijken, die elk een ‘huis van de wijk’ krijgen. Elke wijk krijgt een welzijnsinstelling die het huis van de wijk gaat runnen. In deze plannen was de bijna 1000 jarige eenheid Sloten-Oud Osdorp verdeeld over twee wijken. Voor de Dorpsraad, die jarenlang werd gesubsidieerd vanuit de welzijnspot, is in het nieuwe beleid geen ruimte. Reden: past niet in de nieuwe structuur; wordt maar deel van het Huis van de Wijk. Maar de Dorpsraad is helemaal geen welzijnsinstelling. De Dorpsraad is veel breder en zet zich in voor het behoud en ontwikkeling van het gebied in veel ruimere zin. De aandacht van de Dorpsraad gaat uit naar de bescherming van de ruimtelijke structuur, naar het verkeer in het gebied, naar de natuur(ontwikkeling), naar de waterhuishouding, naar de cultuur historie èn naar het welzijn van de bewoners. Bron: www.dorpsraadslotenoudosdorp.nl
Aangewaaid Opeens was zij er. Zij was al eerder gesignaleerd, vorig jaar en het jaar daarvoor, bij de de buren in de heg. Toch altijd bijzonder, zo’n wilde, ongetemde schoonheid die jouw tuin heeft uitverkoren. Ze valt niet te dwingen namelijk, ze kiest zelf haar plek en is zeer kieskeurig wat dat betreft. Iedereen zou haar wel willen hebben, dus ik was in mijn nopjes met deze paarsbloeiende lipbloemige met gevlekt blad: deze (gevlekte?) rietorchis. Liesbeth Kooistra, tuin 13
V.A.T.nieuws 15
* bij inlevering van deze bon
10% KORTING in onze Doe-het-zelf winkel DaKBeDeKKING GeIseRs saNITaIR pvc LOODGIeTeRsBeNODIGDheDeN KRaNeN TOILeTTeN BOILeRs fITTINGeN cv-KeTeLs
afsLuITmaTeRIaaL
Kijk voor ons uitgebreide aanbod ook eens op: www.plooyinstallaties.nl
RaDIaTOReN
pLOOY. Altijd het beste advies!
LOODGIeTeRs | INsTaLLaTeuRs | DaKDeKKeRs
Over de brug rechts in de Badhoevelaan 13, Badhoevedorp
Winkel 020 358 1382 | Kantoor 020 659 3480 16 V.A.T.nieuws
is boos Kent u de WOOS al? WOOS staat voor vereniging Woonschepen Overleg Osdorp Slotervaart en WOOS is boos. Want de bomen langs de ringdijk zouden weg moeten in de plannen van Stadsdeelraad Nieuw-West, de provincie Noord-Holland, de hoogheemraadschappen Amstel, Gooi en Vecht (AGV) en Rijnland. Deze instanties staan een integrale aanpak voor om het dijktraject tussen de molen van Sloten en de Oude Haagseweg te verbeteren, een ecologische groene zone te realiseren en het gebied opnieuw in te richten (zie ook het VAT nieuws van december 2009). Dijken beschermen het achterliggende land tegen overstromingen. De RingvaartdijkOost behoeft op een aantal delen van het traject verbetering. Tevens bestaat het plan om dit gebied als schakel in de Groene AS (ecologische Hoofdstructuur Noord-Holland) te herinrichten. De dijk zal mede met het oog op de toekomst (visieplan 2040) veiliger gemaakt moeten worden. Naast de dijk wil men een groengebied aanleggen en langs de tuinen van de bewoners een nieuwe weg aanleggen. In deze ‘Groene AS’ plannen van de provincie Noord-Holland zullen alle 250 bomen en vrijwel alle aanwezige bosplantsoenen en struiken op het dijktraject gekapt moeten worden om plaats te maken voor grasland. Deze kaalslag is volgens WOOS onnodig en kost veel extra geld. Dit plan gaat ten koste van de flora en fauna in dit gebied en voor de recreanten en bewoners wordt de omgeving er niet mooier op. Ook WOOS wil een veilige dijk. Op de dijk zoals hij nu is, staan geen bomen. Daar ligt de rijweg. Gaat men de dijk verleggen, dan moeten alle bomen die nu nog naast de dijk staan, worden gekapt omdat ze dan op de nieuwe dijk staan. WOOS wil dat de rijweg op de huidige dijk blijft lopen. Uit het oogpunt van veiligheid hoeft de dijk immers niet verplaatst te worden richting de oever van de Ringvaart. In de plannen van WOOS is direct achter de tuinen van de woonboten een fietspad annex voetpad gepland zodat men door het groen kan fietsen en wandelen. Volgens WOOS kan de verbetering van het dijktraject tegen lagere kosten gerealiseerd worden door, waar echt noodzakelijk, de dijk te versterken en boven op het verhoogde dijkvak de rijweg aan te leggen (zoals nu het geval is). Ook WOOS wil een groene dijk. Zij wil een verantwoorde ecologische groene zone creëren met behoud van het groen op de dijk. Deze aaneengesloten groenstrook zal tussen de rijweg en de tuinen van de bewoners over de hele lengte van de dijk liggen. Daarnaast is er aan de andere kant voldoende ruimte om een gebied in te richten volgens de richtlijnen van de ‘Groene AS’. WOOS wil alle bomen sparen en de bestaande flora en fauna in dit gebied behouden. Bent u het eens met WOOS, dan kunt u dat kenbaar maken via http://250bomenweg.nl V.A.T.nieuws 17
Alle comfort van gas zonder aansluiting op het aardgasnetwerk Onze jarenlange ervaring en kennis zorgen ervoor dat Antargaz de ideale partner is voor uw propaangas in flessen, bovengrondse- en ondergrondse tanks. Betrouwbaarheid, veiligheid, kwaliteit en deskundigheid: dat is wat u van ons mag verwachten!
Kiezen voor Antargaz betekent:
De garantie voor een uitstekende service van de beste partner voor tuinders. Neem vandaag nog contact met ons op: Antargaz Nederland B.V. Postbus 76, 5430 AB Cuijk Gratis tel. nr: 0800 2855427 Website: www.antargaz.nl Mail:
[email protected]
18 V.A.T.nieuws
Uitgaanstips
Tuinbouwmuseum Historische Tuin Aalsmeer Aalsmeer. Een naam die onverbrekelijk verbonden is met bloemen en planten. De bloementeelt in Aalsmeer is natuurlijk niet van de ene dag op de andere ontstaan. Het museum gaat terug tot het begin van de 17e eeuw. Toen legde men zich toe op het telen van fruitbomen. Op de ruimte daaronder teelde men aardbeien. Aan het eind van de 19e eeuw gingen de kwekers in Aalsmeer over op het telen van bloemen buiten en kort daarna op het telen van bloemen in kassen. De Historische Tuin brengt op 13000 m2 de Aalsmeerse geschiedenis in beeld vanaf circa 1700 tot 1940. De naam Historische Tuin verwijst naar het feit dat de Aalsmeerders vroeger hun kwekerij TUIN noemden.
vindt u op de Historische Tuin een groot aantal opstallen die een goede indruk geven van de werkwijze die de Aalsmeerse kwekers in vroeger tijden hanteerden. Er is een permanente (en soms wisselende) tentoonstelling. In het veilinggebouw worden regelmatig ouderwetse veilingsessies gehouden op de originele ‘Jugendstil’ veilingklok uit 1930. Adres: Praamplein,1431 CV Aalsmeer, Telefoon: 0297 322562 Geopend van 15 april t/m 15 oktober (maandag gesloten) Dinsdag t/m vrijdag 10.00 - 16.30 uur Zaterdag en zondag 13.30 - 16.30 uur Bereikbaar per auto of Openbaar Vervoer bus 140 Toegang € 4,00 kinderen gratis
In de drukke Randstad vormt de Historische Tuin een oase van rust. Langs het 450 meter lange tuinpad vindt de bezoeker een uitgebreide collectie geurende en soms jeugdsentiment oproepende planten en bloemen. Een deel daarvan is gedurende de openingstijden van het museum in de Tuinwinkel te koop. Daarnaast V.A.T.nieuws 19
De ladder 2012 Wanneer
Wat
Hoe laat
Wie/waar
Vanaf 5 april 2012 is de Floriade 2012 geopend. Deze Wereldtuinbouwtentoonstelling wordt eens in de 10 jaar gehouden. Thema van 2012 is: het theater van de natuur. Ontdek, leer, proef, relax en beleef het belang van de natuur in ons mensenleven. De Floriade wordt gehouden nabij Venlo en duurt tot 7 oktober 2012. Zie voor meer informatie www.floriande.nl
JULI Juli
Kreaclub elke woensdagavond
8 juli
Jeu de boules
21 juli
Themarondleiding Verfplanten. Entree bedraagt € 1,00. Vooraf reserveren is niet nodig.
14.00
Hortus Botanicus Amsterdam Plantage Middenlaan 2A, Amsterdam, 020-6259021. www.dehortus.nl
22 juli
Veertig jaar Artsenijhof in het Beatrixpark: Derde in een serie van 4 rondleidingen in het kader van het 40 jarige bestaan van het Beatrixpark. De Artsenijhof is één van de mooie erfstukken van de Floriade van 1972. Een grote collectie geneeskrachtige planten is bewaard gebleven. Veel soorten worden nog steeds toegepast. Een aantal planten heeft in onze tijd alleen nog maar historische betekenis. Dankzij de grote inzet van een groep vrijwilligers ziet het hof er altijd prachtig uit. Rondleiding onder leiding van Henk Wolters en Karine Klappe, natuurgidsen van IVN Amsterdam. Kosten: Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld
14.00-15.30
Locatie/vertrekpunt: Parkingang aan de Diepenbrockstraat, tegenover de Herman Heijermansweg
Midzomerfeest
20.00
28 juli
Zie mededelingenbord
De Schakel De Schakel
Meer informatie bij: Henk Wolters,
[email protected] of 020-6644506
De Schakel
AUGUSTUS 4 aug.
Themarondleiding Cycadeeën: 100 jaar palmen- 14.00 kas. Entree bedraagt € 1,00. Vooraf reserveren is niet nodig.
Hortus Botanicus Amsterdam Plantage Middenlaan 2A, Amsterdam, 020-6259021. www.dehortus.nl
12 aug.
Fancy Fair / rommelmarkt
11.30
Rondom De Schakel
17 en 18 aug.
Biljarten
10.00
De Schakel
18 aug.
Themarondleiding Planten uit de nieuwe wereld. Entree bedraagt € 1,00. Vooraf reserveren is niet nodig.
14.00
Hortus Botanicus Amsterdam Plantage Middenlaan 2A, Amsterdam, 020-6259021. www.dehortus.nl
24 aug.
Vleermuizen: Na een korte lezing door Floor van der Vliet over deze zoogdieren gaan we samen met hem bij het begin van de schemering op pad, gewapend met een batdetector en een zaklamp om deze dieren te zoeken. Een bezoek aan onze eigen vleermuistunnel hoort daar bij. Voor leden en kinderen is de deelname gratis, niet-leden betalen € 1,50 per persoon. Tevoren opgeven is niet nodig.
20.30-22.00
Vertrek vanaf het NME-centrum ‘De Waterkant’. Anton Schleperspad 1, Amsterdam, 020-6171915. www.oeverlanden.nl
20 V.A.T.nieuws
Activiteiten VAT - vet vermeld - let ook op het mededelingenbord! Wanneer
Wat
Hoe laat
Wie/waar
25 aug.
Bingo
20.30
De Schakel
26 aug.
Spinnen: Deze rovers leven voornamelijk van insecten. Sommige spinnen maken daarom webben, andere soorten gaan op jacht. Onder leiding van Ed Nieuwenhuys gaan we het veld in om deze diertjes te zoeken en te vangen. Terug in De Waterkant bekijken we ze onder de microscoop. Deze excursie is voor jong en oud. Neem een glazen potje met deksel mee en, indien mogelijk, een loep. De spinnen worden na afloop weer losgelaten. Voor leden en kinderen is de deelname gratis, niet-leden betalen € 1,50 per persoon. Tevoren opgeven is niet nodig
11.00-12.30
Vertrek vanaf het NME-centrum ‘De Waterkant’. Anton Schleperspad 1, Amsterdam, 020-6171915. www.oeverlanden.nl
26 aug.
Orgelconcert. De befaamde organist Christian Stötzner uit Duitsland is op tournee in ons land en zal het Knipscheerogel uit 1850 bespelen. De fluitiste Mariya Semotyuk verbonden aan het Koninklijk Concertgebouworkest verleent haar medewerking. Het wordt een programma vol vrolijke barokmuziek. Entree bedraagt € 8,00
15.00
Sloterkerk, Osdorperweg 28
SEPTEMBER 1 sept.
Themarondleiding Cycadeeën: 100 jaar palmen- 14.00 kas. Entree bedraagt € 1,00. Vooraf reserveren is niet nodig.
Hortus Botanicus Amsterdam Plantage Middenlaan 2A, Amsterdam, 020-6259021. www.dehortus.nl
1 sept.
Lichtjesavond
Zie mededelingenbord
De Schakel
1 en 2 sept.
Sloten op zijn Kop
Zie mededelingenbord
Dorp Sloten
8 sept.
Nachtvlinders: Nachtvlinders zijn vaak minder opvallend gekleurd. Om zeker te weten of het een nachtvlinder is, is het goed om naar hun antennen te kijken. Zijn de antennen draadvormig of geveerd en eindigen ze niet in een knopje? Dan is het een nachtvlinder. Met behulp van een wit laken gaan we met Trees Kaizer op zoek. In ‘De Waterkant’ bekijken we de vlinders onder de binoculair, en laten ze weer vrij. Voor leden en kinderen is de deelname gratis, niet-leden betalen € 1,50 per persoon. Tevoren opgeven is niet nodig
20.00-21.30
Vertrek vanaf het NME-centrum ‘De Waterkant’. Anton Schleperspad 1, Amsterdam, 020-6171915. www.oeverlanden.nl
9 sept.
Accordeonmiddag
14.00
De Schakel
9 sept.
De IVN-natuurgidsen nemen je graag mee met de themawandeling ‘Eten uit de natuur’. Op het Vogeleiland gaan we niet alleen op zoek naar eetbare planten. Ook krijg je veel achtergrond informatie.
10.00-12.00
Locatie/vertrekpunt: Parkeerterrein bij het Vogeleiland, Amsterdamsebos
Alle data onder voorbehoud. Zie ook de (ladder)activiteiten op onze website www.vat-sloten.nl
V.A.T.nieuws 21
Zomer tuintips Tuintip snoeien U kunt na 21 juni uw hagen snoeien. Doe dit bij voorkeur bij bewolkt weer om verbranding te voorkomen. Snoei bij voorkeur trappezevormig. Een snoeischema: Coniferen, beuk (Fagus) en haagbeuk 2 maal per jaar snoeien (juni en begin augustus) Ligustrum: 3 maal per jaar snoeien. Tuintip onkruidbestrijding Tuintip onkruidbestrijding Een van de meest tijdvretende werkjes is het telkens weer onkruid verwijderen. U kunt terras en tuinpaden vrij van onkruid houden door met een voegenkrabber de onkruiden te verwijderen. Chemisch bestrijden is een laatste redmiddel voor vervelende onkruiden als rode klaver. Tip. Als u een terras een korte tijd afdekt met zwart plastic dan is het onkruid meestal wel dood, een idee voor tijdens de vakantie? Vaste planten Vaste planten Eenjarigen: Knip uitgebloeide bloemstelen weg, meestal zal een nieuwe bloem zich gaan ontwikkelen. De plant bloeit langer en mooier. Met eenjarigen kunt u snel in de tuin extra kleur creëren. Geef de planten tijdens de bloei elke week wat voeding. De border: Hoog opgroeiende planten moeten een steun hebben tegen omvallen. Knip oude uitgebloeide bloemen wekelijks weg om zo doorbloei te bevorderen. Stekken: U kunt eind juli al beginnen met het stekken van sommige soorten tuinplanten zoals Lavandula, Erica, Rosmarinus. Probeer verschillende vaste planten op dezelfde manier te stekken. Heide: Knip de topjes van de heide af, veeg het onderste deel an de blaadjes van de steel af. Ze de stekjes dan in een bakje met fijne aarde gemengd met wat zand. U mag eventueel ook nog wat fijngemaakte turfmolm door het mengsel doen. Houdt de aarde nat en sproei regelmatig. Bij voorkeur zet u het stekbakje onder glas. Na ongeveer 20 dagen zijn de stekjes geworteld. Na verloop van tijd kunt u de stekjes in aparte potjes opplanten. U kunt nu ook de jonge uitlopers van aardbeien uitplanten. Een onderlinge afstand van 30 tot 60 cm is voldoende.
22 V.A.T.nieuws
Tuintip de vijver Haal ingewaaid blad of vuil regelmatig uit de vijver. Laat vooral als het warm weer is een luchtpompje constant lucht in het water blazen, een hoog zuurstofgehalte is van belang voor uw vissen. Een fontein mag niet op het blad van de waterlelie sproeien, daar kan deze plant niet tegen. Tuintip gazon Maak het gazon elke week. Als het een droge en vaak ook warme periode is, dan beslist niet korter dan 4 cm maaien. Uw gazon zou anders veel schade ondervinden. Tuintip kuipplanten U zult een of soms twee keer per dag water moeten geven. Zelfs als het regent kan water geven nodig zijn want de bladkruin kan als een paraplu werken. Geef de planten ook regelmatig voeding. Insecten en ziektebestrijding Luizen en dergelijke kunt u heel aardig bestrijden met een harde waterstraal. Meeldauw: Ziekten zoals meeldauw moet u zien te voorkomen. Knip zieke delen weg en giet de planten in de ochtend zodat ze droog de nacht in kunnen. Slakken bestrijden: Een zeer vervelend ongedierte is de slak. Ze vreten vooral tijdens de nacht aan uw zachtbladige planten zoals Hosta. U ziet het wel aan de gaten en aan de slijmsporen. U kunt ze op biologische manier bestrijden, daarom de volgende tips: Vang ze door te kijken onder potten en bakjes in de tuin, daar toeven ze om de dag door te komen. U kunt ze ook in de avond gemakkelijk vangen als ze op pad zijn. Andere methoden zijn het plaatsen van biervallen (schaaltjes met bier er in). Padden in de tuin is ook prettig, want die lusten wel een slakje. Er zijn overigens ook milieuvriendelijke slakkenkorrels te koop. Tuintip algemeen Water geven: Tijdens een droge periode moet de tuin soms water krijgen. U kunt hiermee het beste zo lang mogelijk wachten. Planten gaan dan vanzelf dieper op zoek naar water. Vaak water geven maakt de plantenwortels lui waardoor ze maar heel oppervlakkig gaan wortelen. Beter een enkele keer veel water geven dan elke dag een beetje. Bron: www.dutchflowerlink.nl
V.A.T.nieuws 23
Groenten en fruit uit de buurt vroeger Vroeger kwam groenten en fruit uit de buurt. Eind 19de en begin 20ste eeuw waren er volop tuinders of ‘warmoerziers’ geheten rondom Amsterdam om de Amsterdamse bevolking te voorzien van de nodige groenten. De tuinders brachten hun groenten s’morgens naar de stad. En nog diezelfde dag werd de groenten verkocht in de groenteof buurtwinkels. Men at toen groenten van het seizoen.
De electrische overhaal .
De groenten werden in groetenschuiten (pramen, platbodems) vervoerd. Eerst voer de boot het spoelhuis in, een werkruimte achter de woning boven een sloot. Daar werden de groenten gewassen, gewoon in het slootwater. De afgeladen schuiten werden achter de Postjesweg door middel van een lift bij de overhaal uit het water getild en konden zo naar de Centrale Markthallen aan de Jan van Galenstraat varen (opgericht in 1934). De Amsterdamse bevolking groeide gestaag en stadsuitbreiding volgde. Dat ging uiteraard ten koste van de tuindergebieden in bijvoorbeeld de Sloterploder (nu deels Nieuw West). De tuinders verhuisden naar o.a. Aalsmeer en Westland. Groenten en fruit uit die tuinderijen gaan naar de veiling en veelal via groothandels naar de supermarkten in Nederland of worden geëxporteerd.
24 V.A.T.nieuws
Groenten en fruit uit de buurt nu (Osdorperweg) Het gebied Amsterdam is verstedelijkt, maar er liggen rondom Amsterdam nog een aantal tuinderijen, waaronder van tuinder Wim Bijma aan de Osdorperweg waar je groenten direct kan kopen. Ook zijn er een aantal maatschappelijke organisaties, zoals Stichting Landzijde met onder andere Kwekerij Osdorp, die zijn lokale groenten en fruit levert aan de supermarkt Marqt in Amsterdam. Tevens is er het bedrijf Willem & Drees die verse groeten en fruit uit de buurt naar de lokale supermarkten distribueert. Dit verzorgen ze per regio. En ook kan u via een abonnement op een groentepakket seizoensproducten van de (lokale) tuinder kopen. Kortom er zijn mogelijkheden om uw groenten en fruit lokaal te betrekken als u dat wilt! Groenten die de komende maanden te krijgen zijn: • Juli: verschillende soorten tomaten, paprika’s, aubergine, gele en groene courgettes, komkommer, augurk en diverse soorten kruiden. • Augustus: verschillende soorten tomaten, paprika’s, aubergine en courgettes, komkommer, augurken, diverse kruiden soorten. • September: Paprika’s, verschillende soorten tomaten, aubergine en courgette, gele en groene courgette, komkommer, augurk en diverse kruiden soorten Mocht u het dit jaar niet gelukt zijn om een moestuintje te beginnen door het weer of andere omstandigheden, dan kunt u in de buurt voor verse groenten en fruit toch terecht bij: • www.wimbijma.com De bestelde producten kun je op afspraak ophalen aan de Osdorperweg 943 te Amsterdam of kopen in de winkel van Robbert en Mirna, Kinkerstraat 106-108 te Amsterdam. • www.kwekerijosdorp.nl Wil je je aanmelden als nieuwe klant of wil je een bestelling doorgeven? Neem dan contact op met Walter Abma, telefoonnummer 06- 52478291 of stuur een email naar
[email protected] Adres Osdorperweg 937, open vrijdag en zaterdag van 10.00 uur tot 16.00 uur. Bron: http://www.geheugenvanwest.nl (verhaal van Marty van Schoonhoven bewerkt en aangevuld) en www.historischarchiefdebaarsjes.nl/
V.A.T.nieuws 25
Gedichten Tuinpad
Waar ik naar verlang vandaag
De paden op! Welja, dat ene pad
Waar ik naar verlang vandaag
dat heel de tuin bestrijkt: het rondje
een frisse zomerjurk te dragen
binnendoor. Diagonale bielzen
met blote schouders, een uitgesneden
hogen hier en daar wat op. En dat is dat.
hals en rug en vooral goed los om de heupen
Wat heb je met me voor dat wij hier gaan?
waarmee ik dan de tuin in loop
Een achtertuin van zes bij acht, een spoor
de zon schijnt warm, maar de wind
van slakken, minder dan een blokje om.
houdt het draaglijk en brengt de jurk in beweging en dan
Jij zegt: ‘Dit is het binnenpad.’ Volstaat
ben jij er natuurlijk ook die
het schijnbaar vierkant van een streepje
de jurk al even mooi vindt en samen
grond
trekken we hem uit en hangen hem
of zoek je van de cirkel het kwadraat?
aan een tak en liggen te kijken in het gras naar
Eens ging de ondergang met paard en kar
zo’n frisse zomerjurk in een boom,
de wereld rond; dat hebben we gehad
daar verlang ik het meest naar vandaag.
Nu blijf ik vlak bij huis, en noem je schat. Dit is het. Naar bielzen draait het pad licht omhoog. Daar blijft de zon wat langer voor hij ondergaat. Ik heb je lief, zo lief. In ’t groen draagt dit de waarde van een daad. Ad Zuiderent (1944) Uit: Natuurlijk evenwicht (1984) Uitgever: De Arbeiderspers
26 V.A.T.nieuws
Jo Govaerts Uit: Waar je naar zit te kijken (1994) Uitgever: Kritak
Courgettes De courgette is een groente en hij behoort tot de familie van de komkommerachtigen. Augurk, meloen, komkommer en pompoenen zijn, naast de courgettes, de voornaamste leden van deze familie. De plant Cucurbita pepo komt oorspronkelijk uit het zuidelijke deel van Noord-Amerika en uit Mexico en werd in de 16e eeuw geïntroduceerd in Europa. Eerst genoot de plant vooral bekendheid in Zuid-Europa. Pas vrij recent zijn courgettes ook in onze noordelijke streken bekend geworden. Het meest bekend is de groene courgette. Courgettes worden ook wel eens aangeduid als zomerpompoenen omdat ze jong en onrijp geoogst worden. Als je courgettes laat groeien, worden ze ook zeer groot, net zoals pompoenen. Er zijn donkergroene, heldergroene, gele en witte courgettes. Sinds kort wordt ook de ‘Courgette de Nice’ aangevoerd. Dit is de ronde variant van de langwerpige courgette. De courgette wordt gegeten als groente. Het vruchtvlees heeft een milde smaak. De courgette is verkrijgbaar van februari tot november in de fruit- en groentenwinkel, supermarkt en levensmiddelenzaak. Het seizoen voor de courgette loopt van juli tot september. Let bij de aankoop of hij een groene egale kleur heeft. Hij moet vrij zijn van beschadigingen. De schil moet gaaf zijn en stevig aanvoelen. Courgettes moeten bewaard worden op een koele plaats, maar niet in de koelkast. Courgettes, die in het buitenland ook wel zucchini worden genoemd, zijn er in verschillende soorten en maten. De courgetteplant is eenjarig en vindt zijn oorsprong in Zuid-Amerika. Ze zijn gezond, zitten vol ijzer en zijn op vele manieren te bereiden. V.A.T.nieuws 27
Kookrubriek Courgette in yoghurtsaus Ingrediënten 1 eetlepel + 0,25 theelepel zout 2 courgettes 2 deciliter volle yoghurt 0,25 theelepel cayennepeper (of naar smaak meer) 0,75 theelepel komijnzaad 0,5 theelepel (bruine) suiker 1 eetlepel plantaardige olie 0,5 eetlepel bruin mosterdzaad Bereidingswijze Snijd de courgettes in dobbelsteentjes van 1 cm. Rooster de komijnzaad en maal deze. Breng 2 liter water aan de kook, roer er 1 eetlepel zout door, voeg de courgetteblokjes toe en kook die in 3-4 minuten beetgaar. Laat ze uitlekken en afkoelen. Doe de yoghurt in een kom en klop die met een vork los. Voeg de rest van het zout, de cayennepeper, het geroosterde komijnzaad en de suiker toe en meng dit goed door elkaar. Verhit op hoog vuur de olie in een kleine braadpan en voeg, als de olie zeer heet is, het mosterdzaad toe. Strooi deze, zodra ze in de pan beginnen te ‘springen’ (dit duurt slechts enkele seconden), met de olie over de yoghurt en roer ze erdoor. Roer tenslotte voorzichtig de courgettes bij de yoghurt. Serveer warm of koud.
Courgettesoep Ingrediënten 500 g courgettes, 1 ui 35 g bloem, 1 I kippenbouillon, zout, peper, 1 dl room, 1 eetl fijngeknipte kervel. 28 V.A.T.nieuws
Kookrubriek Bereidingswijze Maak de courgettes en de ui schoon. Haal met een pommes parisienneboor 12 ronde balletjes uit een courgette of houd 12 blokjes achter. Snijd de overige courgettes in blokjes. Fruit de gesnipperde ui heel licht in de hete boter en voeg de bloem toe. Schenk al roerende de bouillon erbij tot een lichtgebonden soep ontstaat. Voeg de blokjes courgette toe en laat de soep een minuut of 5 zachtjes doorkoken. Maak het geheel op smaak met de room, zout, peper en kervel. Serveer de soep met in ieder bord 3 achtergehouden bolletjes courgette.
Gegrilde courgettewaaiers Ingredienten 2 courgettes, 1 grote ui, 4 stukken aluminiumfolie, 1 eetl olie, 2 tomaten, 150 g Maasdammer kaas, 2 theel Provinciaalse kruiden, peper, zout, 20 g boter in kleine blokjes. Bereidingswijze Maak de courgettes schoon en halveer ze in de lengte. Halveer de ui. Blancheer de courgette en uihelften gedurende een halve minuut. Laat ze goed uitlekken. Snijd de courgettehelften zover in dat 4 waaiers ontstaan. Kwast de stukken aluminiumfolie in met de olie en leg de courgettehelften hierop. Snijd de ui, de tomaat en de kaas in plakken en leg deze steeds gedrieën tussen de courgettewaaiers. Bestrooi het geheel met de Provençaalse kruiden, peper en zout. Leg er een paar klontjes boter op en vouw het folie goed dicht. Leg de pakketjes onder de grill gedurende 10-15 minuten of op de barbecue tot de kaas gesmolten is.
V.A.T.nieuws 29
Een heldere kijk op zekerheid Zicht, risico- en verzekeringsadviseurs biedt particulieren en ondernemers inzicht in hun financiële situatie en adviseert hen over het voorkomen, opvangen en verzekeren van financiële risico’s. Met als resultaat gemak, tijd- en kostenbesparing en de zekerheid, dat het goed geregeld is én blijft.
www.zichtadviseurs.nl
11750 ZICHT_Corp_130x90_fc.indd 1
30 V.A.T.nieuws
01-11-2011 11:11:06
estafetterubriek Hanneke Brugman, tuin 150 - Wat is uw favoriete plek in uw tuin? Mijn terras met uitzicht over de tuin. - Wat is uw favoriete plant? Mijn Japanse esdoorn, akelei, buxus, etc. - Wat is uw favoriete tuingereedschap? Mijn grasmaaimachine, dat knapt altijd zo op. - Wat is uw favoriete seizoen Het voorjaar als alles weer begint te groeien. - Heeft u een tuintip? Mest de tuin, alles doet het beter. - Wat is uw favoriete tuinboek? Heb ik niet, ik luister altijd naar tips van andere mensen. - Wat is uw favoriete plek op het tuinpark? Mijn eigen tuin. - Welke activiteit die op ons tuinpark wordt georganiseerd vindt u het leukst? Natuurlijk de bingo en loterij, haha… - Wat betekent het VAT-nieuws voor u? Informatie en verhalen over de tuin. V.A.T.nieuws 31
puzzelpagina
32 V.A.T.nieuws
kinderpagina
33 V.A.T.nieuws
34 V.A.T.nieuws
!
Van de redactiecommissie Kopij inleveren in de redactiebrievenbus of per email naar
[email protected] op onderstaande data: • •
14 september 16 november
V.A.T.nieuws 35
Afzender: Tuinpark V.A.T. Lies Bakhuyzenlaan 17 1066 CJ Amsterdam