Tuincontact. Volkstuindersvereniging. Florence Nightingale. Dedemsvaartweg AC Den Haag

Tuincontact Volkstuindersvereniging Florence Nightingale Dedemsvaartweg30 2545 AC Den Haag Inhoud: Voorwoord Kerststukjes maken met Middin Kerststukjes maken Wat is er met de duinen gebeurd? Wat te doen in de tuin Foto's Verschillende soorten sneeuw Koude winters Fietsvakantie High Tea Nieuwjaarsreceptie Ik ben nog fit van lijf en verstand Bereikbaarheid

1

blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz blz. blz. blz. blz. blz.

2 4 7 8 11 13 14 16 17 18 20 22 24

Toespraak van de voorzitter tijdens de nieuwjaarsreceptie 2015 Allereerst wens ik u allen een fantastisch nieuwjaar met vooral een goede gezondheid. Als vereniging hebben we een goed jaar achter de brede rug. Het bestuur staat open voor positieve kritiek, maar ook de soms negatieve opmerkingen of kritiek nemen we ons te harte. Het bestuur probeert zoals altijd, zaken die benoemd worden door leden van diverse kanten te bekijken. Dit resulteert in weloverwogen beslissingen voor en naar leden toe. Het heeft bijgedragen aan nog meer transparantie. Het heeft geleid tot positieve reacties van leden, welke om voor het bestuur onduidelijke redenen niet in de kantine kwamen, maar nu wel een kopje koffie komen drinken. Dat wordt door het bestuur zeer gewaardeerd. Ook de ledenvergaderingen die heel goed zijn bezocht hebben bijgedragen tot inzichten die we meenemen in de besluitvorming. Fijn is dat de gemeente een nieuw entreehek heeft geplaatst, maar helaas heeft het niet dieven en vandalen weerhouden om grote schade toe te brengen aan tuinhuizen van onze leden tijdens de laatste week van het oude jaar. Hopelijk kan de veroorzaakte schade via de verzekeraar naar tevredenheid worden vergoed. Dit geeft maar weer eens aan hoe belangrijk het is om de hekken achter u te sluiten na een verblijf op de tuin. Een ieder van ons heeft daarin een verantwoordelijkheid, neem die ook. Ziet u vreemden op de tuin spreek ze aan, onze secretaris heeft geconstateerd dat er mensen, welke geen lid zijn , op de tuin rondlopen die een sleutel hebben van het toegangshek. Geef uw sleutel niet aan derden en nog erger niet kopiëren. Het bestuur heeft na plaatsing van het nieuwe hek direct contact gezocht met de verantwoordelijke persoon voor deze werkzaamheden en aangegeven dat het beter beveiligd moet worden. Jammer genoeg is er tot op heden ook na een tweede email naar de gemeente nog geen reactie gekomen. Deze nieuwjaarsreceptie is zoals ook vele jaren voorheen verzorgd door Onno en Hans van Lit en Elly Schild. Wat een kanjers zijn het. 2

U heeft vast de heerlijke oliebollen al geproefd en Elly heeft met haar mensen voor de drankjes en hapjes gezorgd. In het nieuwe tuinjaar gaan we proberen om weer een lieveheersbeestje te bemachtigen en dat gaat lukken daar ben ik van overtuigd. Zeker gezien alle inspanning die Wim de Zwaan hiervoor heeft verricht, vaak geholpen door Leo van Luik. Geweldig zoals mensen zich inzetten. Je ziet de tuin opknappen. Dat brengt mij naar het volgende: vrijwilligers, we hebben u nodig. Het bestuur wil graag aan de wens van veel leden voldoen om meer activiteiten te ontplooien, maar met te weinig vrijwilligers is dat niet realiseerbaar. Het is een open deur; maar meldt u aan in uw belang, maar zeker ook in het belang van de vereniging. Met meer vrijwilligers meer mogelijkheden, het biedt ook kans op subsidies bij de gemeente voor activiteiten. Toekomstplannen voor de vereniging zijn er ook, uitleg daarover in de jaarvergadering. Tot slot, ik spreek de hoop uit dat nog meer leden meewerken voor de vereniging en dat we groeien en bloeien, maar dat kan alleen met uw steun en hulp. Daar kunnen wij als vereniging ons voordeel mee doen, niet altijd is het eenvoudig om aan alle wensen te voldoen maar met de inzet van het bestuur en de vele vrijwilligers kan er veel bereikt worden. Ik wens u allen een fantastisch tuinjaar, veel genieten van alles wat groeit en bloeit. Riet Koster, voorzitter

3

Kerststukjes maken Middin

Middin is een organisatie die mensen met een licht verstandelijke handicap opvangt of begeleidt. Dat gebeurt bv. in aangepaste woningen, of door dag begeleiding. Onno van Lit vertelt: Ja, het nieuwe bestuur heeft het contact met 'Middin' en met werkbegeleider Riny Petit weer vernieuwd en ze zijn op bezoek geweest. Onze buurtjes uit de Zilverstraat , 12 personen en begeleiders, zijn hartelijk ontvangen door bestuur en vrijwilligers. Genoeg groen en frutsels, en wat lekkers en een drankje erbij: toppie! Bekijk de foto’s . Het was als vanouds reuze gezellig en sfeervol. Wij mogen onze zegeningen tellen. De bezuinigingen bij deze groep kwetsbare mensen heeft grote consequenties voor hen. Daar de banden weer versterkt zijn kunnen wij gelukkig wat voor hen betekenen en zij ook voor ons. U zult de Middin deelnemers dit jaar vaker op onze tuin aan het werk zien. Schroom niet maak eens een praatje en maak kennis met deze vrijwilligers, help een handje mee, het zijn lichte werkzaamheden, en, zoals het gezegde: "vele handen maken licht werk". Er gaat een wereld voor u open, gewoon doen. Wij verwelkomen Middin en wensen hen veel tuinplezier op: "Florence Nightingale". Tekst en foto's: Onno van Lit

4

5

6

kerststukjes maken 2015

7

Wat is er met de duinen gebeurd?

Veel tuinbezitters wandelen graag in de duinen, meestal in de buurt van Kijkduin en in het Westerpark. De schok was dan ook groot toen daar in 2012 'bulldozers 'onze duinen' begonnen te 'vernielen'. Kaalslag! Nu stuift het zand je soms om de oren, en na een storm is de vorm van de duinen veranderd. Aan de kant van de Westenwind zijn ze hoger geworden, en aan de andere kant steiler. Planten zijn uitgegraven of worden onder het zand begraven. De rimpelroos met witte en roze bloemen moest het vooral ontgelden. En bunkers uit de 2e wereldoorlog werden plots zichtbaar. Na de eerste schrik werd ik nieuwsgierig, en als lid van de IVN begon ik me in het gebied te verdiepen. Ik zie nu sommige planten het afleggen tegen het stuivende zand, maar andere steken hun kopjes op. Ze weten in de kale duinen te overleven omdat ze er thuishoren. Ik zie planten die samenwerken, elkaar van stikstof voorzien, zoals de duindoorn de vlier en de meidoorn helpt. Ook de brandnetel voorziet de vlier van stikstof. Ik zie mooie kleine bloemen zoals de winterannuel die zich in de zomer verstopt, omdat de temperatuur aan de zonkant op kan lopen tot 80 gr, in het najaar kiemt, de winter als rozet van bladen doorbrengt en vroeg in het voorjaar bloeit.

winterannuel.

zeeraket

muurpeper

8

In het duinzand komen de oorspronkelijke overlevers weer terug, als eerste de zeeraket, die in de armste zandgrond het eerste heuveltje vormt waar duinen uit ontstaan. Er is weer biodiversiteit, niet alles wordt overwoekerd door de duinroos, die er kunstmatig geplant is. Ook de dieren passen zich aan. De zandhagedis komt terug. Hij legt eieren in het warme zand en laat ze dan achter. Door het hete zand broeden ze uit. Maar omdat er teveel schaduw was werkte dat niet meer en was hij bijna uitgestorven in het gebied. De 'natte pan' is hersteld en kraamkamer van insecten, padden en kikkers. De rugstreeppad is terug. Lang hielden konijnen het gebied kaal, maar door myxomatose, een kunstmatig virus dat in Australië de konijnenpopulatie uit moest dunnen, is ook hier de populatie met 90% uitgedund. Dat betekent dat de konijnen hun belangrijke werk, het kaal houden van de duinen, niet meer konden doen. Met overbegroeiing als gevolg. Maar is dat nou erg, vragen veel mensen zich af. We vonden het wel mooi, soms mooier dan de kale stukken. Waarom moest zo'n dure operatie worden uitgevoerd? En wat zijn de effecten? Zandaanvoer is nodig om de kust veilig en de duinen hoog te houden. De kunstmatig opgespoten 'zandmotor' draagt daaraan bij. Duinen ontstaan en veranderen van vorm en hoogte door het spel van de wind met het zand. Maar dat spel was nauwelijks meer mogelijk. Vandaar de rigoureuze aanpak: bulldozers groeven de grond af, wortels werden tot 6 meter diepte uitgegraven, en een aantal bomen en struiken die er niet thuishoren en teveel water verbruikten werden weggehaald. Gevolg: terugkeer van de verstuiving en ruimte voor natuurlijke begroeiing. Ter vervanging van de konijnen (die wel aan het terugkomen zijn), werden als nieuwe 'kaalvreters' Schotse Hooglanders geïntroduceerd.

9

Verstuiven van duinzand werd lang als lastig gezien, vooral door de buurtbewoners. Ook dacht men vanaf de jaren dertig dat sterkere begroeiing goed was voor de kustbescherming. Daarom werden struiken en bomen aangeplant, waaronder de rimpelroos. Die bleek het zo goed te doen, dat hele gebieden in de duin er mee overwoekerd raakten. Vinden mensen het nu mooi? Dat verschilt. Ikzelf ben het steeds mooier en boeiender gaan vinden. En wie dat niet vindt: er zijn grote stukken nog gelaten zoals het was. Ga op de hoogste top staan, 'de Vulkaan', en je ziet links het nieuwe landschap en rechts het oude. Tijdens een planteninventarisatie in 2004-2005 van de Dienst Stadsbeheer van de gemeente Den Haag in het Westduinpark werden 519 verschillende planten, struiken en bomen geïdentificeerd. Zie hier een kleine greep. Loes van den Bergh

doornappel

jacobskruiskruid

meidoorn

duinsalomonszegel

blauwe zeedistel

10

Wat te doen in de tuin in maart gazon Met een hark haal je de viltlaag, die zich afgelopen winter heeft gevormd, van je gazon af. Zo krijgt het gras weer ruimte om verder te groeien. Voor een mooi gazon kun je het gras beluchten door er met een grasprikker in te prikken. Strooi daarna een mengsel van compost en zand over het gazon. de vijver Zorg vooral in deze periode voor voldoende zuurstof. Tijdige maatregelen kunnen vissterfte later in maart en april voorkomen. Nu de waterplanten (en algen), weer beginnen uit te lopen, is het zaak de afgestorven plantendelen van het vorige jaar te verwijderen. Verwijder ook al het bodemvuil wat in de vijver gewaaid is, dit kan de bodem namelijk sterk verzuren. beplanting Dit is de meest geschikte maand om hagen, heesters en bomen met blote wortel te verplanten. Als het blad eenmaal is uitgelopen, slaan planten veel moeilijker aan en is de kans dat de verplanting lukt een heel stuk kleiner. Uitgebloeide narcissen kunnen het best zo snel mogelijk verwijderd worden, dit kan met de snoeischaar of met de hand. Als de uitgebloeide bloemen blijven staan, vormen ze zaaddozen die veel energie van de andere planten vragen. de moestuin Tijdens de maand maart kunnen al diverse soorten groenten gezaaid. Denk hierbij aan groenten zoals rijserwten, sjalotten, ajuinen, spinazie, komkommers, sla, wortels, pastinaken, radijsjes, prei, paprika, aubergine en tomaten. Als bescherming tegen de kou kun je boven het zaaibed een vliesdoek leggen. 11

Zaai nooit te diep, te dicht en te veel ineens. Om gelijkmatig te zaaien meng je het zaad met wat fijn scherp zand. Meestal is een zaaidiepte van 1,5 cm voldoende. De algemene regel is dat je het zaad 2 tot 3 maal zijn eigen diepte legt. snoeien Het is tijd om de klimrozen wat terug te snoeien. Je kunt de zijtakken flink terugsnoeien, ongeveer tot boven het vijfde oog. Snoei de hoofdtakken niet. Dat mag alleen bij het verjongen van oude klimrozen. Deze kun je namelijk verjongen door helemaal onderaan een oude hoofdtak weg te knippen. Klimop kan teruggesnoeid worden. Deze heeft namelijk takken gevormd die los hangen. Verwijder ook de stengels die zich op het houtwerk van ramen of dakgoten hebben gehecht.

Wat te doen in de tuin in april het gazon Maai in ieder geval elke maand het gras en bemest het gazon ook op zijn tijd. de vijver Zorg voor voldoende zuurstof in de vijver. Dit kan door eventueel wat nieuwe planten in de vijver te plaatsen. beplanting In bakken met glasplaatje of kamerkasjes kun je eenjarige, tweejarige of vaste planten voorzaaien. Als je dit al in maart hebt gedaan, dan is het nu tijd om de jonge plantjes voorzichtig te verpotten. de moestuin Het is weer tijd om druif te planten. Doe dat wel echt deze maand. De druif kan het best tegen een zuidmuur of een schutting gezet worden. Zo wordt het knakken voorkomen en de beste groei bevorderd.

12

Het is weer tijd om voorbereidingen te treffen zodat je deze zomer weer verse aardbeien kunt eten. Maak als eerste het aardbeienbed goed schoon. Haal eventueel de te groot uitgroeiende planten op en plant daarvan de jongste delen. Groenten staan graag op een zonnige en lichte plaats. Toch zijn er veel soorten die in minder goede omstandigheden ook goed groeien. Dit zijn aardappelen, erwten, spinazie, tuinbonen, rabarber, andijvie, spruitjes en tuinkers. snoeien Knip de uitgebloeide bloemen van de rozen er regelmatig uit zodat ze langer zullen bloeien. www.tuinen.nl Met dank aan Henny

Foto's Hartelijk dank voor alle ingezonden sneeuwfoto's. Voor het volgende nummer graag "lentefoto's". Stuur uw foto naar de redactie adres onderaan op pagina 24 Aafke en Loes

13

Verschillende soorten sneeuw Er wordt wel gezegd dat de Eskimo's de meeste woorden hebben voor sneeuw van alle volken, maar dat valt best wel mee. De Engelsen hebben bijvoorbeeld al 22 verschillende woorden voor sneeuw. Ook wij hebben een aantal verschillende woorden om verschillende soorten sneeuw aan te duiden: Natte sneeuw: sneeuw gemengd met regen of half gesmolten sneeuwvlokken. Droge sneeuw: sneeuw in kleinere vlokken zonder vloeibare component. Motsneeuw: sneeuw in (natte) vlokjes van hooguit 5 mm groot. Poedersneeuw: sneeuw in fijne droge vlokjes van hooguit 5 mm Korrelsneeuw: sneeuw in onregelmatig gevormde korrels (zacht en samendrukbaar) tot 5 mm groot. Driftsneeuw: sneeuw die al gevallen is en door een krachtige wind zich ophoopt. Poolsneeuw: sneeuw in de vorm van glassplinters bij temperaturen fors onder nul. Lichte sneeuw: sneeuw in kleine vlokjes of sneeuw die minder intensief valt. Stuifsneeuw: al gevallen sneeuw die door de wind wordt verstoven (synoniem aan driftsneeuw). Aafke

Bron : http://nl.wikipedia.org/wi ki/Sneeuw

14

15

Koude winters Wat was in uw herinnering een koude winter? U komt vast met mooie herinneringen aan strenge winters. Ik moet zelf denken aan januari of februari 1963, mijn ouders waren in Limburg op familiebezoek en konden niet terug komen met de trein door de enorme hoeveelheid sneeuw. Eens kijken of onze herinneringen kloppen met de feiten Wat was de koudste januarimaand in de afgelopen 100 jaar: eerst het jaar dan de gemiddelde temperatuur 1940 -5,5 1963 -5,3 1942 -5,1 1979 -3,2 1985 -3,0 1987 -2,7 1941 -2,5 1945 -1,6 De koudste februarimaand van de afgelopen 100 jaar: 1956 -6,4 1947 -5,5 1929 -5,4 1942 -4,2 1986 -3,6 1963 -3,4 1917 -1,5 1940 -1,3 Aafke Bron: http://wetenschap.infonu.nl/weer/91710-koude-hollandsewinters.html

16

Wij fietsen zowel in Nunspeet als ook met een groep in Duitsland. In Nunspeet in Juni en verblijven wij bij de Duiventil een Groepshotel. Wij fietsen in de natuur met bekwame begeleidsters die voor ons de mooiste routes uitzetten van verschillende afstanden. De Duiventil is een groepshotel in Nunspeet,gelegen dichtbij het gezellige Dorpscentrum. Midweek fietsen van 29 juni tot 3 juli 2015 Op loop en fiets afstand van de Duiventil vindt u prachtige natuur gebieden van de Veluwe. U slaapkamer in 3 persoonskamers met eigen douche en toilet. ( Voor meer informatie kijk op www.deduiventil.nl ) Wij fietsen ook in Duitsland met een gezellige groep in September zie bovenstaande foto. De voorgefietste routes zijn van verschillende afstanden±30 tot 50 km. Voor informatie Stichting Beweeg Producties. [email protected] of [email protected].

17

hmmm.., dat was lekker en gezellig! "Waarom bent u hiernaar toegekomen", vroeg ik aan verschillende deelnemers aan de Kerst High Tea op 20 december. "Het is gezellig, het is lekker, en ja, de saamhorigheid op de tuin. Waar vind je zo'n High Tea? Het is leuk om met mensen te spreken waar ik anders nooit mee spreek". En zachtjes: "Iets teveel gegeten, die scones, wat waren die lekker." Er was heerlijke soep, hartige hapjes en daarna de zoetigheden. Smullen! Ook voor de vegetariërs was er genoeg te kiezen. Bij de ingang werden lootjes verkocht, waar leuke prijzen mee gewonnen werden.

Namens het bestuur wenste Wim Koolwijk ieder een mooie Kerst toe. Hij vertelde iets over het werk van het afgelopen jaar. De administratie is overzichtelijker gemaakt, alles in één 18

bestand, waar je gemakkelijk financiële en andere overzichten uit kunt halen. Ook de leeftijdsopbouw: het jongste lid is 37, het oudste 88 jaar. 85% van de leden is ouder dan 50 jaar en 56% is man. Moeten we meer ons best doen om jongeren binnen te halen? Uit een onderzoekje afgelopen zomer bleek dat de belangrijkste redenen om te tuinieren niet een economische reden is, maar hobby en gezondheid, onbespoten groente en ontspanning. De vrijwilligers die dit mogelijk maakten werden in het zonnetje gezet. Een applaus voor Hans en Onno van Lit, Elly Schild en Marianne Kok en anderen. Ook applaus voor Hans de Vos, voor zijn steun aan het bestuur: "de vrijwilligers zijn erg belangrijk voor de vereniging", gaf Wim Koolwijk aan.

Twintig deelnemers waren er, het minimum was net gehaald. Gelukkig maar, want we hadden dit niet willen missen. Een tuinlid had een suggestie: "Niet iedereen wist het, wie in de winter niet vaak op de tuin komt kan de aankondiging gemist hebben. Volgend jaar misschien ook een e-mail rondsturen. " Loes van den Bergh

19

20

Nieuwjaarsreceptie Wat een stormachtig weer buiten, maar zo warm en gezellig was het in de kantine. Veel nieuwe gezichten die gezellig met elkaar zaten te babbelen. Een goede opkomst en mooie toespraak van Riet . De oliebollen, gemberbollen, hartige bollen en de appelflappen van Hans en Onno vielen zoals gewoonlijk weer heel goed in de smaak. Onno en Hans misschien een goed idee om het recept van de hartige bollen in Tuincontact te zetten. Met elkaar en de heerlijke prosecco en andere drankjes een toost uitgebracht op 2015. Dit was een zeer geslaagd begin van 2015 dus we gaan er een mooi, gezellig en vruchtbaar tuin seizoen van maken. Dank aan alle vrijwilligers/kantinemedewerkers voor de lekkere hapjes en de goede verzorging van de inwendige mens.

21

Ik ben nog fit van lijf en verstand Gedichtje van Annie M.G. Schmidt Wat zijn we toch nog fantastisch hé. ik ben nog fit van lijf en verstand. Wel wat artrose in mijn heup en mijn knie. Als ik me buk, is het net of ik sterretjes zie. Mijn pols is iets te snel, mijn bloeddruk wat te hoog. maar ik ben nog fantastisch goed...zo op't oog Met de steunzolen die ik heb gekregen, loop ik weer langs' Heeren wegen, kom ik in de winkels en ook weer op het plein. Wat heerlijk zo gezond te mogen zijn. Wel gebruik ik een tabletje om in slaap te komen en over vroeger te kunnen dromen. en ik ben weer vergeten wat ik gisteren nog las. Ook heb ik wat last met mijn ogen en mijn rug raakt meer en meer gebogen. De adem is wat korter, mijn keel vaak erg droog. Maar ik ben nog fantastisch... zo op 't oog. Is het leven niet mooi, het gaat zo snel voorbij, als ik kijk naar de foto's, over vroeger van mij. Dan denk ik terug aan mijn jeugdige jaren. Wilde ik een jas, dan moest ik heel lang sparen. Ik ging fietsen en wandelen, overal heen, en ik kende geen moeheid, zo het scheen.

22

Nu ik ouder word, draag ik vaak blauw, grijs of zwart en ik loop heel langzaam, vanwege mijn hart. Doe het maar op uw gemak, zei de cardioloog. U bent nog fantastisch... zo op 't oog De ouderdom is goud, ja begrijp me wel. Als ik niet kan slapen en dan tot honderd tel. Dan twijfel ik, denk ik of dat wel waar is en of dat beeld van goud niet een beetje raar is. Mijn tanden liggen in een glas, mijn bril op tafel, gehoorapparaat in mijn tas. Mijn steunzolen naast het bed op de stoel. U weet dus wat ik met die twijfel bedoel. Trek niets in twijfel, zei de pedagoog. U bent nog fantastisch goed...zo op 't oog. En 's morgens als ik ben opgestaan en eerst de afwas heb gedaan, lees ik het laatste nieuws in de krant. Ik wil toch bijblijven en naderhand doe ik van alles, eerst geef ik de planten water, de kamer stoffen doe ik later. Wel gaat alles wat traag heb na't eten wat last van mijn maag. Maar ik wil niet zeuren, want 't mag, dat is heel gwoon op je oude dag. Aanvaard het rustig zei de psycholoog.. U bent nog fantastisch goed...zo op 't oog Met dank aan Paula en Wim Rolvink

Bereikbaarheid bestuur en contactpersonen 23

Elke zaterdag zijn er bestuursleden aanwezig op de tuin tussen 10 en 12 uur. Ze zijn dan beschikbaar voor vragen, suggesties of klachten. U kunt ook altijd een briefje in de postvakjes doen, of een e-mail sturen.

Telefonisch in dringende gevallen (nood, brand etc): 1.Wim Koolwijk tel 070 368 6710 2. Wim de Zwaan tel. 070 388 47 60 Bestuur: Voorzitter: Riet Koster, tel: 070-3662766 Secretaris: Wim Koolwijk, tel. 070-3686710 Penningmeester: Hans de Bruin, tel. 070-3255625 Wim de Zwaan tel: 070 388 47 60 Alle e-mail berichten bestemd voor het bestuur kunt u sturen aan [email protected] Afmelden tuinbeurten: Wim Koolwijk of naar het emailadres: [email protected] Tuincontact: Kopij voor het volgende nummer graag inleveren voor 10 april 2015 bij : Aafke Puts en/of Loes van den Bergh [email protected] [email protected]

24