Tuincontact. Volkstuindersvereniging. Florence Nightingale. Dedemsvaartweg AC Den Haag

Tuincontact Volkstuindersvereniging Florence Nightingale Dedemsvaartweg30 2545 AC Den Haag Inhoud: Groente en gezondheid Last van insecten in je tuin Gefrituurde sprinkhanen in knoflookboter Commissies en werkgroepen Leidingen Tuinleden-nieuws Nieuw op de tuin Zaaien met de maan In mei leggen alle vogels een ei Wie o wie De legende van de begraven Monstrans Een bezoek aan de tomatenkweker Bereikbaarheid Foto voorpagina: Jan Vlaardingerbroek

1

blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz.

2 4 5 6 7 8 9 10 13 15 18 21 24

Groente en gezondheid Inmiddels is het wel bekend dat ik mij al heel lang verdiep in voeding. Steeds meer valt op dat de huidige adviezen over voeding een desastreuze uitwerking hebben op onze gezondheid. Steeds wil ik kritisch een voedingsproduct onder een vergrootglas leggen. Dit keer een kritische blik op groenten. Groenten ....vol met vitamines, mineralen en vezels. Dit is zeker waar maar........

Kunnen we het allemaal wel verteren? Omdat planten niet kunnen vluchten en wel graag willen overleven moeten zij het vaak hebben van een andere verdedigingstactiek. Als je giftig bent dan wordt je niet opgegeten. Veel planten kunnen dus niet zomaar worden gegeten. Bonen zijn hiervan een goed voorbeeld. Die moet je eerst koken. Veel groene groenten zoals sla en andijvie kun je wel rauw eten maar kunnen wij deze groenten wel verteren? Dit is erg lastig voor mensen en dat komt omdat planten geen botten hebben. Om de plant toch stevig te krijgen zit er om elke cel een celwand, cellulose. Cellulose is een harde laag waardoor de cellen zich als het ware kunnen opstapelen. Cellulose is door de mens nauwelijks te verteren, ons darmstelsel is hier onvoldoende voor toegerust. Koeien kunnen dit wel door de plantencellen langdurig te kauwen. Daarna een enorm lang darmstelsel zodat bepaalde bacteriën langdurig hun werk kunnen doen. Omdat plantaardig voedsel nauwelijks energie en bouwstoffen oplevert moeten er grote hoeveelheden van worden gegeten. Echte vleeseters zoals tijgers krijgen de celwanden helemaal niet kapot. Toch hebben ook deze dieren wel de vezels nodig die plantaardig voedsel levert. Daarom eten ze voor verteerde planten uit het maagdarmstelsel van hun prooidieren.

Een half uur koken is zo slecht nog niet. En mensen? Die hebben ook de grootste moeite met plantaardig voedsel maar gelukkig is de mens vindingrijk en kan ook voorverteerde groenten eten door het te koken. Hoe langer je de groente 2

kookt des te beter komen de vitamines en mineralen vrij. Maar ja, broccoli welke een half uur heeft gekookt vinden we vaak niet meer lekker. En een veel gehoorde opmerking: "tot snot gekookte groente heb je niets meer aan, alles is kapot gekookt" is zeker een terechte opmerking maar dat is dan ook precies de bedoeling want de kapot gekookte groenten leveren ons de meeste voedingstoffen. Door het koken van groenten verlies je een deel van de vitamines maar door niet te koken krijg je nauwelijks bruikbare vitamines binnen. Mineralen zijn ongevoelig voor koken dus die gaan niet verloren door het kookproces. Eet smakelijk! Wim Koolwijk

lente op de tuin

3

Last van insecten in je tuin? Eet ze op! Zo'n vaart zal dat niet lopen, maar het is waar dat er steeds meer insecten worden gegeten. Ze hebben grote voedingswaarde en schijnen lekker te zijn. Griezelig? Griezelt u ook van mosselen, garnaaltjes, schelpjes? Het zal wel een kwestie van wennen zijn. Ze liggen al bij de Jumbo, en er zijn chef- koks in Italië die er een exclusieve specialiteit van maken. Chef-kok Cracco serveert insecten als specialiteit in zijn 2Michelinsterren restaurant. Insecten spelen een belangrijke rol in het ecologisch systeem, als opruimers, als voedsel voor andere dieren, en als verspreiders van stuifmeel. Maar erg geliefd is de wesp niet, evenmin als de mug of de zwermen sprinkhanen die oogsten in arme landen vernielen. En insecten op ons menu, is dat nou een goed idee? Het smaakt naar nootjes, maar dan met pootjes. In mijn tuin in de tijd dat ik in Afrika woonde haalden kinderen uit de buurt gele harige wormen uit de bomen voordat die kaal gevreten werden. Ik vroeg waarom ze dat wilden. Antwoord: 'we roosteren ze, ze zijn lekker.' "Insecten bevatten veel proteïnen en andere belangrijke voedingsstoffen", zegt prof. van Huis, van de universiteit van Wageningen. De wereldbevolking groeit en de welvaart stijgt. Maar de hoeveelheid landbouwgrond stijgt niet, en nu al wordt 70% daarvan gebruikt voor veeteelt. Dus is er dringend behoefte aan andere eiwitbronnen ter vervanging van vlees". In de (sub)tropen worden al meer dan 1900 soorten insecten gegeten. Met het vangen van een zwerm sprinkhanen sla je twee vliegen in een klap. Geen verdelgingsmiddelen nodig en de oogst blijft gespaard.

4

Insecten met mate en op natuurlijke wijze vangen is niet verstorend voor de natuur, maar er zijn ook initiatieven om ze te kweken. Ze worden al in honden en kattenvoer verwerkt, en steeds vaker gebruikt voor menselijke consumptie. Wat denkt u van een meelwormenspinaziequiche of een sprinkhanenvleeskroket? Op www.insecteneten.nl kun je insectenlollies bestellen. Smakelijk eten! Loes van den Bergh

Gefrituurde sprinkhanen in knoflookboter Ingrediënten: 1/4 kop boter 6 teentjes knoflook 1 kop schoongemaakt insecten Bereiding: Smelt de boter in een koekenpan. Zet het vuur op zacht/gemiddeld. Bak de knoflook in de boter gedurende 5 minuten. Voeg de sprinkhanen toe. Ga verder met bakken gedurende 10-15 minuten, af en toe roeren. Nadat ze de kleur hebben gekregen zoals op afbeelding te zien is zijn ze klaar.

5

COMMISSIES EN WERKGROEPEN Het is een goed gebruik om een keer per jaar verslag te doen van de activiteiten van werkgroepen en commissies. We hadden ons jaarverslag ingeleverd voor de ALV van 21 maart. Waarschijnlijk aan de late kant, want het is niet meer verspreid en behandeld. Ook andere verslagen zijn welkom. Verslagje 2014 van de redactie van Tuincontact In 2014 zijn er vijf krantjes verschenen onder redactie van Aafke Puts en Loes van den Bergh. Veel bijdragen werden geleverd door tuinleden, o.a. voor de rubriek: wat te doen in ... (de maanden die komen). Ook zijn veel foto’s van leden gebruikt. Het bestuur krijgt altijd ruimte op de eerste pagina. De reacties van tuinleden zijn over het algemeen positief, met een enkele kritische noot. Alle reacties worden serieus genomen. De redactieleden (Aafke en Loes) vormen een goed team. Voor de toekomst: We denken regelmatig na hoe het krantje verbeterd kan worden of interessanter gemaakt. Daarvoor hebben we ook de leden nodig. Meldt u als u een onderwerp mist of zelf een artikeltje wilt schrijven. Inzendingen zijn welkom. In een aparte rubriek willen we de nieuwkomers voorstellen en melden wie er weggaat. Daarvoor doen we een beroep op het bestuur om ons op de hoogte te houden. Met de nieuwe tuinleden kan, als zij dat willen, een kort interview gehouden worden, eventueel met foto bij hun tuin. Tuinleden die weggaan hebben soms een interessante geschiedenis die opgenomen kan worden. Gebeurtenissen op de tuin kunnen ook wat meer aan de orde komen, bv. de diefstal van koper, ideeën voor verbeteringen op de tuin, etc. Aafke Puts en Loes van den Bergh

6

DIEVEN OP DE TUIN!! Een vervelende ontdekking voor veel tuinleden: koperen leidingen en andere zaken gestolen. Het is treurig, zij krijgen er 5 Euro per kilo voor en wij betalen een fors bedrag om het weer in orde te krijgen. Alle lof voor het bestuur, dat snel en effectief optrad. Bij de meeste huisjes is het koper nu vervangen door kunststof. Dat is minder aantrekkelijk voor de dieven. Maar of daarmee de overlast afgelopen is, is de vraag. LvdB

lente op de tuin

7

TUINLEDEN-NIEUWS HARTELIJK DANK. Langs deze weg wil ik alle leden van Florence Nightingale, die met ons hebben meegeleefd bij het overlijden van mijn man, Bert Juffermans, ook namens kinderen en kleinkinderen, heel hartelijk danken voor hun warme belangstelling en hun lieve kaartjes. Met vriendelijke groet, Liesbeth Juffermans

Wij hebben uw aanwezigheid, hartelijke woorden en andere blijken van medeleven na het overlijden van mijn zoon Harold, zeer op prijs gesteld en danken u daarvoor. An Klaassen, tuin 27

Beste tuinvrienden, Met dit mailtje wil ik de dames van de 'Wel en wee' en vele tuinvrienden HARTELIJK BEDANKEN voor de belangstelling tijdens mijn ziek zijn. Het doet goed als je weet dat je er niet alleen voor staat. Met vriendelijke tuingroeten Gerard van Dam (tuin 93)

8

NIEUW OP DE TUIN Hallo en bonjour mede tuinmannen en tuinvrouwen. Vol enthousiasme maar zo groen als gras zijn wij gestart op tuin 47. Even voorstellen Marjolijn en Jean Rene. Een Haagse en een Fransman ( hij verstaat wel Nld hoor). Totaal geen ervaring met tuinen daar Jean Rene alleen maar in grote steden woonde en werkt als theaterman in Parijs, New York en Rotterdam. Groen dat was het mos op het dak. Ikzelf ben meer in de natuur o.a. als imker maar toch altijd alleen een stampvol balkon gehad. Dus alle goede raad is welkom en deze al volop kunnen vragen. We genieten nu al enorm en hopen een positieve bijdrage te kunnen leveren op het park. Groetjes Jean Rene en Marjolijn

9

Zaaien met de maan Vroeger hadden mensen een natuurlijke link met de maan. Helaas is die kennis vrijwel vergeten. En snappen we soms niet waarom iets niet wil groeien of dood gaat… Enige jaren geleden kwam me een boek in handen van 2 schrijvers: Johanna Paungger en Thomas Poppe. Het heet:' In harmonie met de maan.’ Johanna leerde als kind van haar grootvader dat de stand van de maan direct invloed uitoefent op de aarde en op alles wat leeft op aarde. Het boek dat ze samen met haar echtgenoot schreef, bevat een mooie uitleg over de maanritmen, over de invloeden die de maanstanden en maanfasen uitoefenen op alle levensvormen op aarde. Er wordt uitgelegd hoe je de maankalender in je dagelijkse leven kunt gebruiken. Ik vond het heel interessant en ook leuk U op dit boek te attenderen. Het onderdeel ‚zaaien' bleek zeer de moeite waard en dat doe ik enkele jaren volgens de aanwijzingen van dit boek. Ik ben tevreden over de resultaten. Ook bij het snoeien van bomen en struiken volg ik de aanwijzingen op.

10

We kennen de nieuwe maan, wassende maan, volle maan, afnemende maan, stijgende maan en dalende maan. Al deze maanstanden hebben hun specifieke werking op de gewassen. Nieuwe maan: grote invloed op mensen, dieren planten. Zieke bomen kunnen door snoeiing op deze dag weer gezond worden. De volle maan (vanaf de zon gezien staat de maan nu achter de aarde). Heilzame kruiden nu verzameld, zijn krachtiger. Maar bomen die op dit moment gesnoeid worden kunnen afsterven! (sappen trekken naar de maan toe). De maan in de dierenriem. Terwijl de aarde om de zon draait, staat de zon in de loop van het jaar vanaf de aarde gezien telkens een maand in hetzelfde sterrenbeeld. En ongeveer twee en een halve dag in elk van deze tekens. Zo heb ik opgezocht, wanneer u bladgroenten, wortelgroenten, vruchten en bloemen als voorbeeld in mei kunt zaaien. Bladgroenten: 4 en 5 mei, 13 en 14 mei, 21 en 22 mei, 31 mei en 1 juni. Wortelgroenten: 8 en 9 mei, 17 en 18 mei, 26 en 27 mei en 5 en 6 juni. Vruchten: 6 en 7 mei, 15 en 16 mei, 23 en 24 mei en 2, 3 en 4 juni. Bloemen: 1, 2 en 3 mei, 10, 11 en 12 mei 19 en 20 mei, 28, 29 en 30 mei. 11

Het boek is wel nodig als U dit op wil zoeken. Ik heb eens radijs op bladdag gezaaid toen ik nog niet dit boek gebruikte. O o o, wat een prachtig blad hadden de plantjes! Het radijsje kreeg slechts een klein rood worteltje… Op deze manier wilde ik met U het enthousiasme delen wat ik heb wat betreft het zaaien van gewassen met de stand van de maan. De stand v.d. maan is ook te gebruiken op het gebied van bemesten, land en bosbouw. Op het gebied van gezondheid, huishouding, conserveren, inmaken, lichaamsverzorging, en nog vele andere onderwerpen... Marga van der Meer In harmonie met de maan. Johanna Paungger &Thomas Poppe ISBN 978 94 013 0160 2 NUR 728

12

In mei leggen alle vogels een ei, maar hoeveel leggen ze er eigenlijk? De blauwe reiger legt 4 à 5 eieren in de toppen van de bomen. De wilde eend legt 8 tot 12 eieren in een nest gevuld met donsveertjes (zie foto). Het waterhoentje legt 5 tot 8 eieren, het mannetje en vrouwtje broeden om de beurt. De meerkoet legt 4 tot 7 eieren, ze broeden 21 tot 24 dagen. De groene specht legt 5 tot 7 eieren. Het winterkoninkje legt 5 à 6 eieren, soms 2x per jaar. Het heggenmusje legt 4 à 5 eieren. Het roodborstje legt 5 à 6 eieren. De merel legt 3 tot 5 eierengroen blauwe eieren met bruine spikkels. De zanglijster legt 4 tot 6 hemelsblauwe eieren met kleine zwarte spikkeltjes. Het staartmeesje legt 8 tot 12 witte eieren met rode stippen, ze bouwen een hangend nestje vaak in de struiken. Het pimpelmeesje legt 5 tot 12 witte eieren met rode spikkels. De grote bonte specht legt 4 tot 7 eieren in een uitgehakt nest in een boom. De koolmees legt 5 tot 12 eieren, ze broeden ongeveer 14 dagen, de jongen zijn 13

vlieg vlug na 18 dagen en zelfstandig binnen 2 weken. De zwaan legt 5 tot 8 eieren (zie foto). De boomkruiper legt 5 tot 7 eieren De vink legt 3 tot 5 eieren. De (vlaamse) gaai legt 3 tot 7 eieren De ekster legt 5 tot 7 eieren De zwarte kraai legt 4 à 5 eieren De kauw legt 4 tot 6 eieren, de kauw is een alleseter en eet ook slakken!! De houtduif legt 2 eieren, maar vaak twee keer. De slechtvalk die vorig jaar broedde op het zusterhuis schuin achter ons tuincomplex legt 4 eieren (zie foto). Aafke

14

Wie 0 Wie is de vraag van een tuinlid. Geen high Tea, geen interesse voor, is dit het einde van feest activiteiten op ons complex. Dat mag toch niet !!! Er zijn toch genoeg leden waar wij mee aan de slag kunnen. 75 % van de leden hebben gestemd op dit bestuur dat zijn 75 personen waarvan een aantal met een partner. Het moet toch mogelijk zijn daar een aantal goedwillende leden bij te vinden die onafhankelijk van het bestuur zoals wij dat vroeger hebben gedaan, een eigen activiteitencommissie op te starten. Zo’n commissie werkt kostendekkend en drankjes, gebruik van uitsluitend de oven en koffie machine als het bestuur dat eist wordt na afspraak verrekend zoals ook de drankjes. Wij hebben een groot voordeel, er is een mooie kantine waar wij als leden van mogen profiteren. Schrijver van oproep wil zich even afzijdig houden maar er moet natuurlijk wel ergens gereageerd worden en dat moet ik aan de mannen Van Lit vragen of er in het winkeltje ruimte is voor een doos die ik daar mag plaatsen. Ik begeef mij op zeer glad ijs en toch waag ik het om iets op te starten waar wij met z’n allen iets moois van gaan maken. Wim Rolvink

15

lente op de tuin

16

lente op de tuin

Hartelijk dank voor de ingezonden foto's

17

De legende van de begraven Monstrans In een dorp (heel lang geleden) bevond zich een eenvoudig kerkje, waar een toegewijde pastoor waakte over zijn parochie. Ooit had een rijke boer uit dank voor een goede oogst een grote gift aan de kerk gegeven en het kerkbestuur had destijds besloten om een mooie Monstrans te laten maken door de goudsmid van de nabij gelegen stad. Dit kastje, waar de hostie in wordt bewaard, was uitgevoerd in een prachtige houtsoort, fijn besneden en vervolgens bedekt met een laagje puur goud. Het behoeft geen betoog dat de pastoor niet alleen trots was op dit mooie (en heilige!) kastje, maar er ook zeer veel zorg om had. De tijden waren woelig in die dagen en een oorlog lag in het verschiet. Op een dag waren de soldaten der koning door het dorp gereden en hadden alle jonge mannen geronseld om mee te vechten. De pastoor wist genoeg: de tijd is rijp voor het uitvoeren van zijn evacuatieplan. Ging hij vluchten? Was hij een laffe herder? Geenszins! Hij had het plan opgevat om de kostbare monstrans te begraven in de pastorietuin. Het mocht eens gebeuren dat de koning extra geld nodig had en de kerkelijke schatten in beslag zou nemen. Het mocht eens gebeuren (wat God verhoede) dat de vijand zou winnen en op strooptocht zou gaan.... Op de plek waar hij de monstrans begroef zaaide de pastoor enkele boontjes, zodat de plek voorlopig gemarkeerd zou zijn. Helaas! De vijand overwon en kwam inderdaad rovend en moordend door de dorpen en de steden. In het eenvoudige kerkje werd niet veel 18

gevonden, de tinnen offerschaal met enkele muntjes er in, was het enige wat men meenam. Geschokt maar stiekem ook blij, zo voelde de pastoor zich na deze brutale schending van zijn kerkje. De zomer vorderde en de boontjes groeiden voorspoedig. Het viel de pastoor wel op, dat de boontjes er bijzonder fris bij stonden, een rijke oogst zou dat worden. Na enkele malen te hebben geoogst (de boontjes smaakten best!) liet de pastoor, uit gewoonte om het jaar erna weer te kunnen zaaien, enkele peulen rijp worden. In september dorstte hij de boontjes.... verbazing! Op de van oorsprong witte boontjes bevond zich opeens een heilige tekening: het silhouet van de begraven monstrans met er in de hostie! Snel liet de pastoor de boontjes aan enkele trouwe parochianen zien, sommigen zagen er het silhouet van een engel in. Hoe dan ook: hier was duidelijk sprake van een Heilig Boontje. Sindsdien is het boontje verspreid over vele parochies en nog steeds zijn er enkele bevoorrechte zaadhandelaars die dit bijzondere boontje mogen verkopen. We noemen er één: Vreeken’s Zaden te Dordrecht. Wel eens van gehoord? Naschrift: gelukkig is de vrede in het dorp snel weergekeerd, in de weken na het oogsten van het Heilige Boontje kon de monstrans weer worden opgegraven, schoongemaakt en gepoetst. En komt u langs een dorp met een eenvoudig kerkje met een zeer kostbare, gouden monstrans, denk dan aan dit mooie verhaal, een legende of.... misschien wel echt gebeurd!?

19

De 2e legende van het Heilige- of Monstransboontje In den omgeving van München, op het einde van den 18e eeuw wilde een paard waarmede een boer zijn land ploegde opeens niet meer verder en bleef stokstyf staan. Na schelden, slaan en smeken bleef dezen toestand ongewyzigd. Het paard maakte schrapende bewegingen in den grond. Ten einde raad haalde de boer een schop en begon te graven. Tot zijn grote verbazing kwam er een monstrans te voorschyn, die al eeuwen kwijt ende vergeten was. Hierop volgde uiteraard een groot eerherstel uit de omgeving: processies en feesten! De boer ging hierna weer het land op om bonen te zaaien. Aan het eind van een groeizame zomer: wie schetst zijn verbazing toen hy by het oogsten hiervan de bonen bekleed zag met de monstrans die op het land gevonden was: een groot wonder had er plaats gevonden! Dit verhaal wordt nog overal in Europa doorgegeven, oude mensen hebben het al op school vernomen, maar het meest wonderlyke is, dat deze bonen nog niets van hun kracht hebben verloren en sinds jaar en dag bij Vreeken’s Zaden in de schappen ligt. Zie hier deze bonen en ook u kunt er nieuwe bonen mee oogsten met dezelfde kenmerken. De bonen kunt u poten rond 10 mei en wel 3 bij elkaar, daarna kunt u als de doppen volgroeid zijn de heilige boontjes oogsten en van een heerlijke bonenschotel genieten. Denkend en mymerend over het grote wonder, dat zich telkens herhaalt! afkomstig van Vreekens zaden, www.vreeken.nl met dank aan Onno

20

Een bezoek aan de tomatenkweker Op zaterdag 28 maart bracht ik een bezoek aan tomatenkwekerij C.A.M. Zwinkels CV, van Paul en Leonie, te Wateringen. Dat is nog eens wat anders dan onze kasjes met een paar tomatenplanten. De kas is zo lang dat je het einde bijna niet ziet. In het midden is een breed gangpad, met ruimte voor karretjes, een serie karretjes die de kas ingaan, met lege dozen en een serie karretjes die de kas weer uitgaan met dozen vol met tomaten. Langs het hoofdpad zijn allemaal zijpaden. De zijpaden staan aan weerszijden vol met tomatenplanten, overigens alleen trostomaten, op de grond ook weer de mogelijkheid voor karretjes, deze kunnen ook omhoog zodat je bij het hoogste deel van de planten kunt komen. Bijna alles is hier geautomatiseerd, zelfs de dozen worden door een machine in elkaar gezet.

21

Toch blijft een aantal dingen nog handwerk, zoals het dieven van de planten, het opbinden van de planten en het knippen van de trossen. Tussen de planten hangen dozen met hommels. De hommels vliegen naar de bloemen en maken daar het stuifmeel los. Iedere tomatenplant heeft een eigen slangetje waar water en voedsel door wordt gegeven. De trossen worden afgeknipt en in dozen gelegd. Deze dozen komen op een lopende band. Aan het eind daarvan zit een persoon die zorgt dat alle dozen een zelfde gewicht aan tomaten bevatten. De dozen worden dichtgemaakt en gaan naar de veiling.

22

Na afloop kreeg ik een lekker kopje tomatensoep en ik kreeg een kistje tomaten mee naar huis.

Een paar tips van de kweker: Knip de trostomaten terug op 4 of 5 tomaten. Tik als er bloemen in de plant zitten tegen de steeltjes aan waar de bloemen zitten, je tikt het stuifmeel los en bootst zo het werk van de hommels na. Dief de tomaten. Let op de hygiëne, je brengt heel snel allerlei ziektes je kas in. Leonie en Paul, bedankt voor de rondleiding en de gezellige middag, jullie hebben een mooi bedrijf! Aafke Puts

23

Bereikbaarheid bestuur en contactpersonen Elke zaterdag zijn er bestuursleden aanwezig op de tuin tussen 10 en 12 uur. Ze zijn dan beschikbaar voor vragen, suggesties of klachten. U kunt ook altijd een briefje in de postvakjes doen, of een e-mail sturen.

Telefonisch in dringende gevallen (nood, brand etc): 1.Wim Koolwijk tel 070 368 6710 2. Wim de Zwaan tel. 070 388 47 60 Bestuur: Voorzitter: Riet Koster, tel: 070-3662766 Secretaris: Wim Koolwijk, tel. 070-3686710 Penningmeester: Hans de Bruin, tel. 070-3255625 Wim de Zwaan tel: 070 388 47 60 Alle e-mail berichten bestemd voor het bestuur kunt u sturen aan [email protected] Afmelden tuinbeurten: Wim Koolwijk of naar het emailadres: [email protected] Tuincontact: Kopij voor het volgende nummer graag inleveren voor 15 juli 2015 bij : Aafke Puts en/of Loes van den Bergh [email protected] [email protected]

24