Tribune DE STILLE KAMPIOENEN. John Ellis Laurence Flamand Devan Chemicals. Carl Dewulf LVD. Jean-Charles Wibo Vlassenroot. Françoise Chombar Melexis

Een maandelijkse uitgave van Voka - VEVIA Jaargang 7 - december 2013 - Verschijnt niet in jan. en aug.

Voka

Tribune

Afgiftekantoor: Gent X - Erkenningsnummer: P708123

DE STILLE KAMPIOENEN

Carl Dewulf LVD

Jean-Charles Wibo Vlassenroot

John Ellis Laurence Flamand Devan Chemicals

Françoise Chombar Melexis

en een interview met Michel Delbaere (Voka), Ignace Van Doorselaere (Van de Velde) en Koen Debackere (KU Leuven) over een groeipact voor Vlaanderen

BEL & BO BREIDT WINKELKETEN UIT

Recordomzet door rebranding

190 jaar

De kledingswinkel Bel & Bo kan de laatste jaren indrukwekkende groeicijfers voorleggen. Na de metamorfose in 2010 is de keten erin geslaagd om meer dan tien procent extra omzet te realiseren. “Volgend jaar staan er al drie nieuwe winkels gepland, als het goed gaat vijf. Uiteindelijk is het de doelstelling om 100 à 120 winkels in België te hebben”, vertelt Michel Delfosse, CEO van het familiebedrijf. Bregt Timmerman

ervaring in Private Banking

Kent u de kledingswinkel Promofashion nog? Als u daar ging winkelen, dan was prijs voor u de doorslaggevende factor. “Maar die formule had een houdbaarheidsdatum”, vertelt Michel Delfosse. “Op korte termijn ging het blijven werken, op lange termijn niet.” De CEO begon samen met zijn storemanagers in 2008 een rebranding van de keten uit te denken. “Uiteindelijk hebben we er twee jaar over gedaan. En dat was goed, we hebben over alles grondig nagedacht.”

50 000 KLANTEN

met een beheerd vermogen van 27 mia euro

Top 3 Private Banking in België

“We bieden een groot gamma aan, met een bediening zoals in een boetiek. Dat is uniek” Michel Delfosse

DANKZIJ

Volgens de verschillende analyses die Michel Delfosse liet uitvoeren, had de toenmalige structuur drie sterke punten. Prijs, een uitgebreide collectie en goed personeel. Maar de omkadering zat verkeerd. De winkels waren niet voldoende aangekleed en de visuals te zwak. “En vooral, klanten waren niet fier dat ze bij ons kwamen winkelen. Enkel de voorkant opsmukken ging daar niet voor volstaan. De opsmuk was slechts een inhaalbeweging.”

205 LOKALE PRIVATE BANKERS DIE beroep doen op een team van 50 experts verspreid zijn over alle Belfius Bank-kantoren een certificaat van de Belfius Private Banking Academy behaald hebben en deze kennis elke 3 maanden updaten.

Het echte werk was om zich duidelijk te diversifiëren van de groten in de sector, vond de CEO. “En dat hebben we gedaan op

twee punten. We hadden al een grote diversiteit in onze collecties, we verspreidden achttien brochures per jaar. Die verscheidenheid wilden we meer in de verf zetten. Dat hebben we met kleur gedaan. De kledij die we verkopen, onze brochures, onze winkels. De veelheid aan kleuren komt overal terug. En dat valt op, je kan mensen over straat zien lopen met Bel & Bo zakken, dat was vroeger niet het geval. We hebben ook zwaar ingezet op klantencontact. Al onze medewerkers hebben training gekregen van hoe ze beter met klanten kunnen omgaan. De klanten moeten in de watten gelegd worden, van het begin tot het einde. Aan de kassa mag er een woordje gezegd worden, het is het laatste contact dat de klanten met ons hebben, en dat onthouden ze. We bieden een groot gamma aan, en dat met een bediening zoals in een boetiek. Dat is uniek.” De ingrepen bleken een onverhoopt succes. De omzet is sinds de rebranding met meer dan tien procent de lucht in geschoten tot 75 miljoen euro per jaar. Het aantal winkels ging van 65 naar 80 en het aantal medewerkers van 350 naar 420. Vorig jaar werd het magazijn in Deerlijk ook met drieduizend vierkante meter uitgebreid tot 15.000 vierkante meter en dit najaar is een nieuwe conveyer in gebruik genomen die het volledige magazijn doorkruist en de kleding netjes automatisch sorteert. “Het magazijn is gemaakt op de groei, het kan honderd winkels aan, eigenlijk zelfs meer. We zijn klaar voor de toekomst.” Als kers op de taart werd Bel & Bo vorig jaar verkozen tot beste winkelketen van België en dit jaar was de keten genomineerd voor de prijs van ‘beste winkelconcept van het jaar’ door sectororganisatie Comeos.  www.bel-bo.be

© Kurt Desplenter

Belfius Private Banking Een rijkere kijk op uw vermogen dankzij onze expertise Ontdek wat wij voor u kunnen doen, en maak een afspraak met uw lokale Private Banker, bel 0800 92 600 of ga naar ww w.belfius.be/private.

$Michel Delfosse, Bel & Bo: “Onze verscheidenheid aan

collecties hebben we meer in de verf gezet.” Belfius Bank NV, Pachecolaan 44, 1000 Brussel – IBAN BE23 0529 0064 6991 – BIC GKCCBEBB – RPR Brussel BTW BE 0403.201.185 – FSMA nr. 19649 A.

IN DE KIJKER

3

Hoop vertaald in een actieplan Hope is definitely not the same thing as optimism. It is not the conviction that something will turn out well, but the certainty that something makes sense, regardless of how it turns out. Het was de slotzin van het Vokacongres van 2012. En ze kwam van Vaclav Havel. Optimisme is een uiting van naïviteit, ook een beetje van stuurloosheid. Zelfs al gaan we recht naar de muur, we blijven optimist. Duidelijk… Tot in de kist.

Staffing*

Het afgelopen jaar heeft het Voka-kenniscentrum gewerkt aan een nieuw groeiplan voor Vlaanderen, dat op 19 november op het congres werd voorgesteld. Optimisme was niet onze leidraad, maar wel hoop. Hoop hebben we vertaald in een actieplan dat er moet toe bijdragen de structurele handicaps van ons land aan te pakken. Zo’n actieplan is geen rozengeur en maneschijn. Het is immers niet eenvoudig om tegelijkertijd én een saneringsoperatie te doen van de overheidsfinanciën én de competitiviteit van de ondernemingen te herstellen.

Een vernieuwde kijk op duurzaam rekruteren SD Worx introduceert een vernieuwde, moderne visie op rekrutering en selectie. De kern daarvan is een duurzamere aanpak. Net als vele andere organisaties bent ook u misschien vaak op zoek naar dezelfde profielen en is het tegelijkertijd moeilijk om het aanwezige potentieel te benutten. Een duurzame aanpak vraagt een sterke analyse van de context (organisatie, team, rollen) en van de impact ervan op mensen. Mét oog voor potentieel, drijfveren en voorkeuren.

We reiken daarvoor nieuwe tools en methodes aan, en introduceren drie essentiële stappen in een duurzame staffingaanpak. ➜ Lees er alles over in ons visieboek “Shape, Match, Blend: Totaalaanpak voor duurzaam rekruteren” dat u kan downloaden op www.sdworx.be/staffing.

De enige manier om daaraan te beginnen is resoluut in te zetten op groei. Hoe meer groei hoe sneller we onze negatieve handelsbalans – en dus ook onze weggelekte koopkracht – kunnen recht zetten, hoe sneller we het overheidstekort kunnen doen zakken en het sociaal contract met de maatschappij kunnen honoreren. Die groei hebben wij vastgezet op 2 procent. Als we dit niet halen kunnen wij de kost van de vergrijzing niet nakomen. Met een aandeel in het bbp van 60 procent in 2060 voor de kost van de vergrijzing bieden zich immers twee horrorscenario’s aan: ofwel niet meer kunnen ondernemen ofwel de pensioenen en de gezondheidszorg niet meer kunnen betalen.

“Hoe meer groei, hoe sneller we onze negatieve handelsbalans – en dus ook onze weggelekte koopkracht – kunnen recht zetten” Jo Libeer Die groei van 2 procent kan maar gebeuren door een samenspel van ondernemingen en beleid. Sterke ondernemingen zoals de ‘hidden champions’ met wie u verder in dit blad kan kennismaken. Maar ook een performante overheid die op basis van heldere principes weer hoop geeft aan onze samenleving. Hoop gebaseerd op het herstel van de slagkracht van ondernemingen (competitiviteit), op fairness (een verhoging van de netto koopkracht van mensen) en op vereenvoudiging van onze al te complexe regelgeving.

© Sander de Wilde

Zes maatregelen dringen zich daarom op: 1. De loonkostenhandicap halveren door een verlaging van de werkgeversbijdragen met 25 procent; 2. Een verlaging van de werknemersbijdrage met 15 procent om de koopkracht van de medewerkers te versterken (werken meer belonen); 3. Het tarief van de vennootschapsbelasting laten zakken tot 20 procent om de zelffinanciering van de investeringen van de groeiondernemingen te versterken (met optioneel systeem voor notionele interest); 4. Een uitgavennorm van 1 procent (nominaal op alle beleidsniveaus) die ons moet toelaten de EU-verplichtingen na te komen en tegen het einde van de legislatuur het overheidsbeslag af te bouwen tot 48 procent; 5. Een vereenvoudiging van de subsidiestromen; 6. Een interne devaluatie door de btw-efficiëntie te verhogen en ons te aligneren op onze peers. We gaan een periode in van legislatuurparlementen. Het zal electorale rust geven. Nu is het tijd om moedig te zijn. En dus direct te ageren. Tijd voor een nieuw pact dat de toekomst zal veilig stellen. Let’s work.

Jo Libeer Gedelegeerd bestuurder

Volg Jo Libeer op Twitter www.twitter.com/VOKA_jlibeer

(*) Staffingoplossingen bieden we u voortaan ook aan onder de merknaam SD Worx in plaats van DIP.

BIJSLUITER

5

#voka Inhoud “‘Campagne tegen burn-out richt zich tegen ondernemingen.’ Ook reflectie nodig: oa. steeds hogere productiviteit nodig door hoge loonlasten.”

IN DE KIJKER

3



5 BIJSLUITER

@GeertNoels

“Ik heb er geen problemen mee om dingen los te laten. Het is problematisch wanneer oprichters de trechter van de groei willen blijven. Ze moeten vertrouwen geven.” Hans Bourlon, CEO Studio 100 Trends, november

Bel & Bo bereikt recordomzet

RONDETAFEL

8 Naar een groeipact voor Vlaanderen

INTERVIEW

“A man with a new idea is a crank, until the idea succeeds - Mark Twain #bryo” @VOKA_bryo @EKenis

“We hebben nood aan meer #hiddenchampions - in niche voor wereldtop gaan - denk aan #unibind #melexis #elout @VOKA_jlibeer” @elkejeu

“100 ambtenaren minder in stad Genk wegens Ford Genk: toont aan dat zonder de welvaart vd profit er geen welzijn vd nonprofit is #industrie” @FaQuix

“Onder indruk van het Deens design op inspiratiereis #voka #designregio. Maar op terras hotel staan meubelen van #extremis!” @VOKA_HMaertens

“‘Meer belastingen, minder dienstverlening’ (deels) te vermijden bij grotere efficiëntie. Fusering gemeentediensten antwoord op pensioenbom” @devosmarc

“We ondernemen liever vanuit een soort buikgevoel, dan eerst eindeloos te zitten cijferen en tellen.” Dominiek Valcke, CEO TVH Group Ondernemers West-Vlaanderen, november

6

13 Hermann Simon over hidden champions © Chak López

HIDDEN CHAMPIONS

16 De machines van LVD 21 De kranen van Vlassenroot 24 De chemicaliën van Devan 29 De sensoren van Melexis

13 45

37 13 De stille kampioenen van Hermann Simon

Professor Hermann Simon is consultant en ontwikkelaar van het concept ‘hidden champions’: hij bracht hun gelijkaardige kenmerken in kaart. Voka ging samen met hem op zoek naar de stille kampioenen in Vlaanderen.

37 “We hebben nog steeds een verkeerd imago”

26 PROSIT

Anneleen Desmyter (Quares) is goed bezig met haar vastgoedbedrijf. Maar er is volgens haar werk aan de winkel om ondernemerschap een positiever imago te geven. “En dat begint bij het onderwijs, leraren kunnen het stereotype beeld van de ondernemer de wereld uit helpen.”

INSPIRATIE

45 Kansen voor Belgische sigaren

33 Joe Lano (Lano Carpets) en Wim Sarens (Sarens) 37 Anneleen Desmyter (Quares) 39 Pieterjan Bouten (Showpad) 43 Sofie Verhalle (Talking Heads) 45 Frederik Vandermarliere (J. Cortès Cigars) 40 BRIGHT & YOUNG 48 ACTUEEL 50 AGENDA 53 HOE ZOU HET NOG ZIJN MET…

“De sigarenmarkt staat onder druk, maar we staan klaar voor elke kans die zich aanbiedt.” Aan het woord is Frederik Vandermarliere, de nieuwe CEO van familiebedrijf J. Cortès Cigars. Hij werk verder aan het pad dat vader Guido Vandermarliere voor hem heeft geplaveid.

Download nu Vokatribune op uw tablet Voortaan kan u Vokatribune ook lezen op uw tablet. U vindt er meer informatie, extra fotomateriaal en u kan meteen doorlinken naar ondernemingen die u inspireren. Download de app nu via Google Play of App Store.

De cuberdons?

7

Delbaere: “Ons land heeft een activiteitsgraad die ruim tien procent lager ligt dan de landen ten noorden van ons. Die mensen activeren en tewerkstellen in de verdiensector biedt heel wat groeipotentieel. Maar je hebt dan wel lagere loonlasten nodig, betere en gerichtere scholing, langer werken en een beter arbeidsmarktbeleid. Je hebt ook sterke bedrijven nodig die die mensen productief kunnen inzetten. Om twee procent te kunnen halen heb je ook betere instituties nodig die waar voor hun geld bieden. Ons land scoort hierin slecht.” Van Doorselaere: “Iedereen moet meewerken aan groei binnen zijn of haar mogelijkheden. Maar groei begint bij ‘goesting’. Als je mij goesting wil geven, dan moet je me inspireren, me vertrouwen, me ruimte geven. Blijf streng waken over de kwaliteit van de output en de toepassing van correcte spelregels. Goesting is niet egocentrisch, ze wordt geflankeerd door verantwoordelijkheid naar de andere. Ze betrekt de andere.”

DE TAFEL DER WIJZEN

© ID / Sander de Wilde

Naar een pact van groei Op zijn congres formuleerde Voka een groeipact voor twee procent economische groei. Een pact tussen ondernemingen, burgers en de overheid moet dat mogelijk maken. Vokatribune bracht Voka-voorzitter Michel Delbaere rond de tafel met Ignace Van Doorselaere (Van de Velde) en Koen Debackere (KU Leuven), die de uitwerking van het groeipact van nabij volgden. Een gesprek over groei, ambitie en samenwerking. Frederik Meulewaeter Waarom hield Voka een congres met de focus op twee procent groei? Delbaere: “Economische groei is de beslissende variabele in heel wat welvaartsvraagstukken zoals vergrijzing, afbouw overheidsschuld, lagere lasten voor wie werkt… Hoe groter de taart, hoe makkelijker het is om de taart op een billijke manier te verdelen en ervoor te zorgen dat wie de taart bakt, gemotiveerd blijft en er een lekker deel van krijgt.” Van Doorselaere: “Groei betekent ‘morgen beter’. Wie je ook bent: aandeelhouder, klant, medewerker, leraar, leerling, zorgverlener of ambtenaar. Groei is de wil om vooruit te gaan. Dat

is de brandstof die een maatschappij nodig heeft – om economisch beter te worden, maar ook om met meer verantwoordelijkheid met elkaar samen te leven. De groeigedachte streeft naar toegevoegde waarde voor de andere en naar zelfvertrouwen voor jezelf.” Debackere: “We bieden met groei een positieve boodschap. Dit gaat over vooruitgang en verbetering, uitdagingen waar de mens altijd al naar op zoek is geweest. Ik zie veel studenten die afstuderen en de wereld willen veroveren. Dat kan niet in een krimpscenario.” De economie slabakt nog altijd. Is twee procent groei wel haalbaar? Delbaere: “Wij geloven van wel. Zonder wijzigend beleid schatten wij het lange termijn groeipotentieel op ongeveer 1,25 procent per jaar in. De twee procent kunnen we halen door een doorgedreven concurrentiebeleid en doortastend activeringsbeleid. We moeten per jaar één procent exportaandeel terugwinnen. Dat kan 165.000 jobs creëren in de private sector.” Wat hebben we nodig om die groei te realiseren? Debackere: “Moed en durf. Alle economen maken dezelfde analyse. Iedereen weet wat er moet gebeuren. Weinigen gaan ook echt over tot actie. Wij benoemen de zaken scherp en roepen iedereen op om mee te bouwen aan onze groei.”

Debackere: “De jeugd blijft de toekomst. Zij moeten met voldoende bagage aan de start van hun loopbaan staan. Onderwijs, talent en loopbaan moeten goed en dynamisch op mekaar worden afgestemd. Ook dat zal zorgen voor groei.” Delbaere: “Groei komt van bedrijven. En het goeie nieuws is dat we vandaag al bedrijven hebben, onze ‘hidden champions’, die voor extra groei kunnen zorgen. Dat zijn Vlaamse bedrijven die in hun niche nummer één zijn in Europa of nummer drie in de wereld. Ze hebben unieke technologie of producten die gegeerd zijn en dus meeliften op een markt die fundamenteel sneller groeit dan de Europese. We willen graag meer hidden champions in Vlaanderen zien en hopen dat er een beleid komt dat die bedrijven nog meer ondersteunt. Als zij sneller groeien, betekent dit dat onze export opnieuw sneller kan stijgen dan de import, waardoor de handelsbalans opnieuw positief wordt.”

‘MOEDIGE’ OVERHEDEN

2% ‘STILLE KAMPIOENEN’ ONDERNEMINGEN

‘GEWONE HELDEN’ BURGERS

krachten is de enige mogelijke hefboom, zoals ook de Japanse parabel van de drie pijlen vertelt: één pijl is gemakkelijk te breken, twee pijlen zijn gemakkelijk te plooien, drie pijlen kan je noch breken noch plooien.” $

“Dit moet een pact worden tussen drie partijen: alle overheden, de burgers en de bedrijven” Michel Delbaere

U praat vaak over het verlies aan marktaandeel van de voorbije jaren. Hoe kunnen we dit terugwinnen? Delbaere: “Onze handelsbalans is negatief, niettegenstaande de aanwezigheid van hidden champions. Daar zijn talrijke oorzaken voor, maar we kunnen er niet omheen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen competitiviteit en groei. We zullen dus heel hard moeten werken aan ons concurrentievermogen. Dat impliceert lagere loonlasten en vennootschapsbelasting, wegwerken van werkloosheidsvallen, gerichtere scholing, meer investeringen in onderzoek en ontwikkeling.” Wat wil Voka bereiken met zijn groeipact? Delbaere: “Op dezelfde manier waarop in 1944 de moderne sociale zekerheid de bouwsteen is geworden van onze naoorlogse welvaart en in 1992 het globaal pact ons naar de euro heeft gebracht, moeten we onze welvaartsstaat veiligstellen. We moeten ze opnieuw uitvinden, gestoeld op ambitie en gezond verstand. Dit moet een pact worden tussen drie partijen: alle overheden, de burgers en de bedrijven. Het bundelen van

^Michel Delbaere, Crop’s,

Voka: “We hopen dat er

een beleid komt dat hidden champions ondersteunt.” © ID / Sander de Wilde

8

RONDETAFEL

9

er bij horen, mogen meedoen. Hiervoor moeten een aantal waarden nog dieper ‘in de buik van Vlaanderen’ geraken. Zonder die waarden is de rest van dit verhaal dode letter. Denk aan een ondernemende attitude, verantwoordelijkheidszin, transparantie en open geest. De resultante is een maatschappij waarin vertrouwen en zelfvertrouwen primeren, zonder technocratie noch overdreven controle. Het kader mag nooit belangrijker worden dan het schilderij.”

“Het kader mag nooit belangrijker worden dan het schilderij” Ignace Van Doorselaere

Die ingrepen gaan pijn doen. Delbaere: “Nu moeten we structureel ingrijpen, want al de rest zal niet meer volstaan om onze welvaartsstaat leefbaar te houden. Er zijn geen pijnloze ingrepen. Maar er is licht aan het einde van de tunnel. Ons plan kan 165.000 jobs opleveren.”

$Ignace Van Doorselaere, de groei.”

Als bedrijf wilt u een optimaal dataverkeer tussen uw verschillende vestigingen. Dankzij zijn jarenlange ervaring kan Telenet for Business uw bedrijf, klein of groot, een schaalbare VPN-oplossing bieden. Al uw vestigingen communiceren dan via hetzelfde netwerk: voordelig, snel en veilig. De B-to-B-divisie van Telenet biedt ook professioneel internet, security-, hosting- en clouddiensten, en telefonie.

Debackere: “Onderschat de inspanningen van de bedrijven niet in dit plan. Zij moeten een hogere ambitie tonen om meer marktaandeel te halen en meer groeikracht te genereren. Dat moet een gezamenlijke ambitie zijn van aandeelhouders, managers en medewerkers. Dit gaat over innovatie en flexibiliteit.”

Van de Velde: “Geef Vlaanderen goesting. Wij zorgen wel voor

Al uw vestigingen, één netwerk

© ID / Sander de Wilde

Welke concrete maatregelen zullen daartoe bijdragen? Delbaere: “Aan de bedrijven zeggen we: verbeter uw exportmarktaandeel met één procent per jaar en investeer in medewerkers, waardoor de arbeidsmarkt minder krap wordt.” Debackere: “Er zijn ook meer stageplaatsen en vijftigplussers op de arbeidsmarkt nodig. Er moeten meer mensen langer aan het werk.” Delbaere: “Laat ons ook het brugpensioen afschaffen. Bedrijven passen het meer en meer toe omdat ze vrezen failliet te gaan bij een herstructurering. De opdracht van de overheid is ruimte creëren: bouw het overheidsbeslag af tot 48 procent van het bbp door 12 miljard euro te saneren. En vereenvoudig de fiscaliteit en de arbeidsmarkt. Zo investeer je in activering en ontwikkeling van talent en draag je bij tot de creatie van jobs in de ondernemingen. Je kan het samenvatten in een driehoek waarbij de punten mekaar bestuiven. Zo kom je tot een draaiend vliegwiel.”

Van Doorselaere: “Het enige echt controleerbare zijn de maatregelen die vertrouwen duurzaam houden. Twee procent groei begint bij tweehonderd procent goesting, bij sterke bedrijven en bij een overheid die waar voor je geld biedt. Ondernemers beseffen dat die twee procent in hoge mate aan hen ligt. Het is aan politici en vakbondsmensen om mee te bouwen aan de mentaliteit en de structuren die vertrouwen, transparantie, verantwoordelijkheid en ondernemerschap creëren. We doen een oproep aan de politiek om dit land en zijn administratie te versimpelen. Geen technocratie maar ondernemerschap is wat de twee procent groei duurzaam zal maken. We hebben maar één drijfveer nodig: goesting. Geef Vlaanderen goesting. Wij zorgen wel voor de groei.”

Desco groeit snel. Dankzij de flexibiliteit van het netwerk zetten we in een handomdraai de IT-ondersteuning op voor een nieuw verkooppunt. Jan Marien, IT Manager Desco

Een groot deel van onze sites werd via coax aangesloten. Daardoor zagen we onze connectiviteit tot vier maal toe versnellen. Alain Colleman, Marketing en Facility Manager Synergie

“Ik zie veel studenten die de wereld willen veroveren. Dat kan niet in een krimpscenario” Koen Debackere Van Doorselaere: “We moeten de mens centraal blijven zetten. Het is de leraar die onze kinderen inspireert, niet de onderwijsstructuur. Het is de ondernemer die een bedrijf opstart en laat groeien, niet het innovatiebeleid. We moeten durven uitgaan van vertrouwen in elkaar, en niet van verstikkende structuren.”

$Koen Debackere, KU Leuven:

“Alle economen maken dezelfde analyse. Iedereen weet wat moet gebeuren. Weinigen gaan ook echt over tot actie.”

In zes maanden tijd werden 700 agenten op het netwerk aangesloten. De uitrol was perfect, Telenet heeft die expertise echt onder de knie.

Wat gaan we doen om het geloof in de toekomst te versterken? Van Doorselaere: “Groei kan alleen duurzaam zijn met het initiatief én de actieve betrokkenheid van bedrijven, burgers en de overheid. Iedereen moet meedoen in de creatie van gemeenschappelijke welvaart. De term hiervoor is ‘inclusiviteit’:

Louis Mahy, CIO Record Bank

© ID / Sander de Wilde

10

RONDETAFEL

0800 66 066 telenet.be/klantenverhalen

Telenet for expandable Business

HERMANN SIMON, PROFESSOR EN ONDERNEMER

De kracht van de stille kampioenen %Hermann Simon:

“Stille kampioenen zijn markten technologieleiders.”

“Geen twee stille kampioenen zijn hetzelfde. Omdat geen twee entrepreneurs identiek zijn”, zegt Hermann Simon. En toch vertonen ongekende wereldmarktspelers een aantal gelijkaardige kenmerken. Professor Simon is consultant en ontwikkelaar van het concept ‘hidden champions’. Hij schetst ze snel: leiderschap en gedrevenheid, innovatie, sterk gemotiveerd personeel, mondialisering. “En vooral, ze zijn essentieel voor onze economie.” Erik Durnez

Een kraan besturen is “niet mijn sterkste punt. Gelukkig vond de VDAB op tijd de juiste kandidaat.

”

HENDRIK SARENS, DIRECTEUR SARENS NV

Niet de grote concerns van vroeger, maar de stille kampioenen zullen voortaan voor groei zorgen, zegt Hermann Simon. Maar wie zijn dat dan, die hidden champions? Simon hanteert een simpele definitie. Het zijn ondernemingen met een omzet beneden vijf miljard euro, in hun marktniche Europees leider of wereldwijd top-drie, en met lokaal aandeelhouderschap. Simon bestudeert het fenomeen nu meer dan een kwarteeuw en hij telde er in het Duitse taalgebied alleen al 1.307. En dat aantal blijft groeien. “Het gebeurt me nog regelmatig”, zegt hij. “Ik geef een lezing, en vervolgens komt een van de luisteraars me vertellen dat ik net zijn onderneming heb beschreven. Die ik niet kende.” Over de successtrategieën van de onbekende wereldmarktleiders schreef hij al boeken vol, en heel wat landen en regio’s hebben zijn studie lokaal overgedaan – zopas dus ook Vlaanderen (zie volgende pagina). Steeds met parallel lopende resultaten.

“De belangrijkste drijfveer voor groei is globalisering” Hermann Simon

“We kregen onze vacature van kraanbestuurder maar niet ingevuld. Tot de VDAB Rachid opleidde. Enkele maanden geleden was hij nog een ongeschoolde werkloze. Vandaag is hij een gediplomeerd kraanman en een onmisbare

GROOTS Ze zoeken de publiciteit niet op. “Vivons cachés, vivons heureux.” De gevleugelde zin komt van de overigens vergeten achttiende-eeuwse auteur Jean-Pierre Claris de Florian, maar onder dat motto opereert een hele reeks ondernemingen. Simon: “Er zit iets groots achter dat idee. Want als je luistert naar politici, naar journalisten, naar commentatoren en economen, dan ga je echt denken dat de giga-ondernemingen onze economie bepalen. Terwijl de werkelijkheid helemaal anders is. De echte marktleiders zitten in een ander register, in de ‘Mittelstand’, zoals de Duitsers de middelgrote ondernemingen noemen.”

werkkracht voor ons bedrijf.” Hoezo, marktleiders? Hermann Simon: “Ik weet niet hoeveel marktsegmenten en niches er bestaan, maar het moeten er duizenden zijn. Allemaal deelmarkten met een marktleider. Die vaak uit een kleinere regio komen.” Dat biedt, zegt Simon, gigantische mogelijkheden, ook in onze regio. “Ik weet niet of Vlaanderen bedrijven in de Fortune Top-500 heeft. Maar het telt wel degelijk een reeks hidden champions, die wereldkampioen zijn in hun niche.” En dat type van ondernemingen is heel belangrijk voor een economie, zegt hij. “Zij zijn het die de nieuwe jobs creëren – terwijl de jobs verdwijnen bij de klassieke grote concerns. Zij zijn het die technische mensen opleiden, en dat is extreem belangrijk voor de maakindustrie. Zij zijn het speerpunt in de herindustrialisering, en dat is de nieuwste trend in de economische ontwikkeling. Duitsland heeft zijn industrie nooit opgegeven, de VS zijn aan een herindustrialisering bezig. Behoud en herbouw de industrie, dat is het nieuwe mantra. En daar zullen de hidden champions toe bijdragen.” $

REKRUTERING & OPLEIDING • INFO OVER TEWERKSTELLINGSMAATREGELEN • JOBCOACHING • STAGES • ONTSLAGBEGELEIDING

ELKE DAG VULT DE VDAB VACATURES FLEXIBEL IN, OP EEN MANIER DIE U NIET VERWACHT. www.vdab.be

0800 30 700

© Chak López

(elke werkdag van 8 tot 19u)

INTERVIEW VDAB_werkgevers_ad_A4_sarenskranen.indd 1

13/09/13 13:02

13

GROEI Hidden champions doen het op vele domeinen beter dan andere ondernemingen. Vooral hun groeipatroon valt op. Waar komt dat vandaan? Hermann Simon: “Er zijn twee belangrijke drivers, zo merken we telkens weer in het onderzoek. De belangrijkste driver voor groei is de globalisering. En de grootste driver voor marktleiderschap is innovatie.”

Stille kampioenen in Vlaanderen Ook onze regio telt een reeks stille kampioenen, zo blijkt uit een onderzoek van Voka in samenwerking met SimonKucher & Partners. Duizenden ondernemingen werden geënquêteerd: het leverde honderden antwoorden op gevolgd door in-depth interviews bij tientallen geselecteerde getuigen. De resultaten van de studie werden in november op het Voka-congres voorgesteld. “Verrassend, en toch weer niet”, zo noemde Hermann Simon de resultaten van de studie. “De Vlaamse hidden champions hebben kenmerken die heel erg in lijn liggen met de Duitse resultaten.” Een greep uit de bevindingen van het onderzoek. Hidden champions: • hebben meer ambitie en motiveren hun teams om sterker te presteren; • halen drie keer meer omzetgroei per bijkomende medewerker dan andere ondernemingen; • spenderen minder aan onderzoek en ontwikkeling, maar realiseren daarmee wel meer technologische doorbraken en wereldprimeurs; • zijn in hun milieu zo goed gekend, dat ze wereldwijd worden gevraagd; • hebben een groter marktaandeel en zijn bovendien actief op grotere deelmarkten; • willen absoluut markt- en technologieleider zijn; • hebben globalisatie in de genen zitten; • innoveren voortdurend; • versterken voortdurend hun eigen vermogen; • veranderen niet van strategie als de conjunctuur tegen zit “Het goede nieuws is, dat we in Vlaanderen niet alleen een hele groep stille kampioenen hebben, maar dat we ook een sterk potentieel hebben aan bedrijven die klaar staan om wereldwijd in hun domein te excelleren”, zegt Jo Libeer, gedelegeerd bestuurder van Voka. “Die ondernemingen moeten we dus steunen. Want zij kunnen onze regio aan extra groei helpen.”

Stille kampioenen hebben de internationale aanpak als het ware in hun DNA. Wat is de les? Simon: “Ga de wereld in. Zet overal eigen filialen op. Werk niet te veel met agenten of distributeurs, doe het zelf. Dat is, toegegeven, een dure strategie die meer tijd vraagt en meer risico meebrengt. Maar alleen zo raak je dicht genoeg bij je klanten. En op termijn is dat essentieel.”

BEDRIJFSMATIG VERPAKKINGSAFVAL SORTEREN KAN RENDEREN. Als uw bedrijf haar verpakkingsafval sorteert is dat niet alleen goed voor het milieu maar ook financieel voordelig. Want VAL-I-PAC biedt financiële steun aan bedrijven die hun verpakkingsafval selectief inzamelen en laten ophalen om gerecycleerd te worden. Meer weten over de voorwaarden van de recyclagepremies? Kijk op www.valipac.be en vraag de gratis folder aan.

NATUURLIJK SORTEER IK VOOR ‘T MILIEU.

En wat is de succesformule voor innovatie? Simon: “De kampioenen hebben typisch veel meer patenten, maar hun investering per patent ligt gemiddeld een flink pak lager dan bij andere ondernemingen. Omdat ze een heel strikt proces toepassen. Ze maken een uitstekende balans tussen technologie en klantenbehoeften, als drijfveer voor hun ontwikkeling. Je ziet ook dat het doorgaans de grote baas is die zich persoonlijk bekommert over de innovatie. Terwijl in de beursgenoteerde ondernemingen patenten doorgaans de verantwoordelijkheid zijn van het middelmanagement. Tot slot, grote bedrijven gooien massa’s geld naar hun projecten. De middelgrote marktleiders daarentegen, die werken met kleine en gedreven teams, die veel minder tijd nodig hebben om tot een resultaat te komen.”

FAMILIE Heel veel stille kampioenen zijn familiale ondernemingen. “En ze willen vaak niet publiek gaan, ze blijven graag zelf de baas”, zegt Simon. Dat is ook om andere redenen belangrijk. “De eigenaars houden er meestal een relatief bescheiden levensstijl op na. Ze laten veel geld in de onderneming. Omdat die centen nodig heeft voor verdere groei. En ze zien dat als hun beste spaarpot.” Kunnen stille kampioenen ook mislukken? Simon: “Enkele jaren geleden hebben we de cijfers eens op een rij gezet, we zagen dat doorheen de jaren toch tien procent van de door ons gevolgde ondernemingen verdwenen was. Dat is dus veel minder dan in de rest van de bedrijfswereld.” En zijn ze bestand tegen crisissen? Simon: “Vele van hen hebben de crisis van 2008 natuurlijk gevoeld. Omdat ze in de business-to-business-markt zitten, waarin investeringen meteen werden uitgesteld. Maar ze hebben zich ook heel snel hersteld. Omdat hun producten onmisbaar zijn. De economie heeft ze nodig.”

“Zelf nog geen kampioen” Hermann Simon, 66 jaar, leidt vanuit Bonn het consultancybureau Simon-Kucher & Partners: 600 mensen, 27 kantoren over de wereld. Strategisch advies en prijsstrategie zijn de sterke punten in het aanbod. Is hij dus zelf een hidden champion? Hij glimlacht. “We staan nog in de kinderschoenen: 27 kantoren, terwijl de wereld een kleine 200 landen telt. We hebben dus nog een tijdje te gaan.” Het kost decennia om echt een wereldwijde onderneming te worden, zegt hij. “Het vraagt je doorzettingsvermogen, moed, goesting, tijd, energie. Ook fysieke energie.” © Chak López

14

INTERVIEW 3192_VIP_KleineZelfstandige_NL_VokaCongresgids_A4.indd 1

15/10/13 17:14

CARL DEWULF, LVD

De technologische pijplijn ONTWIKKELEN De LVD-groep bouwt drie types CNC-gestuurde machines: lasersnijmachines, ponsnibbelmachines en afkantpersen – persen van één meter en een capaciteit van 35 ton tot 16 meter en 3.000 ton. (In de Chinese vestiging worden er zelfs gemaakt tot 6.000 ton drukkracht, op 14 meter lengte.) De LVD-groep heeft productievestigingen in Frankrijk, de VS, Slovakije en China en haalt 80 procent van zijn omzet via zijn eigen verkoop- en service-organisatie. Het bedrijf in Gullegem telt 450 medewerkers. Wereldwijd zijn dat er ondertussen zo’n 1.250 en tel je de joint venture in China mee, dan zijn het er 3.000 “Het aantal werknemers neemt toe, maar ze groeien ook kwalitatief: betere mensen, hogere kwalificaties gecombineerd met een hogere efficiëntie”, zegt de CEO.

TOUCH SCREEN Carl Dewulf heeft een uitgesproken mening over kwaliteit. “Het gaat niet meer alleen over het product, maar ook over de service. Een groot deel van de toegevoegde waarde die je kan realiseren, zit in het immateriële aanbod: de dienstverlening. We leiden het personeel van de klanten op: hoe gebruik je de machine? Hoe wordt ze onderhouden? Wat is de knowhow van het proces?”

Carl Dewulf, gedelegeerd bestuurder en CEO van machinebouwer LVD Company, spreekt met respect over zijn collega’s. “In de wereldwijde top vijf van de producenten van plaatbewerkingsmachines levert iedereen kwaliteit af. Deugdelijkheid en betrouwbaarheid zijn vandaag de dag een evidentie.” Hoe slaagt LVD er dan in om zijn klanten te overtuigen voor zijn producten te kiezen (en de collega’s de loef af te steken)? Erik Durnez

De LVD-machines zijn uitgerust met touchscreen controls en eenvoudige iconen. “We maken complexe en gesofisticeerde machines, maar we proberen het gebruik ervan zo eenvoudig mogelijk te maken. Geen taalproblemen, geen instructies die ingegeven moeten worden. Het is echt ‘user centered design’. De icoontjes wijzen de weg, ook voor iemand zonder de specifieke technische opleiding.” Complexe producten, dat mag je wel zeggen. LVD heeft bijvoorbeeld afkantpersen die zelf het gereedschap kiezen uit het magazijn. Ze bereiden zich tijdens de ene job al voor op de volgende. Insteltijden worden daardoor drastisch gereduceerd. “Zoiets ontwikkelen, dat kan je alleen als je héél diep gaat. Je moet de technologie en de toepassing kennen, maar ook het gebruikerscomfort. Als je die elementen kan combineren…”

Hoe verwerf je technologisch leiderschap? Carl Dewulf vertelt hoe ze het bij LVD sinds 60 jaar en stap voor stap hebben gedaan. “De meeste machinebouwers kopen hun CNC-sturingen extern bij een beperkt aantal fabrikanten in. Dat is een optie, maar dan ben je natuurlijk afhankelijk van hun bereidheid om hun product aan te passen aan je eigen specifieke innovaties.” “Wij hebben het daarom anders gedaan. We zijn al heel vroeg begonnen met eigen ontwikkeling van CNC-sturingen. Al snel kwamen we daarvoor terecht bij Barco, dat sterk stond in visualisatie. Later zijn we zelf open sturingen gaan ontwikkelen. Dat geeft ons een dubbel voordeel: aan de ene kant hadden we de snelheid van de ontwikkeling in eigen handen – en soms moet het echt heel vlug gaan. Aan de andere kant konden we de parameters van onze klanten – alle data zoals plaatdikte, machine-instellingen, springback van het materiaal – als input gebruiken bij onze ontwikkeling.” LVD werkt daarvoor regelmatig samen met de KU Leuven waar sinds een tiental jaren een LVD Leerstoel bestaat, maar ook met vooruitstrevende hogescholen zoals Howest, en met buitenlandse universiteiten zoals het Amerikaanse MIT.

“De doelstelling is om technologisch leiderschap om te zetten in duurzaam marktleiderschap” Carl Dewulf Dewulf: “We werken met steeds snellere processoren, omdat we heel veel feedbackloops hebben. Alle gegevens worden al tijdens de job gebruikt om de machines te sturen en bij te sturen.” Die aanpak heeft LVD in CNC-plooien een heel sterke positie gegeven. “De doelstelling op lange termijn is om dat technologisch leiderschap ook om te zetten in duurzaam marktleiderschap”, zegt Carl Dewulf. “En het lijkt ook te lukken. Onze nieuwste afkantpers is een hit op de markt.” $

© Chak López

16

HIDDEN CHAMPIONS

Hidden champions zijn bedrijven die marktleider zijn in Europa of ze behoren tot de wereldwijde top drie. Zeventig procent van hen maakt industriële producten, ze richten zich steeds op een nichemarkt.

Download onze App

17

PIJPLIJN De basis van de innovatiestrategie is het contact met de klant, de inschatting van de behoeften van de klant op korte, middellange en lange termijn om de productiviteit en flexibiliteit te verhogen. “We hebben dat eigenlijk geformaliseerd”, zegt de CEO. “Voor elke productgroep zetten we om de acht weken een ‘EMLmeeting’ op. EML staat dan voor engineering, marketing, logistics. We brengen mensen van die teams samen, en dat levert ons een pijplijn met technologische ontwikkelingen.” LVD heeft daarvoor ook zijn basistechnologieën goed in kaart gebracht. “We weten precies wat we in huis hebben, en met welke technieken we verder willen en kunnen. Op de EMLvergaderingen leggen we daar de informatie uit de markt naast. Dat levert ons doorgaans eerder te veel dan te weinig ideeën op. Dus komt het er op aan de prioriteiten voor innovatie en ontwikkeling vast te stellen.”

ren onze ontwikkelingen wel op andere manieren te beschermen, bijvoorbeeld door software te ‘embedden’, zodat die niet gekraakt kan worden.” High end mechatronicaproducten voor de wereldmarkt, dus. Maar niet alleen dat. “Je hebt de high end nodig, maar je moet ook ‘affordable technologies’ in huis hebben. Daarom produceren we ook ‘entry en mid level products’ in Slovakije en China.”

Tweede generatie • LVD werd in 1952 opgericht door Jacques Lefebvre, Marc Vanneste en Robert Dewulf. De eerste letters van hun familienamen vormen de naam van het bedrijf. • Vandaag is Jean-Pierre Lefebvre voorzitter van de Raad van Bestuur van LVD Company, Francis Vanneste is CEO

De EML-teams hebben een grote autonomie om vast te leggen welke projecten voorrang krijgen. “In de regel komt het directiecomité enkel tussen als er substantiële bijkomende investeringen nodig zijn. Dan hakken wij de knoop door.”

van LVD Benelux, Carl Dewulf is gedelegeerd bestuurder van LVD Company nv. • LVD heeft een conservatief financieringsmodel. “We investeren met eigen vermogen. Onze Amerikaanse CFO houdt de schuldgraad streng onder controle.

Patenteert de groep zijn nieuwe vindingen? “Daar zijn we eigenlijk zuinig mee. We nemen enkel kernpatenten voor zaken die ons vele jaren voorsprong zullen geven. Maar we probe-

We laten de balans niet ontsporen.”

www.lvdgroup.com

STAPSGEWIJS STAPSGEWIJS WERELDWIJD WERELDWIJD VERMARKTEN VERMARKTEN

^Carl Dewulf, LVD: “Onze

pijplijn-aanpak levert doorgaans eerder te veel dan te weinig nieuwe ideeën op.” © Chak López

18

HIDDEN CHAMPIONS

Een leidraad nodig voor de opmaak van uw marketingplan? Bestel dan gratis het boekje ‘Uw marketingplan vijftienvan stappen’. De inhoud is to the point en handig Een leidraad nodig voor de in opmaak uw marketingplan? Bestel dan gratis het voor elk bedrijf dat zijn product of dienst internationaal wil positioneren. boekje ‘Uw marketingplan in vijftien stappen’. De inhoud is to the point en handig U kanelk hetbedrijf gratisdat bestellen op www.flanderstrade.be voor zijn product of dienst internationaal wil positioneren. U kan het gratis bestellen op www.flanderstrade.be

JEAN-CHARLES WIBO, VLASSENROOT

Van staalplaat tot telescopische kraan Aan de Noordkustlaan in Groot-Bijgaarden liggen gigantische platen staal klaar. Als ze straks Ateliers Vlassenroot terug verlaten, zijn ze gesneden en geplooide onderdelen voor de armen en het chassis voor telescopische kranen. Vlassenroot is Europees marktleider in dat segment. “Het blijft knokken”, zegt Jean-Charles Wibo, eigenaar en manager van het bedrijf. “Maar we hebben een nieuwe technologie ontwikkeld, die ons enkele jaren voorsprong zal geven.” Erik Durnez © Chak López

Vlassenroot werd in 1926 opgericht door de gelijknamige familie. Maar na het overlijden van nakomeling en bedrijfsleider Alfred Vlassenroot kantelde het bedrijf. Enkele jaren later, in 1996, nam Jean-Charles Wibo de onderneming over. Er was werk aan de winkel. “De eerste twee jaar hebben we de zaak opgekuist”, geeft Wibo toe. “Sindsdien hebben we in totaal voor 100 miljoen euro aan investeringen gedaan.” Vandaag beschikt de Vlassenroot groep over een reeks gigantische plooi- en snijbanken, met lasersnijders die platen aankunnen tot 30 meter lang en 6 meter breed. Bovendien nam Vlassenroot in 1999 in Duitsland de gespecialiseerde lasserij KSK over van de groep Thyssen. “Zo kunnen we een totaalpakket aanbieden”, zegt Wibo. “Plooien, snijden, lassen, schilderen. Een verticale integratie. We leveren de volledige oplossing.” En de aanpak rendeert: de omzet die 20 jaar geleden rond drie miljoen euro draaide, is nu opgelopen tot meer dan 100 miljoen euro en het aantal werknemers steeg van 46 toen naar zowat 900 vandaag. Daarvan werken er een tachtigtal in GrootBijgaarden, zowat 250 in Duitsland en 600 in Polen. $

^Jean-Charles Wibo, Vlassenroot:

“Ik heb liever drie filialen die goed

draaien, dan tien vestigingen en een hopeloos complexe organisatie.”

115301 TNT ADVERT IMPRESSED VOORJAAR 2012.indd 1

12/03/12 09:34

HIDDEN CHAMPIONS

21

Vlassenroot Activiteit: snijden, plooien, lassen, verven van grote metalen stukken (armen en chassis voor telescopische hefkranen) Hoofdkwartier: Groot-Bijgaarden Filialen: in Duitsland en in Polen Aantal medewerkers: 900 (van wie zowat 80 in Groot-Bijgaarden) Omzet: 180 miljoen euro, waarvan 98 procent in het buitenland

INTERNATIONAAL

De boel draaiende houden, da’s de magie van energie.

www.vlassenroot.be

Waarom die uitwijk naar Polen? Jean-Charles Wibo maakt even een zijsprong. J-C Wibo & Partners, de holding boven Vlassenroot, heeft ook een aantal andere bedrijven in portefeuille. Vio Interim, bijvoorbeeld, dat zich heeft gespecialiseerd in enkele niches op de Vlaamse interimmarkt. Deschacht Plastics, bijvoorbeeld, een distributeur van bouwmaterialen die de voorbije jaren van 17 naar 75 miljoen euro omzet is gegroeid. Of Romi Laundry Services en Wasserij Dekeukelaere, een keten van industriële wasserijen die de ambitie heeft om uit te groeien tot marktleider in Vlaanderen. “We proberen door te groeien in verschillende sectoren, en we trachten dus een antwoord te geven op de lokale omgeving”, zegt Wibo. “Maar wat is het risico dat ik niét kan indekken? Dat zijn in de eerste plaats de hoge loonkosten. En daar zijn maar twee antwoorden op mogelijk: ofwel probeer je te groeien in sectoren waarin de concurrenten met dezelfde handicap moeten werken. Dat is zo voor interim, voor distributie, voor wasserijen. Ofwel trek je naar het buitenland.” Naar Duitsland ging Vlassenroot omdat het daar een strategische overname kon realiseren; maar ondertussen zijn ruim twee derde van de werknemers naar Polen. Conclusie: Vlassenroot trok in 2008 naar Polen (Gliwice, niet zo ver van Krakow) om er in een greenfield een nagelnieuwe fabriek neer te zetten. Totale investeringen in Polen: 50 miljoen euro. Bovendien overweegt de groep om ook in de VS een vestiging op te starten. “Een buitenlandse vestiging,… het blijft een zware investering”, zegt Wibo. “Je moet op voorhand dus goed de strategische positionering vastleggen. Welke locatie kies je. En vooral, wat ga je waar doen?” Hij wil de beslissing over een Amerikaanse activiteit dan ook heel omzichtig nemen. “Ik heb liever drie filialen die goed draaien, dan tien vestigingen en een hopeloos complexe organisatie.”

© Chak López

“De doelstelling blijft om de wereldwijde nummer één te blijven in onderdelen voor telescopische kranen” Jean-Charles Wibo

INNOVATIE

De doelstelling blijft om de nummer één te blijven in de onderdelen voor telescopische kranen. “Maar we kunnen ons machinepark ook voor andere opdrachten gebruiken. We kijken uit naar drie-vier sectoren waarin we ons kunnen positioneren. We denken bijvoorbeeld aan bepaalde defensie-opdrachten, of aan onderdelen voor de transportindustrie.” Wibo rekent daarvoor op een spectaculaire technologische doorbraak: een nieuwe lastechniek, die in het jargon ‘hybrid welding’ (hybried lassen) wordt genoemd, en die – kort gezegd – het klassieke en het laserlassen combineert. “Vijf jaar lang werkten we hiervoor samen met een Duitse universiteit, tien miljoen euro hebben we erin geïnvesteerd. Collega’s verklaarden ons gek, klanten zegden ons: ‘Eerst zien en daarna geloven’. Maar het is ons gelukt. En het resultaat is fantastisch. We doen het laswerk nu in 60 procent van de tijd. Eén van onze concurrenten heeft ons al gevraagd of hij niet bij ons kon laten lassen.”

Vlassenroot mag zich marktleider noemen in zijn vakgebied. Wibo wijst op de consolidatiebeweging die er aan de gang is. “Je ziet een aantal toeleveranciers verdwijnen. Twintig jaar geleden hadden we voor heel de lifting-activiteit nog een tiental collega’s, vandaag zijn dat er nog hooguit drie. De crisis van de voorbije jaren was er voor enkele collega’s te veel aan.”

Hybried lassen wordt in de volgende jaren wellicht een hoeksteen voor de concurrentiepositie van Vlassenroot. “En het basisidee kwam gewoon van één van onze mensen”, vertelt Wibo. “Die man was zo gedreven. Dus hebben we gezegd: ga er voor. Mensen die zo overtuigd zijn, die moet je de kans geven.”

De klanten zijn vandaag in de eerste plaats de grote kraanfabrikanten in Europa: het Duitse Liebherr, het Amerikaanse Manitowoc dat in Duitsland een belangrijke vestiging heeft, het Franse Terex, het Duitse filiaal van de Tata-groep. En via de kraanbouwers gaan de Vlassenroot-kraanonderdelen de hele wereld rond.

Bel 03 270 68 79 voor uw offerte op maat of kijk op www.essent.be

Download onze App

22

HIDDEN CHAMPIONS

De stille motor achter veel bedrijven. Dat willen we zijn bij essent.be. We gaan voor gelukkige klanten, met een optimale service en competitieve prijzen. U focust op uw bedrijf, wij zorgen voor de energie om uw ambitie te volgen. Zo geniet u optimaal van gas en elektriciteit: dat is het engagement van essent.be.

Onze energie. Daar geniet u van.

^Laurence Flamand en John Ellis, Devan:

"We beslisten om zelf knowhow in huis te halen. En we hebben dat gedaan."

JOHN ELLIS (CEO) EN LAURENCE FLAMAND (CFO), DEVAN CHEMICALS

Duurzame chemicaliën voor de textielindustrie “Soms moet je ook wat geluk hebben en op het juiste moment op de juiste plaats zijn. Wie eerst is met de goede oplossing, die heeft de markt”, zegt John Ellis, CEO van Devan Chemicals. De kleine kmo uit Ronse heeft zich de jongste jaren opgewerkt tot een wereldspeler in de ontwikkeling van technologieën die textielvezels bijvoorbeeld zachter maken, of brandvertragend, of thermoregulerend. Erik Durnez Devan maakte op tien jaar tijd een echte metamorfose mee: het groeide uit van een lokale verdeler van chemische textielhulpmiddelen tot een internationale speler die hoogtechnologische en duurzame producten voor de textielindustrie ontwikkelt en op de markt brengt. De hoofdzetel van de kmo zit nog altijd in Ronse, maar met zijn zusterbedrijven in de VS, het Verenigd Koninkrijk en Portugal is Devan Chemicals wereldwijd actief in meer dan 25 landen. Neen, ontwikkeling van eigen producten zat oorspronkelijk niet in de genen. Vandaag is het de hoofdbusiness. “Alles draait om onze formules, kennis en knowhow”, zegt Laurence Flamand, CFO. “En over de vraag welke extra toegevoegde waarde we kunnen bieden aan onze klanten.”

“Onze klanten vragen voortdurend: hebben jullie niets nieuws voor ons?” Laurence Flamand Twee ondernemers lagen in 1977 aan de basis van de onderneming: Roland De Keyzer en Gaston Vandendaele. Zij startten als verdelers van textielhulpmiddelen. In de jaren 90 verkregen ze de licentie om op de Europese markt Amerikaanse ‘spinolieën’ te verdelen - olies die het mogelijk maken om synthetische vezels te spinnen zonder dat ze breken. Maar toen ging het niet goed met de spinnerijen, en Devan had het niet onder de markt. “De textielindustrie verschoof naar het buitenland, en voor Devan werd de vraag: hoe in Ronse onze toegevoegde waarde verhogen? Het antwoord van het management klonk toen eenvoudig. Zelf knowhow in huis halen”, vertelt Laurence Flamand.

Devan startte dus met de ontwikkeling van additieven voor oppervlaktebehandeling van textiel. Brandvertragers voor bijvoorbeeld zetel- en gordijnstoffen. De volgende stap was de ontwikkeling van een antimicrobieel product, dat zweetgeuren in textiel beperkt. Een perfecte oplossing voor bijvoorbeeld sokken.

dat je op de markt komt met scherpe prijzen, of je kiest een heel specifieke niche uit. De jongste jaren zetten we vooral in op specifieke ideeën die uit de markt komen. Zo hebben we op vraag van een belangrijke fabrikant van matrastijk een nieuwe technologie ontwikkeld op basis van probiotische bacteriën, die de allergenen van de huisstofmijt afbreken“, vertelt Laurence Flamand.

Een eerste grote sprong was vervolgens de overname van een Britse fabrikant van producten voor het krimpvrij maken van wol en functionele polymeren. Daardoor kan bijvoorbeeld een wollen trui voortaan op 40 graden worden gewassen en ook in de droogkast worden gestopt. Op de Britse markt is deze Woolmark-conforme technologie al ruim bekend onder de naam ‘Total Easy Care’. Dat gaf de Devan-technologieën een extra boost. Dat was ook het moment waarop John Ellis, toen technisch directeur van het Britse bedrijf, bij Devan een grotere rol ging spelen.

En er is ook een verschil tussen korte en lange termijn. John Ellis: “Onderzoek op korte termijn wil zeggen: binnen het jaar. Dat veronderstelt dus een duidelijke vraag van de klant, en een precies idee van de te gebruiken technologie.” R&D voor de lange termijn, dat functioneert anders. Nog eens het voorbeeld van de brandvertragers. We weten dat de normen strenger zullen worden in de volgende vijf jaar en dat we bepaalde producten niet meer zullen mogen gebruiken. Welke oplossingen kunnen we daarvoor bedenken? We kijken ook naar best technologies, en we zien of we ze kunnen verbeteren.”

Een andere strategische zet was de acquisitie van een spin-off van de universiteit van Minho, Portugal, die over een revolutionair patent beschikte. Laurence Flamand: “Dat is een technologie die het mogelijk maakt om microcapsules via een covalente verbinding vast te maken aan textiel. Heel interessant omdat je zo textiel kan produceren met microcapsules die tot veertig wasbeurten weerstaan. Door deze technologie slagen we er nu bijvoorbeeld in om matrastijk thermoregulerend te maken, wat het slaapcomfort aanzienlijk verhoogt.” Vandaag is ‘bedding’ een van de belangrijke markten waarin Devan aanwezig is. Maar het gaat ook snel in andere segmenten, bijvoorbeeld additieven voor masterbatch – de korreltjes die de basis vormen voor synthetische vezels. Opnieuw, de additieven verbeteren de kenmerken van de vezel. Die wordt zachter, bijvoorbeeld, of brandvertragend. “Dat is een business die we in 2008 hebben opgestart. Drie jaar later hadden we er al een miljoen euro omzet in. En er is nog zoveel meer te doen voor de tapijtsector.” Vandaag telt Devan 45 medewerkers, 30 in Ronse, de rest in Portugal, het Verenigd Koninkrijk en de VS.

PRIJS Hoe pakt zo'n kleine, internationaal opererende onderneming innovatie aan? De twee toplui zetten de filosofie uiteen. “Bij de start van de R&D-inspanningen ontwikkelde Devan Chemicals vooral producten die voldoen aan bepaalde wettelijke normen, bijvoorbeeld voor brandvertragers. Bij zo'n aanpak moet je zien

© Chak López

Management buy-out Ook op aandeelhoudersvlak heeft Devan recent grote bewegingen gemaakt. Enkele jaren geleden besloten de stichterfamilies om gefaseerd het bedrijf te verlaten. Ze vroegen John Ellis en Laurence Flamand of zij geïnteresseerd waren in een management buy-out. Dat idee zagen ze wel zitten, ze zijn dan op zoek gegaan naar een partner die hen kon steunen. Na wat omzwervingen kwamen ze terecht bij Pentahold, de investeringsmaatschappij van vijf gereputeerde industriëlen – Filiep Balcaen, Edmond Müller, Marc Saverys, Paul Thiers en Philippe Vlerick. Pentahold is een onafhankelijke financieel-industriële holding met een kapitaalbasis van 125 miljoen euro die focust op meerderheidsbelangen of substantiële minderheidsparticipaties in het kader van een langetermijnperspectief. John Ellis: “Een gelukkige keuze. Ze hebben de langetermijnvisie, de vertrouwdheid met entrepreneurschip en een netwerk dat voor ons interessant kan zijn.”

De doelstelling van Devan Chemicals bleef door de jaren heen steeds dezelfde: het creëren van toegevoegde waarde voor de textielproducten van zijn klanten. Laurence Flamand: “Je moet goed luisteren naar de klanten, je moet hen de juiste vragen stellen. En dan snel reageren. De mensen hier in huis weten hoe belangrijk de klanten zijn. Maar het werkt ook in de andere richting. Onze klanten zijn voortdurend op zoek naar een concurrentieel voordeel. Ze vragen ons dus regelmatig: hebben jullie iets nieuws, iets dat ons kan onderscheiden. Als je dan een primeur in de aanbieding hebt, is dat natuurlijk fantastisch.” Als technologiegedreven bedrijf werkt Devan Chemicals vaak op de achtergrond. De kampioen is ‘hidden’, letterlijk. Maar door een innovatieve marketingstrategie hebben sommige van zijn producten een merkidentiteit ontwikkeld in de Europese retail. Die marketingstrategie wordt ook succesvol gehanteerd in de farmaceutische sector. In dit model zijn de directe klanten de textielbedrijven, maar kunnen de beslissers net zo goed brands & retailers zijn. Een afzonderlijk team van Devan Chemicals concentreert zich op deze indirecte klanten - met grote namen als Marks&Spencer, Adidas, Auchan, El Corte Inglès. “Zo zijn we er vorig jaar in geslaagd om, als kleine Belgische onderneming, aanwezig te zijn bij zeventig procent van de Europese top-20-retailbedrijven”, zegt John Ellis.

Download onze App

24

HIDDEN CHAMPIONS

25

Prosit

%Voka en De Warande pakten voor het eerst uit met ‘De Vlaamse driehoek in de Vijfhoek’, een event om

het belang van Brussel voor Vlaanderen te illustreren. Philip Jadoul (De Warande), Steven Van Hoorebeke (SD Worx), minister-president Kris Peeters, Michel Delbaere (Voka) en Max Jadot (BNP Paribas Fortis) vonden het een boeiende avond.

%‘De Vlaamse driehoek in de Vijfhoek’

startte met een onthaal in het Voka-kantoor. Olivier Van Horenbeeck (Voka) mocht er Bianca Debaets (CD&V) en Eva De Vries (SD Worx) begroeten.

%De Week van het Internationaal Ondernemen werd dit jaar voor het eerst

afgesloten op de hoofdzetel van Voka in Brussel. Zowat honderd ondernemers en diplomatieke vertegenwoordigers woonden het slotevent bij.

© Dann

© Dann

^Tijdens het diner in De Warande

© Dann

was minister-president Kris Peeters

$De keynotespreker op het

de keynote. Hij wees op het grote

slotevent was Tom Heyman.

economische belang van Brussel en

Janssen Pharmaceutica kreeg

benadrukte dat Vlaanderen Brussel

dit jaar een Lifetime Achieve-

niet mag loslaten.

ment Award op ‘De Leeuw van

© Dann

de Export’. Heyman was dus de

#Gedelegeerd bestuurder Jo Libeer (Voka) is een vurig

uitgelezen gast om te reflecteren op investeren in en exporteren

pleitbezorger van het metropool-concept voor Brussel. Hij lichtte

vanuit Vlaanderen.

zijn visie ook toe aan Guido Peleman (Peleman Industries).

%Flanders Inshape organiseerde in Gent de conferentie

`What if you really knew your customer', over gebruikersgerichte © Dann

innovatie. Maka Delameillieure, managing director van Flanders Inshape, praatte nog even na met Jo Libeer (Voka).

$‘De Vlaamse driehoek in

de Vijfhoek’ was een drukke netwerkavond. Etienne Livémont (Archides) en Mario De Vry (Belfius) namen de tijd om bij te © Dann

praten met Joris Tiebout (Abatan) en Vincent Knecht (Megaluna).

© Dann

26

Lees meer over onze activiteiten op www.voka.be/evenementen. Een selectie uit onze agenda vindt u op pagina 36-37.

27 © Marc Wallican

$Françoise Chombar, Melexis: “Creatieve innovatie vereist

dat je de klanten kent en dat je weet wat voor hen belangrijk gaat worden – ook al weten ze het zelf nog niet.”

FRANÇOISE CHOMBAR, MELEXIS

© Chak López

Een slimme mix van innovatie en marketing “We engineer the sustainable future”, zo luidt de slogan van IC- en sensorontwikkelaar Melexis. CEO Françoise Chombar vindt de leuze niet overdreven. “Zowat al onze producten helpen om de ecologische voetafdruk te verlagen. We werken voortdurend aan veiligere en groenere auto’s, en ook buiten de automobiel, aan bijvoorbeeld slimmere aircosystemen.” En de basis daarvan klinkt eenvoudig, zegt ze. “A smart blend of innovation and marketing.” Erik Durnez Is Melexis wel een hidden champion? Echt ‘verborgen’ kunnen de activiteiten van een beursgenoteerde onderneming natuurlijk nooit zijn. De vennootschap publiceert elk jaar zijn jaarverslag, met daarin een overzicht van activiteiten en strategische keuzes. Zo kan iedereen vernemen dat Melexis halfgeleiders en sensorcomponenten ontwerpt en test, dat die voor 85 procent in de automobielsector terecht komen en dat vandaag twee derde van de activiteiten in het buitenland zit. Melexis heeft ondertussen immers een hele reeks vestigingen: Ieper en Tessenderlo in eigen land, Erfurt (Duitsland), Sofia (Bulgarije), Kiev (Oekraïne),… om maar de grootste te noemen.

Geef al uw werknemers dezelfde firmawagen. Kies voor duurzaam transport en laat uw werknemers goedkoper of gratis rijden met bus en tram.

Françoise Chombar, sinds 2004 CEO van Melexis, stond ruim twintig jaar geleden mee aan de wieg van het bedrijf. “Van bij de start was één ding duidelijk”, vertelt ze. “We wilden ‘fabless’ gaan. Wel ontwikkeling en testing, geen eigen fab, geen eigen productie. Waarom? In de wereld van de chips en de sensoren zag je toen namelijk al de evolutie die vandaag nog extremer is geworden: langs de ene kant de hooggespecialiseerde foundries waar de chips gemaakt worden – een bijzonder kapitaalintensieve activiteit waar wij als start-up niets te zoeken hadden. Langs de andere kant de fabless-specialisten die de ontwikkeling voor hun rekening nemen, en die zeer ingenieursintensief zijn. Wij zijn fabless, wij ontwerpen en laten vervolgens produceren. In Maleisië en Taiwan, in Duitsland en in de VS. En vervolgens testen we de output, die terugkeert naar Ieper, Sofia, Erfurt.”

SENSOREN Sensoren zijn het grootste deel van de omzet. Optische, druken temperatuursensoren maken stilaan opgang. Maar magnetische sensoren zijn nog steeds het meest verkochte Melexisproduct en dus het paradepaardje. Françoise Chombar: “Die ontwikkelen we al sinds de jaren 90. Ze meten bijvoorbeeld de hoek van een ingedrukte gaspedaal, en op basis daarvan regelen ze de toevoer van brandstof. Zo kan het inspuiten van brandstof in een motor tot op tienden van seconden precies worden getimed.” $

Voor meer info www.delijn.be/bedrijf of 070 220 200 (€ 0,30 per minuut)

HIDDEN CHAMPIONS LYNGEN12641_MAG2_A4_V_QN_MM 1

10/30/09 2:48:32 PM

29

“Creatieve innovatie vereist dat je de klanten kent” Françoise Chombar

In magnetische sensoren is Melexis wereldwijd technology leader. “In de andere sensoren zijn we dat nog niet. We kunnen dus nog altijd beter worden. We zijn nog niet waar we horen te zijn.” De meeste en belangrijkste innovaties gebeuren op dit continent, zegt Chombar. “In automotive is wat onze niche betreft zestig procent van de patenten Europees. Europa is leading.” Dat heeft, denkt ze, zeker ook te maken met de strakkere milieuregelgeving in Europa. Het betekent ook dat een paar belangrijke concurrenten in Europa zitten.

The eye of the master will do more work than both his hands.

Harde concurrentie dus. “Maar goed, we groeien sneller dan de markt. Dat wil zeggen dat we langzaam maar zeker marktaandeel bijwinnen.”

Benjamin Franklin

BUSINESS CREATION Businessontwikkeling heeft voor Françoise Chombar te maken met drie factoren: technologische innovatie, marketing en een prijs die toelaat om de inspanningen in ontwikkeling en marktexploratie voort te zetten. “Creatieve innovatie vereist dat je de klanten kent en dat je weet wat voor hen belangrijk gaat worden – ook al weten ze het zelf nog niet. Verder moet je strikt de evoluties opvolgen waar de grote OEM-huizen mee bezig zijn. En ten slotte, je moet goed inschatten wat je technologisch aankan met een goede kostprijs.” Marktkennis was ooit niet het sterkste punt van Melexis. “Dus zijn we marketingknowhow gaan insourcen. Blijkt dat er heel wat marktgegevens beschikbaar zijn, je moet alleen weten hoe je ze moet gebruiken”, zegt de CEO. “En vervolgens verloopt het proces van business creation volgens een strikte logica. We stellen een aantal vragen. Wat is de trend? Hoe differentieer je je? Hoe los je de pijnpunten bij de klant op?”

Technology provider for event organiser.

Registration, badging, scanning Computer rental Wireless voting © Chak López

Melexis Activiteit: ontwikkelen en testen van IC’s en sensoren, o.a. voor automotive

Melexis probeert ook systematisch tijd vrij te maken voor creativiteit van de medewerkers. “Als je dat niet doet, komt die in de verdrukking van de routine. Dus hebben we een innovation track ontwikkeld, die het voor medewerkers mogelijk maakt om dingen uit te proberen, ook al weten we niet of er een markt voor is. En we hebben een tijdje geleden een ‘Innovative Day’ georganiseerd, waarin onze medewerkers 24 uur lang wereldwijd aan eigen ideeën konden werken. Dat geeft toch leuke resultaten.”

Hoofdkwartier: Ieper Omzet: 247 miljoen euro, nagenoeg volledig buiten eigen land Aantal medewerkers: ca. 800, van wie een 30% in eigen land Aandeelhouders: Xtrion NV (referentie-aandeelhouder, 53,85%), Fidelity Management (8,23%), publiek (37,33%)

www.melexis.com

Heel af en toe ligt innovatie ook voor het grijpen. “We hadden al een optische rain-light-sensor, die ruitenwissers en licht aansteekt als dat nodig is. We ontdekten dat je met dezelfde technologie aan gesture recognition kan doen. Je wuift met je hand voor de sensor, en je kan je radio bedienen – bijvoorbeeld. De mogelijkheden zijn enorm.”

Download onze App

30

HIDDEN CHAMPIONS

[email protected]

www.onetec.eu

JOE LANO (LANO CARPETS) EN WIM SARENS (SARENS GROUP)

“We beseffen te weinig dat de wereld vlak is”

www.capitalatwork.com

Manage your Future put your Capital at Work

© Imagedesk / Steven Richardson

Joe Lano en Wim Sarens, twee jonge bedrijfsleiders, krijgen af te rekenen met een wereldwijde concurrentiestrijd, en moeten opereren vanuit een land waar zowel de energieals loonkost zeer hoog is. Hoe doen ze dat? Sandy Panis Joe Lano en Wim Sarens hebben heel wat met elkaar gemeen. Ze zijn beiden 33, ze studeerden samen af als burgerlijk ingenieur aan de KU Leuven, en ze staan vandaag elk aan het hoofd van een bloeiend familiebedrijf. Hun respectievelijke business verschilt wel erg. Joe Lano leidt Lano Carpets dat op drie nichemarkten focust: hoogwaardig residentieel tapijt, ‘hospitality’ (tapijt op maat voor hotels of cruiseschepen) en kunstgrasvelden voor sportbeoefening. Wim Sarens is CEO van de Sarens Group, een van de wereldmarktleiders op het vlak van zware lifttechnieken en complex transport. Hoewel hun sector verschillend is, worden beide jonge bedrijfsleiders wel met gelijkaardige uitdagingen geconfronteerd: op het vlak van internationalisering, innovatie, arbeidsmarkt en flexibiliteit. Tijdens de Jong Voka Inspiratiemeeting kwamen ze hun bekommernissen en ervaringen delen met een ruim publiek. Vokatribune kon vooraf al met hen praten.

VERMOGENSBEHEER • VERMOGENSPLANNING CapitalatWork is een onafhankelijke vermogensbeheerder voor

en consistent vermogensbeheer. Zo creëren wij, mèt onze kennis van

particuliere en professionele cliënten. Dankzij onze specifieke beleg-

vermogensplanning, toegevoegde waarde voor onze cliënten. Wilt u

gingsstijl bouwt CapitalatWork met succes aan het behoud en de

weten hoe wij uw vermogen veilig en deskundig aan het werk zet-

groei van het vermogen van ons cliënteel. Daarbij zijn veiligheid,

ten? Contacteer ons via Nathalie Cardoen op +32 2 663 36 09 of via

deskundigheid en eenvoud de fundamenten van ons gedisciplineerd

[email protected]

#Joe Lano (op de foto links)

en Wim Sarens: “We moeten onze blik durven verruimen.”

Anvers - Breda - Bruxelles - Gand - Luxembourg

De laatste tien jaar is jullie business enorm veranderd; de crisis heeft daar nog een schepje bovenop gedaan. Hoe zijn jullie daarmee omgegaan? Lano: “Eind jaren negentig waren echte topjaren voor de tapijtindustrie in België. Wij konden ons nog volop concentreren op zoveel mogelijk produceren en verkopen. Er vertrokken bij wijze van spreken dagelijks volle vrachtwagens met tapijten naar Rusland en andere landen. Die tijd ligt voorgoed achter ons. Door de opkomende concurrentie uit lageloonlanden hebben wij het roer volledig omgegooid en zijn we ons gaan focus-

sen op al wat ‘China-proof’ is. Uniek en hoogwaardig tapijt voor bepaalde niches, wat niet zomaar te kopiëren is. Volumes zijn voor ons dus veel minder belangrijk, wel onze hoge kwaliteit en de service die we onze klanten kunnen bieden, op maat. De klant is bereid daar voor te betalen.” Sarens: “De grote uitdaging in onze sector zijn de enorme kapitaalinvesteringen die jaarlijks opnieuw nodig zijn. Door de crisis, en zeker in Europa, zien we een grote consolidatiegolf van kleinere bedrijven die het niet meer kunnen opbrengen om die noodzakelijke investeringen te doen. Wij hebben al gauw ingezien dat we ons niet afhankelijk mochten maken van Europa alleen. Toen ik in 2008 in het bedrijf kwam, zijn we intensief nieuwe markten gaan ontwikkelen buiten Europa. Op drie jaar tijd richtten we entiteiten op in 35 verschillende landen. Vandaag komt onze omzet voor bijna 60 procent van buiten West-Europa, in 2008 was dat nog ongeveer 25 procent.” Hoe belangrijk is die internationalisering? Lano: “Wij zijn altijd al een internationaal bedrijf geweest. Vandaag komt nog altijd 98 procent van de omzet uit export. Negentig procent daarvan is voor Europa, de rest is verre export. In de tuftmarkt is de transportkost nog altijd duurder dan de loonkost. Het brengt daarom niet op om verre markten te bedienen. Dat zie je overal ter wereld in onze sector.” Sarens: “Wij halen onze winst vooral uit het actief houden van ons materiaal. Daarvoor hebben wij groeimarkten nodig met langlopende investeringsprojecten, of projecten in zware industrie, zoals raffinaderijen of andere powerplants. Het grootste deel van onze projectomzet komt uit het Midden-Oosten en Noord- en Zuid-Amerika. De verhuuromzet komt vooral uit West-Europa en in toenemende mate uit groeimarkten als India, Zuid-Afrika en Nigeria. Het valt ons op dat Europa in verhouding veel minder investeert in industrie. De contracten $

INSPIRATIE CapitalatWork 22x31 Manage NL.indd 1

24/10/13 16:11

33

“Het volstaat niet om alles wat uit China komt, hier met een mooi logistiek concept in de juiste bakjes te kunnen leggen” Joe Lano

Packo Inox nv

is een wereldspeler als het gaat om het ontwerp, de productie en de verkoop van roestvast stalen hygiënische installaties voor de voedingsindustrie en de farmaceutische sector. Ons

Lano: “In België beseffen we te weinig dat de wereld vlak is: we denken na hoe we het loon een aantal maanden een beetje kunnen verhogen, terwijl er in andere delen van de wereld radicale keuzes worden geraakt voor meer groei. Hier vertrekken we vaak vanuit een voluntaristische visie: we kiezen voor groene energie, de bedrijven zullen dat wel betalen. Maar in een wereld die vlak is, is dat niet het geval. In Amerika of in Turkije hebben mijn concurrenten een energiekost die de helft is van de mijne. Uiteindelijk werkt het dus tegendraads: de productie zal zich enkel verschuiven naar andere oorden.”

© Imagedesk / Steven Richardson

die we er afsluiten zijn meestal onderhoudscontracten. Ook in België heb ik vragen bij de vele servicegerichte investeringen. Op lange termijn hebben die volgens mij geen bestaansrecht: India en China zullen ons snel genoeg inhalen.” Moeten we de kaart trekken van de maakindustrie? Lano: “Zeker. Je ziet dat vandaag overal gebeuren. In de VS bijvoorbeeld.” Sarens: “Het is daar zelfs zeer goed aan het lukken. In 2018 zullen zij energie-onafhankelijk zijn. Ze hebben nu de kaart getrokken van de herindustrialisatie, terwijl ze tot voor kort nog zweerden bij een diensteneconomie.” Lano: “Er is een echte mentaliteitsshift. Ze spreken daar nu enkel nog over ‘backshoring’, het terughalen van zaken uit landen als India en China naar de VS op een rendabele manier. Ze hebben gelijk, kijk naar wat er gebeurd is in Griekenland: dat is ook een land zonder productie. Toen ik in 2010 uit Amerika terug in België arriveerde ben ik echt geschrokken: als je hier de krant opensloeg las je alleen maar over nog hogere belastingen op bedrijven, en over de Europese industrie die gedoemd zou zijn te verdwijnen. Vandaag is dat gelukkig wat aan het ombuigen. Het woord ‘competitiviteit’ duikt al wat meer op. We zitten in ‘fase 1’: er wordt al over gesproken, maar er wordt nog veel te weinig voor gedaan. We moeten beseffen dat het niet volstaat om alles wat uit China komt hier met een mooi logistiek project in de juiste bakjes te leggen.” Sarens: “Het erge is: in de rest van de wereld zitten ze ook niet stil. We zien dat in de VS, maar evengoed in Saoedi-Arabië bijvoorbeeld, die de petrochemische industrie volledig naar zich aan het toetrekken is. Er wordt daar momenteel gebouwd aan het grootste petrochemische complex ter wereld. Brazilië is begonnen met de exploitatie van zijn offshore energievoorzieningen. Zuid-Afrika bouwt twee nieuwe koolcentrales. Ook gigantische spelers als China en India doen er alles aan om hun land er weer bovenop te helpen. Wij discussiëren over subsidies voor zonne-energie…”

gamma bevat o.a. melkkoeltanks, centrifugaalpompen, industriële koelinstallaties, cleaning in place, procesinstallaties, bioreactoren en cryogene vriesinstallaties. Daarnaast hebben we ook een ruime ervaring met elektropolijsten van roestvast staal.

Sarens: “Het komt erop neer dat de regeringen van de grote economische blokken een consistente drive hebben gevonden om strategische keuzes te maken. Hier merk ik daar weinig van. Bovendien kunnen wij als zes miljoen Vlamingen alleen weinig doen. We moeten Europees denken. We hebben nood aan een Europees Marshallplan voor de herindustrialisatie van onze economie. Het mag niet bij woorden blijven: een industrie verbruikt energie, en betaalt loonkosten. Als beide te hoog zijn…” Is loonkost een reëel knelpunt voor jullie bedrijf? Lano: “We hebben ons businessmodel eraan aangepast. Wij werken zo kostenefficiënt mogelijk. Maar gemakkelijk is het niet. Wij werken bijvoorbeeld met een driehonderdtal arbeiders. Zij hebben gemiddeld een anciënniteit van boven de twintig jaar. We zitten nu met een sociaal passief dat we onmogelijk kunnen betalen. Gelukkig hebben we heel loyale mensen. Maar ik kan me inbeelden dat iemand die hier moet investeren, toch twee keer gaat nadenken.”

www.packo.com - www.packoindustry.com

Sarens: “Voor ons speelt de loonkost minder omdat onze concurrent in België dezelfde handicap heeft. Wij botsten meer aan tegen de rigiditeit en inflexibiliteit van de arbeidswetgeving. Kraanoperator zijn is geen nine tot five job… En natuurlijk is het veel moeilijker dan vroeger om mensen van hieruit de wereld in te zenden. Meestal zijn dat profielen die moeilijk te vinden zijn: managers of kraanoperatoren met een grote technische bagage, die ook veel verantwoordelijkheid en leiderschap kunnen tonen.”

“We hebben een Europees Marshallplan nodig voor de herindustrialisatie van onze economie” Wim Sarens Lano: “In het debat over competitiviteit zijn het vaak bedrijven die klagen. Maar in feite is het nog een veel groter probleem voor de mensen. Want bedrijven kunnen zich aanpassen, hun processen optimaliseren. Maar daardoor kunnen hier jobs verloren gaan. Ik hoop dat dit een wake-up call is voor de politici.” Sarens: “Met goed bedoelde intenties alleen gaan we er niet geraken. Vaak hebben die zelfs een omgekeerd effect. We moeten meer leiderschap tonen, en een toekomstperspectief bieden aan onze kinderen.”

Download onze App

34

INSPIRATIE

Meegedeeld Meegedeeld

ANNELEEN DESMYTER, QUARES

Willemen Groep is ‘Onderneming van het Jaar’ Willemen Groep is ‘Onderneming van het Jaar’

Mezzanine-financiering Mezzanine-financieringwas wassluitstuk sluitstuk voor voorovername overnameAswebo Aswebo De bouwgroep Willemen, met hoofdkwartier een uitgelezen kans om ook in wegenbouw actief te De bouwgroep met hoofdkwartier een uitgelezen kans van om ook wegenbouw actief te in Mechelen, heeft Willemen, een uitstekend jaar achter worden: “De overname zo’ningroot bedrijf vergt in Mechelen, heeft een uitstekend achtereen worden: “De overname vanbanken zo’n groot bedrijf vergt de rug. De familiale onderneming vanjaar Johan zware inspanning. En de vroegen ook de rug. verwacht De familiale van Johanom een inspanning. En de banken vroegen Willemen eenonderneming groei van tien proeen zware groot deel van de overname via eigen ver- ook verwacht een van tien om te een groot deelWe vanmoesten de overname viaineigen centWillemen neer te zetten en in hetgroei boekjaar 2013pro-mogen financieren. dus diep onzeverneereuro te zetten het boekjaar 2013zakken mogen te financieren. We moesten dus diep in onze 660cent miljoen omzeten te in draaien. Niet toetasten.” 660werd miljoen draaien. Niet toe- zakken tasten.” vallig de euro groepomzet dan te ook uitgeroepen werd de van groep tot vallig ‘Onderneming het dan Jaar’.ook “Weuitgeroepen zijn de “Als ondernemer zit je op een bepaald ogenblik tot ‘Onderneming het Jaar’. “Weorgazijn dein een “Alszeer ondernemer je op een bepaald ogenblik voorbije jaren sterk van gegroeid, zowel moeilijke zit situatie”, schetst Willemen. voorbije jaren sterk gegroeid, orga-“Enerzijds in een heb zeerjemoeilijke situatie”, Willemen. nisch als door overnames. Toen wezowel wegenonderhandeld over schetst een goeie deal nischAswebo als doortoevoegden overnames.aan Toendewe wegen-voor“Enerzijds heb je onderhandeld eenbanken goeie deal bouwer groep, de overname, anderzijds ga je over met de Aswebo toevoegden de groep,een voor de overname,onderhandelingsronde anderzijds ga je met de aan banken wasbouwer mezzanine-financiering hetaan sluitstuk maandenlange mezzanine-financiering het sluitstuk een de maandenlange onderhandelingsronde om was de overname rond te krijgen”, vertelt CEO waarbij voorwaarden steeds moeilijker dreigen aan omWillemen. de overname rond te krijgen”, vertelt CEOte worden. waarbij Op de den voorwaarden dreigen Johan duur heb steeds je maarmoeilijker weinig keuze Johan Willemen. te en worden. Op den duur heb je dan maar keuze meer, dreig je verder te springen je weinig stok lang Willemen is in de bouwsector een grote naam. is. meer, en dreig je verder te springen dan je stok lang in de eenlange grotehisnaam. is. Het Willemen bedrijf kanis dan ookbouwsector bogen op een Het De bedrijf kanverwijzingen dan ook bogen op een toriek. oudste dateren al lange uit dehis-En zo kwam de Willemen Groep bij mezzaninetoriek. Deeeuw. oudste al NV uit definanciering En zo kwam de “We Willemen Groep bij mezzaninenegentiende In verwijzingen de jaren 1950dateren werd de terecht. moesten een laatste stuk negentiende eeuw. In de jaren 1950opgericht. werd de NVvan financiering terecht. “We moesten een laatste Algemene Ondernemingen Van Poppel de overname via private equity zien rond testuk Van opgericht.krijgen. van We de overname viapartner privatedie equity zien had rond te ToenAlgemene zijn vaderOndernemingen met een dochter uitPoppel het geslacht zochten een interesse zijn vader met uit het geslacht krijgen. We we zochten een partner die VanToen Poppel trouwde, deedeen de dochter naam Willemen zijn en die vonden bij Capital@Rent. We interesse stuurdenhad Van in Poppel trouwde, deed de naam die vonden we bijeen Capital@Rent. intrede het bedrijf. Later nam Johan Willemen Willemen zijnonzeencijfers en er volgde afspraak. NaWe eenstuurden uur intrede insamen het bedrijf. Later JohaninWillemen cijfers en er volgde eenHet afspraak. een uur het roer over, met een neef.nam Zij kozen 1999 wasonze de mezzanine-deal al rond. is echt Na bijzonroer over, samen met een Zij kozen in 1999der was de mezzanine-deal rond. Het is echt bijzonvoorhet een opsplitsing tussen eenneef. klassiek aannevlot gelopen”, vertelt de al bedrijfsleider. voor eenactief opsplitsing tussen eenen klassiek aanneder vlot gelopen”, vertelt de bedrijfsleider. mersbedrijf, in privé-vastgoed, een bedrijf actief in privé-vastgoed, en een bedrijf dat mersbedrijf, zich op grote werven zou richten. Dat laatste dat zich op grote werven zou Groep. richten. Dat laatste vormde de basis voor de Willemen vormde de basis voor de Willemen Groep.

“België is conservatief, dat heeft voor- en nadelen” “De crisis zorgt voor zowel kansen als bedreigingen. En het is aan de bedrijven om die kansen te zien en te anticiperen op die bedreigingen.” Anneleen Desmyter is er vast van overtuigd dat haar vastgoedbedrijf Quares de juiste combinatie in handen heeft om het succesverhaal van de voorbije jaren door te zetten. Maar toch vindt ze dat het Belgisch beleid op verschillende vlakken beter zou kunnen. Bregt Timmerman Quares is een succesverhaal. Het bedrijf is gestart in 2006 en telt ondertussen een zestigtal medewerkers. Freddy Hoorens en Herman Du Bois zijn samen met Anneleen de drie vennoten. “We concentreren ons in de vastgoedmarkt vandaag op vier grote peilers”, vertelt ze. “De peilers ‘wonen’ en ‘beheren’ bestonden al voor 2006. In 2006 kwam daar ‘beleggen’ bij. Hier structureren en managen we vastgoedfondsen: een alternatieve manier om te beleggen in vastgoed, ideaal geschikt voor mensen die weinig tijd en kennis hebben van de vastgoedmarkt, maar toch een tastbare belegging zoeken in stenen.” En er is de tak ‘innoveren’. “In deze poot willen we op een innoverende en proactieve manier naar vastgoed kijken. Neem nu de ontwikkeling van industriezones. Veel lokale overheden zijn daarmee bezig. Maar vaak hebben ze hulp nodig bij het beheer van die industriezones. Hoe baten ze de gemeenschappelijke delen uit? Hoe gaan ze energie voorzien? Waar en hoe geraken ze aan subsidies? Daar helpen we bij. Ondertussen beheren we al 175.000 vierkante meter industriegebied.”

Ten slotte vindt Anneleen dat er te weinig startkapitaal voor handen is voor startende bedrijven. “Een bedrijf zoals Google opstarten, dat is bij ons niet mogelijk. Dergelijke bedrijven draaien eerst jaren verlies vooraleer ze uit de kosten zijn. Ik ben dan ook grote voorstander van een versoepeling van de toegangswegen tot financiering van startende ondernemingen.”  www.quares.be

“De crisis laat zich ook voelen in België, maar ons conservatisme redt ons van grote schommelingen” Anneleen Desmyter

Johan Willemen: “Na Johan Willemen: “Na eeneen uur was de mezzanine-deal uur was de mezzanine-deal rond. Het is echt bijzonder al al rond. Het is echt bijzonder vlot verlopen.” vlot verlopen.”

“Voor mij was het duidelijk dat ik een geïntegreerde “Voor mij wasdie hetgrotere duidelijk ik een geïntegreerde bouwgroep wou, endat complexere bouwbouwgroep wou, dieJohan grotere en complexere bouwprojecten aankon”, legt Willemen uit. “Op die projecten aankon”, Johan Willemen uit. manier hebben we eenlegt bedrijf uitgebouwd dat “Op via die manier hebben we groei een bedrijf dat via overnames en interne zowel uitgebouwd uit bouwbedrij(Foto OSV) en interne groei zowel uit bouwbedrijven,overnames toeleveranciers als projectontwikkelaars beven, als projectontwikkelaars staat. En toeleveranciers we groeien nog elke dag. Vandaag telt ons bestaat. En dan we groeien nog elke dag.InVandaag telt ons bedrijf meer 2000 medewerkers. 2012 zetten bedrijf meer danvan 2000 2012 zettenDeze Deze alternatieve financieringsvorm heeft we een omzet neer 600medewerkers. miljoen euro,In voor 2013 alternatieve financieringsvorm heeft een een ho- howe een omzet neer van 600 voor 2013geregere kostprijs, maar schrikt Johan Willemen verwachten we uiteindelijk 660 miljoen miljoen euro, te halen.” kostprijs, maar dat dat schrikt Johan Willemen verwachten we uiteindelijk 660 miljoen te halen.” nietniet af: “Ik in toekomst de toekomst overweaf: “Ik zou zou het het in de nog nog overweMezzanine is duur, maar alsdat je dat bekijkt Het lijstje referenties oogt indrukwekkend: mogen.gen. Mezzanine is duur, maar als je bekijkt in in Het lijstje referenties oogt groep indrukwekkend: je totale financieringskost eigenlijk menteel renoveert de Mechelse het vroegeremo-je totale financieringskost valt valt dat dat eigenlijk nog nog renoveert de Mechelse groep wordt het vroegere Bovendien er ook flexibiliteit Rijksmenteel Administratief Centrum in Brussel, de mee.mee. Bovendien is erisook een een stukstuk flexibiliteit meemee Rijks Administratief Centrum in Brussel, wordt gemoeid. betalen in 2013 de investeerder verbouwing van het Wijnegem Shopping Center af- degemoeid. Wij Wij betalen nog nog in 2013 de investeerder verbouwing Wijnegem Shopping Center af-terug. terug. toevallig, omdat dit ook het duurste gerond en staanvan de het werven voor de PPS-projecten NietNiet toevallig, omdat dit ook het duurste stukstuk gerond en staan en de A11 werven voor de PPS-projecten uitfinanciering de financiering Noord-Zuid Kempen Brugge-Westkapelle in uit de is.” is.” Noord-Zuid Kempen A11 Brugge-Westkapelle de startblokken. Intussenen werkt Willemen ook aan in startblokken. “Mijn ervaring is die dat mensen die mensen je dossier zijn de eerste projecten Intussen in Afrika.werkt Willemen ook aan“Mijn ervaring is dat wel wel naarnaar je dossier zijn eerste projecten in Afrika. en cijfers kijken, je track record je groeistrategie, en cijfers kijken, je track record en jeengroeistrategie, maar vooral rekening houden Overname dankzij mezzanine maar tochtoch vooral rekening houden metmet het het per-perOvername dankzij mezzanine soonlijke: ze vertrouwen soonlijke: ze vertrouwen hunhun geldgeld toe toe aan aan jou, jou, als als bedrijfsleider. Enrekenen ze rekenen er dat op dat jij het Capital@rent nv nv In 2011 kon de Willemen Groep de Oost-Vlaamse bedrijfsleider. En ze er op jij het voorvoorCapital@rent In 2011 konAswebo de Willemen GroepEigenaar de Oost-Vlaamse terugverdienen. engagementAccent Accent Business Business ParkPark wegenbouwer overnemen. Mar- henhen gaatgaat terugverdienen. WieWie zo’nzo’n engagement wegenbouwer overnemen. aankan, zalmezzanine-investeerders in mezzanine-investeerders goeieKwadestraat Kwadestraat - B-8800 Roeselare 153 153 bus bus 0.1 -0.1 B-8800 Roeselare cel Kyndt had geenAswebo familiale opvolger enEigenaar keek dusMar-aankan, zal in een een goeie Kyndt had geen familiale opvolger en keek partner vinden”, besluit Johan Willemen. T +32 5139 2639 39- 39 - [email protected] T +32 51 26 [email protected] naarcel een overnemer. Voor Johan Willemen was het duspartner vinden”, besluit Johan Willemen. naar een overnemer. Voor Johan Willemen was het

tot ondernemer opgeleid moet worden, ondernemerschap in een onderneming waarvoor je werkt is ook van onschatbare waarde. Maar grote ondernemingen bieden zoveel zekerheden, dat je niet meer aangemoedigd wordt om zelf initiatieven te nemen. Dat is in de VS bijvoorbeeld wel veel meer aanwezig. Als de scholen daaraan zouden werken, denk ik dat het imago van ondernemers automatisch ook zou verbeteren, want dat is momenteel niet altijd zo positief.”

Ondertussen zijn de drie vennoten volop aan het bouwen aan een nieuw project. In de loop van dit jaar zou het bedrijf, volgens insiders, naar de beurs trekken met een eigen vastgoedbevak. Quares wil hiermee vooral investeren in binnenstedelijke winkelcentra. Met de derde Brusselse beursintroductie in vier jaar tijd, zal het bedrijf in de toekomst dus nog vaak in de spotlight staan.

$

Anneleen is tevreden met de gang van zaken bij Quares. “De crisis laat zich ook voelen in België, maar ons conservatisme redt ons van grote schommelingen in vastgoedwaardes, in tegenstelling tot Nederland. Daar hebben ze ook een bijzondere vorm van financiering. Je kon tot op heden een lening aangaan, zonder het kapitaal terug te moeten betalen. Het was een soort van lening, anticiperend op de kans dat je het huis binnen een paar jaar wel verkocht zou krijgen en dan de volledig geleende som zou terugbetalen. In België zijn we op Anneleen Desmyter, Quares: dat vlak een stuk conservatiever. En gelukkig maar.”

“In grote bedrijven is het zo veilig dat je niet meer aangemoedigd wordt om initiatief te nemen.”

Maar dat conservatisme heeft ook valkuilen, vertelt de jonge CEO. Zo is ze ervan overtuigd dat ondernemerschap in de scholen veel te weinig wordt aangemoedigd. “Niet dat elke leerling

INSPIRATIE

37

Ziet u al de mogelijkheden? De Tijd geeft u inzicht in wat er leeft in onze economie, ondernemingen en financiële markten. Van dinsdag tot zaterdag aan uw ontbijttafel, 24u op 24 via tijd.be, op uw tablet of smartphone. Met De Tijd neemt iedereen de juiste beslissingen, zakelijk en privé.

Ontdek nu De Tijd gedurende 3 maanden en ontvang 1 maand gratis. Surf naar www.tijd.be/voka

PIETERJAN BOUTEN, SHOWPAD

Lessen uit de VS Showpad is de spin-off van appmaker In the Pocket. Deze Gentse start-up, die een gat in de markt heeft gevonden met een app voor verkoops- en marketingtoepassingen, richt zijn peilen volop op de VS. “Het is zonder meer onze ambitie om een groot bedrijf uit te bouwen, en België was daar een vruchtbare bodem voor. Al kunnen we nog veel leren van de Amerikaanse ondernemerscultuur”, vertelt mede-oprichter Pieterjan Bouten. Bregt Timmerman Showpad werd twee jaar geleden opgericht. Het bedrijf heeft met zijn 22 medewerkers ondertussen klanten van Australië tot Zuid-Afrika, en het is nu volop zijn positie op de Amerikaanse markt aan het verstevigen. “Hier zit voor ons veel potentieel. De markt is groter en het gaat sneller”, vertelt Pieterjan vanuit San Francisco. Hun Amerikaans hoofdkantoor is sinds kort daar gevestigd. “Tenslotte is deze stad de technologiehub van de wereld. Facebook en Twitter zijn onze buren.” Pieterjan schrijft de indrukwekkende groei van Showpad toe aan twee dingen: “Keihard werken, maar ook goeie medewerkers. Dat is alvast een eerste grote verschil tussen de VS en België. Je vindt in de VS makkelijker goeie verkopers. In België vind je zeer kwalitatieve ontwikkelaars. En ze zijn betaalbaarder dan in San Francisco. In Silicon Valley is de concurrentie moordend en de lonen van ontwikkelaars swingen de pan uit.” Het feit dat er zoveel goeie ontwikkelaars zijn in België, schrijft Pieterjan toe aan het excellente onderwijssysteem. “Maar in België is er te weinig aandacht voor ondernemerschap. In de VS wordt het er met de paplepel ingegeven. Zo wist ik niet hoe ik een vennootschap moest oprichten toen ik afstudeerde. Een positief imago rond ondernemerschap hangt daarmee samen. Waarom is ondernemerschap zo belangrijk? In België heeft dat vooral een connotatie van ‘veel geld verdienen’. Maar dat is slechts een onderdeel van het verhaal. Zo kijken ze in de VS naar je team, je ideeën en de impact die je hebt op de maatschappij. Zij gunnen je je succes en helpen je graag waar het kan zonder onmiddellijk iets terug te vragen. En dat geeft zoveel energie, zo’n goeie vibe.”

tijd.be

Pieterjan vindt het de taak van iedereen om mee te werken aan een positiever imago. “Niet enkel scholen, ook wijzelf moeten

de boer op om ondernemerschap te promoten. Ik merk vaak in België dat mensen hun businessidee niet willen delen. Ze zijn bang dat het gestolen zou kunnen worden. Een idee op zich brengt nochtans niks op, de uitwerking ervan wel.”

#Pieterjan Bouten,

Showpad: “De technologiecluster die in Gent ontstaan is, is niet te onderschatten.”

Een andere manier om ondernemerschap te stimuleren, is een betere verloningsmethodiek. “Bij ons is de regel: hoe ouder je bent, hoe meer je verdient. In de VS is loon afhankelijk van je productiviteit en de waarde die je bijdraagt aan het bedrijf. Dat laat productieve en creatieve medewerkers toe om meer geld te verdienen. Zo kunnen ze zelf een sterkere basis creëren om op jonge leeftijd een eigen onderneming op te starten.” Toch heeft ons land volgens de jonge CEO heel wat troeven. “Naast ons schitterend onderwijs, zijn we goed in ons aanpassen aan nieuwe culturen en situaties, dat wordt in het buitenland enorm naar waarde geschat. We hebben ook een goeie werkethiek, we zetten door en we blijven met beide voeten op de grond staan. Er is in België ook een zekere dynamiek voor technologiebedrijven. Kijk naar de cluster die in Gent is ontstaan. Dat is niet te onderschatten.”

“Als je een goed product hebt en je kan het goed verkopen is er altijd business te doen” Pieterjan Bouten De crisis vindt Pieterjan een goeie periode om een business op te starten. “Wij zijn ook in volle crisis opgestart. En veel grote bedrijven hebben dat in het verleden gedaan. Zo konden ze zich goed organiseren voor als de economie terug betert. Trouwens, als je een goed product hebt, dat tijd en geld kan besparen én je kan het goed verkopen, dan is er nog steeds business te doen. Crisis of geen crisis.”  www.showpad.com

(*) Aanbod enkel geldig voor niet-abonnees in België tot en met 15 december 2013.

INSPIRATIE

39

#bryo

Klanten aantrekken dankzij Conversie2 Newance-oprichter Mathieu Voet en PLATO-deelnemer Jochen Roef gaan onder de naam Conversie2 workshops organiseren die innovatieve ondernemers helpen om hun doelgroep te bereiken en te overtuigen. De trajecten bestaan telkens uit tien workshops: je neemt een kijkje in het hoofd van je klant en tot slot leer je hoe je daarin aanwezig blijft. www.conversie2.be

Scoren vanaf de zijlijn

Tablebooker lanceert restaurant-app

Voetbal is big business en voor de clubs is het dus primordiaal om zich continu te professionaliseren. Het online managementplatform ProSoccerData kan daarbij helpen, ongeacht de organisatiegrootte. “We leveren diensten aan zowel amateurclubs als aan RSC Anderlecht.” Dimitri Cologne

De online reservatietool Tablebooker werd begin november met succes gelanceerd. Tablebooker wil zowel de foodie als het restaurant faciliteren. De foodie kan kiezen uit een mooi aanbod aan eetgelegenheden, terwijl de restauranthouder een goed overzicht krijgt om zijn tafelmanagement op punt te zetten. www.tablebooker.be

ProSoccerData werd dit najaar officieel in gebruik genomen, maar aan de technologie werd al langer gesleuteld. Ook de oprichters kunnen reeds de nodige adelbrieven voorleggen. Kevin Vermeulen heeft 13 jaar ervaring in de voetbalsector. Zijn partner Jan De Laet is tien jaar aan de slag als freelance webdeveloper.

Skara realiseert kapitaalverhoging Skara, gespecialiseerd in slijpgereedschappen, heeft een kapitaalverhoging gerealiseerd dankzij een investering van het durfkapitaalfonds The Talent-Capital Bridge. Ook enkele privé-

Met hun platform willen ze clubs maximaal laten focussen op hun core business: voetbal. “Dit doen we door alle data – gaande van medische historiek tot trainingschema’s – te bundelen in één gecentraliseerd online systeem”, vertelt het duo. “ProSoccerData garandeert een efficiënte interne communicatie, een kosten- en tijdsreductie en nieuwe analyseopportuniteiten die de sportieve beslissingsprocessen objectief ondersteunen.”

investeerders tekenden mee voor de toekomst van Skara. Het West-Vlaamse bedrijf van Bryo-ondernemer Bert Thyvaert wil dankzij de injectie blijven doorgroeien. www.skara.be

Laureaten Battle of the Bryo’s 2013 Mobiliteitstechnologiebedrijven Carambla en Motosmarty kroon-

Het platform laat zich kenmerken door een hoge gebruiksvriendelijkheid en heel wat maatwerkmogelijkheden. Maar ook de veelzijdigheid springt in het oog.

den zich in oktober tot winnaars van de Battle of the Bryo’s. Door deze overwinning komen beide in aanmerking voor de finale van Get in the Ring, een internationale venturing contest in Amsterdam eind deze maand. www.bryo.be

Bryo te gast in Istanbul Op 15 oktober werd Bryo voorgesteld tijdens Eurochambres Economic Forum, een congres met directeurs en vertegenwoordigers van Kamers van Koophandel uit 38 landen. Heel wat landen toonden interesse om het startersconcept ook bij hen te lanceren. Tijdens het aansluitende debat bleek vooral de nood aan crowdfunding het grootste werkpunt te zijn. www.eurochambres-economic-forum.eu

Bryo staat voor Bright en Young en is het startersproject van Voka. Het project biedt jonge, beloftevolle ondernemers gedurende twee jaar begeleiding aan tijdens de opstart van hun zaak. BNP Paribas Fortis is stichtende partner. Bryo wordt ook ondersteund door Deloitte Fiduciaire, SD Worx en de Vlaamse

Founders Kevin Vermeulen (rechts op de foto) en Jan De Laet Business Online managementplaform voor professionele (en amateur-) voetbalclubs Oprichting 2013 Droom Eerst een meerwaarde voor de Belgische voetbalwereld zijn. Van daaruit doorgroeien.

overheid (Startersinitiatieven Vlaanderen).

40

ProSoccerData vond meteen ingang bij clubs uit de derde en tweede divisie maar ook bij RSC Anderlecht. Dat zijn referenties die tellen en het concept mee vormgeven. “RSCA is als één van de early adopters een absolute meerwaarde geweest. De aanwezige expertise en hun innoverende jeugdopleiding bleken uiterst waardevol om ons platform voetbalinhoudelijk en organisatorisch af te toetsen.” Toch is ProSoccerData niet enkel voor professionele teams een handige tool. “We willen ook aan amateurclubs de mogelijkheid bieden om via een basisplatform de operationele werking naar een hoger niveau te tillen. Hun feedback is even belangrijk voor ons”, benadrukt Vermeulen. De twee ondernemers proberen zich zo binnen elk niveau te verankeren in de Belgische voetbalsector. Al ligt daar meteen de grootste uitdaging. Ons land doet het inzake professionalisering slechter dan andere West-Europese competities. “Door complexe politieke structuren hinken we budgettair en infrastructureel achterop. Onze jeugdopleidingen en voetbalknowhow is wel top. Vele Belgische clubs begrijpen daarom dat jeugdopleiding en een goed management daarvan belangrijk zijn. Onze Rode Duivels en Belgen actief in het buitenland zijn alvast prachtige ambassadeurs.”

Meer informatie op www.bryo.be

www.prosoccerdata.be

BRIGHT & YOUNG

Michiel Hendryckx gaat voor Vokatribune maandelijks op pad om Bryo-ondernemers in beeld te brengen. Bekijk alle portretten op www.voka.be/bryoportretten

SOFIE VERHALLE, TALKING HEADS

Succesverhaal van 140 tekens 2008 was een scharniermoment in de doorbraak van social media. Datzelfde jaar richtten enkele online specialisten Talking Heads op: een van de eerste Belgische social media agencies. Managing partner Sofie Verhalle licht de meerwaarde van de hashtag toe.

gens gaan we over tot actie. Soms organiseren we korte campagnes maar grotendeels mikken we op langetermijnverhalen.”

Dimitri Cologne

Het uitvoerend werk kan op twee manieren. “Voor sommige klanten, vooral uit de sector van de fast moving consumer goods, verzorgen we het volledige traject. We posten updates en berichten, leggen de juiste accenten, we meten het engagement en sturen constant bij. Daarnaast geven we ook bottom-up advies via intensieve coachings waardoor men de social mediastrategie zelf kan uitvoeren. Hoe dan ook zorgen we dat onze klanten on track blijven.”

Adverteerders maken vandaag extra budget vrij om ‘likes’ en ‘trending topics’ te genereren en om social mediastrategieën te implementeren. Het is jargon dat de klok rond bij Talking Heads weerklinkt en vervolgens wordt toegepast in de operationele werking van hun klanten. Dat zijn zowel commerciële spelers als overheden, want anno 2013 is social media als communicatietool incontournable. Vijf jaar geleden was dat anders. Netwerken zoals Facebook en Twitter begonnen aan een fenomenale expansie maar het potentieel moest nog door de bedrijfswereld ontdekt worden. Dat gebeurde geleidelijk, ook in ons land. “De crisis dwong ondernemers om creatief te zijn en nieuwe pistes te proberen. De toenmalige oprichters van Talking Heads kregen daarom van hun klanten de vraag om naast de gebruikelijke digitale services ook social mediadiensten aan te bieden”, zegt Sofie Verhalle.

Wij brengen u de energie Dag en nacht, veilig en bedrijfszeker

Vanuit die verzuchting ontstond Talking Heads en het Gentse bureau maakte al snel furore. “Initieel zouden we focussen op kmo’s, maar de eerste geïnteresseerden waren Nike en Kinepolis. We kwamen dus meteen terecht in een segment van klanten bij wie social media in het DNA zat en dus ook in het marketingbudget paste.”

Voor u en uw onderneming

“Onze focus lag op kmo’s maar de eerste geïnteresseerden waren Nike en Kinepolis” Sofie Verhalle Talking Heads werkt volgens drie basisprincipes: ‘Luisteren, denken en doen’. Verhalle legt uit: “De klant wil social media aanwenden om zijn cijfers op te drijven en om een relatie uit te bouwen met zijn doelgroep. We maken een analyse die overeenstemt met deze doelstellingen, werken strategieën uit en vervol-

Dat social media niet langer een middel tegen de verveling is, wordt duidelijk als het aantal gespecialiseerde communicatiebureaus in kaart wordt gebracht. Ook hogescholen en universiteiten erkennen het belang. Dat getuigen de postgraduaten die zowat volledig geënt zijn op social mediastrategie. Voor Talking Heads is dat een goede zaak. “Concurrentie houdt je scherp, want er zijn altijd nieuwe sectoren en spelers om te ontdekken. Het is ook de perfecte manier om je te onderscheiden. Wij doen dat door duurzaamheid te garanderen, resultaatgericht te werken en social media te integreren met andere communicatietools.” Die integratie is voor Talking Heads meteen een eerste aanzet om te evolueren naar een social business. “Social media zal niet langer als aparte discipline naar voren geschoven worden, maar deel uitmaken van de volledige bedrijfswerking.” Wat de toekomst brengt voor social media en dus ook Talking Heads valt af te wachten. Al is Verhalle zeker dat een sluimerend engagement van de doelgroep nog even uitblijft. “Social media is zowel voor commerciële spelers als voor overheden een ideale manier om open te communiceren met hun doelgroep. Daar worden zowel zij als hun klanten beter van.” www.talkingheads.be

© ID / Lieven Van Assche

$Sofie Verhalle, Talking

Heads: “Op termijn zal social media deel uitmaken van de volledige bedrijfswerking.”

www.eandis.be INSPIRATIE 9030721_VOKA Tribune_h310xb220mm_sd.indd 1

18-10-13 14:49

43

^Frederik Vandermarliere, J. Cortès:

“Er zijn voor ons nog heel wat redenen om in België te blijven produceren.”

f j i r d e b e j t b o b k mee ? oo J. Cortès Cigars bestaat dit jaar 88 jaar. De grootvader van Frederik Vandermarliere, koster Maurits Vandermarliere begon in 1926 in Moen, West-Vlaanderen met sigaren rollen op zijn zolderkamer. “Dat was toen een ware rage”, vertelt Frederik. “In die tijd waren in Vlaanderen meer dan tweehonderd sigarenfabrikanten. In Nederland driehonderd. Eigenlijk waren sigaren toen wat apps vandaag zijn.” Maurits Vandermarliere merkte dat zijn sigaren vlot de deur uit gingen, en hij besloot om ze in een eigen winkeltje te verkopen, samen met wat drank en papierwaren. De verkoop ging vlot, hij kon een eigen fabriekje openen. Toen de kinderen de zaak overnamen, besloot zoon Guido om zich enkel te concentreren op de productie van sigaren. Al de rest verdween. Het was Guido Vandermarliere die er, samen met zijn broers, in slaagde om het bedrijf internationaal op de kaart te zetten. Van de tweehonderd Vlaamse sigarenproducenten slaagden er uiteindelijk vier in om te overleven.

Binnenkort een RECEPTIE OF FEEST op het werk? Zorg er voor dat iedereen veilig thuis raakt!

TOON JOUW ENGAGEMENT en ontdek de mogelijke sensibiliseringsinitiatieven op

ikbob.be/nl/bobjijmee

FREDERIK VANDERMARLIERE, J. CORTÈS CIGARS

ADVOCAAT

GROEIEN Een advocaat. Een essentieel onderdeel in de groei van elke onderneming. Ondernemen is passie. Plannen, keuzes maken en vooruit denken. Om te groeien en groter te worden. Uiteraard zonder oog voor detail te verliezen. Want ondernemen wordt steeds moeilijker. De wet verandert voortdurend en er komen om de haverklap nieuwe regels bij. Daarom staat GSJ Advocaten voor u klaar. Een team met kennis in de meest uiteenlopende gebieden, die onze passie zijn. Wij pakken de problemen aan nog voor ze zich voordoen. Zo kunt u steeds de juiste keuzes maken en zetten we samen de puntjes op de ‘i’.

Groeien met een familiestrik “De sigarenmarkt staat onder druk, maar er zijn wereldwijd nog heel wat kansen, en als die zich voordoen, dan zullen we klaar staan.” Frederik Vandermarliere, nieuwbakken CEO van familiebedrijf J. Cortès Cigars zal verder werken aan het stevige pad dat vader Guido Vandermarliere voor hem heeft geplaveid. “En zoals in het verleden moet de groei stap voor stap gebeuren, we moeten voldoende buffers aanhouden voor als het slechter gaat.” Bregt Timmerman

Frederik heeft dit jaar de fakkel overgenomen in de dagelijkse leiding van het Zwevegems familiebedrijf. En hij staat voor heel wat uitdagingen, want de sigarenmarkt krimpt al 45 jaar in West-Europa, de sleutelmarkt van J. Cortès. Maar het is met jaarlijks een slordige 6 miljard gerookte sigaren nog steeds de grootste prooi, met Frankrijk en Spanje op kop. “Het wordt ons niet gemakkelijk gemaakt, we mogen niet meer met onze consumenten communiceren, de productvoorschriften worden steeds strenger en de waarschuwingen op de verpakking moeten steeds groter. Onmogelijk dus om de markt nog te vergroten, we moeten hier proberen om marktaandeel af te snoepen. In Centraal Europa is het een ander verhaal, daar zijn er volgens mij nog immature sigarenmarkten, maar ook daar zal er van een explosie geen sprake zijn.”

FRIGO De echte groei zal in de toekomst uit Azië komen, denkt Frederik. Ter voorbereiding op zijn opvolging is hij vijf jaar geleden 3,5 jaar lang de plant in Sri Lanka gaan leiden. Die ervaring in Azië heeft op de jonge CEO een blijvende indruk nagelaten. “De ondernemersgeest, het enthousiasme, de wil om te groeien en beter te doen is er zo sterk, dat blijft inspireren. Bijvoorbeeld, het enthousiasme bij ons om van een oude naar een nieuwe frigo over te schakelen is in niets te vergelijken met hun enthousiasme om van geen naar wel een frigo te gaan. Dat enthousiasme verwacht ik ook bij luxeproducten zoals sigaren. Toegegeven, de markt is nog pril, en hij is niet gemakkelijk te penetreren of te bewerken. In Singapore is roken bijvoorbeeld nog strikter aan banden gelegd dan bij ons. En het Midden-Oosten heeft ook nog heel wat drempels. We spreken over een termijn van jaren, maar het komt er zeker aan, we houden ons klaar.” $

Mechelsesteenweg 27 - 2018 Antwerpen - T +32 3 232 50 60 - E [email protected] - www.gsj.be

INSPIRATIE

45

“We zouden sneller kunnen groeien, maar we kiezen liever voor een stevige basis” Frederik Vandermarliere

COGNAC De sleutel tot succes in alle markten is volgens Frederik een goed salesteam. “Iemand die je merk verkoopt moet ermee gaan slapen en ermee opstaan. Hij moet onze waarden belichamen. En we moeten blijven innoveren met nieuwe smaken en combinaties, en inspelen op trends.”

FAMILIE Dat Frederik de nadruk legt op export en groeimarkten, heeft te maken met de ‘weg van de kerktoren’-mentaliteit van zijn vader. Sinds 1986 is het bedrijf actief in Sri Lanka, daar werken ondertussen 1.350 mensen voor het bedrijf. Er worden ook sigaren gemaakt, maar het belangrijkste werk is het uitsnijden van het dekblad, dat uiteindelijk vervoerd wordt naar België, waar de sigaren afgewerkt worden. Het bulk van de sigaren wordt nog steeds in de twee productie-eenheden in West-Vlaanderen afgewerkt. “Natuurlijk is het goedkoper om dat elders te doen”, betoogt Frederik, “maar het loont toch om hier te blijven. Om verschillende redenen. We zitten dicht bij onze grootse markten. We werken hier aan innovatie. We kunnen ons productieproces beter in het oog houden, het is moeilijk om verbeteringen te zien als je productie aan de andere kant van de wereld zit. En bovenal, we zijn een familieonderneming, we hebben een sociale en maatschappelijke rol te vervullen, niet alles hoeft om winstmaximalisatie te draaien.”

J.Cortès heeft onlangs een groot stuk bouwgrond gekocht langs de E17 in Deerlijk. Daar moet binnen afzienbare tijd een volledig nieuwe vestiging komen, die de 150 medewerkers uit de twee vestigingen in Zwevegem, waar de verpakking, distributie en administratie gebeurt, en Handzame, waar de sigaren worden gemaakt, onder één dak terecht moeten komen. “Met deze beslissing wil ik vooral het familiegevoel nog versterken, en ik denk dat dat de productie ook ten goede zal komen. Wanneer de bouw zal starten hangt af van de overheid, en hun beslissing om het ons al dan niet nog moeilijker te maken.” De sigarenmarkt zal altijd blijven bestaan, besluit de CEO nog. “Er zullen steeds mensen zijn die willen nagenieten van hun maaltijd, terwijl ze rustig een sigaar roken met een glaasje cognac.”

De geleidelijke groei is een strategie die ondertussen vruchten heeft afgeworpen. J. Cortès mag zich vandaag rekenen tot een van de tien grootste sigarenmakers ter wereld met een marktaandeel van acht procent in Europa. Jaarlijks produceert het bedrijf vijfhonderd miljoen sigaren onder de merken J. Cortès, Neos en Amigos. Die worden naar meer dan tachtig landen geëxporteerd. “Daar mogen we best trots op zijn”, zegt Frederik, “tegenover drie jaar geleden produceren we honderd miljoen sigaren meer, terwijl de wereldmarkt stagneert.”

Sint-Romboutskerkhof 2 2800 Mechelen

Event Registration

+32 15 344 760 www.mixx.be [email protected]

Messagewalls

J. Cortès Cigars Product: sigaren, 500 miljoen per jaar Wereldpositie: in de top tien, 8% Europees marktaandeel; 2.5% wereldwijd Omzet: 60 miljoen euro (J. Cortès Cigars nv en Neos nv geconsolideerd) Aantal medewerkers in België: 150

Een soortgelijk verhaal is te horen bij de groeistrategie. “Snelle groei mag geen doel op zich zijn. Groei is nodig, en we zouden sneller kunnen groeien. Maar we kiezen liever voor een stevige basis. Zo hebben we een groot kapitaal steken in onze voorraad. Daarmee kunnen we twee jaar lang blijven produceren. Zeker voor onze sector is dat een enorme meerwaarde, je weet niet wat er in de toekomst met je grondstof kan gebeuren. ‘Bouw die voorraad toch af’, zeggen de banken, ‘zodat je sneller kan groeien’, maar daarin geloven we niet. Het is soms nodig om het stof te laten neerdwarrelen en alles terug even op een rijtje te zetten.”

SERVICE RENTAL SALES

Wireless Voting

Export: naar meer dan tachtig landen wereldwijd

www.jcortes.com

Verhuur van kwalitatief en stijlvol meubilair voor alle beurzen en events

van os - sonnevelt kwalitatieve en stijlvolle stoelen ❘ krukken ❘ zetels ❘ tafels ❘ bureaumeubilair ❘ kasten ❘ vitrine-

kasten ❘ toonbanken ❘ rekken ❘ conferentiemateriaal ❘ koelkasten ❘ diepvriezers ❘ kapstokken elektrotoestellen ❘ toebehoren ❘ tapijttegels

46

INSPIRATIE

Weversstraat 12 • Industriepark BE 1840 Londerzeel • T +32 (0)52 30 36 36 • F +32 (0)52 30 36 38 • [email protected]

www.vanos.eu

Materialise trekt naar beurs De Belgische specialist in 3D-printing Materialise trekt wellicht naar de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq. De beursgang zou 70 tot 100 miljoen dollar kunnen opleveren. Het bedrijf kan daarmee profiteren van het grote beleggersenthousiasme voor 3D-printing. De technologie wordt al geruime tijd op bedrijfsniveau gebruikt, maar de consumentenmarkt komt nu ook steeds meer in zicht. Eerder dit jaar trokken al twee sectorgenoten van Materialise succesvol naar de beurs. The ExOne Co en VoxelJet zijn sinds hun beursdebuut in marktwaarde verdrievoudigd. www.materialise.com

BrightEye haalt grote order binnen

6,4 procent

generatiegeschenk.be wil jeugdwerkloosheid aanpakken

“Minder files, minder ongevallen”

Jonge ‘starters’, die nog geen eerste werkerva-

De beslissing over de uitbreiding van de Brusselse ring is een zeer goe-

ring hebben opgedaan, kunnen zich via de website

de zaak. “Het is uitstekend nieuws voor alle mensen en bedrijven die

www.generatiegeschenk.be inschrijven voor een

gebruik maken van de ring”, zegt Jo Libeer. Toch is deze oplossing niet

bedrijfsstage van één maand. Ze worden dan bege-

voldoende. Er is ook een duurzame combinatie van verschillende ver-

leid door een ‘stopper’, een werknemer die binnen

voersmiddelen nodig. Het is nu van cruciaal belang dat er vaart wordt

de vijf jaar met pensioen gaat en die graag zijn er-

gemaakt in het dossier. “Men mag geen tijd meer verliezen. Procedu-

varing doorgeeft aan een jongere. Het project moet

res en budgetten moeten snel volgen. De eerste spadesteek is immers

de hoge werkloosheid aanpakken. Voor bedrijven

voor ten vroegste 2016. Het duurt nog zeker 7 jaar voor de eerste wa-

kan het helpen om jong talent aan te trekken en oud

gens op de nieuwe ring rijden.”

talent gemotiveerd te houden. Vlaanderen telde eind oktober 229.127 niet-werkende werkzoekenden. Een op de vier van die niet-

Het aantal starters is tijdens de eerste negen maanden van 2013 met 6,4 procent afgenomen in

werkende werkzoekenden zijn jongeren onder 25

Gezocht: een job die u 40 jaar gelukkig houdt

Vlaanderen. Starters vormen nochtans de kern van economische groei. Zonder starters, geen

jaar. Een belangrijke reden voor de jeugdwerkloos-

Roeselaars automatiseringsbedrijf BrightEye vierde dit najaar zijn

nieuwe ondernemingen en dus geen nieuwe jobs. Er zijn enkele maatregelen die genomen kunnen

heid is het gebrek aan ervaring, dat blijkt uit een en-

tienjarig bestaan met een flinke order. Puffin Produce, een bedrijf in

worden om meer mensen warm te maken om een eigen onderneming te beginnen. Zo moet het

quête van de VDAB.

Wales dat aardappelen inpakt, plaatste een order van acht miljoen

onderwijs het ondernemerschap bij leerlingen beter aanmoedigen en ontwikkelen. Het kan ook het

euro voor een specifiek softwareprogramma om alle bedrijfsproces-

imago van ondernemerschap verbeteren. Startkapitaal meer toegankelijk maken kan ook helpen,

“Bedrijven vinden een werkkracht met ervaring nog

hun werknemers te motiveren. “We kunnen er niet onderuit dat we al-

sen te optimaliseren. Met het softwareprogramma van BrightEye kan

net als loon minder afhankelijk maken van anciënniteit en meer van productiviteit en meerwaarde

belangrijker dan vroeger”, zegt Sonja Teughels, ad-

lemaal langer moeten gaan werken. De hamvraag is dus hoe je car-

Puffin Produce alle verpakmachines, wegers en printers aansturen.

voor de onderneming. Dat zal binnen de onderneming het ondernemerschap van werknemers aan-

viseur bij het Voka-kenniscentrum. “Dat komt om-

Ook de track & trace-diensten zijn eenvoudig beschikbaar. De inves-

wakkeren, wat ook tot nieuwe starters kan leiden.

dat ze de ervaring stilaan voelen wegstromen uit

mercieel directeur bij Delta Lloyd Life. In het verle-

verlengt naar 40 jaar”, zegt Jo Libeer. “Ondernemers zijn op zoek naar

tering zal voor het Welshe bedrijf veel voordelen opleveren. Volgens

hun bedrijf. De komende vijf jaar gaan 312.000 ba-

den heb ik al jongeren met mij laten meelopen naar

modellen waarin hun werknemers zo comfortabel mogelijk kunnen

berekeningen kan het bedrijf 120 procent meer produceren met het-

byboomers met pensioen. Bedrijfsleiders willen die

klanten en administratief werk laten doen. Iemand

functioneren. Toch zal dat onvoldoende zijn als tussen de oren van de

zelfde personeelsbestand. www.brighteye.be

ervaren werknemers vervangen door andere men-

met een opleiding als administratief bediende is hier

mensen niet de overtuiging leeft dat langer werken er nu eenmaal bij-

sen met ervaring. Daarom is die eigenschap op een

zeker voor een maand welkom. Of dat niet veel van

hoort. Dat motivatieprobleem kun je oplossen door goed leiderschap

sollicitatiegesprek belangrijker dan ooit.”

mijn tijd gaat vergen? Tja, het is de moeite waard.

van mensen die gepassioneerd zijn door jun job.”

Dumolin doet overname

Nieuwe Vokawijzer voor intellectuele eigendom Kennis en innovatie worden te pas en te onpas

ren. Zo moet het mogelijk worden om met innovatie

aangeduid als het enig resterende Westers kroon-

werkelijke waarde te creëren uit intellectuele eigen-

centerbedrijf IPG International de Belgische tak van het de Nederland-

juweel en de uitweg bij uitstek voor ondernemingen

dom. Niet langer enkel innovatie, maar waardevolle

se SNT groep gekocht. Het bedrijf was al marktleider in contactcenters

uit de crisis. Ze hebben echter slechts commerciële

innovatie, oftewel ‘innovalue’.

en daarmee versterkt het zijn positie door de omzet met de helft te

waarde als ze beschermd worden door intellectuele

doen stijgen tot 75 miljoen euro. Vorig jaar was er op een omzet van

eigendomsrechten.

spelers uit de telecomsector, financiële wereld en de farmasector. Het

Daarom heeft de aandacht voor intellectuele eigen-

bedrijf mag onder meer Belgacom, Telenet, Infrax en Kone tot zijn klan-

dom in ondernemingen de laatste jaren een spec-

tenbestand rekenen. www.ipggroup.eu

taculaire vlucht genomen. Zo wordt bijvoorbeeld het aandeel van intellectuele eigendom in het netto vermogen van alle ondernemingen in de Verenigde Staten op 40 procent geraamd.

Beaulieu en Ragolle bundelen krachten

Ondanks het stijgend aantal registraties blijven veel

U kunt als Voka-lid deze Vokawijzer gratis bestellen via [email protected].

November 2013

Hoe uw intellectuele eigendom valoriseren? Aanbevelingen om uw intellectuele eigendom maximaal te laten renderen

over het commercieel rendement van registraties en Beaulieu International Group en Ragolle hebben een overeenkomst

intellectuele eigendom in het algemeen. Om de erva-

afgesloten voor een verregaande samenwerking voor de meubelstof-

ringen van ondernemingen met intellectuele eigen-

fencollectie van Ragolle. De gecombineerde knowhow en de leiders-

dom beter te kunnen inschatten, liet Eubelius in sa-

positie op de wereldwijde markt zal de marktpositie van beide merken

menwerking met het onderzoeksbureau Insites een

versterken. Na de overname in januari 2013 van de collectie meubel-

bevraging uitvoeren bij Vlaamse ondernemingen. Het doel van deze Vokawijzer is om op basis van dit

en hoogwaardige productengamma nu nog verder kunnen aanvullen.

onderzoek en via zeven concrete aanbevelingen het

www.bintg.com

rendement van de intellectuele eigendom die in uw

Carl Witterwulghe (60) uit Strombeek-Bever doet

geeft me een goed gevoel om mijn ervaringen met

graag mee aan het project. “Ik ben adjunct-com-

anderen te delen.”  www.generatiegeschenk.be

Quote

Deze tweet komt van Edwin De Boeck, hoofdeconoom bij KBC. Onze handelsbalans is inderdaad al enkele jaren fors aan het verslechteren. Het wordt dringend tijd dat de regeringen een verbetering van die balans als hoge prioriteit stellen. Want die balans is de ultieme graadmeter van de concurrentiepositie van ons land, het toont onze in- en uitvoer. De grote schuldige voor de verslechtering zijn de hoge loonkosten. Samen met de hoge energieprijzen zorgen ze ervoor dat Belgische exportbedrijven het steeds moeilijker hebben om met het buitenland te concurreren. De regeringen moeten dus een verbetering van de handelsbalans als doelstelling vooropstellen, met een doordacht beleid. Het uitstellen van relancemaatregelen is hierbij onaanvaardbaar.

stoffen van Tissat Interior Fabrics zal Beaulieu International Group dankzij de samenwerking met Ragolle Fabrics haar huidige creatieve

rières in België, die vandaag gemiddeld iets langer dan 29 jaar duren,

“Weer geen akkoord over concurrentiepact, weer geen sense of urgency. En de betalingsbalans? Zij blijft verslechteren”

Vokawijzer 29

ondernemingen in Vlaanderen met vragen zitten

Werkgevers moeten dringend op zoek naar alternatieve manieren om

Eigenlijk is het overdragen van kennis wel leuk. Het

De Kortrijkse zakenman Christian Dumolin heeft met zijn Brussels call-

47 miljoen euro een nettowinst van 1,1 miljoen euro. IPG bedient grote

Het langdurig ziekteverzuim in België heeft een recordpeil bereikt.

onderneming aanwezig is, maximaal te laten rende-

Vokawijzer 29.indd 1

Logistieke sector in Antwerpen onder druk De logistieke sector in Antwerpen staat onder druk. Die waarschuwing geeft Voka nu Wim Bosman Belgium zijn logistieke hub in Wommelgem sluit wegens de files in en rond Antwerpen. Naast de mobiliteit kaart Voka ook de wet-Major aan. Die wet, die bepaalt dat enkel erkende havenarbeiders mogen werken in het havengebied, moet volgens Voka dringend gemoderniseerd worden om de logistieke activiteiten in het havengebied te vrijwaren.

Informatiesessie EU-subsidies Europese subsidies voor onderzoek en innovatie zijn onvoldoende gekend bij de Vlaamse bedrijven. Omdat het vaak onbekend (en onbemind) terrein blijft, blijven heel wat opportuniteiten onbenut. Daarom organiseert Voka een informatiesessie die haar leden wegwijs zal helpen in de mogelijkheden die Europa biedt. Diverse sprekers zullen het hebben over Horizon 2020, de werking van Vleva en de EU-subsidiewijzer. De sessie vindt plaats in de kantoren van Voka Brussel, vanaf 13u00 op 13 december. Dit evenement is gratis voor Voka-leden.

Inschrijven via www.voka.be/eusubsidies

7/11/13 09:39

Download onze App

48

ACTUEEL

49

Agenda www.voka.be/antwerpen-waasland

www.voka.be/kempen

iPad voor professioneel gebruik

Meet & Greet Turkije & Iran

Professioneel Ipadgebruik

Prijs Kempen Internationaal

PLATO infosessie

3/12, 11u00 | Voka (Antwerpen)

12/12, 17u00 | Voka (Antwerpen)

6/12, 08u00 | Voka (Geel)

12/3 2014, 10u00 | Thomas More (Turnhout)

2/12, 18u00 | Voka (Hasselt)

Eindejaarsreceptie

Bedrijfsbezoek AVT

Dag van de HRM

Sales in 2020

4/12, 18u00 | Hospitality Center – Sportpaleis (Antwerpen)

12/2 2014, 15u30 | AVT (Essen)

Ontbijtsessie: Uw aansprakelijkheden als leidinggevende

14/3 2014, 11u00 | Aldhem Hotel (Grobbendonk)

3/12, 18u00 | Voka (Hasselt)

De dag van de managementassistent(e)

1/4 2014, 15u30 | Antwerp DC (Antwerpen)

Basisopleiding Leiding geven voor eerstelijnsverantwoordelijken

4/12, 09u00 | Voka (Hasselt)

TEL. 03 232 22 19

6/12, 09u00 | Radisson Blu Astrid Hotel (Antwerpen)

KunstKamer: Bezoek extern depot KMSKA 10/12, 18u00 | Katoen Natie (Kallo)

Beter verkopen op beurzen

Bedrijfsbezoek Antwerp DC Update Routeplan 28/4 2014, 18u00 | KBC (Antwerpen)

Verkiezingsdebat 14/5 2014, 19u00 | KBC (Antwerpen)

6/12, 08u00 | Voka (Geel)

Voka Réveillon 12/12, 18u00 | AGC Glass Europe (Mol)

Nieuwjaarsdiner Voka Kempen Oost 24/1 2014, 19u00 | Ten Huize Foets (Mol)

Nieuwjaarsdiner Voka Kempen Zuid 6/2 2014, 18u30 | La Source (Westerlo)

Tuinfeest 20/5 2014, 19u00 | Zoo Antwerpen

10/12, 09u00 | Voka (Antwerpen)

www.voka.be/limburg

Workshop Onderhandelen met een beter resultaat 11/2 2014, 09u00 | Voka (Geel)

www.voka.be/oost-vlaanderen

TEL. 011 56 02 00

TEL. 014 56 30 30

11/3 2014, 09u00 | Voka (Geel)

Basisopleiding Financieel management voor de nietfinanciëlen 13/3 2014, 09u00 | Voka (Geel)

Basisopleiding Leiding geven en het coachen van mensen en teams

Smartreading Opvolging: de 5 essentiële vragen 5/12, 13u30 | Voka (Hasselt)

Inspiratieontbijt: Het Web werkt ook voor uw bedrijf 6/12, 07u45 | Voka (Hasselt)

De omgevingsvergunning: het decreet 6/12, 13u00 | Voka (Hasselt)

Nieuwjaarsreceptie Voka Kempen Noord

Onder Ondernemers: Damhert vs. Slagmolen

25/2 2014, 18u00

9/12, 17u30 | Damhert (Heusden-Zolder)

8/5 2014, 09u00 | Voka (Geel)

TEL. 09 266 14 40 Expeditie zorg: Export sales- en marketingstrategie

Distributieovereenkomsten in een internationale context

Expert Class – Starten met een raad van advies en/of bestuur

10/12, 09u00 | Voka (Hasselt)

21/11, 13u30 | Voka (Gent)

13/12 | Voka (Gent)

Fiscale update

Prospecteren als een pro

Voka Connect Gent

10/12, 08u00 | Voka (Hasselt)

22/11, 9u00 | Voka (Gent)

16/12 | Concertzaal De Vooruit (Gent)

Toppolitici ontmoeten Ondernemers met Koen Geens

Voka Visit - Waterleau Group

Voka Connect Vlaamse Ardennen

26/11, 18u15 | Waterleau (Dendermonde)

9/1 2014 | Willy Naessens Industriebouw (Wortegem-Petegem)

11/12, 19u00 | Voka (Hasselt)

Milieuhandhaving

Voka Update - Overdracht & Overname

11/12, 08u00 | Voka (Hasselt)

26/11, 18u00 | Voka (Gent)

13/1 2014 | CC De Werf (Aalst)

Haal het maximus uit Outlook 2010 – locatie: Noord-Limburg

Lerend netwerk - Logistiek

Infosessie Lerend netwerk - Direct leidinggevenden

12/12, 09u00 | Soeverein (Lommel)

Doelgericht netwerken 13/12, 09u00 | Voka (Hasselt)

Nieuwjaarsinvitito 9/1 2014 | Voka (Hasselt)

2/12 | Voka (Gent)

Voka Connect Aalst

23/1 2014, 18u00 | Voka (Gent)

Maximaliseer uw impact

Voka Connect Dendermonde

5/12, 9u00 | Voka (Gent)

24/1 2014 | Bibliotheek Dendermonde

Zakendoen met Iran

Le français à midi

10/12, 16u30 | Voka (Gent)

Efficiënt zakendoen met sociale media

18/1 2014, 08u30 | Voka (Gent)

10/12, 9u00 | Voka (Gent)

www.voka.be/halle-vilvoorde

www.voka.be/leuven

Hoe overleven in deze eistijd?

HR Mezzo: flexibiliteit staat je beter

Kent u het land van Chopin?

21/11, 13u30 | Voka (Vilvoorde)

3/12, 09u00 | Voka (Vilvoorde)

20/11, 09u30 | De Venkel (Kortenberg)

Update BTW

SEPA Europese bankdomiciliëringen

21/11, 13u30 | Voka (Vilvoorde)

4/12, 09u00 | Diegem Airport Hotel (Diegem)

Ondernemers aan het woord: “Nucleaire energie: ondergewaardeerd?”

Nieuwe wetgeving elektrische installaties toegelicht

CMR Vrachtbrief: praktische implicaties

28/11, 10u00 | Electrabel Opleidingscentrum (Aalst)

5/12, 09u00 | Voka (Vilvoorde)

CE markering 28/11, 09u00 | Voka (Vilvoorde)

Omgaan met de media: mediatraining

www.voka.be/mechelen

www.voka.be/west-vlaanderen

KamerAcademie: Lowbudget marketing

Kameracademie: Schijnzelfstandigheid

Nieuwjaarsreceptie LON Zuiderkempen

Te gast bij Duotecno

5/12, 13u30 | Voka (Leuven)

26/11, 12u00 | Voka (Mechelen)

Eindejaarsreceptie Aarschot

Kameracademie: KMO-Kompas

10/1 2014, 19u00 | Hof Van Riemen (Heist-op-den-Berg)

11/12, 18u30 | Kasteel van Nieuwland (Aarschot)

10/12, 12u00 | Voka (Mechelen)

Eindejaarsreceptie Diest

19/12, 13u30 | Faculty Club (Leuven)

TEL. 016 22 26 89

TEL. 02 255 20 20

Lowbudget marketing 5/12, 13u30 | Voka (Leuven)

Update fiscaliteit 6/12, 09u00 | Voka (Vilvoorde)

28/11, 13u30 | Voka (Vilvoorde)

De verplichte bijscholing voor beroepschauffeurs

Verpak uw boodschap in een video

10/12, 12u00 | Voka (Vilvoorde)

27/11, 08u00 | Voka (Leuven)

KamerAcademie: Excel – budgettering en rapportering 28/11, 09u00 | Voka (Leuven)

TEL. 015 45 10 20

17/12, 18u30 | Den Amer (Diest)

HR Mezzo Vlaams-Brabant

KamerAcademie milieu: De omgevingsvergunning

3/12, 09u00 | Airport Hotel (Diegem)

19/12, 13u30 | Faculty Club (Leuven)

Milieu: De omgevingsvergunning Nieuwjaarsreceptie LON Klein-Brabant/Vaartland 6/1 2014, 18u30

Nieuwjaarsreceptie LON Mechelen 15/1 2014, 19u00 | Lamot (Mechelen)

Nieuwjaarsreceptie LON Neteland

TEL. 056 23 50 51

9/12, 09u00 | Voka (Kortrijk)

Marketing Scouting

Infosessie Eenheidsstatuut

5/12, 16u30 | House of HR

PLATO Collectieve sessie



5/12, 18u30 | Fabriekspand Roeselare

23/1 2014, 19u00 | Hof van Beatrijs te Lier

Gratis infosessie: Europees betalingsbevel

Bar International: Ierland

6/12, 09u00 | Voka (Kortrijk)

6/2 2014, 18u00 | Voka (Mechelen)

Praktijkseminarie: Wegwijs in de douanetarifering en -goederencodes

3/12, 18u30 | Brugge

Plato 2014: Kick-off

Bent u ook de preferred supplier van uw klant?

25/3 2014, 18u00 | Voka (Mechelen)

5/12, 16u30 | De Caese (Brugge)

Europees betalingsbevel 6/12, 09u00 | Voka (Kortrijk)

10/12, 08u30 | Voka (Kortrijk)

Is E-Commerce iets voor mijn bedrijf? 17/12, 16u30 | Voka (Kortrijk)

Eindejaarsreceptie Voka Young Power 19/12, 18u30 | Brouwerij De Halve Maan (Brugge)

Leiding geven van op afstand! 10/01 2014, 09u00 | Voka (Kortrijk)

Update btw en vennootschaps- belasting

2/12, 12u00 | Voka (Vilvoorde)

23/1 2014, 16u00 | Voka (Kortrijk)

50

International Smart Grid Conference

Voka nieuwjaarsreceptie

Nieuwjaarsreceptie Voka Metropolitan

Op 2 december 2013 organiseert Smart Grids Flanders haar

experten die hun visie komen geven op de energiemarkt van

Op 6 januari 2014, de eerste maandag van het nieuwe jaar,

Op woensdag 29 januari 2014 viert Voka Metropolitan zijn allereer-

eerste International Smart Grid Conference. Locatie: Living

de toekomst en stellen we enkele toonaangevende Euro-

viert Voka zijn nieuwjaarsreceptie in de Bozar in Brussel. We

ste nieuwjaarsreceptie. Het glas wordt geheven in het Muntpunt op het

Tomorrow, Vilvoorde.

pese smart grid projecten voor. Tot slot is er ruimte voor een

zullen het glas heffen op de verdere doorgroei van onze

Muntplein in Brussel. Voka Metropolitan is de opvolger van Voka-Comité

overzicht van enkele subsidiekanalen voor investeringen in

Vlaamse hidden champions en op de ontwikkeling van nog

Brussel en wil de belangen van de Vlaamse bedrijven in Brussel nog meer

Keynote spreker is John Elkington, wereldautoriteit op vlak

slimme energiesystemen. Het geheel wordt gemodereerd

meer Vlaamse bedrijven tot kampioen in hun niche.

ter harte nemen.

van maatschappelijk verantwoord ondernemen en duur-

door Luc Huysmans (Trends).

zame ontwikkeling. Daarnaast presenteren we een aantal

Meer info en inschrijven via www.smartgridsflanders.be

AGENDA

Noteer deze data alvast in uw agenda.

51

HOE ZOU HET NOG ZIJN MET... GEAVANCEERDE zakelijke mogelijkheden image RUNNER ADVANCE kantoormultifunctionals voor kleur & zwart-wit

imageRUNNER ADVANCE you can

$

De échte cuberdons

worden gemaakt van

De échte cuberdons

Arabische gom.

Eigenzinnigheid. Gedrevenheid. Emotie. Passie. Verschillende keren met de kop tegen de muur lopen, en toch doorzetten. Het zijn eigenschappen die vaak in één adem genoemd worden met ondernemerschap. Soms iets te gemakkelijk. Maar het gebeurt dat je iemand tegenkomt die dat allemaal tegelijkertijd belichaamt. En dan weet je: dit is een rasondernemer. Respect. Daarom geef ik hier graag het woord aan Tony Geldhof, CEO van Confiserie Geldhof (Eeklo), producent van de befaamde cuberdons, ook wel eens ‘neuzekes’ genoemd. Hoe zou het nog zijn met die cuberdons? Dat was de vraag. Het antwoord:

Op zoek naar de ideale locatie voor je meeting, vergadering of bedrijfsevent ? Op zoek naar originele en verfrissende ideeën voor je teambuilding of incentive ?

%Vader Antoine Geldhof

bewaarde het originele

recept van de cuberdons zorgvuldig. Het is nog voor geen gram veranderd.

www.semindex.be Uw gepersonaliseerde offerte in 1 klik !

“Ik ben geboren in de snoep. Toen ik tien-elf jaar was gaf mijn vader mij een gietpannetje in de hand, om snoep te leren gieten. Cuberdons vroegen een speciale techniek. In het begin moest ik oefenen met zand, want we konden ons niet permitteren om veel gom verloren te laten gaan.” “Daarna ben ik naar Anderlecht getrokken om daar confiseriebiscuiterie-chocolaterie te gaan studeren. En nadien heb ik dan nog stage gelopen in een bedrijf in Villeneuve-d’Ascq, vlak over de Franse grens. Maar dat trok daar op niks: de productie was niet oké, de recepturen ofwel te dik ofwel te dun. Ik heb hen gezegd: ‘laat mij maar doen, ik ga dat hier op punt zetten’. Op twee dagen tijd had ik de recepturen in orde gekregen. Ook al

was ik nog een snotneus van achttien jaar, ik kreeg daar binnen de kortste keren honderdvijftig man onder mij. Maar in feite interesseerde mij dat niet. Want ik had het gevoel dat ik er niets kon leren.” “Mijn vader heeft mij dan naar Duitsland gestuurd, naar een van de beste confiseriescholen ter wereld. Heel lang heeft dat niet geduurd, want het was zeer duur. Maar ik heb er wel veel geleerd. Alleen over de cuberdons konden ze mij niets nieuws vertellen. Integendeel, ze wilden dat ik hen toonde hoe dat moest. Maar dat heb ik nooit gedaan. Dat geheim wilde ik niet prijsgeven.” “Mijn vader? Ik ben een afgietsel van mijn pa hè. Hij had in al wat hij zei gelijk. Die vent wist alles. Ik heb gelukkig nog veel van hem kunnen leren, want hij is pas anderhalf jaar geleden gestorven. Tot zijn laatste dag, tot de laatste minuut dat hij leefde, heeft hij me nog de les gespeld…” “Mijn vader had de stiel geleerd bij De Vynck in Gent. Het was diens grootvader die in 1873 als apotheker de cuberdon had uitgevonden. Arabische gom, het hoofdbestanddeel van cuberdons, werd in die tijd nog vaak verwerkt in medicijnen. Mijn vader kon het vertrouwen winnen van de fabrikant. Omdat die traag maar zeker blind werd vroeg hij ‘hé boerke van Eeklo’ – want zo noemde hij mijn vader – ‘welke kooktemperatuur hebben we’. Normaal gezien hield hij dat altijd angstvallig verborgen. Maar hoe minder hij kon zien, hoe meer hij mijn vader liet doen. Het is nog altijd zijn recept dat we vandaag gebruiken. Het is nog geen gram veranderd.” “Nadien heeft mijn vader een kookketel op de kop kunnen tikken en is hij voor zichzelf begonnen. Dat was op de dag dat ik geboren ben. Hij had altijd gezegd: ‘als het een zoon is, dan begin ik mijn eigen zaak. Als het een dochter is, dan niet.’ In die tijd was dat zo.” $

53

^Tony Geldhof in zijn snoepfabriek:

hier worden naast cuberdons ook zure gommen gemaakt.

Vokatribune is het magazine van Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen Koningsstraat 154 - 158 1000 Brussel Tel: 02 229 81 11 Fax: 02 229 81 00 [email protected] www.voka.be Redactie Dimitri Cologne Björn Crul Erik Durnez Frederik Meulewaeter

© Chak López

“We maken vandaag ook heel wat zachte gommen: zure beren, banaantjes, enzovoort. Maar ik doe dat vooral om de gaten in de productie te vullen. Als ik vol kan draaien, ben ik tevreden. Naar twee ploegen gaan interesseert mij niet. Waarom trouwens? Ik moet niet de rijkste van het kerkhof zijn. Tot zo’n vijfzes jaar geleden heb ik gewerkt als een beest, maar dan ben ik stilaan gaan beseffen dat er meer is in het leven dan werken alleen. Ik heb ook al een paar van mijn beste kameraden verloren, en andere kameraden hebben hun zaak verkocht, maar die worden na verloop van tijd dan helemaal gek. Ik heb voor mezelf besloten dat ik meer wil genieten van het leven – ik ga bijvoorbeeld regelmatig op reis. Maar ik wil wel gewoon blijven werken, zolang ik kan.”

Bregt Timmerman Redactiecoördinator Sandy Panis Foto cover Chak López Verantwoordelijke uitgever

“Onze voornaamste grondstof is Arabische gom. Het komt van de Acacia Verek. Ik voer die in uit Soedan, die hebben de beste. Maar dat is een heel duur product. Vroeger gebruikten veel snoepfabrikanten Arabische gom, maar vandaag bijna niemand meer. Enkel ik en Suikerbakkerij Joris (die van de rode ‘poepekes’) uit Brussel gebruiken het nog op deze schaal. De andere fabrikanten hebben de Arabische gom vervangen door goedkopere zetmelen.”

Jo Libeer i.o.v. Vevia vzw Brouwersvliet 5 bus 4 2000 Antwerpen Advertenties Voka Mediaregie - Chris Lens Tel: 0475 856 232 [email protected] Opmaak

“Toen mijn zoon afstudeerde, heb ik voor hem een snoepfabriek in Zelzate gekocht. Hij heeft een MBA gehaald, hij heeft nooit confiserie gestudeerd. Dat vak is hij nu aan het leren. Ik wil hem de vrijheid geven om met zijn kop tegen de muur te lopen, want zo leer je het snelst. Hij zal zich tegenover iedereen in het bedrijf moeten bewijzen, en hij mag fouten maken uiteraard. Iedereen maakt fouten, maar je moet er wel uit leren. Anders ben je een steenezel. Ik hoop dat hij op een dag het vuur van mijn vader zal erven.”

“Ik zal nooit inleveren op kwaliteit. Ik heb dat één keer in mijn leven gedaan. Toen er eens een oogst mislukt was, en er geen Arabische gom voorhanden was. Zes maanden zat ik zonder. Ik wilde mijn klanten niet in de steek laten, dus heb ik zetmelen gebruikt. Maar ik kreeg alles gelijk terug. ‘Geldhof, we moeten jouw rotzooi niet’, zeiden ze. Mijn vader had het altijd al gezegd. Maar goed, je gelooft hem dan eerst niet. Maar dan moet je zeggen, pa, je had gelijk, ik zal nooit in mijn leven nog knoeien met kwaliteit.”

Het is makkelijk verloren lopen in de verzekeringswereld. Vanbreda Risk & Benefits zet u graag op weg.

Group Van Damme, Oostkamp Druk PurePrint

Word lid van de groep 'Voka, Vlaams netwerk van ondernemingen' op LinkedIn

Volg Voka op Twitter via @VOKA_Jlibeer

“Ook in de nevenproducten van de cuberdons staat kwaliteit boven alles. We maken cuberdonsiropen, cuberdoncrunch, cuberdonkoekjes, een cuberdonspread. We zijn ook nog op zoek naar een fabrikant voor onze cuberdonconfituur. We hebben verschillende patenten lopen op deze producten.” “Exporteren doen we weinig. Dat heeft ook weer te maken met die kwaliteit. Want de houdbaarheidsperiode is amper drie weken, en ik wil niet dat er versuikerde cuberdons in de winkel liggen. In Amerika bijvoorbeeld is er wel interesse, maar het transport met het vliegtuig is duurder dan ons product. Af en toe gaat er ook wel eens een lading naar Saoedi-Arabië. Maar dat is dan voor die oliesjeiks: die komen de cuberdons zelf halen met hun privéjet.”

Een verzekeringsplan op uw maat? Wij helpen u graag.

Journaliste Sandy Panis gaat terug in de tijd en zoekt naar verloren of vergeten gewaande producten, plaatsen, mensen en zaken.

Als toonaangevende makelaar en consultant op de Beneluxmarkt leveren wij al meer dan 75 jaar maatwerk in verzekeringen, Risk  Management  en  Employee  Benefits. Onze grondige kennis van uw activiteiten en risico’s en onze doorgedreven technische knowhow garanderen uw bedrijfszekerheid.

Contactinfo Vanbreda Risk & Benefits Plantin en Moretuslei 297 2140 Antwerpen Tel. + 32 3 217 67 67 [email protected]

Dankzij ons internationaal partnership EOS RISQ krijgen uw buitenlandse vestigingen dezelfde dekking en service die wij u in de Benelux garanderen.

Vraagt u zich ook af hoe het nog zou zijn met bepaalde producten, mensen, plaatsen

www.vanbreda.be / www.eosrisq.com

of zaken, mail dan naar

54

[email protected]. Structurele partner van Voka

@VOKA_spanis corporate_ad_2013_A4.indd 1

21/10/2013 15:43:48

Om te groeien, hebben bedrijven zuurstof nodig. En dat is iets anders dan lucht. Lucht verkopen kan iedereen. Maar zuurstof geven, dat is iets anders. Als marktleider in het ondernemersegment beschouwen wij het als onze maatschappelijke plicht om ervoor te zorgen dat gezonde projecten van hier de zuurstof krijgen die ze nodig hebben om te groeien. Want als de bedrijvensector de motor vormt van onze economie, en de economie die van onze samenleving, dan willen wij alles doen om die motor draaiende te houden. Dat is de basis van onze welvaart. Uw welvaart. KBC. Wij spreken uw taal.

www.kbccorporates.com