TRIANGEL JAARGANG 27 nr. 7 REISGENOOT

TRIANGEL JAARGANG 27

nr. 7

16 december 2015 - 3 februari 2016 kopij kunt u inleveren tot en met 17 januari a.s.

REISGENOOT Jij kleine reisgenoot met je hand vol vlinders en je mond vol vragen kun jij mij dragen en mag ik met jou mee lopen onder de sterren ? Jij kleine reisgenoot die je verwondert over veel dat mij ontgaat die grote tranen laat om wat mij niet meer raakt, neem mij mee naar alles wat ik niet meer weet en leer mij het licht opnieuw.

1

Sytze de Vries

BOAZ BERICHTEN

KERSTMIS ? ‘Eer aan God in den hoge en op aarde vrede onder de mensen in wie Hij welbehagen heeft.’ Dat zong de engelenschare volgens Lucas, nadat aan de eenvoudige herders op de velden van Bethlehem de geboorte van Jezus was verkondigd. En dat is waar we Kerstmis mee associëren: vrede, een feestelijke sfeer, licht in de donkere winterse dagen, rust, tijd met familie en vrienden of gewoon tijd voor onszelf, met een bezoek aan de kerk voor de nachtmis of in de ochtend van Eerste Kerstdag. Dat is waar wij mensen zo nu en dan behoefte aan hebben: het doorbreken van onze dagelijkse sleur, het achter ons laten van onze bekommernissen, ons even overgeven aan ‘een goed gevoel’. Dat goede gevoel wordt in onze dagen aangetast door het besef, dat op vele plaatsen in de wereld geen sprake is van vrede en zeker niet van de kerstgedachte. De verschrikkelijke gebeurtenissen in Parijs staan nog vers in ons geheugen. De situatie in vele landen is ons bekend. Vele miljoenen zijn wereldwijd ontheemd of op de vlucht, vele miljoenen kijken hoopvol naar ons, in het Rijke Westen. Hopend hier een nieuwe toekomst te kunnen opbouwen voor henzelf en hun gezin. Dat besef kan een domper zijn op de kerstvreugde. Maar het mag ons ook helpen juist dieper door te dringen in de kern van het Kerstfeest: we vieren dat Jezus mens geworden is, als Zoon van God, dat dus God zelf onder ons is gekomen op aarde. Hij heeft ons menselijk leven gedeeld. Hij kent onze problemen, de dagelijkse moeilijkheden en vreugden waar wij mensen mee geconfronteerd worden. Hij heeft zelfs als kind moeten vluchten naar Egypte. Hij wil geen God op afstand zijn, hij wil ons nabij zijn. Hij wil door ons aangeroepen worden, hij wil ons zijn aanwezigheid doen ervaren. Juist in deze tijden van onzekerheid en grote veranderingen worden wij opgeroepen ons tot Hem te wenden. Vaak willen we dat wel eens vergeten, ook wanneer we regelmatig op zondag in de kerk zijn. Dat kan een wekelijks ritueel worden dat ons eigenlijk – als we eerlijk zijn – soms niet zo heel veel meer doet. Het Kerstfeest wil ons er jaarlijks aan herinneren, dat ons geloof meer mag betekenen dan een wekelijks ritueel, herinneringen aan vroeger, of slechts een set van normen en waarden om ons aan vast te houden. Paus Franciscus lijkt daar ook op te willen wijzen, met de aankondiging van het Jaar van Barmhartigheid dat is begonnen op 8 december 2015, waarmee hij vooral de aandacht vestigt op God als een liefhebbende en barmhartige Vader. 2

Enerzijds worden wij uitgenodigd die barmhartigheid na te volgen in onze omgang met elkaar en daadwerkelijk vergevingsbereid te zijn, anderzijds worden we opgeroepen om ook eens kritisch onszelf tegen het licht te houden en een beroep te doen op Gods barmhartigheid. In onze maatschappij is het belangrijk dat wij onszelf ontplooien, dat we groeien, dat we voortdurend vooruitgang boeken. Eigenlijk kunnen we vaststellen dat het christendom dat ons al eeuwenlang voorhoudt: niet tevreden zijn met jezelf, maar voortdurend proberen jezelf te verbeteren, jezelf te bezien door de ogen van God en van je medemensen. Het verhaal van de verloren zoon, weliswaar geen Kerstverhaal, dringt zich op. Rembrandt van Rijn heeft dat in de laatste jaren van zijn leven op zeer ontroerende wijze verbeeld. Henri Nouwen heeft in zijn boek ‘Eindelijk thuis’ hierover treffend geschreven. Zo wijst hij erop dat Rembrandt de vader heeft afgebeeld als een blinde. Daarmee wordt uitgedrukt dat God ons mensen niet met de ogen ziet, maar met het hart, Zijn hart van grenzeloze liefde. De mantel van de vader is open en rood van kleur; de verloren zoon wordt omgeven door goddelijke liefde. De handen van de vader rusten op de rug van de zoon: de een is stevig en drukt de zoon krachtig tegen zich aan – het is de hand van een vader – en de andere hand is ranker – die van een moeder – en streelt troostend. Het hoofd van de zoon die verloren was, rust in de schoot van de vader. Zo drukt Rembrandt uit: door de terugkeer naar zijn vader wordt de zoon opnieuw geboren. Dat wens ik ons allen toe: dat we Gods nabijheid in ons leven mogen ervaren, in het bewustzijn dat hij als een barmhartige vader altijd op ons wacht, de armen geopend… pastoor Bart Putter

EEN PELGRIMSTOCHT: een vakantie in het groot, een leven in het klein. In een ‘nutshell’ Een zaal vol mensen ging met Dick Melman (bioloog) op pelgrimstocht naar Santiago de Compostela (2003) en van Spoleto (een week lopen van Assisi) naar Haarlem. Op de achtergrond de vaak verstilde beelden van schitterende natuur, kloosters, kerken, mensen. Het verhaal van St. Jacob en Santiago. De eerste tocht op zijn 50ste. Tussen twee banen in liep hij 1.250 km van de weg naar Santiago de Compostela. Gedurende twee maanden 20 à 45 km per dag. De eerste week met zijn zoontjes in Nederland. Vervolgens vanaf Toulouse verder. Door het eenzame Franse land. De mondharmonica van zijn vrouw als zijn gezelschap. Zichzelf tegenkomend: ‘Wat maakt dat ik steeds haast heb om door te gaan?’ Reflecterend: ieder zijn eigen camino met als reden devotie, burn out, scheiding, pas verliefden, studenten … Alledaagse vragen … Experimenterend: sneller, langzamer. God ervarend in vele ontmoetingen van een paar minuten tot 3

langer. Bedenken hoe je op een respect- en liefdevolle manier iemand met een zeer persoonlijk verhaal kan zeggen, dat je nu weer alleen verder gaat …. De enige vraag waarop het antwoord vaststond: ‘Waar ga je/ik naartoe ?’ Aan het eind van de dag tijdens het schrijven, beseffend dat het chaotische denken door blijft gaan, altijd weer. Anekdotes, zoals het Franse echtpaar, dat tijdens de pelgrimstochten op zoek is naar stukjes van het levensverhaal van een piloot, die in de oorlog in hun buurt was omgekomen. Een geval van op het verkeerde moment op een verkeerde plek, toen Dick ’s ochtends zeer vroeg wilde vertrekken vanuit een Spaans Catalaans dorpje. Hij was alleen toen vlakbij een bom afging (Eta?). Dat niet kunnen delen en gewoon maar doorgaan. De schoolreisjessfeer in de herbergen, kennismaken en bijpraten over wandel- en andere belevenissen met mede-camino-gangers, ’s nachts wakker liggend van het snurken van de slaapzaalgenoten. De tweede tocht vorig jaar op zijn 60ste, met een aanloopje van Spoleto naar Assisi, vanwege St. Franciscus, inspiratiebron waar het om respect en aandacht voor het leven gaat. Gezien de aankomende warme zomer, niet naar een doel ver weg lopen, maar van het verre naar huis. De route vinden blijkt een zoektocht: de routebeschrijvingen gaan vaak de andere kant op. De smartphone brengt uitkomst, al gaat dat ook niet altijd goed. Met het beleven van de vele historische plekken de geschiedenis van Europa belevend, in lente-achtige omstandigheden. De lente, die met hem ‘meetrok’ van Italië naar Nederland. Goed gezelschap in de vorm van de digitale colleges filosofie ‘Levensloop of levenskunst’ van Joep Dohmen en Maarten van Buuren. Daarin landschappen waar Dick door trok, die de wieg vormden van het ontstaan van die filosofieën. En ‘Geloof en wetenschap’ door de al te zelfingenomen Herman Philipse. Voldoende stof tot nadenken ….. Copernicus, Paulus en ‘De man van Spoleto’. Niet de hele pelgrimstocht alleen: een vriend en collega vergezelden hem een week door de Alpen en in midden-Duitsland en de grens naar Nederland wandelde zijn gezin zeven dagen mee. Wandelen, is het ultieme vrijheid ? De lijn stond al op de kaart. Die aanhouden, is dat vrijheid ? Hoe ga je daarmee om ? Hoe belangrijk is het vasthouden aan een van te voren gesteld doel ? Wat doe je met prachtige omwegen, die zich onderweg voordoen ? Een strijd in hemzelf, om toch aan het bestaande doel vast te houden…. Een pelgrimstocht naar huis lopen is eigenlijk heel mooi: na ruim 100 dagen thuiskomen in je eigen omgeving. Hier is het waar ik woon ! Een pelgrimstocht: een vakantie in het groot, een leven in het klein. Steeds meer het gewone dagelijkse leven als pelgrimstocht gaan zien ! Caroline Maussen-Pouw, BOAZ-Leerhuis

4

BOAZ-LEERHUIS Komende activiteiten uit het Leerhuis: - 11 januari Kerk H. Drie-eenheid Bloemendaal, aanvang 20.00 uur Philomena, film - 21 januari Kerk Overveen, aanvang 20.00 uur Kennismaking met Sant’Egidio door C. Dekker - 15 februari Kerk H. Drie-eenheid Bloemendaal, aanvang 20.00 uur Boychoir, film Zie voor nadere informatie de uitgebreide folder die u in een eerder Triangel heeft aangetroffen of kijk op onze website: www.boazparochies.nl .

DIACONIE allerlei manieren waarop christenen zich solidariseren met mensen in nood of (mee-)werken aan het oplossen van maatschappelijke problemen. Al deze activiteiten worden georganiseerd vanuit de IPCI van de parochies Agatha en Antonius&Paulus, rek.nr: NL29FVLB 0227 0527 30, Aerdenhout

SAM’S KLEDINGACTIE Begin november vond de halfjaarlijkse kledinginzameling van Sam’s Kledingactie voor Mensen in Nood plaats. Velen van u hebben hun klerenkasten doorgezocht, waardoor we kunnen melden dat in Zandvoort en Aerdenhout ruim 2 ton aan kleding is opgehaald. Een heel mooi resultaat ! Heel hartelijk dank aan gevers en helpers !

5

ADVENTSACTIE 2015 De BOAZparochies steunen het Adventsproject: ‘Hoop op een goede toekomst voor jongeren’. De John Paul de Grote-school in Peru draagt bij aan een betere toekomst voor kinderen door praktijkgerichte trainingen, bijvoorbeeld op het gebied van koken en computervaardigheden. De school biedt onderwijs aan 200 kinderen en staat in de omgeving zeer goed bekend. De workshops die deze school verzorgt, vergroten de kansen bij het vinden van een baan of het starten van een eigen bedrijf. Is er eenmaal werk voor ze, dan kunnen deze jonge mensen zelf verdere scholing betalen. De Adventsactie wil € 30.000,-- bijdragen voor het uitbreiden van de computerlessen en voor uitbreiding van de keuken. Voor een bijdrage aan dit project staat in beide kerken gedurende de adventstijd een bus. Daarnaast zijn er collectes voor dit project, maar u kunt uiteraard ook een bijdrage rechtstreeks overmaken op rekeningnr. NL89INGB0653100000 t.n.v. Adventsactie, Den Haag. Bij voorbaat hartelijk dank !

VERKOOP FAIRTRADE-ARTIKELEN Fairtrade helpt boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden een betere plek te verwerven in de handelsketen, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst. Fairtrade is zowel een keurmerk als een wereldwijde beweging. In Nederland is Stichting Max Havelaar eigenaar van het Fairtrade keurmerk. Fairtrade-artikelen, o.a. koffie, suiker, honing, jam, chocola en kerstartikelen zullen de 4e zondag van de Advent na afloop van de viering in de Agathakerk verkocht worden.

6

OOK DIACONIE Vanuit de diaconie hebben we dankzij uw gulle gaven in de vakantieperiode, naast de Linnaeushofdag (zie Triangel nr. 5), ook twee zeer succesvolle kampen voor kinderen en tieners uit Zandvoort, waarvan de ouders de eigen bijdrage niet konden betalen, ondersteund. Hierbij een enthousiast verslag van de beide jeugd/jongerenwerkers van Pluspunt: In de zomervakantie zijn we met 17 kinderen in de leeftijdscategorie van 6 tot 12 jaar vijf dagen naar Vierhouten afgereisd. Onder onze begeleiding, versterkt met een team enthousiaste vrijwilligers, hebben de kinderen een topweek gehad. Tijdens dit kamp werd volop gezwommen, gefietst, gedanst, gesport, gespeeld en elke avond werd afgesloten met een kampvuur. De vrijwilligers hebben een spooktocht georganiseerd en tijdens de bonte avond hebben de kinderen hun kunsten laten zien. Op woensdagmiddag kwam JP, een professionele stuntman, op bezoek. Hij heeft de kinderen deze middag kennis laten maken met circusacts, stuntactiviteiten en trucs met vuur. De kinderen waren ontzettend onder de indruk. In de herfstvakantie zijn we met 20 tieners tussen de 12 en 18 jaar met de bus vertrokken naar Duinrell. Tijdens dit weekend konden de jongeren gebruik maken van het pretpark en het Tikibad. Naast de gezamenlijke activiteiten en spellen hadden de tieners de ruimte om zelf het park te ontdekken. Ook tijdens dit kamp kwam stuntman JP langs met een vuurworkshop. De jongeren mochten voor het eerst legaal met vuur spelen. Van een fakkeltje uitmaken in je mond tot het echte werk: vuurspuwen ! JP sloot af met een spetterende vuurshow. De kinderen vonden het geweldig. Naast beweging en plezier hebben deze kampen nog een ander doel. Tijdens een kamp is er intensief contact met de kinderen en jongeren en wordt een vertrouwensband opgebouwd met de jeugd/ jongerenwerkers. Dit verlaagt de drempel om, op het moment dat er vragen of problemen zijn, contact te zoeken. Wij willen uw van harte bedanken, want u heeft deze onvergetelijke kampen mogelijk gemaakt. Vrolijke groeten, Rens Wit en Floortje Valk 7

OVER DE SCHOEN EN DIACONIE EN EEN REACTIE OP…… Als u dit leest is de stoomboot met de Sint alweer naar Spanje vertrokken, is de commotie rondom zwarte en witte pieten weer geluwd tot volgend jaar en de onrust en spanning over wel of geen cadeautje krijgen gesust met superleuke verrassingen voor ieder kind. De opbrengst van de reuze schoenen in onze beide kerken, en dit jaar in navolging van ons ook voor de tweede keer in de Protestantse kerk, is op dit moment nog niet bekend, maar dat zit vast wel snor, daar heb ik het volste vertrouwen in. In goed vertrouwen zijn we al vroeg aan het werk gegaan. Dit jaar hebben we als diaconale werkgroep de verantwoordelijkheid voor het 5 december gebeuren gedeeld met en overgelaten aan Speelgoedvijver ‘De Lachende Kikker’. Samen hebben we de lijsten met adressen doorgenomen. Zij hebben de verlanglijstjes opgevraagd en genoteerd en daarna de nodige inkopen gedaan. Het was een feest voor hen en voor ons om zo samen te kunnen werken in volledig vertrouwen en geheimhouding. In zo’n 13 gezinnen hebben ze als hulppieten van de Sint voor ongeveer 35 kinderen een grote zak afgegeven, gevuld met grote en minder grote cadeautjes, chocoladeletters, snoepgoed en zo meer. Ook bij moslimkindertjes is Piet aan de deur geweest, want ook dat hoort erbij: weet hebben van elkaars cultuur en levenspatroon. Sinterklaasavond is zo voor ieder kind dat Sint bemint een gezellig avondje geworden. Dank je wel Sinterklaasje en alle hulp Sinten. Eigenlijk zouden we als katholieke en protestantse diaconale werkgroepen veel meer samen moeten doen, dan zou een stukje als ‘Schandalige situatie in Zandvoort’ in het Kerkblad van de Protestantse gemeente niet meer voorkomen. Mijn eerste reactie toen ik het las was: is het in ons dorp echt zo schandalig gesteld of maakt schrijver Pieter Joustra het erger om de kerkgangers te bewegen meer in de schoen te geven ? Verontrust door het verhaal en de getallen die hij noemt, betrokken ook als ik al jaren ben bij de Voedselbank en de kinderen die opgroeien in gezinnen met een smalle beurs, ben ik op onderzoek uitgegaan. Bij verschillende scholen en peuterspeelzalen heb ik navraag gedaan om de echte getallen boven water te krijgen om tot de conclusie te komen: ‘Goed om in Zandvoort te wonen’. In ons dorp gaan geen kinderen zonder ontbijt naar school ! Wel blijkt fruit toch voor veel gezinnen een luxe product en zit dus niet standaard in het overblijftrommeltje. Dat niet in alle gezinnen een pc staat, is zeker waar, maar wel kunnen alle kinderen tussen 4 en 18 jaar terecht in de sportclub van hun keuze, waarbij contributie, kleding, sportattributen voor elk kind dat het nodig heeft betaald wordt vanuit het Jeugdsportfonds. Ditzelfde geldt voor de muziekschool, schildercursus of toneelclub, sla de Zandvoortse Courant, week 47 er maar op na. Zonder ingewikkelde formulieren te moeten invullen kan elk kind meedoen met sport en cultuur. Dan de Voedselbank. Door allerlei ongewilde omstandigheden zoals het verlies van een baan, een echtscheiding, werkloosheid en daarbij opgelopen huurachterstand, doordat een uitkering aanvragen te lang duurt, kan een gezin 8

danig in de problemen komen. Dan moet, met grote schroom vaak, toch de drempel genomen worden om bij de Voedselbank aan te kloppen. Geloof me, niemand doet dat graag, alleen de omstandigheden maken het noodzakelijk. Iedereen in financiële nood kan zich bij Kontext melden, waarna de deur naar de Voedselbank zo nodig open gaat. Elke week weer worden zo’n 25 pakketten afgehaald. 14 Gezinnen en 11 alleenstaanden maken er dankbaar gebruik van. Met Kerstmis kan iedereen verzekerd zijn van een extra groot pakket met lekkere dingen. Geen balletje gehakt met wat aardappels dus, maar fruit en een kerststol, verse groenten, frietjes, een stukje vlees en pudding toe. Bovendien kunnen we vanuit de diaconie dankzij gulle gevers met Kerstmis aan veel mensen een extraatje geven. Inderdaad, we leven in een rare wereld, maar ik durf te zeggen dat ‘vooral hier in Zandvoort’ veel meelevende mensen wonen die vanuit hun levensovertuiging meedenken en ongevraagd geven en desgevraagd vrijwillig meewerken en zo van onze dorpse gemeenschap een warme samenleving maken, waar Kerstmis een feest van vrede en saamhorigheid wordt. Een Zalig, een Gezegend, een Gelukkig Kerstmis ! Tilly Boddaert - Geerards

SINT ANTONIUS KOOKT START IN SCHALKWIJK EN …. ZOEKT VRIJWILLIGERS In 2013 is een kleine gemeenschap vanuit de Antonius van Paduaparochie (beter bekend als de Groenmarktparochie) van start gegaan met het opstarten van een buurtkeuken met bezieling ‘Sint Antonius Kookt’, in het centrum van Haarlem. Met name gericht op mensen die ouder en/of alleen zijn. Dit initiatief bleek succesvol en al meer dan twee jaar weten meer dan 50 bezoekers hun weg te vinden naar deze buurtkeuken, waar men om de week voor € 5,-- terecht kan voor een driegangen diner. De buurtkeuken heeft het karakter van een restaurant: de tafels zijn mooi gedekt, de gasten worden bediend aan tafel en men dient vooraf te reserveren. Langzaam maar zeker heeft deze gemeenschap haar activiteiten uitgebreid met bezoek aan ouderen en initiatieven die de vrede in de stad kan bevorderen. De Antoniusgemeenschap is een christelijke lekenbeweging met haar wortels in de Franciscaanse traditie. Zij is oecumenisch. Zij heeft als prioriteit het ten dienste zijn van mensen in nood en het werken aan ‘De droom van vrede’. Dit doet zij vanuit het eeuwenoude principe Ora et Labora ‘Bid en Werk’. Zij heeft als regel niets te ondernemen zonder de samenwerking te hebben gezocht met andere partners in de stad, vanuit de overtuiging dat samen het duurzaamst is en samen werken bijdraagt aan de saamhorigheid en eensgezindheid in de wijk, stad en wereld. Vanuit deze basis is er contact gezocht met de Moeder van de Verlosser Kerk, de Ontmoetingskerk en het Open Huis in Schalwijk om samen te kijken welke noden 9

we in deze wijk samen aan kunnen pakken. Al snel waren we het onderling eens, dat ook hier een buurtkeuken voor eenzame ouderen en andere mensen die moeten rondkomen van het minimum wenselijk zou zijn. Dit werd de start van ‘Sint Antonius Kookt Schalkwijk’. Voor deze activiteit mogen we gebruik maken van een locatie van Stichting Dock in de Europawijk op de Laan van Berlijn 1, Haarlem. Het is onze wens op dinsdag 19 januari 2016 de deuren te openen. Voor deze nieuwe activiteit zijn we echter nog hard op zoek naar vrijwilligers. Dus houd je van koken en eten, vind je het leuk om mensen die haast nooit buiten de deur eten een gezellige avond te geven en wil je door middel van het principe Bid en Werk handen en voeten geven aan je geloof ? Meld je dan aan bij Gert Jan van der Wal, e-mail [email protected] of tel: 06-43223690.

De tweedehands kledingwinkel van Vincentius, Zoetestraat 19, Haarlem (tegenover v/h Douwe Egbert in de Zijlstraat) Al meer dan 160 jaar bestaat de kledingwinkel van de Vincentiusvereniging in de Zoetestraat in Haarlem. Al die jaren door hebben vrijwilligers goede kleding en schoenen in ontvangst genomen, opgehaald, gesorteerd en in de winkel weer tegen héél lage prijzen verkocht aan mensen die weinig te besteden hebben. Maar ook andere mensen kunnen er terecht: om verspilling tegen te gaan of om bij te dragen aan goede doelen. Van de opbrengst worden projecten in ontwikkelingslanden gesteund, maar ook behoeftigen in onze eigen regio worden ondersteund. Zo wordt onder andere aan Stem in de Stad, het gevangenispastoraat en de Stichting Urgente Noden Haarlem een bijdrage gegeven. U kunt helpen door goede kleding te brengen. Dat kan elke maandagmorgen. Zo nodig wordt de kleding opgehaald, bel dan telnr: 5247850. Men is ook op zoek naar vrijwilligers, die kleding willen ophalen en naar de winkel brengen. Heeft u interesse, neem dan contact op met mw. Ruigrok, telnr: 5327114.

10

OP DREEF

Edvard Vincent Joost

*MUNCH Gooi het er uit. Krop niet op. Het kan niet anders of we creëren een tikkende tijdbom ergens in de galstreek als we onze gram niet tijdig uitspugen. Dat was een therapie van vóór de huidige golf van mindfulness. Het blad ‘Happiness’ staat daarover vol tips. Laat juist maar toe. Negeer niet wat er in je binnenstroomt. Sta er vrij en open tegenover. Oordeel niet op voorhand. Alleen wat wij willen, krijgt vat op ons. Zou het ? Hoe komt het, dat deze maanden duizenden geduldig in de rij staan om ‘De Schreeuw’ van Edvard Munch in het Van Gogh Museum met eigen ogen te aanschouwen. Ik ook. Zeker, Van Gogh heeft nooit over belangstelling te klagen en het Museum is vernieuwd. Kijken dus. Duizendmaal dank aan de Museumjaarkaart. Ik ben een veelpleger. Maar toch. Extra veel mensen komen nu voor de spannende confrontatie van Van Gogh met Munch. De Noren zijn zuinig op hun boegbeeld. Zijn doeken worden zelden uitgewisseld. Doeken ? Ik wist het wel, maar staande voor De Schreeuw zag ik het echt: het beroemdste werk uit Scandinavië is geschilderd op een stuk karton (!) van 91x74 cm. met stroef krijtachtige verf. Omgeven door slingerende kleurlijnen klinkt echt hoorbaar de ultieme schreeuw van de mens. Die houdt zelf zijn handen tegen de oren. De Schreeuw is te doordringend. Even ging er van alles door me heen. Parijs, de aanslag in het theater ‘Bataclam’, de haattweets in Steenbergen en de vluchtelingen uit Syrië (‘daar moet een piemel in’). Maar ook de fantastische gastvrije opvang in de Sporthal in Zandvoort. Brussel, dat een spookstad werd. De klimaatconferentie in Parijs. ‘Fossiele brandstoffen houden een keer op. Dat snapt u toch wel.’ Dat klonk allemaal in die Schreeuw. Vincent van Gogh had toen al drie jaar geleden een einde aan zijn leven gemaakt, in 1890. Natuurlijk had ik zelf ook wel iets om over te schreeuwen. Gaat niemand wat aan. Wie kent dat niet. Vooruit, één kreet dan. ‘Kom op, kardinaal Eijk, hoort u de luide oproep niet van de primaat in uw ambt, paus Franciscus.’ Stuitend hoe zijn reacties waren op de Synode over het gezin in Rome en op het interview met Franciscus in de Daklozenkrant. Wat een stunt trouwens, opgezet door ‘onze’ Stijn Fens. Zijn religieuze wortels komen van vader Kees Fens, en toch ook een beetje van de Agathaparochie Zandvoort. Het interview werd wereldnieuws tot op de voorpagina van The New York Times. Wat een mannetjesputter is dat toch, Franciscus. Zoals hij in Centraal Afrika moslims en christenen uitdaagde om gezamenlijk te scanderen ‘we are brothers and sisters’. Midden in de gevreesde wijk van hoofdstad Bangui. Een verlossende schreeuw.

11

*VAN GOGH Ik blijf nog even in het Van Gogh Museum. Ik kan er nog steeds niet over uit, dat Vincent in slechts tien jaar tijd al zijn werken heeft gemaakt. Ik vind dat het museum prachtig is uitgebreid, maar word al kijkend ook een beetje loenig (ben ik nu gek; de nieuwe Van Dale kent dit woord niet !). Hoe is het toch mogelijk dat haast alle religieuze duiding uit het oeuvre van Van Gogh is weggepoetst. Van Gogh was geen bijbelschilder als Rembrandt. Hij wilde niet de bijbel illustreren. Hij had een zekere huiver Christus uit te beelden. Hij herkende Christus vooral anoniem in de lijdende mensenkinderen. In de zwoegende boeren en boerinnen, de postbode, de mijnwerkers in de Borinage, een oude man in een ziekenhuis, de gewone mensen van vandaag. Vincent was erg geboeid door de parabels in de evangelies. Over de barmhartige Samaritaan. Dood en leven zag hij in de zaaier, het korenveld, het graan. De zon, de zonnebloem, waren voor hem beelden van God. Hij noemt ‘Christus een kunstenaar groter dan alle andere kunstenaars. Jezus versmaadt marmer en klei en verf. Hij werkt in levend vlees. Deze ongeëvenaarde kunstenaar maakt, wat met het botte instrument van onze moderne nerveuze en afgestompte hersenen nauwelijks is te bevatten, geen standbeelden, schilderijen of boeken. Hij maakt levende mensen. De grote kunstenaar -Christushad, hoewel hij zich niet inliet met het schrijven van boeken over ideeën (gevoelens), heel wat minder minachting voor het gesproken woord, vooral voor de parabel (wat een zaaier, wat een oogst, wat een vijgenboom !). De gesproken woorden, die hij zich niet eens verwaardigde op te schrijven, vormen een van de hoogtepunten van wat bereikt is in de kunst: pure scheppingskracht. Deze gedachten verheffen ons boven de kunst zelf. Ze gunnen ons een blik op de kunst van het léven: scheppen, de kunst van onsterfelijk levend te zijn.’ Vincent heeft heel veel geschreven. Hij was ook zeer belezen. Vaak wordt de spirituele kant van zijn (inderdaad ongemakkelijke) persoonlijkheid afgedaan als een voorbode van zijn latere geestesziekte. Ook in de overigens prachtige tv-serie met Jeroen Krabbé kwam dit aspect nauwelijks naar voren. Interessant natuurlijk dat er in Nuenen nog mensen gelijkenis vertonen met figuren op ‘De aardappeleters’. Niet zijn beste werk, maar wel zijn beroemdste. Hij heeft het zelf altijd zijn beste werk gevonden. Het stuk ging hem natuurlijk niet om de zo echt mogelijke gelijkenis. Ik ben niet de enige die durft beweren, dat ‘De aardappeleters’ Van Gogh’s vertaling is van het door klassieke schilders veel geschilderde ‘Laatste Avondmaal’. De plechtigheid van de figuren en de gewichtigheid van hun gebaren. Het kind op de voorgrond is als het ware getransformeerd tot iemand die zich aan zijn leerlingen openbaart: een Christusfiguur. De stoom van de aardappelen schept een nimbus rondom haar. Zij staat bijna direct onder de gaslamp, de enige bron van licht, een wonderlijk baken. De oudere man houdt zijn kopje zo eerbieding vast als ware het een kelk. De tafel is hun altaar en het voedsel een sacrament voor ieder die zich afgemat heeft. Vincent van Gogh overleed 125 jaar geleden door zelfdoding.. 12

*ZWAGERMAN Met schroom denk ik nu aan de zelfgekozen dood van Joost Zwagerman. Dat bericht heeft heel velen geschokt. Ken je hem niet van zijn boeken, dan misschien toch van zijn kunstzinnige essays in ‘De Volkskrant’ of aan tafel bij Matthijs van Nieuwkerk in ‘De Wereld draait door’. Tv-programma’s en kranten stonden bol van beschouwingen over zijn leven en zijn keuze. Het klinkt misschien betweterig, maar ook over hem heb ik in al die reacties ook maar een fractie gemist van zijn spirituele worsteling. Het leek of het hem niet werd gegund. Ik sprak hem op 1 november 2013 na een presentatie van zijn verzamelwerk ‘Americana’ in boekhandel Blokker in Heemstede. Ja, het was Allerheiligen. Dat schreef hij ook in mijn exemplaar. Ik zag hoe ontroerd hij was, dat ik als pastor van de kerk van zijn jeugd belangstelde in zijn werk. Hij vertelde me, hoe hij het bewonderde dat die gekke Andy Warhol, de man van de zeefdruk van Marilyn Monroe en Campbell’s soepblikjes, dagelijks met zijn oude moeder naar de mis ging. Twee dagen voor zijn dood zag ik hem nog. In het atelier van Willem Snitker aan de Bleekersvaartweg in Heemstede bij de presentatie van een coproductie van hen, de schrijver en de etser. Het ging over de Spaanse schilder Francisco de Zurbaran, de Spaanse Rembrandt zal ik maar zeggen. Meer specifiek over de verblindend witte lendedoek van zijn ‘Christus aan het kruis’. Zwagerman had gekozen voor de literaire vorm van een brief aan De Zurbaran. Fascinerend hoe hij daarin in discussie is met de H. Johannes van het Kruis, Teresia van Avila, Meister Eckhardt. In de week daarop zou hij aanwezig zijn bij de presentatie van zijn boek…. ‘De stilte van het licht; schoonheid en onbehagen in de kunst’. Daarin staat nog eens te lezen wat hij vertelde over b.v. de zoektocht naar het oneindige bij Malevich en de intrigerende doeken in louter rood en zwart van Rothko. Dit boek is al ongeveer aan zijn tiende druk toe, maar ik heb geen commentaar kunnen vinden waarin iemand opmerkt dat b.v. de titel ‘De stilte van het licht’ ook maar iets met zijn persoonlijke zoektocht te maken heeft. Dan verschijnt op 28 november opeens in ‘Trouw’, op de voorpagina aangekondigd, een artikel ’Joost Zwagermans religieuze coming-out in zijn laatste gedichten’. Volgend jaar verschijnt de bundel ‘Wakend over God’. In een mail aan een vriend zegt hij op 16 mei: ‘Tien jaar geleden had ik deze gedichten niet kunnen of durven schrijven. Nu, de vijftig voorbij, ben ik ook de schaamte voorbij, d.w.z. de schaamte om in een steeds meer van God los rakende samenleving het gesprek met God aan te gaan, zonder direct naar zijn gunsten te dingen.’ Toen ik in het Journaal het nieuws hoorde van zijn dood, realiseerde ik me met een schok, dat ik diezelfde middag – stom toevallig – in ‘Americana’ van Joost zijn commentaar had gelezen over de dichter Sylvia Plath en haar zelfdoding, hoofdpersoon in de laatste roman van Connie Palmen ‘Jij zegt het’. Een heftig verhaal. Daarin haalt hij de versregels aan van Sylvia Plath: Dying - Is an art, like everything else - I do it exceptionally well. 13

Vorige week liep ik met mijn schoonzus op de begraafplaats in Bergen. Daar ligt mijn oudste muzikale broer Gerbrand begraven. ‘Hier ligt ook Joost Zwagerman’, zegt ze. ‘Maar ik weet niet waar.’ ‘Nou, je kunt er donder op zeggen, dat hij vlak bij Lucebert ligt.’ Dat bleek ook zo. Op een (voorlopige) klassieke zuilpilaar zit een jongeman te lezen. Edvard Munch, Vincent van Gogh, Joost Zwagerman. Ik zie bij hen visioenen van barensweeën. Give birth aan het meest eigene van wat een mensenziel beroert. Is het toch nog een geboorte- en kerstverhaal geworden. Dick Duijves, pastor emeritus -De expositie Munch-Van Gogh in het Van Gogh Museum in Amsterdam tot 17 januari. -De expositie over gedichten van Joost Zwagerman in Museum De Pont in Tilburg tot 13 maart. -‘Silence out loud’ in Museum Kranenburgh in Bergen vanaf 15 december.

VERDIEPING

■ STICHTING CLASSIC CONCERTS ZANDVOORT *zondag 20 december Kerstconcert met Koninklijke Zangvereniging Mastreechter Staar o.l.v. P. Voncken in de St. Agathakerk, aanvang 15.00 uur (kerk open om 14.30 uur), toegang € 20,--. Kaarten zijn vooraf aan te schaffen bij Kaashuis Tromp in Zandvoort (naast AH) of door overmaking van € 20,-- op reknr. NL57RABO 0384483070 t.n.v. Classic Concerts o.v.v. Mastreechter Staar. Betaalde kaarten kunnen op 20 december in de kerk worden afgehaald, waar ook evt. nog beschikbare kaarten verkocht worden. Voor meer informatie: mw. T. Bergen, tel: 06- 51853814.

■ KERSTCONCERT ST. JOHN’S COLLEGE CHOIR Op zondag 20 december zingt ook het wereldberoemde Choir uit Cambridge, o.l.v. Andrew Nethsingha met medewerking van de Bavocantorij o.l.v. Sanne Nieuwenhuijsen in de St. Bavokathedraal aan de Leidsevaart, aanvang 20.00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar via www.bavoconcert.nl en via VVV, Grote Markt Haarlem.

14

■ KERSTSTAL IN DE ST. AGATHAKERK IN BEVERWIJK Vanaf september is elke maandag door een groep van 30 vrijwilligers weer hard gewerkt om het grootse kersttafereel in deze kerk in Beverwijk op te bouwen. Elk jaar met een ander thema en dit jaar is dat: ‘Het licht schijnt in de duisternis’. Afgebeeld worden vluchtelingen die vanuit het duister van oorlog, geweld en vervolging op weg gaan naar het licht van het Kerstkind, van de ster van Bethlehem die de drie Wijzen leidde, van de engel die het goede nieuws aan de herders bracht. Vanuit dat licht trekken de vluchtelingen verder naar het licht van veiligheid, van onderdak en geborgenheid: het licht in onze dorpen, steden en huizen.. ■ HUIS VOL LICHT, 21 DECEMBER 2015 Kortste dag, langste nacht Opnieuw het Licht in ons Zelf zien. Een bijeenkomst met tekst, liederen en muziek. Aanvang 19.30 uur. Locatie: Lichthuis, St. Jozefkapel, Vergierdeweg 456, te Haarlem. Deur open vanaf 19.00 uur. Toegang is gratis, maar een vrijwillige bijdrage is welkom.

■ BELEEF HET HEILIGE JAAR IN ROME 7 daagse Pelgrimage naar Rome en Abruzzo Rome is één van de oudste steden waar sinds eeuwen pelgrims op bezoek komen. Rome is bovendien het centrum van de katholieke kerk waar Paus Franciscus zetelt. Het jaar 2016 is door Paus Franciscus uitgeroepen tot een Heilig Jaar met als centraal thema ‘Jubileum van Barmhartigheid’. Een thema dat nauw aansluit op de doelstellingen van een pelgrimage. In Rome zult u in het centrum overnachten in een bijzondere kloosteraccommodatie en kunt u deelnemen aan de wekelijkse Audiëntie op de woensdagmorgen. Uiteraard bent u welkom in de Kerk der Friezen nabij het Sint-Pietersplein. Een uitgebreid programma o.l.v. Nederlandstalige gidsen zal u kennis laten maken met de Eeuwige stad. Na een verblijf van 4 dagen in Rome gaat de reis door naar de regio Abruzzo, minder bekend dan Rome. Tijdens de twee uur durende reis per luxe touringcar zult u genieten van het adembenemende uitzicht over de Appenijnen en de velen middeleeuwse plaatsjes. Voor meer informatie, tel: 070-3872242. 15

JONGLEREN IN DE AAP (91) In deze rubriek staan berichtjes, informatie, suggesties, die in ruime zin te maken hebben met kinderen, jongeren en geloof. Het gaat om nieuws uit beide parochies: Agatha en Antonius & Paulus (AAP). De titel zegt iets over jong. Dat is ruimer dan ‘kinderen’. Over leren, ervaringen van kind en jongeren. Soms serieus, soms speels: jongleren.

CHRISTMAS LIGHT - SAMEN SFEERVOL KERST VIEREN In de St. Agathakerk worden ouders met kinderen speciaal uitgenodigd om 17.30 uur. We zingen samen de welbekende kerstliederen, luisteren naar gospelzanger Mario Raadwijk, lezen het kerstverhaal. Kinderen uit Zandvoort zullen een stukje opvoeren en we sluiten af bij een levende kerststal in de tuin van de kerk ! Kinderen die een instrument bespelen nodigen we uit dat mee te nemen naar de viering, zodat we samen een kerstlied kunnen spelen. Iedereen is van harte welkom !

VORMELINGEN RACEN OP HET CIRCUIT Op zondag 15 november j.l. waren de vormelingen van afgelopen jaar en het aankomende jaar uitgenodigd voor een rondleiding binnen het circuit. De betreffende 15 jongeren verzamelden zich, ondanks de storm, rond 13.15 uur bij het alom bekende tunneltje op het circuit. Ook pastoor Bart Putter, pastor Nico Kerssens, pastor-diaken Gert Jan van der Wal en een paar geïnteresseerde ouders sloten zich aan bij de groep.

Onder deskundige leiding van Pieter van der Wal, de zoon van Gert Jan van der Wal, kwamen ze op plaatsen waar je anders niet mag komen. Zo gingen ze naar de VIP-rooms, de Pitsstraat, de parkeerplaats van de ambulances en de kamer voor 16

gewonde racers. In één van de kamers had je via verschillende televisieschermen overzicht over het totale circuit. Hier worden de racers goed in de gaten gehouden. Zo kan gelijk worden ingegrepen als een raceauto uit de bocht vliegt. Op het dak van een van de gebouwen had je een prachtig uitzicht over het circuit en konden de echte liefhebbers uitgebreid de tijd nemen om de prachtige racemonsters te fotograferen. Als klap op de vuurpijl mocht samen met Pieter nog een rondje worden gereden in een BMW. Van dit aanbod maakte iedereen natuurlijk gretig gebruik. Na deze fantastische en inspirerende ervaring gingen de jongeren, en zeker ook de volwassenen, rond 16.00 uur opgetogen naar huis. Anita Mulder

WERELDJONGERENDAGEN KRAKAU 2016 Van 20 juli t/m 2 augustus 2016 organiseert het Bisdom Haarlem-Amsterdam een 14-daagse reis voor jongeren van 16 t/m 30 jaar naar de Wereldjongerendagen (WJD) in Krakau met paus Franciscus. Eens in de vijf à zes jaar zijn de WJD in Europa. Het is met miljoenen jongeren het grootste jongerenevenement ter wereld en een feest van geloof en verschillende culturen ! Het thema voor de komende WJD is de zaligspreking: 'Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden'. Met dit thema nodigt de paus ons uit om zorg te dragen voor anderen, om lief te hebben en al het goede dat je ontvangen hebt met anderen te delen. Daar van afgeleid is het thema van de bisdom reis: Dare2Share! Durf jij te delen ? Voor meer informatie, mail naar Marius van der Knaap, jongerenwerker van het bisdom: [email protected] .

17

DOORDEWEEKSE DIENSTEN •

St. Agathakerk, Zandvoort Elke woensdag 09.00 uur eucharistieviering 22 december 10.00 uur Seniorenkerstviering 08 januari 17.00 uur Taizédienst 05 februari 19.30 uur Taizédienst

•

Huis in de Duinen, H. Heyermansweg, Zandvoort (2e en 4e vrijdag 10.00 uur: 2e door r.k. kerk; 4e door protestantse kerk) 08 en 22 januari Elke 3e vrijdag: gesprekskring met de geestelijk verzorger Yvonne Kleinveld.

•

Nieuw Unicum (zaterdag 10.45 uur, Stiltecentrum) 19 december 9 en 30 januari

•

Bodaan (4e dinsdag van de maand, 16.00 uur) 22 december 26 januari

2016 Actie Kerkbalans 2016 wordt op 16 januari op diverse plaatsen ‘ingeluid’. Doet u ook weer mee ? U ondersteunt met deze actie de plaatselijke parochie. U ontvangt t.z.t. meer informatie.

18

WEEKENDVIERINGEN IN DE KERKEN IN DE REGIO R.K. Parochiegemeenschap Bloemendaal Bispinckpark, Bloemendaal

zon. 10.00 uur

O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen Korte Zijlweg, Overveen

zon. 11.00 uur

Kathedrale basiliek St. Bavo Leidsevaart, Haarlem

zat. 19.00 uur zon. 10.00 uur

Antonius van Padua Nieuwe Groenmarkt, Haarlem

1e zondag 12.00 uur overige 10.30 uur

Moeder van de Verlosser Prof. Eijkmanlaan, Haarlem-Schalkwijk ------------------------------------

zon. 10.00 uur

Taizé-diensten in Zandvoort Eerste vrijdag van de maand van 19.30 tot 20.00 uur. Wie op de hoogte gehouden wil worden over de Taizédiensten in Zandvoort kan mailen naar [email protected]. Dialoogvieringen in Schalkwijk (Molenwijk) Elke eerste zondag van de maand om 10.00 uur in basisschool ‘De Brandaris’, Frieslandlaan. Vredesvieringen in de Groenmarktkerk, Haarlem Elke eerste maandag van de maand om 12.30 uur een half uur durende middagpauze-dienst voor de Vrede.

19

ANTONIUS&PAULUS BENTVELD/AERDENHOUT/HAARLEM ZUIDWEST

PERSONALIA

HUWELIJKSKLOKKEN BEIERDEN …. Zeer velen kwamen donderdag 19 november j.l. naar de Antoniuskerk voor de huwelijksviering van MARIA (HOLT) BUTZELAAR en PETER GERLAGH. Een mooie en muzikale viering met voorganger pater Henk de Vilder en met medewerking van het Antoniuskoor o.l.v. Max Koning, de organiste Gemma Coebergh en zang en blokfluit van Birgit de Klerk. Maria is al vele jaren een zeer actieve vrijwilliger. Zij is voorganger, lector en maakt deel uit van de bezoekersgroep. Peter brengt Triangels rond. Na de viering werd het kersverse bruidspaar, lopend door een haag van mensen, toegezongen. Wij hopen dat de liefde en trouw Maria en Peter geluk mogen brengen. N.B. Maria gaat voortaan als Maria Gerlagh door het leven.

AGATHA ZANDVOORT

VAN DE EVENEMENTENCOMMISSIE De komende klaverjasavonden zijn op 18 december en 15 januari. Inloop vanaf 19.45 uur; start 20.00 uur. Komt u ook eens meespelen ?

Indien u opgenomen bent of wordt in het ziekenhuis en u wenst bezoek vanuit de Agathaparochie, wilt u dan contact opnemen met mevrouw A. Moen, tel: 5712299. (ziekenhuizen mogen uit privacy-overwegingen geen opnames doorgeven aan derden).

20

kerststal Zandvoort

kerststal Aerdenhout

DE REDACTIE WENST U GEZEGENDE KERSTDAGEN EN ALLE GOEDS VOOR 2016

21

22