,,
. '
I
30e jaargang 345 FEBRUARI 1987 lffi ,
tran,
bus
trein
metro
maandblad gewijd aan het stads-.streek-en spoorwegvervoer uitqeqeven in samenwrkin9 met de Nederlend,e Vereniqill<J van Belanq:.ilellenden in het Spoor-en lrarrweqwezen
HET OPEJ:lfBAAR VERVOER
=-----=-============
Nr.345-FEBRUARI 1987 redactie:
p.h.kiers van tuyll van serooskerkenweg 28' 1 1076 JL amsterdam telefoon (02 0) 71 92 63 g.h. broekema p.h. kiers
contact a. d. v .: administratie:
''
a bonnementsgeld f 14, -- per jaar (buiten Benelux f22,-- per jaar)
postrekening 133100 t.n.v. "Het Openbaar Vervoer"
1
'' ' '
losse nummers f 2,50 (incl . verzendkos ten)
1
=======-==---=============================='=========================================
INHOUDSOPGAVE blz . 1. Gemeentevervoerbedrijf Lmsterdam • • . . . . • . • . • . . , • • • . . • . . ,19-20 2. Haagse Tramweg I1aatschappij . . • • . , • . • . , . , . • . • . . . • • . .21-22 7 24 3, Rotterdamse Elektrische Tram . . . . . . • . • . • . . • . , • . . • , . . . 23--24 4, Verenigd Streekvervoer Westned2rland . • • • . . . . • , . . . . . . . • . . • • 25 5 , Nederlandse Spoorwegen . • • • • . • . . • • . • • . . . . . . . . . • . . . 29-31 6 . Stoomtram Hoorn-Medemblik , . • • . . • • • . . • . . . • . • . . . • • . . . • 28 7. 'rramweg-S tichting (N , Z. H.) . . . . • . . . . • . . • • • . • . . . • . . . • . 27 8 . Gemeente Vervoerbedrijf Arnhem . • • . . • , . • . • • . • . • • . • . . . . • . 26 9. Verenigde Autobus Diensten . . • . • . . • • . • . • • • • • . . . . • . • •• 25 10. Noord-Zui d-Hollnndse Vervoer Maatschappij . • • . . . • . • . . . . . • • . . . • 25 lL Nieuwe tarieven stads- en streekvervoer , • . • . . . • • • , •. . • • • . • . 27 12, Nieuwe strippenkaarten . . • . • • . . • . , . • ., . • . • . . • . . . . • • • . 27 13. Ontwikkeling personenvervoer . . . . • • . . • . . . . • . . . • . . • . . . . 27 14, "Samen werken aan bereikbaarheid 11 ; 11 }-Iobiliteitsscenario Randstad" . . • . • • • 28 15 . Berichten uit België (M.I.V . B.). . . • • • • • . • • . , • . • . . . . . . . . 32 16 . Het trambedrijf van Tokyo. • . • . • . • • . . . . . . • · . , . . . . . . . . . . 33 17 . Berichten uit andere landen • • . . . . . . . • • • • . , • • . . • . • • . ,34-36 -
e -
• -
• -
• -
0
-
0
-
Cl -
•
-
e ~- e • • e
O •
e • •
Q
•
D
• • 0
-
0
-
•
-
0
-
0
-•. -
0
_.
0
-
0
-
O •- 0
._ •,
-• 0
-
0
• • 0 •• 0
-
... 0 - - 0
-
D ,... Cl
,.. 0
-
0
-
0
-
0
-
Cl
-
0
-
0
-
NIEUWSG!.1.ARDEES Uw berichten voor het maartnummer hebben wij gn.n.rne in huis op 14 maart. ABONNEMENTSGELD 1987 De lezers die nog niet beta2.lden 7 verzoeken wij dit thans te doen! ABON1rnE3 1986 De heer Enge l aar is weer terecht. Wij zouden nog graag iets verneraen van of over de heren Boelman, Zoetermeer en F.Kreidt uit Bochum 7 DuitslD.nd. Wie weet iets? De INHOUIBOPGJ..VE 198.1/.2_ ku..nt U nog bestellen door f3, 50 ovE:r te ranken op onze giro. ADVERTENTIE Te k(2.2E wegens verhuizing~ grote verzameling spoor- & tramwegdocumentatie 7 w.o. Op de Rails vanaf 1947, Spoor- en Tramwegen 1928- , tijdschr., dienstreg . 1935 - (NS 7 NTM 7 GTM, NZH, GVBA 7 HrM 7 REI' en vele buitenl.bGdr . ), boeken 5 dienstvoorschr. 9 nota's: kaarten, folders; fot o 's , onderdelen, catalogi enz . Uitgebreide lijst door overmaken von f 3, op giro 3373510 t.n.v. 1, van der Geest te Den Haag. AJJITERTENTIE Wie kan mij -helpen aan de nummers van de G.î.DO/FRJ1.M/DVH/8iHI1'.BO/CN/NWH/ZWN/VSL/NZH/VAD STREEKBUSSEN 7 die rondrijden met totc..alreclame op de zijkrui.ten , Voorbeeld ; NZH 8189 FA enz SchriftcliJkc reacties gaarne aan P.C . Hoegen, Nunspeetln,an 380,2573GSDen Haag. MODELSPOORDAG VliN N, V. B,S , afd . Rotterdam Op zaterdag 7 maart a . s . or ganiseert de N, V.B.S. afd. Rotterdam haar jaarlijkse modelspoordag in de ka.~tine van het Stadstirnmerhuis 7 Gebouw Europoint a.2.n de Galvanistraat 15 , nabij het Marconiplein. Deze modelspoordag is geopend van 10 tot 17 uur. Het gebouw is bereikbaar met de R.E.T . -tramlijnen 1 9 4 on 6 on roet de metro/sneltramlijn. Op deze dag kunt U rijden met Uw meegebrachte mode llen op de verenigingsbaan, kijken naar diverse roodelspoorclubs, kijken naar de meegebrachte modellen . Ook kunt U model-· len , boeken, tijdschriften, foto's en dia's kopen . TE KOOP de tijdschriften VST--Revue 197 3 t/m 1980 (Zwitserland en zijn openban.r vervoer inet vele foto's) en Moden1 fü::.ilways 1978-1980 (:Sngolnnd, ontbreekt 1-1980), a.fkomst i g uit de NVBS - leesportefeuille Amsterdam. Ieder ci.annemelijk bod (behoeft niet hoog te zijn) is welkom b~ onze administratie (bij voorkeur telefonisch 1 s-avonds) . ONZE DANK ga.at weer naar è~genen die ons r egelm~t ig of af 8n toe berichten en actua liteiten toezendem . Soms moet iets enige m~n.nden blijven liggen i.v.m. pln.3.tsgebrek, maar wij trachten alle berichten, die voor lezers van belang kurmen zijn, te publiceren.
,---------------------,
:,
g v b
:
a m s t e r dam
:
- 19 -
, Investeringsbe~oting en Bedrtjfsplan 1987 : Uit deze begroting en dit plan, aangeboden aan de gemeenteraad: '===================== ' - Op de kruising Overtoom/le Const.Huygensstraat worden twee extra (omleidings)bogen aangelegd, n . l. van Overtoom richting centrum naar rechts ; - in enige metrorijtuigen wordt een bezettingsB'raadmeter ingebouwd(bij 15-ja.ar revisie) ; - voor het metrobedrijf zal een electrische locomotief worden aangeschaft ; - t er vervunging van de lus Muiderpoortstation worden op de Insulindeweg twee extra sporen aangelegd (wordt dus viersporig); - bij het eindpunt van lijn 25 Pres.Kennedylaan wordt een 2e spoor aange legd ; - de 25 nieuwe gelede bussen zullen kunnen "lmielen"; één wordt met een cumulo-voorziening uitgerust, welke milieuvriendelijke prestaties levert ; - voort s komen er 10 standaardbussen, 10 bussen voor snelle lijnen en 10 minibussen; - voorlopig is de totale remiseruimte voldoende; de tunneltrarns zullen gestald worden op het metro - emplacement Duivendrecht , - het is gebleken, dnt de locaties Noordzeeweg en Spaklerweg(Leonard Lang) niet geschikt zijn voor toekomstige werkplaats ; een nieuwe plaats wordt gezocht; voorts zijn de vele kosten die voor het metrobedrijf gemaakt moeten worden, opvallend. Infrastruc~uur2r~j ecten N.a.v. een WOVAA-adres wordt meegedeeld , dat verlenging van l ijn 13 naar de A.Kuyperlaan wordt onderzocht in samenhang met de aanleg van een NS-station Geuzenveld. Door NS is te kennen gegeven, dat zij streven naar ingebruikneming van dit station in 1990. Voorts, dat nog dit jaar definitieve voorstellen aan de Raad worden voorgelegd over verlenging van lijn 9 naar Di emen en een tram (lijn 24) naar de Vrije Universiteit . Vervoergegevens winterdienst 19.~5/1986 De vervo ersomvang op een gemiddelde werkdag bedraagt 725.000 personen of 2 7 3 miljoen km. Voor een gemiddelde zaterdag en zondag liggen deze cijfers op 67% resp. 43% van dit niveau. De tr::un ble ef op !lk~-vr gelijk aan 1984/85 en daalde op zat+ zon met ±3%, De bus bleef op ma-zat gelijk en daalde op zon met i4%, De metro steeg (nieuwe woon-en werklocaties) op ma- vr met 8%, op zat met 7%, maar da alde op zondagen met ±4%, Samenwerking met RMO Werkspoor bij fabricage onderdelen van trams Tussen het GVB en de Verenigde Machinefabrieken Stork NV vinden onderhandelingen plaats over de opricht ing van een BV, die onderdelen voor nieuwe trams kan produceren. Het betreft hierbij draaistellen en de assemblage van diverse componenten . Ook wordt gedacht aan bepaalde onderhoudswerkzaamheden aan trams . In de toekomst zou he t zelfs mogelijk kunnen zijn, dat op deze wijze gehele trams door dit bedrijf gebouwd worden. RMO Werkspoor Services, een werkmaatschappij van Stork zou de inbreng voor deze maat schappij moeten leveren. Nagegaan wordt nog hoe de GVB-mensen, die naar deze BV overgaan , hun pensioenrechten kunnen behouden . Het eerste werk van het bedrijf zou zijn de onderstellen voor de 45 binnenkort te bestellen trams te leveren . Verbetering dienstverlening waterbus Distelwegveer Vanaf 14 februari vaart de waterbus op zaterdag ook overdag en werden twee nieuwe haltes inges t eld. Op het IJplein kwam een halte op verzoek, terwijl bij de Kamperbrug een halte wordt aangedaan op de eers t e dri e vaarten vanaf Noord en na 22.00 u v.v. Hi erdoor wijzigde de di ens trege ling '. van de Motorkade naar Carré wo r dt gevaren om 18.10, 19.20 , 20.40 en naar Snoekjesgracht om 21. 50, 22,40 , 23.30 en 0 .30 uur . Van Carré naar Noord wordt vertrokken oin 18 , 50 , 20.05, 21.20 ; van Snoekjesgracht via Kamperbrug naar Noo rd om 22.10 ? 23.00, 23.55 en 0.55 uur. Op zaterdag wordt nu van 9,30 tot 16.30 u elk uur vertrokken van Motorkado naar Carré 1 terug van 10.00-17.00 u. Het tarief bleef f2,50, doch kinderen onder begeleiding mogen t/m 9 jaar grat i s meei gebruikers van he t parkeerterrein behoeven per é'.uto slechts voor max . 2 te betalen . Vanaf de invoering van t olgelden op het Distelwegveer eind 1984 is het vervoer zeer sterk teruggelopen . Binnenkort zullen derhalve voorstellen gedaan worden voor w~zigingen in de tarieven en de frequentie , Do pont is vooral voor het overzetten van gevaarlijke en bijzondere transporten onmisbaar. Diverse berichten Metro - werkwagens De platte werkwagens kunnen nu gekoppeld worden via een hulpstuk aan metrowagens. Als gevolg daarvan kan nu in de tunnel gewerkt worden zonder de nadelige uitlaatgassen van een diesellocomotief, die de werkwagens tot nog toe trok, Metrolawaai Omwonenden v2.n het metro-eindpunt Gein kl agen over het lawani, dat de hier 's-nachts opgestelde treinst ellen maken 7 vooral over het vele toeteren bü het wegrijden ' s -morgens vroeg. Er za l nu een ges prek met de rayonleiding plaatsvinden . Ontwerp-bestemmingsplan Kadoelen Hierin is ook een sneltrarntracé gereserveerd(i~~visi.eJ
- g v b -
- 20 -
Winkelbu~}mermeer~eheven ; buslijn 48 gewijzigd De winkelbus wordt _vanaf .2 :mn.art opgeheven; de passagiersaantallen rechtvaardigen niet voortzetting van de exploitatie (laatste exploitatiedag~ 28 februari). De proef raet lijn 48 blijkt gesl.1agd te ztnî de lijn voldoet aan een behoefte, althans tussen Sloterdijk en Station Zuid. Besloten is dan ook de lijn te handhaven op dit traject. Daar het lijn.gedeelte naar de Bijlmer slechts weinig passagiers kent , wordt dit · vervangen door een route langs station Ri1I naar het Lmstelstation. Op deze wijze kunnen ook passagiers in tegenrichting v ervoerd worden (thans zijn dat lege ritten). B~ de opening van de Flevolijn wil het GVB lijn 48 doortrekken naar het Muiderpoortstation. Op 2 maart gaat de wijziging in. In de ochtenáspits wordt gereden met 7 bussen (van Amstelstation 6.55 t/m 9,10; in de middagspits met 5 bussen (van A.S. 15,40-17,25 u) , In beide spitsen rijden 3 gelede bussen o.s. dw 3,4,5ï mi.sp. dw. 8,9,11 . H~~e~de trrun komt naar Amsterdam Zeer binnenkort komt tijdelijk een Haagse 3000 naar Amsterdam om hiermee proef te rijden i . v.m. het nieuw te bestellen materieel , Een a.:mtal wagenbestuurders krijgt thans rijinstructie bij de H.'l',JVI. om -zich met de GTL's vertrouwd te m2.ken. Hi erbij kan worden nagegaan of de voorkeur gegeven zou moeten worden élan de Haagse bedieningswijze. Materieel tram 2-assers H36 kwam na revisie+ ombouw+ schilderbeurt gereed in januari. Op platte wagen T3 werd in januari eindelijk zijn nieuwe nummer H 13 aangebracht. Instructie reden in januari ~ H37, H39 7 in februari H36. De Grazer mw 231 krijgt het nummer H5, de 214 H6 (H5 heeft al eerder bestaani mw 465 kreeg destijds dit werkwagennr.; later werd de tram a.1,n de museumlijn geschonken). De 2 31 heeft op 4/2 voor het eerst een tram gesleept . Gel_~~e wagens Grote revisie+ schilderbeurt kreeg mw . 699 (in di ~nst 30/1 ) , Bij de inbouw van het verlaagde middengedeelte b~ de 886 werden daar extra deurbedieningsknoppen naast de lage deur (type vJN-tram) aangebracht, waarmee men de deuren open kan houden voo~ bijv. rolstoelen ; de bestuurder kan de deur dan sluit en. O.a. hiertoe werd de bedieningstafel aangepast. De tram werd ook voorzien van extra stempelautomaten . In het lage deel bevinden zich .6 zitplaatsen evenals in het hoge deel van de middenbak. Bij na chtelijke proefritten bleek , dat op diverse plaatsen de lange, lage middenbak stoepranden raakt. Da.ar dit ook het geval is bij het Haarlemmerr.ieercircuit , werd de 886 in remise Lekstraat ondergebrácht . Nadat nog enige organisatorische problemen opgelost waren, is het de bedoeling de tram in te zetten op lijn 12 (de enige lijn die geen mneilijkheden oplevert) vanaf 23 februari en wel als Be dw. Op 20/2 Mw.886 werd in januari ook geheel geschilderd. u eed de tram al op lijn 12(1Ce dw). Op do blauwe mw 795 werden drie horizontale witte banden aangebracht: boven de ramen, onder de ramen en boven de schortplaten. 1:..ls zodanig kwam de tram in dienst op 23/1. Materieel autobus üfgeleverdwerden 349(via Hainje) en 350-356,358,361,363,364. 357 en 359 keerden tG:rog naar Hainje voor aanpassingen. De wagens worden à l dag na afl evering al i n dienst gesteld. De 346-354 en 375 ( prototype nieuwe chassis generntie) (gaan) rijden vruiuit garage West; de 355-374 vanuit garage Noord. Buiten di enst gingen vanuit Noord (opgeslagen i n Oost, rijvaardig voor evt .verkoop) 7,9,ll,18,20,32,40,42,45; volgen zullen nog: 12,15,26,29-31,33,34,39,41 , Correctie materieelverdeling bl~.l ; op 1/1-87 waren verhuurd aan Schiphol : 171,17~, Verhuizingen~_ eind jan./begin febr gingen van West naar Noord : 31 7 333 - 335; N naa r W: 326-328,348, N naar Z: 51,53i Z naar W: 23,25; W naar Z: 332. N.a.v. het succes v2n de inspectiebeurt bij de 205 en 208 bij de Daf dealer in Eindhoven zullen nog 15 bussen daar behandeld worden De afsluiting voor de bestuµrders van de nachtbussen is eenvoud~ verplaatsbaar naar Materieel Veren Leen andere bus . Pont-24 werd gereviseerd en op diverse punten verbouwdi htj kwam gereed in januari . Bovenleidi~asten werden geplaatst biJ het Droogbak. Folders e.d. Verschenen zijn Non Stop 7 (1/87) voor de schooljeugd en "Supertuig", een wedstrijd voor jeugdigen om een nieuw s oort voertuig/vaartuig/vliegtuig te bedenken, Exploitatie Nog steeds moet af en toe teruggevallen worden op de beperkte dienst en. Lijn 6/10 kreeg m.i.v. 18/1 op zo een nieuwe d.ienst r egeling met 1 tram meer en langere rijt~den: vr.ocht . 9-1 35; ocht.12-144; mi.15-150; vr . av . 13-156 ; mi.av 14-168 ; la av, 12-1 44; hoogste dnr . :16 9 de lle dw komt uit de remise om 19,48 (naar Stadionstr. ), I.v.m. werkzaamheden op he t Damrak werden de trams op 2/3 1 3/4; 16/17, 17/18 febr. van 19.00u tot 6. 0üu omgelegd via Mozes & Ati:ronstr.-JLZ.VoorburgwaL Op de metrostations vindt vanaf 21/2 verscherpt toezicht plaats i . v.m. veel klachten.
t
0
,====---=---=-=------=,
- 21 -
/ Materieeloverzicht tram per 1 januari 1987 (zi e blz.3) : In het overzicht op blz.3 zijn bij .de PCC;s enige wagens tot '=====================' onze spijt fout vermeld, waarbij gedeeltelijk de overzichten van het jaar daarvoor ook niet juist waren. Wel zijn bij het ma andelijkse nieuws steeds de juiste nummers vermeld. Het overzicht moet in feite ,luiden : 1001,1002 ; 1101-1118, 1120-1123,1126,1128 i ll29,1134 , 1135,1138,1140- 1142,1147,1148 i ll50 - 1154 , 1160-1163 , 1165, 1166,1168,1170 , 1174,1175,1180- 1183,1185,11s7,1192,1193 , 1195_1197,1199,1200 ; 1301-1337,1339,1340; 2101 - 2130 ; 3001-3100. Tram: Materi eelmutaties: VDIJ. de 2100-en, die buiten dienst staan op het terrein Zichtenburg, is a lleen de 2106 (na brand) slooprijp. Veel 2100-en krijgen thans een opknapbeurt met nieuw type wagennummers vlak onder de zijruiten ~ dit i.v.m. reclames over de gehele wagen " De 1116, door een verzekeringskwestie nog niet gesloopt na zijn aanrijding, staat in de C. W., waar geëxperimenteerd wordt 9 omdat men in de toekomst PCC 's als pekelrnotorwagen dienst wil laten doen. Er zijn er 10 nodig om de serie Hl-HlO ( ex 291-299,290) te vervangen. De 1320 staat met verbrande bedrading buiten dienst en zal hoogstwaarschijnlijk niet meer hersteld worden. De 1001 kwam inmiddels weer in dienst. Op 9/2 stonden in de C.W. : 3008,3044(bij de schilder); 1163(10/2 weer in dien$t),1112, 1115,1117 en 1120. De verschillende reclames werden in januari verwijderd van de 3021, 3022, 3042, 3048, 3049,3051 ?3053,3054,3055,3057,3076,3077,3081,30s2. Materieelafwijkingen : 12/1 : 9 : 1328+2122 ; 14/1 : 2 : 1302+2114. Instructie: Doordat veel ex- VIC's thans doorstromen tot trambestuurder, zijn er dage lijks~ele leswagens op de baan : wagens met dubbele bediening zoals 1151,1152,1323. Autobusmaterieel Afgevoerd werden de bussen 249 en 254 . Eind januari kreeg de 377 na een aanrijding op lijn 20 een nieuwe bumper + zijkant. Tijdens de hevige koude omstreeks 10 januari gaf de verwarming in go:rage Radarstraat problemen. Vele bussen waren bevroren, waardoor bussen uit de andere garage hier reden . Van de thans af t e leve+en nieuwe bussen za l de 497 een tourwagen Z\jn , Voorts zal bus 448 binnenkort verbouwd worden tot tourwagen , Noi2n.,1?,als_: trams en extreme koude In het verslag op blz.5 zijn enkele onjuistheden geslopen. Het blijkt, dat de (goede) verwarming van de PCC's zelden problemen geeft, een enkele keer daargelaten. Dan betrof het meestal e en defect. In de zeer koude periode half januari bleek door allerlei oorzaken de verwarming niet toereikend _ Nadat afdelingshoofden en CW, na vele klachten van bestuurders, in overleg waren ge-treden , werden de wagens nngekeken en bij een aan het licht gekomen defect gerepareerd. Na een dag en nacht was alles aangepast, eventueel hersteld en was het goed toeven in de PCC's. De GTL's gaven nooit aanleiding tot klachten, storingen uitgezonderd, maar door de grote deurpartijen en het enorm passagiersaanbod bleven deze deuren langer open en moest de verwarming "overuren maken" " Tijdens deze periode mochten de voordeuren gesloten bl~ven, opdat bestuurders een verkoudheid bespaard werd , Nota "Den Haag in _Bewegj.ng" door. gemeente gepresenteerd B & W hebben een discussienota l aten verschijnen, waarin ae..ngegeven wordt hoe zij vele verkeersknelpunten denken aan te pakken . Het verblijf in woongebieden moet aangenamer worden, werkgebieden moeten goed bereikbaar zijn , Niet-noodzakelijk autoverkeer moet worden afgeremd door het openbaar vervoer aantrekkelijker te maken , Dit wil men bereiken door het openbaar vervoer te verbeteren, meer grip te krijgen op het parkeren in de binnenstad, het autoverkeer te concentreren op hoofdroutes en door meer fietspaden aan te leggen. Bij het hoofdstuk over het openbaar vervoer wordt onder meer gesteld, dat de noodzaak tot overstappen moet worden beperkt, evenals het aantal overlappingen van trrun- met buslijnen. Voorts wordt weer gewezen op het belang vo.n sneltramlijnen naar de regio , Genoemd worden ook weer de verlegging van l ijn 1 via Laakhaven-Plaspoelpolder; de tramtunnel onder station H.S. (voor lijnen 1 7 12 9 16 en eventueel 10) ; rechtstre ekse tramverbindingen van H.S. via Schenkviaduct naar station LvNOI en V3.11 het Krugerplein naar de Prinsegracht en een "busbrug" voor lijn 4 tussen Sportlaan en De Wittlaan. De Grote Marktstraat zou autovrij gemaakt moeten worden; dit kan echter pas gerealiseerd worden a ls er een alternatief aanwezig is; hiervoor denkt -men o . a. aan een autotunnel van de Prinsegracht naar de Herengracht of naar het Prins Bernhardviaduct, dit om te voorkomen, dat andere routes overbelast worden . De nota is de basis van de inbreng in het V(rkeersoverleg binnen de Stuurgroep Haagse Agglomeratie . \ :
h t m den haag
- h t m-
Nieuwe routes streekbuslijnen in Den Haag; buslijn 27 wordt opgeheven N.a.v . een stÜdie, uitgevoerd in opdraêht van het ministeri é-,-hoe~streek- en s t adsvervoer efficiënt er op elkaar zouden kunnen wo rden afgestemd, is nu, na overleg tus sen de betrokkenen 1 besloten een aant al w;jzi gingen aan t e brengen per 31 mei a.s , De WestnederlandliJnen 127 (vanaf 's - Gravenzande) en 128 (vanaf Delft) via Naaldwijk, Wateringen, Rijswijk en ]Snaar Centraal worden vanaf het winkelcentrum I n de Bogaard verlegd . In pl aats van verder te rijden via Generaal Spoorlaan wordt linksaf gebogen naar de Steenvoordelaan en daarna via de Schilderswijk naar de binnenstad ger eden. Hi ermee kriJgen o .a. de bewoners van Wat eringen, KwintsheuJ. en Honsel ersdijk een recht streekse verbinding met o . a. het c entrwn en zi ekenhuis Westeinde, voorts wordt de Rijswijkse Openbare Scholengemeenschap aangedaan en zullen de honderden werknemers uit de Schilderswijk naar de Westlandse kassen niet meer behoeven over te s t appen in Wateringen . Wel wordt de rijt ijd naar Den Haag Centra.al 6 minuten l anger , Buslijn 129 (Rotterdnm- Delft-H.ijswijk-Wateringen--Centraal), die gedeeltelijk samenrijdt met de lijnen 8 7 9 en 131 , wordt verl egd naar Kijkduin, waardoor HTH- buslijn 27 kan vervallen ; tussen Melis Stokelaan en Kijkdui n worart de halfuurdienst van lijn 129 verhoogd tot een kwartierdienst. Lijn 131 wordt verl egd via het traject van lijnen 127/128. Weer een uitvindin3" _van een "zweeftram" , _nu voor Den Haaa Op verzoek ven wethouder Van Otterl oo (financiën en volkshuisvesting) heeft een Rot t er dams architectenbureau Metropo lis een hangbaan bedacht als oplossing voor het Haagse openbaar vervoer ~ automatisch bestuurbare hangcabines in zeer hoge frequenti e op 5 meter boven de straat (c a paciteit per cabin e 20 personen). De plannenmakers denken a2,11 een lijn van CS naar het Kurhaus, welk traject, met 8 halt es, volgens hen zou kunnen worden afgelegd in 8 minuten , Ook wordt gedacht aan een tak na.ar het Cqngresgebouw en een lijn rondon het centrum 1 di e parkeergarages en ministeries zou moeten aandoen . Volgens de plannenmakers zouden de lijnen nog winst maken ook •. . • Onderzoek bij .eubliek over de HTM Uit een statistisch r epr esentatief onderzoek is gebleken, dat het publiek osrer de HTM in het algemeen een positief oordeel heeft : een "rapportcijfer" 7,4 kwam uit de bus. Over de wachthuisjes bes taan echt er veel kl acl1t en ( doordat de ze binnenkort uitbesteed zullen worden, zal er een v er andering ten gunste ontstaan). He t publiek wi l ook graag, dat de bestuurders de haltes afroepen en mededel i ngen doen over eventue l e stremmingen en oml eggingen ( bij de HTM wordt gedacht over een e l ectronisch halte--af roepsysteem, dat werkt op zendert jes bij halt es) , De waardering vnn de tram is in vergelijking met de bus , op een aantal aspecten over de gehele lini e iet s hoger " Zo wordt het rijcomfort van de tram beoordeeld met een 7,5 en van de bus met een 6,9 Museumbus Wij schreven dat de I-I'rM geen museumbussen heeft~ binnenkort is dit wel het geval. De ex-GEVU-bus 33 zal door de HTM, met behulp van onderdelen van de l ater gekomen 35 worden g etransformeerd tot een AEC uit de HT!'-'T serie 581-605, di e bij de FrrM nieuw zijn doorverkocht aan Argentini ë . De bus krijgt het wagenparknummer 606 en zal in de nummering van de HTM worden opgenomen . Dit betekent, dat er geen s t andaard met dit nummer komt ; t.z.t. wordt het nummer 606 overgeslagen . De 606 is eigendom van de HTM , terwijl de opb ,uw thans en de exploitatie l ate r door de Werkgroep HTI'1 606 ( een af splitsing van het Haags Bus Museum ) zal worden begeleid en beheer d. De bus krijgt een typisch HTM-interieur met emaille bordj es en botervlootjes (k:o.r akterist i eke Verheul--verlichting). Ccntactavonden Haags Bus Museum Sind s enige maand-en verzorgt-het Haags Bus Museum elke eerste maandag van de maand een contac tavond in het zaaltje Drapeniersgaarde 135 in Den Haag. Hier wordt op tram- , maar vooral op busgebied maandelijks een dia- of fi l~programma vsrt oond. Begin , 20.00u, toegang f3, - . Op 2 maart wordt een avond verzorgd me t dia ' s over de Kromhouts en AEC 1s van de HTM. Ook HOV- lezers zij:l. welkom! Inlichtingen · 070 -· 996695 (na 19.00 uur). Proef Pisuissestraat mi slukt De "geluiddempende" rail s ( de sporen in gootj es van rubber) van de Tiongaarse firma Nikex in de Pisuissestraat bl ijkt in de praktijk jui st ve el l awaai te veroorzaken. Men zoekt thans naa r oplossingen om het geluid te verminderen . Marktextra ' s (l ijn 12 kort traject Duindorp - CS v . v.) 2 1 111e , 1138 , 5.fl.. 1118 , .2h_ 1141 , 12/1 1111,8,1166 ; 16/1 1140?1154, 23/1 1113,1154; 2 1 1105, 1147 ; _30 /1 1103 1122 ; ~~·zonderheden per datum 1 I.v.m. defect valraam bij Kraayenstoin om 6.30u~ 2 tot Vol endaml aan, 3 pendelbulren 1 Wegens 8.éillrijding 3069 om 13,15u 6 tot Castri cumpl . ,bussen 326 7 362 .VERVOLG BLZ.24
,---------------------, :
re t
.. 23 -
: Trammaterieel
'\ r o t t e r d a m ': Rectificatie op het materieeloverzicht op blz , 5 ~ Mr.2510 is
'=====================' in 1986 in rem.Kralingen opgeknapt en hernumrnerd in 535. Mr.835 werd afgeleverd op 30-1-1987 (afl.rev . 1-87) . Hr.832 en 833 kwamen op resp . 31/1 en 5/2 in dienst op lijn 4 , Mr , 834 reed op 12/2 proef, echter nog zonder filmkast (hetgeen een zeer vreemd gezicht was) . Op 26/1 werden de A+B-bak van mr . 364 afgevoerd (wordt t . z . t . 839). De e-bak van 364 werd medio februari in mr.621 geplaatst, die dan het nummer 1621 krijgt. Hr.355 werd op 5/2 afgevoerd; deze wordt t , z.t . 840 . Op h et terrein van de Kleiweg staan al geruime tijd de mr . 515 9 530 en 537. Alleen de · 515 wordt nog regelmatig voor rangeerwerk gebruikt. Door hun lan.c::durig verblijf in de openlucht gaat de conditie van deze hoogbejaarde riJtuigen nu snel achteruit . Het ware te hopen, dat de R~ voor deze oudgedienden een stukje overdekt spoor (in de e.W.?) beschikbaar zou stellen, zodat er t.z.t. nog iets op te knappen bl ijft . In de e. W, bevinden zich o.a. de mr , 627 en 817, welke onlangs met elkal,.r in onzachte aanraking ZJJtl geweest . Zoals het er naar uitziet, wordt ook de 627 hersteld . Voorts staat mr. 366 al geruime tijd op de Kleiweg . ~·1et schade staan ook bui ten dienst ~ mr. 368 in re~i1 . Hillegersberg en mr. 606 in r e:n. Kralingen . Na herstel van aanrijdingsschade en voorzien van de A-bak van mr.1316, kwam op 27 /1 mr. 1603 weer in dienst (in het A. deel priJkt no g het nummer 1316) Diverse wagens serie 600 en 1600 zijn nu voorzien van de nieuwe lijn en/of richtingfilms. Zo kwamen medio januari 1619 en 1603 na schaQeherstel met nieuwe l ~nc:ijferfilms in dienst, de 1619 heeft echter in de filmkast linksachter nog een oude film . Eind januari verschenen ook 1604 en 1610 met nieuwe films , De afgelopen maand werden van vele mr serie 700 en 800 de oude RE:r-emblemen verwijderd . Er rijden nu geen trams meer met oude en nieuwe emblemen 1 703 en 704 waren eind januari de laatste . Nu doet zich bij een aantal trams het omgekeerde voor, de oude emblemen zijn al verwijderd voordat de nieuwe zijn aangebracht . Met oude emblemen rijden nu nog alleen 802-804 en 806 . De laatste 700 met oude emblemen was de 739 , Materieelverdeling În de twêëde -helft van januari reden dagel~ks 1 n 2 700-en op liJil 3 ~ 20/1-24/1 732 en 736, 26/L 742 ; 26/1-30/1 739. D:lige verdere bijzonderheden ~ 16~1 wachtw . (t.b.v.lijn)4: 1310 ; J~ww 4 ~1315 1 20/1 ww es o .s. ~369 ; 3 r- 735ï 21/1 4 : 621 y ~806 ; g3/l 6 :806,1304; 4:621; 2 1 WW eS O,S. ~1310 7 27 1 4 ·806 ; WW4 ~ 1310 9 2~g WW4 :1304 ; 6: 21; 29/1 4:806; 4 : 80 i 5 z829 ï 6:621; 31 l+l 2 3 i 62: i 6 ~621; .'?.li.. 21,1310 ; 4/2 opstel es+6 : 621; ~ww4:386; 10L2 ww4ü633; 11 2 ww Kruispl.<1 "s ~82lï 5 : 1304; 6:1315, 9 e734;W,_ 7 : 631. .Instructie o.a. 20/l e 362 ; 5 2 : 362,565 , 9/2+10/2 : 535 ; 11/2 : 1310 ; 12/2 ~ 1304 , Brand in metrostation Leuvehaven In de nacht van vriJdag 30 op zaterdag 31 januari 1987 brak bran d uit in het metrostation Leuvehaven. Als gevolg van de aanzienl1Jke schade was op zaterdag 31/1 van aanv~ dienst af een groot deel van de dag geen metroverkeer mogelük tussen CS en Zuidplein . Pas te ± 18.40 konden de treinen weer doorriJden naar es, over enkelspoor bij Leuveha-ven, waar uiteraard werd doorgereden. ~ige tijd woest i . v.m . het uitvallen van de A.T . B. op "zicht" worden gereden met beperkte snelheid. Op 1 febr. konden beide sporen weer gebruikt worden, terwijl v anaf 3/2 weer gestopt wordt aart het -voorlopig herstelde- station Leuvehaven . Op 31/1 werd op het metroloze traject een zeer groot aantal autobussen inge zet (~50) De REI' kon deze pendeldienst geheel in eigen beheer uitvoeren, terwijl hiervoor geen bussen aan de normale è.ienst werden onttrokken . De extra bussen werden o.a. bemand met chefs, controlebeambten on chauffeurs , die op hur1 vrije dog waren opgeroepen via radio Rijnmond . Ondanks dit grote aantal bussen ko.t het vervoer nauwelijks verwerkt worden: vrijwel alle bussen waren afgeladen. Op 2/2 reden tijdens de spitsuren nog pendelbussen tussen Beurs en Leuvehaveni verder werden reizigers naar lijn 6 verwezen. Naar de oorzaak van de brand wordt ecm onderzoek ingesteld . Gebleken. is al, dat verschillende ruiten op het perron al vóór de bra.~d zijn vernield. Men gaat er derhalve van uit, dat het zeer waarschijnlijk o:c1 brn.ndstic:iting gaat . Sneltram+ metro : exploitatie 9 informatiepanelen, revisiedata Op-2/2 reed op de noord-zuidlijn tijdens de ochtendspits o.a. de tweewa.gentrein 5005+ 5024, wellicht een gevolg van het feit , dat de snel tramrjjtuigen var, de 's Gravenweg, die in de spits op de N-Z-· liJi1. dienst doen, :nog geen gebruik konden maken van de verbindingsboog Blaak-Leuvehaven . Nadat op 1S/1 de felle noordoostenwind was gaan liggen, werd de dienstuitvoering O) de beide lijnen nauweliJks meer gehinderd door de vorst .
- r e t -
- 24 Op 22 en 23/1 werden in de informatiepanelen langs de oost-westlijn de nieuwe lijnennetplattegronden aangebracht . Revisiedat~ ~ 5021 ~ 12-86/4; 5210~ 12~86/2 ; 5240 , 12-86/1 ; 5241 : 1-87/1 . Nieuws~-d~_!;um :[ZI11r.556 reed als lijn 16 een rondrit door het centrum voor een ge zelschap. fil1. l'lir. 741 had in de avond een aanrijding met een vrachtauto bij sporthal Margriet in Schiedam 5 waarbij de 7 41 ontspoorde. Gedurende ca . een uur reed lijn 1 tot Stads erf, terwijl 1 wagen pendelde tussen driehoek Beatrixlaan en Woudhoek ; verder pendelbussen . 21/1 Doordat een wagen van l ijn 7 e en gekanteld sleepstu.k opli ep als gevolg van een ketting ; die over de bovenleiding hing nabij het nathenesserplein , reden de lijnen 1 en 7 enige tijd via Mathenesserlaan in de richting Krulingen/c.s . ~ l Rond het middaguur werden lijnen 1,3,4,5,7 enige tijd omgeleid via Coolsingelvan Oldenbarneveltstraat-Mauritsweg-Kruisplein-C .S o Wegens een aanr\j ding reed lijn 9 enige tijd via CS voorzijde-Goudsesingel-J .Franss-m 31 1 Als gevolg van e en brand op de Nieuwe Binnenweg moest lijn 4 een groot gedeelte van de avond ui twijker'- nan.r de Mathenesserlaan. 6L2 Doordat op de ' s -Gravelandseweg een auto tegen een bovenl0idingmast reed~ werd lijn 1 enige tijd ingekort tot Stads erf. Enkele trams pendelden :Beatrixlaan--Woudhoek. Nieuwe kaartverkoopruimte in _metrostation Beurs Op 2171 is in de zuidelijke hnl van metrostation Beurs een nieuwe kaartverkoopruimte in gebruik genomen. Voor de kaartverkoop zijn nu twee loketten beschikbaar; reizigersinformatie wordt via een afzonderlijk loket verstrekt, terwijl ook een loket a::inwezig is voor gevonden voorwerpen. De kaartverkoop is geopend : ma-vr van 7 . 00 tot 20.00 u ; za + zo van 10.00 t ot 18.00 u ; voor gevonden voorwerpen kan men terecht ma-vr 8-16.00u. Opb~~~vervoersreclrune Op 5 december heeft Theo Bravenboer, directeur van Alrecon (NS-dochter) een symbolische cheque (van fl miljoen) uitgereikt aan dire cteur Kunst van de REI'. Dit bedrag is de netto opbrengst van de vervoersreclame op de Rotterdamse trams en bussen en van de affichering op de metrostations over 1986. In zijn toespraak merkte Bravenboer op 1 dat de opbrengst het dubbele had kunnen zijn. Dit is niet het geval omdat het tot nog toe niet mogelijk gebleken is ook Amsterdam en Den Haag te interes s eren voor deze extra inkomsten . In de praktijk blijkt, dat bundeling van het aanbod noodzakelijk is. Bij bundel ing in do 3 grote -steden durft Alrecon Den Haag en Amsterdam een extra inkomstenbedrag uit vervoersre clame van elk 1 miljoen in 1987 te garanderen. Narketing technisch is het immers interessant voor advert eerders om in alle dri e de steden tegelijk vervoersreclame te hebben , Bij het streekvervoer lukt samenwerking wel . In november kon de Alrecon-directeur de NZH-award in ontvangst nemen. Deze onderscheiding wordt jaarlijks uitgereikt aan die onderneming , die in belangrijke mate aan de gunstige bedrijfsresultaten van de NZH heeft bijgedragen. H. T. M. VERVOLG VAfJ BIJillZIJDE 22 , Bijzonderheden per datum 19/1 TUssen 0.3ö-ë n-·1.oo uur werden trams l dngs de Parallelweg beschoten . Voltreffers kregen de 3028, 3029 en 3030. De 1152/12 meldde het schi eten gezien te hebben 1 waarna een klopjacht volgde , helaas zonder result a at . Wellicht door dezelfde dader(s) werd op 20/1 langs de Vliet de 3022 van lijn 1 beschoten. De Rijswijks e politie was ze er snel ter plaatse . Misschien vond~n) de schutter~) het toen te link worden en verdwenen. 22/1 Bus 249 ging tijdens zijn dienst op lijn 22 def ect en moest nao..r de garage, waar de storing zo ernstig bleek te zijn 7 dat de bus ni et meer terug in di enst komt . 26/1 Om 14 . 00 u werd de losplaa ts vtui de GTL ;s Delftselaan gesloten en de bovenlei ding verwijderd. Ook het wissel werd onbruikbaar gemaakt. §1.J:.. I.v.m. een wat erl eidingbreuk op de Leyweg t , h.v , het Lcyenburg ziekenhuis werd van 19.30u tot einde di 0.nst lijn 6 tot het Castricumplein ingekort ; 2 bussen pendelden , Lijn 23 reed (op 15/2 nog stE::E:ds) via Escamplaan-Driebergenstraat naar Duindorp. In-· ruk.kers van lijn 6 reden via Paul Krugerpl . -12-2 naa.r Zichtenburg , De volgende dag kon lijn 6 normaal rijden, maar de inductielussen op het getroffen traject bleken defect. Aljg. De laatste tijd werden in drie gevallen vic 1 s en een trambestuurder het slecht-0.f.r";;r van geweld vanuit het publiek 1 zodat zij voor behandeling na.A.r het ziekenhuis moesten. Om te trachten verdere excessen te voorkomen, worden nu op koopavond meer . vic's tegelijkertijd ingezet op de tramlijnen die het centrum a311doen . Voorts zullen de o!ldersteuningswagens van de HTM effectiever worden georganiseerd. Voor de toekomst wordt gedacht aan uitbreiding van de bevoegdheden von de vic's en aan zelfverdediging. Remise Frans Halsstraa.t Tijdens een ra.n.dsverga.dering over het stadvernieuwingspla.n Schllê!erswi.Jk pleitte de •rs voor de remise als museum 1 te openen bij 125 jaar tram(1989).
~:7I
,=--------------------, ',
wn
:,
- 25 -
Onderzoek doortrekken Snel tram in richting Zei st · :wad d in x veen: Ïn oktober is er in de Utrechtse gemeenter aad een mot i e aan ' =====================' genomen, waarin aangedrongen wordt op verdere bevor dering van het openbaar vervoer en de afwikkeling ervan in de binnenstad . Nadat de Raad in 1978 besloten had de tram niet door te stad te leiden, is wel gestu dee r d op verschillende varianten, met in het achterhoofd de gedachte, dat, wanneer de Nieuwegeinlijn eenmaal in dienst zou zijn, de voordelen van een (snel)tram wel ontdekt zouden worden . Gezien het succes van de tram, is deze gedachte juist gebleken , Zelfs hebben de wethouders van ruimtelijke ordening en van verkeer het idee al geopperd de tram via een tunnel onder het centrum door te trekken, zich er nog niet van bewust zijnde welke kosten zo'n oplossing met zich mee zou brengen. Een overlegorgaan , dat door de Provincie is ingesteld, zal binnenkort een rapport uitbrengen, waarin verschillende varianten worden aangegeven voor een beter openbaar ver voer tussen Utrecht, de Uithof en Zeist; hieri n worden ook railoplossingen gegeven . Hierbij ligt het in de bedoeling, dat er in 1989 bij de opening van de nieuwbouw van het Academi sch Ziekenhuis in de Uithof een hoogwaardige verbinding met het CS komt . Gedacht wordt thans al aan routes die speciaal voor autoverkeer worden ingericht, te:r-wijl andere straten juist voor het openbaar vervoer en fietsers worden bestemd; in de hui dige eenrichtingstraten zouden de bussen vrije banen kunnen krijgen . Deze zouden natuurlijk ook voor trams kunnen worden ingericht. Buiten het stadstracé is er ook nog de mogelijkheid van "om de Zuid", waarbij de tram ge deel tel ijk parallel aan de spoorbaan Utrecht-Den Bosch/Arnhem rijdt en via stadion Galgenwaard de Ui thof en Zeist bereikt; dit traject is uit vervoerskundi g oogpunt natuurlijk minder aantrekkelijk, Bij de bouw van de wijk De Uithof is ül rekening gehouden met een tramtracé ; voor een l us in Zeist bestaan er verschillende mogelijkheden. CN ziet zich weer bedreigd, sputtert al togen en komt met "baanbus"ide eën (ook ondergrondse !) Grote vervoerstoeneming bij de tram In 1986 is het totD.le vervoer bij Westnederland toegenomen met 2% (totaal 59,3 mi ljoen), Het aantal reizigers met de beide tramlijnen steeg echter met 12% Autobusmateri eel Het busbedrijf werd de laatste maanden getroffen door een aantal problemen met de stadswagens : in november vielen de Nieuwegeinse lage - vloerbussen uit met defecten aan de assen, in januari werden de ook door Den Oudsten gebouwde mini's van de 7000 seri e met haarscheuren in de voorasbevestiging bij de Delftse en Gorinchem8e stadsdiensten ui t dienst genomen, terwijl de grote stads - Mercedessen in Delft een brug ni et meer konden passeren en voorlopig naar de streek terugkeerden. Yoor de Delftse lijn 61 werden ter vervanging de streekbuxiis uit de Lopikerwaard gehaald. Door deze problemen kwamen alle opgelegde buss en inclusief de ex- VAGU 66 weer op de weg. In februari startte de aflevering van de gewone lijnwagens 3749-3751,3770- 3784 en de 10 meter midi' s 6728--6736 van het nieuwe Den Oudsten model. VAD VERENIGDE 1'..UTOBUS DIENSTElf De touractiviteiten van het bedrijf werden op 1 januari in een aparte maatschappij ondergebracht : VAD TOURS bv . Deze volledige dochter kreeg boekhoudkundig de beschikking over 18 wagens, de 101-118 . Begin februari werd besloten welke wagens dit zouden zijn . Tot ieders grote verrassing werden dit de lijnwagens 6244,6247,6249,6251- 6253 , 6256, 6261,6263,6266,6267,6269,6270,8139 ,8147 , 8150,8153 en 8154, Medio februari werden de nieuwe nummers en naam aangebracht , Aan het gebruik van de wagens voor de lijndiens t veranderde echter niets: alle wagens zijn acm het VAD- lijndienstbedrijf verhuurd, terwijl het tom·bedrijf bij dit lijn bedrijf de aanwezige tourwa.gens huurt. In ieder geval l evert dit op het hoofdkantoor meer administratie op! De nieuwe tourafdeling zal op 13 maart gepresenteerd worden door de in volledig nieuwe kleuren geschilderde 6596,6597,6610, 6611 alsmede twee nieuwe luxe Volvo/Berkhof wagens . Het kleurenschema wordt in hoofdzaak ·beige met als beeldmerk het vliegende hert. NOORD-ZUID- HOLLANDSE VERVOER MAATSCHA.PPIJ NZH Voor dë°""tourdienst werden in de tweede helft van januari twee luxe tourwagens afgele verd, de 6742 en 6743 DAF SB/Berkhof, hoogdekkers met zeer veel bagageruimte. De NZH blijkt dus voornemens de tourafdeling? die de laatste jaren een sluimerend bestaan leed, weer volwaardig te maken. Aanwezig zijn inmiddels 26 wagens~ 6602-6609, 6619-6622, 6672-6683,6742 en 6743. Dit aantal zal nog met vier stuks wo r den uitgebreid: de semitourwagens 3752 en 3753 en de gelede bussen 7998 en 7999 , De 6621 en 6622 verschenen op de lijnen 96 en 97 (Alkmaar- Den Oever- Leeuwarden), voor de reizigers een enorme comfnrtverbetering, daar de NZH een groot verschil met de FRAM begon te vertonen. 1
GEMEENTE VERVOERBEDRIJF ARNHEM
- 26 -
Materieel De trolley's 162 - 171, Den Oudsten-Kiepe B79T-KtvI560 met 34 zit - en 45 staanplaatsen werden a f geleverd tussen 26/11 en 5/1 en kwamen als volgt in dienst: op 5/1 ~ 162 en 163, op 6/1: 164, op 8/1 ~ 165,166 en 168 ? op 9/1 ~ 167, op 17/1: 169, op 19/ 1~ 170 en op 20/1 ~ 171. Van de af te voeren dieselbussen 70-72 9 74·-77 waren begin februari de 70 en de 74-77 nog in dienst . Ingebruikneming trolleyJijn 5 en 2 Begin januari werden de wissels en de kruising btj de afslag naar Hol thuizen aangebracht. In de week van 12 - 16/1 werd het l aatste stuk rijdraad bij het i n aanbouw zijnde viaduct in de Koppelstraat opgehangen en ook werden in die week de beide kruisingen op het De Monchyplein gemaakt. Nadat eind december de eerste proefrit naar Presikhaaf was gereden, vond de eerste proefrit naar Vredenburg plaats op 15/1. Op 19 en 20 januari werden op lijn 5 en 2 i nstructieritten gereden, resp . met de trolley's 138,150,156, 159 en 158,161,164,166 . Omdat minister Smit enkele weken voor de opening meedeel de op 21 jan. ' s-middags verhinderd te zijn, werd de ingebruiknemi ng verschoven naar de ochtend. De genodigden ve~ zamelden zich vanaf 9.00 u in Restaurant Onder de Luifels aan de Hanzestraat, waar om ca,9,30 de minister arriveerde . Ha een welkomstwoord van loco-burgemeester Van de Meeberg hield wet houder Van Meurs een toespraak . Hij bracht drie wensen van de gemeente Arnhem naar voren , n.l. het verleggen vnn de route van l ijn 3 op Alteveer, zodat passagiers dichter btj de ingang van Burgers Dierenpark kunnen uitstappen, het herzien van de zonegrenzen in Arnhem-zuid om te bereiken dat passagiers uit Zuid met twee strippen naar het centrum kunnen en uitbreiding van het trolleynet naar Westervoort, Huissen en Elst. De mini ster stond afwiJzend tegenover de eerste twee wensen, voor wat betreft de laatste wens deelde ~tj mee de voorstellen hiervoor met bel angstelling tegemoet te zien. Daarna ontving ztj uit honden van de loco-burgemeester een door chauffeur Vogel van het GVA gemaakte gouden hanger) voorstellende het dak van een trolley met stroomafnemers en bovenleiding . Tegen 10,45 vond de officiële openingshandeling plaats : de minister schakelde ter hoogte van het Kramersgildeplein de stroom in. Hierna werd een vuurwerk ontstoken met de tekst "Arnhem Trolleystad". De genodigden namen toen plaats in de gereedstaande zeven trolley's (162,167 , 168,163,169,164,170) om een rit te ma.ken over de route van lijn 5. De minister stapte op het Station uit Vanaf ~a. 11 , 45 werden de dieselbussen op ltjn 2 en 5 verv2.ngen door trolley's. Op ltjn 2 werden de 32,35,40,53,54 en 56 vervangen door 153,162,163,165,167 en 171 , op lijn 5 vervingen de 155,158,159,166,168,169 en 170 do diesels 55,57,70 , 78,80,81 en 86. Zolang de bouw van het viaduct in de Koppelstraat niet is voltooid (nog enkele maanden), is er bij dit viaduct een stroomlo os gedeelte in de bovenleiding van ca . 200 me ter. De trolley's rijden hier op de hulp~otor, maar kunnen wel aan de draad bl ijven . Onder het in aenbouw zijnde viaduct is de bovenleiding provisorisch bevestigd . Op zondag 25 januari was het vervoer op liJn 2 en 5 gratis, 's-Middags werden er i n verband hiermee enkele extra trolley•s ingezet. Onderstaand nog enkele gegevens over de nieuwe trolleylijnen i - de kosten van de bovenleiding bedroegen f 6,4 miljoen ; - de aanschaf van 10 nieuwe trolleybussen kostte f 5,5 miljoen; - er werd ca. 880.000 kg. staal verwerkt, waarvan 470,000 kg . voor de 856 afspanmasten en 348,000 kg . voor de fundatiebuizen ; - het gewicht van de nieuwe bovenleiding bedraagt ca . 85 . 500 kg , i - er werd ca. 41,220 meter koperdraad gebruikt , - de netlangte van de nieuwe lijnen bedraagt 10.760 meter; - ca. 25.000 manuren werden er besteed aan de aanleg; - er werden twee nieuwe geltjkrichterstations gebouwd; - er waren 4 aannemingsbedrtjven bij de bouw betrokken ; Strukton, Nettenbouw, B.V. Nederland en Fahrleitungsbau . Dienstrege_ling_ 'l-:}87/88 De belangrijkste wijzigingen in de ni euwe dienst per 5/ 1 zijn: ~......?__~ rijden overdag om de 15 ;, 1 s-avonds om de 20'; zondag de gehele dag om de 20'. Op traject Station-Presikhaaf v . v. ontstaat zo een 7!- c.q. 10' - dienst; ltjn 6: de 15'-àienst ma-vr tussen Kievitsdel en Station is aangepast aan het passagiersaanbod. 's- Middags begint de 15'-dienst nu al om 13,00 u (was ca. 15 . 15 uur); lijn 8: op zat.morgen wordt tot 13.00 om de 20' gereden (was om de 15') ; l\jn 9: i.v . m. passagi ersaanbod wordt ma- vr van 14,00- 18.00 om de 6 1 gereden; lijn lA: behalve op koopavonden wordt de dienst tegen 18.30 uur beëindigd. Een beperkte dienst wordt geredl n op l,2,3s5,6 1 8,9 van 6/6 --30/ 8 en van 19/ 12 - 3/1- '88 . Max. moeten 49 van de 51 trolley's rtjden ; ztj worden op ma- vr dus aangevul d met di esels,
- 27 De nieuwe tarieven per l-4.:.1987 zijn door de minister vastgesteld , Gedurende een jaar · wordt een proef gehouden met een bijzonder kindertarief op zondagen. Per elke betalende volwassene !runnen dan maximaal drie kinderen meereizen voor één strip vol tarief per kind. De körtingstategorie 3-9 jarigen wordt uitgebreid met de 10- en 11-·jarigen . Voortaan zullen weekabonnenienten elke dag van de week kunnen ingaan (Lp.v. maandag). De verhogingen van de strippenkaarten z~n · ontzien t.o.v. de abonnementen; deze zijn voor korte afstanden nûnder in prijs verhoogd dan voor lange afstanden . Aan de wens van de buurtbuscomité's wordt tegemoetgekomen om tariefmati 6 onderscheid te maken tussen korte en"'lange trajecten. De tariefsverhoging bedraagt 3% ; de percentages zijn~ 15~strippenkaart +2,4% ; gemiddelde overige strippenkaarten +2,4%, gemiddelde week- en maandkaarten +3, 8%; gemiddelde jaarkaarten +3,4~; gemiddelde 1-3 ster(vol) +2,9%; gemiddelde jeugdabonnementen +4,6%; gemiddelde NS-combi-kaarten +11,8% De prijzen : strippenkaart 2 strippen uitsluitend verkrijgbaar op het voertuig f 1,75 " " " " " " 11 f 2 , 60 3 Uurnetkaárt " " " " " f 2, 60 strippenkaart · 10 " " " " " " = dagkaart · f 8, 65 " 15 " " " "voorverkoopadressen f 8,65 idem gereduceerd tarief (kinderen 4-11 jaar en Pas-65 houders) f 4,35 strippenkaart 45 stri ppen uitsluitend verkrijgbaar op v Jorverkoopadressen f 25,35 jaarabonnementen, vol en gereduceerd :, lOx maandkaartprijs, behalve de landelijke abonnementen; deze zijn i vol tarief !2715,-; jeugdigen 12-18 jaar fl575 ; reductie !1360,-. weekab. vol 12 - 18 jaar Pas-65 , jeugd maandab . vol 12-18 jaar Pas-65,jeugd 1 ater 12 ,50 7,50 6,25 40,-23,25 20 , - 2 ster 19,25 11,75 9,75 62,25 · 36,-31,25 3 ster 28,50 17,-14,25 93, - 53,75 46,50 4 ster 23,25 123,75 71,50 62,-5 ster 28,50· 155,25 89 , 25 77,75 6 ster 34,-186,-107,25 93,-7 ster 39 , 50 216,25 125,50 .108~- 8 ster 46,25 247,25 143,50 123,75 landelijk 51,75 280,-162,75 140,--Buurtbustarieven -- .. _ --· ·- ·- - -·· .;. enkele reis voltarief - kort traject fl,75; idem lang traject f 2,-Il Il Il Il " " reductie - 0,90~ - 1,-" il Il Il Il 4-rittenkrt voltarief 6,40 - 5,60 ; "Il Il Il Il Il - 2,80, " reductie 3,20 . NIEUWE s·rPIPPENKAARTEN •.. M.i.v. 14 januari 1987 werden de nieuwe modellen vastgesteld van de volgende strippenkaarten~ 2 stri ppen (fl ,70) ~ 3 strippen(f2,55); 15 strippen(f8,45) ; 45 strippen (f24,75). NIEUWE. TARIEVEN STADS:. EN STREEKVERVOER
(NZH) In 1948 werden de aanhangrijtuigen B 303 en B 306 naar Beesd getransporteerd om da.ar samen als woning te dienen (de naar elkaar toe geplaatste zijwanden werden voor een groot deel verwijderd en op het geheel (beide bakken+ stukje ertussen) werd een punt-· dak geplaatst. Kort geleden kwam dit huis beschikbaar en na enig sloopwerk werden de beide trambakken op 13-11- 1986 naar NZH- terrein in Leiden overgebracht. Het ligt in de bedoeling om van de bakken één tramwagen te maken, welke - als er passende trucks ".g evonden" kunnen worden - ook weer rijvaardig zal zijn. Aan he.t herstel van de A 106 wordt in het 'I'S-depot Scheveningen hard gewerkt ; behoefte bestaat er aan in- en exterieurfoto's van deze serie en aan bordjes en koperwerk, dat afkomstig is van deze trams. (Op Oude Rails, dec . 1986) NIJMEEDSB' WINKELIERS WILLEN 'rRAl~ TERUG In de tramsteden verzétten winkeliers zich in het algemeen tegen voorgenomen aanleg van tramrails in hun straat. Nijmeegse winkeliers in het centrum denken daar anders over : de winkeliers in de Hezelstraat willen weer een trambaan, niet alleen als . attractie, maar ook als stimulans voor de zakelijke ontwikkeling in de Longe Hezelstraat . De tram zou moeten komen vrui onderaan de straat tot bovenaan, de Burchtstraat, dus van Terminus tot Valkhof, dit alles i.v.m. de toekomstige vernieuwing van het straatprofiel. Eind januari zou een gesprek hierover plaatsvinden met de wethouder. ONTWIKKELING PERSONENVERVOER: aantal ritten x 1 mln. streek-stad (bron : KNVTO) gem .vervoerbedr.;81 '82 '8 ~ .'84 '85 gem.cor tr}81 '82 1 83 '84 ' 85 i.!_:!:..:._81 1 82 '83 '84 85 578 581 555 536 533 87 90 87 83 83 260 270 263 264 259 (gem.contr.=gemeenten met een contractbedrijf ; i.l.= interlokaal lijndienstvervoer) ,
1RAMWEG-STICHTING
- 28 -
"SAMEN WERKEN A/ili BEREIKBAARHB;ID" "MOBILITEITSSCENARIO R!i..NDSTf~D" De samenwerkende organisaties in het openbaar vervoer BOS, "IiöV:--i>o en NS willen met de op 4 februari aan de minister van V&W aangeboden nota "Samen werken aan bereikbaarhei d" hun bijdrage leveren aan de oplossing van verkeers- en vervoersproblemen in Nederland . Deze organisaties, daarbij geadviseerd door Leyer & Weerstra Management Consultants, zijn van mening dat de ber eikbaarheid van economische centra binnen en buiten de Randstad verbeterd kan worden op basis van een meer geïntegreerd verkeers - en vervoersbeleid. Dat houdt in meer samenhang binnen het openbaar vervoer, een betere afstemming tussen openbaar en particulier vervoer én tussen het verkeers- en vervoersbeleid en aanpalende beleiàsterrei~en. Bij ~ngewijzigd bel eid kan de t ~enemende mobiliteit ni et adequaat worden opgevangen. Verkeerscongestie is hiervan een zeer zichtbaar en problematisch aspect, maar niet minder problematisch zijn de gevolgen voor milieu en ruimtelijke ordening. De openbaar vervoerbedrijven presenteren zes actiepl annen, alle betr. kwalitei tsbe l eid: - 1 betreft een zodanige herstructurering van de huidige sys teemopbouw naar hoofdnet en complementaire netten, dat optimaal gebruik wor dt gemaakt van de beschikbare middelen. Hierdoor nntstaat capaciteits verhoging en wordt aanbodkwaliteit verbeterd ; - 2 betreft een aanbod van snel - en stopdiensten in het openbaar vervoer, dat auto gebruikers een acceptabel vervoersalternati ef bi edt; - 3 betreft een betere beheersing van de di enstuitvoering door t nepass ing van reeds beproefde of nog te ontwikke l en systemen; - 4 betreft een doorzichtig, aantrekkelijk en evt. gedifferentieerd tariefsysteem; - 5 betreft imagoverbetering v2..n het openb3.ar vervoer; - 6 betreft een slagvaardige gezamenlijke projectnrganisatie die in samenspraak met de overheid het mobiliteitsscenario voor de Randstad realiseert met daarnaast de opdracht buiten de Randstad regi onale samenwerking t e bevorderen. Deze plannen worden nader uitgewerkt; eind juni 1987 wordt hierover gerapporteerd . De samenwerkende organisaties binnen het openbaar vervner zijn van mening dat zij een wezen l ijke bijdrage kunnen l everen aan de nplossing van de verkeers - en vervoerspr ob l emen in de Randstad. Daarbij willen zij aansluiten bij de ontwikkeling van een mobiliteitsscenario v oor dat gebi ed, zoals door de mi nister is aangekondigd. Zij stell en voor in di t bereikbaarheidsscenario in eerste instantie uit te gaan van een vervnerscorridor, d.w.z. het geheel aan vervoersvoorzi eningen tussen en no.ar grote steden. Al l ereerst zal, door een beter gebruik van de huidige infrastructuur én ven de be schikbare vervoermiddelen een capacit eitsve rgroting per corri dor kunnen worden bereikt. Volgens de openbaar vervoer partners zal het effect van de maatregelen binnen het o .v. groter zijn wa.nneer de nverheid een parallelbelei d voert. Dit zou gericht moeten zijn op het bevnrderen van een selectiever autogebruik. Instrumenten van zo'n be l eid zijn o .m. van f i scale aard, bijv . benzine - accijns en de autokostenregeling i n het belastingstelsel. De voorstellen in deze nota zijn tevens gericht op r esultaatverbetering in het openbaar vervo er. Hogere opbrengsten zijn de komende jaren vereist om de budgettaire taakstelling van de regering t e realiseren: op de ~verheidsbtjdrage aan het o . v. moet per jaar een bedrag van f 174 miljo en worden bezuinigd 9 te bereiken in 1990. In een eerste reactie heeft de mini ster te kennen gegeven dat de voorgestelde maatregelen haar aanspreken omdat zij daarin elementen herkent van het belei d dat ztj ook zelf voorstaat en al enkele jaren bepleit, zoals integratie 7 verbetering en beheersing van doorstroming van o . v. en efficiënte voorzieningen in landelijke gebieden. Op verzoek van minister Smit zijn op 11 februari vertegenwoordigers van de vier grote steden en provinciebesturen in de Randstad bij elkaar gekomen . Deze toonden zich berei d tot samenwerking om een "mobiliteitsscenario voor de Tiandstad" samen te stell en, waarbij verwacht wordt d.at ook het openbaar vervoer, de autowereld en het bedrijfsleven zich zullen aansluiten. Een projectgroep zal dit voorjaar een eerste rappnrt uitbrengen. Wat het openbaar vervner betreft, zal worden nagegaan hne dit doel matiger kan worden ingezet en hoe meer mensen er mee kunnen gaan reizen op verbindingen, waar dit de fileproblemen aanz i enlijk kan verminderen. De kwaliteit van het o. v. moet verbetcr en. STOOMTRAM HOORN - MEDEMBLI K Op 9 febr. bespraken Provinciale Staten van Noord- Holland het museumbeleid. Hi erbij werd beloofd, dat de provincie de SHM op de rails houdt. Gezocht wordt naar een definitieve en verantwoorde oplossing, maar mocht zich een c~lamiteit voordoen, dan zal financieel geholpen worden. Thans vindt P.en bedrijfseconomisch onderzoek bij de SHM pl aats. Als het resultaat "1ekend is ; hoopt men een defini t-'.eve regeling te treffen. De beide ketelwagens werden met de stoomkraan gelicht on gerviseerd. Verwacht wordt 9 dat op het nieuwe ~tat~o~s~e~o~w_medio m~art het dak zal zijn gepl aatst.
,=====================,
- 29 ',neder 1 and se\ , , Indienststelling materieel ; afvoer : spoorwegen: In de maand januari werden in het materieelpark opgenomen: '===================== ' ELD3 4044(15/1) en de ICR-BNL 50 84 20-70 414(7/1),415,416 (21/1); 50 84 82-70 978,981(7/1). Afgevoerd werd WRDs 61 84 87-38 105(25/1) . Materieeloverzicht In het materieeloverzicht op blz.9 moet het aantal DE~lo comotieven gewijzigd worden in 206 , het totaal aantal getrokken rijtuigen in 473 , Bij de buffetrijtuigen blijkt eind 1986 opnieuw een exemplaar geschikt te zijn gemaakt voor 160 km/h en dus vernummerd : de 51 84 88-40 001 is 51 84 88-~0 001 geworden. In de r:iaterieeloverzichten van 1984 t/m 1987 zijn de WRDs Benelux consequent foutief aangeduid : de juiste nummers zijn 61 84 87-3~ 101-108 . Beneluxr··tui en Op 22 1 werden de laatste BKD 82 982 en B 20 417 van Aken naar Amsterdam overgebracht, gevolgd door de 20 J.18+421 op 30/1 . De vier rijtuigen reden op 3/2 de afleveringsproefrit naar Eindhoven. Bij het samenstellen van dit nieuws werd de laatste BNL-ICR, 20 422, op 18/2 in Amsterdam verwacht. Op 6/2 gingen de A's 10 481+491 terug naar Talbot voor inbouw treintelefo0ncellen , Beneluxdienst De nieuwe TD-eenheden lijken het image van de treind1enst Amsterdam-Brussel naar verwachting t e verbeter en. Niettemin verlo opt alles nog lang niet vlekkeloos , hetgeen o.a. t e maken heeft met aanloopmoeilDkheden: veel machinisten komen voor het eerst na hun instructie zelfstandig op het nieuwe materieel , zodat kleine storingen en/of bedieningsfouten relatief veel vertraging veroorzaken. Soms is een machinist aangewezen voor een dienst op een nieuwe TD zonder ervoor opgeleid t e zijn, hetgeen met name na de omloopwijzigingen nogal eens voorkomt. Het zo eken vffil een wèl bevoegde machinist levert dan weer wachttijd op. Opvallend is dat de samenstelling van de nieuwe TD-stammen begint te variëren, met name wat de plaats van de A+AB betreft. Of dit een experiment is om een gunstiger plaats voor de eersteklasse te vinden, dan wel een kwestie van gemakzucht, is de vraag. Gesuggereerd door HOV-lezers is de A+AB meer in het midden ,an de stammen te plaatsen . De huidige plaats, aan de loc, levert ve el geloop op van zoekende reizigers en massaal verplaat sen van vaste (spits-)reizigers als een stam achterstevoren blijkt te rijden. De beste samenstelling lijkt Bs+B+AB+A+BKD+B+loc. De oude TD's doen hun best , Ondanks de nog maar geringe inzet zijn toch regelmatig te korte eenheden op de baan . Met name de AB ontbreekt de laatst e tijd vaak . De TD voor trein 170 maakt uit de werkplaats Amsterdam een rit om de batterijen op te laden naar het opstelterrein Hoofddorp (ma-zat , 19.20/19 . 40 uur) . De talrijke vertragingen in de Beneluxdienst , overigens lang niet altijd door het materieel veroorzaakt , ma.ar door de zeer intensieve en dus vertragingsgevoelige trein-dienst op de baanvakken tussen Asd en Bxl, maken het teveel aan Beneluxstellen zeer welkom. Bijna dagelijks vallen 2 of 3 gekoppelde ~tellen in voor een oude of nieuwe TD als deze tezeer vertraagd is. Deze vervanging blijft ook na 5/4 nog mogelijk Beneluxrijtuigen Op grond van de technische toestand is niet WRDs 87 107 zoals gepland, maar de 87-38 105 per 25/1 uit de dienst genomen. Het rijtuig werd al op 26/1 in Asd ontruimd door Wagon Lits . Het staat 9 met medeslachtoffer 87 106, ter plukking bij de wpl Asd. De rijtuigen plan Wl komen in de practijk al vaker dan in de omloop voorgeschreven in de binnenlandse IC-dienst. Ze vervangen ICR·-B 's, die voor TTA in de wph Illm staan. Zoals eerder vermeld zullen zij als versterkingsrijtuigen, met plan W2 , dienst gaan doen. Overschilde~en zal volgens sommige bronnen niet~ volgens andere bij _dvisie en vo lgens de meest betrouwbare tijdens voorjaar en zomer plaatsvinden . Bene luxtreinstellen Het is thans zeker, dat tot januari of zelfs zomerdienst 1988 Bcneluxstellen in dienst blijven, ter compensatie van het later dan gepland in dienst komen van de eerste treinstellen ICM-2 (serie 4051-4097) en de rijtuigen ICR- 4 . Er zullen minstens 7 stellen rijvaardig blijven, waarYBner 4 in de omloop worden opgenomen in de dienst Amsterda.mVlissingen. De NMJ3S heeft toestemming gegeven ook de 220901-220904 zonodig te gebruiken. Per 25/1 zijn nog ge en Beneluxstellen buiten dienst gesteld. Er zijn er nu derhalve 11 beschikbaar voor 3 rijdende di ensten plus reserve (zie Beneluxdienst) . Rijtuigen ICR-4 De bestelling van 32 (buurland-)ICR , het zogenaamde ICR-4, is wat verdeling in typen betreft gewijzigd. I.p.v. 16 A, 8 B en 8 BKD komen er nu 14 1\ 9 10 B en 8 BKD . De aflevering begint later dan voorzien , in december 1987 .
- n s -
- 30 -
Rijtuigen _plan E De met botsschade bij de wph Hlm vertoevende 29 292 en de door brandschade getroffen 18 234 vertrokken op 13/2 uit Hlm in de richting Roosendaal. Van de RD's zijn er na het gereedkomen van de 87 221 nu 6 met bruikbare keuken: 87 218, 221,223 ~227,228 en 231 . Behalve in de Rheinexpress 414/415 duiken zij sinds begin fe bruari regelmatig op als vervanger vrui een BKD in de dienst Hoofddorp~Eentheim (serie 2000/2200). Deze vervanging zal nog geruime ttjd plaatsvi nden 1 omdat de BKD's behalve de "TTA" in Hlm ook inbouw Telerail r:10eten ondergaan . Gedacht wordt aa.."1. een periode van ruim een jaar. Materieelnieuws hoofdwerkplaats Haarlem (16/1 - 12/2) Voor ('r)te) revisie kwa.men naar Hlm : 1781 (16/1), 87 3 (28/1), 406( 3/2.), 178( 4/2) ,87 4(10/2), 324(11 2 . Af eleverd werden : 1787(23/12, aanvulling blz.1o")0"a9(29/1),868(29/1L404 (10/2),869(11 2 ,388 12/2). .· Met schade kwn.men naar de wph ~ 2855(17/1),430(17/1),10 618(22/1),21 458(23/1),2870+ 2875 ( 2671),412 ( 3/2), alle met botsschade; 28 105(23/1) zi e elders, 1746(26/1) brandschade. Na herstel~af'geleverd werden : 2033(15/1),722(23/1) , 386(23/1),2855(30/1),2858 ( 10/2), alsmede 87 221(6/2) met herstelde keuken . In IIlm keerde op 12/2 de bij Jansen in Bgn herst elde Bk 339 terug voor afwerken. De rret zwar e brandschade aanvankeltjk terzijde gestelde 893 zal hersteld en gereviseerd worden. Enkele schadegevallen De schade aan Beneluxstuurrijtuig 28 105, opgelopen door de afgebroken stroomafnemer van de 1185, was groot genoeg om het rijtuig als eerste ICR- BNL in de wph te brengen (zie blz.10). Op 31/12 raakte plan W 21 458 in de Westhaven (Asd) door de wind op drift en botste zijdelings met goederenwagens . De brandstichting in de 893(bl7.,l0) vond plaats tussen Bilthoven en Den Dolder, waarbij het stel achterop i n tr . 5687 reed. Doordat de hoofdconducteur van deze trein hen later herkende 1 konden de brandstichters eind januo.ri worden gearresteerd. Do schade aan de 893 beloopt 7 t on ..• De 430 botste op 6/1 tussen HoorD en Purmerend als tr , 4560 op een auto en liep een beschadigde ABDk op . De 1J.j]_ botste op 9/1 tussen Horst en Deurne als tr.1950 op een auto met als gev0lg o.a. een grote ravage, langdurige vertraging en een beschadigde BDk. In het kader van Sprinter/stootjuk-confrontaties ging de 2855 op 16/1 in lcsd met de Bk2 en de 2870 op 24/1 in Leiden met de Bk2 verder dan ~ij konden. De brandschades aan de Bk 1746 en zijn voorgangers 722 en 1749 ziJn voorzover bekend het gevolg van kortsluiting en/ of oververhitte verwarming. 0.f) 13/1 vond in de Dijksgracht(Asd) een ZiJdelingse aanrijding tussen de locs 1616 en 629 plaats. Op de stamlijn in Europoort vond op 28/1 een frontale botsing plaats tussen de 2281 en 2345, beide met een wagon. De locomotieven, die beide met de cabine voorop reden, raakten zozeer beschadigd, dat betwijfeld mag worden of zij her steld zullen worden . Nate~ieelnieuws hoofdwerkElaats Tilburg (12/1 - 8/2) Voor (grote ) revisie kwamen naar Tb ~ 613(13/1),2338(19/1),1137(19/1),1139(30/1),1208 (2/2). Afgeleverd werden 1134(13/1),~(16/1),633(16/1),638(19/1),2295(29/1),2342 (6/ 2) en 2417 ( 22/ 1, veiligheidsbeurt ) . Mot schad"ëJ<ïefecten kwamen naar de wph; 281(12 /1 ) gebroken as, 528(16/1) en 601(21/1) defecte motoren, 1616(19/ 1) en 629 (21/ 1.)botsschade(zie hiervoor), ~411(19/1) en 2273(30/1) botsschade, 2450(19/1) ontspoord te Veendam(blz . ll), 1305(27/1) en 1308(4/2) electrische storing~ 2225 ( 6/ 2) losse wielband en een tiental DElocs voor hot wisselen van de dieselmotoren (vorst? ) . Afge l everd na herstel ~ 665 ( 9/ 1),2482(21/1),1225(26/1),528+631+2467(30/1),281(3/2),1305 (5/ 2 ) . Op 217ï kwam de 2271 n oar Tb voor ombouw tot radiografisch bestuurbare loc, ter vervanging en met de apparatuur van de gesloopte 2265. Het Ultrasoonmeetrijtuig 978 l 002 was van eind november tot 3/ 2 i n Tilburg voor herstel van botsschade. DE-locomotieven serie 2400 Het op blz.207 vermelde plan t.e"v. de 2400-en is thans uitgevoerd. De bruine 2488 en de idem 2417 - met - derde-frontseinen zijn voor een jaar terug op de baan en de 2467 i s na 20 maanden in Tb hersteld afgeleverd. De 2501 zou medio februari na revisie in .dienst komen; i n welke kleur is ons nog niet bekend. De beschadigde 2428 en de 2505 wachten op s l oop, de 2490 en 2514 blijven voorlopig terzjjde als reserve. DER-locomotieven serie 500 I n augustus 1986 berichtten wij ove r het staken van de revisies. aax1 de 500-en . Sinds di e tjjd staan de 530 en hot casco van do 526 bjj de wph Tb terztjde ; formeel horen zij echter nog steeds in het materi eelpark thuis. NS inventariseert nu de oehoefte aan de-ze l0cs, hetgeen niet eenvoudi g is . Enerztjds neemt het rangeerwerk af, ander zijds zijn de DER.locs milieuvriendelijker in lawaai- en stankoverlast dan "grote" DElocs . Het lijkt er op, dat toch een flink aantal 500-en zal verdwijnen.
- n s -
- 31 -
Elocs serie noo Nadat de 1120 het nieuwe jaar gehaald had, werd het speciale oJ&oopje voor de loc opgeheven . Medio februari zou de 1120 de revisiegrens van 65.ooo~~reiken en terzijde gesteld worden. Dell39, ooit candidaat voor sl oop, lijkt nu de vervanger van de verongelukte 1141 te wörderi . De loc is in Tb voor revisie binnengenomen , Sloopmaterieel . De~ viel eind januari onder de slopershamer. Buiten de koms t van weer 2 plan E's naar Roosendaal heerste er verder rust. 279 terug Op 7/2 werd de 80 84 978 2 505 van Nijmegen na.ä.r Leidschendam gesleept door de 1970(!). Het stel kreeg onderhoud en zou, na wijzigingen door Holec, eind februari weer proefritten gaan maken . Flevoljjn Het gedeelte van de Flevolijn op het zgn , Oude land, van Weesp tot de Hollandsche Brug, werd van 2- 13/2 ingereden door een ballasttrein van 10 wagens met voor en achter elk twee 2200-en. Om een snelheid van 80 km/h te halen, duwden de achterste locs mee . Tot eind februari worden de sporen nu gelicht en geschift. Op 8/2 kwam de bovenleiding onder spanning, terwijl op 4 maart de beveiliging in dienst wordt gesteld > inclusief die van de inhaalsporen te Weesp . Vanaf 9 maart wordt op werkdagen met 2 plan V's een uitgebreide pendeldienst Weesp-Almere es over beide sporen gereden , deels ten behoeve van instructie, maar grotendeels om de sporen verder in te rijden en zo de toegelaten snelheid te verhogen. De stellen maken tussen 6. 30 u en middernacht elk 22 slngen . Op 31 mei komt behalve Almere es ook het nu nog totaal onbereikbaar gelegen Almere Muziekwijk in dienst, alsmede het voorbij es gelegen Almere Buiten . Tussen es en Buiten wordt over één spoor gereden , Korte berichten :-De Bk 339 werd op 11/2 door Benelux 1207 van Be~gen op Zoom nc:ar Hlm gesleept . - De 1642 (ex-Heeze) ging op 10/1 te Asd door een stootjuk, zonder noemenswaardige schade op te lopen. De 1309 (ex-Heeze) werd medio februari weer op de baan verwacht. - De 393, na schadeherstel nog nauwelijks in dienst geweest, is eind januari van hardnekkige storingen hersteld en nu weer volop actief . - De "chopper- Sprinters" 2014 en 2015 zijn maar zeer incidenteel in di enst. De 2014 staat bijvoorbeeld al 3ft maand in Leidschendam . - De aanleg van de Willemspoortunnel dreigt opnieuw vertraging op te lopen doordat de Kroon verboden he eft dat 3 historische koopmanshuizen aan de Wijnhaven geslooptvD:rdrn. - In de wph Tilburg zijn op 23/1 twee computergestuurde wielendraaibanken in dienst g~· · tl.Omen. Op 6/2 werd het gerenoveerde Hl-complex, de hal voor kleine herstellingen, constructiewijzigingen e.d . geopend . - De treinen 9620/9661 en 2614/2667 voldoen volgens een aantal briefschrijvers aan alle voorwaarden klanten uit de trein te jagen : plan E met slechte deuren, lange stationnementen, traag rijden en remmen, meestal geen 1600 . - In verband met de Auto-RAI reden de treinen serie 5300/6300 versterkt, waarbij een groot aantal Sprintertweetjes op de Schiphóllijn verscheen. - Dezer dagen begint het opbreken van de lijn Drachten-Groningen. Ook de afbraak van (Amstelveen-)Uithoorn-Nieuwersluis zal dit voorjaar plaatsvinden . - De DE 20 reed o p 21/1 via Bentheim naar Oldenburg, op 22/1 terug vanuit eloppenburg., Op 16/2 bozo~ht hij Knokke en Brugge . · . - De 4007 (IeM- 0 op reM-1-draaistellen) reed op 21 en 22/1 remproefritten Ehv - Blerick, - De instructie van machinisten op de nieuwe BNL-TD vindt nog steeds plaats: tussen Hlm en Rtd pendelt een ministam, terwijl in Ut de 28 103+30 062+1186 staan , Levens]._~91 ELD2 291 werd gebouwd door Beynes Haarlem en op 25 - 1- 1952 in dienst gesteld met de bakke'n ABDk 323.051+Bk 325.051. Revisies vondcm plaats 12/25 - 11- 1953, 11/18--3-1955, 2/9-7 - 1956, 20-8/8-10-1958(grote rev.), 30 .. 3/10-4-1961, 26-2/10-3-1964, 27-6/21- 81968, 9-7/3-8-1973. Herstel van botsschade aan de ABDk vond plaats 9/23 - 12-1958 en van zijwandschade, veroorzaakt door de ontspoorde 718 te Den Haag SS, van 19-7/3-8-61 . Van 5 tot 20-1 - 66 vond ATB-inbouw bij Wsp plaats. De 291 werd afgevoerd per zomerdienst 1979, i nnerlijk enigszins verbouwd en vernummerd in 30 84 978 2 503 als diensttreinstel t.b.v. instructie m.aterieelverzorging(16-7-1979). Zijn voorganger, 978 2 502, ex--258, ging daarop naar de sloop. De "291" stond langdurig op een aémtal plaatsen in het land 9 vaak Hlm of Ehv . Op 24+25 - 11- 84 werd het s t 8l ingeschakeld bij filmopnamen van Het Bit~ere Krui d, waarbtj de _blauwe b3Ilen die het stel in 1968 als eerste 1 46-2 had gekregen, in Rsd waren weggeschilderd. Op 4-4- 86 maakte het stel zijn laatste rit op eigen kracht, van Ehv naar Rsd . Hier onttakeling in nov.ïOP 26/27 - 11 gesleept naar Koek Westhaven .
- 32 BERICHTEN UIT BELGIE M.I.V. B. - BRUSSEL Bezuinigingen l eiden tot creatie vp.11 nieuw netschema "Brussels by night" met minder tramlijnen,_maar hogere freg_uenties . Verdere uHdunning tramnet. ________ _ De MIVB moet dit jaar rond.komen met een budget, dat 465 miljoen fr . lager ligt dan V<"'rig jaar. Daartoe wordt het mes gezet in enkele tramlijnen, die worden ingekort of worden vervangen door buslijnen. De voornaamste wijziging wordt echter de nieuwe structuur na 20 uur. Met een soort rad, gevormd door twee ringlijnen en een zevental diametrale lijnen wordt een volledig nieuw net gecreëerd. Nadeel wordt, dat de reizigers doorgaans enkele honderden meters zullen moeten stappen tot aan de dichtstbijgelegen halte ; voordeel wordt dat op die manier een hogere frequentie kan worden verzekerd . Ook zal het openbaar vervoer 1 s -nachts langer bltjven rijden. Door deze ingrepen wordt ongeveer 140 milj oen bespaard . De rest van de inlevering zal moeten komen van een wervingsstop en brugpensioenen. Om het deficiet van de MIVB terug te schroeven, worden a l sinds 1983 diverse maàtregelen getroffen. De voornaamste waren een aanwervingsstop en het aansporen van het personeel om met brugpensi0 2n t e gaan. Onts:agen vielen er 1.i et en worden ook vandaag niet overwogen. Door deze werkwijze viel het personeelsbestand van de MIVB terug van 6600 tot 5800 (of een vermindering van ruim 12%). Toch verhoogde ondermeer door een meer r ationele indeling von het net, de frequentie met 4~. Op 10 februari kwam de Raad van Bestuur so.men om de nieuwe besparingen te bespreken. ~~~g~~e.9.:.a~h!_e!:;.: Zo wordt t 58 in twee stukken gehakt. Tussen het Zuidstation en Dance ontstaat .er een buslijn 58, terwijl het noordelijke deel wordt overgenomen door t 62, die dan de verbinding BerchemStation - Vilvoorde zal gaan verzorgen, terwijl het huidige vak van t 62 Liedts - Mont gomery wordt overgenomen door een buslijn 61. Op die manier komt er een einde aan de historische tramlijn 58, Ook lijn 81 wordt ingekort, het vak St.Lambertus - Bockstael verdwijnt (dit is definitief beslist). Nachtrad: 's-Avonds en 's-nachts wordt het openbaar vervoer nog veel grondiger gewijzigd-:- Vanaf 20 uur wordt een volledig nieuw net ingeschakeld. De structuur ervan is een groot rad: twee ringlijnen vormen de vel 5 en; 6 of 7 diametrale lijnen zijn de spaken. De MIVB kan met minder rijtuigen een hogere frequentie garanderen en het risico 1 dat sommige rijtuigen leeg of hooguit met enkele r eizigers rondrijden, wordt fel verminderd. Het nieuwe systeem - details zijn voorlopig nog niet uitgewerkt - laat tevens toe de diensten te verl engen van Ou45 tot omstreeks lul5. De nachtbussen v eranderen niet. Als alles volgens plan verloopt, wordt de nieuwe regeling van kracht op 1 september of 1 oktober van dit jaar. (gegevens uit Het Nieuwsblad 12-2-87) De MIVB heeft al zo vaak gepropageerd, dat nieuwigheden verbeteringen zijn voor het publiek~ de practijk heeft in het verleden de passagiers wel anders geleerd. Geplande metro-ui!breidi~cn De plannen voor de jaren 1)92-19 93 (i.v.m. de verkiezingen is najaar 1994 waarschijnlijker) bij de metro zijn als volgt: verlenging na:-~r het Albertplein in Vorst met nieuwe stations Sint-Gillisvoorplein, Van Meenen (evt. Horta genoemd) en Albertplein. üok in deze periode wordt de voltooiing van de zgn zes voorzien . Het gaat hier om de aansluiting tussen het Zuidstation en station "West" ~ zo ontstaat een metrolijn, die een groot cijfer 6 vormt met als begin het tegen die tijd ook geplande station aan de Amandelboomlaan te Laken. Via de Heizel, het Weststation, het Zuidstation, Louiza en Rogier zou deze lijn op het oorspronkelijke traject opnieuw aansluiten. Meteen zou ook de Kleine Ring helemaal worden rondgemaakt. Belongrijke werken voor de verwezenlijking hiervan worden een nieuwe doorsteek onder het kanaal Brussel-Charleroi en de slachthuizen van Anderlecht . Op dit traject is ook een nieuwe metrostelplaats voorzien. Voor de volgende eeuw denkt men aan een "Grote Ring" met onder meer de huidige ondergrondse verbinding ter hoogt e van de Lambermontlaan en de Reyerslaan. De uitbreiding van station Bizet tot aan het Rad is ook in een verre toekomst gepland. Trauunaterieel en -inzet Niët verbouwde 7800-en komen enkel nog voor op de lijnen 23 - 92 - 92 doorstreept en 94 doorstreepti uitzonderlijk ook op lijn 94 en zonder bestemmingsteksten-films ook op de lijnen 81 en 90. Museumtramlijn Woluwe - Tervuren Dit jaar rijden de historische trams van 4 april tot 4 oktober, op zaterdagen, zon- on feestdagen vlll'l. 14.00 tot 19.00 uur . Ook het museum Woluwe is op deze da.gan ._;eopend . . Het ope--üngs feest op 4 r-.pril is de dag van de standaardtram. Op 19/9 vindt het einde-seizoen-feest plaats , · .. yolg_ende maand zullen wtj weer een overzicht geven van de aantallen trams op de l]Jrlen.
- 33 TOKYO Al eerder werd in dit blad (1985-, pag.51) ruimte besteed aan het openbaar vervoer in de japanse hoofds tad . Ditmaal wordt de aandacht vo oral gevestigd op de exploitatie van de enig overgebleven tramlijn, 12 , 2 lan lang . De lijn maakt deel uit van het gemeentelijk vervoerbedrijf , één van de exploitanten na.ast de staatsspoorwegen , particNliere spoorwegen (die ook buslijnen verzorgen) en een tweede bedrijf voor ondergrondse spoorwegen . De evolutie van het gemeentelijk net blijkt uit de volgende cijfers , Tram Aantal Route lijnen km 1960 1965 1970 1975 1980 1984
40 39 7 1 1 1
Bus Aantal Route lijnen lan
352,5 345 , 9 56,9 12 , 2 12 , 2 12,2
112 119 129 137 112 111
1336,7 1493,6 1420, 7 1380 ,9 1063 , 5 1016,9
Trolleybus Aantal Route lijnen km 4 4
60 ,1 60 ,3
'Ondergrondse Aantal Route lijnen km 1 1 2 2 3 3
3, 2 8 ,9 28,7 39,3 54,9 56,6
De laatste trolleybus reed in september 1 68 . Aan de cijfers voor het busbedrijf is te zien, dat .de groei van de ondergrondse netten van de beide maatschappijen vooral ook een oplossing heeft geboden voor de opstoppingsproblemen voor het wegverkeer ; de bus is minder belangrijk geworden. Tegen de 1172 tramwagens , die in 1960 beschikbaar waren, steekt het huidige aantal karig af: 31 van de serie 7000 , 16 van de s erie 7500 . Het aantal bussen steeg van 1571 in 1960 via een piek in 1975 van 2496 naar 1894 op 31-3-1985, In het boekjaar, dat op die datum eindigde , vervoerde de tram 24,2 miljoen passagiers , die gemiddeld 107,44 yen betaalden . (In die tijd was 100 yen ongeveer gelijk aan f 1 , 40. ) De reizigersinkomsten dekten niet meer dan 51% van de kosten , voor de bus ligt dat percentage op 68, voor de ondergronds e op 48 ; de subsidievoorkeur ligt dus bij het railvervoer . Het tarief voor de tram ligt dan ook lager dan dat voor de bus ; 140 yen tegenover 16Q Kinderen betalen 70 yen, er zijn verder couponboekjes voor 8 of 16 ri t ten (1000 resp. 2000 yen) en abonnementen voor 1 of 3 maanden in drie soorten : voor werkenden, voor studenten. en voor scholieren . De belangrijkste red~nen voor het voortbestaan van de enige tramlijn , de Arakawalijn , liggen in de oliecrisis, die zeer jong was toen de sluiting van deze lijn voor de deur stond en in het f eit, dat de lijn voor 88% op eigen baan ligt . Hij is te vinden in het noordwesten van de stad, heeft de vorm van een uitgerekte V, waarvan de punt naar het noordwesten is gericht en verloo pt v olgens dit schema : Waseda
Higashi Ikebukuro
Otsuka
Oji
Arakawa REMISE
_ _ _ __,__ __ __ _L _ _ -
Machiya - - - - --
Minowa
~-'-- - - - - - ' -
Waseda is het zuidelijk eindpunt, Higashi - Ikebukuro ligt bij het ondergrondse station van die naam op de Yurakucho-lijn. De ringlijn van de staatsspoorwegen, de Yamanote -lijn wordt gekruist bij het station Otsuka ; een andere JNR lijn , de Keihin Tohuku , bij Oji - het noordelijkste punt van de tramlijn . In Ma.chiya is er aansluiting op de Chiyoda-lijn van de ondergrondse en op de particuliere Keisei-spoorweg ; vier haltes verder bevindt zich het oostelijk trameindpunt Minowa , op korte loopafstand van het ondergrondse station van die naam aan de llibiya-lijn . De r~tijd varieert van 44 tot 59 minuten. Er is een zeer druk spitsverv oer met veel gedeeltelijke diensten ~ vooral tussen Otsuka en Machiya . Op de drukste gedeelten is de frequentie maximaal 2 minuten , overdag geldt als basis een 5- minutendienst ; ' s avonds na 21.00 uur 11 minuten . De "barré 's" doen zich vrijwel de gehele dag voor , zo rukt er nog een uit om 21,42 u. De eerste wagens zijn om 5,30 u op de baan , de laatsten om 23.3 0 uur er af . Twintig dienstwagens verzorgen de basisdienst van eindpunt tot eindpunt , daarnaast zijn ~r nog 22 voor de gedeeltelijke diensten. Het maximum van 42 diens twagens doet zich alleen in de ochtendspits voor, in het ochtend- en middagdal rijden er 24, in de lunch- en a:vondspits 28, om 22.00 uur nog lL Er zijn 81 trambestuurders in die_n st voor dit eenmansbedrijf, die nooit langer dan twee uur achtereen op de wagen zijn (de standplaatsrust op de kopeindpunten is slechts 3 minuten). Zij rijden op weekdagen 64 diensten, waarvan 14 "gebroken" . - BHS -
- 34 BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN DUITSLAND Berltjn De S- Bahnlijn tussen Frohnau en Wittenau kwam op 22-12 - 1986 opnieuw in bedrijf, nu weer (na 41 jaar) dubbel spori g. Het eerste nieuwe S- Bahn·-treinstel (480 001/501) werd op 12 - 12 - 1986 afgeleverd. Nadat het proef M-Bahnrijtuig voor onderzoek van de baan was verwijderd, werd op 24/10 door Wagg-on Union de 01 als eerste van de voertui-· gen type M80/2 afgeleverd. (BVB 1/87) Bochum- Gelsenkirchen M~ 77 (ex Part ybr-1.bn) eN 181 (ex werkmw 681, ex 181) zijn overgebracht naar Wanne- Eickel, waar ze nu samen met de 601 1 97 en spoorwegmaterieel bij het Heimatmuseum staan opgesteld. (BS 1/87) Düsseldorf Aan het trambedrijf van Nantes werd slijpmw. 5162 ( ex 94) verkocht.(BSl/87) Freiburg Zoals al werd vermeld,zijn mws 151-158 resp . ex- Stuttgart 700, 704,687,693, 702,703,705,706; deze nwnmers staan nu bij het huidige wagennummer vermeld. (RSl/87) Köln-Bonner Eisenbahn Van het nu niet meer benodigde materieel worden (of zijn reeds) gesloopt de EI1 51 , 52 , 54,56 en 57; de Er 47 en 58 worden als museummaterieel behouden. Mai nz De 3- assige motorwagen 257 (westwaggon, 1950), die voor bijzondere en di enst -ritt en wordt gebruikt, werd in november terugvernummerd in 97 , (sv 1/87) Ma.nnheim Op 9-12- 1986 besloot de gemeenteraad de B- lijn (de tram via Lindenhof naar Neckerau-West) in de Meerfeldstr. ondergronds aan te leggen. Hierdoor zullen Lindenhof, Niederfeld, Almenhof-·West en Neckerau-West waarschijnlijk in 1992 aangesloten kunnen worden op het stedelijke tram/Stadtbahnnet. Twee nieuwe Stadtbahnverbi ndingen zul len ontstaan ~ lijn 32 Freudenhei m-Kurpfalzbrücke-Paradepl atz-Schl oss - Neckerau- West en lijn 35 Neckarstadt-west - wasserturm--Hbf - Ueckerau-West , (BS 1/87) Stuttgart Onderzocht wordt de mogelijkheid een Stadtbahntraject naar Killesburg ( to t 1976 lijn 10) aan te leggen, aftakkend van lijn 6 bij Eckertshaldenweg. Het ligt in de bedoeling de lijnen 2 (Obere Ziege l ei-Hölderlinplatz ) en 13 (Hedelfingen, evt. vanaf Obertürkheim- Pragsattel en verder vi a lijn 5 naar Stammheim) als tram te blijven exploiter en, met GT4 trams. Na de modernisering van 410 en 629 zullen nu totaal 50 GT4t r ams vernieuwd worden (totale kosten 11 miljoen DM), waardoor deze eeuw geen nieuw trammaterieel meer behoeft t e worden aangeschaft . Voorts wordt gedacht aan verlenging van lijn 2 naar Neugereut, Wat de Stadtbahnlijn en betreft, woráit onderzocht of deze aangelegd moeten worden via Hewnaden naar Ruit en Nellingen en via Mühlhausen naar Aldingen en Neckarrems. ( BS 1/87 en SV 1/ 87) Wuppertal Bi nnenkort hoopt men te beginnen met de bouw van Schwebebahnstation Kl use (tussen Döpperab e~g en Landgericht), dat in de oorlog vernield werd. Het nieuwe stat i on wordt vl ak achter het Schauspielhami gebouwd; door de aanleg van kunstmet.tige heuvels met langgestrekte voetpaden zal het op "straatniveau" liggen . Men hoopt di t 20e Schwebebahnstation circa 1989 in gebruik t e kunnen nemen. (BS 1/87) D.D.R . Ber lijn Voor de verlenging van lijn 28 werd op het traj ec t Buschallee-Falkenburger Str. in december j . l. met de werkzaamheden begonnen . In mei zal de lijn verlengd worden tot Hohenschönhausen, Zingster Str. I.v. m. de fe es ten t. g .v. het 750-jarig bestaan van de stad zullen op diverse dagen historische trams rijden , nadat eerst op 3 mei de nieuwe museumwagens mw 2082 en bijw. 808 in Schmöckwitz gepresenteerd zijn , name l ijk : 12-14/6 ; 10- 12/7 (Köpenicker zomerfeest); 14- 16/8 (Fest an der Panke) ; 23 - 30/8 (Tierparkfeest ); 4- 6/9 (Weissenseer bloemenfeest); 19-20/9 (Hohenschönhauser oogstfeest). Voorts kun nen D.R.-rijtuigen (ook historische S- Bahntreinen) van 12 tot 21 juni bekeken worden in het Wriezener Bahnhof (naast het Ostba.h.nhof). (BVB 1/87; BS 1/87) Cottbus Van Bad Schandau werd bijwagen 13 (11) (MAN,1928) overgenomen om tot historische bijwagen opgeknapt t e worden voor dienst achter mw. 24. (BS 1/87) Erfurt Vanaf september j . l. zijn in aflevering de KT4D motorwagens 494-516. (BS 1/87) s"ëîiön'ëiche De van Frankfurt/c overgenomen mw.40 kreeg het nummer 85. (BVB 2/87) GROOT-BRITTANNIE Blackpool In oktober 1986 zijn de stedelijke tram- en busdiensten en het materi eel overgegaan naar de Blackpool Transport Services Ltd. De Borough Council bleef e~genaar van baan en bovenleiding; het wagenpark wordt verhuurd aan de nieuwe maatschapptj. Een nieuw logo wordt thans op de wagens aangebr acht: de Tower en de zee in bruim en groen vervangt het stedelijke '\<18.pen In november werden door F.;3.st Lancs Coachbuilders de ni euwe trams 642 - 644 afgeleverd (in het algemeen gelijk aan 651). Besteld zijn nu de 645-647 voor levering in april, Afgevoerd worden waarschjj!llijk de rnws 3 1 6 en 7. Tijdens de "Illuminations" reden maximaal 78 trams (o.a. de 5 open 11 boot 11 t rams en 660). Een Bedford-unimog is geleverd ter vervanging van werkmw . 753 ; gehoopt wordt deze weer in zijn oude uitvoering van mw 143 te kunnen terugverbouwen , (MT 2/ 87)
- 35 HONG KONG Hongkon~ Mw . 28, _die open balcons heeft gekregen 9 rijdt vanaf mei dagelijks 8 speciale ritten (prijs HK~ 5). Ook de 59 krijgt nu open balcons, dit wordt nr.128; de huidige 28 krijgt het nununer 59. (MT 2/87) IERLAND Shanes Castle De ex-Charleroi-bijwagens zijn gereviseerd en voorzien van langsba.nken. ITALIE Bologna Een sneltramnet is uitgewerkt, dat de volgende drie lijnen oIJNat : 1 P.Maggiore --Centrale FS-P.Unita-Fiera/Corticella (8,2 km, waarvan 5,6 km ondergronds; ; _g_ Casalecchio-Fiera-San Ruffilo (16,7 km, waarvan 1,1 km ondergronds en 7,7 km boven straatniveau) ; 3 San Lazzaro-Via Indipendenza-Ospedale M-~ggiore-Borgo Panigale (14 kin: , waarvan 5-;-9 km ondergronds en 3,4 km boven straatniveau) . (:r,.1T 2/87) Milaan Op 29-9-1986 werd metrolijn 2 verlengd van Marelli naar 1 Maggio (2,3 km) en van S.Leonardo naar Molino Dorino (0,9 km). (MT 2/87) Rome De gemeenteraad heeft geld beschikbaar gesteld voor de koop van 60 gelede trams. MEXICO Mexico-Ci t;x: De exploitatie van de sneltramlijn moest na twee dagen weer gestaakt worden wegens electrische storingen bij de Moyada gelede trams. Canadese ingenieurs zijn te hulp gekomen om de problemen op te helpen lossen . (MT 2/87) NOORWEGEN Trondheim De gemeenteraad heeft toch weer besloten de trams te handhaven. Voorts worden mogelijke tramverlengingen onderzocht van Munkvoll naar Heimdal en Lade-Vik2°sen. OOSTENRIJK Gmunden (S&H) Daar deze zomer de Rathausplatz tenminste voor de helft autovrij wordt gemaakt , wil Stern & Hafferl deze gelegenheid aangrijpen om de tramlijn weer te verl engen van de Franz-Josefs-Platz naar dit plein, nu met het eindpunt bij de aanlegstei gers voor de boten . Ook voor de lijn uit · vorchdorf heeft het bedrijf plannen; hier wordt gedacht aan verlenging van de derde rail ook over het laatste stukje OBB-spoor naar het Seebahnhof, dat t.o . v. de stad gunstiger gelegen is dan het huidige eindpunt Traundorf (op het OBB-traject rijden trouwens slechts 3 treinen v.v. per dag). De historische mw 5 werd voorzien van een sneeuwschuiver en werd hiermee enige tijd in december dagelijks ingezet bij het sneeuwruimen . (sv 1/87 en Schv.akt. 2/87) Graz In november 1986 werd gelede mw . 603 afgeleverd. De 601 werd op 13/12 officieel aan het publiek voorgesteld. De nieuwe remise St eyergasse werd op 5/12 ingewijd . (BS) Stern & Hafferl De Köln-Bonner trams krijgen de nummers Er 22141-144 · (BS 1/87) Wenen Afgeleverd werden door SGP in november : U1 2205,3205 j 2206 , 3206 î E2 4062 , 4063; LH 6442 , 6445, in december : Ul 2207 , 3207 , 2208 , 3208 , 2209,3209 ; E2 4064,4065; unf 7923, 7924 1 uns 7928, 7929 y in januari : E2 4066 7 door Rotax in november ~ E2 4311 ; in decemb.: 4304,4312,4313,4314 ? door Knotz in november r sa1 7582 i door 'ZW in november ~ LH 6441, in december: LH 6440 ; sl2 7435,7436. Afgevo erd werden per 15- 12- 1986: L 519,545,573; c2 1086 ; SP 6040; SS 6051 . (Schv.akt.2/87) Firma "Knotz KG" Deze onderneming heeft de :productie gestaakt . (Schv.akt . 2/87) PORTUGAL Lissabon Een nieuwe tramlijn 10 kwam in dienst tussen Campolide en Cais do Sodre . Op 1 okt . werd ook op lijn 3 eenmanbediening ingevoerd ; dit is nu op lijn 3,10,20,24,25/26 ROEMENIE 27. (M'r) Cluj-Napoca In aanleg is een 13 km lange tramlijn van Monastur via het station en het stadscentrur.1 naar het industriegebied Somes-noord. (SV 1/87) Ploiesti Hier is een 17 km lange tramlijn in aanleg tussen het zuid- en weststation. TSJECHOSLOWAKIJE Brno Twe e prototypen Tatra dubbelgelede mws KT8D5 kwamen najaar 1986 in dienst onder de nrs . 1701 en 1702 ; voorts rijdt er een op proef van dit type in ieder van de steden Praag, Kosice en Most. (SV 1/87) Olo~ Een ex-Praagse 2- assige mw is ingericht als historische mw . 223 . (SV 1/87) Plzen In september j . l. is het twe ede deel van een nieuw tramtraject Lochotin-Bolevec ~nu tot in het centrum daarvan) in gebruik genomen . (SV 1/87) U.S.A. Boston De eerste nieuwe J a pans e sneltrams kwamen september in di enstopdeRiversidelijn. Buffalo De ondergrondse sneltramverlenging naar La Salle en South Campus werd op (MT 2/87) 12 november 1986 geopend . Los ·.AJ::igeles Deze maand is begonnen met de aanlegwerkzaamheden voor de Long BeachsnelPhiladelphia In november vonden op da Norristownlijn proefritten plaats met de -Z.~ram. eerste twee ex-Chicago wagens. Bombardier zal 35 trek- duw eenheden en 7 electrische
-Len
- u s a -
- 36 -
lo como tieven leveren voor regionale spoorlijnen. Tramlijn 23 werd op 7 september heropend op het noordelijk trajectgedeelte vanaf Erie Ave . (MT 2/87) Pittsburg~ De moderniseringswerkzaamheden aan de tramtrajecten ondervinden veelal vertraging: lijn 42 wordt niet vóór april a.s. heropend ; lijn 52 is weer tijdelijk gestaakt tot 1988; dan zal ook weer het traject naar Drake heropend worden.(MT 2/87) Portland De tram vervoert per dag gemiddeld 18 , 000 -21. 000 reizigers. (MT 2/87) San Diego Er is nu geld beschikbaar voor de verlenging van de oostelijke sneltramlijn van Euclid naar El Cajon; 13 wagens zullen besteld worden. (MT 2/87) San Francisco Kabeltram 19 kwam in dienst op 7 oktober j .l. (MT 2/87)
u.s.s.R.
Moskou In de komende jaren worden traml~nen aangelegd naar Chimki , Kosino, Butovo en tussen enige buitenwijken. (MT 2/87) ZWITSERLAND ~LSGA Appenzeller Bahn}St.Gallen-Gais-Appenzell-Al~ten In het kader van Bahn 2000 komt er dubbelspoor tussen Gonten en Appenzell en een kruising te Steinbach. Verder worden 4 pendeltreinen besteld t.v . v . AB 44-45 en SGA 6-8 en krijgt AB 1 AB en 3 B en SGA 1 AB, 3 B en 1 BD . Op 28/10 reed de le graansilowagen p::irrolboknaarAp:p:nzell. · AOMC Ai~-Ollon-Monthey-Champ~ Ex BLT B 61 doet tijdelijk dienst als station te Ollon. BD Bremgarten-Dietikon Als proef krijgt een Be8/8 een bredere deur in het middendeel . Bern In de zomer van 1986 zijn geluidsproeven gehouden met Be8/8 SVB , Be4/6 TPG en Be4/6 VBZ . Het TPG rijtuig bleek het stilst, al waren de verschillen niet erg groot . Voor het doorrijden V'dn de RBS Be4/8 naar Hbf zullen de sporen hier en daar verder uit elkaar moeten worden gelegd, zo bleek bij proeven met een Atrappe( of Mock-upof Dummy). BLT Baselland Transport Het vooralsnog houten middendeel is geplaatst in Be4/6 205; inmiddels is een definitief middendeel besteld, zodat Be4/8 205 ontstaat , Open rijtuig BEB B2 41 is in 1986 gereviseerd. BOB Berner ObeEland Bahnen ABeh4/4 311-313 zijn met 1256 kW de sterkste gelijkstro ommotorrijtuigen van Zwitserland. Zij hebben 12 + 24 zitplaatsen , FO Furka-Oberal~ HG3/4 4 is van Münster naar Brig gebracht voor revisie. HGe4/4 II 101-103 hebben een bufferdrukmeetinstallatie om de mate van vacuümberemming te kunnen beïnvl oeden . Genève Be4/4 701-730, B 301 - 315,321,322,324- 330 en Be4/6 795,797 en 798 zijn ane te koop. De eerste nieuwe Be4/6 komt in juli 1987, de laatste in augustus 1989. OJB Oberaargau-Jura Bahnen De 116 stond in Zürich niet als decor, maar als tribune, van waaruit men het stuk "Mein Essen mi t André" kon zien. Tevens maakte hij OJB propaganda 1 maar wie zit daar in Zürich nou om verlegen? RBS Regionalverkehr Bern-Solothurn De verbouwing met buffet van ABDe4/4 zal dit jaar zijn beslag krijgen ; dit geldt ook voor het toerusten met nieuwe bak van ABDe4/4 3, SOB Südostbahn De Konstanz- Rigi Express vervoerde in 1986 37,000 passagiers of 36% meer dan in 1985 , ST Sursee-Triengen In verband met het 100-jarig bestaan zijn er in augustus/september stoomritten . Van SBB wordt enig materieel gehuurd , SZU Sihltal-Zürich-Uetliberg Door modernisering van Sihlwald-Sihlbrugg zullen er in voorjaar en zomer op dit lijnvak enkele weken bussen rijden. De Uetlibergbahn krijgt een nieuwe kruising bij Tiergarten . Luzern VBL Overzicht trolleybussen per 1-1-1987: 151-164 Büssing Emmelmann SE 37 113 1965/6 geleed 165-178 Vol va-Schenk Hess+Geser SE 39 109 1974/5 geleed 201-217 PBW SWP HFO·-BBC 27 73 1959 218-236 Saurer SWP MFO-BBC 27 73 1961 226,227~ 1980 n.Schaffhausen 237-242 Saurer SWP MFO-BBC 27 73 1963 Biel VB Overzicht trolleybussen per 1-1-1987: 1-10 FBW R+J BBC 28 72 1966 11-17 FBW R+J BBC-S.AAS 33 98 1980 Hess BBC 28 38 1940 21 Bema x) 26 + 40 pl. 28-43 Bema Hess+Kama BBC 37 38 1948/51 44-45 Bema Hess BBC 26 40 1958 61-66 Volvo R+J BBC - SAl\S 39 116 1985/6 geleed 65-72 Moser R+J 23 55 1956/9/60 aanhangw .; 65-68 buiten dienst x) 28-33,43 afgevoerd in 1985 ; 42 buiten dienst. Ja ? Onze hartelijke dank ! Nee?. HEEFT U UW ,\J30NHEMEl'î'rSGELD AL BETAJJ,D ? Wilt U het nu doen J?
