27'- jaargang NR . 312
MEI
tram
bus
trein
1984
metro
maandblad gewijd aan het stads-.streek-en spoorwegvervoer uitqeqQven in samenwrkin9 met
de Nederlandse Vereniginq van Belanqstellenden in het Spoor-en tranwegwezen
HE.11 OPENBAAR VERVOER
=-=--=-=============
Nr,312 redactie:
- - -
1984
p.h.kiers van tuyll van serooskerkenweg 28' ' 1076 JL amsterdam telefoon (020) 71 92 63 j , h. sterk k.h .m. derks p.h. kiers
contact n.v.b.s.: contact a.d.v.: administratie:
----- ---
MEI
..
- - - - -
abonnementsgeld fl3,-- per jaar (buiten Benelux f20,- per jaar)
:' :
postrekening 133100 t.n.v. 'Het Openbaar Vervoer'
losse nummers f 2,50 (incl . verzendkosten):' ==-==========-============================'========================================== INHOUDSOPGAVE . blz. -1. Gemêëntevervoerbedrijf Amsterdam . . • . . . • •• • . • , • • . . . • • • 73-76,78 2. Haagse Tramweg Maatschappij • • . • . . . , , , . • • . • . • • . . . . . . . 77-78 3. Rotterdamse Elektrische 'l'ram • , • . ., . • . . • . . . . . . , . • . • • . • 79-81 4 . Verenigd Streekvervoer Wes tnederland . • , . • . • . . • , . • . , . • • . . . . 81 5. Museum Buurtspoorweg . • . • • • . , . , , • • . . . . . • . . . • . • . • • . 86 6. Stoomtram Hoorn-Medemblik . • , . • . , . . . . . • . . . , , . . . . • . • •86 7 . Nederlandse Spoorwegen . • • . . , . • , , •. . . . • . . . . . • . . . •. 82-85 8. Gemeente Vervo erbedrijf Arnhem . • • . • . • . . • • . . • . . . , • • . • • • • 90 9. Vervoermaatschappij Centraal Nederland . . . • , . • . • • , , . • , • . • . . . 86 10 . Verenigde Autobus Diensten . • • • . , . . . . • ,· . . . • . . , . . . . . • •• 86 ll. Tarieven Buurtbussen en verkoopapparaten SUN , • • . • . . , . ,. . . • • . . • 86 12 . Leefbaarheid en openbaar vervoer . . . . • . , . . , , . . •. . . • . . • 81 13 . Berichten uit België (MIVA, IUVB , NMVB 9 NMBS ). • . . . • , , • . , , , , • , 89-90 14. Berichten uit andere landen • . . . . • . • . . . , . . . . • . , • ••• , 87-89
-.-. -. -.- .-.-.- .-.-.-.-.- .-.-.-.-.-.-.- .- .-.-.-.-, ·· .-.-.-.- .- .-.-.-.- .-.-.- .-.-.-.-.-
NIEUWSGAARDERS Uw berichten voor het juni-nummer hebben wij gaarne in huis op 16 juni.. ABONNEMENTSGELD 1984 Een aantal abonnees he eft het abonnementsgeld nog ni et betaal d. De abonneenumme rs van hen, die niet betaalden en waarvan de achternaam begint met A _tjm N geven wij hieronder. Een aantal van hen denkt ongetwijf eld, d2.t a l betaald is. Denkt U er daarbij aan , dat U in november i.v.m. de poststaking geen giro's kon verzenden. Ook zijn hierbij abonnees, die wij onlangs nog spraken. Gaat U even Uw nummer na? 17,206,371,448,467,678 , 865(2x) , 1004,1021 , 1103 ; 1109,1142,1152,1153,1167 i l373 ~1460Jl463, 1489,1613,2085,2101,2111 , 2425 , 2461,2479,2501,2582,2653,2687,2698,2700 12921,3187 , 4860 , 4918 ,5040, 5120 ,5501 ,9014,9050 , 9088,9104,9118,9136,9163,9226 , 9251 , 9258,9259 ?9301 , 9320, 9321 , 9327,9359,9368 , 9374,9377,9440,9445,9450?9492,9496,9539,9562,9563,9569,9585 , 9595, 9609 , 9614, 9626 , 9641 , 9671 , 9689,9691,9719,9730,9731,9742,9759,9838. En ~ 0 t/m z. . . INHOUDSOPGAVEN 1982-1983 en OUDERE J.1V"RG.i\NGEN De inhoudsopgave 1982-1983 worcft-ff tÖcgezonden na overmaking van f3 1 50 op onze gi:r:-orekening. Zi e voor prijzen oudere opgaven op dez e plaats in het vorige nummer van EOV. NOG VERKRIJGBARE LOSSE OUDE NUMMERS 1972 5,8 , 9,11; 1973 1,2,3,t5;7 , 10,11,12; 1974 1,3 , 5,7,9,10; 1975 7-12 i 1976 4, 6,7 " ~977 4, 5, 9,11,12; 1278 1,2,3,7,12 : 1980 1-12 ; 1979 8-12; 1981 8,11; 1982 10,11 . Prijs per stuk O, 70 à fl, ·· + kosten verzending. Bij voorkeur telefonisch bestellen (s-avonds ). ADVERTENTIES EXCURS_[~_Jl.YITS LAND OP BLZ. 78 TE KOOP: Amsterdams e grootbordesbijwagens en Haagse trams , kant en kl aar, bespoten , voorts Märklin-l oc Krokodil aangeboden ; bezoekavonden bij R.C .Voogel , Havikshorst 142 te Amsterdam-Buit enveldert (behalve dinsdag en donderdag) . AUTOBUS:M.Af.iIFESTA'rIE Op 24 juni organiseert het HaRgs Busmuseum een autobusmanifestat i e waarop tal van museumbussen aanwezig zull en zijn . Ook de werkgroep Brabant van de SVA levert een bijdrage do or vanuit Breda een pendelbus in t e zetten en wel de bekende ex-BBA 432 (Volvo B 755/Verheul, bouwjaar 1966) . Vertrek Breda NS (voorz~de) 9.45u; vertrek Rott0rdam es streekbusstation 10.3ou, aankomst Den Haag ll.30u. De kosten bedragen fl5,- (op stappl. Breda) of f l O,- ( opstappl.R 'dam) en dienen tijdi g te worden overgemaakt op postgiro 22 39 095 t.n . v. SVA werkgroep B:r:abnnt t e Tilburg. TE KOOP Openbaar Vervoer (= ex-Rail en Weg ) dec . 1979 t/m 1981 , totaal f25,- + evt , porlo. Die Schiene 1980 l-11+1981 ; Schienenverkehr 2-1980 t/m 1981 (Oostenrijk)f7 , -+ evt . ~ort~ Bij voorkeur telefonische bes t ellingen ('s-avonds) b~ r edacti e 'Het Openbaar Vervoer'.
,--------------------=,
:
, :
g v b
;
- 73 -
, Vertramming lijn 15 : De Raadscommissie heeft zich op 7 mei accoord .verklaard met '=====================' het besluit van B & W om van lijn 15 een tramlijn te maken. Dit in principe vi a de huidige route 1 doch vi a Amstelveenseweg i.p.v. Haarlem:rnermeerstra.at (aan de commissie is nog een vergelijkende kostenopgave over deze beide routes toegezegd), terwijl nog een besluit genomen moet worden over de route tussen Beethovenstraat/ Stadionweg en Victorieplein (wacr gedeeltelijk nog geen rails l i ggen). Er zal nu gestart worébnmet inspraak over deze vertram:rning, over de gevolgen voor het Hoofddorppl ein e.o.i de route in Zuid en de eventuele fasering . De belangrijkste argumenten voor vertramming zijn : lijn 15 heeft zoveel passagiers 1 dat de frequenti e van do buslijn t e hoog is om een goede vervoersbediening t e kunnen garanderen (samenklonteren van d2 frequent-rijdende bussen) , De benodigde trams kunnen worden gevonden door efficiënt er· rijden op het totale tramnet t . g. v , de lijnsgewijzc aanpak van knelpunten in infrastructuur, verkeerslichten en handhaving(Dienst Parkeerbeheer). De vertramming moet zo snel mogeliJk doorgevoerd worden; indien nodig in fasen. Cr ediet gevraagd voor aanleg traIINerbinding met nieuwe station Sloterdijk De raads commissie heeft ingestemd met een credict van fl3.810.000,- voor aanl eg van tramsporcn tussen de stations Sloterdijk Zuid en Sloterdijk Noord . Voor het eindpunt is oen nieuw plan ontworpen. I.:p. v. opstelsporen voor de ing8Jlg vm1 het s·cation is nu een plan ontworpen, wan.rbij de koppen van trams en bussen richting stationsgebouwwijzen. Routewjizigingen busl~en 7l i 73 (tij~-~ljik_~3 1 CN 69), En_habo 9_4.i__diens~_l_iiE__]O I.v.m. herprofilering is de Baarsstraat m. i.v. 2474 afgesloten. De nachtlijnen 71 en '1l. zijn definitief en lijnen 23 en 69 t ijdelijk verlegd via Zeilstraat-Amstelveensewog. Enhabo-lijn 94 rijdt m.i.v. 1 mei niet meer via Mo lenaarswegen OostzMerdijk langs de O.S .V.-sportvelden, maar : vanaf de Stellingweg wordt de Molenaarsweg overgestoken en verder over de nieuwe weg in verlengde Stellingweg onder het viaduct naar Oostzanerdij k. hlp 70 rijdt met 2 bussen ~ C 101 vru1 10. 00-13. 30u en C 102 van 13. 30-18. 20u een uur-· dienst , doch bij groot passagiersaanbod wordt met deze bussen een 30 1 -dienst gereden, hierbij aangevuld door wachtwagen C 119 of C 219 1 die dan om 12.30 en 14 .00u rijdt . Wtjzigingen in de zomerdienst bij een aantal buslijnen (m. i.v . 28 mei 1984 ) Zoals reeds vermeld, zal op lijnen~{~ 's - avonds een 1 t elefoonbus 1 rijden . De routes van lijnen 60 en 61 tussen Bijlmerdreef en Rijksstraatweg Duivendrecht worden gewijzigd : Dolingadreef-Daalwijkdreof ·Dubbelinkdreef-linksaf Dnlst eindreef-rechtsaf Rijksstraatweg , De korte route van lijn 61 's-avonds en in het weekeind wordt bij Eekholt tegengesteld gereden: Daalwijkdreef-linksaf Bergwijkdr eef - Eekholt-re cht saf Daalwijkdreef. ~J:iab~lijn 93 wordt m.i.v . 3/6 opgeheven en incidenteel vervangen door lijn 91 . Lijn 9..4:è_ zal door het GVB worden gereden 9 de l ijn wordt vernummerd in 45 , CN 137 wordt via Gaasperdammerweg en Krorawijkdreef ingekort tot metrostation Kraaiennest (nu Weesperpl.). VAD=JJ.i!l-157 gaat vanuit Lelystad door Zui doost a ls volgt rijden ~ Gansperd&îlIDerweg-Loosdrechtdreef-Gaas perplassta tion- Langbroekdreef -Heerkerkdr eef--Hol endrochtdr eef-Ho lendrecht station-Mei bergdreef - Munt bergdr eef --Gaas perdammerweg-Ni euwe Utrech tseweg-. • • . '{_rije banen, wegwijziging~.EL._sl'.?rer:,L. ni_?~we -~~~tes Teneinde de hinder voor lijn 3 t e verminderen, hebben B & W voorges t eld op de Ceintuurbaan tussen 2e Van der Helststro..2.:t en Fercl.Bolstraat de trambaan door richels van het overige verkeer a f t e scheiden, I n de 1:1erdinand Bolstraat, Albert Cuypstraat en Kin-kerstraat worden o . n. betere parkeervoorzieningen gemaakt, waarmee gehoopt wordt dat de tram vlott er door zal kunnen rijden. In de Yi..inkerstraat zullen hal t0heuvels worden aange legd . Op de tramhalte Ferd.Bolstraat/Ceintuurbaan komt een beeldscherm, waarop de reizigers kunnen zi en wanneer de volgende tram aankomt . In april werden de sporen op het DijkgTaafplein verni euwd in het kader van bestrijding van geluidsoverlast. I.v.m. herprofileringswerkzaamheden werden gedeelten verwijderd vo.n de rails in Vaart straat en Baarsstraat ( ex-eindlus l ijn 16) . Op de Hoofdwe g bij hot Surinamepl ein wordt thans het rechterspoor (richting CS) verwijderd ( ex vo orb ijrijdspoor van lijn 17 langs de standplaats van lijn 27). Op 27/4 kwam een stukje busbaéill onder het viaduct in de Linnaeusstra2.t gereed (waarbij de bushalt e stad-i n moest worden terugvorplaatst) , M.i.v . 19/4 kregen lijnen 60, 61 en 75 de voorlopige halt es Gooiseweg (bij Meorker kdr eef). Zwart - en gTijsrijden i s volgens GVB-schattingen toegenomen tot 17% van de reizigers. Reorganisatie_ GVE In een rapport aan de wethouder heeft directeur Ossewaarde gesteld, dat hij vanaf 1987 met 2 adjunct-directeuren kan volstaan (thans 4). De dagelijkse gang vM zaken wil hij verbeteren door invoering van apart e divisies tram- bus --veren-metro Verschenen zijn de folders 'welkom-welcome' en 'bienvenue-willkommen(L~/ 1 8~--fL techniek , a m s t e r dam
- 74 Zome3:9-ienstregel in~ 1984 t ram (zi e voor ltjnen 13 en 17 blz,55i april 1984);28-5-1984 Mä7v"r -iëërste getal = aant al wagens; tweede = omloopttjd ; fr. = frequent i e) hoo s-te ltjn morgen vroeg ocht.sp . ochtend middag mi ddagspi t s avond middenav . late av. ~nr. 14-84 17-88 22-83 9-90 9- 90 8-80 1 9,fr ,10/ 8/5! 20-78 wit 18- 80 12 -84 15-88 20-83 2 6- 72 12 - 79 10-84 14-85 15 - 77 15 9- 90 8-80 7- 70 11- 78 9-84 13 -85 14- 78 wit 3 l0 1 fr.12, 10,8 15-106 16- 114 19-123 17-111 14-105 13 -107 10- 93 19 13-106 14-114 17-123 15 - 111 wit 9,fr.12,10 10 4 5-60 9- 66 8-76 8-76 9-71 5-75 5- 75 5- 75 wit 8-65 7-76 7-76 8- 71 4- 58 5 4- 60 5- 75 5-75 5-75 5-75 5- 75 5-75 5 8 8-79 8-80 8-83 8-80 6 7,fr ,12/ 10 6-90 6-90 5- 75 7-83 7-80 wit 7-79 7-80 8-78 9-69 4-60 7 6-72 8-67 8- 72 5- 75 5- 75 9 8- 69 wit 7-67 7-72 7-78 10 9 5- 60 9- 66 9- 75 9- 77 10- 67 5-7 5 5- 75 5-75 wit 8-64 8-75 8-77 9-67 10 8,fr.12/ 10 11 - 80 9-81 10-83 13- 80 14 7- 84 9- 90 9- 90 wit 10- 80 8-81 9-83 12-80 6-90 6- 90 12 7,fr.12/10 8-80 9- 90 9-90 9- 90 5-75 9 wit 7-80 8- 90 8--90 8- 90 14 7,fr. 12,10 8-80 9- 90 9-90 8-80 5- 75 5- 75 5-75 9 8 8-90 7-80 wit 7-80 8- 90 ·9 4- 60 8-67 8- 71 9-71 9- 67 16 6,fr. 12/10 5- 75 5-75 wit 7-64 7- 70 8-71 8-65 10 4- 60 24 6,fr. 12/ 10 8- 67 9- 79 10-79 10- 74! 5- 75 5-75 9-80 9-75 wit 7-64 8- 80 4- 60 25 5,fr. 12/10 8- 61 8-70 9-71 9- 66 5-75 5-75 9 wit 7-60 7- 70 8--71 8- 66 ZAT , morgen vroefI morgen late morgen middag yroege avond middenav. late av. 8-80 1 5- 75 11- 73 15-79 -15 -83 9- 90 9- 90 8-80 2 5-75 9- 75 10-80 10-82 2. ''z:i81 9- 90 8-80 10-76 10- 76 ongewij 5-75 5-75 4 4-60 7·· 62 5- 75 4-58 5 4-60 5- 75 5- 75 5- 75 5- 75 5-75 5- 75 .6 5-75 7-70 7-70 8-80 6- 90 6-90 4- 60 7- 70 7-70 8-80 5-75 5-75 7 4- 60 5-75 9- 70 11 - 74 12-82 5-75 5-75 9 4- 60 7-84 10 5-7 5 8- 80 8-80 9- 90 9- 90 9- 90 5- 75 12 5-75 7-84 8- 96 8-96 6- 90 6- 90 5-75 14 5- 75 7-84 7-84 7-84 5- 75 5-75 4- 60 16 4- 60 6- 66 7-67 8- 74 5-75 5-75 4- 60 24 4- 60 6- 66 7-66! 8-74 25 ongewijz:igi 5- 75 5-75 ZON , (m. i.v. 3-6- 1984) 8- 80 7,fr . 12/10 11- 77 11- 77 9- 90 9- 90 - 1~ 5- 75 7- 70 2 5- 75 5- 75 9- 73 9-74 3 .. . gd 9-90 8-80 4 4- 60 4- 60 5- 60 6- 72 - ongewijzl 5-75 5-75 5-75 4- 58 5 4--62 4-60 4- 60 4- 60 vanaf 16, 30u : 5-75 5- 75 6- 90 5- 75 6 5-75 5-75 6-72 6-72 6-90 4-60 5-75 6- 72 6- 72 5-75 7 4-60 4- 60 5-75 5·-75 4- 60 9-72 9- 72 5-75 9 4- 60 7-84 9- 90 10 5- 75 5-75 9- 76 9-76 9-90 6--90 5-75 12 5-75 5-75 7-84 7-84 6-90 5-75 5- 75 14 4- 60 5-75 6-72 6- 72 5-75 4-60 16 4- 60 4-60 6-72 6-72 5-75 5- 75 4-60 24 4-60 4-60 5-60 5-60 25 ongewtjzigd 5- 75 5-75 Opmerkingen Voor de koopavonden is voor lijn 1 een speciale dienstregeling gemaakt met in de vroege en midden avond 11 wagens met 88 1 oml oopttjd (btj witte en gele dienstregeling) . Ma/vr zijn er 2 \vachtwagens: 001 uit rem. Havenstr. (dag+ avond) en 002 vanaf 19,00 u ; deze is vooraf 2e dw van lijn 9, Ltjn 5 kre ~g normale exploitatiettjden (tot 24.00 u) . Verschillende lijnen kregen kortere omlopen , veelal ten gunste van de frequentie . - g v b -
- g v b -
- 75 -
Nog steeds de tram in de verdrukking In .juni 1945 werd -na de stopzetting van de tramdiensten in oktober 1944- op een aantal tramlijnen weer een beperkte dienst ingesteld , Het zou nog tot in 1951 duren voordat de heropbouw van het netj voor zover gewenst, voltooid was. Dit was echter niet het einde van de bedreigingen~ die op de tram betrekking hadden .. Al na enige jaren werd ook in Amsterdam een sterke aandrang uitgeoefend op het vervangen van tramlijnen door buslijnen. Hiermee werd een begin gemaakt en zo sneuvelden de tramlijnen 12, 11 en 17 ; lijn 13 kon nog juist de dans ontspringen . De komst van de gelede wagens ter vervanging van sterk verouderd materieel blies de tram nieuw leven in , vooral toen de dubbelgelede tram hier versche en, De wederzijdse hinder, die openbaar en particulier vervoer van elkaar ondervonden leidde circa 1970 tot het plan 'Lijnen voor Morgen' , waarbij een aantal tramlijnen zoveel mogel ijk rechtgetrokken zou worden en waarvoor prioriteitsmaatregelen genomen zouden wor-den, terwijl anderzijds tramlijnen plaats zouden moeten maken voor autobussen, dit laatste vooral op aandrang van politie . De gemeenteraad ging gelukkig niet accoord met dit laatste ~ vrije banen ontstonden, doch er werden geen lijnen verbust . In de volgende jaren werden verschillende vrije-- baangedeel ten aangelegd, zowel in de oudere stadsgedeelten 1 waar de r egelmaat en snelheid toenamen als later ook i n buitenwijken, waar de banen gemakkelijk te realiseren waren, doch waar het openbaar vervoer weinig hinder ondervond van andere weggebruikers Na enige jaren werd duidel~K, dat de gemiddelde snelheid van de tram op die vrije gedeelten voortdurend afnam; de oorzaak waren de verkeerslichten, die op steeds meer punten in de stad geplaatst werden en meestal geen tramprioriteiten bezaten. Toen zo aan gemeenteraad en wethouder duidelijk werd, dat het vele geld, gespendeerd aan de vrije-baanvorming, niet die gevolgen had, die men ervan verwachtte, werd van die zijde, vaak in moeilijke onderhandelingen met o.a. politie, bewerkstelligd , dat openbaar-vervoer -pri oriteiten werden ingebouwd , overbodige verkeerslichten werden verwijderd en andere lichten op tijden , dat deze weinig nut hebben, werden gedoofd , Het gevolg was, dat de rijsnelheid van verschillende lijnen weer toenam, hetgeen tot gevolg kan hebben, dat regelmatiger gereden wordt en minder materieel benodigd is . Op het eerste gezicht zou men dus zeggen: we ga.[Ul de goede kant op, de situatie voor tram (en bus) wordt steeds beter . Doch de zaken liggen anders. Terwijl in de spitsuren de tram redelijk vlot kan rijden in de stad 1 evenals in de stille vroege ochtend-, avond- en zondag--urens ondervindt het tramverkeer tussen de spi tsen steeds meer hinder van het particuliere verkeer , De vrije baan op Damrak en Rokin wordt vrijwel voortdurend geblokkeerd door auto 1 s, bussen en vrachtwagens ; de •verkeersvrije' Leidsestraat is reeds parkeerstraat geworden, t erwijl geen tram er doorheen kan rijden zonder te moet en remmen voor tegemoetrijdende auto's en fi etsen 1 het gedeeltelijk verkeersvrije Leidseplein is één gro te verkeerschaos; de éénrichting-Binnenring wordt voortdurend in beide richtingen beraden , terwijl ook de overige vrije banen in de stad door overstekende automobilisten gebruikt worden. Voeg hierbij de straten als Albert Cuypstraat, Utrechtsestraat en Kinkerstraut, waar de trams vrijwel de gehele dag gehinderd worden door vooral vrachtwagens , die op de trambaan moeten loss en doordat de 'loshavens ' bezet zijn door geparke~rde auto's . Ook moeten wij denken aan de grote opbrekingen, die i n feit e steeds ergens in het centrum plaatsvinden en waarvoor de trams vaak extra rijtijd toegemeten krijgen met verminderde frequent i es. Bij al deze zaken ontbreekt in het algemeen het toezicht vollediG, Vnn de nieuwe dienst Parkeerbeheer, waaraan thans het toezicht o, het parkeren gedeelteltjk is toevertrouwd 1 kan men waarschijnlijk niet veel verwachten, daar ook hier personeel ontbreekt. Het ver-· boden parkeren bewerkstelligt, dat kortparkeerders en vrachtwagens, die l aden en lossen9 dubbel staan en zo de rijdende auto's op de trambaan dwingen ; in de smallere straten staan de verladers al direct op de trambaan, terwijl vuilniswagens e.d. het openbaar vervoer ook regelmatig veel vertraging bezorgen . Btj de reusachtige congesties 9 die bij langdurige en uitgebreide opbrekingen ontstaan (zoa ls thans in Raadhuisstraat) wordt geen politie ingezet om de knopen te ontwarreni te veel ket en en werktuigen staan evenals de auto's van de arbeiders, op de rtjbaan ; omleggingen en afsluitingen vinden nauweltjks plaats ; de werktijden zijn overdag op werkdagen , ook al zijn er in de weekeinden (duurdere, doch snellere) mogelijkheden . In deze ttjd van het j aar, dus aan het begin van het toeristenseizoen met ziJn vele tourbussen, vraagt menige trambestuurder zich door de ~obilofoon af waarom de politie niet inspringt en welk nut de vrije banen ei genlijk hebben .
- g v b -
- 76 -
Van al deze zaken ondervinden de passagiers voortdurend hinder~ onregelmatige dienstuitvoering en lange rijtijden hebben een teruggang van de passagiersaantallen tot gevolg, die men als regelmatige reiziger duidelijk kan waarnemen , In tegenstelling tot Den Haag en Rotterdam nam in Amsterdam het vervoer de laatste jaren toch al niet toe . Het op vele lijnen verslechteren van de dienstregeling (o.a. door veelal de slechte witte dienst te rijden) stoot tezamen met de onregelmatige dienstuitvoering door het niet volgens dienstregeling vertrekken, passagiers af. }lierbij moet men nu de teruggang voegen tengevolge van de hogere tarieven en de toegenomen werkloosheid. Slechts door een aantrekkelijk en snel vervoer kan men passagiers behouden en nieuwe passagiers winnen. Ook schoon, verzorgd materieel is hiervoor een noodzaak. In Amsterdam is men op de verkeerde weg , Door in de praktijk automobilisten zo weinig mogelijk in de weg te leggen, nemen zij steeds meer van de totale straatoppervlakte in beslag (trambanen, fietspad en en trottoirs) . Het 'economisch belang' hiervan voor de stad is een achtergrond hiervan. Binnen B & W heerst dan ook geen eensgezindheid. De wethouder van Economische Zaken houdt onder druk va..'1 onder meer de mi ddenstand verbeteringsmaatregelen tegen . Zo worden de kool en de geit gespaard : de stad is nu voor iedereen verstopt! Ven divers e zijden wordt nog steeds gehoopt het gemeentebestuur op deze wijze te dwingen het openbaar vervoer in het centrum onder de grond te stoppen< Inderdaad zou het voor degenen, die hun bestemming hebben rondom de halteplaatsen een snelle oplossing betekenen, voor anderen integende el diverse problemen opleveren, zoals duidelijk blijkt in de zuidoostlob (Bijlmermeer e.o. ), waar aanvoerroutes en -lijnen evenals de gevaren bij de stations vooral voor vrouwen en ouderen voortdurend problemen geYen. Doch •.. geld voor een metro-uitbreiding is er toch niet ! Het boven aangehaalde is uiteraard ook bij gemeentelijke i nstenties bekend. Om te trachten oplossingen te bereiken, werd vorig jaar november de 'Aanpassingsnota Verkeerscirculatieplan' uitgebracht, waarin het VCP wordt geactualiseerd met nieuwe beleids ontwikkelingen en waarin rekening wordt gehouden met veranderde maatschappelijke omstandigheden. De weg om door middel van dit plan het openbaar vervoer krachtig te stimuleren zal echter zeer lang en moeizaam zijn ... , Materieel tram 2-assers.-i:Jadat het dak van mw 468 hersteld was, is de wagen nu ook geschi ldEcrd. 467+721 reed gehuurde ritten op 12/4 , 13/4 , 17/4(Vara's l ijn 3), 19/5 en 26/5 , 3-assers 896+961 reed voor een congres op 13/4 een rondrit . felede wagens Kleine revisie ondergingen i 669(in dienst 14/4) , 713(28/4),665(12/5) ; tussenrevisi e raet schilderbeurt: 759(17/4, + enige verbouwingen), 871(10/5 + harde banken) ; 751(zie blz.57) kwa..r.1 18/4 in diensL Mw 624 werd in maart gedeelt elijk ge-schilderdj o.a. gele deelï 637 kwam op 7/4 na herstel van ontsporingsschade weer in dienst. In 658(1ijn 3) werd op 29/4 bij het Flevopark in het achterste deel brand gesticht ; de wagen is voor herstel naar de C.W. Harde banken werden aangebracht in 602 7 607, 608, 637, 720 , 750, 760, 856 ,. Van de 'Art is tram' is voor f5, - een bouwplaat te koop bij GVB, Artis en Het Parool. Nu denkt-men äan eén ' kindertram' ; voor de jeugd van 9 t/m 11). jaar wordt een wedstrijd georg2.niseerd voor 'ë'én ontwerp voor het beschilderen van een tram . Informatie hierover bij de heer Ri tma.11, telefoon 551 4315 . Verhuizingen Op 2/5 waren 771 en 774 in rem.Lckstraat; van 8 tot 9/5 was 785 in rem. Havenstraat. I.v.m. metingen verhuisden op 12/5 voor korte tijd vele trams ~ 611 , 612, 622, 63 3 , 854, 873 - 875, 881, 884, 885 naar Lekstr . ; 727 730, 73l_J3 3 i 737, 739, 7 40, 7 43, 7 44, 763 , Materieel autobus Z 779, 797 naar rem . Hc'l.venstr. Op 12 mei waren alle nieuwe bussen serie 253 - 344 in dienst. Een volgende keer geven wij alle a fleverings - en indi enststellingsdata. Van de ni euwe micro's zijn sl('Chts de 585-587 beschikbaar voor de dienst, Als laatste 'oude' bus 3~ng eind april de 407 buiten dienst. De buiten dienst s taande 403 b~ng naar ie Enhabo. In mei werd begonnen met afvoer van bussen; a ls eerste 379,454,474,480 en 486. De voormalige gasbussen 163 -16 7 verschenen vanaf begin mei woer .'>.ls diesel bus op straat. Ver·huizingen van h['..lf april tot ha lf mei: van garage Wes t naar Noord ~ 241-248,250 , 301-304 ; van Noord naar West (waarschijnlijk : ) 74 1 96- 102 . De bus met videc-informa.tie 310 (zie blz 57) kwam in dienst op 10 meiï hierin kan halte--informa ti e worden gegeven voor lijne:115,18,19,21 , 23, Di eE~~uitvoering Veelal werd wit gereden, doch op 2/5 en vanaf 7/5 veelal of zelfs gehee l geel. De WOV.A.A wil betere aansluitingen op het toekomstige station Cornelis Lelylaan De WOVAA wil . het toekomstige Int ercitysta tion C.Lelylaan betere en meer tramverbindingen geven. Voorgesteld. wordt lijn 16 vic. lijn 2 te laten rijden en bij de spoorbaan te laten aftakken na.2..r het station en lijn 17 te verlengen tot hot OsdorppL VERVOLG BLZ . 78_
,---------------------, \1 :
h t m den haag
- 77 -
:1 Trarrunaterieel : 1100- en In dienst kwamen met ni euwe doorl opende zijruiten aan ' =====================' de blinde kant : 1105,1135,1181 ; zjj kregen ook nieuwe wagennrs. 1300- en De 1320 is als eerste van deze serie uitgevoerd zoals hierboven vermelde ilOO- en (doorlopende zjjruiten, nieuwe wagennummers). 2100-en In remise Zichtenburg staan buiten di enst : 2101,2107,2111,2112,2113,2125. 3000- en Afge l everd werd 3091 op 20/ 4 (getrokken door NS - loc 2517). In dienst kwamen . 3089 op 11/ 4, 3090 op 18/4 en 3091 op 29/4. De 3035 kreeg op 25/ 4 een 'totaalreclame' van Bakker/Olthof, Door dat serie 3000 een noodrem met een trekstang bezit, moet de bestuurder altijd naar de betreffende noodrem lopen wanneer hier (meestal uit baldadigheid) aan getrokken· i~ tenei nde deze met de dri ekantsleutel te herstellen Op de 3090 is nu ~ls proef een nieuw systeem bedacht, waarbij door middel van een herstelknop dit euvel veel sneller verholpen kan worden. Deze wagen is thans ingedeeld in remise Scheveningen , waar misbrui k het meest voorkomt. De 3010 ( Zichtenburg) en 3057 krijgen thans ook dit systeem. Materiee l afwijkingen 7/4: ljjn 6: 1166+1198·en 1193+1192; 18/4 ~ lijn 12~ 3009 (Schev.); 20~ljjn 6~ 1182+1174 ; 1178, 1165 en 1162 (l osse wagens ) , · Mobi lofoon- wijzi ging Op 15 apri l is ë~nieuw mobi lofoonsysteem in gebruik genomen, waarbij onderlinge gesprekken niet moer mogel ijk zijn voor de bestuurders. Men kan meeluisteren naar gesprekken tussen de CP (Centraalpost ) en een andere wagen, doch dit hoeft niet. Bij een algemene opr oep krijgt wel i edere wagen de CP t e horen. Het tijdsein 1 dat thans ieder kwar tier wordt gegeven, wordt in de toekomst ieder uur uitgezonden en zal alleen te horen zjjn btj wagens waarvan de mobilofoon open staat. De noodknoppen, te gebruiken bij ernstige zaken (overvallen, zware aanrjjdingen enz.) worden vanaf 16 april geleidelijk aangesloten. Er zjjn vier kanal en, waarvan er drie in gebruik zjjn ~ 1: verkeersdienst, T.D.; 2 : trams; 3: autobussen. Historisch materieel Op 14 april--máakte NZH- motorwagen A327 een rondrit t.g.v. het feit, dct de tramljjn Leiden- Den Haag- Scheveningen 60 j aar geleden werd geopend . Gereden werd van remise Frans Halsstraat naar het Noorderstrand, heen via lijn 9, terug via lijnen 7/8 en ll. Op 7 mei bracht 'Stoffel' mr . 265 over van remise Frans Halsstraat naar de Lijsterbes straat. Nadat de 265 hiervoor gereedgemaakt was, werden proefritten gehouden 1 o . a. in de ochtend van 8 mei , Dit gebeurde in verband met ritten op 12 mei. T.g.v. het 100-jarige Gemeent e - archief aan de Loosduinsewee werd op zaterdag 12 mei een aantal ritten gemaakt met historisch materieel: 265+505, 215, 1022 en bus 327 , Tussen 12 . 00 en 16.00 uur werden ritten gemaakt van het Kerkplein nanr Kraayenstein (door de trams) ; de bus reed van Kerkplein tot bij de ingang van het Archief. Kort - tra j ect lijn 9 tijdens de kermis in de avonduren omgelegd I.v.m. kermisactivi t eitonop het Lange Voorhout was lijn 9 van 27/4 t/m 6/5 'a-avonds omgelegd. De lijn werd als ringlijn geëxploiteerd: vanaf Vrederust: vanaf het Spui werd gereden: Hofweg-Lange Vijverberg- Tournooi veld-Korte Voorhout-Koningskade-Station Centraal - Forum-Kalvermarkt-linksaf Spui en verder normale route . Ni euwe brochure voor slechtzienden De HTM heeft een nieuwe brochure voor slechtzienden uitgegeven met eon overzicht van alle haltes cm zonegrenzen. Het is gratis en o .a. verkrijgbaar op het HTM--hoofdka.ntoor. Ms.ni f~tie_)ITj/JvHnags Bus Museum op 24 juni I.v . m. oO jaar HTM- busdienst en 5 jaar Haags Bus Museum vinden op zondng 24 juni eve nementen plaats op de Fruitweg tussen 10.00 en 17.00 uur. De buswerkplaats houdt ' ppen hui s' 9 waarbij demonstraties pl&'l.tsvinden en historische Haagse f i lms met het openbaar vervoer als thema worden gedraaid , Op het parkeerterrein langs de Fruitweg vindt een show van oude en nieuwe bussen plaats. Vijf museumbussen verzorgen grati s rondritten voor het publiek ? waaronder de Lcyland 3114, die om 12 . 00 uur fecsteltjk door Westnederland aan het busmuseum wordt overgedragen. Voorts zjjn er kr2.ampjes van museumbusstichtingen en kan het publiek (met rijbewijs personenauto) zelf een stadsbus besturen . Aan de rondritten voor het publiek doen mee de museumbussen HTM 327 , REI' 754, Citosa 4282? WSM 4697, WN 3114 en nieuwe stadsbussen 2e generatie van de HTM. Het Busmuseum verkoopt een speciaal nummer van haar periodiek en een herinneringstegeL Voorts is o.a. de brandweer aanwezig met een mobiele alarmcentrale(ex bus 150). Het terrein is te berreiken met tramljjnen 8,9,11,12; deze worden, zo nodig , versterkt . Protesten tegen voorgenomen bozuinigin~n door de _H.T.M. Na de ROVER hebben ook de vervoersbond PNV en de ondernemingsraad protesten l a ten ho-
- h t m-
- 78 -
ren over de voorgenomen bezuinigingen. Zij willen, dat de HTM zich harder opstelt tegenover de mini ster om het pub li ek ni et te benadel en en arbeidsplaatsen te behouden. Materieel autobus In 1983 werd ook nog bus 247 afgevoerd ; in 1984 verdwenen de 244, 265 en 266 . Werkmaterieel tram Op 9 apri l wer d platte wagen H32 van de Fr~ns Halsstraat overgebracht naar de buswer kplaats Fruitweg voor een opknap- en schilderbeurt. H3 is hersteld van schade. Aanl~~ verlengi ng lijn 3 Thans zijn rai l s aangelegd tussen De Savornin Lohmanpl ei n en Palestrinaweg . Dit vond plaats in de s traat na2.st de mi ddenber m. ~erheden per datum fil Wegens problemen met wissel Gev.Deynootpl. driehoekten 's-middags lijn 1 en 9 kor-· te tijd bij Westdui nweg en 7/ 8 bij Kanaalweg. 's- Avonds kreeg bus 275 ; lijn 25 bij Zwarteweg/Schedeldoekshaven een aanrijding; ljj,'l 1/9 via l\orte Voorhout-Lange Vijverberg--Spui. 5 4 's-Avonds 3035, lijn 1 op Zwart ew./Sched.haven aanrijding; 1/9 via Lokstr.-Weter.kade. 7 4 Lijn 6 koppels t ellen 1192+1193, 1166+1198(zaterd.ag) . 8/ 4 lijn 2: 3026(uit Scheven.) . 9 4 In avondspi ts 1121; lijn 12 flinke aanrijding Weteringkade/Merwedestraat . 10 4 's - Middags 45' stroomstoring Schev eningen : 7/8 tot Plein 1813 ; 1/9 driohoekten Bosbrug, l ater Tournooiveld; o . n. bussen 297,339 , 's-Avonds draadbreuk GouverneurlaM; lijn 12 re ed via s t ati on Voorburg; pendelbussen werden ingezet , Nu had 3013, lijn 1 op Zwartew. / Schedeld.haven nanrijding(nvond)îomleiding via 12 . lfil 's- Mi ddags sloeg beuge l van 3002? lijn 9 achterover bij Bierke.de. 1+9 via Lekstr.; 8 via Kalvermar kt -Forum- Lekstr .; 10 idem. 12 naar Moerwijk via Forumgebied- Lekstraat. 16/ 4 1121, l ijn 12 kreeg aa.nrijding op Hobbemapl.; 11 dri ehoekte bij Delftselaan en via lijn 2 ; 12 (en 10? ) naar HS; 12 vi a :Iobbemastr. Dit gebeurde 's-nidda.gs. 1814. In avondspi ts had 1109+11??, lijn 12 nabij es een dodelijke a:mrijding. l en 9 werden omgeleid vi a Korte Voorhout-Spui, 12 via Kalvermarkt - Forumgebiod . 20_14 I.v.m. aanrijdi ng op Mari ahoevepl. reden 6 en 7 van ll.30-12 ,30u tot Stuyvosantpl. en pendelden bussen 228,302,316,318,332~399 tot Leidschendam; 316 via gehee l lijn 6. Beugel 3031,lijn 9 sloeg bij Vrederust achtorover (av.);driehoekon Drooc;l.Fortu.;ynw. Voetbalext r a ' s waren 1308 en 1321. Ook nu werd bij het Zuidcrpark gedriehoekt , I.v.m. koninklijke rijtoer worden velo lijnen omgel egd(3,7?8,12;4). Lijn 3 r eed via lijn 12 naar het CT . Pendelbussen Edisonstr.-Grote Markt waren 250 en 254 , (tot ±1 4 . oou} Koppelstel 1326+2102 kreeg 1 s - mi ddags problemen en werd neerge zet op Stationsweg. ·-1326 werd wegges l eept door 1336 . 2102 moest worden gesleept door 1319, doch deze wagen kwam eerst achter de trams van lijn 11 vast te staan en reed to en terug tot FrMs Hals om te keren; daarna kwam echter do 1519 àchter de 2102 te staru1. Toen werd besloten de 2102 via Oranje l aan achter 1319 te :rij den, Dus weer eens een losrijdende 2100. r. v . m. kermis Voorhout reden ook marktoxtra' s lijn 12 via Forum-Spui--Korte Voorh , Voetbalextra 1 s 1321 , 1326 ; deze dri ohoekton Zuiderpark (Droogleever Fortuynweg). ' s - Middags i.v . m. aanr ijding op Loosduinsokade omleiding l~jn 2 en ui trukkers 10 via P.Krugerlaan-Delftselaru1-.:_ll1~n~t~r~o~t:: , _li.~o~d~p~t~ ~t~oomstoring bij rem.Lijsterbes.
i
GVB AMSTERDAM - VERVOLG VAN BLl\.DZIJDE 76 DIVERSE BERICHTEN Ëen t r am?bus~aan wordt thans aru1geï"0gdop de Hoofdweg tussen Postjesk::Îde ·-Gn.Su:riclamopL R~ de spoorvernieuwing Rokin worden nu sierbetonplaten tussen de sporen aangebracht, ~etr~-auto~ant Do door deze verkoopapparaten afgegeven enkele rit 4 zones is binnen het Amsterdamse zonegebied tot nndere aru1kondiging geldi g als 'netkaart' . ~ l juni, do dag na Homelvaart s dagi rijden in ochtendspits on ochtondminiortrams/bussen. Metrostori n§ Door een wisseldefect bij hot C.S. moest op 12/4 de metro v2n 16. 30 tot 17,25u worden ingekort tot het Weesperplein. Er roden pendelbussen (10 stuks). Oml~g~ Op 30/4 waren Damrak en Rokin de gohol o dag afgesloten: 25 r eed via Rac"l.dhuisstr., 14 tot es . Lo.ter waren ook Leidsestr. en Vijz elstr . niet moer to berijden, zodat op Frederi kspl . en bij Tropenmuseum gekeerd wern n Ook op 4/5 was twee maal do Dam afgesloten i.v . m. herdenking geval lenen, dit met de ge brui kelijke oml eidingen. Op 10/5 moesten i .v.m. een mogelijke demonstratieve wcrkonderl::ràring a ll e trruns en bussen stilstaan va.n ll. 45 tot 12 . OOu (vredesbetogi ng). r. v . m. rioû.eringswerken was do Raad·· huisstr. afgesloten van 11/5 19.00u tot zat . 12/5 10 . 00u; lijn 13 en 17 reden tot v/eteringcircuit ; 14 op 11/ 5 Plant age - es en op 12/5 vi a Roetersstr. ·l<'rederikspl.lijn 3. EXCURSIE NVBS .AFD . .AMSTEfG)AM OP ZATF,RDAG 28 JULI NAAR IffiEFELD 1 DUSS:CLDORF, DUISBURG Bij deze 3- trambedrijven wordt een grote rondrit gehouden met oud en nieuw materioe.l,o.o.. met Harkort gel ede 1177 , De heen/terugreis wordt per bus gemaakt. Kosten f50,-, te betalen op giro 4871860 tnv NV:BS Amsterdam . Inl. E. Swierstra , Pieter Borstr. l7 ,Amsterdam.
0
,---------------------, : :'
re t rotterd a m
- 79 -
: Tram.materieel :' In april werd de C-bak van mr , 372 uitgenomen t.b.v. mr.625. '===================== 1 Voor zover bekend? is het nooit de bedoeling geweest een Cbak van de serie 351-386 te gebruiken om een mr. serie 601 dubbelgeleed te maken. Bovendien zijn nog jongere C-bakken voorhanden in de -bont geschilderde- mr,301 , 302 9 311 en 319. De A- en de B-bak van mr . 372 werden op 13 april afgevoerd . Mr. 802 werd op 4 mei in alle vroegte afgeleverd. In 'Rond de RET' wordt ingegaan op enige verschillen tussen deze ZGT4-6 en de ZGT-6(serie 700): de ZGT4-6 heeft iets dat nooit eerder is vertoond: het voorste draaistel is een loopdraaistel . De controller is een handwiel; de wagens worden door gelijkstroommotoren aangedreven, wat o.a. met zich meebrengt, dat op het dak rij- en remweerstanden zijn gemonteerd. De ZGT-6 trekt sneller op, laat zich gemakkelijker bedienen en heeft een hogere maximum snelheid . Het einde van de kleine Schindlers lijkt nu nabij te komen. Met uitzondering van de mr. 6 en 15 zullen de overige (8-14) binnenkort worden verkocht of gesloopt . Wie van onze lezers weet wanneer voor het laatst een kleine Schindler heeft gereden en welke? Mr. 515, die m.i.v . 1 april tijdel~k de taak van het defect staand8 mr . 523 als V. V.Vr tram zou overnemenj raakte al spoedig defect. Als noodmaatreB'el werd mr. 565 -overigens zonder V.V.V . -opschriften- ingezet. Medio april was mr , 523 weer V.V.V.-tram. Op 26 april botste mr. 710 bij het ept. Charlois achterop mr.723 van lijn 2. De 710 is aan de voorzijde en 723 aan de achterzijde beschadigd; beide worden aan remise Hilledijk hersteld. Op 27 april was mr. 713 van lijn 2 betrokken bij een zware aanrijding met een politieauto . Voor herstel werd de tram overgebracht naar de C. W. aan de Kleiweg . Als vervanger werd mr.724 naar de L.M.O. gebracht (dit alles dezelfde dag , 27 april). Op de L.M.O. is de materieelpositie nu erg krap ; doch altijd is er nog de 4-asser 2520 ! Slijpwagen H 52 (GVB) is± 8 maanden nodig; dan krijgt de REI1 een moderne slijptram. Metro/Snel trammaterieel Op 6 april werden de sne ltramrijtui gen 5265 en 5266 afgeleverd. De rijtuigen zijn nu t/m 5260 beschikbaar voor de reizigersdienst . Revisie: 5004 4-84 (4) . Revisie-overzi cht.Metro/Sneltrammaterieel Het is alweer geruime tijd geleden, dat een overzicht is gepubliceerd van gerevideerde metro- en sneltramrijtuigen. Dit willen wij nu go edmaken door een overzicht van de revisies in 1982 en 1983 en voor zover bekend van 1984, 3-83/2 5015 11-82/1 5053 2-83/3 5101 5-82/2 5121 4-83/2 5001 5002 11-·83/ 4 5016 4-82/4 5054 2-84/3 5102 11-83/3 5122 1-83/2 5003 4-82/1 5017 6-83/4 5055 9-83/3 5103 3-82/3 5123 3-83/4 5004 4-83/2 5019 1-83/4 5056 2-82/2 5104 12-83/2 5151 1-82/1 5004 4-84/4 5020 7-83/4 5057 3-82/3 5106 1-84/2 5152 12-82/2 5005 2-84/3 5021 6-82/3 5058 9-82/2 5112 6-83/3 5203 12-83/1 5007 5-82/1 5022 2-83/2 5059 10-83/2 5114 8-82/4 5212 1-84/1 5008 9- 82/1 5023 6-83/2 5061 3-82/2 5115 12-82/4 5213 3-84/1 5009 1-82/3 5024 5-83/2 5062 11 - 82/2 5116 11-82/4 5214 3-84/1 5010 6- 82/4 5025 11-82/1 5063 4-83/2 5117 7-83/3 5216 3-84/1 5011 5- 82/3 5027 10-82/2 5064 10-82/2 5118 7-83/3 (5060 heeft met 11- 80/ 5012 1-83/1 5051 1-82/2 5065 12-82/2 5119 7-83/3 2 de oudste revisie) 5013 12-83/4 5052 7-82/2 5066 3-83/3 5120 10-83/3 Railongevallenauto voor metro/sneltram en tram (afgeleverd 12/83 ; rijvaardig 4/84) Deze wagen is geleverd door Schörling. Wanneer de auto over de rails rijdt i komen de banden voor (kleine ) en a chter (grote) van de rails af ; de wagen rust dan op de zgn. spoorwagen, waarvan de wielen worden aangedreven. Aangezien metro- en tramrails een ander profiel hebben, zijn de railwielen aangepast voor beide profielen (gemixt profiel) . De wagen is vooral bedoeld als hulp bij ontsporingen en aanrijdingen op de metrotrajecten en tramtunnels en -viaducten . Hij is geschilderd in de nieuwe REI'-huiskleur : ZGTgeel en is ondergebracht in remise 's- Gravenweg. (Uit Rond de RET van april 1984) Btzondere r~~ten Op 26 april organiseerde de N.V.B. S . een avondrondrit met de mr . 15 en 243 , De route was vrijwel gelijk aan die van de R. M.E.-rondrit op 27/l~Schiebroek ~Schiedam,Oudlaan . Op 28 en 30/4 reed de R.T.M.(Hellevoetsluis) op een stuk rails op de Stadhoudersweg. De ·r .s. reed op deze beide dagen een 'rondje Blijdorp ' (Blijdorp-Stadhoudersweg-Schiekade-Provenierssingel-Bentincklaan-Blijdorp) met mr. 303, Delmez-mr, 220 stond als reclametram van de T.S. opgesteld op het Stationsplein . De T.S. organiseert op de zondagen in juni en juli en op 31 mei en 11 juni een 3 uur durende rit, die om 12.30 uur begint op het Stationsplein. Prijs f8,-? kinderen !4,50,
- r e t -
- 80 -
Afwisselend zal worden gereden met mr. 303 en mr . 220. Halverwege de rit wordt een onderbreking gehouden, waarbij de passagiers een consumptie aangeboden krijgen. Indienststelling sneltram naar Zevenkamp Bij de opemng van de sneltram naar Zevenkamp werd gebruik gemaakt van de nieuwste in dienst zijnde stellen: de met bloemen versierde 5259+5257+5260. (Off .opening 19 apri1) De symmetrie-ttjden van de dienstregeling zijn m. i.v. 25/3 verechoven 9 vooruitlopend op de verschuiving bij de N.S. vanaf 3 juni (zie bij N. S.) . Doordat op 19/ 4, de dag van de officiële opening naór Zevenkamp, uitsluitend naar Om.moord en volgens de oude dienstregeling werd gereden 1 vertrokken a ll e sneltrams toen 2 minuten eerder dan in de dienstregeling stond , üok reden enkele spitsrit.ten, die vanaf 25/3 waren vervallen . Op vrijdag 20 april werd tussen de spitsen s teeds met driewagentreinen gereden, dit omdat op het traject naar Zevenkamp zonder betaling mocht worden gereisd. Ook op zaterdag 21 april maakte veel publiek gratis van de verlengde sneltram gebruik (in 3wagenstellen1 vanaf Alexander uiteraard gesplitst i n 2+1) . De feestel ijkheden rondom de stations en het prachtige weer maakten er weer ee n vrol ijk feest van. Wegens personeeltekort reed sneltram--voorloper ~ buslijn 30 9 al o::_:i 20/4 voor het laatst. Nieuwe dienstregeling . oJl.J{etro _noord-zuidl~ m. i_. v. __woensdaz 2_ mei In de avonduren na 18.00 uur en op zondagen wordt nu minder frequent gereden: CSSlinge 7}' 1 Slinge-Hoogvliet 15 1 ; zondag tot 10.00 u ~ 10 1 9 resp. 20 1 •. Werkzaamheden oostwestlljn tussen station Coolhaven en station Marconiplein De tunnel l angs en onder het water i n de Rochussenstraat moet begin oktober klaar zijn. Binnenkort wordt begonnen met de reconstructie van deze straat tussen Pieter de Hoogh-brug en Lage Erfbrug, Tussen Lage Erfbrug en watergeusstraat wordt half mei begonnen met het leggen van kabels en buizen. Het definitieve wegdek moe t hier in november voltooid zijn, De ruwbouw, het laatste deel ven station Delfsh~ven , moet in december klaar zijn, de tunnel tot aan de Grote Vissertjstraat/Schippersstraat aan het eind van het eerste kwartaal van 1985 , Het laatste en gr ootste bovengrondse werk is de reconstructie van het Marconiplein ; in april 1986 is dit gereed ( 6e fase) . Bij de westelijke toegangshal tussen Mathenesserweg en -dijk komt een directe overstap van de metro op de tramlijnen . Direct tegenover het station worden de bushalten aangelegd. Diverse berichten De juiste naam van de waarnemend REJ.1-directeur is drs. J .Janssen. N.i. v. 11/4 kan gedurende ca. }} ma3Ild de Coolhavenbrug van de Par ks luiz en niet door lijnen 6 en 9 worden gebruikt. Vorig jaar werd de Parkhavenbrug eni ge tijd afgesloten . Op 14/4 werd het openbao.r vervoer ernst i g gehinderd door de M::i.rat]~onloop van Rot terdam. Lijn 1 reed van 15.00-19.00u via lijn 7 naar de Burg. Oudlaan . Lijn 3 werd van 15,00 -20.00u ingekort tot es. Lijn 6 werd van aanvang dienst tot 15.oou en van 20.00u tot einde dienst omgeleid via Weena---Stationspl. --I(ruispl. -:Mauri tsw , ··V . Oldenbarnevel tstr. ·· Coolsingel, terwiJl van 15,00-20.00u werd gereden via M.auritsw .--Eendracl1tsw . -Westzeedijk. Lijn 8 reed van 15 . 00-20.00u via Mauri tsw. -·Kruis pl. ·- Stations pl.~ het eindpunt was toen CS , Behalve station Blaak was ook re,aise Kralingen tussen 15.00 en 20.00E per tram niet bereikbaar. Rijtuigen die moesten inrukken , werden toen op de opstelsporen bij de C.W. geplaatst en in de loop van de avond na.,_ci,r Kralingen overgebracht , Ook de buslijnen 32 134,48,49 en de Vcenwegbus werden v erlegd/ingekort ( 34 c;es_plitst) , Voor Marathon-belangstellenden was een speciale dagkaart verkrijgbaar van :t2.,50 , kind .fl,50, Op 16/4 moest lijn 5 wegens werkzaamheden op de ICas tanjesingel bij de Larikslaan van 8. 30u tot einde dienst driehoeken op de Wilgen plas laan bij de Meicloorns i ngel , Op het niet door de tram bereden traject werd een pendelbus ingezet . H. i. v . 24/ 4 is de Speerreep tussen Kruisn et laan en Botreep wegens werkzaa.mheden vijf weken afgesloten. Lijnen 78/79 en NB rijden via Kruisnetlaan-Dobber·-Do treep v.v. I . v.m . een braderie en de wielerronde van Charlois werden de lijnen 68, 76 en 77 op 25 april van 8,30-22.00 omgeleid : 68 naar Zuidpl. via Wolp:1aertsbocht-Pleinweg 1 76 naar IJsselMonde via Wielewaalstr.-Carnis s esingel, 77 naar Carnissebuurt reed via Dorpsweg - Haastunnelpl. rond naar Dorpsweg bij Katendrechtse Laged1jk ( t iJdel iJkc standplaats). Omleggingen 30/ 4: Vélll 21. J 0-22 . 15u ltin 6 via. Weena-Stations pl. --Mauri tsw. ·:V , Oldenb . str. en 49 via Pompenburg-Goudsesingel-Mariniersweg-Blaak; van 8.00-18 .00u 56,59 en ZWN via (l'larkgraafl. - ) Burg. Pruissinge l-Schiedamsedijk"Binnensingel-Schiedamseweg; lijn 77 van 8.00-18.00u naar .Katendrecht via Brede Hilledijk-Bai1.anenstr.--I1ae.s11ave11 Nz-Rubberstr. -Basal tstr, -2e Kat endrechtsehnven naar t ijdelijke standplaats Sta2.lstr. y richting Carnissebuurt: staalstr. ··Tolhuisl. -·Tl.ubberstr . --Maashaven Nz-Bananenstr. · ·Brede Hilledijk. Op 4/5 werden i.v .m. de DodenherdenkL.1_, van 19 . 00--20. 30u lijnen 6 en 49 omgeleid als op 30/4. 56, 59 en 82 reden van 19. 30--21.00u ~ Emrnapl. --Emmastr , ·- Hof laan- Oude Haven brug.
- r e t -
- 81 -·
I.v.m. een wielerronde in Pernis werden de liJnen C9 e::1. 74 op J né.i var. 9,0C--l? .OOï.1 omgeleid: 69 naar Zuidpl. en 7 4 n aar Hoogvli e t vi::,, Ver dw_rnstr . --G. A..Snder:-.é...Ilwog -131.r:rg. van Esstraat (74 -Corn. v.Dijckstróat) . Eveneens op 5 mei werden lijnen 56~5 5 e;.1 ZW.N vm1 12. 00 -1 3 . 00u ..::1. 'td.:>:i. ::. 1;.08 --1 ~. 3~ orrgeleid i.v.m. f esti vi tei ten: Lies veldviaduct --HarkgraafL1ru1-v , d ., .:):r.iftct::..·n J..t ·- C:r\:-nj é · straat-Korte Hoogstraat-Westhaven pl aa.ts-Schie:ln'.TI,J<'', eg v . v . Op 6 mei werd lijn 48 van aanvang t ot ei nde di cnst i ;'.lgeko r t tot S ':;o.hcn ,:..lexa.nè.:J ::- i. v m. werkzaamheden aan kruispunt Pres , Roose-,e J.tweg/ PT.ins Al exanè:.e:rlc-.'1:'l. T-..~s son .·: ... - ·c""0·· e1. on C''.DmoO:'d reden pendelbussen : Hoofdwoe;·-· Ca pe ls ewe3"- Pres . P.coseir,, :l: cF :-.c;--Mnrtir.. L..: ~he r Kingweg-Pre s . Wilsonweg·-Joh.YJ. Nottweg- Debijeweg -Lor ent zwc&- l:Iax 1:'J.ans J?.:p:i.c::ac·:-; v. Y. Op 12 mei was de Ovcrschi es e Dorpss t r aat tus s en Hogebi'Ug en R".)t èe::r:l~r.:zo faJ,,.: e .::.f;esloten i.v.m. festiviteiten. Lijn 40 werJ v erl egd vanaf IInt2. iYJC,'cwc~1; ·.rj_a 1r:~c::... L 1.iL[:,ï,egSpaansebrug-2e Hog ebanweg -Rotterd ams e Rijwe g -Overs c:Ji ese Dorps::;tr::;.il..t v.v. Op 1/5 werd bij de Maashaven de b ovenleiding stukgered en? waorbij oolr c:1 li c·rc - ,:.:i bovenleidingmast sneuve lde . Van 16. 30- 21. 30u pendelden bu s s c,n Ti!R.as·.,.::..vcn--F'.;;.taotccht. Op 3 inei werd de bewaakte rijwielstalling b~ j metr ostat ion Hoo[;Vl::.cc g ·:,yp,,: L Ook ,w::.·c:_ toen het startsein g egeven voor de 1fiets kLtDJ.va.an 1 ? een v oor l :;.c:,:,jn{,St,·:,,.;, ":.,.:.o va , tï·1c2 weken op en bij 10 metro/sneltramstations 9 ,,3,a r bij oo:<: de RET- Infolr s J.,' _wc~:.c -, s.s Op 10 mei gaf de RET-directie opdra cht het o_pent:Jar v ervo er i, -c:.s se:,1 ::_ 1_. -f~ ,·..1 12 . C() ,J s til te zetten om probl emen met g e de eltelijke s to pz e tting t e voorko.'ien. ,_·r.5c 1'_ .3,~t ief> v an de vre desbeweging hadden opg er~eRe~ ~l _h~t _v~r:_e':;:!:' st il t::? 7.e~;t "'n. 1
1
1
Tramlijn Utrecht - Ni e1.1';.1zoge: ri wn ', Di en s tuitvo e_!i ng In do o chtendspi ts is l{:: r.::t 11 tr·:...,::isc v.i.rn. a d d i n x v e e n; punt een I rangeerder I wer k zn:1m voor h e-:; afl-::o:;::,pQl<;:"L ·:;,.::1 tJ~~::,s , '=====================' De ronge e rder koppe lt do t r2.m aa.'1 de sij'.~0 ·,c::1 n,i o :is t; e ~è~pcr2r: los van de tram, die weer richting Ni euwege in gaat en rijdt vei"Vol;::::-:::1::; ,.:..'? >: 2..r:; ::~t2.Y r~._, opstelsporen acht er de Hgb 's van NS. Aange zien o::::i de ze opo r en El~.,,cl:.to ·nv: t.::.·'J:'1::.: l<:u_r1-nen word en opgeste ld, worden ook enige kopp e lst e l len (met ri cntin.:;.C llr.: }1..i t,~., LJ.:):ric:;: of Remis e Wcstraven) vanaf deze sporen n aar de ror;-.ise gered e::::, F. '.:C :J'b . ::. l\i:...·c] i, ae; :/.;, J· een g ewon e diens ttram . Deze inrukkende trams worden gereden o,~,,r :·,us: -.:-,-i--_;1~..>: 1:'-:,. c1 ~ ,"" a an h et e inde v an de ochtenàspits hun bus par keren b ij i1et bu::; _:-l.:;2.L".. cn i Yl l!t:iec,r::. 0(: rangee rde r vertrekt tenslotte met een bus (l eef! ) ,~.aar cle r euïls ·c. 'T'iAssen ·rK -~ci.e: ~1;:: -~ "'1:..:. s t aan mees t a l 3 à 4 trruns opges t e ld acht er de H0 b 1 s. · Ziiw!:mdreclames Ac.nvullingen en wijzi gin gen t.o .v . de opgav en o:o r1-:c;, ,) J. -:!' ;.;~.: 500t1r~ L~ilst; 5005 H.C. / kY~ ; 5006 D. S./v0.M; 5007 s t /u·cH; 5GCJ -/Du::;1; $ 5009 v dT-I/ UtH; 5012 UtH/Dm ; 5015 vdM/- ; 5017 v d.M/Ut H, 5010 -/Hi ; 5020 lfF'./vX-'::; 5')22. HC/ ·· ';:)::.2 Levi/Ut H; 502 4 Y,.':i:J, 3 . , 502 6 vdN/UtH. Ut H = Ut rec'1t - Hc lland v0rz _koc:·j_1:::crr; vó}~ ""' Van der Meer meub e l en . (T. é," ,V, he t bev est.:. __;ëm v an de r e s l arr.- ::, stao;~ .'.'.:1.i.1 C:.0 2.i "'K01.'.;;1j·k naast de d eur op d2 5022 s l e c hts het numme :::- 22. ) (Levi "" Rc .1.? J i1,l.::cl ) Het 'sne l tramt ekea ' wer d r e chts voor op d.e 50'20 .'1...:ngc'orac:ht . l.3.!iE,_onderheden Oms treek s eind april werc1. 1 s - avond::; i n Ni euwegein m,ig0 malen :) en t~:·é,m beschot en ; hi erbij sneuve l den enkel e r uit en. Op 15/4 had mw 5027 om 1 5. 2ou o-:i bet wo st pl cin cc'\ a.c.''1 -::·ijèJr.,-:- ":'-;: -::E: "C.:; G,:::.:Ee,·c:, 1-·,,., acht eruit li ep . Er on t ston d een vcrt r asi11 ::;- Vé',11 22 :rtinutcn , Op 14/5 vond om ±" 12. 30u op J.e Gr aci.t:c --ran n 2.:;:1;'.)".lï·' C'; bij de c·L·a :3 02. ::.:,.1 <.;en [',.an:ri.jdüg plaats tussen tra m en aut o; d e eerst~ werd li cht? de -l::110 e dE: '." Cor Z' ·t::..1r ,,::::s ch1.cl:i.g(L Autobus - stadsdi en s t Ni euwegein M, i. v , 6 :nci we:r:-d. l ijn 51 Oj_)gF:1evc1 . }~-::- j_s rn1 ee:1 com" binatie van de lijnen 50 en 51 gemnn.kt on de r h o c lij!mumne r 50 . Doz •: heef t ;:; :j11 cb .d:pu:1 1; bij Zuilens t e in en draait op het :pa.rkeert e:::T0in bij spor ccentn,-:i l,e 3J.o 1d1".)0VC. D2 f I·equentie i s 30 ' , doch i n de spi t s 15 1 , in ,E'é --',-::ccin Cr" :1.tL'!I'l O'l~. te r{_ .n hü.r.1:s0 _;occ:c aansluitingen op de tram r i chti ng Ut r echt . Fl..ierover Vf;:rschc cr, een ~2.l·Y:'.'l l ds r ' Be·i:; o c> t en ha lve gek eer d . • . . , ., 1 en eeYJ. wijzi t;:i.ngs;)l':tl cp cle èior: , tn,,r:-,.=-.~::.r\,;. RAAD MILIEUHYGIENE EN TWEEDE KA1'1ER OVER 1EF.,FBJX t1E:EID E_J OPEXB..'.\.Jltl VK(vul'~( De Centra le Raad voor de Mi li euhygiöne h eeft boc lo~G:1. m::.n i:J".; cr W::.:;.'ls o;;:;::.e::; te .:.-..ct.v:.sc1-'s:.. :1 het g ebruik van auto's t e be p erk en cm het opE:nbn'.'l:r v ervo 0·,:, en t .ot fL:tsv0.:'.'l e er to 'b ,,, vorde ren. Dit om h e t gebruik van g r on ds t offen en energi e tG bq::9:::-l:c,: 7 gn ll::_:..s J_.,_::de,:· terug t e dringen en de luchtver ontreini gi n g te v or mi n doc: cm. De vast e commissi e voor milieub eLeer i n do 'ï1wcode Kamer di sct:s:...ii.:c r ~c. . cvc.,.: ~:u.r,_ :t'(.;b.:~•. veroorzaakt door de uit s t oot van zwaveldi o.rJ de on s ti ks tofoy;;.·a.0n, wr:..a°'.'d.u:cr cr..s :::1-ï.l ...m ten onder kan gaan . Ook hi arbij werd gewez E . op h et catas:mf a l e bel c:,::.l v:-n i!lin ::. :;te::r S;::li ":: -Kroes 1 waarbij het g ebruik van h et opcubaar v ervo er teruc lo opt. :---- - - --------- - ----== :
' 1
:w
1
,-==----=-====--=----=,
- 82 -
:neder 1 and se :
, Indienststelling en afvoer materieel 1 : spoorwegen \ In februari en maart 1984 werden de volgende tot driewagen1---------------------' stellen vergrote Sprinters in dienst gesteld: 2859+2872(14/2), 2864(2/3),2874(9/3) ,2856(15/3),2867(30/3) . 'l'oestemming tot afvoer _werd verleend voor de rijtuigen 50 84 20-37 008 en 014(10/2) 1 50 84 38-37 077(14/2), DEloc 521(26/3), DEl 33, DE2 77,81,101(26/3) , DE-loc 521 ging naar de fa . Hoechst(21/2) . Door verkoop aan sloperij Koek verdwenen de volgende treinstellen mat. 1 46 uit het bezit van NS: ELD 4 672+676(21/2),671(27/2), 664+670(18/4), ELD 2 274,277,278,281,295(19/3) , S_l)rinters naar en van Talbot; aflevering 4015 en 4016 Voor het plaatsen van een middenbak gingen de 2077(29/3) ,2076(5/4),2068(9/4) en 2073 (13/4) naar Talbot, waarmee de laatste stellen thans in behandeling zijn. Uit Aken kwam de 2877( 10/4), ICM 4015 werd op 27/3 naar Ldd overgebracht ; op 27/4 sleepte de 1124 de unieke combinatie 2876+4016 naar Leidschenda~ .Materieelnieuws hoofdwerkplaats Haarlem (1/3 - 15/4) Voor{gro-t~ revisie kwamen naar Hlm : 463(s/3) ,339 (13/3) ,456(15/3), 1762(20/3 L462 (22/3~4[30/3),466(6/4) , 468(10/4); 39 355(2/4),39 363(3/4),39 357 (11/4) , Na revisie werden afgelE::Yerd: 511(2/3) 1 480(8/3),1748(23/3),482(27/3)9483(29/3),.212 (4/4) , 471(6/4),747ÎÏ374J,459(137,î) ; 29 355(1/3),21 527(11/4,IC-beschildering),39 355 (12/4) ; mP .3016(9/3) , 3020(4/4, geel/rood). Met schade kwamen naar de wph: 357+1746(3/3) zie blz.46; 350(3/4) 7,ie elders, 220903 (8/3) defecte trekboom; 29 237(2/3) interieurschade+deuren 7 18 211+29 252+29 263(2/3), 10 686(16/3) en 20 821(9/4) , alle met botsschade. Na herstel werden af,eleverd: 2073(2/3),2008(15/3),220903(19/3),863(23/3) , 944(23/3), · 1206(4/4); 29 266(12 3),29 237(13/3),29 252+263(21/3),10 686(4/4) , 29 374(5/4) . Voor herstel vertrok de Bk 716(zie vori~ HOV's) op 30/3 naar fa.Jansen , te Bergen op Zoom. Boostercircuits DH-stellen: 3115(afl , l/3) 9 3207(7/3),3119(9/3),3203(1-15/3)13108(719~204(9-23/3) ,3118(15-27/3),3218(19/3-2/4),3109(23/3-4/4) ,3 210(27/3-10/4),3116 (2-12/4),3208(binnengenomen 4/4) , 3106(10/4) ,3 202(12/4) , Constructiewij~iginge~: remkleppen plan E: 29 362 (J.-8/3) en 29 266( tijdens schadeher--stel). Sprinter 2006 werd na herstel van botsschade aan wijzigingen onderworpen ~ waarvan de aard ons nog niet bekend is . Voor deze wijzigingen kwam ook 2002 naar Hlm(9/4). Tenslotte: de al sinds januari bij de wph staande 21 531 en 21 532 werden in maart in grote revisie genomen. Bakwisseling 529/512 Nadat de uitgebrande AB 529 op 20/2 in herstelling was gegaan, werd de eveneens flink beschadigde BD 529 op 30/3 voor grote revisie opgenomen. Ook de beide Bk's werden in (grote) revisie genomen. ündat behandeling van de AB en BD twee keer zo lang zal duren als een normale revisie, zullen zij gewi s seld worden met die van de volgende plan T die voor grote revisie binnenkwam , de 512 (17/4 naar IIlm). De 512 zal de wph volgens de huidige plannen (eind juli) verlat en in de samenstelling Bk 1 529+BD+AB 512+ Bk 2 529, waarna de 529 volgt als Bk 1 512+BD+AB 529+Bk 2 512. Overigens zal dit pas de tweede bakwisseling bij plan T worden : in 1980 wisselden de 522 en 527 hun BD 's (t ijdens revisie) vanwege schade . Sloo materieel Op 10 4 kwam de 676 naar de sloper. Over de historische aspecten van dit stel behoeft niet meer te worden ui tgewiJd ; men leze 1:ov 305. Begin april ging de 295 ( in gezelschap van de 'remrijtuigen' 95 001+008) van Roosendaal naar Rotte~dam Rechtermaasoever, waar de brandweer er talrijke gaten in maakte. Na een verblijf te Rtd-noord goederen ging het convooi op 13/4 naar Utrecht en op 19/4 naar Ni euwersluis, waar de trekkende 2450 en een wagen ontspoorden. Op 20/4 arriveerde de 295 in Mijdrecht. De 295 was, behalve de eerste gele 1 46-er, die ges loopt werd, de laatste 1 46 - er, die grote revisie heeft gehad en de laatste met een opknapbeurt . Begin april werd onverwacht de 235 aangetroffen bij de wph .Amersfoort. Sinds zijn buitendienststelling bij aanvang zomerdienst 1983 was dit stel 'vermist'. Of het al die tijd in Amf gestaan heeft of eerst nog in Maastricht of elders gewees t is, is ons niet bekend. Al op 3/8 is het stel voor sloop verkocht . Begin mei zou de 235 (met de 664) naar Mijdrecht gaan, ~33-als: §_printers i.p.v . plan T Enkel e scherpzinnige lezers hebben de vervanging van plan r door SGM op de Oude Lijn/ Schiphollijn gereconstrueerd: het betreft op ma/vr de dienst 5410/5529/5318/5339/5528/ 5447 /5442/5561/5350/5071 .ClVe:r:4:,o-ens worden vaak 2 Sprinterdrieën VOC!t' deze dienst gesteld. 1
- n s -
- 83 -
:Enkele schadegevallen De schakelkast in de motorkamer van de 148 (~ie vorige, HOV) brandde uit toen het stel als tr,7775 nabij Duiven reed(22/3), De 350 ontspoorde tijdens rangeren op de Binckhorst(24/3), De 751 botste als tr . 553 tussen Nijkerk en Putten met een tractor(14/4). In de nacht van 17 op 18/4 reed de 2210 tussen Heerhugowaard en Obdam op een kraan, waarbij de giek van de kraan diep in"ëïë"""motorkamer drong. Materie~~1!_ieuws hoofdw~_!.'k]2laat_~- Tilburg (26/3 - 20/4) Voor 1,x)te) revisie kwamen~ Tb : 2249(5/4) ; 1111(10/4),1151(4/4) 11505(26/3);DE 3 130(11 4, Na revisie werden afgeleverd : 637(10~2222(19/4) ; 1116(6/4,geel/grijs), 1150(16/4). ·Met schade storing kwamen naar Tb: 1142(30/3) gescheurde tractiemotoropleggingen; 1159 26 3 en 1313(27/3) botsschade, 1655(29/3) ATB- storing. Afgel~verd werden : 618(9/4),653(20/4),1159(11/4),1142(16/4),1305(10/4),1313(16/4), 1655[1i74T. Na motorwisselen vertrokken ~ 2298(9/4),2339(16/4) en 2529(16/4, correctie vorige HOV). Voor motorwissele~ kwam de 2328(6/4) naar de wph. Voor controle t.b.v. verkoop kwam de 541[6/4) binnen. Uit Zwolle kwam EM 954 2 502(2/4) voor wisse~~n van startmotor en batterijen. Terztjde gestelde DElocs : 2442 redt 2413 DEloc 2442 raakte biJ een botsing op het VAM-terrein te Wijster op 15/3 zwaar beschadigd. Medio april werd de loc in Tilburg terzijde ges teld . Eén van de qua revisietermtjn jongste terzijde staande 2400-en, de 2413, zal nu als eerste 2400 in 1-} jaar een grote revisie krijgen en weer in dienst komen. Partjse TEE's verdwijnen, materieel blijft Met ingang van de nieuwe dienstregeling verdwtjnen de TEE-verbindingen tussen Amsterda.n en Parijs. De 'Ile de France' (TEE 81/88) verdwijnt geheel , de ' Etoile du Nord' (TEE 82 /85) wordt vervangen door een IC-trein naar het voorbeeld van de IC's naar Duitsland (met toeslag). In deze IC 82/87 blijven de bekende 'inox '-TEE rijtuigen rijden, waarvan enkele omgebouwd tot tweede klasse. Ook de NMBS -meerspanningsloc voor deze treinen blijft gehandhaafd . De tweede loc wordt gebruikt voor D- treinen tussen .Asd en Brussel. Voor de geïnteresseerden: de locs rijden de ene dag IC 82/D 287, de andere D 282/281/ 286/Ic 87 , Dienstregeling zomerdienst Hoewel er na~6 a.s. geen aankomst- of vertrektijd meer hetzelfde zal zijn als daarvoor, verandert de dienstregeling nauwelijks . Door invoering van een starre dienstregeling in België (met IC-net) moest de serie 100 2 minuten l ater gaan rijden. Omdat juist aan deze treinserie de hele landelijke dienstregeling van NS opgehangen is, rijden van Roosendaal tot Roodeschool alle treinen na 3/6 2 minuten later. De symmetrie van de dienstregeling (zie ook Op de nails mei 1983) verschuift van - ,15/-.45 naar - .17 /-. 47. Verdere wijzigingen in het patroon ztjn er niet veel. In de relatie met België komt er in Roosendaal een derde verbinding bij : een uurstopdienst naar Antwerpen, omdat de intercity's niet (meer) in Essen stoppen. De verbinding Maastricht - Luik wordt gebroken: de NJvIBS rijdt el8ctrisch Luik-Visé , NS dieselelectrisch Mt -Vis é . Materieelomloo~omerdi enst Zoals bekend keren de gehuurde Corailrijtuigen terug naar Brankrijk. In de serie 1900 Gvc-Vl worden zij vervangen door mat. '54 en plan V; de treinen 500/501 Gn-Gvc v.v. worden vanaf 3/6 met ICR gereden . De rijtuigen plan Ken N komen niet meer in de omloop voor. Hun rol i n 922 en 9657 wordt overgenomen door 2x plan V, in 1992 , 863(ma/ do) en 859(vr) door een plan T. Tr.9620 , 863 (vr) on 859 (rna/do) word en door 7 rijtuigen plan E gereden . In Noord-Holland wordt de plan E-slag 2714/2667 voortaan met 10 bakken mat. '54 gereden; S plan E tr eden nu op in 2718/2669. Eén stam DE- rijtuigen keert terug op bekend t errein : 8011/8026 Zwoll e - Emmen v.v . De slag met plan Einde serie 700 is vervallen : op dit traject doen de eerste drie stellen ICM-1 hun i ntrede. Zij rijden ma/vr ~ 718/2'7/42/51/66/75, zat. ~ 730/32i..5Jj§j/78, zon- 723/3§_/_JJ/62/71 1 in de onderstreepte treinen en in 751/7 66 (vr) tuss en Asd en Zl gedrieën . Sp_I.'j.p.ters nemen de serie 4500 Asd- Enkhuizen over . Combinaties va,~ 3 stuks rUden hi er 4514,4525/4518 (tot Hoorn) en 4567(thans komend van Asd Amstel) . •r r , 2767 begint ni et meer in Amstel en bestaat niet meer uit 5x plan V: htj begint nu te Asd es en bestaat, evenals 2769 ? op ma/do uit 3 plan V+plan T. Het mat. '54 (4+2) in de boottreinen Asd-1Ild v.v. kan als gevolg van de gewijzi gde ligging van de lat e treinen de kering 2406/2407 ni et meer halen. Het als 2406 te Asd aangekomen materieel gaat zo/do als 2791 naar Den Helder en maakt de volgende dag deel uit van 2714 en 4569. Teruggekeerd in Asd als 4562 gaan de 4+2 weer over op boottrein 2407 . In het weekend rijdt dit mat erieel eventueel extra
- n s -
- 84 treinen naar Zandvoort. Bij het getrokken materieel is nog de terugkeer van enkele BKD ' s op de route Asd-Es/Bentheim te melden 9 ditmaal als voorbode van de komst van ICR i n de hele dienst daar in 1985. Op deze ltin is de Noordzee-expres 238/239 in de intercitydienst geïntegreerd, waardoor het (DB- )materieel nu ook enige slagen in de serie 1600 Asd- Es maakt . Getrokken spitstreinen op de Gooilijn komen niet meer voor . in 15863 en de als vervanging van de 239 herleefde 15891 rijdt pl ru1 v~ 15820 is opgeheven en ook de slag 5815/15818 is aan plan V toegevallen. De DB-rijtuigen bestemd voor (D) 417; die deze slag de vorige dienst reden 9 komen nu a ls 1820 uit Arnhem 1 waartoe 416 's-avonds als 1879 teruggaat. Fijnproevers zull en opmerken, dat de rtjtui·· gen i n 416/417 nu niet meer de slag D 282/285 naar Parijs kunnen maken 1 zoals dat jarenlang het geval i s geweest. Dit uitstapje valt nu to e aan de rijtuigen van D 230/231 (Skandinavië-express) , die overigens ook nog het zijsprongetje naar Alkmaar (tr .2612) op hun programma houden. Ex-NS-~ijtui~en ges l o ~ Naar een l e ze r ons meedee l t, is i n o.pril t e Ape ldo or,1, beh~lve stoomloc DB 044 -216 , het VSM-rijtuig AB 7401 (Werkspoor , 1939) ges l oopt. Dit rijtuig beho orde tot de (to en) bekende serie A 6001-6006, die a ls zodanig tot 197 3 dienst heeft gedaan . Van deze se rie staan de 6004 en 6006 a l jaren weg te schimmelen in Tilburg ( ex-SSTT) en doet de 6002 a ls A 131 dienst bij de SGB. De 6001 werd in 1979 aan de VSI1 verkocht en deed d2Br dienst onder zijn oorspronkelijke nummer AB 7401 . Ook is of wordt ges loopt de 18-40 102 (ex-A 7702). Dit r ijtui g pl an D werd in 1978 verkocht om al s exposit i ertjtuig t e dienen voor de fa .ROCO. Hoewe l er wel verbouwingen en schilderwerkzaam.,.1.eden hebben plaatsgevonden , is het r ijtuig zover ons bekend nooit a ls zodanig in dienst geweest . Verder be·· reikte ons het bericht , dat in Frru1krijk de meest internati onale der blokkendoosrjjtuigen i s ges l oopt : de B 9424; die in 1961(!) t . b.v , beproevingen aru1 de ORE ter beschik king werd gest eld . 'rot dru1 was het rijtui g mCv 942 4 1 ex·-mCd 94411t 9 Beynes /Hcemo.f 1932 . .correctie .materieeloverzicht (blz. 10 1 jo.n .1984 ) Een lezer ontdekt e een fouL Lp. v . 2439 ,24<')4moet ge l ezen worden;· 2439 .. 2444 , Afwijkende materieelinzet In de plan T-vervmi.3ende-Sprinterdi enst werd vnn 2-13/ 4 de 2849 gesteld , 16-27/4 2845 en/of 2852 , 30/4-10/5 2889. De 901+503 bleven IC3 vervo.ngen t/m 10/4; vr.no.f 10/ 4 'savonds deden 530+901 dienst, op 13/4 do 842 +530+901(!), 14/ 4 de 842+530, 15 on 16/4 842+513. Op 25-27/4 waren 328+1755 a l s IC3 actief, op 27/4 de 508+835+465 . Uit het overzicht IC3-diensten op blz .65 moet de zaterdags e 1877 geschrapt worden. Op 6/5 werd de 4006 door 943 +947 van Nm naar Gv gesleept. Enkele opmerkelijke Trek--Duwfeiten: 12/4 maakte een TD een proefrit Rtd-IUd v.v. ; dezelfde dag reed 173 wegens defect stuurrijtuig 87 lO G via Gouda 9 tegentrein 178 werd getrokken door de 1301 en na aankomst te Asd gedriehoekt via de Westhaven. Op 20/ 4 trok de 1121 eveneens een verkeerd·· om lopende TD a ls 192. Op 15/4 reed 1733 tr.171 910/5 769 tr.174 ; 13/4 220903+904als 170, Tenslotte zagen, hoorden, bemerkten en noteerden wij voor U dat • .. • - de 161 al enige maanden in Zl t erzijde staat met v erlopen rev. termijn en zonder mot oren; - de '291' op 18/ 4 van Hn naar Gv ging en op 24/ 4 bij de wpl Ldv st ond ; plan VJ 21 501 voor remproefri tten van 19/3-18/4 in de wph Tb was L_ . ·· op 14/4 de 1630 + 10 ICR een I Brussel-express' vanuit Gn r eed; _( hol pen door DE-loc ; .. op 24/4 mDw Jules Nl'B-metingen verrichtte rond Lw7 op de di esellijnen uit eraard ge- de CTO/:reizigerstreinritten op l/5(blz.66) door 2233en2317 getrokken/geduwd werden; - van de 1310 op 27/3 in Hld slechts één draaistel gewisseld werd , - op 13 en 14/3 7 40 pl an •r verving op de Schiphollijn, 14 .~!1 15/3 1784 idem i 14/3 te -~ .ens 774, 15/3 1744; de 1761 op 6/4 tr ,952 reed i.p . v . ICR ; 23/4 de boottrein Asd-Illd zo vol was ~ da.t r eizigers met tr . 2139 en de 2878 als extra trein vervoerd werden~ de l aatste combineerde in Sdm met de 2867; - de Df's 001 + 002 op 27/4 van Ldv nanr Me wpl vervoerd werden , voetbalsupport ers(?) op 6/5 de krant haalden door het slopen vo.n het int erieur van 2837 +45+57 +58+63 9 exact een j aar n2.dat de 658 door hen een voortijdie,- ai.nle bereikte; - de informatiepanelen op de Zoetermeerlijn- stations gewijzigd zijn , men blijkt nu met em strippenkaart ook in Den Haag te kunnen ovcrstappen 7 hetgeen een pr ij sverlaging is; - het Provinciaal Bestuur van Fri esland aandring·t op doortreld
- n s -
- 85 -
Levenslopen ELD 2 2J1 : i n dienst 27-2- 1952(Wer kspoor). Revisies ~ 30- 11/9- 12- 53, 25-5/6- 6- 55 1 24- 9 /3 - 10- ~ 12-9/29- 10- 58 (grote rev . )? 9- 3/18-3 - 61 , 3-10/28-10-63(tevens botsschade ABDk ; Arnhem 1- 10), 29 - l / 20- 3-68 (grote rev.), 13-l/16-2- 72(tevens schadeherstel), 9-1 /2-·2 - 78 (opknapbeurt), 19- 6/ 24- 7- 80(uitgebreide opknapbeurt). ATB : 4-5/23 - 5-66(Wsp), · Emblemen: nov.1970. Her stel botsschade (Echt) ~ 13- 2/26- 3-59, Voorts diverse electrische storingen: 16- 11/21- 11-72 , 24- 2/27-2 - 79, Zware ele ctrische schade veroorzaakte de terzijdestelling (in Mt) op 24- 2-82. Afgevoerd : 24-6- 82 . ELD 240 : in dienst 24-3 - 1952 (Wsp). Revisies : 13-12- 57/ll- 2- 58(grote rev.), 15-6/27-660, l0-6/21 - 6- 63 , 4-9/31- 10-67(grote rev.), 17-7/10- 8- 78 (opknapbeurt). ATB '. 17-9/ 1410- 65(Wsp) . Emblemen : febr.1971, Herstel verbrande bedrading (hoogspanning op stuurstroom) 31-3/29 - 5-64, De zware winter 78 ··79 nam de 240 nogal te pakken: 5/6-1? 10/111, 22/23-2-79 in Hlm met storing. Afgevoerd: 2-2-82 . . ELD 252 ; i n dienst 24- 10- 1950 (Allan) Revisies : 20-2/5 - 4- 57(grote rev.), 6- 8/14-8- 59, 14-3Ï22-3- 62, 23-8/22 - 10- 65(grote rev.), 26-- 6/24-7-69, 4- 4/29-5 - 73(uitgebrei de rev . ), 26-6/25-7 - 79(opknapbeurt , tevens herstel botsschade beide koppen, Asd, 21-6). Verdere botsschades : 23-11/3 - 12- 59(ABDk ; contra B 7009 te Rtd), ll-2/28-6-63(rangeren Rtd 3-2) 23-12-65/28-l- 66(ABDk, contra fäoc te Ut 21 - 12) , 13 - ll/l- 12 - 67(contra stopmachine ) . ATB- inbouw te Wsp~ 4- 2/21-2-66. Emblemen ~ januari 1969 . Afgevoerd ·· 11- 10-82. ELD 270: i n dienst maart 1952 (Wsp). Revisies : 20-1/ 4-2 - 54, 13-6/20- 6-55, 17-12/31-1256, 4- ll/18- 12- 58(grote rev.) , 8-6/20-6- 61 , 27-4/12-5-64, 6-8/27-9 - 68(grote revis i e; blauwe banen), 12-3/5- 4- 73 , 13-6/13-7- 79(opknapbeurt). Herstel botsschade ~ 4-11/2 5-11 -69 (ABDk, contra auto Ehv-Boxtel 3-11). ATB: 29-9/14- 10- 65 . Afgevoerd : 11-10- 82. ELD 272 ; i n dienst 21-3-1952(Wsp). Revisies : 3-12/12-12-53 , 16-3/2 3- 3- 55 i 14-7/20-756, 4-1/14- 1- 61, 9- 12/18- 12 - 63(alle kilometerrevisies), ll-7/5-9-58(grote rev.) , 21-3 /21 - 5-68(idem) , 11- 1/13-2 - 73, 26 - 2/27-·3- 79(opknapbeurt, tevens herstel electrische storing) . Schadeherstel : 21-l/25 - l - 63(beide koppen), 19-7/12- 8-71 (te Heerlen op 2 sporen gelopen, 15-7), 24-1/11 - 2-81(storing). ATB: 10- 10/25-l0-66(Wsp) . Embl emen maart 1971. Afgevoerd . 28-4 - 82 , echter tot 23-5 in dienst . ELD 2 380 kwam in dienst in juli 1962, gebouwd door Werkspoor. Bij de fabriek was het stel terug 22-8/6-9- 67 voor inbouw ATB en 23 - 10/10-11-69 voor moder~~sering (ruitensproeiers, omroep , centrale deursluiting). Revisie: 28- 12- 66/16-1 - 67 , uitgebreide re visie : 9- 2/ 27-3- 72 , In tegenst elling tot veel collega's werd de 380 niet geel geschilderd. Op 15 - 11- 76 kwam het stel naar Hlm om zijn Bk af te staan aan de (1)787, waarvan de eigen Bk was verwoest bij een botsing nabij Goes(27 - 10). De Bk 380 kreeg grote r evi si e, een stroomafnemer en een qua stoelopstelling van de rest van del787 afwijkend interi eur- met - fauteui l s en kwam op 15-3-77 in di enst als Bk 1787 , De ABDk 380 bleef op reser ve staan en werd all engs de laatste groene hondekopbak. De tijdelijke opslag (vanaf 28- 11- 80) op Haarlem Goederen maakte van de bak een informeel speelobject met als hoogtepunt een brand; 27-3- 81 kwam de ABDk 380 s l ooprijp terug btj de wph . O~ 22-10- 81 ging de bak naar Utrecht, op 5- 11 naar de s l oper. Het treinstelnummer 380 was toen al bijna vijf jaar verdwenen . ELD 4 702 kwam in sept . 1951 in dienst, gebouwd door Beynes (Bk) en Werkspoor . Grote revisi 'ës7 ?/ 14- 8-57 , 29- 10/30- 12-64 ; kleine revisies: 7- 7/16- 7- 59, 2- 11/15- 11-61 , 12-2/8- 3- 68, 13-12-71/ 8- 2-72 (uitgebreide re v. ) , 15- 12- 77/13 - l - 78 (opknapbeurt) . ATBinbouw : 8- ll/23-ll-65(Wsp), emblemen ~ dec.1970. Op 3- 2- 68 raakte de Bk zwaar beschadigd bij een botsing met de TEE Ile de France te Rsd . De 702 kreeg daarop de Bk 668, die beschikbaar was na het verongelukken van de BDk 668 (9-11 - 67 t e Heythuysen) ; na herstel en revisie kwam de 668 op 8-3-68 in di enst . De Bk 702 werd, mèt de A+B 668 , op 17-5 afgevoerd voor sloop (sept. 1 68). Overige schades waren het gevole van ontsporingen: 24-9/20- 10- 70(Nijmegen , 21/9), 17 - 10/22-10- 79(Haarlem, 17/10) . Op 6- 4-81 werd de 702 afgevoerd. Het stel kwam op 5-6 naar de Wgm (onttakeling), 30 - 9 Utrecht ( oefe ningen ) en 27-1- 82 naar de sloop , ELD 4 705 kwam in okt.1951 in dienst . De jongste '46-4 had een rustig bestaan. Grote revisië"s'7 ?/ 21-2 - 57 en 26-2/24-4-64, overige: 23-1/3-2-61, 2- 3/24- 3-67, 18-4/16-6-72 (uitgebrei de rev .), 13-3/6--4-78 ( oplmapbeurt). A'rB : 19-7/17 - 8-65 1 emblemen: jan .1971. Schadeherstel ~ 8- 11/25-ll- 58( defecte trekboom BDk), 2-5/20-6- 60(sluiting : hoogspanning op stuurstroom). Op 18-- 6-81 vero orzaakte een vastgelopen motor ernstige vlakke plaatsen ( tr.4796). De 705 werd op 7-7 afgevoerd en zwi erf via Watergraafsmeer , de Rie t landen en de werkplaats Amsterdam op 14-10- 1981 naar de sloper , precies 30 jaar oud .
- 86 .. MUSEUM BUURTSPOORWEG Het feit , dat de spoorlijn Haaksbergen-- Boekel o in T884 werd geopend, wordt gevierd met twee Open Iagen in het weekeinde 30 juni/1 juli. Er rijden dan verschillende stoomlocomotieven in de meest intensieve di enstregeling, die het traject ooit heeft gekend. Van de Stoomtram Hoorn-Medemblik komen de locomotieven 16 en 21 naar Haaksbergen . Bij het v ertrek van de eerste trein omstreeks 11 uur 9 zullen schoolkinderen hetzelfde lied zingen als bij de opening in 1884, Voorts zijn er allerlei festiviteiten, waaronder modelspoor, ritjes met de pomplorrie, een mini - stoomtrein uit Den Haag en vele kramen. Een tentoonstelling over '100 j aar Schaddenspoor en de opkomst van de industri e ' vindt plaats in hotel Hulscher t e Boekelo van 4 t/m 18 juli (geopend 10-12 en 14-17u) ï toegang gratis. De naam 'Schaddenspoor' is a ls volgt ontstaan : toen de l ijn werd aangelegd, beweerden critici dat de lijn nooit veel t e vervoeren zou krijgen, of het zouden de s chadden of heideplaggen moet en zijn i die men destijds wel in de kachel stookte. Op de Nationa le Stoomdag; Hemelv.'.18.rtsdag 31 mei staan 2 l ocs stoÏ, waaronder de rode Cockeril met v er ticale ket e l . onder De MBS krijgt van de IJsselcentrale twee r angee rlocomoti even ten geschenke 1 een uit Zwolle/Harculo en een uit Hengelo (ex- NS seri e 100 ) . STOOMTRM1 HOORN - MEDEMBLIK DiensJ;reg~g in het hoogseizoen : _ O_E evenementsdagen en o~_woensdag~ Hoorn v . 10.30 11.30 13.00 14,10 15,10 Deze dienst wordt ger eden op ;· Zwaag v. 10. 40 11, 40 13,lOx 14,20x 15.20 woensdagen 11 juli t/m 22 aug.; Wognum v . 10.50 11.50 13.25 14.30 15 , 30x Hemelvaartsdag 31 mei= Nnt i o12.10 13,50x 14 .50 15 . 50 nal e Stoomdag; Oostwouà v . 11.10 12.20x 14. 00 15 ,00x 16. 00x Weekend 23 en 24 juni= StoomOpp er does v 11.20 Med~.§Èl-j~ a. 11 , 30 12.30 14.10 15,10 16.10 f est iva l Medemblik; Medemblik v . 12 , 10 13.30 14. 50 15 , 50 17, 00 23 t/m 26 aug : ' Stoom 84' · Opperdoes v . 12.20x 13,40 15,00x 16. 00x 17.10 De a ansluit ende boot naar EnkOostwoud v . 12 ,35 13, 50x 15,10 16.10 17 . 20 huizen vert rekt orn 13,00 ; 16.45 , Wognum v. 13.00 14.10 15.3ox 16.30 17 .40 x = kruising met tram uit tegenZwaag v , 13,lüx 14,20x 15. 40 16.40 17 . 50 overgeste l de richting. a. 13,20 14,30 15,50 16 . 50 18. 00 Hoorn Tijdens het Stoomfestival Medemblik zullen ve l e f acet ten van het s t oomtijdperk t e zien zijn, zoa ls stoomwalsen, -schepen, -auto , -carrous el , -brands puit en locomobielen . Het Nederlands Stoommachine Museum Medembli k in het voor malige stoomgemaal 'De Vier Noorder Koggen' nan de Oosterdijk is d8.Il vo or het eerst geo pend voor het publi ek. Het Festival vindt plaats op 22 juni(12 - 21 u) , 23 juni(l0-22 u) en 24 juni(lü-17 u). Materieel Van het Prins Bernhard Fonds is een bijdrage v erkregen van f l00.000,- voor de afbouw van loc 7742 ( 1 Bell o 1 ) . Daar a l het ervoor beschikbare ge ld er r eeds aan best eed was, s tond vanaf het begi n van dit jaar het werk aan de restauratie van deze loc vrijwel stil . Op ko rt e termijn zal nu i emand i n dienst kunnen wo rden genomen ; zodat het werk weer voortgang kw vinden en de 7742 binnen afzi enbare tijd gereedkomt. De dies el locomotieven, die door de :roo3"ovens ges chonken werden ( zie blz.. 62), zijn de 35 (in bedrijfsvaardige toes t and) en de 34 (voor onderdel en , reeds gesloopt) . Op 16 april arriveerdmde twee gekocht e Zwitserse r ijtuigen in Hoor n; één ervan werd al de vol gende dag voor een HS-inspe ctieri t naar i"iedemblik i ngezet . Inmiddels zijn alle vier Zwitserse rijtuigen ges chil derd (vooroorlogs NS - groen ) , Loc 18 stond op zondag 20/5 tent oongesteld op het vliegve l d i n Hilversum t.g.v. een Truckersfestival. Locs 16 en 21 zijn op 30 juni 8n 1 juli bij de :M . B.S. (zi e aldaar). VERVOERMAATS CHAPPIJ CENTRAAL NEDERLAND .{J:"610 , 2034 5 2055, Afgevoerd zijn de afgelopen periode , "1bo5,1607,1611,2950,5505,5507,5508,5510,6994 en 6995. Binnenkort worden 5 Merccdcs 0309 ge l everd voor de zwakke lijnen r ond UtrechtBreukelen- Loosdrecht-Bil thoven; de parknummers worden vermoedelijk 7311-7315. VERENIGDE AU·.rOBUS DIENSTEN In mei kwamen f e Apeldoorn in di enst de sto.dswagens 6511-6514 met 28 zit- en 52 staanplaatsen. De a f gel open tijd zijn nog afgevoerd de 2995 en 5516 alsmede de op 22 april volledig uitgebrande 7971. Deze wagen kwam bij Almere met een kamikaze - automobilis t in botsing en vl oog vrijwel meteen hierna in brand. BUURTBUSTARIEVEN PER 1 APRIL 1984 - VERKOOPAUrOMATEN SNELTRAM U'l'RECH'r-NIEUWEGEIN Voor de buurtbussen gelden de volgende tnrieven: enkel e rit f~,70 , reductie f0,8 5 ; 4-ritt enkaart f4,8 5, r eductie f2,50, Deze kaarten zijn zonder overstaprecht . In de verkoopautomat en van de SUN betaalt men voor een 15 strippenks.art slechts f7,50,
- 87 BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN DUI TSLAND Berlijn Van de nieuwe serie dubbe l motorwagens voor de U- Bahn (78 wagens= 39 dubbelmws 2724- 2801) met draaist r oom.installatie werd begin maart het eerste exemplaar door Waggon Uni on afgel everd; het bet reft de grootprofie l seri e F 84 , Nu vanaf 1 mei S- Bahnlijn 82 van Anhalter Bahnhof tot Gesundbrunnen en 83 van Charlottenburg tot Waimsee verlengd zijn, zijn er voor het S- Bahnbedrijf in Westberlijn 16 ' Halbzüge' nodig . Op lijn S2 wordt tussen 6.00 en 21.00u (za,zo 9.00-21.00u) een 10' - dienst gereden tussen Marienfelde en Gesundbrunnen en op 83 tussen Friedrichstr. en Westkreuz. In juli wordt be gonnen met een testbedrijf op de M- Bahn met een voertuig, dat aan de M- Bahn-Gesellschaft toebehoort ; nabij Glei sdrei eck was in maart een traject van± 150m gereed.(BVB) Duisburg De Stadtbahnwagens 4701-4714 zijn thans afgeleverd. Binnenkort volgen nog de 4715 - 4718 met restauratie-afdeling . Men hoopt nog deze zomer Harkort gelede tram 1177 als 'party'wagen in te kunnen zetten; deze vervangt de vorig jaar in de remise uitgebrande 1176. Bij remise Grunewald ( waar een wagenhal uitbrandde) zijn onder het viaduct van de stadsautoweg vier sporen aangelegd voor het opstellen van 16 Stadtbahnwagens. KJ::efe l der Ei se~bahE_ De histori sche trein tussen Töni svorst en Hülsen Berg rijdt dit jaar op zon- en feestdagen van 1 mei tot 23 september . (SV) (SV 4/84) Mülheim De Stadtbahntrams 283-286 zijn thans in aflevering. Würzbur Vanuit Bielefeld arriveerden de mws 806 en 809 begin dit jaar (zie bl z . 195/ 1983 , waarschijnlijk krijgen zij de nummers 250, resp. 249. (BS 2- 1984) D.D.R . Berlijn De nieuwe eindpuntlus Hohenschönhausen werd op 1 maart in gebruik genomen : Gehrenseestr. hoek Wartenburger Str. Eind 1983 werd mw.217 251 omgebouwd tot werkmw . 721 060 en bijw. 267 425 in lorri e 721 556; hiermee is de ombouw t.b.v . het goederentramvervoer beëindigd. Er zijn nu 28 werkmws(721 039-066) en 26 lorries(721 532 - 557) , (BVB) Schöneiche Motorwagen 64 werd gesloopt . (BVB 4/84) FRANKRIJK
.
!1ar.13~ille Mw 1293 werd gesloopt om onderdelen te leveren 7 mw 1258 wordt gerestaureerd. GR90T-BRITTANNIE Blackpuol Mw 1297 van Glasgow kwam op 5 april aan in Blackpool en maakte de volgende dag zijn eerste rit hier . Op 12 april vond op de Promenade een wedstrijd plaats tussen de 1297 en de 35 van Edenburgh. De 35 won! Mw 638 werd afgevoerd voor sloop. Crich nw 710 van Blackpool kwam i n Crich aan op 3 april en reed voor het eerst op 8/4 . Launceston, Cornwall Een nieuwe 600 rnrn toeristische stoomtreinlijn werd hier aungelegd. Voor de ritten zijn beschikbaar locomotief Lilian, gebouwd in 1883 en afkomsti g van Penrhyn Quarry en een rijtuig op een onderstel ex Pi thi viers·-·Toury(Frankrijk). (MT5/84) _Tyne &_Wear Pl'E De South Shields verlenging van de metro werd 23/3 offi cieel geopend . EILAND MAN JJle of Man Railw~ De stoomtreinen rijden dit jaar dagelijks behalve op zaterdagen van 22Jîtot 2ë79; de electrische tram met volledige dienst van 16/4 tot 26/ 5 en van 17 tot 28/9 op werkdagen en van 27/5 tot 16/9 dagelijks (avonden 9/7 tot 17/8); de Snaefelllijn rijdt op werkdagen van 8/5 tot 28/9 en op zondagen van 27 /5 tot 16/9.~1T) HAITI Een bezoeker nam kortgeleden waar, dat de spoorbaan van de HA. SCO (Haïtiaans -Amerikaan-se Suikermaatschappij) tussen Port-au-Prince en Leogane is opgebroken, alleen het spoor in noordelijke richting wordt nu nog gebruikt . Op h e t eerstgenoemde deel is de dienst waarschijnlijk begin 1983 gest~akt, toen bij Leogane een eigen suikerfabri ek in gebruik werd genomen en dus niet meer naar Port-au- Prince behoeft t e worden afgevoerd. HONGKONG . Werk- en instructiemotorwagen 200 werd gesloopt , (NT 5/84) ITALIE Modena De 15,8 km lange electrische normaalsporige voorstadslijn naar Sassuolo wordt gemoderniseerd. Voor de dienst zijn thans beschikbaar de mws 3, 4 , 5 , 6 , 7 met een aantal 4- assige a a.nhangr~tuigen 9 allegebouwd in 1932 , Voorts zijn er noG de goederenmot orwagens 51 en 54 . 's-Avonds en op zondagen wordt er niet gereden , Gepland is een verlenging van 15 km naar het noorden, naar Carpi , Hiertoe zijn er bij Firema twee motorwagentreinen besteld , waarvan er één tweed eli g en één driedelig is uitg evoerd; deze zullen in 1984 in dienst worden gesteld. (SY 3/84) Rome Het vroegere Alatri traject is thru1S verder ingekort tot S.Cesareo, De tramlijnen 30 en 516 rijden slechts tot 21.00 uur. (MT 5/84) OOSTilîRIJK GÎmmden--Cv.m . het 90-jarig· jubileum vinden op 7 en 8 juli fe estelijkheden plaats,wn.ar0~ op de eerst e dag vanaf 13.00u en op de gehele tweede dag de tram gratis vervoer biedt. Op 8 juli wordt ook de oude mw. 5 uit 1912 ingezet .
- oostenrijk -
- 88 -
Graz (zie ook in vorige HOV ' s bij Wuppertal) In totaal worden van Wuppertal 18 trams overgenomen en bovendien 3 stuks als onderdelenleverancier (series 3801-3816 en 38173821); hiervan komen er dit jaar 4, in 1985 7 à 8 , de overige in 1986/87. Voorts .zullen bij SGP 12 nieuwe 6-assers besteld worden (i. p. v. de 10 geplande 8-assers) . Tengevolge van de komst van al dit materieel zal het beroep van conducteur ook hier verdwijnen9 waardoor de personeelskosten a.:mzienlijk zullen verminderen . (BS 2- 1984) Inpsbruck De beide wagens van de Hungerburgbahn (1,2) kregen nieuwe wagenbakken.(sv) Salzburg Voor het 75-jarig bestaan van de Lokalbahn vinden op 30 juni en 1 juli verschillende festiviteiten plaats, waarbij historisch materieel wordt ingezet en een materieelshow plaatsvindt . SPANJE Barcelona Op 25 - 12-1983 werd metrolijn 1 verlengd van Torras i Bages naar Santo Coloma en op 31-12-1983 van Bordeta naar La Torrassa en ook lijn 5 van Sant Ildifons na.ar Cor-znella. Ma.drid Metrolijn 9b werd op 30-12-1983 verlengd van Plaza de Castilla naar .Avenida de .America . (MT 5/84) TSJECHOSLOWAKIJE Bratislava De autotunnel onder de burcht tussen het centrum en de Donau werd in 1982 afgesloten en omgebouwd tot tramtunnel. Vanaf 1-9-1983 rUden er 5 lijnen door, die voorheen veel hinder ondervonden van het wegverkeer langs de rivier. Lijn 1, een van de tunnellijnen, werd op 12-9-1983 verlengd over een nieuw tra ject van Kutiky naar Dubravka; dit jaar wordt de lijn opnieuw verl engd ; totaal 4 km. Vorig jaar is al het materieel vernummerd~ de 'r atra K2 - trams in 7001-7087; T2 in 7216- ... -7266ï T3 in 75017527,7601-7612(thyristor),7701-7716 en 7717-7736(ex 717-736 uit 1982); voorts zijn er de leswagens 8131-8133 en de hulpwagens 8331-8332 ; 8431-8434 , (SV 3/84) .
U.S.A. Buffalo Op 15-7-1983 reed mw 102 a ls eerste tram voor genodigden proef op het remiseterrein . •rot de openin 6 van het trrunbedrijf in 1985 zal voor verschill ende gelegenheden al gereden worden op het 1,9 ~n lo.nge tra ject in het centrum (waarop ook in de toekomst de passagiers gratis kunnen rijden). De 27 trams voor de NFI'A (Niagara Fron;ti.er Transportation Authority) wordan geleverd door Tokyu Car Co in Jap1U1(blz.16q-'e3,69/e4) , Philadelphia Lijn 53 zou m.i.v . 5-2-1984 weer als tram terugkeren . · (MT 5/84) San Francisco Het plan is de kabel trams '.11 . i.v. 21 juni weer in dienst te stellen. (HT) Sär'i°JÓs~- ( zie blz .18, j ml. '84) De bestelde trams worden geleverd door Metro Canada Ltd voor :ii; 860.000 per stuk. Het betreft eon tweerichtingversie van de met chopper-instal·latie voor Toront o g·ebouwde prototype gelede wagen 4900. In augustus 1987 zal de (SV 3/84) County of Santa Clara de lijn openen (32 km, 31 haltes) . Yakima De toeristische tram zal dit seizoen noG gewoon dienstdoen tijdens de weekeinden tot september en 's-avonds van half juli tot ha lf au{;ustus . (MT 5/84) ZWEDEN Göteborg Op 17-12-1983 werd het nieuwe dubbelsporige traj ect van de .Angeredsbanan (lijn 8) tussen Odinsplatsen en Grunlestadstorg officieel geopend. Vanaf 23 - 1-1984 werd lijn 7 hierover v erl egd tussen Gamlestadstorget en Polhemsplatsen . (MsSS 2-1984) ZWITSERLAND Basel Sinds 26 maart wordt een aantal dienst en van de lijnen 6 en 14 gereden met ge koppelde Be4/6; op lijn 14 zijn dit ook BLT-rijtuigen. Daardoor vrijkomende B4 vervangen de B3 op lijn 1/4. Ook werd op lijn 7 de bijwagendienst ingevo erd en dit alles doo r de grote reizigerstoeloop 9 die het milieu-abonnement gebracht heeft . Bern Ook hier werd vo0r 35 Fr. p . m. een abonnement voor het gehele net geïntroduceerd. In tegenstelling tot Basel is het persoonsgebonden . BC Blonay-Chamby Overwogen wordt doorgaand CEV/MOB treinverkeer te laten rijden van Vevey via Blonay en Charnby naar Montreux, waarmee het museumtraject weer in het openbaar vervoersnet zou worden opgenomen. BLT Gelijk bij enkele andere bedrijven noopt het nog steeds stijgend vervoer -een verschijnsel waarin Zwitserland alleen begint te staan-· tot het inzett en van vierrijtuigtreinen . Op lijn 17 wordt met combinaties 2 Be4/ 4-B-Bt en Be4/4-2 B-Bt gereden . DVZO Dampfverein Zürcher Ober land Net n.ls Hoorn-Medemblik rijdt dit bedr~if met SBB Seetalmaterieel. Onlangs kwara als- 3e rijtuig ABi 37-03 501(cx 4406) me t nr. BC4 155,. Genève In Carouge zal lijn 12 in 1986 doorc;otrokken worden naar Bachet de Pesay(depot) ·en--i.ater naar Palett es. Sinds 13-12-1983 zit de tram in de centrale verkeersregeling van de TPG. De lus in Moillesulaz wordt v erlegd i.v.m . wijziging V.9.11 de grenspost. De beide opstelsporen vervallen daarbij 1 zodat het .AGMT museumstel nu in Chêne-Bourg staat. M.b.t. het plan voor tramlijnen naar Meyrin en Onex is het referendum aangevraagd.
- zwitserland -
- 89 -
Lausanne Er bestaan plannen voor een 7, 8 km lange tramlijn naar Ecublens, waarvan de aanlegkosten 130 miljoen belopen. NStCM Nzon-StCergue-La Cure Met veel vertraging is eind maart XTm2/2 251 afgeleverd. RhB Rhätische Bahn Locs Ge6/6 404 en 405 zijn in maart gesloopt. Ge4/4 182 ontsnapte echter naar de Chemin de fer de la Mure in Frankrijk . SZB Solothurn- Zollikofen-Bern In Moosseedorf komt een dubbelsporige omleidingsroute met een kortè tunnel. ABDe4/4 1 krijgt een bar ter vervanging van Br 317 , Bi 311 is in oorspronkelijke staat (B 61) teruggebracht en vormt een historisch stel met BDe4/4 24 en B2 78 , De 24 werd overigens op 25/4 in plastic gehuld te Worblaufen aangetroffen. WMB Wetzikon-Meilen Bahn De BDe4/ 4 23 ex 'l'rogenerbahn wordt bij de VBZ omgetoverd tot Be4/4 3 van deze reeds lang opgeheven lijn ten behoeve van het VHS . Zürich Lijnen 4 en 13 zullen 3 à 4 jaar van een noodbrug over de Sihl gebruik maken i ~ de bouw van het S- BahnstatioD Hbf. Be2/2 1018 en 1022 zullen worden gesloopt, maar met 1009-679 en 1025-645 zuller1 op bepaalde zondagmiddag-er. ritten Hbf-Allmend Fluntern worden gehouden Be4/4_124§ ~s_w~g~n~ ~c~a~e_gesloopt . BERICHTEN UI'.r BELGIE N.M.V.B. HENEGOU\\TEN Nieuwe dienstregeling vanaf 3-6-1 984 Verlegging lijn 80 tussen Courcelles-Trieu en Charleroi (Pi ges) In de weekdienst (behalve Kerstmis, Paasverlof en juli/augustus) wordt dus gereden tussen Maurage - Courcelles-Trieu - Gosselies - Jumet - Piges - Gare du Sud (Beaux-Arts wordt niet meer bediend). Op andere ogenblikken wordt komende uit de richting La Louvière enkel nog gereden tot Courcelles - Trieu, waar een aansluiting voorzien is met lijn 57 of 63 in de richting Charleroi. Voor deze overstap is 1 minuut voorzien . Het andere woorden : er ontstaat een halfuurdienst tussen C- Trieu en Cha.1.'leroi, af gewisseld door lijn 57 en 63. Lijn 93 La Louvière - Anderlues De versterkingsdienst van lijn 90 op zaterdagvoormiddag wordt niet meer ge;eden in juli en augustus. ~ rique.) ( Zie voor alle bijkomst i gheden, ook ASVi-lijn 92, het dienstregelingboekje Réseo.u élecKUST Gegevens over _het aan_t e l eggen traject De Panne - Adinkerke Traject : Duinkerkelaan--rhuidig eindpunt) - vervolgens de Koninklijke baa.D tot het Koningsplein - Maskenslaan - om zodoende de Kerkstraat te bereiken -· Calmeynbos - De Pa~i.nelan.n - Melipark - Stationsplein (Adinkerke ). Volgende hal ten zijn voorzi en : Koningsplein - Duinhoekstraat - Melipark - Adinkerke station. M.I. V.A. - .AUTWERPEN (Uit 1 t Vosske van mei 1984 ) In april werden r oo d geschilderd PCC's 2120 en 2122 . De 2126 werd beschilderd met reclame voor de J awa-supermarkt . J\1. I.V. B. - BRUSSEL Voorvacantiedienstregeling Deze is uitgesteld en gaat pas in op 1-6-1984 (.i.p.v . 1 mei). Dit geldt tevens. vÜÖr m~teri ee lswijzigingen van lijnen 55 en 81, ~eizeleindpuntlus (Expo)Deze gaat buiten di enst per 8 juni, Tot de voltooi ing van het nieuw te bouwen kopeindpunt (vermoedel ijk 1/9) zullen er volgens de dienstregeling autobussen 18 en 81 pendelen tussen d u Tï;xpo en het st. Lambertus plein . Nieuwe lijnfilms voor de self-servicc wagens 7700- en en 7900- en Aangezien de leesbaarheid van de op 1-5-1983 in dienst gestelde é6nlijnige films niet aan de gewenste eisen voldeden, worden deze vanaf 1 juni door nieuwe vervangen . De t eks t en zullen groter gedrukt zijn (8 cm i. p.v. 5 cm) . De :i_)ict ogrammen (zo o.ls M) zullen onder i n stede naast de bestemming staan, Bovendi en worden de lijncijfers vetter afgedrukt, Behoudens de dienstaanduidingen (Geen dienst ,scholing) 7 4 verschillende nummerloze doorstreepte bestemmingen, pendeldienst, zijn de volgende lijnen voorzien : l8 9 lg,19,19 )52,§~ 1 55 , §§ , 58,5g,81,g± ,90 , 9g . In eerste instantie (1/6) zullen sle chts_ de onderlijnd-;-nÜmmers gebruikt worden . Ter opmerking : i eder e lijn beschikt over 2 ni et doorstreepte rtjrichtings- en meerdere doorstreepte r ijrichtingsfilms. Materieel 4000-enj 000-en Aanvulling op vorige lijst (zi e blz.67) Naast de opgesomde wagons is ook no g 9084 (zoa ls 4015) in gehavende toestand gered van sloop en in de stelplaats van Wo luwe aanwezig, 1 rrammuseum Woluwe De f eestelijke opening van het museum op 14 april heeft een grote belangstelling ge-kend. Om het even in cijfers te zeggen: op normale rtjdagen (zaterdagnamiddagen) worden er gemiddeld 150 reizigers vervoerd. Op 14 en 15/4 waren er nie~ minder dan 2300 mensen, die het traj ect Woluwe- 'l'ervuren met een historische tram bereden. Voor de rijdngen beschi.kt men over 1291+671(groen) 9 984+301(groen) ~ 1763+29(crème) 7 410(chocolade ). Dit jaar stant de tentoonstelling in het teken van Luik. Hiervoor staan de motorwagens
- brussel -
- 90 -
1, 43 en 114 tentoon, die ger es t aureerd worden door de MIVB . Dit j aar ·wordt gereden op de zaterdagmiddagen van 14 april t/m 29 september 1 ieder uur van 14.00 tot± 18.00 uur ; het museum i s in die tijd ook op zon- en fe estd2.gen geopend (13.00 tot 19.00 uur). Autob_uslijn 85 doorstreept wordt lijn 86 Vanaf 1 juni zullen de bussen van l ijn 85 doorstreept, die het rusthuis El bers bedienen , gann rijden onder het nummer 86 . De films worden groen-rood met de teksten 86 Elbers ; 86 Zwarte M (op volgende regel ~) Vijvers. Rails ~eschermde bedding (Uit l'-'IIVB Info nr . 26) In de Stallestraat zal men niet alleen de rails op een beschermde bedding aanleggen, maar diezelfde bedding (niveauverschil van enkele centimeters begrensd door een overschrijdbaar boordje - cf. Amsterdam) zou, indi en het experiment . overtuigend i s, oordeelkundig kunnen gebruikt worden op sommige verkeersaders waar de voorrang der tramrijtuigen zou kunnen worden verbeterd. Zonder op de toekomst vooruit t e lopen, vernelden wtj: Brugmannl aan, Charloisestecmweg, I'Iadoux- en Orbanlaan . Uitspraken van Minis ter De Croo e:n Staatssè_cretaris GooE..J_Brussels_ Gewes!.)_ Tijdens een lunch van Brussel se ondernemers ging minister De Croo in op de eis en van de ondern0mers om de Brusselse beslissing te herzien om te stoppen met de z~rare metro . Hij zei, dat a l s Brussel wei gert de wJ.ljarden voor zware metro-infrastructm.:r te gebruiken , deze crGdieten dan naar Antwerpen, Lui k of Charl eroi zullen gan.n. Voorts I dat niet gehoopt moet worden, dat de vrtjgekomen middelen, die niet gespendeerd zouden wor... den voor zware infrastructuur, voor lichtere infrastructuur als eigen trambeddingen zouden kunnen aangewend. 'De Morgen' van 17/4 noemt dit terecht ' onverhol en chantagG staatssecretaris Goor bracht op 13 april aan de pers verslag uit van eon bezoek a2.n de automatis che metro van .l lijsel en deelde hierbij mede, dat uit een opiniepeiling bij de gebruikers van het Brussels e openbaar vervoer blijkt, dat de metro de voorkeur heeft. Voorstel tot wetsynjziging van het Kamerlid._J. Gabriëls_Lvqj_ NMl?S Het voorstel houdt een splitsing in vnn de NMBS in eon Vlaamse Maatschappij der Spoorwegen en een So ciété wallonne des Chemins de Fer . Een paritaire afvaardi ging van deze tweG zou de sector Brussel moeten beheren. De middelen, die aan deze maatschappijen zouden ter beschikking worden geste ld , dienen gebaseerd te zijn op objectieve criteria. In de toelichti ng wordt gezegd, dat de NMBS a ltijd t en na.del e van Vlaanderen heeft gewerkt . Franstali gen stippelen i n grote mate het be leid uit . In Wallonië zijn er meer mensen voor minder werk en i n de verdeling van het a2..ntal treinkil ometers trekt Vlaanderen ook aan het kortste eind (i~ ~o! ~~m_v~n_d~ eerstructurering per 3 juni) .
,Y EMEENTE VERVOERBEDRIJF AillHiEM Mat erieel Correctie op het materieeloverzicht op blz. 9: de 60-63 zijn van 1970. De 60 werd eind j anuari afgevoerd. Van de nieuwe trolley's 143-161 worden 143 in maart, de 144-147 in april en de 148154 in mei afge l everd. De ni euwe 161 is de 100-ste trolleybus 9 di e sedert 1949 bij het GVA in dienst komt. Nci. indionststelling van do 143-161 zullen de 154'., 159 alsmede een aantal dieselbussen worden afgevoerd. De 160--166 worden dan opgelegd. De 53-58 werden onlangs voorzien van t elapparntuur. De van CN gehuurde 1102 en 2412 keerden half maart naar CN terug . Half mei was de restauratie van troll ey 101 volt oo i d . De bus verkeert weer in een prima staat en is rijvaardig . Lijg 2 Medio mei was de aanleg van de bovenleiding voltooid . Gedurende de laatste weken van april en de eerste weken van mei werd aan de wijzig~ngen van de bovenleiding op en rond het Stationsplein geworkt . Er zijn hier enkel e nieuwe wisse ls en kruisingen gekomen. Op woensdag 6 juni wordt l ijn 9 als trolleybuslijn in dienst gesteld . Tevens gaat dan de nieuwe dienstregeling in. Tegen 11.30 uur beginnen de festivitei t en op een terrein gelegen op de hoek van de Hollandweg en Lcidenweg . De openingshandeling wordt rond 12.00 uur verricht door minister Smit - Kroes, Hi erna worden do dieselbussen door trolleybussen vervangen, De eerste trolley op lijn 9 zal de 101 zijn. Deze bus zal vanaf 6 juni gedurende een aantal weken i n de passagiersdienst rtjden op alle trolleylijnen. Op 6 juni is er op lijn 9 gratis vervoer. Verder i s er vanaf 7/6 in het Informatiecentrum no.n de Beekstraa.t ecu foto-expositie over de trolley in Arnhem en zijn er diverse activiteiten voor de jeugd gepland . Zonering_ Ook in Arnhem geldt vanaf 1 april een ni euwe zone -indeling·. Bui ten de centruü1-zone 4000 vallen de wijken Hoogkamp, Al toveer, 1 t Cr anevel t 9 Elderveld , De Laar, Elden, Vredenburg 1 Holthuizen en Kroncnburg. Tegen de nieuwe zonering is door talloz e organi saties, politi eke partijen 9 scholen en busgebruikers geprotesteerd . De gemeente Arnhem heeft besloten een Arob- procedure t egen het ministeriële besluit te beginnen .
