2]'- jaargang 319 DECEMBER 1984 NR .
tram
bus
trein
metro
maandblad ·gewijd aan het stads-.streek-en spoorwegvervoer uitqeqQven in samenwerking met de Nederlondse Vereniqin9 van Belanqslellenden in het Spoor-en lrarrwegwezen
HET OPilTBAAR VERVOER
Nr,319-DEC:EMBER 1984 red.actie:
~ontact n.v.b.s.: contact a.d. v.: administratie:
p.h.kiers van tuyll van serooskerkenweg 28'' 1076 JL amsterdam telefoon (020) 71 92 63 j.h. stork k.h.m. derks p.h. kiers -
-
-
-
abonnementsgeld fl3 1 - - per jaar (buiten Benelux f20,- per jaar) losse nummers f 2?50 (incl. verzendkosten)
-
ï
:' :
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
postrekening 133100 t.n,v. ' Het Openbaar Vervoer'
' ' ============================================'========================================
INHOUIBOPGAVE blz. 1. Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam . • • . , . . , . • . , • • . • • . , • . . 199-201 2. Haagse Tramweg Maatschappij . • . . • . . , • . . . . . • . . . . . • • • • • 202-203 3. Rotterdamse Elektrische Tram . • . • . • . • . • • . . • , . . . , , . . • 204-205 4, Verenigd Str eekvervoer Westnederl and, . . . . . . . . , . . . . . . . . • . • • 206 5. Nederlandse Spoorwegen . . • . • . . , . . . , • . . . . . . . . • • . . • 210-212 6 Gemeente Vervoerbedrijf Arnhem . . . . . • . . . . . . , . • . . • . . . . . . . 209 7. Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . , . • . 207 8. Gemeentelijk Vervoerbedrijf Utrecht • . • . . . • • . • . • • • . . , . , . . 207-208 9. Stadsbus Maastricht. . . , • , • • . . • . . . • • . • • . . . • . . . • . . . 209 10. Vervoermaatschappij Cent raal Nederland . . . . • • • • • . • , . • . • . . • • ,209 ll. Gelderse Streekvervoer Maatschappij . . . . . • • • . . . • . . . , , • • • . • 208 12. Twentsche Electrische Tramweg Maatschappij . • • . . • • • . • • • • • . • • 208 - 209 13, Verenigde Autobus Diensten . • • • • . . • . . • • • • • • • . . . . • . . • • 201 • • . . . . . • . . . . . • 206 14. Tariefsverhogingen en -verlagingen. . . 15. Berichten uit België (N11BS? NMVB 9 MIVA 9 MIVB 9 MIVG, STIC). • . • . • • • • 213-214 16. Berichten uit andere landen • • • • . . • . • . • • . • • . • • . • • • • .214 -216
-.-.-.-.-.-.-.-.-,-. -.--. -.-.- .-. -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-
NIEUWSG.i\ARDERS Uw berichten voor het jan.nr. hebben wij gaarne in huis op 12 januari . Redact:i."Éien-medeworkers wensen alle l ezers van HOV EEN VOORSPOEDIG 1.2_85 ABONNEMENTSGELD 1984 Buiten eni ge lezers die thans toegezegd hebben het abonnementsgeld alsnog te betalen, voldeden de volgende abonneenrs nog niet aan hun verplicht ingi bij niet-betaling vermelden wij hun volledige naam en adres in het volgende nummer: 9487(Schuri); 9532(Verb), 9585(Krei). Voorts staat 2101 (per zeepost) nog open. ABONNEMENTSGELD 1985 Onze dank aan de vele lezers die het abonnementsge ld reeds betaalden9 voor de extra's en de wensen(op de giro's;, De overige abonnees verzoeken wij het abonnementsgeld vóór 15 januari a.s. over te maken. Bijvoorbaat hartelijk de.nk! INHOUDSOPGAVE 1982/83 is nog verkrijgbaar voor de prijs van f3,50 (via onze giro). Ook de STENCILMACHINE (zie ons vorige nummer) is nog steeds te koop! ADVERTENTIE Voor de vijfde maal is de Haagse Bus en Tramkalender verschenen. Het betreft een tweewekelijkse kalender ~et foto's van F.iaagse trams en bussen. Bestelling kan plaats vinden door fl5,70 + j2 930 porto over te maken op giro 4141521 t.n.v. Stichting Haags Bus Museum te Leiden, met de vermelding "Kal ender 1985"· EXCURSIE per bus van afdeling Amsterdam van de UVBS naar trambedrijf Wuppertal Op 30 maart vindt een excursie plaats naar Wuppertal met bezoek aan de Schwebebahn werkplaats 9 rit met historische Kaiserwagen van de Schwebebahn, bezoek aan tramremis e Heckinghausen 7 rit met 2- asser naar Wieden en bezoek aan Bergische Museumsbahnen. Vert~ek Amsterdam CS 7.30, Utrecht Jaarbeursplein 8.lüu, terug Ut 22.30, Asd 23,lOu , Aanmelding vó6r 20 februari door overmaking van f50,- op postrekening 4871860 van de HVBS, afdeling Amsterdam, onder vernelding van ' Wuppertal '. NAGEKOMEN BERICHTEN HTM - Den Haag Op ~'llldrang van raadscorrunissieleden is de inkorting van lijn 7 tot CS uitgesteld, eerst zal de raad zich er over moeten uitspreken; de commissie vergadert pas weer op 9 jan. Voorburg wil in principe meewerken aan de verlenging van lijn 3 van LvNOI via Koningin Julianala.an en Mgr.van Steelaan naar Leidschendam. Insprac.'l.k hierover zal plaatsvinden. Over de verlenging van lijn 12 naar Rtjswijk vindt inspraak plaats op 7/1, 20.00u in Chr. Scholengemeens chap övervoorde, Westhovenpl.121. Hierover is een informatiefolder.
,=====================, ,,'
g v b
:
a ms t e r d a m
- 199 -
:, Kleine wijzigin en van enige lijnen
: Lijn 49 M.i. v, · 2 11 is de ochtendstandplaats in .A mstelveen ' ===================== ' verplaatst van de Saskia van Uylenburgweg naar de Laan van Kranenburg (t/m halte Uilenstede worden i n beide spi tsen passagiers vervoerd ). Lijn 56 M.i .v. 3/12 rijdt deze lijn weer zijn oorspronkelijke route 9 dit i.v.m. veel oponthoud in deRuyschstraat en le Oosterparkstraat. De rout e is dus : Amstelstation-.,, Beukenplein-Oosterpark-'s - Gravesandestraat-Sarphatistraat - Roetersstraat-Pl . KerklaanPl.Middenl aan- Muiderstr .-Mr .Visserpl.-Valkenburgerstr. -Nw.Foeliestr,~P.H.kade - C.S. In Muiders tr,(r.Pl.Middenln 7 lijnen 31,56,76) en in Korte 's-Gravesandestraat en ' s -Gravesandestraat wordt-op de trambaan gereden (halte Muiderstr. nu bij 9 en 14 ), Lijn 23 rijdt m.i.v. 7/12 richting Buitenveldert weer doorBaarsstraat en Havenstraat. De halte in de Havenstraat bij het Haarlemmermeerstation wordt dus weer gebruikt, ~en 15,1_1 ,CN 149 1 173 rijden m.i.v. 20/12 op Rooseveltlaan tussen Maasstr . en Europaplein op de vrije trambaan met gezamenlijke haltes Dintelstr .(2 r,) , Maasstr.(r.Amstel). Lijn 33 gaat m.i.v. 7/1 's-avonds (ma- vr 18.00u 9 za,zo 18.10 van C.S., 18,42 vnn NdN) rijden via Meeuwenlaan-Johan van Hasseltweg en Meeuwenei. Lijn 4 Zoals reeds gemeld 9 wordt begin 1985 begonnen met railwijzigingen voor de tijdelijke route van lijn 4 richting station RAI via Reguliersdwursstraat - z.zijde Rembr.ple i n. Halteverp l aat~~~en, Vetag-installat}_~~. Lijnen 22 en 28 M,i, v. 22/11 werd halt e Wi ttenburgergracht richting CS 50m teruggelegd. Lijn 46 M.i.v. 27 /11 mi. sp. haJ...tc op Duivendrechtsekade bij Dui vendrechtstaete/Rath & Doodeheefver teruggelegd in richting eerstgenoemd complex (R&D is gesloten). Lijn~n ~6 en 24 Vanaf 26/11 komen bij het CS deze trams aanrijden via het wachtwagenspoor, waar de passagiers moeten uitstappen. Ca. 2 minuten v66r vertrektijd wordt opgereden naar de standplaats. De tweede aankomende wagen rijdt via het normale spoor tot de trams op gelijke hoogte staan en laat daar de passagiers uitstappen. Hier kunnen de bestuurders dan vaststellen wie het eerste moet vertrekken. Jdinen 62, CN 174,17~ kregen m.i.v. 30/ 11 een halte Hondsrugweg op de Hoogoorddreef. 71 (en 70): m.i.v. 7/12 werd halte H.meerstation (r. Sloterdijk)gevoegdbijdie van 15, Lijn 3b M.i.v. 11/12 werd r. West halte Bas i sweg ingesteld op afrit Coentunnelweg, Vetag Nog niet vermeld werd, dat m.i.v. 10/9 alle wissels op de remiseroutes van de Lekstraatlijnen hiermee uitgerust zijn , M, i.·v. 5/12 kwam het wissel Amstelveenseweg/ Stadionstraat gereed (lijnen 6/16 9 uitrukrout s 5/24) . Op 13/12 was het de beurt aan het wissel Rozengracht/Marnixstraat stad-uit (lijnen 13/14 , 17) . Dienstuitvoering tijdens Kerst - en Nieuwjaarsperiode Op 2-5 en 26 decembêr en . 1 januàri wor-ä:f.de- zondagsdienst uitgevoerd . Op ma 24, do 27, vr 28 en ma 31/12 wordt de zaterdagsdienst gereden (dus ook geen spits lijner:y, metro en pont rijden/varen echter a l s op ma/vr, Op 27 en 28/12 rijden de integratielijnen 65, 66 en 68 en tevens 59 i.v . m. afstemming op ~ndere lijnen in de B~lmer als op ma- vr (het streekvervoer rijdt deze dagen de werkdagdienst 5 NZH eveneens op 24 en 31/12). Op 31/12 r ijden de laatste wagens om 20.00 vM do buit eneindpunten en om 20.30u vanuit het centrum (3,6,7,10,12,1 4 1 15 om 20.3ou van beide eindpunten). Om 1.00u ga.an de nachtbussen rijden; deze worden tussen 1 . 30 en 4 . oou versterkt tot een kwartierdienst. Om 4.15 en 4,30u rijden er geen bussen, vanaf 5.00u wordt de gebruike l ijke 30'dienst (op 71: 15 ' dienst) uitgevoerd, Freq.Buikslotcrwegveer is van 21.00-7.00u 15 minuten • .!!ij~ }O_ rijdt van 21/12 cFt.16.00u t/m 1/1 de normale dienstregeling, daarna wordt de lijn weer tijdelijk in twee delen gesplitst ( zie blz .184); de wagens dragen dan bordjes met de betreffende route; de dienstwagennrs, zijn 11 t/m 16 op ma/vr .· 9on~]J.Cteurs 'nieuwe sttjl' in dienst De eerste conducteurs ' nieuwe stijl ' , de VIC ' s 1 zijn op 1 december bij het GVB in dienst gekomen. Zoals de naam zegt, zullen ztj zich inz etten voor Veiligheid, Informati e en fontrole. Zij worden arulgenomen op een contract voor . 3 jaar~ Een aantal- van hen krijgt een opleiding voor tram- of busbestuurder. De Centrale Medezeggenschapscommissie adviseerde de wethouder om tot medio 1985 ni et meer dan 150 VIC's aan t e trekken. Dit, omdat bij doorvoering van het Tarievenpla.~ het voor de werving van de overigen toege zegde geld wellicht gebruikt moet worden om het huidige persone elbestand te handhaven. Op het hoofdkantoor zijn tijdelijke docentenkamers en leslokalen ingericht moeten worden. Nieuwe folders Verschenen zijn een folder over de tarieven van de ponten; over de tijdelijke di enstre geling van lijn 30 en over de plaatska2,rtencontrole door buschauffeurs in Noord . De gegevens over de feestdagen zijn vermeld in ' Stadsnieuws ' , een ongeveer ma2Jldelijkse uitgave van de gemeente~ waarin ook steods voorlichting over het GVB is opgenomen.
- g v b -
- 200 -
Winterdienstregeling 1984/85 auto~~s~~~m . i.v. 17 - 9-1984 Ma/Vr Vele dienstregelingen zijn qua frequentie gelijk of nagenoeg geltjk aan winter 83/ 84. Op de volgende lijnen wijkt alleen het hoogst e dienstnununer af : 26(1 4), 28(13), 42 (10), 62(3) i 65/66(11 GVB+3 CN), 68(9). Gelijk aan de vorige winter bleven de lijnen 8 , 19, 30, 31, 32, 33 , 35, 36 , 40, 43 1 46, 56, 60 1 61. Gewijzigd werden : (dwg+freq.) lijn ocht.sp. giJ:.s its hoogst_e dn!'...!.. opmerkingen 15 32-3/2 28 - 3 4 38 wit : resp. 28 en 24 wgs 18 23-3/2 19-5 29+38,39 wit ~ resp. 21 en 17 wgs 21 16-5 16-5/4 25 wit: 15 wgs 22 12-7/6 13-7/6 16 wit ~ resp. 11 en 12 wgs . Geen doorgaande ritten insp . naar Wig. Overdag 1 pendelbus (dwg 16) 23 16-6/5 15 - 7/6 18 wit ~ resp. 15 en 14 wgs 34 13-3/4 13-4/3 19 wit r 11 wgs . Geen gelede bussen meer 37 5-10 5- 10 5 ge lede bussen 38 7-12/13 7-15/14 8 wit ~ 6 wgs . Gelede bussen 45 3-var. 3-var. 6 freq . geintegreerd met Enhabo lijn 94 9-10/7 8- 10 ) 17 gecombineerde ritten Gzv-CS en CS-Wig (ex lijn 22) 47 8/9 10 ) 47Wig 5-11 6-11 14 tijd . tot Weteringcirc. Geen dwg 3,7 en 10 49 7-15 7-15 8 59 Volgende extra's zijn i ngedeeld (onderstreept= ni et gecombineerd met dienstwagensï T = touringcar Fa. Meering) ; (97 = wachtwagen) ~c~t~sE· : 39E, 39E, Ex 47 , Hamerstr. 2,3 i GAK lT, 97-61,71 , 72,81,82 ; ~c.!'.!:t~_n_~ : 97-.€.~, 71_, 72 ,1.i,81,~2; !f!i~d~g1._ 97-62 1 63, 73, 7 4.,~., __;-~]) ~i..:..s12_i..!_s..:. Ex 18, 35Ex, 39E , Ex 42, Hamerstr 1,2,3,4, 62-31, GAK l'r, 97 --63 , 64 , 73,74, avond : Ex Maple Leaf:,relefoonbus 42 , 97-64,65, 75, 76,84 , wachtw . W. 7 .- - - Bovenaîen zijn facultati ef ingedeeld de wachtwagens "'(a11e b~ totaal t e~11en) ~ ocht.sp. +acht. ~ W8, Zl, N6 ; o.sp.+dag w9 1 Z2, N7 ; dag+mi.sp. Wl0,11 , Z3,4, NB,9; mi.sp.+avond: Wl2 , Z5, NlO (hierbij zijn W,Z,N resp. garage West, Zuid en Noord) . o , sp . : 313 + 3CN + lT (wit : minus 19) Het totaal aantal buss en is zodoende ~ ochtend : 215 + 3 CN (wit : minus 8) midd .: 243 + 3CN (,àt: minus 15) mi.spits: 303 + 3CN + l 'r (wit : minus 18) avond : 120. Zaterdagen (m.i.v. 22/9 ) : de meeste lijnen zijn geltjk aan de zomerdienst 1984 , Gewijzigd: vr.ocht. ocht end mi udag vroege av. midden av , late avond ~~rkingen 22 5-15 12-7 12-7 7-12 6-15 5-15 30 2-45 2-45 2-45 2-45 2- 45 2- 45 38 6-15 6-15 6-15 6-15 6-15 5- 15 62 1-30 1-30 1-30 1-30 1- 30 1- 30 dwg 1 overdag, dwg 2 av. Extra's e.d . in acht. : 97-61,62,71 , 72, 81; mi : 97-62,72,81,82 ; av ., 97-63,73,74 , 75,83. BoverÏdien zijn facult atief ingedee ld--:inoc htend i wachtw.ws-:-"z19 N6 ; ocht-:+midda-g :w9, 10, n , Z2,3,4 , N7 ,8 , 9; avond : Wl2 , Z5, NlO . Het totaal aantal buss en is maximaal 202 + 3CN(lijn 65/66). Zondagen (m.i.v . 23/9). De meest e l ijn en zijn gelijk aan de zomerdienst 1984 . Gewijzigd : lijn vr.ocht . ocht end middag vroege av . midden av . late avond 22- -5-:.ï5- -s=io- --s-10 - - Çf2 --- -6":-g---- s"=J.523 7-15 9-12/10 10-10 7-15 7-15 6- 15
7
30
2-45
2- 45
2-45
2-45
2-45
2- 45
38 6-15 6-15 6-15 6- 15 6-15 5- 15 ]?c~r.§:_'~ ~·i· vr.ocht. i ex .AMC ; ocht. :97-61,]1_,_8_.:h_; middag : 97-_61,7~,81; avond : ex 2b, 97-62 1 73,74,75 , 82 . Totaal aantal bussen : maximaal_l17~·+_2_C~(! ~&! §2 _e~ 1 x lijn 65/66). Extra trruns en bussen bij evenementen Voor het voetbal tournooi Amst erdam--709 op vrijdag 24/8 in het Olympisch Stadion waren 23 extra trams voor 6,16 en 24 ingedeeld. Wegens pe~soneelgebrek waren er slechts 8, derhalve werden 9 wagens aa n de avonddi enst van andere lijnen onttrokken(!) . Lijn 23 had slechts 2 van de 4 extra 's, t erwtjl 15 er we l 8 had(uit West) en 8/l 5 g lO(Oost). Voor hetzelfde tournooi op zo 26/8 had 16 10 E' s; 24 ; 5 ; 23 :4, 15 ; 10 en 8/15 ook 10. voor een wedstrijd in het Aja.x-stadion op wo .av,5/9 had lijn 9 9E's (5 uit Lek- ; 4 uit Hav.str.) en 8 6E's uit Noord , Op zo. mi. 9/9 lijn 9 idem 9 lijn 8 5, terwijl er 6 extra's waren (2 z, 2 N, 2 w), die tevens bestemd waren voor de Firato-1984 in de RAI . Zo 7/10 Ajax: lijn 9 8E 's (4 Lek- 1 4 ~avenstr.) en lijn 8 5 E ' s (alle uit gar . Noord) .
- g v b -
- 201 -
Voor het ' Festival of Food' in de Central e Markt aan de Jan van Galenstraat werd lijn 21 versterkt met bussen uit garage Noord i 11,12,13/ 9 2 wagens van 14.oo- 19.3ou en 2 van 18.00- 24 . 00u , op 14/9 3 van 14.oo- 19.3ou en 4 van 18.00- 24.oou en op za 15/9 met 3 wagens van ll . 00-19.00 en 3 van 11 . 30-19.30 uur , Voor een voetbalwedstrijd in het Ajaxstadion op wo 24/10 's- avonds had lijn 9 6 E's uit Lekstr . en 5 uit Havenstr .,, lijn 8 3 bussen uit West , 2 uit Zuid en 2 uit Noord . . Zo 4/11 voor Ajaxe lijn 9 : 2 trams uit Lekstr. i 8 uit Havenstr., lijn 8: 5 bussen uit Noord en 2 uit Zuid. Op zo 16/12 waren de aantallen: 9 : 1 uit Lek- , 13 uit Havenstr., lijn 8 ~ 6 uit West 1 3 uit Zuid. Voorts dier·en nog steeds enige ~rn;!._e~~.n~e~ vermeld te worden : voor het Bloemencorso op 1/9 werden v e le lijnen omgelegd en verstoord tussen circa 14.15 en 17.30 uur , I . v.m. asfaltering was Rozengracht-Raadhui sstraat op vr 14/9 vanaf 18.00 u afgesloten voor alle tram- en bus l ijnen. Lijnen 13 en 17 reden vi a Weteringschans tor Weteringcircuit, maar de laatste tram r eed vandaar door naar het C.S. via Vijzelstr.-Rokin-Mozes en Aäronstr. en terug via het Damrak . Lijn 14 werd ingekort tot Pl . Parklaan-C . S. Wijziging kruis12.unt Amstelveensew~~ertoom _i..9vertoomse Sluis)_ Met de werkzaamheden bij de Overtoomse Sluis werd in december begonnen. Waarschijnl ijk hierop aansluitend vindt een herprofileri ng plaats vanaf de Surinamest r aat . In deze straat, vóór de brug , komt een wissel te liggen, dat aansluiting geeft op een nieuw aan te brengen verstrengeld spoor op de brug. Voor een betere doorstroming van het openbaar vervoer komt op de Amstelveenseweg nabij de brug een derde spoor. Trams en bussen richting Overtoom behoeven bij een geopende brug dan niet t e wachten achter sti l staande wagens richting Surinameplein. Het middelste spoor gaat richting Over toom. Materieel tram 2-~ssers Op 1/12 reed 467+721 voor filmopnamen vo.n ' Het bittere Kruid'. 3-assers Instructie reden in novemb er ook 891 en 892i in december : 892, 919, 942. Gelede wagens Kleine revisie kregen : 808(in dienst 17/11),654 ( 24/11),809 (1/12),810 î§/12),655(15/12) ; tussenrevis i e met schi lderbeurt: 771 (ook enige verbouwi ngen, 9/12 ) en 602(17/12). De 619 kwam na herstel van brandschade weer in di enst op 30/11. Op 28/ll, 15,lOu reed bij het Tropenmuseum 632 vo.n lijn 10 richting v . Hallstr. op 781 van lijn 9 richting CS; 632 kreeg links voor plaatschade en ontspoorde ; 781 werd aan de achterzijde zwaar beschadigd. Verhuizingen: in r e~.Lekstraat waren 628(28/11-l/12),609(29/11-1/12) , 72 1 (29/ll-30/11). Materi eel metro Op 8 en 9/12 werden op de betreffende rijtuigdeuren stickers geplakt, die duidelijk aangeven dat de ba lkons daar geschikt zijn voor het vervoer van fietsen. De aanduiding bestaat uit e en grote blauwe pijl met daarop een witte fiets. Materieel autobus In de eerste helft van november werd bus 247 van garage Noord naar West overgebracht. De defect - en schadestand bij Enhabo van de daar verblijvende serie 156-169 was eind november zo hoog 1 dat de 64 en 67 van West naar de Enhabo verhuisden om zo contractueel 12 huurwagens te leveren. De 64 keerde na enkele dagen terug, de 67 half december . De 5 ging half november defect buiten dienst, wordt niet meer hersteld en is begin december als magazijnwagen ingericht ter vervanging van de 385, die in West stond. Di verse berichten (Te) laat verscheen toch een plukfolder over de kerstperiode. Dienstuitvoering Hierin is de afgelopen maand ni e t veel wijziging gekomen: een enkele keer wordt geel gereden, terwijl er ook nog wel wagens uit de witte di enst vervallen, die dan meestal vervangen kunnen worden door wa chtwagens . Aanleg nieuwe trambaan Gewerkt wordt aan de aanl eg van de trambaan naar Sloterdjjk-N. Vr"e trambaan d.m.v. gele randen werd aangelegd in de Muiderstr. richting Hortusbrug. Ponten Op 3 12 ontstond vertraging bij de po~t en door een acti e van het personeel, dat vanaf deze dag kaartjes moet verkopen . De indruk bestaat, dat nu veel mi nder gemoto riseerd verkeer van de ponten g~b~~k- ~~k! ~o~r~een toen de overtocht gratis was . VERENIGDE AUTOBUS DIENSTEN In de tweede helft van december kwamen voor de stadsdienst Amersfoort twee nieuwe grote wagens in dienst : de 3380 en 3381 Volvo BlOR/Den Oudsten. Voor Zwolle volgde eon nieuwe bl auwe 65 Volvo BlOR/Hainje met 32 zit - en 56 staanplaatsen; deze werd meegebouwd in de serie voor Maastricht en Enhabo. Voor 1985 zijn de 66 en 67 besteld, di e gelijk met de Enhabo-bussen gebouwd worden. Verder zijn voor de VAD voor 1985 al besteld btj Den Oudsten~ 2 semi-tourwagens op Daf SB chassis met de parknrs 6610 en 6611 en 10 lijnwagens op Daf MB met de nummers 9862-9871. Deze maand kwamen nog twee nieuwe buurtbussen 7520 en 7521 in di enst, één hiervan ter vervanging van de verongelukte 7711 .
,---------------------, h t m
- 202 -
Uit het jaarverslag over 1983 (jaarverslag 1982~ 1983,blz .147) 1983 was een jaar van tegenstellingen. Aan de ene kant was '=====================' vreugde rond de voltooiing en in gebruikneming van verschil lende belangrijke voorzieningen in de sfeer van infrastructuur en gebouwen, constateerden wij opnieuw een stijging van het vervoer en waren ook de economische resultaten bevredigend , Aan de andere kant wierp het 'Tarievenplan Openbaar Vervoer' van de minister met de daarin voorgenomen tarief- en bezuinigingsmaatregelenzijnschaduwvooruit. Een punt van grot e zorg vormen agressie en vandalisme. f l, 8 miljoen werd uitgegeven aan het herstel van schade als gevolg van vernielingen en bekladdingen . Van dat bedrag vormen schade aan tramrijtuigen ter groot te van 0,7 miljoen en kos ten van beglazing ter grootte van 0,7 miljoen (voornrunelijk abri' s) de belangrijkste onderdelen. In het eerste jaar van de planperiode 1984-1987 van het Tarievenplan zal door de HTM boven de taakstellingen die voortvloeien uit het aanscherpen van de product ivit eitsnormen structureel f7,2 miljoen op jaarbasis bezuinigd moeten worden. Dit bedrag is gebaseerd op een veronderstelde teruggang van het reizigersvervo er met 5% t.g.v. te nemen tariefmaatregelen en een daarop aangepaste vermindering van het voorzieningenniveau. Een langdurige periode waarin telkenjare een stijging van het vervoerde aantal reizigers viel te constateren, is met dit verslagjaar afgesloten. Door dit beleid is de financiële taakstelling verscherpt , Voor de eerste maal werd door de minister gebruik gemaakt van productiviteitsnormen bij de bepaling VD!l de rijksbijdrage in het exploitatietekort. De totale exploitatiekosten werden taakstellend vastgesteld op f 263.895.000,-. Rekening houdend met f2,2 miljoen voor aan de PTT te vergoeden provisie en de door het rijk geraamde opbr engsten van J58 ,092,000,-· werd de rijksbijdrage bepaald op f208.003.000,- , I.v.m . loon- en prijsontwikkeling volgde een na- indexering. Een en ander noodzaakte de personeelsformatie te verminderen (van 2086 tot 2014) . T.o.v. 1982 steeg het gemiddeld dagvervoer met ruim 3%, De productie, gemeten iri plaatskilometers, nam vooral door de grot ere inz et van gelede trams toe tot 1770 miljoen (+3,4%), De kosten in 1983 waren f239 miljoen (1982 .f214 miljoen), vooral veroorzaakt door gestegen kapitaallast en en het saldo van buitengewone last en en baten. De opbrengsten bedroegen bijna !54 miljoen (1982 g bijr..a f38 miljoen), dit vooral door een wijziging van de verdeelsleutel, toegepast bij de verdeling van de totale door de }~T geïnde opbrengsten uit kaartverkoop. Vanaf 1983 is dit voor de HTM verhoogd van 7 ,31'.1; tot 9,977;. Voorts voor een de el aan de m.i.v. 1983 aan stads- en st re ekvervoer toegerekende opbrengsten van NS. Verschil opbrengsten - kosten is nu fl86 miljoen . Uit een aantal tellingen is gebleken dat het aantal instappers met 3,2% toenam (aantal vervoerde reizigers is 90 miljoen): bij tram +4,4%, bij bus +l,0%, De belangrijkste werkzaamheden aan vaste installaties waren de voltooiing van de verlenging van lijn 2, de wer kzaamheden bij remise Zichtenburg en nabij het Centraal Stat ion. In de keerlus aan het Zwarte Pad werd een vijfde spoor aangelegd voor lijn 1 , terwijl op het To'!ll'nooiveld een opstelgelegenheid v oor lijn 9 werd gemaakt. Grote werken aan spoor en bovenleiding werden uitgevoerd op Laan van Meerdervoort, Escamplaan, Juliana van Stolberglaan 7 Spui, Lekstraat-Nerwedestraat en Steijnlaan-H.Costerstraat. Voor vernieuwing en uitbreiding werden 30.045 m rails en 27 .500 m rijd.:raad gebruikt . Voorts werden 751 masten geplaatst en 401 masten verwijderd . 43 wisselinstallaties werden aangelegd. 4 gelijkrichterstations werden gebouwd~ in Zichtenburg, aan de Laan van Vollering in Delft, aan de V.d .Goeslaan en ae..n de Seinpoststraat 12 verhoogde halteparrons werden aangelegd (5 voor lijn 2). Er zijn nu 644 abri ' s (= + 25 stuks). Het wachthuis op de Turfmarkt werd gesloopt, het personeel kreeg Pr een opTournooi veld. Aa..YJ.wezig ul t . 1983: 144 PCC 's, 82 GTL- 8 1 10 pekelwagens, 7 wagens voor werkz aamheden aan baan en bovenleiding ; 18 trams waren i n bestelling; voorts 199 standaardbussen:, 19 uit 1971 , 25 uit 1972, 24 uit 1973, 20 uit 1977, 20 uit +978, 20 uit 1979, 20 uit 1980, 20 uit 1981 1 ~O uit 1982 , 10 uit 1983, 1 uit 1967 voor enquêtedo eleinden, In 1983 werden 30 bussen afgevoerd; besteld zijn 18 bussen voor aflevering in 1984. Tramlijnen: baanlengte ult.1983: 77,9 km 1 waarvan vrije baan 60,3 km 7 constructielengte 91, 5 km, exploitati elengte 118, 3 lan, gemiddelde halte-afstand 405 m. Wagenkms lijnvervoer: PCC 5.006.200, GTL- 8 3.650.300, idem groepsvervoer 1700 res p . 100. Ene rgi everbruik in kWh~ 35,583,800. Buslijneng baanlengte ult.1983: 109,9 krn, waarvan 7,3 km vrije baan; exploitatielengte 139,7 km. Gemiddelde halte-afstand 427 m, Wagenkms lijnvervoer: 9.676,600, idem groepsvervoer~ 84.300. Gasolieverbruik 4.979.600 liter, dat is pnr buskm 0,51 liter. Ontvangsten reizigersvervoer f52,932.000, overige f885.ooo, bij te passen exploitatiesaldo Gemeente ' s - Gravenhage fl69,975,082, N,V.Haagsche Buurtspoorwegen !15,790,035, den
haag
- h t m -
- 203 -
Materi eel tram 1100- en Nieuwe nummers en gro te ramen werden aangebracht bij PCC's 1106 en 1166. Reclames De Gertenbachreclame werd v erwijderd van 1118ill24,1129,1138,1141,1183,1301, 1328. Nieuwe reclame, o.a. van Fa , Stakkers werd aangebracht op 303 2,3042 , 3051 . Remiseverdeling Deze is zoals vermel d op blz . 168(okt.nr.), behalve dat 1175 vnn rem. Lijsterbes naar Scheveningen ging en 3100 in de Lijsterbesstraat hot bestand versterkte. !_f~~i~g~n~ 7/12 lijn 8: 1329+2121 en 1331+2119; zat . 8/12 12 ~ 3008,3013 1 3027,3028 uit rem . Scheveningen en 1165+1114, 1153+112 4; ook op 8/12 op lijn lO z 1312+2113. Op 15/12 waren tussen 17 , 15 en 17.45u lijnen 2, 6 en 10 gest r emd wegens een aanrijding in de Grote Marktstraat ( omgereden werd via Hofweg- Grote Kerk- J.Hendrikstr . ) . Op lijn 2 werden toen voor één rit ingezet de losse 1302 en 1308. Vanaf 6 januari wijzigin~e~..9~ijnen l ~~ - e n 9 als gevolg van bezuinigingen De door het Rijk opgelegde bezuinigingen l eidden tot personee l gebrek . Als gevolg daarvan zal de frequentie van de lijnen 1,7,8,9 's- avonds worden teruggebracht van 15 tot 20 minuten; hierbij gaat lijn 9 ' s - avonds weer naar Scheveningen rijden i.p . v. Lange Voorhout ( op de gecombineerde trajecten wordt de frequentie dus 10 i.p.v. 7! ') . Ook wordt het traject van lijn 7 tussen Centraal s tation en Mariahoeve (slechts in gebruik overdag op werkdagen) opgeheven. O.a . dit staat vermeld in HTM Nieuws 7(dec . '8 4) , Om het huidi ge personeeltekort te verminderen , kregen 15 chauffeurs van het touringcarbedrijf Speedwell een tijdelijk arbe i dscontract bij de HTM, In het kader van herbezet ting van arbeidsplaatsen zull en binnenkort 30 man in dienst komen (rijdend persone el) . Di enstuitvoering tijdens Kerst - en Nieuwjaarsperi ode Tijdens de Kerstdagen en op Nieuwj aarsdag wor dt de zondagdienst gereden. Op 24,27, 28 en 31 december wordt iets minder gereden dan normaal, n.l. de 'aangepaste' di enst ( zoals in de herfstvacantie 15-19/10) of de ' alternati eve ' dienst (op lijn 2). Op 31 december vertrekt de laatst e wagen om omstreeks 20.30 u van de eindpunten. Verlenging tramlijn _l2 in Rijswijk Tijdens een raadscommissievergadoring op 19/11 in Rijswijk ble ek, dat o . a. bewonerscommi ssies bezwaren hadden tegen de tram, die overlast met zich mee zou brengen. Op 29 november besloot de gemeenteraad toch goedkeuring t e hechten aan het voorstel de tram door te trekken tot Steenvoorde (tegen : VVD en D 1 66) , Er werden echter twee voorwaarden gesteld : er mag niet worden bezuinigd op de huidige busverbi ndingen en de kosten van v erl enging moeten voor de gemeente Rijswijk acceptabel blijven. •rram~JÈ..._naaE Congresgebouw B & W hebben de H'l'M opdracht gegeven een plan t e maken voor een directe tramverbinding tussen Centraal Station en het gebi ed rond het Congresgebouw. In deze omgeving zullen bi nnenkort veel kantoren en ook woni ngen gebouwd worden, zodat velen vervoer hierheen zullen nodi g hebben. B & W denken hierbij niet aan de nabije lijn 10 9 hoewel wel verwacht wordt, dat de HTM deze lijn in de studie zal betrekken . Aanleg v erlenging lijn 3 ( situati e op 18-12 - 1984) De r ails in de lus Arnold Spoe l plein (met stukje in Aaltje Noordcwierstraat) is met de vol l edi ge cirkel hier gereed (op het plein thans in gebrui k bij een kerstbomenverkoper) evena ls in vrijwel de gehele Pisuissestraat. Ook de bovenleidingmasten zijn hier geplaatst. Op de Beethovenlaan vi nden grondwerkzaamheden plaats ; vervo l gens ligt in de Aaltje Noordewierstraat thans één spoor, eerst links van de weg , voorbij de Mo zartlaan rechts. Op de Laan van Meerdervoort i s het spoor nagenoeg gereed. Het zal een afwisselende route worden met een eindpunt nabij het nieuwe winkelcentrum Loosduinen. Remise Frans Halsstraat In een raadscommis sievergadering werd meegedeeld, dat enke le bedrijven uit stadsvernieuwingsgebi eden int eresse hebben getoond voor ruimt e in de ex-remis e FTans Halsstraat . Op vragen vanuit de gemeenteraad zei wethouder Duivesteijn 9 dat het niet uitg esloten i s, dat een deel van de remise beschikbaar blijft voor historische trams . Controle . op bussen ( 1 s t e~pe l -p~~ef 1 ) blijkt succes te z~ De voorlopige conclusie van de HTM i s, dat h et zwartrijden ' s-avonds vrijwel geheel is teruggedrongen op de bus s inds hier gecontroleerd wordt door de chauffeurs. Ook blij ken er op de tram nu minder zwart- en grijs rijders te zijn. De proef wordt uitgebreid. _Eni e btjzonderheden (wegens plaatsgebrek en da tum van ontvangst de rest in 1985) 1 11 Wegens spoorwerkzaamheden op de Hoornbrug reed l ijn 1 vanaf circa 19 . oou naar Voorburg Station i vanaf de Herenstr. reden bussen 326,358 1 376 e.a. naar Delft. 26/11 I .v. m. een wer konderbreking reed 1 s - ochtends een aantal trams en bussen van/ naar Scheveningen niet . Aan het Zwarte Pad was een personeelver gadering belegd . 29/11 Rijswijksepl .: een spectaculaire ontsporing van 3049/8; omleidingen 8 . 15-10 . 00u.
,--------------------=,
- 204 -
re t 11 Trammaterieel :1 : r o t t e r d a m : M.r. 739 werd afgeleverd op 20/11 ~ 740 op 4/12 en 809 op 27/11. '--------------------- .' M.r. 7~6.kwam in dienst op 7/ll , ?37 op 14/ll , 808 op 7/ll, 807 op 30/11. Aflever1ngsrev1s1es ; 807 en 736 . 10/ 84. Hierna staat dit niet meer op de wagen vermeld , Mr. 1324 werd afgevoerd op 16/10 1 382 op 23/11 . Mr. 1304 is in de wpl voor herste l . M.r. 244 is sinds enige tijd als instructierijtui g weer i n dienst . Wanneer lijn 1 eind 1985 verlengd wor dt, zal de materi eelsituatie zodanig zijn, dat dan enige tijd wel weer een beroep op de Schindlers gedaan zal moeten worden. Metro- en sneltrammaterieel De rijtuigen . 5270 en 5271 werden op 22/11 afge l everd ; de serie is nu compleet. Revi sies: 5026 10/84 3i 5109 7/84 2i 5111 9/84 2. Op 26/11 werden de rijtuigen 5265,5266 en 5267 in dienst gesteld op de Oost -westlijn Aan de ' s - Gravenweg staan thans opgesteld in afwacht ing van indienststel ling 5268/69, Auto busma terieel De bussen 202-210 waren 16/12 nog ni et in dienst. De wagens 51 4 en 515 doen behalve voetbalvervoer ook wel gewone diensten, o.a. op de lijnen 32 en 38, ~aterieelverdeling tram Lijn 3 rijdt thans vrijwel geheel met de 1300-serie (incident eel 600 - en en Schindlers) . De resterende gelede Schindlers rijden hoofdzake lijk op de lijnen 7 en 8, vaak 'spitsdiensten ' , maar regel matig ook de gehel e dag , Verder is de materieelverdeling ongewijzigd gebleven (blz.186) , al rijden er op lijn 7 steeds meer Z,G.'r. -rtgn serie 700 . M.r,232 werd weer buiten di enst gesteld aan de C. W. In ieder geval 233 is i n Kr al ingen. Enige geconstateerde bijzonderheden: 13/11 4:1635; 14/11 8 :803; 17/11 8 : 621,627 , 19/11 8:233; 20/11 8 :233, 242; 21/11 7 :238 , 8:233; 22/ll 8 : 619 ; 23/ll 8: 233 ,242, ~19, 804; 27/11 7 :233, 8:238,243; 28/11 7:806 ; 29/11 8 ~1613 ; 30/11 8 '. 619 , 9:730; begin dec. mr . 374 vanuit rem.Hill egersberg; 3/12 : 7 : 619; 4/12 7 i619 ; 5/12 7 :621; 6/12 7 ·, 621; 7/12 7:619. Instructie reden o.a.: 9/11 : 380,1615,705 1 801 ; 13/11: 565; 16/11 : 356; 19/11: 2512; 23/11 ; 244; 29/11 : 565,319,623; 30/11: 726; .i/12 : 805,2512; 5/12 : 8 02 1 565; 6/12: 801,1634; 7/12: 369,1628 1 730 1 2101 . 19/11 reed ook 238 op 3 , die defectraakte, Wijzi gingen lijnen 1 en 3 Op 14/11 rond 14 .5ou arriveerde mr.728 vanaf de Coolsingel bij Station Blaak voor een proefrit op het nieuwe traject van lijn 3 (opschrift en: 3 buiten dienst). Komend v anaf station Blaak werd zeer voorzichtig linksaf de kop van de Mariniersweg opgereden, vervolgens a cht eruit terug en met wat meer snelhei d naar het Oostplein. Op 17/ll reden de mr . 15(RET) en 220(TS) overdag tuss en CS en :ToningerdiJ'k a ls lijn 13, dit t.g.v. deels het afschei d van de ' kleine Schindlers', deels n.a.v. de ~anstaande verlenging van lijn 3 naar de Honingerdijk en de terugtrekking van l ijn 1 tot het Oost plein, Voorts stonden op het Stationsplein opgesteld m.r.ll(museurwnr.) en 303(TS ) , Op 19/11 verdween lijn 1 na bijna 80 jaar dus van de Honingerdijk . De nieuwe halt es. van lijn 3 v ermel dden wij reeds op de binnenzijde van de voorpagina in ons vorige nummer . De nieuwe standplaats van lijn 1 a an het Oostplein levert regelmatig problemen op voor uitrukkende wagens van de lijnen 7 en 9, die steeds moeten wachter. tot de vertrektijd van lijn 1 is aangebroken alvorens verder te kunnen rijden. Met name in de vroege mor genuren staan er dan soms wel 4 à 5 wagens te wachten , Lijn 8 rukt nu ui t en in via de Burg. van Walsumweg i.p.v . via Gouds esingel-Hofplein-Coolsingel , Vanaf 3/12 is de Mariniersweg weer in gebruik a ls omleidingsroute. Op deze dag maakte mr. 243 hier eon proefrit " Omdat d2 trambaon nog steeds gebrui kt werd als parkeerplaats, werd meegedeeld, dat vanaf 8/12 ge parkeerde auto ' s worden wegges leept . De dienstregelingen vo.:.î de l ijnen 1 on 3 werden m.i ,v. 19/11 als volgt gewijzigd: }.ijn mjv spitsen overdag p.lle avonden..z2 ..
- r e t -
- 205 -
werko~derbreking, a.anrtjdingen 2 ontsporing 22/11 In de ochtenduren werd er door het vervoerspersoneel een werkonderbreking gehouden van 4.00 - 9.00 u. Om circa 10.00 uur reed alles weer normaal. De str&~kbuschauffeurs namen binnen de gemeente geen lokale passagi ers mee in de stakingstijd. 24/11 1316 van lijn 3 had een aanrijding met een auto op het (nieuwe) kruispunt Burg. van Walsumweg/Mariniersweg; de tram werd slechts licht beschadigd. 28/11 Om 13.10 u kwam een auto van een dronken automobilist op zijn kop terecht op de trambaan van de Schiekade. Het rechtzetten enz. gaf een half uur vertraging , 13/12 Om 7,30u reed op de Lange Hilleweg een auto met volle vaart op mr. 712. De schade aan de tram viel mee, hetgeen van de auto niet gezegd kan worden. 14/12 Om 11.55 u kreeg mr.1609 van lijn 6 op de hoek van Straatweg en Kleiweg een aanrijding met een bestelauto. Hierbij ontspoorde de tram, ramde daarna een personenauto en kwam toen in een bakkerswinkel terecht (in Amsterdam reed mr.430 destijds ook bij een bakker naar binnen). De tram werd zwaar beschadigd. Na hersporing kon de 1609 zljn weg vervolgen, doch met bestemming de centrale werkplaats. Gedurende 2 uur reed lijn 6 tot remise Hillegersberg, terwijl op het tramloze gedeelte bus 912 pendelde, Reconstructie Stationsplein I.v.m. reconstructi e van Stationsplein en Delftseplein halteren m.i.v. 16/11 de WNbussen op het tijdelijke busstation in de Conradstraa t (naast het C.S.). M. i.v. 17/12 volgden de REr - bussen dit voorbeeld . Ongeveer tegelijkertijd verhuisden kaartverkoop en informatie naar het noodgebouw naast de hoofdingang van het station. Route "zigin en bus lijnen 34..i...i.2 ; N4 + WN , 5 3/5 8 11, i. v , 3 12 rijdt lijn 34 voorlopig als proef ook in richting Alexander via Burg.Oudlaan. I.v.m. gedeeltelijke afsluiting van de Ko rperweg rijdt lijn 69 richting ZuidpL m.i.v. 26/11 via Anth,Fokkerweg-Albert Plesmanweg-Jan Olieslagersweg-Groene Kruisweg- enz • .!:}-,È_l N4 en de WN- lijnen rijden m.i.v. 19/ll ook stad-uit via de Oostzeedijk. Lijnen 53 en Rai laanleg werkz.aamheden L58 rijden m.i.v. 7/1 weer afzonder lijk in Schiedam. Op de Brielselaan wordt thans gewerkt aan railaanleg en het plaatsen van masten naast de bestaande sporen, doch lager. De halte bij de Hellevoetstraat werd verplaatst in richting Charlois. Bij het Marconipl ein is een groot deel van de nieuwe sporenligging reeds zichtbaar. In Schiedam liggen vanaf het Stadserf op verschillende plaatsen op de 's - Gravelandseweg en de Burg. VRn Ha.arenlaan al sporen. Voorbij de Nieuwe Damlaan taat de tram rijden via Churchillweg-Bachplein-Van Dalsumlaan en Scheepvaartweg (in de wijk Woudhoek). Minder passagiers_ in de~ tsuren Uit een rapport van RET en de Verkeersdienst bliJ1d, dat na de tariefsverhoging het vervoer dit jaar met 8% is gedaald. Vooral het woon-werkverkeer en het woon- schoolverkeer namen gevoelig af. Mensen met de laagste inkomens blijken minder te reizen. VIC's en Vervoersassistenten Begin 1985 zal worden gêstärt met de werving van ongeveer 400 VIC's. Deze worden aangenomen voor een periode van 3 jaar en zullen 32 uur per week werken. Behalve dat zij op tram en bus informati e zullen geven en preventief zullen werken tegen vernielzucht, zullen zij ook op onbemande metrostations het gevoel van veiligheid verhogen. In september 1983 zijn 150 vervoersassistenten (met een uitkering) bij de RET gaan werken. Eind november waren er echter nog maar 34 over. 50 vonden een vaste baan bij de REr, 30 gingen elders werken en 20 zagen het werk niet meer zitten. De vervoersassistenten, die m.i.v. 1 december bij de REr verdwenen, kunnen wellicht in april a . s. weer bij het bedrijf in dienst komen als VIC. Zij zullen dan echte bevoegdheden krijgen, waardoor zij beter gemotiveerd hun werk zullen kunnen doen. Diverse berichten _?rotest Een Rotterdamse delegat ie vertrok op 6 december met spando eken en 4000 handtekeningen naar Den Haag om te protesteren tegen de afbraak van het openbae.r vervoer. Voor het vervoer werd een REI'-bus gehuurd . Deze act i e wordt beschouwd als een ~oorschot op een nationale zwartrijdag op 1 april van het volgende jaar . Het vervoer van voetbalsupDorters moet door bestuurders geweigerd kunnen worden, vindt de bond-Àbva/Kabo; a,;n dë~emeente is gevraagd om een bezwaardenregeling. De gemeente voelt hier echter niet vee l voor, plitie moet voor de veiligheid zorgen. Lijn 38 De bewonersorganisatie Oud-Mathenesse/Het Witte Dorp blijft klagen over de volle bussen van lijn 38, Zij zeggen dat agressie daardoor op chauffeurs wordt afgereageerd. Attractiekaart Ook met Kerst is deze kaart weer geldig (22/12-6/1); prtjs fl.9,75, Het Anti Vfil1:_~len_oantrum is vanaf 6/12 weer geopend ( 's-Gravendijkwal 266) en is nu niet meer alleen een RE'r-project, maar ook van andere gameentelijke diensten.
,---------------------,
l
- 206 -
: wn Die~stui~o~~~n~r~ Utrecht -Nieuweg~in ma/vracht.spits :wad d in x veen: Vanaf medio oktober is vanaf 7,15u de wagenverdeling zoals '=====================' hierna vermeld, De lijnen 100 en 101 rijden om en om, behalve tussen 7,45 en 8.05 uur, wanneer lijn 100 richting Utrecht iets frequenter rijdt. De dienstregeling geeft geen extra spitstrams aan~ toch zijn er twee soorteng twee diensten die de-frequentie op lijn 100 verbeteren en de capaciteits-extra's oftewel de gekoppelde trams. De diensten zijn genurnmerd in serie 700. De volgorde in de ochtendspits is: 706+718(100), 707+719(101), 703+715(100), 709(101), 712+724(100), 704+716(100), 708+720(101)i 710(100), 705+717(100) , 711+723(101), 702+714(100), 701+713(101); in totaal rijden er dan dus 22 trams. Er zijn 12 dienstwagens, waarvan de 704 en 710 alleen in de spits rijden en de als tweede vermelde wagens de aangekoppelde extra's zijn. Hoewel de inruk.kers en de wachtwagens niet steeds dezelfde zijn, gaat het ongeveer zo als hierna aangegeven, hetgeen de s ituati e in de eerste helft van december was. Vanaf dienst 710 wordt vanaf Utrecht ingerukt, eerst staat lijn 101 zijn extra wagens af (vanaf dienst 723) en even later lijn 100, zodat vanaf Moreelsepark de volgende combinaties inrukten: 710+723, 713+718, 719+715; 720. De 714 en 704+716 rukten vanaf Nieuwegein in , terwijl de 717 en 724 in Utrecht achterbleven ( 's-middags weer :in dienst). Overdag is de dw - volgorde : 709(101)-712-708-705-711-702 - 701-706-707-703 , Het ao.nkoppelen van de wagens voor de middagspits gebeurt voor een deel in Nieuwegein en voor een deel in Utrecht. In de middagspits rijden er in toto.al 23 trams (1 losse). Het slijpen van de rails vond niet plaats zoals op blz. 170 vermeld. Het werk werd namelijk in de nacht gedaan door oen van SPENO gehuurde slijpwagen; dit betrof een zelfrijder met twee cabines. De nieuwe b~vestiging aan de Houtwijklaan in Den Haag werd op 30 november officieel in gebruik genomen. De oude garage in Loosduinen is thans al gedeeltelijk gesloopt , Vrije busbanen zijn op 15 december in gebruik genomen aan de zuidzijde van de Van Brienenoordbrug en op het Capelsepl<.ün (door WN en RET). Diverse WN-lijnen rijden nu niet meer naar Rotterdam es, maar tot Zuidplein of Kralingse Veer (overstap op metro). 0-baanbuss en WN gaat voort met plannen maken voor een ' 0 - baanbus', waarbij de bus over een-speciale ra.il met opstaande randen rijdt . Het bedrijf wil, op zijn vroegst in 1992, zo'n lijn rijden van Nooerdhoven in Zoetermeer naar het Rotterdamse centrum en denkt daarbij gebruik te kunnen maken van de Statenlaan of van het tracé van tramlijn 5 of van het tracé van de Ho~einspoorlijn! Het bus-hobbyisme bij WN viert dus hoogtij. De Nieuwegeintram zal wel een doorn in het oog zijn van de plannenmakers van dit bedrijf! TARIEFSVERHOGINGEN EN -VERLAGINGEN - - -Op 15 december vond over de tarieven overleg plaats tussen de minister en de stedelijke vervoerbedrijven. Hierbij werd het Amsterdamse plan om de tarieven te veyJ~gen tot verbazing van de wethouders niet door de minister van tafel geveegd, al kan dit plan volgend jaar nog niet worden ingevoerd : er moet nog gerekend worden. De verhoging van 6,5% (was eerst 11,55t) , die de minister nu wil doorvoeren, wordt door o.a. de v ervoersbonden onaanvaardbaar genoemd, daar dit zal leiden tot een grote passagiersdaling. In een interview mot NRC -Handelsblad en Het Parool beweerde minister Smit echter, dat in de grote steden het vervoer de laatste tijd daarentegen is toegenomen, dit in volstrekte tegenstelling tot de gegevens van de grote steden. Op 24 november vonden in vele steden protestacties plaats door o .a . de vervoersbonden, de ROVER en consumentenorganisaties tegen de voorgenomen stijgingen . 'l'ijdens nieuwe onderhandelingen tussen minister en vervoerbedrijven op 3 december werd afgesproken, dat de 15-strippenkaart 6,5% duurder wordt (=5% + l i% wegens gestegen kosten van levensonderhoud), de prijs wordt dan f8,05i de abonnementen echter worden per 1-4-1985 slechts verhoogd met l~ (kosten van levensonderhoud), evenals de strippenkaarten die op de wagen verkocht worden . Waarschijnlijk volgend jaar al wordt een proef genomen met een dalurenkaart voor half geld. Voorts wort:t als proef we er een 'enkeltje' ingevoerd bij de FRAM en de TEi' in de vorm van 2- en 3- strippenkaarten. De steden zullen echter zelf f23 miljoen moeten bezuinigen, het rtjk past fl5 milj . bij. Op 4/12 vond een gesprek tussen NS on de minister plaats, waarbtj werd overeengekomen, dat abonnementen met 1,5% verhoogd worden, maar enkel e en retours met 2,5% verlaagd! De 60+ kaart zal ook voor mannen gaan geld en, de dc.'llurenkaart zal ook op vrijdag vanaf 9.00 u gebruikt mogen worden. NS zal echter fl2 miljoen moeten besparen op de kosten. Enige dagen later bleek, dat de door minister Smit genoemde passagierssttjgingen berustten op verkeerd geïnt erpret eerde gegevens i.v.m. seizoeninvloeden. Uit een ministerieel rapport blijkt nu, dat i.p.v. een stijging van 1% er een daling was van 8% !
- 207 GEMEENTELIJK VERVOERBEDRIJF GRONINGEN (mutaties t/m 22/11-84) Materieel Na een planbeurt kwam bus 52 in september weer in dienst. De nieuwe wagens 90-97 werden in dienst gesteld: 90 op 1/9, 91 3/9 , 92 1/9, 93 1/9, 94 3/9, 95 7/9, 96 7/9, 97 5/9. Zij hebben 32 zit - en 56 staanplaatsen. Aanvankelijk werden de 90-97 alleen ingedeeld op de ' vroege inrukdiensten' (in hoofdzaak op lijnen 3,5,6 en 11). Na half oktober rijden ze echter ook 'dagdiensten', meestal op de ringlijnen 8 en 18 . Incidenteel doet een nieuwe wagen dienst op een andere lijn. De Dafs 22,24 en 25 doen nog vrijwel elke dag dienst, zelfs op de ringlijnen 8 en 18. Dit drietal zal tot volgend jaar in dienst blijven en pas na de komst van de nieuwe wagens 98 -105 worden afgevoerd. Exploitatie Op 18/11 ging een nieuwe dienstregeling in, waarbij zowel lijnennet als frequenties op enkele punten werden aangepast/gewijzigd: - het traject Grote Markt - Hoendiep- Hoogkerk Zuid v.v. (lijnen 2,11,12) kreeg op rna-vr in de daluren, za ochtend en zo-fe ochtend/avond steeds een 20'-· dienst, doordat op die tijden ook lijn 11 in dienst is (waarmee de aanduiding 'spitslijn ' tot het verleden behoort). De dienst via Peizerwegwerd iets ingekrompen ( er geldt nu een 40 of 45' d. ); - lijn 5 werd in De Wijert - Zuid als volgt verlegd: •• . -v.Ketwich Verschuurlaan- M.Emantslaan-Bordewijklaan (ept. nabij 1 Zuiderflat 1 )-Vestdijklaan-Bordewijklaan-M.Emantslaan-v . Ketwich Verschuurlaan- . . . Hierdoor wijzigden de verttektijden vanaf Paddepoel; - de lijnen 6 en 10 werden permanent gekoppeld tot een nieuwe busl.iîE 16 op de ongewijzigde route Beijum-Grote Markt-Lewenborg v.v. De frequenties zijn nu : ma - vr o.s. 8 1 , ocht.15 ' , mi 10', m.s. 8 1 , av.20 1 (do-koo pav.15') i za ocht . 15' , mi 8', av.20'; zo-fe ocht.20', mi 15' , av.20 1 ; - op de ringlijnen 8 en 18 vond op de 'oost-west - assen' een verschuiving van rijtijden plaats om wat meer regelmaat in de dienst te krijgen (ontbreken van vrije busbanen leidt tot chaotische dienst) . 'I'evens werd een aantal zgn . tijdhal ten ingesteld, alwaar men de vaste vertrekt~d dient af te wachten; - de halte Hereweg/Stationsweg (onderaan viaduct) van lijn 1 werd 'vanwege de geringe belangstelling' opgeheven; men moet nu naar halte Hereplein voor stads - enstreekbussen; - de standplaatsen op de Grote ~.arkt voor lijn 16 werden gewijzigd: richting Lewenborg oude plaats lijn 6 ('vijfde perron'), richting Beijum wordt voor Amrobank gehalteerd; - sinds 18/11 exploiteert het GVB de vo ll edige dienst op de lijnen 2,11 en 12, Vanaf deze datum rijdt de GAlX) in de stad Gl'.EH stadsvervoer meer op deze trajecten . Op 17/ll werd 's-avonds met enig ceremonieel afscheid genomen van de laatste GADO- 'stadsbus' op lijn 2 ; de laatste rit werd gereden door GADO 8481. Lijn, 2 Op 31/8 werd de 'bus' van de B.V. 'Groninger Huurauto' (150 ) ' gekaapt ' door een aantal boze bewoners van de woonschepenhaven daar zij nu eindelijk eens een betere vervoersvoorziening wensten. De ingeze tte bus was de laatste jaren (te) vaak defect , zodat allerlei alternatieve middelen werden r;ebruikt (taxi's , bestel busjes of een huurbus van een touringcaronderneming), Daar het GVB ook nog 8 nieuwe Dafs in dienst zou stellen, was de maat vol . Begin september nam de 'Groninger Huurauto' BV zodoende (in aller i_il) een uitgediende :HTM-bus over " Zo rijdt vanaf 6/9 273 ex ~ITM 273 (dus onder het oude parknr. i.v.m . aanwezigheid mobilofoon) in standaardkleuren. De eerste dagen was de bus nog voorzien van oude HTM-films, waarbij gefilmd werd resp. CENTRUM en MADUROD.AM( !) . In de laatste week van september kwam er een aangepaste film in (geen grote filmkast) . De oude 150 ging begin september buiten dienst en verdween uit Groningen. Diverse berichten De werkzaamheden aan het ' Jiunzehuys ' (Stationsweg) vorderen gestaag. In de loop van 1985 wordt de Stationsweg qua profiel gewijzigd en zullen stads- en streekbussen vrije banen krijgen. Het autoverkeer wordt verder beperkt . Vreemd genoeg krijgen Herebrug en Emmaviaduct (jui st die plaatsen, waar zich de meeste vertragingen voordoen) géén aparte busbanen . Naast het nieuw aan te leggen streekbusstation komen 9 perrons voor het GVB; enkele (nog niet bekende) stadslijnen zullen worden verlengd/verlegd en een nieuw eindpunt krijgen nabij het Hoofdstation . Daarnaast worden nog meer lijnwijzi gingen verwacht. Het nieuwe busboekje is vanaf 16/11(!) bij chauffeurs en voorverkoopadressen te koop voor fO, 50. Moeilijkheden met de drul.rJrnr waren de oorzaak van het l ate verschijnen. Overigens is het boekje sober gehouden en zijn a lle vertrektabellen (ma-vr, za, zo - fe) per lijn op één pagina afgedrukt. GEMEENTELIJK VERVOERBEDRIJF UTRECHT -~toi1_~tie De rtjttjden van lijn Sop ma-vr ztjn niet haalbaar gebleken . Op ma 22/10 is de volgende noodmaatregel -ran kracht geworlen: in de spits inkorting van de lijn tot de Mississippidreef i verbinding Mississippidreef-Prins Bernhardplein door middel van
- g v u -
- 208 -
een pendelbus; in de daluren vertrek van Pr.Bernhardpl. met 3 minuten vervroegen. Deze tijdelijke maatregel is op ma 12/11 vervangen door een definitieve wijziging in de dienstuitvoering. De 10' -dienst is gewijzigd in een 12' - dienst (omlooptijd verlengd). Sinds vrijdag 12/10 rijdt lijn 3 via Homeruslaan- Oudwijkerdwarsstraat en niet meer via Aurorastraat en Lindestraat. Er is een halte geplaatst bij de Oosterstr.(2 richtingen). Materieel De 367 is na zijn botsing met WJ'T 5001 op 16/10 (overigens als lijn 8 7 richting Zuilen, zie hierboven het stukje van rijtijden, de bus was te laat) geheel kaal aan de voorzijde. Een ander botsslachtoffer is de 206, die in de avond van 15/11 op het garageterrein in aanraking kwam met o . a. de 383 , Sindsdien staat de bus in de werkplaats. N. V. GELDERSE STREEKVERVOER. MAATSCHAPPIJ In maart werden in dienst gesteld de~2-9626 en in juli/augustus de 9690-9701, alle DAF/Den Oudsten MB 200 met 40 zit- en 42 staanplaatsen. Afgevoerd werden de 1408 ?1410 , 1412,1413, alsmede de ex-stadsbussen Deventer 1393-1396, Buiten dienst gingen voorts de 1411 en 1414, die als reserve voorlopig aanwezi g blijven. De in het vorige overzicht genoemde Leylands werden inmiddels voor sloop of aan particulieren verkocht. Het gehele wagenpark van de GSM bestaat daardoor uit DAF's . Bus 8332 werd aan het GVA ge le end i . v.m. door Arnhemse chauffeurs te rijden versterkingsritten op GSM-l ijnen . In oktober werd te Dieren een nieuw busstation in gebrui k genomen bij het NS - station, waar zowel de GSM-l ijnen als VAD-lijn 119 samen komen. Hierdoor is een guede aansluiting VAD-GSM-NS mogelijk geworden. Alle verkeerslichteninstallaties ter plaatse worden d.m.v . VETAG door de bussen beïnvloed. In verband hiermede en vanwege het feit, dat te Arnhem diverse verkeerslichteninstallaties binnenkort met VETAG bediend kunnen wor·den, worden momenteel alle bussen van een VETAG-installatie voorzien In 1985 zullen bij de GSM twee midi - bussen in dienst worden gesteld t.b.v. enkele zwakkere lijnen rondom Doetinchem. NV DE TWENTSCHE ELECTRISCHE 'l'RANWEGMAATSCHAPPIJ te IlTSCHEDE In HOV van augustus 1982 gaven wij een overzicht van het wagenpark van de TEI' en van de stadsdiensten in Enschede, Hengel o en Almelo. Inmiddels hebben zich diverse veranderingen bij de TEI' voorgedaan, waarvan het nieuwe beeldmerk van het gestyleerde paard Pegasus en de letters TET een belangrijk uiterlijk kenmerk vormen. Ook is de TET voor wat betreft de streekbuss en overgegaan van de kleuren wijnrood en grijs naar het bekende openbaar-vervoer-geel . De stadsbussen zullen de vertrouwde donkerrode kleur houden en binnen afzienbare tijd van het nieuwe beeldmerk in wit worden voorzien. Hieronder volgt een nieuw wagenparkoverzicht. Daaruit blijkt, dat in de afge l open jaren opruiming gehouden is onder het wat minder gangbare DAF/Van Hool-materieel. Het wagenpark is versneld gestandaardiseerd op Volvo, waarb~j sinds 1981 nog uitsluitend het Volvo BlOM- chassis wordt aangeschaft met Den Oudsten-carrosserie . Nu hetwagenpark~ 1- 10 DAF TB160/Van Hool rood 11:n 1973 streekbus 11- 31 Volvo B58/Hainje rood llm 1975/76 stadsdienst Enschede 32- 36 Volvo B58/Hainje rood lOm 1980 stadsdienst Almelo 37- 40 Volvo B58/Hainje i·ood lOm 1980 s tadsdienst Hengelo 46- 55 Volvo B58/Hainje geel 12m 1978 streekbus 56- 63 Volvo BlOM/D.Oudsten rood ll;n 1981 agglomeratie/stadsbus 64- 73 Volvo BlOM/D. Oudsten geel 12m 1983 streekbus 74- 83 Volvo BlOM/D. Oudsten geel 12m 1984 streekbus
;~
Volvo B58/Hainje geel 12m 1976 streekbus 101-114 Volvo BlOM/D.Oudsten rood 12m 1982 streekbus (binnenkort geel) 256-257 DAF TB160/Van Hool rood lOm 1972/73 ex HA.DO 56?57i personeelbus 181 DAF TB160/Van Hool rood llm 1970 ex 81 1 personeelbus tenslotte 6 buurtbussen Mercedes - Benz 207D, niet opgenomen in het TET-nummerschema , maar genurrunerd in de 7600-serie. WijAi~ng~n in het lijnennet_ Sinds de dienstregeling van 23 mei 1982 hebben zich in het lijnennet diverse veranderingen voorgedaan. Wij beperken ons hieronder tot de drie steden Enschede, Almelo en Hengelo: 29 mei 1983 : lijn 2 (De:ppenbroek-Station-Wesselerbrink, 15'-dienst) wordt gesplitst in twee 30' -di ensten: lijn 2 volgens de bestaande route en lijn 4 (Bolhaar- Station-Wess elerbrink). 's-Avonds na 20.00u en zondags voor 13.00 u r~dt lijn 4 niet, lijn 2 rijdt dan in Enschede-Noord een grote lus door zowel Deppenbroek als Bolhaar. L~jn 3 (Rembrandtlaan-Station-Linden!->of-Glanerbrug Zuid) wordt opgeheven. Het traject
- t e t -
- 209 -
Station-Glanerbrug Zui d wordt gekoppe l d aan streeklijn 51 (Almelo-Hengelo-Enschede). Het :lijndeel naar de Rambrandt l aan gaat over naar lijn 7 en wordt verlengd "bt 'tBrqggert. Lijn 7 wordt dus Stroinkslanden-Station- 1 t Bruggert. Ltjn 8, de pendeldienst van Het Bijvank naar Helmerhoek gaat in di e wijk over de exclusieve busbaan rijden. Lijn 50 1 de integratielijn, die gecombineerd met lijn 3 een 15'dienst vormde tussen Rembrandtlaan en Glanerbrug en vandaar doorreed naar Gronau en Epe in Duitsland wordt i ngekort tot Enschede Station NS. Lijn 50 wordt geïntegreerd in lijn 51 op het traject Station - Glanerbrug. Lijn 11 en 13 in Hengelo verwisselen van _15 1 diens t op woensdag en zaterdagmiddag (marktdagen): i.p.v. naar Veldwijk wordt nu naar Groot Driene een 15 ' dienst ger eden. Lijn 11 ondergaat in Veldwijk een kleine routewijziging. 2 janua..:;-i]..984 De TET neemt lijn 61 van de TAD (Twentse Autobus Dienst BV) over: Enschede-Losser- Overdinkel-Gronau. Deze lijn wordt in Gronau gekoppeld aan lijn 50, die het traject Gronau- Epe verlaat . Daardoor ontstaat via twee routes een 30'dienst tus sen .Enschede en Gronau. ) juni 1984 Lijn 5 gaat in ochtendspits en 's- middags een 15'dienst rijden van Stati on naar Stokhorst. In ruil daarvoor wordt de frequentie op zaterdagmiddag gehalveerd tot een 30'dienst. Lijn_]_ gaat in ochtendspits elke · 15' naar 't Bruggert rijden en levert daarvoor de 15 ' dienst in na 18.00 uur en op zondagmiddag. In de zomervacantie wordt de lijn doorgetrokken van Stroinkslanden via Wesse lerbrink naar recreatieterrein Het Rutbeek. L~jn 14 i s een nieuwe stadslijn in Hengelo, een zomerdienst naar recreatiepark De Waarbeek vanaf Station. Eenzelfde zomerdienst wordt gereden als doortrekking van streeklijn 60 van Oldenzaal .. De Thij naar Het Hulsbeek, · 22 oktober 19841:11n 2 wordt verlegd van Wesselerbrink naar Helmerhoek en gaat op het traject Station-Helmerhoek van 30' naar 15'dienst. · Lijn 4 gaat in de Wesselerbrink het tot dusver niet bediende oostelijke deel aandoen en wordt tussen Station en -Wesselerbrink verhoogd van 30' tot 15'dienst . Lijn 8 wordt opgeheven, de route wordt door lijn 2 overgenomen . Lijn 12 krijgt een geheel gewijzigde route Station-Groot Driene-Hasseler Es, waarmee deze laatste wijk een halfuurdienst krijgt 1 wo- en za. middag zelfs een kwartierdienst. Lijn 13 wordt ingekort tot Station - Nijverheid. Lijn 11 neemt in Kl ein Driene een deel van de route van lijn 13 over , de rest van de lijntak naar Groot en Klein ·Driene van lijn 13 gaat over naar ltn 12" Ltjn 62 is een tijdelijke strceklijn van Hengelo naar Deurningen 1 dat voorheen door lijn 12 werd bediend. Lijn 62 wordt gereden met een reserve-buurtbus met beroepschauffeur in afwachting van een ni euwe buurtbus Hengelo-Deurningen- Weerselo, waarschijnl~jk per 2 juni 1985 , 1~.!!s_!_o~~~ ~ Vrijwel alle TET - streek- en stads l ijnen ondergaan ' s - avonds laat een wijziging van het vertrektijdenpatroon vanwege het vervallen van een aantal intercity-treinen tussen Deventer en Enschede , die al op 3 juni 1984 inging . De bussen wachten nu de binnenkomst van de stoptreinen af. GEMEENTE VERVOERBEDRIJP AillfüEM Materieel De trolley's l~en:-166 kwamen niet meer in dienst 1 maar werden samen met de 163 in november afgevoerd, in december gevol gd door de 162. Weer in dienst kwamen de dieselbussen ·71 1 72,73 (in november) en 70 (in december). Het bericht betreffende de Infobus in het vorige nummer is niet juist; de bus werd te koop· aangeboden, maar was medio december nog aanwezig. Morne:ritee_l wordt bij de trolley' s 143 - 161 een constructiefout o.an de motoren hersteld. Door deze fout maken de motoren bij hogere snelheden een behoorlijk gierend geluid . Bovenleidi ng Onlangs werd in het centrum een aEµ1.tal nieuwe bovemlei dingmasten ge plaatst. Hier zal een drietal nieuwe in- en uitrukroutes worden aangelegd. Ook werd een groot aantal oude masten (o . a. betonnen masten uit de beginjaren van de trolley) door nieuwe vervangen . STADSBUS MAASTRICHT Indien de -technische problemen verholpen zijn 7 zullen i n de tweede helft van december de eerste exemplaren van de nieuwe serie 41 - 49 worden afgeleverd . VERVOERMAATSCHAPPIJ CENTRAAL NEDERLAND De·v-orige maand vermelde a-flevering en i ndienststelli ng van de wagens 9753-9755 had half dece~ber nog ste~ds niet plaatsgevonden . De wagens worden namelijk voorz i en van een technisch gecompliceerde vierde uitschuifbare in- en uitstaptrede .
,=====================, - 210 :neder 1 and se: , , Ind_ienst~telling 1 .afvoer, 9rnn~ering materieel : spoorweg on : In september en oktober 1984 werden officieel in dienst ge'=====================' ste ld : ELD3 4023+4024(12/9),4025(21/9) 1 4026(12/10) en 4027 (19/10) . Uit het materieelpark werden afgevoerd: Eloc 1506(30/9); DERloc 541(7 /9) en de rijtuigen 50 84 18-37 223,227,237(A plan E; 30/9) , Buffetrijtuig 51 84 88-40 005 werd per 20/9 omgenummerd in 88 -~0 005(zie blz.172). Behalve het in vorige HOV's genoemde materieel werden verkochb 541 aan de DSM(7 /9) en aan de fa. Koek t 225+245 (16/8), 2511(5/12) ,EW 21 84 954 2 503(5/12). Sedert enkele maanden hanteert NS een él!lder systeem bij het afvoeren van materieel dan vroeger. De datum waarop de NS-Directie besluit om toestemming te verlenen tot afvoer wordt niet meer, zoals voorheen, gezien als de officiële afvoerdatum. Materieel wordt nu als regel afgevoerd op dezelfde datum waarop het terzijde wordt gesteld, d,w.z. wanneer het niet meer beschikbaar i s voor de Dienst van Exploitatie . Het besluit van de Directie is niet meer dan een formele bekrachtiging achteraf (soms vooraf): het wordt in HOV volledigheidshalve als zodanig vermeld. Een derde datum is die waarop het materieel wordt verkocht en daarmee uit het bezit van NS verdwtjnt , ICM..:l en ICM-2 Nu Talbot ook dubbeldeksrijtuigen aflevert, is de frequentie van aflevering van IC3-en gezakt tot 1 per maand . Op 12/12 sleepte de 2296 de 4029 vàn Aken naar Mt, op 13/12 bracht de 1115 het stel naar de wpl Leidschendam. Op~l2 reed het ste l zijn afleveringsproefrit. Begin december gaf de minister eindelijk toestemming aan NS om het ICM-2 te bestellen. De 47 stellen 4051-4097 zullen in aansluiting op ICM-1 worden afgeleverd, globaal tussen medio 1987 en 1990, Dubbeldeksrijtuigen; eerste Bs beschadigd De vorige maand vermelde 2b 402+403 werden door de 2290 en 1119 vervoerd naar Mt resp. Asd wpl. Op 13/11 kwam alleen de ~404 achter de 2254 naar Mt. De 1221+1633+1134 vormden voor dit ene rijtuig een opmerkelijk driespan; op 14/11 op weg naar Asd. Op 29/ 11 brachten de 2220 resp. 1633 de 26 405+406 en hot eerste stuurstandrijtuig 26 101 vol genodigden van Aken naar de wpl Asd.--De-eerste Bs werd op 7 /12 overgebracht naar de wph Tilburg. Op 10/12 sleepte de (vru1 schade herstelde) bruine 2488 het rijtuig naar Amf voor het testen van de ATTI. Onderweg was er echter een (begin van) brand in de electrische installatie van het rijtuig, dat daarop ijlings door de 1648 naar de wpl Asd gesleept werd. De schade blijkt nogal mee te vallen. De rondrit voor profielmetingen met de 26 403 (blz.190) vond volgens plan plaats 1 achter de 1640. Van 5-7/12 bezocht dit rijtuig de wph Amf voor wieldrukmetingen. De 26 402 ging op 16/11 achter de 1143 naar Tb wph en reed de ontkoppelremproefritten Ehv-Vl (blz.190) achter de 1608. Geplande afleveringen: Bs 26 102+103 op 21/12 (2 4./12 naar Asd), 26 104+105 op 14/1, 26 106 + AB 's 26 601+602 op 23/1. In februari begint de instructi e van personeel met ritten Alkmaar--Zaandam v.v. Vanaf medio maart rijdt een stam in de reizigersdienst. Botsing Arnhem: 18 244 en 2288 'redden' 18 237 en 2326 Op 14/ü botste een driespan DEloc 'n in Arnhem met woest geweld achterop de stilstaan·· de goederentrein 281611. De 2288 maakte het bij deze trein achterop staande rijtuig 1837 244 enkele decimeters korter en tilde het uit de rails. Het zwaar beschadigde rijtuig kwam eind november naar de wplh Rsd ter onttakeling~ het zal afgevoerd worden. Van de in Rsd staande reeds afgevoerde A's plan E werd de nog niet onttakelde 18 237 uitverkoren om weer in dienst gesteld te worden . Gezi en ztjn revisiedatum (3-'79) kan het rijtuig zonder bezwaar nog l! jaar rijd en . Op 23/11 kwam de 18 237 naar de wph Hlm om nagekeken te wprden. DEloc 2288 liep bij de botsing een diep ingedrukte motorkamer op. De (bruine ) loc was juist aan revisie toe en wordt nu geruild met de in Blerick terzijde staande (eveneens bruine) 2326 . Laatstgenoemde kwam 6/12 naar Tb voor grote Sloopmaterieel """'!__;:evisie. Ter afwisseling van het reizigersmaterieel hield sloper Koek zich vanaf medio november bezig met de sloop van Interfrigo-koelwagens en diverse ketelwagens. Op 23/11 ar-riveerden in Mijdrecht de 2475+2484 uit Tb : het convooi vanaf Nieuwersluis (tr , 760615 1 v.11.25 u) bestond die dag uit 2405 + 2 ketelwagens + 2528+2475+2484, De plan N-rijtuigen 20 008+014 gingen op 22/11 van Rsd naar Hoek V3Jl Holland voor brandweeroefeningen op 27/11; op 3/12 vertrokken ze naar Mtjdrecht, waar ze op 5/12 aankwamen, De 289 onderging waar het al lang op stond te wachten ~ van 3-6/12 bezocht het, !_u§_s_en_ de remrtjtuigen, Gilze=R~en voor P.en militaire oefening. Van de in Rsd onttakelde plan E ' s kwamen de 18 216+221 voor het verwijderen vn.n asbest naar de wph Hlm(22/11). De 18 216 kwam al op 14/12 naar Mijdrecht. Over de 18 237,18 244,2288 en 2326 is hiervoor al geschreven. In de wph Tb staan, behalve de r eeds verkochte 2511 en EW 954 2 503, ook de 517 en 1506 klaar voor sloûp, 0
- n s -
- 211 -
Blokkendoos rijtuigen Opni euw kwam een vertegenwoordiger van het roemrijke geslacht der blokkendozen (mat. ' 24) naar de sloper : op 6/12 kwam in Mijdrecht werkwagen 30 84 971 1 618 aan. Dit rijtuig was h et laats t e van het type rnJ34D, n. l. de 9154 (Beynes/Vickers 1 1931). Na de oorlog stond dit motorrijtuig jarenlang beschadigd in Budel, tot het i n 1953 tot werkwagen verbouwd werd. De overige mB4D's werden, voorzover ze de oorlog overl eefd hadden, via mCD tot de eerst e mP ' s verbouwd. In 1966 werden zij buit en dienst gest el d en vervolgens ges l oopt. Twee stuks zijn nog lang bekend gebl even t mP 9226(ex- mB4D 915 2) a ls 'wasloc ' in Ldd (sloop 1975) en mP 9225 (mB4D 9158) als proefrijtuig 'Catherine' (t 1980) . Nu NS nauwe lijks meer van instructi erijtuigen gebruik maakt en ook het werkmaterieel geleidelijk vervangen wordt , komen steeds meer rijtuigen uit deze categori eën naar de wph .Amf ter onttakeling : het gros hiervan is ex-bl okkendoosmateri eel . Half november kwam een van de laatste blauwe '2 4- ers naar Amf i de 30 84 984 0 807 , ex-B 5706, die onder dit nummer 13 jaar als verblijfswagen bij wpl Asd hoeft ges t aan . L619~ toch g~red N. a . v. het bericht op blz.192 vernamen wij, dat rijtuig 138 van de SGB, de ex-NS 6196, zeer waarschijnlijk niet ges l oopt wo r dt. In pl aats hiervan wordt eon van de twee stalen D' s die de SGB bezit,-ex 95 - 40 023, geslo opt. De A 6002 is inmiddels gesloopt . Filmopnamen 291 e.a. Op -24 en 257ï1-werden op Den Haag }IS opnamen gemaakt voor de film ' Het bitt ere kruid' , waarbij instruct i est el 30 84 978 2 503, beter bekend a ls 291 , optrad als mat . 1 36. Hiertoe kwam het ste l van Vlis singen, waar het enige tijd vertoefd had, naar Rsd wplh en op 23/11 naar Gv. Het st e l was ' geschminkt ' : de blauwe banen, computernummers e . d. war en groen over geschi lderd . Voor de rest verkeert het verfwerk langs de r 9.llden overigens in s l echte staat . Op 26/11 keerde de 291 naar Rsd ( stati on) terug. Terwijl mat. 1 46 aldus gefilmd werd, gebeurde dit ook met een ICM- 1 , op 24/11 te Amf, t.b.v. een NS - r e clamespot . Op 5/11 was de 879 betrokken bij opnamen op Hl m-Zandvoor t t .b.v.IGLO. ICM- één voor Afrika Üp 2b/ll r eed stel 4023 als buitengewone trein 555 van Rtd naar Gn met fakkels aan boord t.b.v. de actie Eén voor Afrika. Tr 2148 en 854 vervoerden i n aparte rijtuigen ev en eens f akkel s van Vs naar Rtd r esp . Mt naar Ut, waar de 4023 ze overnam , Al het materi eel bleef ongeblakerd . ICR van Wen en naar lllm en i n TD Op 17/11 keerde ICR~A 10 6'5-r-(bi z . 192 ) in D 222 terug uit Wenen. Het rijtuig werd doorvervoerd naar de wph Hlm, waar het al s proefrevisierijtuig wordt gebruikt. ICR- B 20 821 werd medi o november onverwacht weer in een .rrek-Duweenhei d gezien, ditmaal tussen de NMBS - rijtuigen en 2 plan W' s: op 14/11 in t r. 162, 23/11 in tr .1 64, 25/11 in 162 . Kenne l ijk YO.. S de beproevi ng van ni euwe statische omzetters nog niet beëindi gd. DE2 161 komt teruLin di~nst In aansluiting op het beri cht omtrent de onzekere toekomst van stel 161 (blz.190) kan nu worden gemel d, dat de 161 minstens t ot medi o 1987 in di en st zal blijven. Het ste l zal nu dan ook revisie krijgen. 1Q2_ 4001 op SIG-draaistellen In aansluiting op het bericht omtrent de revisie/verbouwing van het ICM--0 (blz . 192 ) i s ons bericht i dat de 4001 als proef op SIG- draaist ellen (zoals ICM- 1 ) geplaatst zal worden. Wij nemen aan dat dit bij Tal bot zal gebeuren als de chopperinstallatie worril:t uitgebouwd . Ov erigens heeft de AB 4001 a l eens met SIG-draaistellen gereden en wel a ls getrokken rijtuig nadat het met brandschade naar Tal bot was teruggekeerd . Het reed in juni/juli 1977 (met schade en al ) en in november 1977 (hersteld) talrijke proefritten op Ehv -Vl, t emidden van plan D1 plan N, DB- rijtui gen en meetrijtuig 978 1 001 . Afwijkend~~aterieel~nzet Nu de WRDs - en voor ATB-inbouw naar Illm moeten , herhaalt het beel d zi ch, dat tijdens hun revisie te zien was: dagelijks moet een TD vervangen worden . Ook nu zijn er gelukkig v eel Bene l u.xen op de baan 7 zodat vaak 2 stellen een TD vervangen; meestal i n 164/ 190, Genoteerd werden aldus de 1206+1207(21/11) , 220903+1206 ( 25/11) , 220902+1205 ( 9+ 11/12) en de 1207+1208 als 193(13/12). Verder vervingen o. a.: 1208+1763(31/10),1207+ 1763(20/11) , 1204+7 34 (22/ll) , 1206+754(27 /11) , 345+1205+1721 (7 /12), alle als 186/167 ; 2845+2861(! 6/12) als 160 . Op de Oude Lijn vie l nog meer te observeren: 753+1205(!) a:s 2147 (6/10 ) , 720 als 2116(4/12) i.p.v. ICR, 730 in tr.185 (2/11) i . p.v . 2 Beneluxen; 1729 i. p.v. plan T(17+18/10 ) ~ NMBS 2553 voor D 281/286 (14+17/11) i.p . v . 1500 1 2555+ 1502 voor IC82(17/11), 1204 voo r TD 157(6/12). Andere vervangi..ngcn door vertraging of defecten werden gemeld: 763 als tr . 952 (2/11) , 384 als 2513(1 5/11 ) , 835+868 als 842 1
- n s -
- 212 -
(19/11),938+4 37 als 952(26/ 11),530 als 956(4/11) all es i.p.v. ICR 1 528 als 3663 Ut Baarn(19/11). Na de· inwendige sloop van 9(!) Sprinterdrieën t.g.v . Ajax- Feijenoord op 25/11 moesten diverse kleinere collega's en plan V invallen. Op de Hoekse Lijn reden 2004(26/11),2031(26 - 28/11),s34 ( 30/11),s18+834(3/12); op de Oude Lijn 2007(25/11) en in N.Holland de 2004(27/11) op alle lijnen. Zoals bekend is de inzet van ICM- 0 per 11/11 verminderd. Niet onvermeld mag blijven, dat prompt in Asd en Nm stellen op reserve kwamen, met als voorlopig hoogtepunt 23/11, toen alle 6 beschikbare stellen (4004 in r evisie) op de baari waren • .. . SPEJ.ifO - slijptrein Naast de eigen slijpt rein van NS is een slijptrein von de fa. Speno actief. Deze 90 meter lange trek-duw- eenheid was medio november in Groningen, 21 - 23/11 in Asd, 28/ll (achter NS 2451) van Gv naar Ehv ter reparatie ; 5-14/12 Ehv- Vl, 17 - 21/12 in Ed~- Wage Wij zagen , ~oor~_e_E, bemerkten en noteerde_n voor U dat, • , . _'.... . , -z__::ingen. - op 23 en ~297ï1 de 355 opnieuw ATB - meetritten reed(blz . 166),nu Amf - Zl -Ah-Asd-Amf ; - een DB- ma etr:Jtuig op 29/ll en 4/12 een slag Emmerich-Zevenaar maakte; op 8/12 uit Gv en op 15/12 uit Rtd en Lw weer 'Keulen-expressen' reden , de laatste met de ICR's van de 501/500 uit Gn; - op 7/12 in D 284 3 NMBS - TD rijtuigen opgezonden werdeni - mDw Jules na het uitgebreide prograrruna in de Randstad naar het zui den kwam: gemeten 1,erden o.m. Breda-Rsd-Lage zwaluwe(27/11), Ehv-Blerick (l- 5/1 2), Roeimond-Hr1 (6/12), Sittard- Mt incl. Mt-Vk(7/12) ; - <.'P 2/1 weer met Duitse verlofgangers treinen naar Budel gereden zal worden; - v-an 25 - 29/10 de Philips - loc uit Acht in de wpl Ehv was; de 717 op 11/12 (zoal s vaker dit jaar) remproefritten Ehv- Vl reed, afkomstig uit· de gewone dienst (tr. 9627 ) ; __J v.v. reed; de DE 20 op 21/11 in Breda was en op 1/12 van Ut via Nm-Vl -Si ttard naar Limbricht - sinds oktober gewerkt wordt aan de e l ectrificati e van Eijsden-Mt; - op 20/12 een DE3 als eerste trein de gehe l e westtak in Amsterdam zou berijden; - de spooraansluiting Centrale Markthal len in Asd op 2/1 gesloten wordt; - NS zelf fl00 .000, - voor het jaarlijkse tekort van f250,000,- op de llE...,Nw~-Uithoorn - de DH 3203 en 3223 voorzien zjjn ven klapr&~en in de cabine en een L_::il betalen; opvallende buis op het dak. De 3218 heeft een gedeelte lijk opendraaibare zijruit; - de bovenleidingportalcn tussen Heemstede en Voorhout worden vervangen, Hlm is al betijdens zijn anti-blokkeerproefritten(blz . 172) 2876 zeepsproe i ers( l) had; -"7-.b:_andeld; - DE3 140 eind okt./nov. in Lw was om ontroestings ritten te rijden op Lw- Stavoren; sedert 15/10 DE3 - en met kleine defecten in de wpl Feijenoord behandeld kunnen worden; - de halte Schiedam Nieuwland een metamorfose tot station ondergaat, met o.m. een tunnel t.b.v , kruisen met RE.r - lijn l; - Weesp daarentegen op 26/11 het 22e P+R- station werd; - het goede nieuws voor 1985 van NS komt : tariefsye~la~ing van 2~% per 1/4 ! Wph Tilburg Helaas kan door omstandigheden deze maand geen uitgebr eid nieuws uit de wph Tb worden gegeven. Gemeld kan wel worden, dat de 1310 na proefritten op 23+29/10 en 19/ll eind november is afgeleverd en dat de 1306 en 1634 nog vóór de Kerst op de baan komen. · Enkele schadegevall en Op 3ö7lo kwain-de 620 in Borne in zijdelingse aanrtjding met de 2233, De J208 strandde op 12/11 met een warm l~Gr in Bergen op Zoom(tr.4692). De 1784 werd op 10/11 in Breda door voetbalgm1~rs systematisch gesloopt. Op 30/11 raakten de 442?896 en 923 aan de daken beschadigd toen zij als tr.9716 in Voorburg door een damwand in de takels van een hijskraan geraakt werden. Op 5/12 r eed een vrachtaut o tegen de zijkant van tr. 549 in Nunspeet. De B+BDk 722, 324+326 rao.kten ao.n zijkant en koppen meer en minder zwaar beschadigd. Op 7/12 kwamen-zij van Zl naar Hlm. Chaotische toestanden ontstonden op 12/11 toen een vrachtauto tussen Houten en Culemborg de bovenleiding naar beneden haalde ? overweg en beveiliging beschadigend. Een zeer slechte dag voor vooral de noord oostverbindingen was 16/11. Doordat in de nacht loc 2518 met een werktrein overbufferde, was het spoor Putten- Hard8rwijk 1 s - morgens versperd . ' s - Middags bleef tussen Woerden en Oudewater stel 719 als 20540 staan met een bijna gebroken as; pas 's - nacht s kon het stel m. b .v . lorries worden af[_;"evoercl. Tezelfdertijd vonden in Hilversum twee gasontploffingen plaats? wao.rdoor o . m. alle telefoons en een ttjdlang de sporen buiten dienst waren. In Weesp bleef daarop tr.1657 met een defecte loc 1159 staan, Ook het gebruikelijke nieuws van wph Haarlem kunnen wij pas in het vol gende nummer geven.
- 213 BERICHTEN UIT BELGIB N.M.B.S . Ter gelegenheid van 150 jaar Belgische spoorwegen vinden er in 1985 vele · evenementen plaats. De gegevens hieronder kunnen nog gewijz igd of aangevuld worden. Tentoonstellingen~ 4/5-2/6: spoorwegtentoonstelling 'Aspecten van een dagelijkse realiteit' in het Paleis voor Schone Kuns ten, Brussel ; op 4 en 5/5 voorverkoop van 4 nieuwe postzegelsi 4/5 -26/5:'150 jaar technische evolutie' in station Brussel Centraal; mei~ tentoonstelling oud treinmateriaal in station Brussel Noord . 1J?CEo!r~iE_eE_ zullen in vele stations worden opges teld tussen eind mei en eind oktober. Qp~ndeurdagen stations : 31/5-1/6 Hasselt en Bergen, 7/6-8/6 Charleroi Zuid; 8/6 .Antwerpen Centraal ; 976-10/6 Namen; 22/6-23/6 Luik Guillemins 1 8/9-9/9 Brussel Zuid ; 28/9 -2 9/9 Gent St-Pieters; ook in werkplaatsen zijn opendeurdagen voorzien(data volgen nog) ~ .Q.p~ie~ria~ 3>9_0E_ljJn1_ 5/5 gratis reizen op de lijn Brussel-Mechelen , Stoomtreinritten: type 12 of 29 : 11/5-12/5 Brussel -Mechelen ; 18/5-19/5-25/5-26/5 idem; 1(6 Aarschot - Hasselt ; 9/6 Jemeppe s . S. -Namen- Flémalle i 22/6 Luik G. ··Flémalle-Seraing ; 6/7 - 7/7 Vervi ers -Spa ; 14/7 Trois Fonts - Vielsalm- Gouvy; 21/7 Bastenaken-- Librarnont i 10/8-11/8 Kortrijk-Ieperï 24/8-25/8 Dinant-Namen ; 21/9 La Louvière Z.-Charleroi; 28/9-29/9 Gent St. -P~- Kortrijk. Ritten met de eerste electrische_ trein (bouwjaar 1935): 6/5-11/5-12/5-18/5-19/5--25/52675 Brussel -Mechelen, 176 Bergen-St . - Ghislain ; 8/6 Luttre - Charleroi-Chátelet , 16/6 Aarlen-Marloie ~ 6/7-7/7 Knokke - Brugge; 13/7-14/7 Blankenberge-Brugge ; 20/7-21/7 Oostende-Brugge ; 24/8 - 25/ 8 Leuven-Aarschot ; 14/9 idem; 15/9 Leuven-Mè chelen ; 28/9- 29/9 Mechelen- Gent St.-P. ; 12/9-13/9 Aarlen-Luxemburg , 18/9- 19/9 Luik G. -Verviers C. '50 jaar reizigersvervoer' i deel I en II worden uitgegeven door KBVVS en GTF. In deel I worden de grote mijlpalen in de evoluti e van het materieel vanaf 1926 beschouwd en de principes van de samenstelling van de nummeringen verklaard. Voorts wordt zeer gedetailleerd ingegaan op de vormgeving van de moderne reizigersrijtuigen. Ook worden de gro te constructiebedrtjven beschreven, dit in 320 blz. met 350 foto's en tekeningen. Deel II bestaat voornamelijk uit een uitgebreid overzicht en beschrijving van het NMBS materieel op draaistellen en in metaaluitvoering c 450 blz. , ruim 500 foto's, 220 materiaalplannen . Beide werken kunnen niet afzonderlijk worden aangeschaft . Intekening kan plaatsvinden tot 1-2-1985, de prijs is 1775 Fr + verzendkosten ; daarna is de prijs 1990 Fr. De oplage is beperkt. Inlichtingen en bestellingen bij de heer G.Close 9 rue G.Bernard, 17 , 4050 Esneus 9 België. N. M.V.B. De NMVB viert in 1985 zijn eeuwfeest. Zoals reeds meegedeeld, zal er dan ook een stoomtram rijden. De data zijn nog niet bekend, doch wij vernamen dat dit beperkt zal bltjven tot één rit aan de kust en één rit in Henegouwen , Hene_go~ Tijdens de s ctooldagen rijden er 3 trams op lijn 87 en 1 op 88, zodat op het traject rond La Louvière een±lO-minutendienst wordt gereden met lijnen 30, 80 en 87/88, Het rijdend onderstation A+B 89704 ging van Bracquegnies naar La Louvière , depot. M.I . V.A. -__ANTWERPEN (Uit 1 t Vosske van december 1984) Lijn 24 werd m.i .v. 7/11 verlengd van Silsburg n~ar de Manebruggestraat . Rood geschilderd werd in november PCC 2056, Ex-MIVB-?uss~ uit C. W.: in okt.: 430,437,439,444; in nov. 442,446,449,452, M.I.V.B. - BRUSSEL Aktie 'SHOPPING' _ Ingevolge de eindejaarsfeesten i s er op zaterdagen een grotere toeloop van reizigers , die gaan winkelen , Hierdoor wordt een aantal tramlijnen uit gebaat met groter materie el op 1/12 , 22/12 en 29/12 t met 7900-en rijden lijnen 19, 32 (i.p.v. 7800-en) en 101 (i.p . v , 7000-en) ; lijn 58 rijdt met 7700 - en i.p.v. 7000- en ; l ijnen 23 en 62 met 7800- en i. p .v. 7000- en ( op lijn 62 rijdt het 1,,./oluwe - aandeel met 7000-en) . Autobus : Einde november werd gel ede bus 8801 afg eleverd , ;I~~i}fer~ !9~3L12~i In 1983 zijn er minder reizigers vervoerd dan in 1932; geschat wordt dat het v ervo er in 1984 183 ,4 milj oen reiziger s zal zijn (in 1983 190 miljoen), dat is een daling van 3,5 t.h. De oorzaken zouden zijn de economische recessie , de verhoging van de tarieven en de toeneming van de motorisering. In januari wordt weer een tariefsverhoging voor de intercommunale bedrijven van 6,2 t.h. verwacht . Jubileumviering Ook de MIVB feest in 1985 ~ onder deze vorm bestaat het bedrijf dan 30 jaar. Op -zondag 21 juli zal in de Koningsstraat e en grote tramoptocht plaatsvinden met wagens van verschill ende bedrijven, zelfrijdend of op wagens vervoerd. S.T.I.C. - CHARLEROI Tussen de sporen op station Beaux-Arts is het tramstel 310 + 12 opgesteld .
- belgië -
- 214 -
M.I. V.G. - GENT ~rolleybussen Om de betrokken bewoners informatie - te verschaffen werd er over de be staande plannen een info-bijeenkomst georganiseerd De verkeersstructuur van de as Dampoort-centrum moet gewijzigd worden, waarbij gedacht wordt aan de ombouw van de St .Jori sbrug. Gedacht wordt aan vrije banen voor de bussen en eenrichtingstraten (enige straten zijn zeer smal). De ingrijpende werken vangen december 1985 aan, zullen 1} jaar in beslag nemen en 60 miljoen fr. kosten. CVP- tramplan De werkgroep Verkeer van de Christelijke Volkspartij, arrondissement Gent Eeklo heeft een nota opgesteld met een globale visie over het openbaar vervoer. Hierbij wordt uitgegaan van een sneltram rond de Gentse stadskuip via de huidige ringlaan. De bestaande lijnen worden dan als penetrerende lijnen in het stadscentrum beschouwdi naar de randgemeenten toe worden stations gecreëerd om de regio - reizigers op te vangrn. Op korte termijn wordt voorgeste ld tramlijn 10 te herwaarderen door uitbreiding langs de Nieuwe Wandelweg en Einde Were; dit is ook de lijn voor een snelle verbinding tussen Wondelgem- Evergem en St -Pieters. Lijn 10 kan met lijn 4 samensmelten, waardoor een ringlijn ontstaat. Lijn 1 dient met gelede trams te rijden onder het St. - Pietersstation door naar Zwijnaarde, Gestichtstraat ; lijn 21 moet door naar Melle -Leeuw en eventuee l tot in Melle of Heusden en dat verbinden via St--Pieter met het vroegere vliegveld van Sint-Denijs - Westrem . De route van de ring- sneltram zou moeten zijn ; MartelaarslaanEinde Were - Nieuwe Wandeliri.g--Begijnhoflaan-Blaisantvest-Neuseplein-r:Iuidelaan-Dok Noord en Zuid-Dampoort-Kasteellaan--Heirnislaan-Vlaamse Kaai -Sint - Lievenslaan-Citadel l aanChaTles de Kerkhovelaan-IJzerl aan -Godshuizenlaan - Martelaarslaan. Directeur-Generaal Roosen van de MIVG vindt vele punten uit het plan toe te juichen, doch heeft twijfels over de ringlijn, daar dit niet in een grote behoefte voorziet. Enige dagen voordat dit plan openbaar werd gemaakt lanceerde prof. Anselin zijn ideeên over de toekomst van het Gentse openbaar vervoer (Anselin is directeur van het semi-narie voor survey en ruimtelijke ordening van de Gentse Rijksuni versi tei t) . Hij is van mening, dat de noord-zuid - as, van Evergem tot Zwijnaarde, absol uut in een eigen bedding moet lopen om te kunnen beantwoorden aan de eisen snelheid en comfort, waarbij gedacht moet worden aan boven- en ondergrondse tracé's. Korenmarkt en Veldstraat vormen nu grote struikelblokken en de Leie _l~~ ~aar in de buurt. ANDORRA -Ando~ra-Escatron
BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN
Op deze mijnspoorlijn zijn vanaf 1- 8- 1984 de stoomlocomotieven vervangen door diesellocs van de RENFE , (ChdFRég&Urb.185; 1984-V) AUSTRALIE Adelaide Voor een bedrag van A$ 5,5 krijgen 21 trams een revisie om weer 10 jaar mee te kunnen. (MT 12/84) DUITSLMD ( rl'jn Op 1-1 0- 1984 werd S- Bahn S 2 weer van Gcsundbrunnen naar Frohnau verlengd km)i de DR gaf het op Oostberlijns gebied liggende station Wollankstrasse een grote opknapbeurt (uiteraard op kosten van de BVG) i op dit station doet DR- personee l dienst. Van de Krefelder Hafenbahn is een tweede Jung--di ese lloc overgenomen, di e het nummer 5074 zal krijgen. Als prototype voor het nieuwe S- Bahn- materieel wil men in 1986 een 8- wagentrein ( 'Vollzug 1 ) bestellen , waarbij de kleinste eenheid een 1Viertelzug1 (met 2 stuurstanden) zal zijn. Daarna worden eerst 15 Vollzüge besteld,(BVBll/84) .Essen N. a.v . vele protes ten is besloten lijn 109 naar Frohnhausen voorlopig niet door bussen te vervangen. •reneinde ook op de normaalsporige Stadtbahnlijnen met een oude tram te kunnen rijden, wordt door Essen en Mühlheim samen van Karlsruhe een tram over(B S. 6/84) genomen, die u.i tgebreid verbouwd zal moeten worden . Duisburg I .v. m. wijzigingen tengevolge v~n de Stadtbahn aanleg zal het traject Lchmbruckmuseum-Hbf worden stilgelegd en de lijnen 79 en 99(zie hierna) via König-Heinrich -Platz naar Hbf gaan rijden. Lijn 909 wordt dan in 2 lijnen gesplitst i 99 Duisburg HbfKesselsberg en 903 Dins l 2.ken-ffûttenheim; lijn 904 wordt ingekort tot Laar-Grunewald . Heidelb~~ (zie blz ,176) Bij de werkplaatsbrand gingen de 6- assige gelede trams 216 en 224 volledig verloren 9 de 8 - asser 204 en de 6-asser 242 werden voor een groot deel vernield Het gevolg van het verdwijnen van de werkplaatscapo.citeit en het verlies van 4 trams heeft tot gevolg, dat verschillende ritten met bussen gereden moeten worden. Grote revisies en herstellingen vonden al plaats bij het bedrijf van :Mannheim. Van Bielefeld zijn 2 8- assige Stadtbahnwagens geleend; voorts zijn er nu 8 i.p . v. 4 nieuwe wagens besteld. (BS 6/ 84 en SV ll/12-84) Kiel (zie blz.196) Haar de VVM ging ook mw 244 9 naar Bad Oyenhausen in tegenstelling
• - dui tsland -
- 215 -
tot het vorige bericht mws 251 en 263 , De stad Kiel wil zelf de mws 243 en 252 en de werkwagen 353 behouden . Als opheffingsdatum wordt thans 4 (i.p.v. 5) me i 1985 genoemd. vanaf 30- 9- 1984 werd het traject door de Bergstrasse opgeheven en de tram verlegd via de omleidingsroute F.ggerst edtstrasse- Brunswiker Strasse . (BS 6/84) München Lijn 28 (blz.176) reed slechts V8Jl 17 tot 21 september; we gens personeel- en materieelgebrek moest de lijn weer worden opgeheven , (BS 6/84) _würzburg Van Stuttgart werd de 2-assigo loc 2025 overgenomen voor werkdoeleinden , (SV) D.D.R. ËërÏÏJn Vanaf 1- 10-1984 is een spitslijn 88 ingesteld tussen Betriebshof Nalepastrasse en Bf Schöneweid e via Edisonstr. - Brückenstr,-Schnellerstr. en Sterndamm ; de lengte i s slechts 1,9 km, de rijtijd 7 1 , .Us proef is nu ook een Rekotramstel in de nieuwe kleur roodoranje-crème geschilderd: 217 083+267 049+059, In september werd na herstel de historische bijwagen 1420 (GBS 9 1920) in gebruik genomen. Mw 3493 werd na restauratie in november tentoongesteld, dit betreft een wagen type TM36 in BVG - Ost uitvoering. Het ligt in de bedoeling, dat in 1992 het gehe l e tramwagen park uit 'l'atra' s bestaat , Volgend jaar zullen weer 27 thyristormotorwagens geleverd worden, de 12 reeds aanwezige blijken tot een grote energiebesparing te l eiden . Vanaf 1987 zullen motor- en bijwagens type T6A2/B6A2 geleverd worden; dit zijn 6- assige gelede trams met een capaciteit van 360 zit-+ staanplaatsen. De eerste ex-Leipzig KT4D - mw 1306 werd 219 , 318. Het nieuwe traject naar Hohenschönhausen moet op 21 - 12-1984 in gebruik genomen worden. Lijnen 63 en 70 worden dan verl engd van de Gehrenseestrasse naar Zingster Strasse . Het nieuwe traject in de noordelijke Rhinstr. on de ooste l ijke Leninallee evenals de nieuwe remise Marzahn worden op 2-1-1 985 in gebruik genomen. Lijn 6 rijdt dan tussen Betriebs hof Marzahn en Langenbeckstr. via Leninallee en lijn 10 tussen Marzahn en Betri ebs-hof Weiss ensee via Allee der Kosmonauten-Rhinstr. - Suermondtstr . Doordat besloten is de woningbouw in Marzahn en Hohenschönhausen te versnellen, is nu ook een nieuw plan voor tramaanleg uitgewerkt. I n 1986 zal een nieuwe lijn 5 geopend worden tussen Gehrenseestr. en Langenbeckstr. en wordt lijn 24E ingeste ld tussen remise Weissensee en Hackescher Markt, terwijl lijnen 12 en 18 verlengd worden naar Ahrensfelde en lijn 28 een routewijziging zal ondergaan naar Zingster Str. 9 in 1987 wordt een ni euwe lijn 74 ingesteld van Hohenschönhauscn IV naar remise Weissensee, wordt lijn 10 verlengd naar Hohenschönhausen IV en ondergaat lijn 70 een routewijziging, ook daarheen, Thans reeds is de netlangte 158 km, de komende jaren wordt hieraan 13,5 km toegevoegd. (BVB 11/84) Cottbus Op 2-10-1984 werd lijn 4 over circa 3 km verlengd over het eerste deel van een nieuw traject naar Saspow en wel van Bonnaskenplatz tot Schmellwitz , SchmellwitzerWeg. Dresden Op het ni euwe, voorlopig 4,9 km l ange traject in Gorbitz (blz . 177) rijdt een pendellijn 42 vanaf Wölfnitzg de Tatra 2-richting bw tussen 2 normale Tatra's, (BS6/84) EGYPTE Alex~drië Op lijn 12 doen nog steeds 2 van de 4 beschikbare dubbeldekmotorwagens dienst, Op de Ramleh-lijn rijdt nu ook een lijn 6. De verbindingsboog bij San Stefano is verwijderd. In de stad rijden over bestaande routes nu ook lijnen 13,14,15 , 16 . Er zijn nu 30 nieuwe Japanse trams in dienst : tweelingstellen nrs 101/102 e.v.; buiten deze rijden nog slechts de ex-Kopenhaagse gel ede trams op het stadsnet. _ç_ai~o In november werd een aantal waarnemingen verricht, die wij hierna vermelden : het materieel bestaat thnns slechts uit Japanse trams en de Japanse trams, die in licensie in Egypte werden gebouwd. Er i s een nieuw traject (lijn 7) van Shubra naar het hoofdstati on evenwijdig aan de spoorlijn naar Alexandrië en vanaf eerstgenoemd punt ook een nieuw traject (lijnen 12 en 14) richt i ng Nataria met een l ange tunnel onder de spoorlijn door. Ramses Sq . is nu tramloos i.v.m. metrowerkzaamheden. De tramlijn tot El Tahrir i s ingekort tot Midan El Falnki ; hierdoor zijn i n het centrum ges cheiden netten ontstaan (in het noorden is een v erbinding via l ijnen 12 en 14) . Vanaf Abdel Rish is de tram (lijnen 1 en 10) verlengd naar een station van de Helwan spoorweg met gelijktijdige inkorting· van de trein. Lijn 35 is opgeheven tussen Darassa en El Nasr. Vanaf de El Khali g El Nasr takt een nieuw gebouwde lijn a f in zuidwestelijke richting. Voorts zijn vele lijnnummers gewijzigd , Heliopolis Het traject van bovengenoemde lijn 35 ( Cairo) is weer i n bedrijf als onderdeel van de tram van Heliopolis . De zuidelijke verbinding Cairo - Heliopolis is verder naar het zuiden verl egd, dit schijnt te maken te hebben met de moord op Sadat . HONGARIJE Boedé~.pest Ook lijnen 10 en 41 rijden nu met Tatra' s 9 zodat de oudste trams verdwenen zijn. ITALIE Napels Op za - middag rijden lijnen 2 en 2/ niet, op zondagen 2, 2/ en 29/ niet.
- buitenland -
- 216 -
MALEIS IE Kuala Lumpur Een sneltramlijn van 18! km lengte wordt aangelegd tussen People's Park en Sen tul Pasar i gepland is een net van 52! km langte. Door BN/ACEC zullen 27 gelede wagens worden geleverd. (MT 12/84 ) OOSTENRIJK Gräz-Uit Wuppertal arrive erde op 28 september mw 3812. In volgorde van aankomst worden -deze 8- assers 551-555 genummerd (3820 wordt dus 554, zie blz.178); de 4- assige gelede trams worden 572-575. Nadat de mws 209 en 244 op lijn 5 frontaal met e lkaar in botsing waren gekomen, werden zij in augustus afgevoerd . Ook in augustus werden . gesloopt 233, 338B ,340B en slijpwagen 135, in oktober 237,241 en 320B. (BS6,Schv.akt.12) Innsbruck De van de Stubaitalbahn afkomstige goederenwagens kregen een 2 voor het nummer en zijn zodoende ondergebracht in de serie 224 .•• 236. De ongenummerde wagens kregen ook een nummer: de sneeuwschuiver werd 200 en de bovenl eidingwagen 237, I.v.m. het toegenomen vervoer zal de frequentie op de Stubaitalbabn in 1985 35' worden.(BS) SPANJE Alicante-Denia Door MAN zijn voor deze lijn nieuwe autorails afge l ev erd ; de huidige Billard- wagens zullen worden verkocht aan Mali . (ChdFR.ég&Urb . 185il984-V) Barcelona Het spoor van de Tibidabo-tram wordt thans vernieuwd ; naar de remise van deze lijn zijn ook paardetramwagen 2 en mr. 547 overgebracht. Het onderste gedee lte van de funiculaire van de Montjuic ·is na vernieuwing op 17 juli weer in gebruik genomen. TSJE~HOSLOWAKIJE Praag Metrolijn C werd op 7- 11- 1984 v erlengd van Soko lovska naar Fucikova. (MT 12/84) U.S.A, Orl~do Met Matra-Sofr etu (Frankrijk) werd een contract gesloten voor aanleg en expl ~it a tie van een metrolijn van het VAL-type op een 13 km traject van het 'International Drive' centrum naar het attractiepark 1Sea World ' (Disney World) i het ligt in de bedoeling dat deze lijn l a ter verlengd wordt naar het handelscentrum en naar de luchthaven, waardoor de totale l engt e 50 km wordt. (ChdFRégd:Urb. 185 ; 1984-V) Philadelphia Voor oen historisch rapid-transit - treinstel zijn beschikbaar de gerestaur eerde 1 en de Broad Streetwagens 55,166,200,1020 en 1025 , Voorts zijn aanwezig de vooroorlogse museumwagens Brill 14 ,23,39,51,70,94,124,126 , 140 î Pressed Steel 178 , 182, 197 ; Bridge 1007,1009 ,1018 en 1023. (MT 12/84 ) ZWITSERLAND :!\.B Appenz eller Bahn Het station Appenzell wordt opnieuw ingedee ld. De door het .emplacement lop ende overweg ( scheiding tussen h et AB en het SGA gedeelte) wordt v ervangen door oen ongel ijkvloers e kruising. AOMC Aigle- Oll on-Mon~~hamp El. Het ex-BLT -materieel is bestemd voor de hel e TPCgroep . De motorrijtuigen komen in dienst bij AOMC en CEV, de s tuurrijtuigen bij ASD. ~sp~jgle-Le Sépey - Les Di abl erets Door inspanning van kant on en gemeenten. blijft de lijn behouden zonder bondssteun. Er wo rden vier ni euwe motorrijtui gen be steld, die met ex--BLT - s tuurrijtuigen gaan rijden . Basel Aan de gr ote raad i s voorgesteld voor 37,09 mio 26 Be4/4 47 7-502 t e bestellen en voor nog eens 1 , 5 mio 11 s tuks 457 - 476 op Simat i c t e verbouwen. De nieuwe rijtuigen komen vrijwel zeker van SWP-SIG , BLT Baselland Transport Op lijn 10 r ijden weer gewoon 101-115 en op lijn 11 de 201-230 , Van de vo;r"""ïijn ~bes t emde 231 - 266 rijden 239 - 243 en 252 - 256 nog bij BVB op (BLT) lijn 14. I n ruil daarvoor doen BVB B 1416-1423 in ,3-rocne kleur diens t op lijn i 7, Daar worden wegens gr ot e drukte combinat i es van 3x Be4/6 of 2x Be4/6 + 2x B inge zet. BEB Be2/4 13 rijdt histori sche ritten naar Rodersdorf. BT Bo densee-Toggenbu~ De BDe4/ 4 50 en ABt 150 zijn na 3,2 mio km (bouwjaar 1960) mechanisch en ele ct risch gerenoveerd en verbeterd. EBT E}runent al -Burgdorf -Thun groep Vermeld di ent nog te worden, dat in 1981 Bt 330 en B 530 zijn afgevoerd. De laatste was trouwens ook al in 1974 afgevoerd gemeld. Genève SWP-SIG h ebben een variant van de VBZ 2000 aangeboden, eni gs zins beneden de ACMV prijs . Toch acht ACMV zich voor 951~ zeker van de order . MO Harti~ - Orsières Bt 31 wordt ten gevolge van een ongeval afgevoerd. Neuchatel Beste l d worden 2 pendeltreinen Be4/4 505 -506 + Bt 555 - 556, SZB/VBW (S olothurn-BernLBern- Worb} De kantons Bern en Solo thurn hebben met de fusie dezer bedrijven ingestemd. He t publi ek mag een naam bedenken voor de voorlopig als RBS aange~uide col!:b~nat i e. . __ f Adl · $W. l ge _ end. SZU Sihlta l-Zuri ch-Uetli berg Op 24/10 werd het nieuwe en zë?er scfiitleren~~ stati on \v'SB Wynen-und Suhrentalb~hnen Be4/4 6 is verbouwd tot De4/4 6 in rode kleur. .
