28(t jaargang. tram bus trein metro-

28(t jaargang NR . 329 OKTOBER

tram

bus

trein

1985

metro-.

maandblad gewijd aan het stads-.streek-en spoorwegvervoer uitqeqeven in samenwerkin9 met de Nederlandse Vereniqin9 van Belanqslellenden in het Spoor-en lrarrweqwezen

HET OPENBAAR VERVOER

=------------=----=-

Nr . 329 - OKTOBER 1985 redactie:

contact n.v.b.s. g contact a.d.v.: administratie:

p.h.kiers van tuyll van serooskerkenweg 28'' 1076 JL amsterdam telefoon (020) 71 92 63 j. h. stork k.h .m. derks p.h. kiers

abonnementsgeld f 13,-- per jaar (buiten Benel ux J20; -- per jaar)

1 1

: :

postrekening 133100 t . n . v. "Het Openbaar Vervoer"

losse nummers f 2,50 (incl. verzendkosten) 1r ======================================== == ='===================== ==================== INHOUI60PGAVE blz. 1. Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam • . . . . . , , • . . . . . . • . . . . .163--165 2. Haagse Tramweg Maatschappij . • . • , • . . . . . . . • . . • • • • . • • • 166-168 3, Rotterdamse Elektrische Tram . • . • . . . . •. . . • . • . . . . . . . ,169-171 4, Vereni gd Streekvervoer Westnederla.nd . , . . . . . . . . . . . • , • , . , . • 168 5. Nederlandse Spoorwegen • . . • . . • , . , • . . . . . . . . . . , . , . • 17;1,. 176 6. Stoomtram Hoorn-Medemblik . • • , • • • . . • , • . • • • . • • . • . • • . , 172 7, Rijdend Trammuseum Hellevoet sluis • . • • . . . . . • , . . • . . • . • . • •. 172 8. Gooische Stoomtram. • . . . . . • . . . . . • . . • . . • • • . . , . . . . . 172 9, Gemeentelijk Vervoerbedrijf Groningen . . • • • • . • . . . • . . . • . , . . . . 173 10. Verenigde Autobus Diensten • • • • • • • • • . . . . . . • . , • . . • . • • . 172 ll. Ministerie~ begroting,nachtbussen,landelijke gebieden e.a ••• ; • . • • . • • • 172 12 . Berichten uit België (MIVB, MIVG, N}'.IVB, Rij maar an ... ) . . . • . . . • • • •• 180 13, Berichten uit o.ndere lMden • . • • . • • . . • • . • • • . • • • • • • • • 177-180

-.-.-.- .-.-.-.-.-. -.-.-. -.-.- .-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.- .-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.- .-

NIEUWSGAARDERS Uw berichten voor het november-nr. hebben wij graag in huis op 16 nov. ABONNEMENTSGELD 1985 De abonnees met de volgende nummers betaalden nog steeds niet: (evt . le letter achternaam vermeld) 467,1467,1790, 2281,2675, 4954,9016(w) ,9072(s) , 9117,9243(W),9359,9569(dD) 1 97,i2 (H). Voorts dienen nog 4 abonnees te betalen, van wie het abonnement niet per 1/1 ingaat ~ 9342(juli) , 9854(moi),9876(sept.),9881(juli). ABONllJ:EM~TSGELD 1986 De eerste abonnementsgelden voor het nieuwe jaar kwamen al bij ons binnen. Ter vergemakkelijking van onze administrat ie kunt U nu al betalen! weer fl3, - · ADVERTENTIE 11.1\NGEBODEN : model treinen HC, , wagens en locomotieven, veelal in nieuw-sta.at. Voornamelijk Fleischmann en Roco. Inlichtingen. (070) - 631845. WIJ ONTVING EN "De Autobusdi enst-H.T.M. in de Tweede Wereldo orlog; de donkerste jaren van busvervoer 1939-Ï-9-4b''-, samengêsteld en gesêhreven.. do-Ör Bart M. Rijnhout (H. T.M. -chauffeur), een uitgave van "Het Autobusni euws " , informatiemag2.zine H. T . M. en "De Brommer", periodiek van het Haags Bus Museum. Het boek geeft e0n complete, zeer gedocumenteerde geschie denis van deze periode, met 125 vaak ze er bijzondere foto 1 s 1 tekeningen en documenten. Prijs: fl5,- + f4,25 porto= fl9,25; over te maken op postgiro 4141521 t.n.v. Stichting Hangs Bus Museum in Leiden, onder vermelding van "bus 40/ 1l5 " . "Uit de geschiedenis van de Rotterdamse Stoomtram 2" door C.M.Koster . H.v . d.Nost en H. Ontrop hebben de krante-artikelen van de heer Koster opnieuw gerangschikt, zo nodig aangevuld en van beeldmateriao.l voorzi en. Door het succes van het eerste deel kon gelukkig ook dit tweede deel verschijnen mo t vele verhalen met al lerl ei aspecten vnn de RTM-trams. Geschreven wordt over de hongerwinter, over voedselt ransporten en oud-per-· soneelleden vertell en hun belevenissen , Buiten deze Koster-verhalen wordt nog aan-dacht besteed aan de laatste RTN-rit per tram en aan het Rijdend Tramrnuseum He llevoetsluis. Het is een boek van Uitgeverij Pirola, de prijs bedraagt f 29 1 50. "De 's-Gravelandsche Pao.rdetram 11 door W.I.fugel Alles wat maar over deze tram te vermelden is, vindt U in dit boek terug 1 met beschrijving van de tijd van de paardetro.m in het Gooi 1 de oorzaken van aanleg van de lijn en van de opheffing. Veel foto's met en zonder tram verduidelijken het boek. Uitgeverij Pirola 1 prijs f 29,50 (1 20 bladzijden! ). KNOB-studiedag "SPOORWEGr.IO:.JUViEtîTEN Dî NEDERLJ'J-JD" op l!',- 12 - 1985 in Gouda; prijs f35, - • Een studiedag over documentatie, behoud en her gebruik van spoorwegmonurnenteni inlichtingen~ I
,=-=------------------ , :

, :

g v b

:

- 163 -

, lilllstelveenltjn : Op 2 oktober gaf de gemeenteraad van Amstelveen goedkeuring '=====================' om de voorgestelde raillijnen aan te leggen, a l was dit met de kleinste meerderheid (17 tegen 16 stemmen) " Het ligt in de bedoeling, dat in 1990 de eerste tram zal rtjden. Binnenkort zal een voorstel aan de Amsterdamse gemeenteraad worden voorgelegd. Daarna y,ordt er een bes luit genomen over het ma.t erieel type. Voor de zgn. tunneltram zijn de ontwerpen gemaakt voor 2,65 m breed materieel, hetgeen dus betekent , dat daarmee in het algemeen niet over het huidige tramnet gereden kan worden. Wel zal dit materi eel gebruikt kunnen worden op een eventueel net in Noord , dat thans wordt ontworpen met lijnen naar o . a . Purmerend en Zaandam , Hiervan uitgaande , is de gedachte om het huidige metromaterieel, wanneer het aan vervanging toe is, op t e laten volgen door dat 2,65 m materieel, zo gek nog niet . In Zuidoost zouden deze wagens don af kunnen dal en to t straatniveau en zo, veel beter dan thans het geval is , deze wtjken kunnen ont s luit en. Hierdoor kunnen busaanvoerlijnen vervallen en wordt tegemoetgekomen aan de bezwaren tegen 'eenzame, lugubere' stations . De acties, die "Het Parool" onderne emt t egen de voorstellen van B & W hebben in feite geen vervoerstechnische, doch slechts een po liti eke achtergrond ~ wethouder Van der Vlis belachelijk maken met onjuiste, ondeskundige en onvolledige voorlichting. Met een goede vertrekbehe ersing en het inzetten van VIC's als conducteur ~p het Amstelveense/Buitenve lderts e traject, moet het mogeltjk zijn de metro, tunneltram en lijn 5 samen in een goed lopende di enstregeling te passen (in Stockholm is kortgel eden ook een voorstel gedaan een nieuwe sneltramlijn door een deel metrotunnel te voeren). Grote personeelproblemen Vorige maand meldden wtj, dat de wint erdienstrege ling ni et voll edig kon worden uitgevoerd wegens personeelgebrek, v eroorzaakt door zich ziek meldende bes tuurders. Nadat wegens openlijke klachten vanuit het personeel hierover bericht en in dagbladen waren verschenen, ri ep het GVB wagenbestuurders en VIC 's met rijbevoegdheid op 9 zich vrtjwillig te melden voor overwerk ( de VIC 's kunnen zo hun diensttijd verl engen van 32 tot 38 uur per week ) . Bovendien heeft het GVB een aantal tourwagenchauffeurs geleend. De WOVAA schreef begin oktober in een adres aan de gemoentera.o.d onder meer, dat het GVB niet meer behoorlijk functioneert en dat daar niet voldoende capabele mensen werken; het bedrtjf is niet meer i n stuat goede plannen voor de toekomst uit te werken en in het heden de dienst naar behoren uit te voeren. Op vrijdag 11 oktob er brak om circa 21.00 uur bij het trrunpersone el een wilde staking uit, waarbij a lle trams , behalve één wagen van lijn 5, inrukten . Vel e gri ev en van het personeel kwamen naar buiten, waarbij natuurltjk ook een aant al ongefundeerde . Besprekingen met de vakbonden enige dagen l ater hadden tot gevolg, dat het hierboven genoemde overwer k en inhuren van chauffeurs voorlopi g gec ontinueerd mag worden, maar dat geen personeel met rijbevoegdheid (niet bestuurder) ingezet mag worden. Als een der grootste misstanden ziet het personee l het onbegrip op het hoofdkantoor voor de problemen i n hun werk, zoals mentaal alle en op de wagen met vernielers en zakkenrollers achter zich (in het midden gelat en of di t wel zo vaak voorkomt) en bovendien de hinder van het particuli er e verkeer, ook op de zgn. vrtje banen . Hierbij komt, dat het door de vele zieken, bijna onmogelijk j_s een vrtje dag op te nemen. Een feit is, dat men bij het ouder wo rden de onregelmatige di ens ten vaak a ls steeds hinderlijker ervaart en dat velen niet beseft hebben, dat het wonen ver van het werk (bijv. in Lelystad) tot gevol 6 heeft, dat men er g lang van huis is, van duur privévervoer gebruik moet maken op tijden d~t geen openbaar v ervoer t er beschi kking is en - bij gebroken diensten- men de tussentijd v er van huis moet zien door t e brengen. Het gebrek aan vertrouwen in de directie is niet slechts een intern probleem, maar daar dit zich ook uit in onvers chilligheid t egenover het publi ek 1 dient nu snel zo'n beleid gevo erd te worden, dat de za a k nie t verder escaleert , maar juist verbet ert. Uitbreidingen van het tramnet Buiten de prir~cipe..::beslÜiten- over de aroi.leg van de Iuns t e lve enl ijn en en de uitbreidingen in West (Mercato rpl oi n -Slot ermeorlaan en Bos en Lorrnaerweg), is de tramlijn in Bui tenveldert voorlopi g op een l aag pitj e gezet , in afwachting van een beslissing over de Amstelveenlijn en is bi nnenkort een voorst el te verwachten over vertramming van lijn 15. Tlums hebben B & W ook beslot en lijn 9 te v erlengen naar Di emen (rechtdoor, langs de vaart), dit na overleg met die gemeente en bes lui t en voor t e bereiden over railaanleg tussen Stadi onpl ein en het V.U.-complex en tussen Amst el stati on en de Indische Buurt via Hugo de Vri es laan . Voorts wordt bi nnenkort ger apport eerd over lijnen naar ret tui nbouwgebi ed Sloten en naar Noord. Tenslotte wordt gewer kt aan de Paulus Potter-straat , waarme e lijnen 2 en 5 een sne ll ere route zouden krijgen . a m s t e r dam

- g v b -

- 164 -

VIe's Vandalisme -bestrijdi ng Nadat vanaf half ~pril onder meer door survei llance van de politie i n de bussen in Noord het vandalisme daar verminderd was, werd daarna , begeleid door een publiciteitscampagne, de metro aangepakt . In Noor d werden in principe elke nacht de bus sen van graffiti ontdaan en verni elingen gerepar eerd. Aan het eind van het j aar zal een spe ci a l e GVB- ploeg i n de bussen ter controle gaan meerijden i . p .v. politie, Ook de trams wo rden beter schoongemaakt dan voorheen . Vanaf 9 september kan een be stuurder via de mobilof oon viltstift/spuitbus - bevuilingen opgeven; zo moge lijk wordt de wagen dan zo snel mogelijk aan de standplaats gereinigd . In de pr ac t ijk rijden nog al eens bevuilde wagens de remise uit, o . a . besmeurd in openluchtremise Havenstraat. Voorts stelt een hotel aan de Stadhouderskade zich verantwoordelijk voor het schoonhouden va.neen abri en stelt GVB voor scholen lespaketten samen tegen vnndalisme. Vanaf 21 oktober rijden er op lijn 2 voortdurend VIe's mee (2 per wagen) voor controle, veiligheid en i nformatie. Ander e l ijnen zullen volgen . Er zijn nu 300 vre 1 s in di ens t. Vers chenen zijn een plukfolder over de VIe's in lijn 2 (met tekst in Nederl ands, Arabi scher1 Turks ) ; NON STOP nr , 3~ sept.1985 (op de jeugd geri cht) ; mi ni - dienstregeling zui doost sept ,1985 en "abonnement en Amsterdam", de nieuwe uitgave vw september 1985, Besluit B & W over vertrarnrning lijn 15 B & W hebben besloten d"e"""gemeenteraad voor te stellen van lijn 15 over 3 jaar een tram te maken; personeelsproblemen te voorkonen, wi l het GVB voordien gelede bussen inzetten. Ook uver 3 jaar wil men de nieuwe lijnen in West voltooid hebben, w~arbij het plan is 13 via Burg.Röellstraat te leiden, 14 Bos en Lornmerweg-Sloterpl as en 7 door te trekken tot Bos en LomrnerpleiIL Over de buslijnenloop is nog niet alles bekend. Materieel tram 2- assers Instructie reden in septamber H31,H33,H37, in oktober I{31,H33,H39· 467+721 reed voor gezelschappen op 26/9 E::n 18/10 en voor genodi gden bij de officiële opening van. het Rembrandtsplèin n.ls lijn ~· op 25/10. H52 ging over in bezit van de musewnlijn . 3- assers Mw 903 re ed als reclametram op 3/lO (anti-kruisrBketten) en 4/lü(dierendag). Instruct i e reden in oktober 891 en 919 (o p blz.1L1r5 moet 49 1 in sept . 891 zijn). Gelede wagens Kleine revisie kreeg 860(ill di enst 23/9); tussenrevisie 608(5/10) cm blü['2 4/1()J;beide werderi ook geschilderd. Mw 795 kreeg een nieuwe deurbeve iliging: hoger aangebrachte fotocellen, waardoor de onderste helft van do deur nu "dicht" i s. Verhuizingen SV 1 keP.rde op 2 3/9 terug naar re1:1. Lekstraat. Op 26/9 ging 813 naar de Lekstraat; voorts zijn er r egelmat ig kortstondige verhuizingen, o . a"doormateriee.lgebrek. Materi ee l autobus Begin oktober keerde terug van Hainje na herstel de 124 . Garageverdeli ng per 24/lü - 8y Noord l-4 , 6- 43,45 - 51,53 -60,241 - 250,31,~- '531,340-341,545 - 569,585 - 591 , van do geledes rijden 6 à 7 vanuit West, 1 VOO::'.' lijn 8 vanui t Zuid; de 52 is magazijnwagen; Zuid lll-143,150 - 155 1 158,195- 209,253 - 268,295 - 300,337 - 339(van 260 - 268 8 sts in Almere); west 61-110, 144- 149, 157 , 160, 161, 165, 166, 110- 19,-:., 210- 240, 251 , 252, 269- 294, 301- 313, 332 · 33?;",-342-31~4, 598, 599 i de 5 is mat;aziJnwagen; ];nl!a.È_o..:... 156, 159, 162 - 16tf, 167 - 169; §_c!1._ip_h9_l ..!. 3 sts 170- 194; ex- gar . Oost ~ 301 (oud), Diverse bericht en Daar de werkzaamheden biJ de Munt vr ijwel voltooid zijn, rijdt l~jn 75 m. i.v . de nacht 25/ 26 1,ktober via Utrechtsestraat - Rembrandtsplein - Re e;ulicr sbreestrnat" Op de Mi ddenweg tussen Hugo de Vrieslaan ~n Y-ruis l aan wordt thans een vri_je tram/busbaan aangelegd. I.v. m. vertragingen rijdt lijn 8 m. i.v.21/10 richting Zuid tussen 15.30 en 18.00u vi a Weth.Frankeweg- H.de Vrieslaan.xEr rijden d~n 2 pendelbussen (freq . 10') tussen Archimedesweg en Amstelstation via de normale route van lijn 8 ,Xwm..'lf' :28/L02richt. In de Kinkerstraat bij de Ten Katestraat werden op 11/10 voor beide richtingen halte-heuvels aange legd. Ook kwam er oen vrije br..o.n(persrichel)staduit J.i>.Heijestr -'RnKatffitr. Lijnen 65,66 en 67 eindigen m.i.v. 21/10 in Ams telv een weer bij Praam. ye~_.a g~bedie~baarwer~cm de \·1i s~els Insulindew. bij Molukkenstr. ~-tad--in.(1~3/10)(26/9); VrJJheidsl . b)J ,unsteld)Jk (12/remise op 3/10); Berlagebrug/,\.msteld]Jk (12/r emise op 7 /10); Beethovenstr . bij Stadionweg (lijn 5/24 en 5 naar es/remi se) beide op 9/10 , IJveer 31 is i.v.m. onderhoud en aanpassingen de eerst e 3 weken van oktober uit de vaä"rt. Op hetzelfde traj eet vaart eon gTote pont (bij es in fuik Buiksloterwegveer). De Raadscommissie bespreekt op 4 november o . a. de personeelproblemen bij het GVB. ÏrifobusMbstond van 4- 6/10 op de nodclspoorexposi tie i n Brabanthallen in Den }3osch . Wachtwagens Om "gaten" door uitvallende wagens op te kunnen vullen, zijn m.i.v. 23/9 extra wachtwagens i ngede.::.- ld~ per rem./gar. dage lijks 5, waarvan !~ overdag, 1 avond. Het hoogste dienstnummer va11 lijn 12 (zie blz.146) is 14 geworden. Fi_ets~.uizen~zijn-oÖk geplaatst btj ept. lijnen 1,2,9,13-;-17 en Tolhuispont in Noord.

om

- g v b -

- 165 -

Winterdienstregeling autobuslijnen ; m/vr m. i.v. 23/ 9, zat. m.i.v . 28/9, zo m.i.v. 29/9 hoogste zaterdag zondag maandag- vrtjdag max. freq. opm. max. fr . ocht.s_E_:_ middagsp. dnr. opmerki ngen 19-5/ 4 28 8 21- 4/5 11- 8/ 7 10-8/7 15 32-3/4 28- 4 39 ~8 - 6 16- 6/7 18 22-5 20-5/4 30 freq , o. sp. CS - Slv. : 2/3' 12 - 8/7 9- 9 19 12-6 10- 6 14 8- 7/ 8 5- 12 21 16- 5 16-5/4 22 freq. o.sp. CS-Gzv . : 4/3 1 13- 6/5 9- 7/8 22 12- 7/6 13-7/6 17 alleen 9.00- 15 . 00 pendelw ,. ZI).s-Wig) 12 -7/8 8- 10 ,dw l'( 23 16- 5/6 15- 7/8 19 fr.01sp. Osd-Bvt ~ 7' 12 - 9/10 10- 10' 9-8/9 10 26 9-8/7 7- 10 5- 12 28 9- 10 9-10 12 buiten spitsen lage fr. op uiteinden 4- 15 1) 4- 15 30 3- 30 3- 30 4 2- 45 2- 45 31 4- 15 4- 15 8 spitslijn 32 11- 4 10- 4/5 17 fr.tegens_:p. resp. 8/7 en 9/8 met 9, 5 - 12 7-7/8 ~esp .10 lege ritten 33 8-6/ 7 7- 7/6 9 6- 9/8 5-12 6- 10 34 12- 4 11-4/5 17 fr . tegensp . res_l?_, 8 en 9 met 9 resp. 5-12 l_13 lege ritten 35 9- 7/ 6 9- 6/7 12 5- 12 7- 8/7 36 10- 15 10-15 ~3 overdag extra ritten Mwk- Bsm(dw 4,8) 5-30 2) 5- 30 37 5- 10 5-10 5 5- 12 4- 15 38 6- 15 6- 15 6 6- 15 5- 15 39 6-15 6-15 6 in spitsen korte ttjd freq. 71 ' 6- 15 3) 5- 15 4- 20 7 's avonds alleen op verzoek(belbus) 40 4- 20 42 3- 10 3- 10 5 alleen tot 17 . 15 uur 43 1-30 1- 30 2 spitslijn 45 2-30 2-30 4 spitsltjn,in comb . met Enhabo 94,0 . s p.4, 46 2- 10/20 2- 10/20 4 spitslijn, in comb. met 6L L._mi. sp . 6x 47 9-7/8 8-10 17 spitsl . met ritten CS -Wi g (als 22) en 49 6- 13 6-14/13 12 spitslijn L Gzv-CS (als 47) 56 4- 15 4-15 4 4-15 4- 15 9 in spits steeds 8 dw, dw . 9=wachtw. al- 8- 15 59 9- 15 9- 15 4-30 _ (30 (gecombineerde ) 60 10 _( 30 expl. Lijn ~een voor 59 ( 30 ( 30 10 10 9- (30 61 (30 (30 (61 tot 17.30 AI1C-Amst , dan AMC-Verr .St.w. 9-(30 4 62 2-30 2- 30 3 tot 17 . 30 Krn- Holendr . ,dan Krn- Btjl mer st 1- 30 5) 1- 60 _(15 l (gecomb~et 1 dw die v.59 komt.Pr. 60 1 65 14 _(15 (15 6 ) ( 30 14 (15 4 (expl. :11 GVB+3 CN(dw 4,6,14);av. 6 dw(GVBt 4 -( 15 7- ( 30 66 (15 68 8- 15 8- 15 8 8- 15 4- 30 Oym.za+zo l)alleen CPstr-CS, Op uiteinden van de route freq. 45 1 , 2 za 36 kort: 2- 30; dw 6 en 7 alleen Mwk- Bsm (8.45 - 16 . 15 uur ) . 3) zondagavond enige ttjd 6 dw, nrs . 1- 5, 38, 4) gecombi neerde expl. , lijn 61 alleen kort traject 5) alleen korte traject. Op zat. overdag dw 1 , av. dw 2 van lijn 59 . Op zondag ov~rdag dw 1 van CN, avond dw 2 van lijn 8. 6) za ocht. 6 GVB+l CN 1 mi 11+3(dw 2,7,14), avond 5+1 (dw 7), Zo ocht. 6 GVB+l CN "fcïw 5), vroege av . 6+2(dw 5,7), avond 5+1(dw 5) . Hoogste dw.nr ,: 8. M/vr Extra vervoer e . d._ o. sp.: 39 Ex(GEB),39 Ex(Distelw.),ex 47(AMRO ), Hamerstr.l, ~ ,2,, GAK l (T), WW 97 - 61 , 71,72 9 81 ~ av.sp . 18-39, 39 Ex(Di stelw . ) , 62 - 31, Hamerstr.l, 2 , 3,4, GAK l (T), WW 97-63,64,73 1 74 9 82 . Onderstreept=combinatiedienst ; T=Touringcar. Algemene gegevens m/~E t otaal aantal wgs : 301+1T+3 CN(o.sp) 5 289+1T+3 CN(mi.sp). Lijnverdeling: garage Zuid : 8,46,49,56,59- 62; Noord: 30- 39,45,47; West : overige ltjnen. fill_vr frequenties meer dan 8 1 ~ 8,15,18 , 19,21 ; 8-10': 22,23 , 26,28,32,33 ,34,35 7 1 1 12 1 37 ; 15 : 3bEx138,39,56,59,65,66,68; minder dan 15' ~ 30,36,40,42,60,61,62; mi ddag; meer dan 8 1 : 8,15,18,19,21,22,32,34; 8- 10' : 23,26 , 28,33,35; 12' : 31i._15 1 : 36Ëx-;3ë,39,56,59,65,66 , 68 ; minder dan 15 ' t 30,36,40,42,60,61,62 ; ___;,__) 60 1 : 62 . avond: 12 ' : 15 ï 15':8,18,19,21- 23,26,28,32- 35,37 - 39,56; 30':36,59- 61,65,66,68;45 ' :30 Ïn- vöoravond betere freq. op 8(12 1),15 (1} L18(12) , 19 (12),21(10),22(12),23(12),26(12 1 ) . In de-latë avond rtjden lijnen 34 en 35 om de 13' . De totalëaantallen zijn ~ ocht. 213+3 CN, middag 241+1T+3 CN , vr . av, 144, late av . 122. Zaterda~ ~E_h_!w~ ocht.5(61,62,71,72,8l)ï mi.3 (62 , 72,82) ; av , 5 (63,73,74,75,83). Het totale aantal wagens is dan i ochtend 119+1 CN; middag 193+3 CN. Zondag wachtw . ocht.4 (61,71 , 72,81), middag 4 (61 , 71,72, 82 ) 5 avond 5(62,73,74,75,83). Het totalë aantal wagens is dan ~ ochtend 102+2 CN ; middag 148+2 CN ,

,--------------------=, \ 1

h t m

... 166 -

:, Uit het jaarverslag over 1984 ( jaarvers lag ,1983: 1984,blz,202)

. ; .. e n h a a g : In de ontwikkeling van het vervoer kwam in 1984 een kentering. '=====================' Voor het eerst sinds ruim 10 jaar trad een vervoersdaling op. Sinds· f973 was het vervoer in totaal met ongeveer 37% gestegen. Tellingen in maart 1984 gaven een daling van het gemiddeld dagvervoer op werkdagen te zien van 3 1 1% ten opzichte van maart 1983, Gelijktijdig kwam een einde aan een jarenlange periode van gematigde tariefsverhogingen . Per 1-4-1983 was de gemiddelde verhoging 13%; per 1-41984 werden de tarieven andermaal flink verhoogd , De zonegrenzen werden ook gewijzigd . Bij de uitwerking van het Tarievenplan is de minist er ervan uitgegaan 1 dat het vervoer met 5% zou afnemen. De Rijksbijdrage werd dientengevolge (in 19811r op basis van 9 maan den) verlaagd met f4,7 miljoen voor 1984 en met i7,2 miljoen voor 1985, Uit- tellingen in maart 1985 is gebleken, dat de vervoersdaling t.o.v . maart 1984 1,5% is, dus relatief gunstig. BD de bepalin~ van de rijksbijdrage voor 1986 zou hiermee dus rekening gehouden moeten worden; de b~drage voor 1985 moet worden gecorrigeerd. Indien dit niet gebeurt , dan leidt dit tot autonome verlaging van het voorzieningniveau, daar in het Taricvenplan vermindering van het niveau gezien is als een afgeleide van de verminderde vraag naar vervoer. Financiële resultaten: de lasten, verminderd met bui tengewone baten namen t.o.v. 1983 af met f4,l miljoen (-1,7%) tot J235 , 5 miljoen. Ontvangsten ; f57,8 rni:ljpen (= +7,3%), Het nadelig saldo nam voor het eerst sinds jaren af: in 198[;. fl77,8 miljo en= - 4,3%, Vervoer: uit de maart -tellingen bleek 9 dat het gemiddelde dagvervoer op een werkdag (346.000) met 3,1% afnam. Tegenover een toeneming bij de tram van 4,7% staat een teruggang bij de bus van 15 , 7%, Tusser. 7 en 9 uur is dit +2% en - 21%, tussen 16 en 18 uur : +5% en -15%, De gemiddelde lengte van een personenrit nam af met 1 ,6% (+0,7%; -1 9,9%), De personeelster\:te nam in 1984 af van 201~1 tot 19 4!, ( - 3, 5%). Infrastructuur en gebouwen: grote werken aan sporen en bovenleiding werden uitgevoerd op Raadhuispromenadc; Juliana van Stolberglaan/Laan van Nieuw Oost Indië (kruising); kruisingsporen Laan van Nieuw Oost Indië/Schenkkade; kruising Laan v.Meordervóort/Waldeck Pyrmontkade; Lindoduin,, sporen Prinsegracht/Brouwersgrncht, Prinsogracht/Jan IIendrikstraat, Tournooiveld; bovenleiding Waldeck Pyrmontkade tussen Statenlaan en Laan van Meerdorvoort en Rijswijkseple;i.n-Weteringkade. T.b.v. herindeling Gevers Deynootpl. vonden daar omvangr1Jke werkzaamheden plaats, Begonnen werd met aanleg v erlenging ljjn 3. ·Gebruikt werden voor v ernieuwing en uitbreiding : 19.718 meter rails; 27.000 meter rijdraad en 598 masten . Voorts werden 235 masten veFWijderd. Twee tramwaarschuwings lichten werden geplaatst voor lijn 2. In gebruik kwam het gelijkricht erstation Seinpoststraat, waardoor de stations Doornstrant en Harstenhoekstraat konden worden ontlast. In 1984 werden 8 verhoogde halteperrons aange legd en 2 abri's geplaatst (totaal 61].6). Materieel ult,1984 : tram ~ 142 PCC's; 100 GTL-8; 10 pekeltrams; 7 wagens voor werkzaamheden aan bannen bovenleidinc; bus: DAF SB 200 DK])L: 10 uit 1971 ? 18 uit 1972, 22 uit 1973; DAF SB 201 Dl(I)L: telkens 20 uit 1977 - 1982 1 10 uit 1983, 18 uit 1984 = totnal 198 + 1 DAF SB 200 DOL uit 1967 voor enquêtedoeleinden. In periode juni-oktober 1984 zijn 18 bussen afgeleverd; i n 1984 zijn er 18 afgevoerd , ult .198!~ in bestelling : ook 18. Tramlijnen: baanlengt e ult.1984 : 77,9 km, waarvan vrije baan 60,3 km; constructielengte 91,5 km; exploitatielengt e 118,3 km, gemiddelde halte- afs t and l].07 m. Wagenkms lijnver·voer: PCC ~ 3.761.600 ; GTL-8 : 5.339.300 ; idem groepsvervoer 700 resp . 300. Energieverbruik in kWh: 38,587 .300. Buslijnen: baanlengt o ult.1984t 110 ,9 km? wé.tarvan 7 , !}. km vrije ·bà.nn ; expl oitatiel engte 11].0 ,5 ; gemiddelde ha lte-afstand 427 m; wagenkms lijnvervoer 8.936,700 ; idem groepsvervoer 77 . 900; gasolieverbruik 4. 51.0.300 liter, dat is per buskm 0,50 liter " Verdeling verlies : Gemeente 's-Gravenhage fl62.646.647; NV Haagsche Buurtspoorwegen flS.109,251 (op z rond van cijfers vooEg~~d~ ~aEe~ ~,5% voor Haagse Buurtspoorwegen) . Instapgaranb.ezones . De gecoinbineerde tram/bushaltes :dofweg/Spuistraat, Spui/Lange Poten en Spui/Gedempte Gracht leveren voor veel reizigers problemen op omdat hi er ve el lijnen stoppen. Ver:.. schillende wagens s taan daar achter el kaar, de haltes zijn lang eh t amelijk smal en ook druk. Om het missen van tram en bus zoveel mogelijk te voorkomen , wordt nu een proef genomen met het instellen van 7.gn. overstap--garantiezones, Deze ligt;en "op het voorste gedeelte van de hal te en zijn herkenbaar aan zwart-witte tege ls. Trams on bussen stop pen hier in elk geval, 6ók als ze al een keer eerder ~an de h~lte hebben gestopt. Kritiek van Eersoneel:_?~Jl- R1'M In de Haagsche Courant hebben enige artikelen gestaan, waaruit blijkt dat het HTM-personeel weinig vertrouwen meer heeft ii1 de top; een functioneringsonderzoek zou nodig zijn,.

- h t m-

Winterdienst traml]jnen Aanvulli ng op blz . 148 l.1P. dag vr~ ocht . sp. ochtend mi ddag mi ddagsp. avond l aat Î2 - m/v A 15-10/13 5-6/23 ä /1 9-18 7 20- 24 75/24 12-15/12-10 15/9 12 m/v A M 15-10/13 5-6/24 8/19- 18 7-6/20- 24 6/24 12-15/12-10 15/9 A=alt ernat i eve dienst; M=marktdagen. A in o.sp. 1 koppe l stel, 2 GTL; I A Min ocht.sp . 2 GTL (geen koppels t el) B~jzonderheden_ per l ijn (remis e )groep Daar 1 anders dan in voorgaande jaren 9 per emise de lijnen worden gecombineerd, geven wij voor de duidelijkheid ditmaal de lijnen per groep. Groep Scheveningen (lijnen 1,7,8,9? 11 ). Alle tijden zijn Noorderstrand. lijn 1 m/y: om 17 , 59u gaat een wagen naar 7 en komen wgs 17,39, 17 . 59 , 18.19 9 18 , 39 van 7 ; zat om 8 . 53 één naar 7; a.11. 45 gaat om 12-38 nae.r 8 ; v·. 18 . 19 komt van 7 , v.20 . 39 komt van 11; zon v.ll . 07 komt van 8; a , 19.13 gaat naar 8, v.i9~39 komt van 7 . lijn 7 m/v v. 7. 46 komt 8; v . 8. 02 komt van 9 ; a . 10. 37 gaat naar 9 ; a. 17. 31 ~aar ];; a.17 .05 naar 9; a . 17.47 naar l ; a. 17.55 naar 8; a. 18. 03 naar l t v.•18.10 van l ; v . 18.30 komt van 8 ; v . 19.10 van 8; zat a . 8.05-v- 8.10 naar 11 via Duinst~; a.8.46 nao.r l ; v.9.01 komt van l; v. 10 . 46 van 9 ,"""'v':"11. 31 van 9; v . 11 . 46 van 9 ; a.11 . 53 gaat naar 9 ; a . ll.08 naar 9; a.ll .23 na.ar 9; a.14 .08 naar remise ; a.17.53 naar l ; v. 18.10 van · i ; a .19 . 19 naar 8; zon v . 11 . 31 van 9 ; a .12. 38 naar 9 ; v.14.01 komt van 8 ; a.19 .19 naar 1. lijn 8 m/v a. 7. 36 gaat naar 7; a.18 . 05 naar 7 ; v . 18. 20 van 7 ; a .. 18.41 naar 7 ; zat ·a . a.10 . 44 gaat naat l .Ï 8 .32 naar 9; a.12.01 naar 9; v. 12.38 van l ; v.19.40 van 7 , a.1 3.31 naar 7; v. 19.20 L ~mt van 1. lijn 9 m/v a.6.35 gaat naar 8 ; a . 7 . 44 naar 7 ; v.11.00 van 7 ; v , 17,32 van 7 ; zat a. 10,38 naar 7 ; a.11 . 23 naar 7; v.11.30 van 7 ; v .11 . 45 van 7 ; v . 12,30 van 8 ; v.12 . 45 van 7 (a.11 . 53 en via rus t in rem.) ; zon a .11.08 naar 7 ; v.12. 45 komt van 7 , (ijn ll m/v wagens van SH 8 . 36 (9.oo),10 . 33 (10.55),10.40(11.02)?19 .18(19 , 41 ) ,19 . 38 ) gaan via lijn 9 naar binnen en draa i en hun lijnfi l m aan Wouwermanstr. op 9 , ·· Als er op lijn 12 een alternatieve dienst wordt g ereden (zi e hiervoor), moet dienst 1649, a.Moerwijk 7 ,59 vanaf BS een rit rijden naar Schev . Haven a ls lijn ll , op afroep CP. zat v .S H 8,35 komt via Duinstr. van 7 ï v,19,38(20 .00 ES) gaat via 9 naar NS voor dienst op lijn l(v .20.39 NS) . Wagens SH 11 , 15(11 , 37) en v.SH 20 . 03(20.24) moeten bij Wouwermanstr. 9 filmen i zon v . SH 11 . 05 (11 . 27) en v.SH 20.03(20.2 4 ) idem (9 filmen) . GroeE Zichtenburg (lijnen~-;6,10) gewone diensten en a lternatieve di enst worden door GTL gereden . l~in 6 idem, terwijl hier ook koppelstellen kunnen rijden . lijn 10 gewone diensten met losse PCC's , t erwijl de alt ernat ieve diensten gereden worden met koppelstel len/GTL ; zat . GTL, aongevuld met koppelst ,; zon : losse PCC's. ~roep L~~terbe~straat (lijnen 3 7 12 ) lijn 3 v . LN 8.26 komt van 12(v.CS 8.07 via de "Rover 11 boog); 121'1. id. v.CS 8 .08 m/v. lijn 12 Bij altern.dienst moe t wagen a , 7 ,59 MW naar BS via Hofwijckstr . voor een rit als lijn 11 naar Scheveningen Haven ; m/v . Algeme en: uitrukk~n naar Moerwijk via 12 , ES 9 Hofwijckstr. naar Noerwijlq men ·roert dan het l ijnnr. 16 . De 2e wagen naar Hoerwijk rijdt via l ijn 3 tot Hofweg, Spui, Hijswijksepl., vervolgens route lijn 12 naar Moerwijk. Dit betreft de volgende uitrukk~rs : m/v 5 , 35 v.LB ; zat 6 , 35 v.LB; zon 7,35 v.LB , Daarna wordt gewoon uitgerukt via 1:.0fw ijckstr. Inrukken vanaf Moerwijk onder lijnnr.16 via Ho fwijckstr. Uitrukken naar es via 3- Buitenhof- Lange Vijverberg enz., inrukken van CS v.v. ~ate~i eel lijn 3 alle dagen GTL aanbevuld met koppelstellen; lijn 12 m/v l osse PCC's met in o.sp . 1 koppelstel, dat slechts even gekoppeld blijft en 2 GTL ; zat losse PCC ' s en 3 GTL; altern. GTL ; .~ : losse PCC's ; ~lterna tief GTL. ylinterdienstre_~~ling buslijnen J!l~i. v ~- 6-10--'.1..985 ; ]-ijn 37 opgeheve!]; Vanaf de wi nterdienst ztn de stempelautomaten in de buss en vervallen. Nagegaan wordt of het stempel en door de chauffeur zoveel tijd meer kost, dat de dienstregeli ng aruige past moet worden. Enige frequenties wijzigden : lijn 5 m/v a .s . van ES : 5 1 i.p . v. 6 1 1 l ijn 28 o . s. en m.s . 10' i . p.v . 15' ; andere tijden eer ste r it ten m/v lijn 23 en 27. · VIC's vanuit remise Zichtenburg Vanaf 14 oktober werken ook VIC's op de lijnen van remise Zichtenburg; hier komen i n totaal 30 VIC's (om de 14 dagen komen- er ·graG·pjes vnn 6 à 10 man binnen) . Anti - vandalisme pro ect _in _Bouwlust, Vrederust en Morgenstond Op i nitiatief van de HTM is een groot aantal gemeentelijke instanties en wijkorganisaties gestart met eon ge zarner.lijk anti -vCTtdalisme project in het gebied begrensd door Leyweg, Lozerlaan, Erasmusweg en Hengelo l aan. HTM geeft o.a. schoolvoorlichting en pr aatavonden met ouders 9 de politie extra surveillance, de eemeentereiniging houdt huisvuilacties, gemeentewerken gaat gevels reinigen ; ook sportverenigingen doen mee ,

van

- h t m -

- 168 -

Verbinding Rotterdam- Den Hang De gemeente Schi édrun wil graag lijn 1 doortrekken naar Delft op het zandlichaam, waar volgens de mi nister Rijksweg 19 moet komen, Zowel Schi edam a l s Del ft zijn tegen de aanleg van deze weg; zonodig kan de t r am aan de zijkant va n di e weg rijden. Wanneer HTMlijn 1 naar Del ft-Zuid zou worden doorgetrol
I

, - --------------------, Tramverbinding met Vianen : wn : In de R~jksbegroting is verme l d, dat er een studi e zal pl aats:w ad d i n x ve e n: vinden naar de doortrekki ng van de Nieuwegeinl tjn naar Vian en. ' =====================' Het betreft hier de verl enging van lijn 100 vanaf Nieuwegei n -Zuid naar het daar niet ver vandaan gelegen Vianen via een nieuw aan te leggen brug ,

,--------- ~---------- ,

: 1 '1

r e t r o t t e r d à m

- 169 -

: Tramrnateri eel 1 I 1

' ====================='

Af geïê"ver d werd mr . 819 op ·2/10 (afl.rev . 9-85). I n dienst kwamen mr.817 (waa rschijnlijk per 4/1 0) en 749 (waar -

schijnlijk per 12/10). Musewnmr , 1 , sedert juli 1982 buiten dienst met aanrijdi ngsschade, is in de C.W. hersteld ; medio september keerde dit oudste el e ctrische mr . in rem. Hillegersberg terug. Mr , 1321 we r d op 30/9 zwaar beschadigd bij ean aanrijding (zie berichten per datu.rn) . Herstel van deze wagen is zeer onzeker; afvoer t . b . v. renovatie is waarschijnlijk. Na herstel aanrijdi n g sschade kwamen wGe r in dienst mr 365 en 368 , ook 701 ve r scheen weer in dienst . De 708 en 750 zullen bij de RET zelf gereparee rd worden . Oude pantografen zijn nog aanwezig bij de mr. 710 ... 723 en 730·-·73 3, Materi ee lverde ling Serie 80Ö-(rîu i n dienst t/m 817), kan men af en to e ook op de lijnen 5 en 6 aantreffen. Op lijn 9 rijdt een enkel e maal een 700-r1j tui g, In oktober zijn gedurende enige tijd mr . 369 en 370 i n Kralingen gehui svest geweest , waar z e op de l ijnen 3 en 7 reden . Op lijn 3 rijden naa.st de 700--en veelvul dig 600-on en 1300- en , ook in het weekeinde . Enige___btjzond~E._~~de_P-~ 17/9+18/9: 801 9803,808 op lijn 5; 24L 9: 802 op 5; ?-7! 9: 627 en andere 600- en en 1 300- en op 7 ; zond. 29/9: 1303,1313,1316 op 3 ; 30/9 g 622,631 av . sp. op 7 ; 2/10 : 606,620 av.sp . op 7 ~ 4/10 : 817,1615 op 4 ; 801,802 op 5; 369,370 op 7 ; 8/ 10: 369,370 op 39 z~md 6/10 ~ 370 op 3; 703,7~-4 op 9; 'JJ.10 : 370 op 3 ; 9J10: 1615 op 4 ; 802, 803 op 5 9 14/1 0 ~ 1 14 , 162 4 1 162 8 op 4~ 805 op 6 9 621 op 7 ; 369 op 5 , 15/10 ; 810 op 6 . Jnst~c~tie o . a, 27/9 ~ 1321 1 2101 ; 1/10 '. 2101 Met r ol§ne l tra~ Materi eel Revisiedata~ 5003 2-85 3; 5012 3- 85 3; 5015 7- 85 2 , 5101 9-85 3; 511 9 6- 85 2 ; 5228 8-85 1 . Bui t en dienst met diverse storingen staru1 de sneltramrijtuigen 5202 en 5239 s inds medio april resp. sinds september o Rec l ames; naa.st de vorige maand reeds verme l de 5001,52 33 en 5271 worden ook 5023 en 526i-voorzien van reclame voor Van Grieken me l k. Rond 8/10 werden deze alle verwijderd. Ex.:E_loi tatie De dri e rijtuigtreinen , die sinds eind a11t,011stus tijdens de ochtendspits op de Oost - West l ijn rijden 9 vertrekken om 7.50 uit Zevenkamp en om 7,57 uit Ommoord, van Capelse Brug om 8.05 resp. 8. 0 9 , Coolhaven aonkomst 8.19 res p . 8.23 . Hier blijven de voorste rijtuigen v an beide treinen achter~ waarna zij rond 8. 30 gecombineerd vertrek-ken naar de 's ·Gr avenweg Over de exploi tat i e v en de Oost - West lijn kan verder nog worden opgemer kt 1 dat op koopavonden rond 21 . 30 alsnog wordt overgegaan op expl oitatie me t losse rijtuigen. Aan de vaste samenstell i n g (52 42-52~-9) van de groep snel tramrijtuigen 1 di e vanaf de Waa.lhaven wordt ingezet op de lîoord-Zuidlijn 1 l ijkt definitief een einde te zijn gekomen, nu tussen CS en Spijkenisse combinnties kunnen worden aangetroffen als 5241+5268+5221+ 5228(30/9) en 5210+5249+5215+52 35(ll/10) en op d e Oost - Westlijn nu soms wel drie of vier rijtuigen tegelijk uit deze groep dienstdoen, bijv. op 16/10 : 5243,5245,5246,5247 . Materi eel autobus Wij ontvingen een opgave van d e 500 - en 1 die nog aanwezig zouden zijn. Dit betreft : 540 542,544,547,556,559-5639566,568-·573,.575,577 -5 80 . Enige waarnemingen van deze wagens: l-.'li9 33 . 547 ; 18j9 38:547 ; 20/9 33 : 577 ? 22/9 groepsvv, 579 ; g~/ 9 pendel Noord 5f1r4 ,577 ; 26"1§_ 38 : 572,577 ; 28/9 Kruispl . 559; 4/10 33: 573 ; 8/ 10 33 : 5 > 40 :577 Verleng2;-ngen lijnen .3 .. en 9 De verlenging van l ijn 3 naar het voormalige D. W. 1 . -terrein zal waarschijnlijk i n het najaar van 1986 plaatsvinden. Daarna wordt hoog stwaarschijnlijk de (korte) verlenging vah lijn 9 naar de Pelgrimsstraat aangelegd . In herfstvacantie v ee l vervoer naar Fenomena Ten gevolge van de IIerfstvacantie ontstond een ongekend grote toeloop naar de tentoon·· stelling Fenomena. Rege lmatig liep het verke er nabij de Ma2.stunnel en :iet Droog l eever Fortuyn plein vast, hetgeen vooral voor de lijnen 6 en 9 vertraging o pl everde " Lijn 9 kreeg een groot aantal passagiers te v erwe r ken ; er werd dan ook vaak oen extra wagen ingezet. Ook op l ijn 5 was dit het geval , •russen es en Willems plein werd echter niet onder lijnnu.mrner 15 gereden , maar onûer 5 Veel trams met beschadi ging en in dienst Bij de trams valt op, da t talrijke löOO-en en 800- en aan de onderrand van de bepla ting beschadigd z ijn . I.v . m. de krappe materieelposi tie beperkt het herstel zich tot plamuren of/en de eerste verfl a ag . Mr 801 :djd.t a l maanden zonder nummer aan de frontzijde als gevol g van een gepl amuurd<:l deuk. Met schade staan nu in de CW 1613 , 1317 , 355,

6

- re t -

- 170 -

Wi nterdienst regeling autobus l'" en m.i.v. 5-9-1 985

Aantal wagens en frequentie

Li}n- m/; os m~v ocht . m v midd. m v ms za ochtend za midd. z'o ocht. zo m avond k/opav. 32 9 9 /12 .8 10 9 9 ~30-10 · 8/10 4/15 4/15 4/15 5 13 33 9/6 8/ 7f 9/6 9/6 4+1E/15 6/10 4/15 5/10 4/15 34 12/8 7/15 7/15 12/8 7+1E/15 7/15 6/15 7/15 6/15 35 11/7 7/15 10/10 11/10 6+1E/15 8/12 6/15 6/15 6/15 38 9/8 5/15 6/12 9/8 7/15-8 9/7 6/15 -10 8/8 4/ 15 5/12 38 N 9/8t 5/15 6/12 9/ 8! 1/16- 9 9/7t 6/16-11 s /9 4/16 5/1 3 39 7/15 7/15 7/15 7/15 6+1E/15 6/15 6/15 6/15 6/15 40 2/60 2/60 2/60 2/60 2/60 2/60 2/60 2/60 1/90 44 6/8 4/15 5/12 6/8 1 44 N 6/8! 4/15 5/12 6/8! 45 9/10 6/15 6/15 9/10 4+1E/20 3/20 2/20 2/20 2/20 48 13/8 8/15 12/9 12/9 7+1E/15 7/15 7/15 7/15 7/15 49 5/12 5/15 5/15 5/12 5/15 5/15 4/20 - 15 4/15 4/15 53/52 13/10 10/10 ( 20) 10/10(20) 13/10 8/15 8/15 4/ 30 C/20 4/ 30 6/20 54 5/12 4/15 4/15 4/15 3/20 3/20 1) 2/30 3/ 20 2/30 56 12/6 9/ 10 11/10 12/7 8/20-10 9/10 4/ 20 4/20 4/20. 6/14 2/ 30 59 5/15 5/15 5/15 5/15 5/15 5/15 2/30 65 1/30 l+lE/30 1/30 2/ 30 l+lE/30 1/30 2) l+lE/30 1/30 2)1/30 66 10/8 s/ 9 10/8 10/8 7/30- 12 s/10 5/15 7/10 5/15 68 6/10 3/20 6/15 6/10 3+1E/20 3/20 2/30 3/20·2/30 69 12/5 4/ 20 5/15 9/8 4+1E/20 4/20 4/20 4/20 3/30 6/10 4/15 8/8 12/4 6/10 8/7 12/4 6/20- 10 9/6t 4/15 70 /60 /60 74 3) /50- 38 /60 /60 /50-40 /60 /60 /60 6/10 4/15 6/10 75/7 2 8/7! 8+2E/7t 8/7! 8+2E/7t 6/10 8/7! 4/15 8/12 6/15 9/10 76/ 71 18/4 13/8 13/8 17/4 10/10 12/8 6/15 77 9/10 9/9 10/9 10/9 7+1E/30-1 0 7/10 5/15 7/12 5/15 6/15 6/15 78 14/6 9/10 10/10 14/6 9+1E/10 9/10 4) 6/15 1/30 1/30 5) 99 5) 1/30 1/30 1/30 1/30 1/30 1/30 1/30 N = nooddienst i.v.m , omlegging Linker Rottekade tot medio oktober 1985 1)= in late middag 4/20 ; 2)= in late middag 2/30; 4)= in lo.te middag 10/10 (_
- r e t - 171 Voorstellen van ROVER aan RET over o. a . route l ijn 1 Tijdens het 6- wekëÎijks overleg tussen ROVER erlo:-a:-RET en Verkeersdienst heeftROVER voorgesteld lijn 1 om te leiden via Hofplein en Coolsingel naar Station Blaak. Een betere verbinding met het stadscentrum Qntstaat hierdoor~ terwtjl de Goudsesingel ook ljjn 7 'heeft. In de-. spits hebben metro/snel tram en l ijn 3 hier vervoer overgenomen • . In de komende tijd gaat ROVER ook meedenken met eenRE!'-Aa.nsluitplan voor de daluren. Dit wordt een RET - kwaliteitsproject ' om in. de dnluren (av0ndcn en weekeinden) ove r stapgaranti es te bieden tussen lijnen onderling en met N. S. Ruim_j'~~l__mil~oen _voor doorstroming openbaar vervoer Het ministerie heeft de gemeente Ro t terdam f 2 .134 ,400 ter beschikki ng gesteld om doorstromingsmaatregelen te troffen voor het openbaar vervoer. Dit bedrag is nodig voor het aanbrengen van verkeerslichtenbeïnvloedingsvoorzi eningen op 22 kruispunten door middel van VErAG en komt uit d,e Bijdrageregel i ng Ver keers - en Vervoersvoorziar:ingm. Op de route van lijn 2 wordt momenteel gewerkt aan de verkeerslichtbeïnvloeding bij de ..Do:r::psweg. Bij de Pleinweg kwam di t werk onl angs ger eed. Dal kortingkaart Vçi.mû 1 oktober kunnen passagiers gebruik maken van de Dalkortingkao.rt (z i e blz , 149 ) . In een hiervoor verschenen foldertje kan oen de gegevens aflezen.Bovendi en stond de RET - infobus van 26/9 t/m 11/10 op verschillende plaatsen in de stad voor informatie, I.v . m. komst VIC's uitbreiding huisvesting noodzakelijk VIC - folders I.v . m. de komst van de VIC 's moet de REr- huisvesting~orden ui ti3"ebreid. Daartoe is een pand aan de Korte Hoogstraat gehuurd, dat vo.nélf 1 oktober i n gebruik is genomen door o.a. Kaartcontrole. Een VIC- foldertje is verschenen ~ 11 350 x tot Uw di enst 11 .0ok zijn er VIC - bulletins , Diver se bericht en Nachtbussen De meerderheid van de raadscommissie vindt dat de nachtbussen moeten blij - _ ven. De nachtbussen vervoeren per weekeinde 5000 passagiers (2/3 .nacht. zat . op zond.). Stemp_~l._ü:~~om~~en zullen in 1986 uit do bussen geheel verdwjjnen . Thans . wordt nage·g aan of het door de chauffeur stempelen zoveel tijd kost, · dat er meer bussen nodig zijn. RegelmntiJ>er treinenl o_:?.E__op J!
11.L2

- 172 VERENIGDE AUTOBUS DIENSTEN VAD De komende maanden verwacht dit bedrijf de volgende nieuwe wagens met Den Ouds t en carrosserie : i n oktober 4 stadswagens op Daf - chassis met par knrs. 65 15-6518 en 3 Daf-lijnwagens met parknr s. 3519- 3521; i n november 6 Vol vo BlOM lijnwagens met parknr s. 3383 3388; i n december 4 Volkswagens met parlmrs.7076- 7079 en rond maart 1986 2 semi - t our Da.f ' s 6596-6597. Opva llend hierbij is de komst van maar liefst 6 Volvo-lijnwagens; ei nd 1984 kwamen ook vrij onverwachts de stadswagens 3380 en 3381. In dit rijt j e ontbr eekt het nummer 3382 , hetgeen enige uitleg behoeft. In deze 3300- serie worden de wagens van de Zwolse stadsdi enst meegenummerd . De wagens voeren di t nummer echter ni et, daar de wagens nog steeds eigendom zijn van de gemeente Zwolle. De reeds afgevoe r de 1- 3 heet ten 3355 - 3357; de 28 - 32: 3358 - 3362; de 39-51~ 3363 - 3375; de 60-62 heten 3376- 3378, te rwijl de wagens 63 - 67 van de tweede generatie 3379,3382,3389,3390,3391 genummerd zullen zijn; de 66 en 67 zijn nu bij Hainje in aanbouw. De verhuur van 7879 aan de TEI' was voor dat bedrijf ni et geheel succesvol: begin augustus kwam de wagen met een defecte versne llings bak buiten dienst te staani na her s t el keerde deze ei nd augustus terug naar de VAD. Eind september wer den particulier verkocht 2216 en 22 18; be.".'i n oktober werden vo or ' s l oop afgevoerd 2078 en 2215, De buurtbus 7521 wordt her steld. Per 1 november wordt de door de VAD gehandhaafde Nefkens dienstrege l ing voor de s t a dsbu s i n Amers f oort geheel herzien. Het schijnt zo veranderd t e worden, dat er nu per stadsgedeelte twee grotendeels over dezelfde route rijdende l ijnen worden ingeste l d (t egen elkaar indr aaiend, elk een ander l ijnnummer), waarbij het ni euw ingeri chte busstat i on aan de Hellestraat (gedeeltelijk in dienst per 16/9) het centrale punt wordt De oml ooptijd wordt van 40 1 weer t eruggebracht tot 30'i na 19.00u rijdt eon aantal l ijnen ni et. De Commissari s van de Koningi n in Utrecht opent het gehee l op 24 oktober . Op 2 november zal het publiek gTatis van de nieuwe lijnen gebruik kunnen maken . Vanaf begi n okt ober rijden de stadsbussen in Amersfoort met grote reclamest icke rs i n de stijl van de streekbusrec l ame:XAh !mersfoort Pak de bu s voor bios, wi nke l , wer k en school. (Schrijf wijz e Ah!mersfoort is gebaseerd op de groei stadrec l ameacti e ) .Xar oei s t a d STOOMTRAM HOORN - MEDEMBLIK De gemeenteraad vnn Hoorn heeft besloten fl30 , 000 uit te trekken voor de bouw van een stationsaccomodatie voor de stoomtram. Gehoopt wordt, dat ook Medemblik mee wi l betalen. Ministeri e vroJ;J. en Ec . Zaken (via WIR- premie) stellen ook geld beschikbaa.r. Als de financiering rond is (SBM stelt mankracht beschikbaar) hoopt men zo spo edig mogelijk met de bouw te kunnen begiD~~en. De totale kosten worden geraamd op f410.000, - . De verkoop van dagtocht 34 vertoonde ook dit jaar een stijgende lijn. Het aant al reizi·· gers is echter i n totaal wel teruggelopen. Dit jaar rijden alleen nog extra tramS'. RIJDEND TR.\.JvlHUSEUM HELLEVOETSLUIS Door tussenkoms t van de re chter is met de ~emeente Hellevoetsluis over eenstemmi ng be reikt over grondruil. Het betreffende deel van het huidi ge RTM- terrei n zal vóór 21 oktober worden verl aten , de gemeente zal zorgen voor het bouwrijp maken van het ni euwe terrein. Nog niet duidelijk is wie de kos ten van de verhui zing zal betalen. GOOISCHE STOOM'fRAM Muiderberg heeft al enige tijd nabij hÖt vroegère "stoomtramstation een trammonumentje met loc 5. Thans heeft ook Laren een herinnering aan de Gooische gekregen. Op 24 augustus werd het oude Tramrnonument nieuw l even ingeblazen . Het stelt een t r amcondu c teur voor, die het vertreksein geeft en het is geplaatst op een granieten sokkel, dia een overblijfsel is van een cadeau aan de Go.T,M. - direct i e bij het 50-jo.rig bestaan ~931) UI T DE RIJKSBEGROTING - Mrnrs1·~~R VOOR .JITli.CHTDUSSEN EN L.îl.NDELIJKE GEBIEDEN - KNV'J.1 0/ NS In de begroti ng i s fl329 9 6 miljoen uitgetrokken als bijdrage ia de t ekorten van het l okaal openbaar v ervo er+ f33,9 miljoen voor Pas 65. Voor het streekvervoer zijn deze bedragen f652,6 miljoen res p. f21,l miljoen. Voo r de infrastructuur van het hele o . v. i s f338, 6 miljoen ui tgetroldccm . NS krijgt krachtens EG- verordeningen fl320, 3 miljoen, voor infrastructuur kr~gt NS f285,3 mi]j:)en, o . a. el ect rificat ie Zuid- Limburg f l 00 . 000, Zwolle-Bnmen f34,5 miljoen, Flevolijn f88,5 miljoen, Westelijke tak f44 miljoen. Bij het streekvervoer wordt rekening gehouden met de verv8.I1ging van 335 bussen (f7 7 mio). De Rekenkamer is van mening dat de minist ers de afgelopen jaren te wei nig aandacht hebben bes t eed aan het bestrijden van de oorzaken vo.n de tegenvallende tariefopbrer.gsten . De minister voelt wel iets voor het idee von de OAD om nachtbussen te l aten r ijden i n aansluiting op nachttreinen, van Utrecht naar Enschede, Eindhoven en Groni ngen, . De mi nister vi ndt ook, dat het openbaar ve:rvoer in lm1delijte gebieden moet wor den v ers t erkt door inzet van o . a. belbus en buurtbus; starre toepassing lNS bevredigt n i et . De ·KNVTO wil NS dwingen meer geld te ver goeden voor reizigers r-iet een OV- kaart. · -

GEMEENTELIJK VERVOERBEDRIJF GRONINGEN - l73 Materieel Tussen 15 en 1974 reed tijdelijk GVBA 181 op lijn 5 (met GVB- films) i . v . m. tellingen. Na enkele maanden kreeg weer eens een bus een 11 pl&1"i)eurt 11 ; begin september kwam deze bus, de 46, weer in dienst (lijn 18 ). Begin mei werd bus 77 weer in di en s t gesteld met een (achter de bestuurdêrsplaats aangebracht Info - scherm, afkomstig van de HTN (waarop o .a. reclame wordt gemaakt voor de nieuwe HTM- standaards!) . Eveneens begin mei werd de eerste VE'11AG-instal l atie in gebruik genomen. Deze installatie bevindt zich (richting s tad) op kruispunt Noordzeeweg/Bedumerweg/Plataanlaan t.b.v. lijn 16 en de int erlokale GADO - lijnen. Aangepast zijn slechts enkele wagens uit de serie 75 - 83, die vaak NIET op lijn 16 r tjden! Van een buitendienststelling van de oudste DAF 's (22,24,25) is niets gekomen ; begin oktober deed dit drietal nog steeds dagelijks dienst. De nieuwe standaardbussen 98 -105 waren op 10 oktober nog ni et afgeleyerd . Een deel van het wagenpark is/wordt van r ecl ame voorzien over de gehele ztjwand ; verschenen zijn o . a . de teksten "NIEffi,JE EBBINGESTRAAT - WINKELSTRAAT" (tekst op gele on dergrond, zeer lelijk) , "RECLAMEMAKERS NEMEN DE BUS" en "RAS - SUPER FRITES" (lelijk) . Exploitat i e De "Groene Weken" golden van 30/6 t/m 10/e . Het ltjnennet was a ls volgt : A Diak .huis-Coendersborg-Oosterpoort-Gr. Markt - Korrewegwtjk-Surinamestr.-Curar;:aostraat; B Corpus den Hoorn(RKZ) - Hoofdstation- Gr . Markt - Paddepoel - Vinkhuizen Noord i C Paddepoel - Selwerd- Ebbingestraat - Gr . Markt-Ho ofdstat ion-De Wijert - De Wijert Zuid; D Vinkhuizen Zuid- Kos tverloren- Gr . Markt-Acad. Ziekenhuis-Oost erparkw~jk- Pioenstraat i alsmede de - qua lijnvoering- ongewtjzigde ltjnen 2/11/12, 9 en 16 . De frequenti es waren: A 20 1 ; ·B ma-vr o . s. +mi 15 ' , av.20 1 , za mi 15 ' , za ocht.+av.20 ' , zo - fe 20 ' i C ma- vr o . s-:-+mi 15' , av , 20 ' , za mi 15', za ocht.+av. 20 1 7 zo - fe 20'; ]t20 1 ; 2/11712 22t 1 (!); .2_: 45 '; 16: 20' dienst . Vooral de zeer slechte frequentie op Hoogkerk zorgde voor lange overstaptijden op de Grote Markt. Door het vele slechte weer ontstonde~ regelmatig vertragi ngen, waardoor incidenteel de 2 wachtwagens ingezet werden. Ook liet men dit vaak achterwege, waardoor (veel) reizigers op de volgende bus moesten wachten . Hopelijk i n 1986 beter 1 Rond midden augustus werd begonnen met de ingr~pende reconstructie van het Stations gebied . De GVB~lijnen stadinwaarts kregen op het interlokale (tijdelijke) buss tation een (tijdelijke) halte nabij de oude wachtgelegenheid. De DVM- en FRAM- lijnen verhuisden eveneens tijdel~jk naar een plaats achter het GADO --hoofdkant oor . Vooral de eerste weken kon men stads - en ·streekbussen over kapotgereden asfalt en door nopen zand zien crossen. Ook nadat de tijdelijke toegangsweg voor het Hoofdstation langs (door het grasperk) ge asfal teer!il: was, ging het niet van een lei en dakje . Vooral het autoverkeer zorgde (door lukraak parkeren) voor vaak chaotische toestanden; midden september kwam hierin enige verbetering door het gereedkomen van een ( tijdelijke) parkeerplaats. Ook de versmalde Stationsweg zorgde vaak v oor vertraging ( soms tot 10- 15'). Eind september was het n i euwe busstation (dat di e naam ook inderdaad mag dragen) voor het Hunzehuys voor een deel al gereed, Vervolgens werd op 9/10 de Stationsweg (tussen Tounabrug en Here brug) afgesloten i.v . m. asfalteringswerk; de lijnen richting stad (2,3,5;8,13 ,18) werden omgeleid: • .• - Emmabrug- Dnmapl. - Ubbo Bruniussingel- Herepl .- . .• i de lijnen vanuit het centrum (3 ,5,8 ,12,13,18 ) reden zo in omgekeerde richting . ± 11 .00u waren de vertragingen zodanig, dat deze l ijnen omgelegd werden via Nnmapl. - Ged. Zuiderdiep, terwijl ' s mi ddags lijn 5 teruggelegd werd via de "oude" omleidingsrout e . Door het slechte weer liep de dienst volledig vast en duurden ook de asfalteri ngswerkzaamheden langer. Ook op 10/10 werden deze omleidingen uitgevoerd. Gelijktijdig werd op 7/10 begonnen met de afbraak van de oude busrestauratie vó6r het Hoofdstation; i n het eerste deel van het IIunz ehuys is i nmi ddels een nieuwe (comfortabeler) restauratie in gebruik genomen. De vrijgekomen ruimte komt bij het busstati on. Perso~elsproblemen Begin april j . l . is de directeur van het GVBj de heer Bamberg, met ziekteverl of gegaan . Indirecte aanleiding was o . a . de personeelssituatie bij het bedrijf, De situatie dreigde medio maart te escaleren, waarna B & W zich (eindeltjk) actief met de problemen gingen bezighouden. Op korte termijn wordt een oploss i ng bekendgemaakt . Tot tijdelijk opvolger werd per 1 mei benoemd de heer Bergman, afkomstig van de Dienst Economische Zaken van de gemeente. Binnenkort valt de benoeming van een nieuwe directeur te verwacht en. De heer Bamberg nam op 26/9 (na 25 j aar) afscheid. Voorts is te hopen, dat de gemeente op ko rte term~'jn. iets doet aan het hoge ziekteverzuim . Dit i s soms rond 20%s het bedrijf doet dan een beroep op werkstudenten en uit zendkrachten om de dienst draaiende te houden. Dat het personeel de laatste tijd ongemot iveerd werkte (begrijpel ijk, doch ni et t e rechtvaardigen t.o . v . de reizigers) was al bekend. Het regende dan ook kl achten (te vroeg of te laat vertrekken,slechte r tjstijl) .

- 174 i---------------------, :neder 1 and se: . , , Dubbeldekkers: aflevering en overnameproefritten : spoorwegen : Na eên zomerse periode van trage aflevering stuurt de firma '=========== ==========' Talbot sinds medio september in hoog tempo dubbeldekrijtuigen de poort uit ~ waarbij Bvk en Bv evenredig verdeeld ztjn. Op 18/9 bracht de 1650 de 26 ~18+421+108 van Mt naar de wpl Asd , op 1/10 de 1647 26 422+111 ; op 9/10 de 1207 de 26 423+424, Op 23/10 werden de 26 425 en 112 verwacht . De rijtuigen kwamen steeds een dag eerder van Aachen naar Maastri cht. Op 18/9 reed de 1612 met Bv's 412-417 +Bvk 107 de overname proefrit Asd--Horst v. v , Op 2/10 verzorgde de i n dit opzi cht bekende 1627 de overnrunerit vnn de Bv 418+421 en Bvk 108 , waarbij ter belasting van het stuurrijtuig (omvormer) de ABv 61L1,+618+632 en Bv 416 +417 meegingen . De 1612 reed op 15/10 met Bv 422-424+Bvk 111 dezelfde rit :, zonder extra rijtuigen. Waarschijnlijk was belasting niet nodig omdat de Bvk 111 op 8/10 al met 7 ABv /Bv, loc 1608 en Bvk 108 op s tap was gewe est. Deze merkwaardige combinatie (Duw-- Duw?!) maakte een slag As d wpl-Tb wph v.v. De Bv 408+411 zouden op of rond 16/7 , samen met de ABv 633 op herhalingsoefening , Bvk 106 en enkele DD's ter belastings een overnamerit gemaakt hebben . Verdere gegevens ontbreken ons . Dubbeldekkers a ls publiektrekkers en in gewone -dienst De ABv di e de open° dag te Aken opluisterde, was niet de 625 zoals op blz , 153 gemeld , maar de fü_. De 625 bevond zich toen, met Bvk 106 1 nog in Wenen (blz.1 36). Op 24/9 stonden deze rijtuigen tamelijk onverwacht aan de grens in Venlo , waarvandaan z e 's avonds door delllO naar Asd ges l eept werden . Zonder veel omhaal werden ze gezamenl ijk aan het hoofd van een stam geplaatst en op 27/9 de reizigersdi enst ingestuurd, samen met nog twee nieuwe s tammen . De start van de winterdienst op 30/9 was niet a l t e fl oris sant : dri e van de vijf treinen in de ochtendspits liepen v ertraging op door vast e reJllJ~en . Dit verschijnsel is overigens de meest voorkomende storing aan het DDM. Het komt niet erg vaak voor , maar als het gebeurt 1 moeten er soms brandblussers aan te pas komen: de 1600-en trekken/duwen een geblokkeerd rijtuig gewoon me e Op 30/ 9 stonden twee stammen nog verkeerd om : 631+616+414+415+625+106 en 627+412+413+ 628+6 35+107, di e in de l oop van de dag gedri ehoekt werden (Bvk richt ing noorden) , Al de eerste dag zetten de stamraen van 6 en 7 rijtuigen in verkeerde diensten en dat zou de eerste weken zo bl ijven, Op 1/10 :!_iepen in 5820 de 4ll+407+621+61 3+603+105 en i n 2714 de 404+602+607+403+62 3+601+102 , i n 2616 de 401+605+608+604+402+622+103 ° De r eservesta.m 626+612+405+lr06+624+104 vertrok op 3/10 naar ' s -Hertogenbosch voor de doop van de 1608 en een materieelshow; met de 1608 r eed deze s t am op 7/10 a.l in 5819/ 20 . Ook op een Open fug i n Heer len waren :DD's a.ls attractie ; do 1612 +26 418+611+108 gingen er op 11/10 via ~·It heen on keerden op 12/10 terug, De r oute vi n. Mt moes t gevolgd worden omdat het ba3.l.1vak Si tt ar d--Heerl cn beslist ges l oten i s voor Dubbeldekkers, Op 24/9 reed de 1633 met 26 413+628+635+107 een rondrit Asd-Ut-Amf-Gvc - Asd t. g, v , een Technische Dag met vele t ec}m ici van NS , industrieën en Europese Spoorwegmaatschappijen. Op 15/10 be zocht een DD-stam G,.rc (vermoede lijk die met Bvk 105) voor het symbo lisch aanbrengen van do eerste reclame , De ABv 62l+Bvk 101 keerden op 17 / 9 na i nstruct i e (met de 1631) uit Ho.arlem naar Asd wpl terug. Vanaf 21/10 zullen ongeveer 4 ma2nden een ABv en een Bvk in Breda gesto.ti oneerd wo rden voor inst ructi e , vooruitlopend op de i n zet v on DDM in zuidelijke streken . ICM - 1 Op 25/9 sleepte de 1651 de 1035 (via Ut) van Mt naar Ldd. Het stel r 0ed op 9/10 ztjn afleveringsproefri t naar Ilorst. Op 11/10 werd het door de 2259 naer het zui den t eruggesleept, ma.ar nu nan.r Heerlen t .b , v , de Open lag op 12/10. Eveneens op 12/10 keerde de combinatie terug naar Ldd , waarna de ""r035 op 15/10 in de di enst verscheen, Ook el ders was ICM op Open lagen aanwezi g : ,t029 in Ht (t,+5/10) en 4018 ( ? ) in Mt wpl (21/9). Tekort aan IC3-en : gewijzi gde oml oop en instructie De wint erdienst begon zo als voorspeld met · ve el minder IC3-en dan waaro:p gerekend was , Oorzaken hiervan zijn de achterstend op het af l everingsschema van Talbot (1 stel), de botsschade aan de 4025 9 een t amel ijk grote hoeveelheid defecten, maar voo ral het enor m uitlopen van de r evisi e aan ICM-ü, Dankzij de bots schade aan de ,~004 is er no g niet één "oude" IC3 op de baan, terwijl gerekend was op 3, De oml oop is dan ook drastisch gewijzigd, waardoor thans weer volstaan kan worden met 19 diensten. Twee hondekopvi eren rijden nu nog in de seri e 700 en we l 719/ 34/ 43/58/67/82(ma-zat) en 723/30/47/62/71 +782(zon) Een instructi eprogramma met extra IC 3- en tussen Wgm-Amf en Dv-Amf kon door het tekort ni et plaatsvinden. Van 22/10-6/12 wordt nu instructi e gereden met ICM uit de gewone dienst : ma-vr 2 slagen mnf-Wgm v.v , en Zl-Amf v . v. met combineren in Amersfoort.

-

11 S

-

- 175 -

ICM - 0 Do bots schade aan de rnBk 4004 heeft ni et 7 zoals verwacht, geleid tot een bakwisseling met de 4005. De 4005 zelf begint nu in de afbouwfase t e komen . Het wacht en is , net a ls voor de 4006 7 op draaistellen. De wph Hlm weme lt van het ICN-0: nu medi o oktober de 4001 voor revi sie i s gearriveerd s ontbreekt a lleen de 4007 o, het a ppèl (staat in Ma_!~rie ~lni euws hoofdwerkpla~~-s_J_ilburg (29/7 - 6/10) 7 _ Krefe ld) . Voor ~of5 revisie kwamen naar de wph Tb: 368(7/8) 5 250(15/8 ) ~651]. ( 29/8 )/)85 (1 6/ 8), 2261(27 8 -:-2281(2/9) ,2318(26/9) ,2456( 1,11/9) , 1141(5/ 8T,T104(14/ë)-;)138(9 9 , 112 3(27/9} 1210 (12/8), 1221 (1 6/9 ) , 1224( 4/10 ), 1304 (20/9) ; DE3 151 (7 /8), 142 (2/10), ~ver_<:! na r evi sie werden , 26frï7ë') ,227 ( 5/ 9) ; 656(7/8) , 609(26/9) ;_?274 (5/8,geel/ grijs), ~ ( 1 3]8 ,idem) 9 2283126/8 ,idemT,2285 ( 3/ÏÖJ ; 1136(278) , 1207ÎÏ5/8 ) , 1210(19/9), 1309(11/9); DE3 143 (19/8). Met schade defect en kwamen naar de wph: 1212(14/8) en 1637('3;9j zi e blz . 154, 1604+1619 (23 9 ,115~(28J9J, 1114 (9/ 9) zi e hierna , 217(2 3/ 9) en 1206 (1/1 0) botsschade,2222 ( 5/8) storing ATB , 252 4 (6/9 ) diese l motor wissel en , 1503(20/8 ) en 1132 (30/8) wis selen onders t ellen, 1311(23/8 ) , 1149 (5/9),1142(18/9),1105(24/9),1143 (25/9), 1110 (2/10 ) onrustige gang, DE 136 (22/8 ) sluiting en SUN-tram 5010 (29/ 8 ) botsschade. ~fgel everd na herstel: 644 (30/7),1316(1/8 ) , 1315(6/8),2310 ( 9/ 8 ) ,538 (1 3/ 8 ) , 651 , 1212 , 1302,1134(tussen 16/8 en 30/8),1502 ( 23/ 8), 52 3(5/9),136(1 3/9 ),2 419 (17/9), 2500,1109 ; 1114(25/ 9),2222,1152(2/10),2524(3/10),1105(7/10). Na constructi ewij~igingen kwamen de 1612+1615(14/ 8 ),1617(5/9) , 1636(26/9 ) , 1638(7/10) in dienst. Voor cw blokkenrem kwam DP2 3211(16/ 9) naar Tilburg. De energiewagens 954 2 504- 507 gingen begin augus tus naar Zwolle . Enkele s chadegevall en De 1114 kreeg op 479 voor tr . 1624 een aanrijdi ng met een koe nabij Baarn. De loc ging voor motor- en assenwisselcn naar Tb. Groot was de ravage en vertraging op 26/9, toen d e ~ en 330 als voorste s tellen van tr.565 resp . 21758 tus sen Gouda en Oudewater 5 koeien aanreden. De 1152 s t randde op 17/9 in Utrecht met tr.671312 door defecte tandwi e l en. De 1619 botste op 17/ 9 te Devent er op goeder enwagens. De 1604 botste op 18/ 9 met tr , 85t1r te Bunde op een aut o. ?...456 in revisie 1 bruine loc~ verdwijne~ Zoa ls bekend i s sinds eind 1982 geen revisie meer uitgevoerd op DElocs 2400, m. u .v. de 2413 , die na terzijdestelling middel s oen r evi sie in dienst terugkeerde na het verongelukken van de 2442. De overige 2400 - en van het revisieprogramma 1983/84 zijn t erzijd e gesteld. Vervolgens viel er een gat in de ge plande revisies, dat ges l agen is doordat t ijdens de vori ge r evisieronde in 1977 een flink aa~tal locs (a l dan ni et tijdelijk) t erzijde is gesteld. Thans zijn evenwel d~ vanaf 1978 gereviseerde 2400 - en aan de beurt en gezi en het feit, dat er nu geen locs meer gemist kulli~en worden, zul len zij in r evis ie gaan. De eerste locs zijn nu de exemplaren, di e i n 1978 br uin gebleven zijn : 2456,2 417 ,2444,248812490,2501,2505,2 514. Bij de 2200- en gaan s i nds eind 1984 ook de bruine exempl a r en naar Tb, Medio oktobe~ waren nog bruin i n dienst : 2247,2263,2275 1 2277 ,2278 ,2302,2309 , Ter~jjdestelling Elocs _: 1126 "gedoopt" De buit en dienst to ste llen Elocs 1118 en 1126 bleven de eerste weken van de wi nterdienst nog gewoon rijden . Eun aanwezigheid i s zeer nuttig, gez i en de hoge defectstand bij collega- 1100- en ( waarvan een aantal onrusti g lopende exemplar en in Tb behandeld wordt) en het grote aantal 1600-en; dat voor constructiewijzi gi ngen en aanvulling daa~ op naar Tb komt . Tot op 20/10 waren de 1118 en 1126 in ie der geval i n diens t , De 1126 werd op 15/10 voorzien van de naam "Lombardij<m' 1 , in witte l etters links op de z ijwand aangebracht. De onthul ling gebeurde do or een heuse wethouder op het gelijknami ge Rott erdamse s t at i on, op initiatief van de Hodelspoorruilbeur s. Well i cht lagen hi eraan nobel e be do eli ngen ten gronds l ag, die HOV- NS niet kan doorgronden . Zover ons bekend, hebben noch de 1100-en in het 11l gemeen 9 no ch de 1126 in het bijzonder i ets met Lombar djjen gemeen. Het naomgeven van een loc om een exclusi ef model hi ervan te kunnen uitbrengen is op zijn zachtst ge zegd merkwaardige de werkelijlu~eid aanpassen aQ.!J. de moqe lwereld. Dit met een te slopen loc te doen nei gt o . i. naar een ongewenste vorm van uitbui ting. Overigens hoeft de 1126 zijn naam ni et l ang gedragen : op 19/10 werd de loc zonder benaming waargenomen . Doo,p 1608 en materieelshow 's· -Hertogenbosch Op 4710 werd de lb08 's-Hertogenro sch gedoopt, t er gelegenl1ei d wa2.rvan de l oc met een DD- stam (zie a ldaar ) een slag naar Boxtel reed . T.g . v . 800 jaar Den Bosch vond op 5/10 een grote materieelshow plaats. Behalve de 1608+DDM en 4029 waren de 1208 , 1306,3002, ICR 10 665+20 756, buffet 88 005, Wil 88 014, een WL+Bc en mDw 978 2 500 "Jaap 11 daar.

- n s -

- 176 -

Het Eindhovense troetelkind is van binnen en van buiten geheel geschilderd 9 waarbij de gele fronten vervangen zjjn door de oude , karakteristieke bruine - met-gele-sierljjnen. Bakcodenummers DH2 - en Na de oproep op blz.119 heeft een actieve lezer uit Hoogezand de bakcodenummers van de DH2 - stellen gecontroleerd, waarvoor onze dai~k. Gebleken is, dat er bij de 3203-3207 een soort opschuiving van de Bz - bakken heeft plaatsgevonden tijdens de nieuwbouw. Na de bakwiss~ling 3205/3231 hebben de volgende stellen Bz-bakken met afwijkend codenummer: 3203 met Bz 124. 004, 3204 met .006, 3205 met .031 (in Tb met zware schade), 3206 met .005, 3207 met .003 en 3231 met .007 . Pr oefritten 2887 In eep.-poging een eind te maken aan het veel voorkomende euvel van vlakke pl aatsen in de wielbanden van Sprinters wordt in de 2887 een gewijzigde anti - blokkeerinstallatie m. b.v. microprocessors beproefd. ~er voorbereiding was de 2887 in Tb wph van 5- 26/7 en op 2/10 kwam hét stel weer hierheen . Met een AB vol meetapparatuur en videocamera's rtjdt het stel van 14/10 t/m 6/11 mee tri tten 1 in principe 3 slagen Ehv-Vl v.v. op ma.- vr. Electrificatie Maastricht - Visé Op -,i5J9 knipten de Nederlandse en BeJ.gische Mini sters van Verkeer een lint (geen stroomdraad) door in Luik, waarmee de electrificatie van Mt-Luik ófficieel werd ingewijd. Vanaf 30/9 rijden de Nl1BS-lun 80 vru1 de dienst Knokke-Brussel-Luik door van/no.ar Maastricht. De DE2 178 en 179 vertrokken van de wpl Mt naar de wpl Zwolle. De schei di ng van de beide stroomsoorten is gelijk aan die bij Rsd: een bovenleidingloze sluis op de geografische grens tussen Eijsden en Visé Sloopmaterieel Naar de firma Koek kwamen behalve tientallen goederenwagens alleen de 2288 uit Tb (17/9) en het blauwe blokkendoosrijtuig (ex-verblijfswagen Asd wpl) 30 84 984 0 807 (4/10) uit Amf. Deze laatste is gebouwd als Cec 8546 door Werkspoor/Heemaf in 1931. In Roosendaal arriveerden de per wi nterdienst af te voeren plan E's (zië blz.154) op 3/ 10 , m.u.v. 29 _216, die al op 24/9 was aangekomen. Vier wegens ruimtegebrek op het terrein van de wpl bij het station geparkeerde rijtuigen z~jn na 3/10 nog wel eens benut in de dienst . De RD's 87 204+217 worden voorlopig niet onttakeld met het oog op een eventueel gebruik als fietsenrijtuig . Van de eerder afgevoerde plan E ' s staan de 18 204 en 29 237 in Mt als plukrijtuigen, In Rsd zijn de 29 204 (12/4),208(3/6),218(28/5), 258(20/3),278 (4/6) en 87 215(16/5) inmiddels onttakeld (data van aankomst in Rsd). De 18 245(20/ 3) en 29 255(4/6) zullen naar de fa.Jansen in Bergen op Zoom gaan. Verder staan in Rsd nog 18 246(23/5) en 29 261+263+264(4/6). In Hlm wph staan de 18 208+235+ 238 voor ont - asbesten, hetgeen traag verloopt doordat te reviseren '54- ers voorrang krijgen boven slooprijtuigen . Inmiddels i s toestemming verleend (op 15/8) om een aantal terzijde staande 2~00-en te slopen ~ 2437,2479 )2492 ; 2512 en 2520. Tenslotte zagen, hoorden, bemerkten en noteerden wij voor U dat ••. . , , " . ,, ,. - in Didam een fot o-expositie wordt gehouden over DE J.+2 met veel f oto 's uit Rsd ~ van 4- 22/11 in de Openb.Dibliotheek , Schoolstr.2 1 open ma- vr 14-17 .30 ;di+vr ook 19-20.30; op 2/10 de nieuwe werkplaats Onnen officieel geopend werd , - op 28/9 het station IJ lst (tus sen Sneek en Workum) geopend werd; sinds 6/10 het tweede spoor over de IJsselbrug in Zutphen in dienst is; van 3/11 tot eind januari het eerste spoor buiten dienst is voor vervanging viaduc- op 6/10 de installering van ATB in Rtd e. o . werd afgesloten; -z._ten ; - DE2 183 op 11/9 tr.3735/36/37 naar hken r eed i , v.m . defecte gl'.A te Simpelveld; - in Bk 716 de plafondplaten niet hol staan maar recht zijn, wat een bijzonder effect - de Bk en vooral BDk 716 zichtbaar doorgezakt zijn, net als A 1781 en BPk 872/_geeft i - op 29/9 een TT - combinatie met 2556 en 2551 en 20 821 midden tussen plan W dienst-- de 1618+20 801+10 668 op 13/10 in Bent heim waren op een (DB- ) deed ( tr, 190) i materieelshow t. g .v . 120 jaar Almelo-Salsbergen; - de 1745 naast de trein met historisch DB-materieel een extra slag reed; - alleen op de lijnen naar Winterswijk en in Dodewaard nog lage perrons voorkomen; - nagekomen interessante ~eldingen; 31/5 de 4019 als 7419/ 26 Kippcnlijn; 220904 op 20/ 6 als 15818 Amf- Asd; ~+176 als 4663 op 3/6; - op 29/7 de 2311 een TD met defecte 2558 Leiden binnenduwde (tr .188 ); - op 7 en 8/10 de 131 meetrittcn t.b.v " Cl10 reed Zl-Ut v . v . ; het CTO- rijtuig op 7+8 en 14+15/10 de gebruikelijke rondjes Ut - Hvs-Amf-Lunetten- Ut reed ter beproeving van zichzelf; ditmaal tussen de Df ' s 92 001+003, - in de Begroting staat: in 1987 komt Voorburg Hoog klaar; besluit over stations Maastricht Randwijck en Helmond 't IIout komen er aan; Amf Schothorst kan in 1988 op:n als er genoeg woningen gebouwd worden, Hulshorst gaat dan dicht,

L

,

- 177 BERICHTEN UIT ANDERE LANDEN AUSTRALIE Melbourne Een van de gelede trams is overgebracht naar Mexico City als poging van Australië om een contract te verkrijgen voor aanleg van nieuwe sneltramlijnen.(MTl0/85) BOLIVIA La Paz Door het spoorwegbedrijf is een plan uitgewerkt om de 8,3 km lange tramlijn La Paz-Alto, die thans alleen voor goederenvervoer wordt gebruikt, te renoveren en evenals aan te leggen uitbreidingen weer te gebruiken voor passagiersvervoer teneindè zo de. verkeerscongesties te verminderen. (MT 10/85) CANADA Toronto De TTC biedt voor verkoop aan: 125 rapid- transit wagens (gebouwd door Gloucester) en 125 PCC - trams. Deze warde~ in 1986/87 vervangen door nieuw materieel: resp. 126 stuks en 52 gelede trams. (MT 10/85) DUITSLAND Albtalbahn In Ettlingen- Spinnerei zullen het spoortracé en de ve~keersweg omgewisseld worden, waardoor Ettlingen ontlast wordt van het doorgaande verkeer; 2 oveI:y1egen van de AVG vervallen hierdoor . Gehoopt wordt in september 1986 door te kunnen rijden tot Leopoldshafen/Mitte. ( Augsburg: onder Frankfurt. ) (ES 5 /85) Bochum- Gelsenldrchen Sprceimw 601 uit 1913 (de oudste tram van het bedrijf) werd in juli overgebracht naar het Emschertalmuseum in Wa.nne-Eickel. Het betreft de enig overgebleven sproeimotorwagen in de B.R.D. (SV 9/85) Braunschweig Volgend jaar zal lijn 1 over 300 meter in het noorden verlengd worden van Rühme Lincolnsiedlung naar Daimlerstrasse. (BS 5/85) Dortmund Bij Duewag en BBC zijn 7 Stadtbahnwagens B80C besteld, bestemd voor lijn U 41; de aflevering zal plaatsvinden vanaf september 1987. (sv 9/85) Frankfurt Ten gevolge van de U-Babnbouw en lijnwijzigingen, die daarmee samenhangen, zullen er vanaf najaar 1986 geen trams meer in het centrum rtjden, o . a. bij Hauptwache, Eschenheimer Tor, Goetheplatz, Opernplatz, Theaterplatz, Börneplatz. (BS 5/85) Augsburg In juli werd MSC-mw 8002 afgeleverd en GT5 - mw 519 afgevoercd'.. (BS 5/85) Freiburg Van Stuttgart zijn in D.ugustus en september de 4- assige gelede GT4 eenrichting motorwagens 687,693,700,702 en 704 overgenomen. Nog in Stuttgarter kleuren werd na aankomst in dubbeltractie proefgereden . (SV 9/85) Kiel Nog enige gegevens over het einde van dit trambed.rijf, dat op 4 mei kwam na 104 jaar tramexploitatie. Op 3 mei maakte werkw. 354 nog een rit naar het eindpunt. Op zaterdag 4 mei reden: 241+251,242+248 ; 245+247,246+249 ~26l+B68,262+B73,263+B641264+B 72 ,265,267+B61,268+B69,270+B81,27l+B76,272+B78,274+B70,266;in de remise stonden werkw. 352 en museumw.196. De laatste rit was toebedacht aan 270+81 vanaf Holtenau, maar wegens de grote drukte en de daardoor ontstane vertraging werd meteen .ingerukt naar de remise en was de 266 uiteindelijk de laatste tram. Nürnberg In oktober worden 2 N6 gelede trams voor 3 maanden aan Münch·e n geleend, dit in verband met eventueel te bestellen nieuw materieel aldaar. (SV 9/85) Stuttgart Aan Freiburg werden 5 trams verkocht (zie aldaar); 10 gaan er naar Ulm . Openingsdata trajecten met het nieuwe S- DT8 Stadtbahnmaterieel: 29-9-1985 lijn 3 Plieningen-Vaihingen ï 2- 3- 1986 lijn 1 Vaihingen-Fellbach; 25-5 - 1986 lijn 14 Vaihingen (Heslach) -Mühlhausen. (BS 5~ Uber Berg und Tal 1/85) Wuppertal Op 19 juli vertrok mw 3816 naar Graz. (BS 5/85) D.D.R. Berlijn Tengevolge van het verdwijnen van de lus Kniprode - allee rijdt spitslijn 29 m. i . v. 13 juni tussen Müggelstrasse en Weissensee, Bernkastler Strasse . (BVB 10/85) Dresden De T4D-mws 222 801 en 805 kregen aan de linkerzijde deuren. Bijwagen 272 237 werd ingericht voor stadsrondritten, waarbij de onderste helft van de wagen blauw is. Gotha KT4D- mw 302 werd bij revisie ivoorkleurig geschilderd met rode .sierbanden, dus overeenkomstig de oudere trams in deze stad ; .de Tatra I s waren tot nog toe wi t/rooà.. Halle T4D- mws 1030 en 1031 kregen deuren aun de linkerzijde, ook hier i.v . m. pendeldiensten (achterzijde tegen achterzijde om gekoppeld te kunnen rijden bij kopeindpunt). FRANKRIJK Grenoble De trams worden driedelig uitgevoerd , waarbij het middelste draaistel onder het korte middendeel wordt aangebracht. De wagenbakken tussen de draaistellen vóór en nchter krijgen een hoogte van 345 mm boven de grond, waardoor een gemakkelijke instap ontstaat vanaf de haltes, die e on hoogte van 250 mm krijgen . De tramwagens worden zilvergrijs geschilderd met blauwe banden. (ChdFRég&Urb.190.; 1985-IV) Lille De mws 505,513,521,524 en 528 werden voorzien van trolleystangen en vervolgens getransporteerd naar Hanoi(Vietnam). :ex Bochum-Gelsenkirchen mws 30,31,32,278 ·en. 296

. ;.:,

. . . . . 1. ••

- frankrijk -

- 178 -

zullen resp. de nummers 395 -399 krijgen. De. Vestische 401 - 403 worden hernum.merd in 392--394° (MT 10/85 en ChdFRég&Urb . 190 ; 1985-IV) Nantes Het aantal trampassagiers op ljjn 1 bedraagt thans op een werkdag 35,000; er blijkt een toeneming van± 6% reizigers te hebben plaatsgevonden t.o.v . 1984. Bij een boerderij werd de wagenbak teruggevonden van de vroegere mw 144 uit 1912. Deze is, na gerestaureerd t e zijn, naar de MIVB, Bruss el gezonden, waar een Brill-truck van een vroegere standaardtrarn onder de wazen wordt geplaatst. Na terugkeer in Nantes zal deze tram voor bijzondere ritten worden gebruikt. (SV 9/85) Parijs Een dagkaart voor alle rail- 1 metro- en busdiensten (behalve APTR) is thans verkrijgbaar. Deze heet "Formule 1 11 en kost voor de zones 1-2 , 2-3 en 1-3 resp. 18 1 17 en 23 Fr (le klas resp. 27, 26 en 34 Fr ) . (MT 10/85) GROOT-BRITT.ANNIE Blackpool Het einde van de zomer betekent in Blackpoo l steeds de periode vo.n de "Illuminations". Het to eristenseizoen wordt zo verlengd en vele ti~nduizenden te voet, · in · trams, bussen en auto's bekijken de ki lometers lange verlichte voorstellingen-·· langs de boulevards. De vi ering van het eeuwfeest v o.n de Blackpoolse tram vormde voor velen een extra attractie, waarvan men t ot in de l a te avonduren kon genieten dankzij het schitterende zomerweer, dat zich eind september toch nog aandiende. Zoals we r eeds schreven, is het Blackpoolse tramwagenpark de l a;,,tste tijd (tijdelijk) aangevuld met uit musea afkomstig materieel, ook uit andere steden a fkomstig: Bolton, Sheffield 9 Manchester, Glasgow, Edinburgh en uit Ierlruid (Hill of Howth). Vanaf de tijd, dat de duisternis invalt, kan het publiek gebruik maken van de 11 Tour"trams, die rijden tussen Pleasure Beach en Bispham om de verlichtingen te bewondere~. Hiervoor worden allereerst de "Illumination"wagens ingez et, zoals de Hovertram en de Santa Fe Train, ditmaal aangevuld met de museumwagens en voorts, om de grote toeloop op t e kunnen vangen , met norffi:8,al in dienst zijnd materieel (ook de 11 boot 11 trarns) . Na afloop van deze ritten werd dit materieel (behalve de Illuminated trams) op korte trajecten in de normale dienst ingezet om de massa's van vooral Pleasure Beach af te voeren. Ondanks de hoge frequ entie zijn de trams zo vol ( ook t.g.v . het vrijwel niet toelaten van staanplaatsen, beh~lve in de eenmanwagens), dat de passagiers meestal .· vele trams moeten l a t en passeren alvorens in t e kunnen stappen Op zaterdag 28 sept ember r eed ' s morgens al een e-root deel van het historische en in het algemeen niet ingezett e materieel uit, waarmee de vele trambelangstellenden uit allerlei landen gelegenheid kregen om deze te fotograferen en ermee te rijden, Op zondag 29 september werd het officiël e herdenkingsfeest gevierd met een tramoptocht over het centrale de el vnn hot net (Talbot Square -Pleasure Beach), met aan de kop de in oude staat teruggebrachte mw 4 uit 1884, wru:i.rop, zoals eencouw geleden, burgemeester en directeur hadden plaatsgenomen, Lat er op do dag maakte ook een aantal historische trams een rit naar Fleetwood, Diverse festiviteiten vonden rondom dit fe est plaats . (N.B. de historische trams rijden r egelmatig op de s t a dstrajecten.) Ffestiniog Railway Het 150-ja.rig jubileum zal o . a . gevierd worden met open dagen met verschillende festivit eiten tijdens het weekend 19/20 april 198 6 . (Railw.W.10/85) Seaton Met de opening van het nieuwe eindpunt Colyton op 4 juni j .1. is de geplande lengte van deze miniatuur electrische trrunlijn bereikt . (MT 10/85) HONGARIJE Op 1-2-1985 werden de tarieven voor alle trruns verhoogd tot 2 forinten. (MT 10/85 ) B6edapest Nadat werkzaamheden in het zuidoosten van de stad voltooid waren, werden de lijnen 13,30,31 en 32 weer vio. hun normale route ge leid. ; ook 28,36 ?37 rijden v.eerno:rna.e.J. INDIA

Op 17-4-1985 werd voor hot eerst na circa 30 jaar we er een nieuw trruntrajoct geopend~ 3,75 km van Manicktala na.ar Bidhannagar Road, bereden door de lijnen 16 en l7.(SV9/85) ITALIE (MT 10/85) Rome De 950 mm smàlspoorljjn eindigt nu bij Pantano, 18 km van Rome JOEGOSLAVIE Belgrado In 1985 hebben weer uitbreidingen van het tramnet plaats~evonden met de lijnen 1 7 3 ,7,9 en een nieuwe 11 , Er zijn nu 136 Tatra KT4 (201-336), terwijl er in de spits ook nog PCC's (lijnen 3,4,8), Italiaanse wagens ( 3) en ex-Hagen-trams (4 ,5) rijden. Tatra T4 treft men aan op lijn 1 en Duro Dakovic -wagens op de lijnen 3 en 6. Bij kiosken is een dagkaart verkrijgbaar voor 175 Dinar . (MT 10/85) OOSTENRIJK (BS 5/85) Linz Motorwagen 46 werd in juli door Rota.x afgeleverd. Wenen Bij Lohner (=Bombardier-Rotax) zijn voor de komende 5 jaar jao.rlijks 3 E-mws -4310 (SV 9/85) 4324 en 10 vierassige c5 bijwagens 1455-1504 besteld .

---- -

- 179 PORTUGAL Lissabon Eenmanbediening werd ingevoGrd eind 1984 op lijn 27 en op ·l-6-85 op lijn 24 . ROEMEHIE , Constanza De tweede tramlijn , 102 (Str.Industriei-Str.Soveja/Delphinariu) werd op 22 .. augustus in dienst gesteld . (MT 10/85) TSJECHOSLOWAKIJE Pr~ Op 7 juni 1965 moest t .g. v. · een aardversc;:hui ving de · exploitatie van de Petrin funiculaire gestaakt worden. Na ,stabiliserins· v:an het betreffende terrein besloot men de ljjn te reactiveren en tevens 2 nieuwe wagens bjj Studénka (::ex Stà.uàing) . te bes.t ellen. Op 15-6- 1985 werd de lijn weer in gebruik genomen als onderdeel van het openbaarvervoernet in de stad. (sv· 9/85) U. S.A . Philadelphia Voor 1986 zijn o.a. de volgende gelden uitgetrokken: $16 3 miljoen voor moderniseringswerkzaamheden b~ de 69th St voor de interlokale tramlijnen ; $3 2 miljoen voor reconstructie van de route van tramlijn 15; $35 miljoen voor nieuw materieel voor de Norristown-ljjn en $7, 1 miljoen voor modernisering van het seinstelsel van deze iijn. Pittsburgh M.i.v. 7 juli ·rijdt de tram in het centrum ondergronds (3 juli officieel geopend). Tu.ssen Station Square en station Gateway Centre werd van 3 tot 6 juli met Duewagtrams een pendeldienst onderhouden; vanaf 7 juli rijden echter weer slechts .PCC's, omdat de reconstructie van de Mt Lebanonlijn pas in 1986 gereed is en er voor die tijd hier geen nieuwe trams kunnen rijden. De ondergrondse stations zijn voorzien van noge perrons met een laag deel , juist lang genoeg voor het halteren van één PCC; Op dat ondergrondse traject kan men tussen 6.00 en 19,00 uur gratis reizen. ,van 15 juli tot 7 juli was de Mt Washington tunnel afgesloten en reden alle trams via de vroegere lijn 49 (Allento"mroute.). Vanaf 7 juli zjjn er de volgende tramljjnen: 47 Castle Shannon; 47D Drake (tot Soutli Hills Village met e en pendelbus-aansluiting naar Drake); 471 Library; 47S South Hiils Village ; 52 South Hills Junction via Allentown. Toen het ondffi'grondse tramtraject een week in dienst was, bleek het aantal reizigers per tram al toegenomen te zijn van 8700 tot 14 , 000 per dag. Tengevolge van deze toeneming zal op het ondergrondse traject een pendeldi enst ingesteld moeten worden, die dan met Duewag materieel gereden kan woruen. (MT 10/85) Portland Eind juni waren de tr&~wagens 102,103 en 105-120 afgel everd ; in september zouden de instructieritten beginnen. Ex-Porto mw 178 werd op 13 juni op de nieuwe rails in Morrison St geplaatst om het publiek te informeren over de geplande stadstramdienst; die met historisch materieel gereden zal worden. (MT 10/8"5) Sacramento Vanaf ·de Duewag-fabrieken werd de eerste tram ingescheept · op 21 augustus; deze gaat eerst no.ar een Budd-vestiging om daar getest te worden op zijn klimatologische eigenschappen . (MT 10/85) San Diego Het .eerste gedeel t e van de oostelijke sneltramlijn 9 tot Euclid Avenue, zal geopend worden óp 26 april 1986. (MT 10/85) San Francisco Aan de tramoptocht t.g~v , de opening van het Trolley Festival 1985 op 23 mei namen deel g Muni 1 ,130,17s, 57s , 1006,1040 ; St Louis 1704 ; Portland 503 ; Vera Cruz 001; Porto 189; Milaan 1834 ; Hamburg 3557 Blackpool 226 en Melbourne 678 .• (MT) · vIETNAM Hanoi In aanleg is een nieuw tramtraject in het zuidwesten van de stad, vaná f ·Q:uän-Dong. Zie verder bij Lille (Frankrijk) , (sv 9/85) ZWEDEN --Stockholm

In juli keerde de verbouwde (deuren) mw 21 terug naar Lidingö, waarna de 42 naar de werkplaats ging. Eveneens kwam diezelfde maand mw 304 na modernisering gereed (zie blz . 126, r ealiteit dus anders). In 1991 zullen 18 van de 22 Lidingö-trams gemoderniseerd zijn; in 1987 zullen bovendien voor ljjn 120 8 motorwagens , verbouwd zijn tot type A30 en 7 stuurstandwagens tot type B30. (MfSS 5; 10/85) ZWITSERLAND BC Bl0nay:'Chamb;y De B 255 ex SVBern moest helaas worden gesloopt, doch gelukkig is er nog de - vrijwel- identieke C 57, die via BVB van VMCV (Vevey-Montreux-Chill9n-VilleneuBLS Bern-Lötschberg-Simylon grö~ Afgeleverd· zijn SEZ 732+973 en 733+974 , ~ve komt. BL'rJBVB Baselland TransportjBasler V~kehrsbetriebe De kosten van het Theaterbogenproject belopen· 8, 1 mio, waarvan 40fowÖrdt besteed aan het bestaande BV.B -net 9 onder meer ten behoeve van een beïnvloedbare verkeerslichteninstallatie bij Bankverein. CJ Chemins de Fer du Jura Door FFA werd de eerste smalspoorpendeltrein BDe4/4 611AËt 711 afgeleverd-.---FW Frauenfeld-Wil De rijtuigen B2 22 1 Bi 23-26 en D2 65-66 zijn verkocht aan de lijn Warthaus en-Ochsenhausen (BRD).; Lausanne De Bond wil max. 45 mio bijd~agen aan het project Tramway du Sud-Ouest.

- zwitserland -

- 180 -

PBr Le Pont-Le Brassus De stoomdiensten worden verzorgd door de "Compagnie du train à . vapeur de la Vallée de Joux"; a l_s rijtuigen gebruikt men gemeenlijk de Bi 475 en 476 van het Seetal-type. RhB Rhätische Bahn De Bündner bevolking heeft de bijdrage ad 68 ,2 5 mio aan het Vereina project goedgekeurd. Op wat l angere termijn zullen 3 of 4 draaistroomlocomotieven, 3 motorrijtuigen voor de Bernina-Bahn en 20 tot 30 rijtuigen worden aangeschaft. SNB Solothurn-Nied~~~ipp Bahn Overwogen wordt dei~ 1943 gesloten - en opgebroken lijn Niederbipp-Oensingen te reactiveren. Zürich De nieuwe Be4/6 2046-2098 hebben kuipstoelen met een licht stofovertrek; de klapramen zijn verbeterd. Be4/ 4 1400-B 753 zijn door een Thaise prijsvraagwinnaar met voor de dierentuin wervende motieven beschilderd. BERICHTEN UIT BELGIE M.I.V.B. - BRUSSEL loitatie Per 1 10 is de wint erdienst 85/86 in dienst get reden; voor de me este lijnen betekende dit een frequentieverhoging in de spits. Enkele buslijnen kregen een betëre ävond- en zondagdienst: alle 20' i.p.v. alle 30 1 • Op lijn 101 werd de self-service van de deuren ingevoerd. Moment eel is deze van toepassing op de lijnen 18 - 32 - 52 - 55 - 81 - 90 - 101. Bij goed weer krijgt lijn 44 op zondag massa's reizigers te verwerken, die van het Zoniënwoud willen genieten. Hierdoor heeft deze lijn de mogelijkheid gekregen (naargelang de behoefte) de frequenti e van 20' te verdubbelen tot alle 10' (zi e ook bij 7500-en) . Eveneens sedert 1/10 wordt het vak Heizel - St-1.ambertus niet meer dagelijks bereden door lijn 81; enke l nog bij grote Heizel activiteiten zal lijn 81 nog doorrijden. Sedert p.e invoering van de nieuwe lijn 18 naar het Zuidstation (15-8-1985), is deze lijn steeds beperkt gebleven tot St-Lambertus. Al deze beperkingen zijn het gevolg van de verlenging van metrolijn lA naar de Heizel in mei.(Blijkbaar heeft de MIVB i ets geleerd uit de bruuske beperkingen van 1982. Wanneer een metrolijn verlengd wordt, worden de bestaande lijnen pas lat er aangepast, hetgeen dan minder opvalt!) Materieel 5000.::ën'"Mw 5016 werd overgebracht naar het West Yorkshire Transport Museum, B:radford. 7000-en De netswijzigingen van 15/8 hebben geen weerslag gehad op het aantal benutte PCC's, zodanig blijven er 34 i n reserve, waarvan de verkoop nog steeds niet beslist is, 122..~Afgezien van het pr ot otype 7500, dat niet verbouwd zal worden tot tweerichtingswagen, blijven nu nog enkel 7537-7553-7566-7568-7572-7576-7579 en 7581 over (ze rijden hoofdzakelijk op lijn 2). Sedert 1/10-85 is prototyp 7500 ondergebracht in de stelplaats Woluwe, waar het als leswagen gebruikt wordt. Op zondag wordt het ook inge zet op lijn 44 (ingevolge de drukte , zoals hierboven vermeld), waarbij het 's morgens ook een rit maakt op lijn 39. Het is de eerste maal, dat een gelede PCC op deze lijnen komt te rijden . De speciaal ontworpen film voor dit rijtuig laat nog de inzet toe op de lijnen 23-39-44-62 . 7800-en Op 1/9 verscheen de 7812 (verbouwd naar 7700-model ) voor het eerst -in reizigersverkeer. M.I.V .G. - GENT Van verschillende kanten wordt weer aangedrongen om in de stad tramtunnels aan te leggen of om een automatische tr ein naar het voorbeeld van de VAL in Lille t e laten rijden. Om de nadelen van die oplossingen duidelijk te maken, heeft de AOV (Aktiegroep Openbaar Vervoer) een persconferentie gehouden. Prijsvergelijkingen, lange halte-afstanden , overstappen op weinig f requent rijdende lijnen enz . kwamen ter sprake . De AOV wil de tram verb eteren door meer eigen beddingen en goede verkeersbeïnvloeding. Voorts moet lijn 1 worden doorgetrold(en tot Evergem en moet het NMBS-station daar weer geopend worden; de NMVB-bussen kunnen dan op dit centrale punt eindigen . Zo snel mogelijk moeten gelede trams besteld worden (de MIVG denkt aan enkelgelede wagens, de '. MIVA echter aan dubbelgelede met draaistroomaandrijving; 2 typen maakt het duurder!). Trolleybus Op 7 oktober werden de eerste proefritten gemaakt met een trolleybus tussen Meersendries en Gentbrugge. Er blijken bezwaren te bestaan tegen de annleg van de bovenleiding in de historische kern van de stad, rond stadhuis en St-}tichielsbrug. Zo nodig kan de trolleybus daar een traject afleggen zonder bovenleiding . N.M.V.B. De tramuitbreidingen in Charleroi werden uitges t eld t . g.v. niet gereedkomen. "RIJ MAAR .AN ••• " is weer verschenen a ls tijdschrift van "Langzaam Verkeer" en "Bond van Tre.i n- Tram- en Busgebruikers'! Een abonnement (10 nrs p.jaar) kost 50? .. F, te storten op rek, 559-2 428502-08 van Rij Maar .An, Postbus 38 ~ 2550 Kontich, Belgie.