Trajekt info
jaargang 22 | juli 2014
De cast van Oonder drök
Inhoud Voorwoord Zeesterren 2 | Vervolg voorpagina Oonder drök 2 |
Vrijwilligers in actie 25 jaar
actief in het vrouwenwerk 3 | Trajekt-nieuws 4+5 | KIES-coaching in Trajekt-Heuvelland 6 | Jongerenparticipatie en zelfsturing in de lift bij jongerenwerk Gulpen-Wittem 6 | Aandacht voor kwetsbare groepen in de buurt 7+8 | Buurtbrök Mariaberg gekozen als goed doel door supermarkt Jan Linders 8 | Colofon 8 |
‘Oonder drök’ Aangrijpende en heftige jeugdfilm maakt discussie los In april en in juni 2014 was in het Filmtheater Lumière, waar doorgaans alleen internationaal vermaarde en kunstzinnige films te zien zijn, bij uitzondering een rolprent van eigen, Maastrichtse bodem te bewonderen: ‘Oonder drök’, een film gemaakt door de jeugd uit de buurten Malpertuis en Wittevrouwenveld, waarin het fenomeen groepsdruk centraal staat. Filmtheater Lumière, een donderdagavond in april, even voor 19.00 uur. Het publiek stroomt binnen. Al snel zit de zaal goed vol, geen plek is onbezet. Vlak voor aanvang van de voorstelling komen de acteurs naar voren en stellen zich voor. Regisseur Sjef Zwackhalen geeft een korte inleiding. De eerste rij wordt volledig in beslag genomen door druk pratende en lachende pubers. Maar vanaf het moment dat de film begint, is het doodstil in de zaal, je kunt een speld horen vallen. Het boeiende en meeslepende verhaal neemt je mee naar de Maastrichtse buurten Wittevrouwenveld en Malpertuis, waar in een vriendengroep het fenomeen groepsdruk speelt. De film geeft duidelijk weer hoe dit soort processen in een groep kunnen verlopen en welke fatale consequenties het kan hebben. Het verhaal wordt goed neergezet door de uitstekend acterende jongeren. De snelle montage, de muzikale omlijsting, de vakkundige intro en aftiteling – geheel in stijl, inclusief het logo van MGM – maakt het plaatje compleet. De afloop is zo heftig en aangrijpend dat hier en daar in de zaal zelfs gesnik weerklinkt en de zakdoekjes tevoorschijn worden gehaald. Drie voorstellingen van de film Oonder drök waren in april te bewonderen in filmtheater Lumière, allen uitverkocht. Wegens grote belangstelling werden er in juni nog een drietal extra ingelast. In totaal waren er rond de 800 bezoekers.
Diego Demmens, Joery Bons en Sjef Zwackhalen
Trajekt-info is een uitgave van welzijnsorganisatie Trajekt en verschijnt 4 keer per jaar. Het blad wordt in een oplage van 2500 exemplaren verspreid onder medewerkers, vrijwilligers en relaties van Trajekt.
Verenigen jeugd oost en west Maastricht Oonder drök is geheel gemaakt door jongeren uit Malpertuis en Wittevrouwenveld, in samenwerking met buurtbewoners uit deze wijken en met ondersteuning van jeugd- en jongerenwerker Sjef Zwackhalen van Trajekt, tevens regisseur én acteur in deze film. De belangrijkste rollen worden gespeeld door een tiental tieners en jongeren, acht jongens en twee meisjes, in leeftijd variërend van 12 tot en met 18 jaar. Vervolg op pagina 2
»
Zeesterren Een storm heeft een aantal zeesterren het strand op geblazen. Een meisje raapt er telkens een op en brengt die terug naar de zee. Een man vraagt waarom ze dit doet, want er zijn zo veel zeesterren dat deze paar niet veel uitmaken. “Voor deze hier wel,” antwoordt het meisje terwijl ze er een opraapt en naar de zee brengt. Dit verhaaltje, onlangs door een van onze welzijnswerkers opgetekend, raakt de kern van ons werk. Daar doen we het voor, daar draait het om, in de ideale participatiesamenleving waarin iedereen ertoe doet. En waar iedereen, jong en oud, naar vermogen meedoet en zijn steentje bijdraagt. Soms roept dat vragen op. Is de participatiesamenleving niet de ‘excuus-Truus’ voor bezuinigingen? De budgetten van gemeenten en maatschappelijke organisaties staan immers onder druk. Tegelijk speelt de overheveling van overheidstaken (werk & inkomen, jeugdzorg en zorg ouderen & langdurig zieken) naar de gemeenten per 1 januari 2015. Ik blijf herhalen dat de participatiesamenleving de logische stap is in een beweging die al meer dan tien jaar geleden (dus lang vóór de bezuinigingen) werd ingezet. Met als inzet het centraal stellen van de eigen kracht van de burger. Kijk naar de kleinschalige
Vrijwilligers in actie initiatieven die steeds vaker spontaan ontstaan in buurten en dorpskernen, zoals burenhulpdiensten, ontmoetingsplekken voor ouderen, projecten rond zelfsturing en jongerencentra waar de jeugd zelf de teugels in handen houdt. Aan de welzijnsprofessional de taak om zulke initiatieven te stimuleren en te ondersteunen. En om mensen, groepen en buurten die minder makkelijk participeren een steun in de rug te geven.
Bij Trajekt werken ruim 1000 vrijwilligers. Zij vormen de drijvende kracht achter veel activiteiten en projecten, die zonder hun inzet vaak niet uitvoerbaar zouden zijn. Dat verdient een blijk van waardering! Daarom belichten we in deze rubriek telkens een project of activiteit, waarin een of meer vrijwilligers een prominente rol vervullen. Dit keer aandacht voor drie vrijwilligers van het vrouwenwerk van Trajekt, die dit jaar hun 25-jarig jubileum vieren.
Vlnr: Cecile Sangen, Annie Cobben en Gerda Machiels
Mooie voorbeelden te over. Deze Trajekt Info staat er vol mee. Zo kunt u lezen over Oonder Drök, een film waarin een actueel maatschappelijk thema centraal staat, gemaakt voor en door de jeugd. Of neem het artikel over WeHelpen.nl, een online-marktplaats voor vrijwilligerswerk in informele zorg waar zowel hulpzoekers als hulpbieders terecht kunnen. Ook beschrijven we drie kleinschalige projecten in de buurt voor mensen met een psychiatrische achtergrond en een verstandelijke beperking, ondersteund door Trajekt en haar samenwerkingspartners. Allemaal voorbeelden van ‘zeesterren’ op het strand van onze participatiesamenleving in wording.
Marcel Vermeulen reikt de Trajekt-speld uit aan Cecile Sangen...
Ik wens u veel leesplezier en een fijne zomer!
Anne Buskes Directeur | bestuurder Trajekt
HET VERHAAL: Wat aanvankelijk een onschuldige vriendschap lijkt, wordt al snel een verhaal over groepsdruk. Diego gaat verhuizen van de wijk Wittevrouwenveld naar Malpertuis, en is daar niet blij mee. Al snel blijkt dat de andere kant van de Maas toch niet zo ver weg is; zijn vrienden weten hem na korte tijd weer te vinden. Binnen een kort tijdsbestek manifesteert Diego zich als een leider die zijn macht op negatieve wijze gebruikt. Hij krijgt daarbij hulp van zijn vrienden in de groep. Wie niet doet wat er door hem en zijn beste maten bepaald wordt, moet het ontgelden. Het is vooral Mike die slachtoffer wordt van zijn gemene spelletjes. Mike probeert afstand te nemen van de groep, maar dat lukt niet omdat Diego hem maar niet met rust wil laten. Dit zal fatale gevolgen hebben…
Diego Demmens (links) en Joery Bons
»
Het initiatief voor Oonder drök ontstond tijdens een teambuildingsdag in 2013 voor tieners uit Malberg, Malpertuis, Wittevrouwenveld en omringende wijken, georganiseerd door Sjef Zwackhalen, met als doel de jeugd uit deze buurten te verenigen en de oost-west tegenstelling te doorbreken. Joery Bons (18), acteur in de film én als vrijwilliger actief bij de Happy Kids, een activiteit in Wittevrouwenveld, was een van de jongeren die meedeed aan deze dag. “We hebben oefeningen gedaan om elkaar beter te leren kennen. Er ontstond een leuke groep die contact met elkaar onderhield en graag iets samen wilde doen.” Van het een kwam het ander, en gaandeweg begon er een plan te rijpen. “Het idee ontstond om samen een film te maken over een uit de hand gelopen vriendschap,“ vertelt Sjef Zwackhalen. “Er waren al een aantal tieners die graag wilden acteren. Ook bij de Happy Kids bleken veel deelnemers enthousiast over dit project. Vervolgens gingen we bekijken of het klikte tussen de jeugd uit oost en west Maastricht, en dat bleek het geval te zijn.” Diego Demmens (17) uit Malpertuis had al een reputatie op het gebied van het maken van video’s voor You Tube: grappige, korte, Jackass-achtige filmpjes. Hij nam
2
zowel de montage als een van de hoofdrollen van Oonder drök voor zijn rekening. Diego: “Toen we met filmen begonnen, was het verhaal alleen in grote lijnen klaar. Tijdens de opnames, die een keer per maand en in de vakantieperiodes plaatsvonden, werkten we het script verder uit. Heel leuk was dat buurtbewoners ook interesse toonden: ze kwamen zich aanmelden om mee te doen in de film; eerst alleen de sleutelfiguren, daarna volgde de rest.” Hij vond het maken van de film een hele positieve ervaring. “Het was een van de leukste dingen die ik ooit heb gedaan. En ik weet nu welke kant ik op wil met mijn leven. Ik wil graag richting filmacademie of theater.” Ook voor Joery is de film bepalend geweest voor zijn beroepskeuze: “Ik wil graag verder studeren in de richting van jongerenwerk.”
Fenomeen Oonder drök vertelt het verhaal over groepsdruk en de gevolgen die dit kan hebben. Binnen een groep is er vaak sprake van sterke invloedssferen, waardoor groepsleden (meestal) loyaal aan elkaar zijn. Er zit een bepaalde balans in een groep en een vaste rolverdeling. Zij die het niet eens zijn met de gang van zaken en protesteren - en dus niet loyaal zijn - worden onder druk gezet om toch mee te doen. Buitenstaanders, bijvoorbeeld buurtgenoten, zijn bang om de jeugd op hun gedrag aan te spreken, omdat ze dan de hele meute tegen zich krijgen. De angst voor zo’n groep kan een hele buurt terroriseren. “Bij een groep horen is op de tienerleeftijd erg belangrijk,” zegt Diego. “Je hoort en ziet veel over pesten en
groepsdruk. We vinden het een goed en aansprekend thema, en we hopen dat we door ons verhaal veel mensen de ogen kunnen openen.” “Dit thema speelt in veel buurten en het is echt actueel,” vult Sjef aan. “Het is een fenomeen onder de jeugd. Veel mensen hebben ervan gehoord, maar weten niet wat de gevolgen kunnen zijn van dit soort processen.”
Belangstelling middelbare scholen Veel buurtbewoners hebben de weg naar Lumière gevonden om Oonder drök te bekijken. Sjef. “Het leuke is dat dit mensen zijn die normaal niet tot de doelgroep van Lumière behoren.” En de film gaat ook nog de buurt in. “Voor die groep mensen die niet in de gelegenheid waren om naar Lumière te komen, willen we de film op een aantal centrale plekken in de buurt laten zien.” Inmiddels hebben een aantal middelbare scholen, zoals Terra Nigra en Don Bosco, interesse getoond in de film. Een groep leerlingen van het Bonnefantencollege hebben hem al bekeken in Lumière. Sjef wil scholen de gelegenheid bieden om de film in hun eigen locatie te bekijken. Na het succes kan een nieuwe rolprent natuurlijk niet uitblijven. “Het wordt geen vervolg, maar wel weer een film met een maatschappelijk thema,” vertelt Joery. Tot 2016 zal de groep rond het filmproject onder de vlag van Trajekt blijven. Daarna willen de oudsten een bestuur gaan vormen, met mogelijk een stichting als organisatievorm.
Jubilarissen in de bloemetjes gezet
25 jaar actief in het vrouwenwerk
Annie Cobben...
Ter ere van hun 25-jarig jubileum bij het vrouwenwerk ontvingen Gerda Machiels, Cecile Sangen en Annie Cobben op 16 juni uit handen van gebiedsmanager Marcel Vermeulen een zilveren Trajekt-speld. Een gesprek met deze drie betrokken vrijwilligers over hun werkzaamheden en het verschil tussen het vrouwenwerk vroeger en nu. Het vrouwenwerk kent een lange historie die haar oorsprong heeft in de jaren vijftig. Was het in het prille begin puur sociaal werk in de vorm van een naaiclubje met vrouwen van het Boschstraatkwartier, nu, in 2014, is het een ontmoetingsgroep voor oudere dames die bijelkaar komen om te praten en gezellig samen te zijn. De naaimachine is nog steeds aanwezig, maar vervult niet meer zo’n prominente rol als voorheen. De vanaf 1979 vaste stek van het vrouwenwerk, het City Centrum, sloot in 2013 haar deuren. Sindsdien zijn de vrouwenclubs verspreid over verschillende wijken in Maastricht. De drie jubilarissen zijn, ieder met de eigen groep, neergestreken in ’t Gilde in de Pastoor Habetsstraat, hun nieuwe werkplek. Iedere maandagavond van half 8 tot half 10 zijn zij als gastvrouw aanwezig om de bezoekers te verwelkomen.
Gerda Machiels (80) “Je krijgt veel terug voor dit werk” “Iedere week komen op de maandagavond in totaal 23 vrouwen naar ’t Gilde. Zij zijn verdeeld over drie groepen. Cecile, Annie en ik hebben elk een groep. De vrouwengroepen zijn nu eigenlijk een soort praatgroepen. Als er problemen zijn, worden ze besproken, ik bied altijd een luisterend oor. De bezoekers zijn in de leeftijd van 60 tot 90 jaar, afkomstig uit verschillende wijken in Maastricht, van De Heeg tot Wittevrouwenveld. Mijn rol is die van gastvrouw en aanspreekpunt. Ook in ik de contributie en af en toe organiseer ik leuke uitstapjes. In het verleden, toen we nog in het City Centrum zaten, organiseerde ik veel vaker leuke uitjes. Helaas is hier in verband met de bezuinigingen geen geld meer voor. Als mensen het zelf moeten betalen is er beduidend minder animo voor zulke zaken. Ik doe mijn werk heel graag. Je krijgt er veel voor terug.”
Cecile Sangen (66) “De nadruk ligt nu op gezellig samenkomen en praten” “Al 25 jaar werk ik bij het vrouwenwerk. Maar wat is er veel veranderd in de loop der tijd! Heel geregeld heb ik heimwee naar het City Centrum. Het werk was daar veel afwisselender dan het nu is. Toen deed ik heel veel naaiwerk en hielp ik de andere vrouwen met verstelwerk. Er werd ook veel meer geknutseld. Hier in ’t Gilde zijn de mogelijkheden beperkt. Er is hier geen echte naaikamer en er zijn veel minder materialen om mee te werken. De groepen zijn ook minder in aantal geworden. Daar komt bij dat de bezoekers ouder worden en niet meer zo mobiel zijn. En er komt geen jong bloed meer bij. Vroeger was mijn beroep naaister. Ik ben min of meer dit vrijwilligerswerk ingerold. Nog steeds doe ik het met veel plezier. Zo nu en dan doen we in de groep nog wat naai- en verstelwerk, maar de nadruk ligt nu op gezellig samenkomen en praten. De vrouwen komen graag, sommigen komen al 50 jaar of langer naar de vrouwengroep.”
en Gerda Machiels
Annie Cobben (74): “Iedere week opnieuw verheug ik mij op de maandagavond” “Twee weken geleden ben ik gehuldigd voor mijn jubileum en heb een mooie Trajekt-speld gekregen. Het is fijn werk: ik houd ervan om zaken te regelen en te organiseren. Iedere week opnieuw verheug ik mij op de maandagavond. Drie jaar geleden ben ik weduwe geworden, en ik krijg veel steun van de andere dames in de groep. We hebben het gezellig samen. Ieder doet waar hij zin in heeft; de een breit, de ander haakt. En natuurlijk vertellen we veel. We zijn nu met zeven dames, het is een fijne groep. Afgelopen maandag zijn we samen uit gaan eten. Dat doen we een keer per jaar. Hoewel ’t Gilde niet zo fijn als het City Centrum, waar we eerst bij elkaar kwamen, bevalt het hier toch goed. Als er zaken niet goed gaan – wat niet vaak het geval is – kunnen we terugvallen op Nel Knapen van Trajekt.”
3
Trajekt-nieuws Maastricht Cooky Voorn en enkele deelnemers van Playing for success
Terugkomdag deelnemers Playing for success Het was druk in stadion De Geusselt in Maastricht op donderdagmiddag 25 juni. Rond de 30 kinderen waren aanwezig in verband met de terugkomdag van Playing for success, een sportief naschools programma voor de jeugd van 10 tot en met 14 jaar. Behalve de kinderen bezochten ook ouders, familie en sponsoren van Playing for success de middag. De terugkommiddag had een actief programma, met een training zelfverdediging, het spel ‘ren je rot’ en een workshop cocktails maken. De ouders kregen informatie over de opbrengst en het vervolgprogramma van Playing for success. Cooky Voorn, de oud-assistent/trainer van het Nederlands elftal onder Bert van Marwijk, werd bekend gemaakt als de nieuwe ambassadeur. De terugkomdag werd dit jaar voor de eerste keer georganiseerd, met als doel ervaringen uit te wisselen, de interesse voor het programma levend te houden en een blik op de toekomst te werpen. Playing for success is speciaal voor die groep kinderen die op school niet laten zien wat ze werkelijk kunnen. Contextrijk leren staat centraal, in een inspirerende omgeving, waar leren voelt als spelen. De groepen zijn klein en de jeugd krijgt veel persoonlijke aandacht en intensieve begeleiding. De focus ligt op de sociaal-emotionele ontwikkeling van de deelnemers. Uiteindelijk zullen de talenten zichtbaar worden en gaan kinderen meer uit zichzelf halen.De kinderen blijven niet op school, maar worden meegenomen naar een uitdagende en inspirerende plek waar ze positieve leerervaringen kunnen opdoen. In Maastricht is dat De Geusselt, het stadion van voetbalclub MVV Maastricht. Samen met andere leerlingen werken ze 12 weken lang, eenmaal per week, aan allerlei opdrachten op het gebied van rekenen, taal en computervaardigheden. Ze mogen onder andere spelers interviewen, een voetbalteam budgetteren of de oppervlakte van een voetbalveld berekenen. Playing for Success is leren met een WOW-factor: de locatie, het team, de idolen, het exclusieve karakter. Ze ontdekken dat ze wél wat kunnen, waardoor hun zelfvertrouwen groeit. Een ervaren leerkracht zorgt voor de ondersteuning. De groepen bestaan uit maximaal 15 kinderen, afkomstig uit scholen in Maastricht en omgeving.
Initiatiefnemers
Parkrangers als handhavers van orde en veiligheid Vrijwilligers die zich inzetten voor hun woonomgeving om zo een positieve bijdrage te leveren aan de leefbaarheid van de buurt: deze taak vervullen de parkrangers, actief in het Van de Vennepark in Maastricht Noordwest met veel inzet en betrokkenheid. De vier buurtraden uit Maastricht Noordwest (Caberg, Malpertuis, Malberg en Pottenberg) hebben de handen ineen geslagen en zijn samen aan de slag gegaan om van het Van de Vennepark een meer open, veilig en schoon buurtpark te maken, zodat bewoners uit de omringende buurten meer gebruikmaken van deze groenvoorziening. Een van de maatregelen die voor meer veiligheid moet zorgen is het aanstellen van zogeheten ‘parkrangers’: vrijwilligers uit de buurt die dagelijks in het park aanwezig zijn en ongewenste ontwikkelingen (zoals drugshandel, crossen op brommers, loslopende honden en achtergelaten rommel) signaleren en doorgeven – afhankelijk van de aard van de klacht – aan de politie, gemeentelijke handhaving of het opbouwwerk van Trajekt. Vervolgens zullen gepaste maatregelen genomen worden door een of meerdere van deze partijen.
WeHelpen in de praktijk Trajekt is lid van de coöperatie WeHelpen, een website die het vragen en bieden van hulp en daarmee het helpen van elkaar stimuleert. De site fungeert daarbij als digitaal platform, als matchmaker om hulpvragers en –aanbieders bij elkaar te brengen. Om deze website te promoten en te ervaren hoe WeHelpen in de praktijk werkt, werd op 5 juni in De Boeckel in De Heeg een drietal bijeenkomsten georganiseerd voor professionals van zorg- en welzijnsorganisaties en loketmedewerkers WMO.
Ongeveer 60 deelnemers uit 12 organisaties bezochten de bijeenkomsten. Trajekt tekende voor de organisatie van deze bijeenkomsten, in samenwerking met de gemeente Tilburg en WeHelpen. Behalve het bij elkaar brengen van hulpvragers en –aanbieders, zorgt Wehelpen voor verbinding en contact, voor leefbaarheid en participatie. Het platform speelt daarbij in op de ontwikkeling die we in Nederland doormaken: van verzorgingsstaat naar partici-
Opbouwwerker Jan Segerink is namens Trajekt de contactpersoon van de Parkrangers.
Het gehele theatergezelschap, bestaande uit acteurs, decor- en cameraploeg, reisde per bus af naar het ICAF in Rotterdam. De voorstelling, voor deze gelegenheid omgedoopt tot ‘Tree, two, one…Do you feel something yet?’ was voorzien van Engelse boventiteling. Organisatoren en bezoekers van het ICAF waren ontzettend blij met dit mooie cadeautje uit Maastricht en riepen ‘Tree, two, one…’ uit tot de beste voorstelling van het gehele festival! Een mooier compliment voor dit theatergezelschap is natuurlijk niet mogelijk. En het bewijst hoe groot de kracht is van community art. Levensverhalen van gewone mensen die bijna altijd onopgemerkt blijven, worden door dit buurtheater zichtbaar gemaakt en zorgen voor verbintenis, herkenning en erkenning. Voor zowel de spelers als de bewoners van Mariaberg een ervaring van onschatbare waarde die hun gevoel van eigenwaarde én hun zelfvertrouwen een positieve impuls bezorgt.
4
steeds meer draagvlak te creëren en te laten zien dat het werkt. Spontaan boden ambassadeurs zich aan en kwamen er vragen naar het verzorgen van incompany bijeenkomsten voor collega’s van de diverse aanwezige organisaties. Een vervolg op de bijeenkomsten gaat er komen, de eerste vragen hiervoor zijn al ontvangen. Interesse in WeHelpen? Neem dan contact op met Jules Peters (
[email protected]) of Jan Arts (
[email protected]).
Burgemeester Hoes op de middenstip in stadion de Geusselt. Het is een aanblik waar Maastrichtenaren niet vaak op worden getrakteerd. Uitgezonderd op 15 april. Om 14.00 uur precies verrichtte de burgemeester samen met Anne Buskes, directeur van Trajekt, op deze plek de ‘aftrap’ van de Maatschappelijke Beursvloer Maastricht. Het was de derde editie van dit evenement, waar bedrijven en organisaties elkaar opzoeken en – met gesloten beurzen – helpen met maatschappelijke vragen.
Wenst u meer informatie over Playing for Success Maastricht? Neem dan contact op met Jeroen Wijckmans, centrummanager: E
[email protected] T +31 (0)6 502 051 90 Of kijk op: www.playingforsuccess.nl/maastricht.
Buurttheater Mariaberg, dé pionier op het gebied van persoonlijk documentair theater, heeft haar voorstelling ‘Drei, twie, ein…Veuls diech al get?’ internationaal op de kaart gezet. Op 29 maart gaf het gezelschap een zeer geslaagd optreden op het grootste Internationaal Community Arts Festival ter wereld: het ICAF Festival in Rotterdam.
patiemaatschappij. Er is een tendens dat vrijwilligers eerder beschikbaar zijn voor tijdelijke, kortdurende en afgebakende klussen dan voor een vaste dag of avond in de week. WeHelpen biedt die mogelijkheid. Tijdens de presentatie werd aangegeven dat WeHelpen op een overzichtelijke manier verwerkt is in de website Jalp Maastricht. Zo kun je snel zien welke hulpvragen en –aanbod er per wijk aanwezig zijn. Na afloop van de bijeenkomsten werd een oproep gedaan om met WeHelpen aan de slag te gaan, om zo
Maatschappelijke beursvloer april 2014: geen absoluut record,maar wel deals van kwaliteit
Alle onderwijsinstellingen in Maastricht, Trajekt, de gemeente Maastricht, MVV en ‘Veer doen ‘t’ dragen bij aan de realisatie van Playing for Success Maastricht. Zij hebben hun krachten gebundeld en stellen financiële middelen en expertise ter beschikking voor dit unieke project, dat het verschil kan maken voor kinderen die een extra steuntje in de rug goed kunnen gebruiken.
Buurttheater Mariaberg schittert op ICAF Festival in Rotterdam
Jan Arts en Jules Peters
Huub Adriaans en Karin Mourmans van Mondriaan hebben een match
De burgemeester had zelf ook iets meegebracht. De gemeente, aldus Hoes, gaat de organisaties Sjoen!, Centrum voor Natuur en Milieu-Educatie (CNME) en Stuurgroep de Maas helpen om zwerfafval in de natuur van Maastricht en omgeving op te ruimen. Om die deal kracht bij te zetten, overhandigde hij symbolisch een set biologische vuilniszakken, werkhandschoenen en een heuse ‘afvalknijper’ aan Lara Klaassen, directeur CNME Maastricht. Met deze eerste match was de spits eraf. De beursvloer binnen in het ‘business centre’ van de Geusselt kon beginnen. In krap twee uur werden tal van deals gesloten. Zo beloofde de Maastrichtse volkszanger Huub Adriaans een optreden aan ‘Te Gekke Buren’, een project van Mondriaan. De tegenprestatie: tijdens de door Mondriaan georganiseerde antiekmarkt mag Huub collecteren voor zijn project ‘Kinderen in eenzaamheid’. Tegen 16.00 uur stond de teller op 191 matches. Een heel stuk minder dan het enorme aantal van 263 van de oktoberbeurs. Maar dat was ook niet de ambitie van deze lentebeurs, die bewust bescheidener was van opzet. Diverse van de in oktober gemaakte matches zijn trouwens nog ‘in uitvoering’. Bovendien werd nu extra kritisch gekeken naar de kwaliteit van de matches. Ook was er meer tijd voor het stellen van de ‘vraag achter de vraag’. De sfeer was daardoor nog gemoedelijker dan vorige keer, toen vragers en aanbieders elkaar zochten in de overladen zaal van het United World College.
Een nieuw Sport Ontmoetings Terrein (SPOT) in De Heeg Op zaterdag 24 mei werd het Sport Ontmoetings Terrein in De Heeg te Maastricht officieel geopend. De jongeren hebben de SPOT de naam ‘de Baan’ gegeven. De SPOT bestaat uit een stukje groenstrook langs de Rijksweg in De Heeg met een voetbal/basketbal-kooi. Deze voorziening is tot stand is gekomen in samenwerking met de gemeente Maastricht, het buurtplatform De Heeg en Trajekt. De officiële openingshandeling werd verricht door Jack Gerats, de nieuwe wethouder welzijn van Maastricht, Rob Noordhoek van het buurtplatform en gebiedsmanager Inge Elzer van Trajekt. De jongeren en buurtbewoners genoten tijdens dit evenement van een barbecue, lekkere drankjes en van diverse muziekacts. Mede dankzij de geweldige hulp van alle vrijwilligers en sponsors was het een geslaagd feest.
5
Preventief hulpverleningsprogramma voor kinderen succesvol
Aandacht voor kwetsbare groepen in de buurt
Uitbreiding KIES-coaching in Trajekt-Heuvelland
Niet aan de kant staan, maar meedoen
Meedoen in de maatschappij is hét credo van de participatiemaatschappij. Helaas is dit niet voor iedereen even vanzelfsprekend. Mensen met een psychiatrische achtergrond of een verstandelijke beperking staan te vaak langs de zijlijn, met sociale uitsluiting tot gevolg. Trajekt en haar samenwerkingspartners proberen dit soort barrières te doorbreken door kleinschalige projecten en activiteiten in de buurt te ondersteunen, waardoor deze mensen de kans krijgen om op hun eigen manier mee te doen.
Speciaal voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar die te maken hebben (gehad) met echtscheiding en hier nog last van hebben, is het schoolmaatschappelijk werk van Trajekt in november 2012 gestart met een KIES-coaching in Eijsden-Margraten. Wegens grote belangstelling en positieve resultaten zal dit preventief hulpverleningsprogramma vanaf oktober 2014 Heuvelland-breed aangeboden worden. Eén op de zes kinderen in Nederland maakt een scheiding mee. De gevolgen daarvan kunnen ingrijpend zijn: hun vertrouwde leefwereld, veiligheid en stabiliteit worden aan het wankelen gebracht. Er met anderen over praten is vaak moeilijk. Hoewel de loyaliteit naar beide ouders erg groot is, verliest toch 25% van deze kinderen na een jaar het contact met één van zijn ouders.
lens nooit raar of gek zijn, en ze gaan begrijpen dat de scheiding en mogelijk de ruzies tussen de ouders niet hun schuld is. Ook leren ze te praten over hun gedachten en gevoelens. Door de KIES-coaching verbetert de communicatie met de ouders, en gaat het kind de scheiding beter begrijpen. Voor ouders zijn er twee ouderavonden, vóór de start en na de laatste bijeenkomst.
Het preventief hulpverleningsprogramma KIES-coaching biedt kinderen intensieve begeleiding en ondersteuning bij problemen die rond een (echt)scheiding kunnen spelen. In acht wekelijkse bijeenkomsten van één uur doorlopen de kinderen hun eigen proces van de scheiding onder begeleiding van een schoolmaatschappelijk werker, die is opgeleid tot KIES-coach. Op deze wijze kunnen ze een begin maken met het verwerken van de scheiding en kunnen problemen voorkomen worden.
In oktober 2014 gaat de KIES-coaching met twee groepen starten: een in de gemeente Eijsden, Meerssen of Valkenburg, en wel op dinsdag van 15.30 tot 16.30 uur.
Tijdens de sessies leren de kinderen dat ze niet hoeven te kiezen tussen hun ouders, ze leren dat hun gevoe-
De andere groep, in de gemeente Margraten, Vaals of Gulpen-Wittem, vindt plaats op donderdag van 15.30 tot 16.30 uur. Afhankelijk van waar de meeste kinderen zijn aangemeld, wordt de locatie bepaald. Dit heeft als voordeel dat ouders nu meer keuze hebben waar ze hun kinderen kunnen laten deelnemen. De KIES-coaching is toegankelijk voor alle kinderen in het primair onderwijs van groep 4 tot en met groep 8 (± 6 tot en met 12 jaar).
Kijk voor meer informatie op de landelijke site: www.kiesvoorhetkind.nl. Op deze site staan ook de ervaringen van ouders beschreven. Of neem contact op met Suus Simons of Sandra Vinken van het schoolmaatschappelijk werk van Trajekt, T 043 – 409 15 24.
Jongerenparticipatie en zelfsturing in de lift bij jongerenwerk Gulpen-Wittem Leegstaand gebouw Trajekt biedt ‘onderdak’ aan jongeren Veel verschillende doelgroepen jeugd maken gebruik van leegstaande ruimtes in het voormalig kantoor van Trajekt. Om afspraken te maken rondom het beheer van deze accommodatie werd er zelfs een bestuursstichting opgericht door de jongeren. De begeleiding van deze processen ligt in handen van het jongerenwerk van Trajekt in Gulpen Wittem.
Allereerst heeft het jongerenwerk een behoefte-onderzoek gedaan onder een aantal jongerengroepen en verenigingen die met jeugd werken. Al snel bleek dat de jeugd enthousiast was over het in gebruik nemen van de leegstaande, voormalige Trajekt-accommodatie. Groepen en verenigingen meldden zich om de ruimte te gebruiken als activiteiten-, kantoor-, vergader-, dans- en kookruimte, en niet heel onbelangrijk, als ‘chill-ruimte’. Na een aantal maanden gaven jongeren, gemeente en Trajekt-medewerkers aan dat er behoefte was aan afspraken rondom het beheer. Gekozen werd voor een beheersstichting bestaande uit jongeren van de betrokken groepen uit de buurt. Met de groepen die gebruik maken van de ruimte, werd de afspraak gemaakt dat ze kosteloos gebruik mogen maken van de ruimte, maar wel een bijdrage moeten leveren voor het gezamenlijk belang. Dit belang kan variëren van deelname bij het vormen van een bestuursstichting tot een bijdrage leveren in het poetsen en opknappen tot het meehelpen bij andere groepen. Vanuit elke groep die gebruik maakt van het gebouw hebben een of twee personen zich bereid verklaard om in dit bestuur zitting te nemen. De volgende stap is dus het verder formaliseren van dit initiatief.
6
Veel verschillende doelgroepen jeugd, zoals Gultico en het KPJ (Katholieke Plattelands Jongeren), maken gebruik van de ruimte. Op deze manier zijn er leuke verbindingen mogelijk en komen jongeren ook sneller in contact met andere jongerenculturen. Ook kunnen Trajekt-medewerkers (combinatiefunctionarissen, het algemeen maatschappelijk werk en het meidenwerk) het gebouw inzetten voor leuke activiteiten. Dit proces wordt mede mogelijk gemaakt door de gemeente Gulpen-Wittem, die de jeugd de mogelijkheden biedt om invulling te geven aan jongerenparticipatie en zelfsturing.
De dinsdagmiddagactiviteit voor mensen met een verstandelijke beperking in de Kunstketel in de Maastrichtse wijk Wittevrouwenveld is zo’n kleinschalig, sympathiek initiatief. Het idee ontstond nadat Anke den Braber van Stichting Radar contact zocht met Trajekt met de vraag naar activiteiten voor haar cliënten. Haar vraag kwam via via bij Trajekt-medewerker Manon Pachen terecht, die diverse activiteiten in de Kunstketel ondersteunt, onder andere een Marokkaans vrouwenclubje op de dinsdagmiddag. Manon vertelt enthousiast hoe deze vrouwen voorstelden er een gezamenlijke activiteit van te maken. “Nu helpen de Marokkaanse vrouwen iedere dinsdagmiddag met het bedenken en uitvoeren van de activiteiten voor de groep van Radar. Helemaal volgens het principe van Welzijn Nieuwe Stijl! Vorige week zijn we met zijn allen gaan jeu-de-boulen. Deze week staat er een kookactiviteit op het programma, onder de leiding van Rabia Mouigouina.” Manon en Anke zijn iedere dinsdagmiddag aanwezig om alles in goed banen te leiden.
Samen lekkere hapjes maken
Kookactiviteit in de Kunstketel
Aan een grote tafel in de Kunstketel zitten de Marokkaanse vrouwen gezellig zij aan zij met de cliënten van Radar. Ieder is druk in de weer met het maken van kleine pasteitjes. Een van hen is buurtbewoner Jef Franssen. Hij gaat helemaal op in het bereiden van de kleine hapjes van bladerdeeg met een smakelijke vulling, daarbij geassisteerd door een van de Marokkaanse vrouwen. En zijn ijver wordt beloond. Nadat de pasteitjes een half uur in de oven hebben gebakken, verorbert Jef met smaak zijn zelf bereide traktatie. Ook de andere deelnemers laten het zich smaken. “Het bevalt me goed hier,” zegt Jef tussen twee happen door. “Je bent er even tussenuit. Ik vind het leuk om lol te trappen met de anderen. En met mijn handen bezig zijn vind ik fijn. Ik houd van knutselen en handenarbeid, zoals solderen, kleien en schilderen.” Ook Jef is via Radar, waar hij deelneemt aan de dagopvang – hij woont zelfstandig – in de Kunstketel terecht gekomen. Na afloop van de activiteit worden de deelnemers door Anke terug naar huis begeleid. Voor de meesten is dat een woongroep van Radar in Wittevrouwenveld of in een van de omringende buurten.
Druk in de weer met de bladerdeeghapjes
Jef Franssen laat het zich smaken
Kwartiermaken in de buurt In Pottenberg te Maastricht werken Trajekt, het RIBW, Endiva en het buurtplatform Pottenberg nauw samen. Hun gezamenlijk doel is kwartiermaken in de buurt. Jan Segerink, opbouwwerker, is namens Trajekt hierbij betrokken. “Kwartiermaken staat voor het meer betrekken van psychisch kwetsbare mensen bij de samenleving. De kartrekkers zijn het buurtplatform en de sociale instellingen die actief zijn in de buurt,” zegt Jan. Maar ook is het volgens hem heel belangrijk een maatschappelijk klimaat te bevorderen waarin meer mogelijkheden ontstaan voor deze groep. ”De samenleving toegankelijker maken voor deze doelgroep hoort daar ook bij.” Om bovenstaande doelen te realiseren, voeren de samenwerkende organisaties in Pottenberg een aantal
activiteiten uit, die zich (vaak) richten op zowel de doorsnee als de kwetsbare buurtbewoners. Jan: “Dan moet je denken aan het afleggen van huisbezoeken bij ex-patiënten en het verspreiden van informatie over psychisch kwetsbare mensen door middel van folders, de buurtkrant en via de media van de afzonderlijke organisaties. Ook hebben we een speciale kerstgroet verzonden. Het organiseren van informatiemiddagen op centrale plekken in de buurt is ook een goed middel, waarbij het mes bovendien aan beide kanten snijdt: daar komen de ‘gewone’ buurtbewoners op af, maar ook psychisch kwetsbaren, en kunnen er contacten gelegd worden. Deze laatste groep proberen we dan weer toe te leiden naar bestaande of nieuw op te zetten activiteiten in de buurtbrök.”
Meer openheid Onlangs is er een open inloop geopend in een pand aan de Porceleinstraat in Pottenberg, waar buurtbewoners twee keer per week terecht kunnen. “Het is de bedoeling dat de psychisch kwetsbaren en de buurtbewoners elkaar daar treffen en samen een kop koffie drinken. En het is mogelijk samen een lunch klaar te maken die gezamenlijk genuttigd wordt,” zegt Jan. “Maar ook mensen die informatie wensen of een beroep willen doen op hulpverlening kunnen hun vragen daar neerleggen. De sfeer in de inloop is uitnodigend, ontspannen en informeel.” Door dit soort voorzieningen hopen de samenwerkende organisaties dat er meer openheid komt. Jan: “Er moet een sfeer ontstaan waarin psychische kwetsbaarheid, psychiatrie en de zaken die eromheen spelen bespreekbaar zijn. Alleen zo kunnen de taboes rond dit gevoelige onderwerp doorbroken worden.” Vervolg op pagina 8
»
7
Colofon Redactieadres
Postbus 312, 6200 AH Maastricht T 043 – 763 00 00 E
[email protected] W www.trajekt.nl Tw @trajekt_welzijn Fb www.facebook.com/www.trajetk.nl
»
Eindredactie
Anja Kickken
Adressen en informatie
Fotografie
Redactiecommissie
Voor de adressen van de overige Trajekt-locaties en meer informatie zie www.trajekt.nl
Sacha Ruland Trajekt
Anne-Marie Conraads | maatschappelijk werk Petra Debets | opbouwwerk Maurice Haenen | opbouwwerk Anja Kickken | communicatie Jules Peters | Vrijwilligers Support Riëlle Schols | assistant to Kees Smit | opbouwwerk
Gezellig samenkomen in het Heegeneerke ‘Kopje koffie & lekker kletsen. Kom dan naar het Heegeneerke,” dat is de uitnodigende tekst die is afgedrukt op een van de koffiebekers van deze buurtontmoetingsruimte, gevestigd in buurtcentrum De Boeckel in De Heeg. Op maandag-, donderdag- en zaterdagmiddag heeft het Heegeneerke haar deuren geopend voor alle (volwassen) buurtbewoners. Ze zijn dan van harte welkom voor een kop koffie, een praatje, een spelletje kaart of een andere activiteit. De mooie ruimte, geheel door vrijwilligers ingericht, heeft openslaande deuren die toegang bieden tot een groot terras. Op de dinsdagmiddag is er in het Heegeneerke voor alle buurtbewoners, maar speciaal voor mensen met een (psychische) kwetsbaarheid, een open inloopmiddag. Deze activiteit wordt gedraaid door twee vrijwilligers. Dit initiatief van Trajekt en Mondriaan is onderdeel van kwartiermaken in de wijk. Onder de naam ‘Te
Vormgeving
ARTs Now design [bNo], Nathalie Arts Drukwerk
Andi Druk, Maastricht-Airport
gekke buren’ wordt aan mensen met een (psychische) kwetsbaarheid de mogelijkheid geboden gebruik te maken van een laagdrempelige ontmoetingsmogelijkheid in hun eigen buurt. Gezellig samenzijn staat centraal, maar er worden ook allerlei activiteiten georganiseerd.
trouwe bezoekers. “Ik kom hier iedere week,” zegt ze. “Het is fijn om af en toe onder de mensen te zijn. Ik doe hier van alles: een praatje maken, een potje kaarten en ik leer nieuwe mensen kennen bij mij uit de buurt. Het is een leuke, gezellige groep geworden.”
Onmisbare vrijwilligers Twee onmisbare vrijwilligers zijn iedere dinsdagmiddag aanwezig om de groep te begeleiden en alles in goede banen te leiden. Buurtbewoner Ans Hartstra is een van hen. Na haar pensioen was ze op zoek naar een zinvolle tijdsbesteding. En die heeft ze gevonden in het Heegeneerke. “Het is gewoon leuk en dankbaar werk. Iedere dinsdag komen hier tussen de 15 en 25 bezoekers. Je leert de mensen goed kennen en het werk geeft beslist voldoening.” Tegen half 2 komt de eerste gast binnen en schuift aan achter een van de tafeltjes. Het is Anja, een van de
Het Heegeneerke tijdens de opening vorig jaar
Mooie verbinding tussen Buurtbrök en bedrijfsleven
Buurtbrök Mariaberg verkozen tot goed doel door supermarkt Jan Linders Op 26 juni overhandigde Maurice Eussen, rayonmanager bij Jan Linders, een geldbedrag aan de Buurtbrök Mariaberg, door deze supermarkt verkozen tot goed doel 2014. Trajekt-medewerker Carolien Kuypers, activiteitenbegeleider bij de Buurtbrök Mariaberg en verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken, vertelt hoe de uitverkiezing is verlopen. “Een dochter van een vrijwilliger van de Buurtbrök werkte bij supermarkt Jan Linders aan de Tongersestraat in Maastricht. Zij attendeerde ons op de mogelijkheid om uitverkozen te worden tot goed doel 2014 van Jan Linders. Bij deze supermarkt is namelijk een goede doelen-bus aanwezig waar alle klanten een idee voor een goed doel kwijt kunnen. De dochter heeft, in overleg met ons, de Buurtbrök aangemeld.” Na de aanmelding volgde een oriënterend gesprek met een afvaardiging van de Buurtbrök en Maurice Eussen, de manager van Jan Linders. Carolien: “Hij was zo enthousiast over ons werk en onze activiteiten in de buurt, dat wij gekozen zijn tot goed doel 2014.” Wat houdt deze uitverkiezing in? “Dat betekent dat Jan Linders een aantal acties op touw zet, waarvan de opbrengst, die door de supermarkt verdubbeld wordt, ten goede komt aan de Buurtbrök Mariaberg. Zo hebben ze een flessenactie gehouden. Voor alle lege flessen die de klanten inleverden, ontvingen ze een tegoed bonnetje ter waarde van het statiegeld. Dat bedrag kon gedoneerd worden aan de Buurtbrök.” Daarnaast heeft Jan Linders de mogelijkheid geboden aan de Buurtbrök om zich in de supermarkt te presenteren. “We hebben bijvoorbeeld met de vrijwilligers en bezoekers van de Buurtbrök Carnavalsartikelen gemaakt en deze te koop aangeboden bij Jan Linders. Met Pasen zijn we aan de slag gegaan met het zelf maken van bonbons. En we hebben wafels gebakken.” De opbrengst van dit alles wordt ook weer verdubbeld door Jan Linders. De Buurtbrök Mariaberg is heel blij met het ingezamelde geld, en het bedrag loopt nu al flink op. Afhankelijk van de hoogte van het bedrag bekijkt Carolien wat ze ermee gaat doen. “Misschien ga ik een gezellige dag organiseren voor zowel de vrijwilligers als de bezoekers van de Buurtbrök, bijvoorbeeld een geheel verzorgd uitstapje.”
Maurice Eussen van Jan Linders overhandigt de cheque aan Jenny Gerardu, vrijwilliger van de Buurtbrök
Nieuw jaarverslag Trajekt 2013 Het nieuwe jaarverslag van Trajekt heeft de titel ‘Kracht en Kansen van de Kanteling’. Naast organisatiegegevens bevat het jaarverslag 18 aansprekende verhalen over projecten en activiteiten, gecombineerd met interviews, die de kracht van de Kanteling illustreren Interesse? Ga dan naar de website van Trajekt (www.trajekt.nl). Daar kunt u het jaarverslag downloaden.
‘Samen delen’ Bijeenkomsten rond rouwverwerking Humanitas, het Toon Hermans Huis Maastricht en Trajekt gaan in oktober 2014 gezamenlijk starten met de bijeenkomsten ‘Samen delen’. Tijdens deze ontmoetingen staat het verlies van een dierbaar persoon centraal. Bent U geïnteresseerd of wenst u meer informatie? Neem dan contact op met een van de contactpersonen: Melanie Frederiks, Toon Hermans Huis Maastricht: T 043 – 326 10 00 of Wilma Willems, Trajekt: T 043 – 763 00 20. E
[email protected]
Wilt u Trajekt via uw smartphone digitaal volgen?
8
Maak dan gebruik van deze QR-codes
QR Trajekt
QR twitter
QR facebook