Trajekt info
jaargang 22 | maart 2014
Het Buurttheater Mariaberg op de planken
Inhoud Persoonlijk documentair theater in de meest pure vorm 1 | Voorwoord Iedereen doet ertoe 2 | Vervolg voorpagina 2 | Het ‘nieuwe’ buurtcentrum De Boeckel in De Heeg 2 | Vrijwilligers in actie Mooie resultaten voor het eerste Sociaal Café in Wittevrouwenveld 3 | Trajekt-nieuws 4+5 | Challenge Day 6 | In Beeld 7 | Aan-zet 7 | Voorjaarsbeurs op 15 april 8 | Samen de schouders onder de schuldenproblematiek 8 | Colofon 8 |
Mooie, recht uit het hart-voorstelling van Buurttheater Mariaberg (BTM)
Persoonlijk documentair theater in de meest pure vorm Voor een enthousiast publiek speelt het Buurttheater Mariaberg op zondagmiddag 19 januari voor de negende keer op rij ‘Drei, twie, ein…Veuls diech al get?’ in het Kumulustheater in Maastricht. Het is de één na laatste voorstelling: binnenkort valt het doek voor dit succesvolle stuk in Maastrichts dialect, dat in november en januari volle zalen trok. Het buurttheater wil door middel van persoonlijk documentair theater individuele problematieken aan de orde stellen, die raken aan bredere sociaal maatschappelijke thema’s.
De foto’s bij dit artikel zijn het resultaat van een match op de beursvloer (oktober vorig jaar), die het buurttheater maakte met de fotograaf Twan Wiermans
Op het podium: een jongen van rond de 13 jaar die vertelt over zijn aandoening. Hij heeft verschillende allergieën, waardoor hij onder andere geen gluten mag eten. Om wat kilo’s bij te komen krijgt hij als extra aanvulling sondevoeding toegediend. Aan het eind van zijn verhaal doet hij zijn T-shirt omhoog en laat zijn buik zien, waarop een zogeheten Mic-Key button te zien is, een afsluitbare button waarlangs via een buisje sondevoeding toegediend kan worden. Een alleenstaande oudere vrouw vertelt over haar leven: hoe ze ’s morgens voor het ontbijt mooi de tafel dekt voor zichzelf, hoe ze de dag doorbrengt en ’s avonds om half 10 haar bed opzoekt. Ondanks dat ze veel alleen is, voelt zij zich niet eenzaam en geniet nog volop van wat het leven haar te bieden heeft. Een huisvrouw blikt met heimwee terug naar vroegere tijden: haar buurt was toen veel gezelliger en persoonlijker. Buren waren geen onbekenden en aankloppen om iets te lenen of samen een kopje koffie te drinken behoorde bijna tot de dagelijkse routine. Hoe anders is het nu gesteld met de sfeer nu in de buurt... En zo gaat het door: de voorstelling is een aaneenschakeling van korte scènes, waarin de spelers terugblikken op hun leven, over hun ervaringen vertellen, bekentenissen doen en (soms) pijnlijke persoonlijke herinneringen ophalen. De scènes worden afgewisseld met het lied Light my fire van the Doors, dat door enkele spelers vertolkt wordt. Een hele trits aan thema’s passeert de revue: het verschil tussen vroeger en nu, de tegenstelling tussen jong en oud, veiligheid in de buurt, kindermisbruik, ziekte, liefde, eenzaamheid. Vervolg op pagina 2
»
Trajekt-info is een uitgave van welzijnsorganisatie Trajekt en verschijnt 4 keer per jaar. Het blad wordt in een oplage van 2500 exemplaren verspreid onder medewerkers, vrijwilligers en relaties van Trajekt.
Iedereen doet ertoe In de aanloop naar de verkiezingen hebben we als Trajekt op diverse manieren een boodschap de wereld in geholpen. Namelijk de overtuiging dat iedereen ertoe doet. Dat het een kwestie van beschaving is om ervoor te zorgen dat iedereen er in onze ingewikkelde samenleving toe kán doen. En dat dit bepalend is voor de waarde van onze maatschappij.
Volgens mij is dit de diepste betekenis van de participatiesamenleving. Een sociaal weefsel waarin iedereen ertoe kan doen. Als het goed is zijn alle politieke partijen het hiermee eens. Het is immers een soort apolitieke waarheid. Een beschavingsideaal dat boven de politieke kleuren is verheven. Maar ook een overtuiging die dwingt tot kleur bekennen. Jij vindt toch ook dat iedereen ertoe doet?
Daarvoor kan het nodig zijn dat kwetsbare mensen en buurten ondersteuning krijgen van professionele welzijnswerkers. In buurtcentra, in wijkservicepunten en tijdens open spreekuren ondersteunen zij mensen die bijvoorbeeld worstelen met bureaucratie of opvoedingsonmacht of met criminaliteit of overlast in hun buurt. Onze professionals tonen zich daarbij specialisten van het gewone leven. Overal waar de leefbaarheid van de samenleving, de redzaamheid van burgers of het opgroeien van jeugd in het geding is, kan een beroep op hen worden gedaan. Met als ideaal dat we een samenleving zijn waarin niemand zomaar kan wegzakken onder een ‘beschavingsminimum’.
In deze uitgave van Trajekt-info komen diverse projecten aan de orde die laten zien hoe welzijnswerkers hier samen met burgers invulling aan geven. Zoals het Sociaal Café in Wittevrouwenveld. Of het ‘nieuwe’ buurtcentrum De Boeckel in De Heeg. Of het Wijkservicepunt in Maastricht Zuidoost. Of de Maatschappelijke Beursvloer, die op 15 april met de intussen bekende gongslag zal worden gestart door burgemeester Hoes. Allemaal voorbeelden van initiatieven die ertoe bijdragen dat iedereen kan deelnemen aan het verbeteren van onze leefwereld. Hopelijk haalt u uit deze Trajekt-info de nodige inspirerende ideeën voor onze participatiesamenleving in actie!
Vrijwilligers in actie Bij Trajekt werken ruim 1000 vrijwilligers. Zij vormen de drijvende kracht achter veel activiteiten en projecten, die zonder hun inzet vaak niet uitvoerbaar zouden zijn. Dat verdient een blijk van waardering! Daarom belichten we in deze rubriek telkens een project of activiteit, waarin een of meer vrijwilligers een prominente rol vervullen. Dit keer aandacht voor de organisatie van het eerste Sociaal Café in Wittevrouwenveld, dat tot stand kwam dankzij de inzet van actieve leden van het buurtplatform Wittevrouwenveld. Thematafel Jeugd
oktober vorig jaar zorgde vervolgens dat het plan rond het Sociaal Café een stuk concreter werd. “De match bestond uit een consult, waarin wij de gelegenheid kregen om hem advies te vragen over onze aanpak.” Zo gezegd zo gedaan: “Govert maakte een uitgebreid plan van aanpak voor ons, inclusief een leidraad voor het organiseren van een Sociaal Café, met als centrale boodschap: ‘het buurtplatform maakt een kanteling van praatgroep naar doegroep’,” aldus Marcel. Eerder al was er namens het buurtplatform een nieuwjaarskaart gestuurd naar alle buurtbewoners, met behalve een nieuwjaarswens ook een uitnodiging voor het Sociaal Café. Daarnaast konden bewoners op een kaartje wensen voor de buurt kenbaar maken en zich opgeven voor buurtacties of verenigingen. Deze actie leverde behoorlijk wat reacties op.
Anne Buskes Directeur | bestuurder Trajekt
Meer begrip tussen jong en oud
Pano Jalhay
»
Knippen en plakken Na afloop is er voor het publiek gelegenheid om in het theatercafé nog een drankje te gebruiken, om eventueel samen met de spelers over de voorstelling na te praten. Acteur Pano Jalhay (20), in het dagelijks leven werkzaam als huisvuilbelader bij de gemeente Maastricht, speelt in ‘Drei, twie, ein…Veuls diech al get?’ een verpleger, een rol die dicht bij hem staat: “Hij zit met zichzelf in de knoop, heeft spijt dat hij gestopt is met zijn school en niet verder gestudeerd heeft.” Pano kijkt voldaan terug op de afgelopen maanden, waarin hij veel tijd heeft gestoken in de voorbereiding en uitvoering van het buurttheater. “Ik vond het heel leuk om toneel te spelen en om samen met de anderen een mooi theaterstuk te maken, gebaseerd op ons eigen leven.” Hoe is het verhaal tot stand gekomen? “We hebben gesprekken gevoerd en zijn uitgebreid geïnterviewd door de regisseur, Tamara Jongerden van Kumulus en Trajekt-medewerker Gina Mingels. Zij hebben alles opgeschreven. Samen met de hele groep is er uit deze interviews, door knippen en plakken, een script ontstaan, met als resultaat deze voorstelling.” Als voorbereiding kreeg de spelersgroep ook toneellessen en een masterclass theater.
2
Roy Hulst, jeugdopbouwwerker van Trajekt en een van de kartrekkers van ‘Drei, twie, ein…’, is heel trots op de spelers van het buurttheater, de vrijwilligers en het mooie eindproduct dat ze samen hebben neergezet. “Dit stuk is een echte buurtproductie; de buurtbewoners zijn verantwoordelijk voor het verhaal, de rolbezetting, de aankleding en het decor. Zelfs de kaartverkoop wordt verzorgd door een vrijwilliger uit de buurt.” Ook vindt hij het uniek dat in it gezelschap drie generaties meespelen. “De oudste is 91, de jongste 13,” merkt hij op. BTM is een uitvloeisel van het project JOIN, Jong en Oud Interactief. “De relaties tussen jong en oud in de buurt waren slecht. Er was veel onbegrip over en weer. Onder de kapstok van JOIN hebben we een aantal buurtactiviteiten georganiseerd met jong en oud, om zo meer begrip te kweken tussen beide groepen. Het buurttheater is daaruit voortgekomen.” En het resultaat mag er zijn, dat is wel duidelijk. “Er is nu meer tolerantie tussen de generaties, zeer zeker binnen de theatergroep, en dat heeft een positieve uitstraling in de buurt. Ouderen zien dat jongeren ook een positieve bijdrage kunnen leveren. En omgedraaid hebben jongeren ook meer begrip voor de ouderen,” aldus Roy. Op 29 maart begeeft het Buurttheater zich ver buiten de stadsgrenzen van Maastricht: het gezelschap is gevraagd een voorstelling te geven op het International Community Arts Festival (ICAF) in Rotterdam. De organisatie van het festival zorgt voor een Engelse boventiteling. Het Buurttheater Mariaberg gaf in totaal 9 voorstellingen, verspreid over november en januari. De uit 13 spelers bestaande groep werd aangevuld door gastactrice Irma van Hoof. De regie lag in handen van Tamara Jongerden van Kumulus en tiener- en jongerenwerker Gina Mingels van Trajekt. BTM is een community arts project in samenwerking tussen Trajekt en Kumulus. Meer informatie over ICAF is te vinden op www.icafrotterdam.com
Het ‘nieuwe’ buurtcentrum
De Boeckel in De Heeg
Lijst van afspraken
Marcel Tonnaer in actie tijdens het Sociaal Café
Mooie resultaten eerste Sociaal Café in Wittevrouwenveld Geen woorden maar daden
Op maandag 17 maart wordt in De Heeg het geheel verbouwde en gemoderniseerde buurtcentrum De Boeckel geopend. Waar eerst enige twijfel was over de toekomst van dit buurtcentrum, is de afgelopen tijd met man en macht gewerkt om nu te kunnen spreken over een nieuwe start van iets moois in deze buurt.
Velen zijn de afgelopen tijd betrokken geweest bij de verbouwing. Het eindresultaat is iets om trots op te zijn. Vooral de wijze waarop het uiteindelijk tot stand is gekomen : door inzet en intensieve samenwerking tussen buurtvrijwilligers, verenigingen, buurtplatform, bewonerscommissie, Trajekt en de gemeente. De Boeckel wordt weer een plek waar je als buurtbewoner graag vertoeft. Of het nu met carnaval is, voor een buurtvergadering, in het Heegeneerke of bij een van de vele clubs. Trajekt Maastricht Zuidoost wordt nu ook vaste bewoner van De Boeckel. Trajekt is al geruime tijd actief in dit gemeenschapshuis, maar vanaf maart zijn nagenoeg alle diensten van Trajekt Maastricht Zuidoost gevestigd in deze locatie.
Onder het motto ‘Wittevrouwenveld verrast zichzelf!’ vond op vrijdag 24 januari onder grote belangstelling het eerste Sociaal Café plaats in het Trefcentrum in Wittevrouwenveld te Maastricht. Tal van partijen die zich inzetten voor de leefbaarheid van Wittevrouwenveld waren aanwezig. Buurtbewoners maakten volop afspraken om het leefklimaat van hun buurt te verbeteren. De organisatie van dit evenement lag in handen van onder anderen Marcel Tonnaer en Ria Haesen van het buurtplatform Wittevrouwenveld, met ondersteuning van Riëlle Schols en andere opbouwwerkers van Trajekt. Een gesprek over de aanleiding, de resultaten en het vervolg van dit mooie buurtinitiatief.
Van praatgroep naar doegroep Het buurtplatform van Wittevrouwenveld is altijd een goed functionerend netwerk geweest, vindt Riëlle Schols: “Enkele buurtbewoners hebben heel geregeld goede ideeën aangeleverd en nauw samengewerkt met het platform. Onder hun invloed zijn verschillende mooie initiatieven ontstaan, zoals de maandagmiddag inloop voor ouderen uit de buurt en de jeu de boules club.” Toch wordt het platform door de buurt vooral gezien als een op zichzelf staande club, en dat moet anders. “Het is belangrijk dat het buurtplatform meer sámen met de bewoners zaken oppakt,” onderschrijft Ria Haesen. “Het buurtplatform moet ‘kantelen’ en de buurtbewoners prikkelen om zelfstandig initiatieven te nemen; het platform heet niet voor niets ‘Wittevrouwenveld actief’. Daarbij is de rol van Trajekt veranderd van een begeleidende naar een meer adviserende rol. Dus is het zaak niet meer teveel te leunen op Trajekt.”
Een mooi idee dat vorig jaar ontstond tijdens vergaderingen van het buurtplatform was het organiseren van een Sociaal Café: een soort platform voor buurtbewoners om wensen te uiten en samen aan de slag te gaan. Volgens Marcel Tonnaer een perfect middel om buurtbewoners meer bij de buurt te betrekken. “Maar het bleef een sluimerend idee, zonder vaste contouren en niet concreet uitgewerkt.” Een impuls om hier verder mee aan de slag te gaan kwam in oktober, toen de gemeente een prijsvraag uitschreef voor het beste idee voor de stad, rond het thema ‘Samen kunnen we het zelf’. Marcel: “Daar wilden wij als buurtplatform graag aan meedoen. We hebben ons idee over het Sociaal Café ingestuurd en een prijs gewonnen van 4000 euro!” Een match van het buurtplatform met schrijver/filosoof Govert Derix op de Maatschappelijke Beursvloer in
Op 24 januari was het eindelijk zover: het eerste Sociaal Café vond plaats onder grote belangstelling – rond de 70 bezoekers – in een gezellig aangeklede zaal in het Trefcentrum. “Overal stonden themastatafels met vertegenwoordigers van verenigingen, de buurt of van Trajekt,” vertelt Riëlle. “Het betrof thema’s als ontmoeting & activiteiten, leefbaarheid, kunst & cultuur, jeugd en burenhulpdiensten. Geïnteresseerden konden aanschuiven voor meer informatie, hun wensen kenbaar maken of ideeën bespreken. Vervolgens lichtten de gespreksleiders de ingezonden en de nieuwe, ter plekke ontstane wensen en ideeën toe, en nodigden de bezoekers uit deze verder uit te werken en afspraken te maken.” Het uiteindelijke resultaat mocht er zijn. “Er werd een lijst samengesteld van 15 afspraken op allerlei gebied, die uitgevoerd gaan worden door de bewoners.”
Wittevrouwen verrast zichzelf Marcel weet het zeker, het gaat lukken, Wittevrouwenveld gaat bruisen van de activiteiten. “Een greep uit het programma: er komt een vlooienmarkt in het Buurtpark en een zeskamp voor jong en oud. Twee buurtbewoners gaan een ‘boekenpunt’ opzetten in het Trefcentrum, waar liefhebbers gratis boeken kunnen lenen. Jongeren hebben een film gemaakt over sociale druk getiteld ‘Oonder drök’, en alle bezoekers van het Sociaal Café zijn uitgenodigd om naar de première in Lumière te komen. De Happy Kids willen ouderen uit de buurt uitnodigen voor een etentje bij Resto VanHarte. En de klussendienst van de vrijwilligers van Servatius gaat samenwerken met de Burenhulpdienst ‘Voor Elkaar.” Al deze initiatieven worden verder uitgewerkt en gecommuniceerd met de buurt door publicaties op de website van het buurtplatform (www.wvvactief.nl) en in de buurtkrant. Het buurtplatform hoopt dat er een zwaan-kleef-aan effect ontstaat, waarbij steeds meer mensen mee gaan doen, en Wittevrouwenveld zichzelf zal blijven verrassen. Binnenkort krijgt het buurtplatform – nu ‘Stichting Buurtplatform WVV Actief’ – een verenigingsstructuur, met de naam: ‘ Buurtvereniging Wittevrouwenveld Actief’.
3
Trajekt-nieuws LIKE A BASS 2 voor en door de jeugd van Vaals De vrijwilligersgroep Jeugd van Vaals organiseerde, in samenwerking met Fraiche, het jongerenwerk van Trajekt en de GGD voor de tweede keer een spetterend feest voor de jeugd van 12 tot en met 18 jaar, onder de naam LIKE A BASS 2, the next level. Tijdens het feest, dat op 10 januari plaatsvond, was er ook aandacht voor de landelijke campagne NIX18. Een aantal jongeren opperde het idee voor dit feest, en de Jeugd van Vaals is ermee aan de slag gegaan, samen met een aantal vrijwilligers uit dezelfde leeftijdscategorie als de doelgroep. De jeugd van de bank halen en ze hun eerste uitgaansgelegenheid bieden, dat was het doel van LIKE A BASS 2. Door de populaire Dj’s die de nieuwste muziekstijlen ten gehore brachten én een hippe entourage werd het een geslaagd en goed bezocht feest. Anders dan de vorige keer was er nu extra aandacht voor een maatschappelijk thema, namelijk: NIX18. Dit is de landelijke campagne die jongeren (en ouders) bewust moet maken van de gezondheidsrisico’s van alcohol en sigaretten voor jongeren onder 18 jaar. Per 1 januari 2014 is immers een nieuwe wet ingevoerd, die het verkopen van alcohol en sigaretten aan jongeren onder de 18 jaar verbiedt. Om dit thema uit te dragen tijdens het feest is er nauw samengewerkt met de gemeente Vaals, de GGD Zuid-Limburg, Trajekt en Fraiche.
Samenwerken, de basis voor succes in Meerssen
Trajekt krijgt ook vestiging binnen MFA in Margraten
Met het oog op de aanstaande decentralisaties is er ook vanuit de opdrachtgever/subsidieverstrekker van Trajekt, de gemeente, behoefte aan intensievere samenwerking. Trajekt denkt hier graag in mee.
Zowel het algemeen maatschappelijk werk als het schoolmaatschappelijk werk van Trajekt is vanaf 12 februari ook te bezoeken in de Multi Functionele Accommodatie (MFA) aan de President Kennedystraat 46 te Margraten. De spreekuren in de Bredeschool aan de Kramsvogel te Eijsden blijven gehandhaafd.
Een en ander heeft geresulteerd in een uitnodiging van de gemeente Meerssen aan Trajekt om deel te nemen aan het vierwekelijks overleg van de afdeling Samenleving. Alle beleidsmedewerkers van WWZ (Wonen, Welzijn en Zorg) en de Trajektmedewerker Maurice Haenen van opbouwwerk zijn hierbij aanwezig. De transparantie waarmee dit gepaard gaat is een eyeopener voor alle deelnemers. Samen wordt nagedacht over de inzet in de gemeente, de aandachtspunten dit jaar en een doorkijk naar volgend jaar. Ook het algemeen maatschappelijk werk en het schoolmaatschappelijk werk schuiven halfjaarlijks aan om trends en ontwikkelingen in de gemeente te signaleren. Samenwerken wordt op deze manier wel echt concreet en zichtbaar en dat is door alle partijen als zeer positief ervaren.
In de Multi Functionele Accommodatie in Margraten is Trajekt gevestigd in de ruimte van de GGD Zuid-Limburg, voorlopig op de woensdag. Voor de inwoners betekent dit dat zij gebruik kunnen maken van het inloopspreekuur op de woensdagochtend van 9.00 tot 10.00 uur in de MFA Margraten en op donderdag van 9.00 tot 10.30 uur in de Bredeschool te Eijsden. Verder wordt er volgens afspraak gewerkt. Door de intrek in de MFA zullen de Trajekt-medewerkers fysiek meer aanwezig zijn binnen de kern Margraten, en dus beter bereikbaar voor de burgers. Op 16 maart zal de nieuwe vestiging officieel geopend worden.
Heropening jongerencentrum De Heeg In 4 februari jl. is het jongerencentrum in De Boeckel in De Heeg heropend. Het centrum heeft een nieuwe naam, de Crib28, en is door jongerenwerkers, vrijwilligers en jongeren opgeknapt en opnieuw in de verf gezet. De opening trok veel belangstelling. Een veertigtal bezoekers kwam een kijkje nemen. De Crib28 is iedere dinsdag van 19.00 tot 22.00 uur geopend. Alle jeugd afkomstig uit De Heeg in de leeftijd van 12 tot en met 18 jaar is van harte welkom.
Go! Active Be! Creative daagt de jeugd van Gulpen-Wittem uit Het project Go Active Be Creative! heeft in een tijdsbestek van een half jaar al een breed sportief en cultureel aanbod gerealiseerd voor de jeugd in Gulpen-Wittem. Combinatiefunctionaris Loek Frijns doet verslag van de stand van zaken. “Het is leuk om te zien dat een aantal verenigingen zelf bellen met de vraag of ze iets kunnen betekenen voor dit project, en dat kinderen vragen wanneer er weer iets georganiseerd gaat worden,” vertelt een enthousiaste Loek. “Men ziet de meerwaarde van dit aanbod en wil dan graag aansluiten. Vooralsnog verloopt het voorspoedig en staan er nog een aantal leuke en uitdagende activiteiten op het programma”. Bij de gemeente Gulpen-Wittem komen positieve geluiden binnendruppelen vanuit het werkveld. Het is belangrijk dat de gemeente, scholen, ouders, verenigingen en externe partners voortdurend geïnformeerd worden over de voortgang van het project, vindt hij. “We zien dat de kinderen enthousiast worden bij het aanbod tijdens school, maar ook na school en in vakantieperiodes.” Samenwerken met meerdere partners, verenigingen en vrijwilligers, de jeugd enthousiasmeren door het aanbieden van een afwisselend en kwalitatief goed programma; dat alles leidt tot deze succesformule. Vanaf 10 maart start het naschools aanbod sport en cultuur en het project (S)Cool on wheels. “Kinderen ervaren in de praktijk hoe het is om met een handicap te bewegen en te sporten. De ondersteuning die de docenten krijgen bij de gymlessen, wordt als positief ervaren, en ook ouders merken dat kinderen enthousiast thuiskomen dankzij een gevarieerder aanbod,” aldus Loek.
Nieuwe locatie Wijkservicepunt Maastricht Zuidoost
Bij SBO Bernardus loopt op dit moment een pilot project Theater en rekenen, kan dat dan? Professor Tafelmans weet op creatieve en theatrale wijze de kinderen te boeien met het organiseren van zijn befaamde vissticks-tafeltjes-etentjes. De kinderen krijgen voorname taken toebedeeld om deze etentjes te laten slagen. Samen het diner voorbereiden, samen genieten van theater en ondertussen samen op unieke wijze de tafeltjes leren. Dat zijn de ingrediënten voor een vernieuwende en inspirerende rekenles.
Het Wijkservicepunt Maastricht Zuidoost is verhuisd: van Centre Ceramique, Avenue Céramique 50 naar Baron van Hövellstraat 4.
“De kinderen hebben heel enthousiast meegedaan,” zegt lerares Anka Mestrini. “Alle belangrijke rekenaspecten van het vermenigvuldigen en de tafels kwamen aan bod. Kortom, een geweldige versmelting van cultuur met onderwijs!” Verder staan de projecten Limburg 70 jaar bevrijd, Kunst & Cultuur Kidz Reijmerstok en het straattheater op het programma. Het belooft een ware happening te worden.
Het nieuwe adres is slechts een paar honderd meter verwijderd van de oude locatie. Het spreekuur vindt plaats op dinsdag- en woensdagmiddag van 13.30 tot 16.30 uur. Tevens is er nog een extra spreekuur voor het Wijkservicepunt Maastricht Zuidoost op donderdagochtend van 9.00 tot 12.00 uur in gemeenschapshuis de Boeckel, Roserije 410 in De Heeg.
Certificaatuitreiking Jongerenbuurtbemiddelaars in Eijsden-Margraten Op woensdag 22 januari vond in Café de Sjmied in Oost-Maarland de certificaatuitreiking plaats aan de deelnemers van de training Jongerenbuurtbemiddeling. Zowel jongere en oudere Inwoners van Eijsden als scholieren van het Porta Mosana kregen uit handen van wethouder Bisscheroux van de gemeente Eijsden-Margraten dit certificaat uitgereikt. Wethouder Bisscheroux prees in zijn speech de deelnemers en Trajekt voor hun inzet om overlast en conflicten op een positieve manier te benaderen en op te lossen. Lag vroeger de nadruk vaak op repressie, nu is dialoog door middel van Jongerenbuurtbemiddeling de manier waarop de gemeente Eijsden-Margraten problemen in de gemeente wil aanpakken. De trainers Sandra Smeitink en Lonneke Paulissen van Trajekt waren zichtbaar trots op hun deelnemers en de behaalde resultaten!
Kijk voor actuele tijden op www.trajekt.nl.
4
5
In Beeld
Challenge Day
Kortdurende ondersteuning voor kwetsbare jongeren ‘In Beeld’ wil jongeren die niet (meer) op het netvlies van instanties staan, opsporen, weer in beeld brengen en indien nodig kortdurende, snelle ondersteuning bieden. Een team van vier Trajektmedewerkers gaat komend jaar met deze werkwijze aan de slag.
Scholieren houden elkaar een spiegel voor Op 21 januari 2014 maakte het Stella Maris College in Valkenburg aan de Geul kennis met een wel heel bijzonder fenomeen: Challenge Day, een sinds twintig jaar beproefde Amerikaanse methode om onverschilligheid en onbegrip tussen scholieren tegen te gaan en wederzijds respect te stimuleren. In Nederland is Challenge Day vooral bekend geworden door het tv-programma Over de Streep van Arie Boomsma. Een gesprek met schoolmaatschappelijk werker Stephan Janssen over deze dag, die hij als zeer indrukwekkend ervaren heeft.
Tijdens het overleg van het Preventieteam van Stella Maris, waar Stephan deel van uitmaakt, kwam deze bijzondere methode ter sprake. “Rick Grond, de voorzitter, had vorig jaar een Challenge Day meegemaakt op een school in Brunssum, en was daar zeer over te spreken. Met zijn enthousiasme heeft hij de andere leden van het Preventieteam én het bestuur van de school aangestoken. Dankzij subsidie van de school én een bijdrage in de kosten van de gemeente, konden we een Challenge Day in het Stella Maris College laten plaatsvinden.”
van 4 à 5 leerlingen onder hun hoede hadden. Daarna volgde de centrale stelling: ‘Als jij mij beter kende, dan wist je dat.’ Vervolgens mocht ieder vertellen over een bijzonder gegeven of ingrijpende gebeurtenis uit zijn of haar leven. Bijvoorbeeld: ‘Ik heb mijn vader nog nooit ontmoet’, ‘mijn ouders zijn gescheiden’, of ‘mijn moeder is alcoholiste’. Op het moment dat de kinderen dit gaan delen met anderen, ontstaat er een sfeer van verbazing, van onderling begrip. Meteen voel je dat ze anders tegen elkaar gaan aankijken, positiever.”
Kentering
’s Middags volgt het belangrijkste onderdeel van het programma: Over de Streep; volgens Stephan het meest indrukwekkende: “Alle leerlingen verzamelen zich aan één kant van een blauwwitte streep, waarna ze worden geconfronteerd met soms indringende vragen. In antwoord op deze vragen stappen leerlingen, als ze dit daadwerkelijk hebben meegemaakt, over de streep. De leerlingen die deze ervaringen niet hebben gehad, blijven staan en maken een teken van respect. Na een 15- tot 20-tal vragen zag je steeds meer deelnemers over de streep gaan. Het was een heel emotioneel gebeuren, ieder stelde zich heel kwetsbaar op. Meteen was er meer begrip voor ieders persoonlijke leed.”
Gedurende een gehele dag wordt een gemêleerd programma verzorgd door een afvaardiging van Amerikanen, verbonden aan de organisatie van Challenge Day. Het doel is om meer onderling begrip te creëren tussen leerlingen. Hoe gaat dat in zijn werk? Stephan: “Door spelletjes af te wisselen met serieuze gesprekken, is het de bedoeling dat muren tussen de verschillende kliekjes op middelbare scholen afbrokkelen en hun vooroordelen over elkaar veranderen. De leerlingen worden uitgedaagd om verborgen gevoelens naar elkaar uit te spreken. Ze durven tijdens Challenge Day emoties en ervaringen met hun medescholieren te delen, waar ze nog nooit met iemand over hebben gesproken. Niet gemakkelijk, maar ze merken al snel dat ze niet alleen staan.” Vaak hebben leerlingen vooroordelen en is er sprake van kwetsend gedrag naar elkaar toe, weet Stephan uit zijn ervaringen als schoolmaatschappelijk werker. “Dat is niet altijd bewust, maar heeft grote gevolgen: onzekerheid, weinig zelfvertrouwen en faalangst, met uiteindelijk een negatieve ontwikkeling naar volwassenheid. De methode Challenge Day brengt een kentering teweeg bij de leerlingen.”
‘Als jij mij beter kende, dan wist je dat’ De dag zelf verloopt volgens een vast patroon, vertelt Stephan: “Het programma heeft een hele mooie opbouw, met in de ochtend allerlei spelopdrachten, waardoor er een sfeer van gemoedelijkheid, ontspanning en met name veiligheid ontstaat.” Na de spellen worden de groepen ingedeeld en begint het ‘bekentenisgedeelte’. “We waren met 25 volwassenen, die elk een groep
6
Over de Streep
Minder snel oordelen Megan Mellaney en Mandy Frijns (15 jaar), waren beiden aanwezig op Challenge Day. Wat zijn hun ervaringen? “Challenge Day was voor mij een indrukwekkende, emotionele en heftige dag,” reageert Megan. “Ik kijk nu heel anders naar mensen en oordeel minder snel, want je weet niet wat voor verhaal erachter zit. Het was een top dag en écht een aanrader voor andere scholen.” Ook Mandy vond het een indrukwekkende dag. “Eerst was het heel leuk met spelletjes om elkaar te leren kennen, en daarna werd het veel serieuzer, vooral met Over de Streep. Je leert je medeleerlingen veel beter kennen. Op die dag kon ik echt mezelf zijn.”
Zetje in de goede richting In veel gevallen is dat het moment waarop het fout kan gaan. Arno: “Of ze gaan schulden maken, vervallen in
lichte criminaliteit of erger. Maar het kan ook zijn dat ze gewoon even een zetje in de goede richting nodig hebben. Omdat ze bij instanties buiten beeld zijn geraakt, kunnen die dan geen hulp of ondersteuning meer bieden. Trajekt wordt heel geregeld door netwerkorganisaties of samenwerkingspartners benaderd met de vraag om bepaalde jongeren op een laagdrempelige manier op te sporen, om na te gaan hoe het met ze gaat. Maar ook via interne collega’s komen vragen binnen.” En dat is precies waar de werkwijze In Beeld op inspringt. “Wij zijn in staat snel contact te leggen met de jongeren, gaan met ze in gesprek en bekijken op meerdere gebieden wat er schort aan hun situatie, tegen welke problemen ze aanlopen, en wat hun vragen, behoeften en mogelijkheden zijn,” legt Arno uit. Dit alles wordt, samen met de jongere, uitgewerkt in een plan. Het is de bedoeling dat de jongere de benodigde hulp zoveel mogelijk zoekt in zijn eigen netwerk. “Dat kan zijn bij familie, buren, vrienden, kennissen.” Op die gebieden waar het netwerk te kort schiet, komt Trajekt in actie. “Als er veel problemen zijn, zoeken we iemand die op duurzame basis kan helpen, bijvoorbeeld maatschappelijk werk, Radar of Mondriaan. In minder zware
In totaal gaat het om rond de 80 jongeren (en hun ouders mits, ze nog geen 18 jaar zijn) in de leeftijd van 12 tot en met 27 jaar, woonachtig in de gemeente Maastricht. In Beeld is een stedelijke aanpak, gebaseerd op de methodiek ‘Overzicht, inzicht en uitzicht’. Per 1 januari 2014 is deze werkwijze van start gegaan.
Wenst u meer informatie over In Beeld? Dan kunt u terecht bij een van de contactpersonen Ingrid van Ommen E
[email protected] T 06-118 741 59 Arno Janssen E
[email protected] T 06-528 076 03 Manuela van der Meijs E
[email protected] T 06-556 952 59 Vincent Frenken E
[email protected] T 06-556 952 58
Aan-zet Groepsbijeenkomsten voor ouders en jongeren Speciaal voor gezinnen met een verstoorde ouder-kind relatie ontwikkelde Trajekt ‘Aan-zet’. Deze methode voorziet in een groepsaanpak voor zowel de ouders als de jongeren, om zo te komen tot een verbetering van de gezinssituatie.
Groepscohesie Vervolgens keert iedereen terug naar de groep waar hij of zij de dag mee begonnen is. Ieder krijgt de gelegenheid om te vertellen wat het ingrijpendste is wat hij/zij die dag gehoord heeft. Op twee podia worden de jongeren uitgenodigd om zaken die ze kwijt willen te delen met de groep. Stephan: “Verschillende jongeren traden naar voren en boden andere leerlingen hun excuses aan voor zaken uit het verleden. Er ontstond een groepscohesie die heel mooi was, met een grote helende werking. Als kinderen zich bewust zijn van elkaars achtergrond is dat zeer bepalend voor de manier waarop ze met elkaar omgaan. Iedere deel-nemer was na afloop zeer onder de indruk van wat er plaats had gevonden.”
De tiener- en jongerenwerkers Ingrid van Ommen en Arno Janssen maken deel uit van het team In Beeld. Om wat voor jongeren draait het? “Doorgaans gaat het om jongeren die niet meer naar school gaan, geen werk hebben maar ook geen uitkering ontvangen. Ze staan niet (meer) op het netvlies van instanties,” zegt Ingrid. “Heel vaak betreft het jongeren die in het verleden risicogedrag hebben getoond, zoals spijbelen of lichte criminaliteit, waardoor ze in veel gevallen in contact zijn geweest met Bureau Jeugdzorg, Leerplicht of andere instanties. Na hun 18e verjaardag stopt de bemoeienis van Bureau Jeugdzorg: jongeren wordt dan als volwassenen gezien die zelfstandig hun weg moeten zien te vinden.” Dat is echter niet altijd vanzelfsprekend, zegt Ingrid. “Ze beschikken niet altijd over de mogelijkheden om hun eigen leven in te richten en vaak is hun sociale netwerk klein en/of ontoereikend.”
gevallen geven wij, de tiener- en jongerenwerkers van In Beeld, de jongeren zelf ondersteuning, maar altijd kortdurend, het zijn beslist geen langdurige hulpverleningstrajecten.” Ook jonge moeders behoren tot de doelgroep, waardoor het CJG netwerk ingeschakeld kan worden. De werkers fungeren als vertrouwenspersoon: ze houden contact met de jongere en zien toe op de uitvoering van het plan. “Stagneert het, dan kan de jongere ons altijd benaderen.”
Over de streep
Aan-zet wordt uitgevoerd door het maatschappelijk werk en het jeugdwerk, waarbij beide werksoorten verantwoordelijk zijn voor hun eigen traject. “Aan-zet heeft alleen kans van slagen wanneer deze twee disciplines intensief samenwerken,” zegt Vincent Frenken, jeugdwerker. “De bijeenkomsten met de ouders, negen in totaal, worden verzorgd door twee maatschappelijk werkers; de bijeenkomst met de jongeren (één) komt voor rekening van de jeugdwerker.” De betreffende jongeren zijn in de leeftijd 18 tot 23 jaar.
Patstelling Het gaat aan de ene kant om jongeren die vastlopen in hun leven en niet op eigen kracht verder komen. Vincent: “Ze hebben een verstoorde relatie met hun ouders. Tel daarbij op de hoge eisen die de maatschappij aan ze stelt – zoals rekeningen betalen, verantwoordelijkheid kunnen dragen en aan opleidingseisen voldoen – en er ontstaat een druk die ze niet aankunnen. De jongeren nemen een afwachtende houding aan en nemen zelf nauwelijks initiatief.” Aan de andere kant staan de ouders, die ook niet weten hoe ze moeten
anticiperen op de ontstane situatie. “De ouders willen hun kinderen graag helpen, maar weten niet hoe ze dat moeten aanpakken. Dan ontstaat er een patstelling waar beide partijen in vastlopen.” Het contact met de ouders en de jongeren ontstaat op verschillende manieren via diverse kanalen, zegt Vincent. “Ouders melden zich voor hulp bij bijvoorbeeld het maatschappelijk werk; jongeren komen langs bij het jeugdwerk. Of jongeren en/of gezinnen worden besproken in de netwerkoverleggen. Of het proces verloopt in omgekeerde volgorde: dan is de jeugdwerker degene die de jongeren opzoekt en contact legt, en worden de ouders benaderd door het maatschappelijk werk.”
Uitwisselen van ervaringen en aandragen oplossingen Zijn de ouders bereid tot het volgen van het traject Aan-zet, dan worden ze uitgenodigd voor het bijwonen van negen wekelijkse groepsbijeenkomsten. Vincent: “De groep bestaat uit maximaal tien personen en een maatschappelijk werker. Tijdens deze bijeenkomsten
Het team van Aan-zet, vlnr Vincent Frenken, Mironne van Melkebeke en Laura Westheim
is er gelegenheid tot het uitwisselen van ervaringen en het aandragen van mogelijke oplossingen.” Ook brengt de maatschappelijk werker thema’ s in: “Aan de orde komen zaken als grenzen stellen, het puberbrein en psychopathologie. Maar ook gedragsproblemen van kinderen waar ouders niet veel van afweten worden besproken, zoals autisme of ADHD. De maatschappelijk werker legt uit wat het inhoudt en hoe ze er het beste mee kunnen omgaan.” Vervolg op pagina 8
»
7
Colofon Redactieadres
Postbus 312, 6200 AH Maastricht T 043 – 763 00 00
[email protected] www.trajekt.nl Tw @trajekt_welzijn Fb www.facebook.com/www.trajetk.nl
Eindredactie
Anja Kickken
Adressen en informatie
Fotografie
Redactiecommissie
Voor de adressen van de overige Trajekt-locaties en meer informatie zie www.trajekt.nl
Sacha Ruland | pagina 8 Twan Wiermans | voorpagina en pagina 2 Trajekt
Anne-Marie Conraads | maatschappelijk werk Petra Debets | opbouwwerk Maurice Haenen | opbouwwerk Anja Kickken | communicatie Jules Peters | Vrijwilligers Support Riëlle Schols | assistant to Kees Smit | opbouwwerk
Vormgeving
ARTs Now design [bNo], Nathalie Arts Drukwerk
Andi Druk, Maastricht-Airport
In 2014 twee Maatschappelijke Beursvloeren Voorjaarsbeurs op 15 april In 2014 organiseert Trajekt twéé Maatschappelijke Beursvloeren, vanwege het succes van voorgaande edities. Op dinsdag 15 april is de voorjaarsbeurs, ditmaal in een sportieve omgeving. Locatie van deze beurs is namelijk het Geusseltstadion Maastricht. Op een Maatschappelijke Beursvloer bieden bedrijven vanuit hun maatschappelijke betrokkenheid (eenmalig) diensten of producten aan en komen organisaties met vragen, die ze graag gerealiseerd willen zien; het ontbreekt vaak aan middelen / know how om dit voor elkaar te krijgen. De vorige Maatschappelijke Beursvloer Maastricht was in alle opzichten een fantastisch succes! Er waren zo’n 400 bezoekers en ruim 260 matches. Reden genoeg om met een nieuwe editie van de Maatschappelijk Beursvloer te starten, waarvan de voorbereidingen nu al in volle gang zijn. Meer informatie over en inschrijven voor de voorjaarseditie van de Maatschappelijke Beursvloer kan via www.maatschappelijkebeursvloermaastricht.nl
Vrijwilligersorganisaties bundelen krachten Samen de schouders onder de schuldenproblematiek
»
Maar liefst 70 vrijwilligers bezochten de netwerkbijeenkomst versterking samenwerking vrijwilligers financiële problematiek op 30 januari in het Trefcentrum in Wittevrouwenveld.
In december vorig jaar ondertekenden zeven verschillende organisaties die vrijwilligers inzetten op het gebied van financiële problematiek een convenant, met als doel het versterken van de samenwerking tussen de (vrijwilligers) organisaties en het zo optimaal mogelijk gebruik maken van elkaars expertise. Trajekt is een van de partnerorganisaties die zich verbonden heeft aan dit convenant. Tijdens de netwerkbijeenkomst kregen de deelnemende organisaties de gelegenheid zich te presenteren aan de bezoekers. Op de informele momenten was er voor de vrijwilligers volop tijd voor een nadere kennismaking met elkaar. Een warm buffet, verzorgd door Resto VanHarte, vormde een gezellige onderbreking van het programma. Daarna kregen de bezoekers informatie over de diverse modules van het deskundigheidsbevorderend programma, waar ze als vrijwilliger gebruik van kunnen maken. Dit is ontwikkeld door verschillende organisaties van het netwerk rond financiële problematiek. KPMG, een accountants- en advies bureau, verzorgt als maatschappelijk betrokken ondernemer ook een module van het scholingsprogramma. Na afloop ontvingen de vrijwilligers uit handen van een medewerker van de Sociale Dienst de nieuwe inkomenskaart, met alle inkomensondersteunende regelingen per gezinssituatie. Voor hen is dit een goed instrument om te bekijken of alle regelingen waar mensen recht op hebben zijn aangevraagd. Organisaties die de convenant hebben ondertekend zijn: Stichting LIFT (Budgetkringen), Stichting Wijkpresentie (Schuldhulpmaatje), Humanitas (Thuisadministratie),Trajekt (Klapper+ project en de Belastingservice), Stichting Vluchtelingewerk Maastricht, Kredietbank Limburg en de Gemeentelijke Sociale Dienst Maastricht. De organisatie van deze bijeenkomst lag in handen van Trajekt en Stichting Wijkpresentie.
Hoe worden de jongeren aangepakt? “De jeugdwerker – in dit geval ben ik dat – gaat in gesprek met de jongere en probeert de vraag achter de vraag te achterhalen. De vraag van de ouders hoeft niet hetzelfde te zijn als de vraag van de jongere. Als de vraag duidelijk is, ga ik samen met de jongere op zoek naar een oplossing. Om een voorbeeld te noemen: een jongere zoekt een baan, maar het lukt niet. Dan wijs ik hem op de website www.18ennu.nl waarop een checklist staat met belangrijke tips.” Gedurende het traject van twee maanden staat er één gezamenlijke avond op het programma, met alle jongeren en de netwerkpartners (zoals de woningstichtingen, de Kredietbank, het maatschappelijk werk, het UWV, uitzendbureaus en Leeuwenborgh Opleidingen). “De bedoeling is dat de jongeren goed geïnformeerd worden en de gelegenheid krijgen om meteen concrete afspraken te maken,” verklaart Vincent. “De avond is opgezet als een speeddate. Om het kwartier moeten de jongeren en de netwerkpartners wisselen.”
Wenst u meer informatie over Aan-zet? Dan kunt u terecht bij een van de contactpersonen: Laura Westheim E
[email protected] M 06 – 528 075 93 Mironne van Melkebeke E
[email protected] M 06 – 514 746 26 Vincent Frenken E
[email protected] M 06 – 556 952 58
Wilt u Trajekt via uw smartphone digitaal volgen? Maak dan gebruik van deze QR-codes
8
QR Trajekt
QR twitter
QR facebook
