Veilig fietsen
Trainingssessie 3 1
Trainingssessie 3 Fietsen in de stad Introductie 2 Oefeningen 6 →→ Deel 1: Intake Oefening 1: Voordelen van fietsen 5 Oefening 2: Fietservaringen 7 Oefening 3: De onderdelen van de fiets 8 Oefening 4: Voorbereiding tot fietsen 9
→→ Deel 2: Theorie Oefening 5: De stad 10 Oefening 6: Je omgeving leren kennen 11 Oefening 7: De weg vragen 12 Oefening 8: Belangrijke locaties voor iedereen 12
→→ Deel 3: Praktijk Oefening 9: Kom, we gaan fietsen – Doorheen de stad met de fiets 13
→→ Deel 4: Afronding Oefening 10: Uitwisselen van ervaringen 14
Materiaal →→ Materiaal voor trainers Handleiding Alles over fietsen
→→ Materiaal voor cursisten Werkbladen Werkblad 1: Basiswoordenschat fietsen Werkblad 2: De wettelijke uitrusting van de fiets Werkblad 3: Fietsonderdelen (uitbreiding) Werkblad 4: De weg vragen TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 2
Trainingssessie 3 Fietsen in de stad Algemene richtlijnen om met migranten te werken Als je met migranten werkt, besteed dan voldoende aandacht aan taal- en cultuurproblemen. Je moet niet alleen nadenken over de specifieke noden van de cursisten, maar ook over jouw aanpak en het geslacht van je lesgevers. Hieronder vind je enkele aspecten waar je rekening moet mee houden, afhankelijk van de cultuur van de deelnemers: • Als je niet op de hoogte bent van de vaardigheden van jouw deelnemers, neem dan de tijd om hen hierover te ondervragen. • Vermijd situaties die gênant kunnen zijn voor deelnemers door hun cultuur, geslacht of religie. • Soms is het beter om deelnemers op te splitsen in een vrouwen- en mannengroep. • Als je de deelnemers opsplitst volgens geslacht, zorg er dan voor dat de lesgever ook hetzelfde geslacht heeft. Je vindt een overzicht van specifieke eigenschappen over fietsen in verschillende culturen (( in de bijlage van deze module. Deze lijst bevat een vergelijking van de houding t.o.v. het fietsen in verschillende landen.
Doel van de sessie Fietsen is een gemakkelijke en goedkope manier om je te verplaatsen en biedt de nodige vrijheid en flexibiliteit. Een groot obstakel dat mensen in de stad ervan weerhoudt om te fietsen is hun onwetendheid rond veilige en snelle routes doorheen het stadscentrum. Voor de doelgroep allochtonen is dit een zeer groot probleem. Het doel van deze lessen is het aanbrengen van veilige en snelle routes in de stad. Ze krijgen een overzicht van de mogelijkheden van fietsen in hun nieuwe thuishaven en denken na over geldbesparing en het groter bereik door hun verplaatsingen. De deelnemers moeten de voordelen van deze duurzame verplaatsing begrijpen. Naast het kunnen rijden met de fiets, moeten ze ook over de nodige kennis beschikken om zich te oriënteren en een kaart te lezen om uitstappen te plannen. Over het algemeen bestaat de training uit een combinatie van harde en zachte maatregelen. TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 3
→→ Leerdoelen van deze sessie zijn: • Veilig leren fietsen. • Verkeersregels en afspraken rond fietsen in hun nieuwe omgeving. • Leren over fietsinfrastructuren en doorsteekjes in hun nieuwe omgeving. • Informatie verkrijgen over en het aanbod dat ter beschikking is rond fietsen. • Taalvaardigheden verbeteren.
&
HARDE MAATREGELEN ZACHTE MAATREGELEN
• Sociale inclusie door zich te verbinden met de gemeenschap. • Interesse hebben in fietsen en plezier beleven. • Interesse hebben in fietsen en moeilijkheden overbruggen. • Inzicht krijgen in de fietscultuur van je nieuwe omgeving.
• De omgeving beter leren kennen en de mogelijkheid tot verplaatsen verhogen. • De omgeving verkennen per fiets. • Aanmoedigen om zelf initiatief te nemen tot fietsen. • Sociale contacten en plezier. Zie ook bij de algemene inleiding van deze module. ((
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 4
Opbouw van de sessie Deze training beschrijft de implementatie van een korte fietstocht in je stad, die je kan uitvoeren met je cursisten, en bevat voorbereidende en aanvullende oefeningen verdeeld in vier delen: »» Deel 1 zal de cursisten vertrouwd maken met bestaande gewoonten ten aanzien van de fiets als transport-modus, de voordelen van fietsen, maar zal ook stilstaan bij belangrijke onderdelen van de fiets. »» Deel 2 zal kennis bijbrengen over oriëntatie in de stad en het vinden van de juiste routes om te fietsen. Bovendien zal het de cursisten helpen om hun vaardigheden in kaartlezen te vergroten en introduceert handige woordenschat hieromtrent. »» Deel 3 heeft betrekking op de praktische opleiding van een fietstocht in jouw stad. »» Deel 4 beschrijft de verzameling van ervaringen van cursisten tijdens de training. Het is aangeraden dat de voorgestelde oefeningen achtereenvolgens aangeboden worden, maar je kan er ook voor kiezen om een selectie te maken. Elke keuze is zinvol. Je kan de cursus over fietsen in het geheel aanbieden. Indien nodig en haalbaar kan je deelnemers de oefeningen van de werkblaadjes aanbieden.
Specifieke vaardigheden en doelen (voor taalleerkrachten) De deelnemers zouden moeten in staat zijn om te praten over hun fietservaringen. Ze zouden de belangrijkste verkeersregels en -borden moeten begrijpen. Het taalniveau en de taalvaardigheden zijn aangegeven bij elke oefening. Je kan een lijst terugvinden van de gebruikelijke Europese taalniveaus in de bijlage van (( deze module.
→→ Taalvaardigheden H Z L S
Horen Zeggen Lezen Schrijven
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 5
Materialen in deze sessie Het volgende materiaal wordt aanbevolen voor de les:
»» Akkoordverklaring »» Beeldmateriaal fietsen »» Blijk van belangstelling »» Fietsen en fietsbenodigdheden »» Fietskaart en interessante locaties (plaatselijk) »» (Veel steden en gemeenten hebben een fietskaart of een toeristische kaart met fietsmogelijkheden, aan te vragen bij de toeristische dienst) »» Flipchart »» Handleiding Alles over fietsen »» Helmen »» Markeerstiften »» Papier »» Pennen »» Portfolio (optioneel) »» Werkbladen voor de cursisten »» Whiteboard
Portfolio Om te verzekeren dat de aangereikte informatie ook nadien nog op een zinvolle manier kan gebruikt worden, wordt elke deelnemer uitgenodigd om een portfolio te ontwikkelen. Dit portfolio zal worden gebruikt als een middel om de persoonlijke ontwikkeling van leerlingen te beoordelen en zal worden gevuld met foto’s, nuttige zinnen, afbeeldingen, enz. De werkbladen en informatie uit de praktische oefeningen kunnen ze gebruiken om hun portfolio op te vullen. Door te focussen op de persoonlijke behoeften van de deelnemers, kan deze portfolio uitgroeien tot een gepersonaliseerde fietshandleiding.
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 1: Intake
Oefeningen Deel 1: Intake
In dit onderdeel zal de kennis van de cursisten verkend worden. Het startpunt van dit onderdeel zijn de noden, de wensen en de ervaringen van de cursisten. De cursisten leren bovendien ook de verschillende onderdelen van de fiets kennen. OEFENING 1 Inhoud
Didactische tips
Voordelen van fietsen Inleiding tot de voordelen van fietsen Inleidend gesprek In een eerste fase kunnen afbeeldingen over fietsen in de stad besproken worden. In een tweede fase kan aan cursisten gevraagd worden wat volgens hen de voordelen van fietsen zijn. De voordelen die de cursisten niet vernoemen, worden door de lesgever aangevuld. Presentatie Geef een korte inleiding tot de voordelen van fietsen in je stad. Dit kan gaan over: • Gemakkelijke toegang tot alle belangrijke bezienswaardig-heden • Kleine oppervlakte van de binnenstad • Handige fietsroutes/doorsteekjes • Hoge flexibiliteit • Lage kosten • Fietsenverdelers en uitleendiensten • Algemene richtlijnen over verkeersgedrag, bijvoorbeeld in de stad zijn fietsers nietsbetekenend, automobilisten hebben geen respect voor fietsers en daarom is het nodig om veilige routes te tonen. Afbeeldingen van de stad met goede, inspirerende fietsvoorbeelden kunnen hierbij gebruikt worden.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen De voordelen van fietsen , p. 2 ev. Handige links, Afbeeldingen van fietsen in de stad
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 20 min Niveau: alle Vaardigheden: H
6
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 1: Intake OEFENING 2 Inhoud Didactische tips
Fietservaringen Oefening Maak basiswoordenschat duidelijk aan de hand van foto’s. Je kan een suggestie van belangrijke woorden vinden in het werkblad. Groepsgesprek Bevraag drie cursisten over hun ervaring met fietsen in hun land van herkomst. Splits de groep op in groepjes van 2-3 personen en laat hen hun eigen ervaringen bespreken in kleine groepjes. Zorg ervoor dat je informatie verzamelt over specifieke interesses en wensen van de cursisten en vraag ook naar hun leefomgeving. Voorbeeld: Laat hen een overzicht maken van vaardigheden en dingen die ze graag zouden willen leren. Ze kunnen dit voorstellen tijdens de volgende oefening en toevoegen aan hun portfolio.
Materiaal
Werkblad 1 Basis woordenschat fietsen Flipchart/whiteboard, markeerstiften, papier, pennen
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 1 u Niveau: A1 Vaardigheden: H, Z (L, S)
7
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 1: Intake OEFENING 3 Inhoud Didactische tips
De onderdelen van de fiets Groepsgesprek en oefening Laat de deelnemers raden welke onderdelen van de fiets wettelijk aanwezig moeten zijn in hun nieuwe land en deel de bijhorende werkbladen uit. Vraag na de oefening of de wetgeving omtrent fietsuitrusting in hun land verschilt met hun nieuwe land.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Een veilig uitgeruste fiets, p. 3 ev. Werkblad 2 De wettelijke uitrusting van de fiets Werkblad 3 Fietsonderdelen (uitbreiding)
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 30 min Niveau: A1–A2 Vaardigheden: Z (L, S)
8
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 1: Intake OEFENING 4 Inhoud
Voorbereiding tot fietsen Fietservaringen en uitleg over de praktische trainingssessie
Didactische tips
Groepspresentatie Laat de groepen hun mening presenteren over fietsen in hun land van herkomst en fietsen in hun nieuwe omgeving (vijf minuten per groep). Presentatie Deel 3 van deze trainingssessie bevat ook een praktisch gedeelte waarbij idealiter alle cursisten deelnemen met de fiets. Stel het praktische gedeelte voor en laat hen op een blad „Blijk van interesse” aangeven of ze al dan niet kunnen fietsen. Deze bevraging is volledig anoniem. Het is vooral het resultaat dat voor jou belangrijk is. Verder moet je ook zicht krijgen op hoeveel deelnemers een eigen fiets hebben. Als niet alle cursisten kunnen fietsen, wordt er in Deel 3 een oplossing aangereikt voor deze oefensessie.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Hoe fietsactiviteiten en fietslessen organiseren?, p. 18 ev. Vragenlijst Intake Handleiding/Bijlagen, p. 26
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
Totale duur Deel 1
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 30 min Niveau: alle Vaardigheden: H, L
~ 2 u 20 min
9
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 2: Theorie
Deel 2: Theorie De cursisten vergaren kennis over oriëntatie in de stad en het vinden van aangepaste routes om te fietsen. OEFENING 5 Inhoud
Didactische tips
De stad Leefomgeving en bezienswaardigheden Groepsgesprek Betrek de groep van in het begin. Laat ze vertellen over de ervaringen die ze hadden toen ze net aankwamen in de stad. Probeer antwoorden te vinden op volgende vragen (voorbeelden): • Hoe oriënteerde je je in de stad? • Wist je waar je terecht kon voor informatie en waar je een stratenplan kon verkrijgen? • Ondervond je problemen bij het lezen van de kaart? Geef de cursisten een (fiets)kaart van de stad, laat hen aanduiden waar ze wonen en of ze bezienswaardigheden (herkenningspunten) kunnen aantonen op de kaart.
Materiaal
Handige links (Fiets) kaart van de stad, afbeeldingen van bezienswaardigheden en herkenningspunten
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 20 min Niveau: alle Vaardigheden: H, L
10
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 2: Theorie OEFENING 6 Inhoud
Didactische tips
Je omgeving leren kennen Leefomgeving en bezienswaardigheden op de fiets. Groepswerk Maak groepjes van telkens 2–3 personen en laat ze de (fiets)kaarten bekijken. Zij moeten hun woongebied en de plaatsen die ze regelmatig bezoeken (voor werk, winkelen of andere activiteiten) zoeken en aanduiden. Bovendien moeten ze proberen om de legende te lezen. Nadien kan de groep op de kaarten veilige routes aanduiden tussen de plaatsen die ze geregeld bezoeken. Als er fietsers in de groep zitten, kan je ze laten aanduiden waar zij fietsen, aandacht laten vestigen op punten die zij gevaarlijk vinden enzovoort. De andere cursisten kunnen aanduiden waar ze vaak mensen zien fietsen, waar ze zouden durven fietsen en waar niet. Gebruik een kaart en afbeeldingen van bezienswaardigheden en toon goede plaatsen om te fietsen. Verwijs voortdurend naar plaatsen die ze kennen zoals woonplaats of werkplaats.
Materiaal
Handige links (Fiets)kaart van de stad, afbeeldingen van bezienswaardigheden, pennen, alcoholstiften
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 40 min Niveau: alle Vaardigheden: H, L, Z
11
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 2: Theorie OEFENING 7 Inhoud
Didactische tips
De weg vragen Spreekoefening Presentatie- en luisteroefening Omdat het belangrijk is dat je de weg kan vragen, oefenen de cursisten om een eenvoudige gesprek te houden. Ze kunnen het gesprek uitspelen voor de klas. Groepswerk Laat de deelnemers verschillende dialogen oefenen per twee. Je kan werken met kant-en-klare gesprekjes, het gesprek kan ook door henzelf bedacht en opgeschreven worden.
Materiaal
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
Werkblad 4 De weg vragen ~ 30 min Niveau: A1–B1 Vaardigheden: H, Z, L
OEFENING 8 Inhoud Didactische tips
Materiaal
Belangrijke locaties voor iedereen Groepsgesprek Houd een kort groepsgesprek om te ontdekken welke plekken voor iedereen belangrijk zijn. Laat ze dit aanduiden in groepjes op de kaart. Nadien kan bekeken worden welke routes gemakkelijk toegankelijk en veilig zijn voor fietsers en welke niet, enzovoort. Handige links (Fiets)kaart van de stad, flipchart, papier
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
Totale duur Deel 2
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 20 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, L
~ 1 u 50 min
12
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 3: Praktijk
Deel 3: Praktijk De theorie wordt omgezet in de praktijk en wordt uitgewerkt in een praktische fietstocht doorheen de stad. OEFENING 9 Inhoud Didactische tips
Kom, we gaan fietsen
– Doorheen de stad met de fiets
Fietstocht Gebaseerd op het groepsgesprek en het groepswerk wordt er een gemeenschappelijke route gekozen. Stel de route voor en zorg ervoor dat de cursisten geïnformeerd zijn over het verloop van de trip. Plan stopplaatsen in waar je de nodige informatie kan geven om de cursisten vertrouwd kan maken met de nieuwe omgeving. Zorg ervoor dat je onderweg geen doorgangen blokkeert en hou er rekening mee dat verkeersgeluiden erg luid kunnen zijn en je dus luider moet spreken dan in het leslokaal. Kies er ook voor om op leuke plaatsen te stoppen, zodat de tocht herinnerd wordt als een plezante ervaring. Als de cursisten niet kunnen fietsen of zich niet veilig genoeg voelen op de fiets, overweeg dan om een route te kiezen die te voet is af te leggen.
Materiaal
Handleiding Alles over fietsen Hoe fietsactiviteiten en fietslessen organiseren?, p. 18 ev. Tips voor fietslessen in het verkeer, p. 22 ev. Overeenkomst Handleiding/Bijlagen, p. 27 Handige links Fietsen, helmen, stadskaart, fietsherstelkit, EHBO-kit
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
~ 2–4 u Niveau: alle Vaardigheden: H, Z Fietsvaardigheid: Kunnen fietsen
13
Veilig fietsen
Trainingssessie 3 Deel 4: Afronding
Deel 4: Afronding Het opzet van dit onderdeel is om een samenvatting te maken van de afgelopen lessen. De cursisten worden gevraagd naar hun ervaringen. Het is ook de bedoeling om de portfolio’s te vervolledigen om nadien mee naar huis te nemen. OEFENING 10 Inhoud Didactische tips
Uitwisseling van ervaringen Groepsgesprek Maak groepen van telkens 3–4 personen. Ze bespreken hun gevoelens die opkwamen tijdens de fietstocht en beantwoorden de volgende vragen: • Voelden ze zich veilig onderweg? • Konden ze zich oriënteren? • Vonden ze het boeiend, interessant om in de nieuwe omgeving te fietsen? • Zijn ze sinds de gezamenlijke fietstocht zelf nog gaan fietsen? • Was het plezierig? • Was het moeilijk? Ze kunnen hun portfolio ook aanvullen. Laat ze sleutelwoorden opschrijven als voorbereiding op een open discussiemoment: „Ik zou graag in mijn nieuwe omgeving fietsen als …” Open discussiemoment Laat de groepjes hun resultaten, hun gevoelens en ervaringen tonen aan de groep – stimuleer de discussie met de nodige vragen.
Materiaal
Duur Taal/CEFR-niveau en vaardigheden Totale duur van de trainingssessie 3
TOGETHER_Fietsen_3_Trainingssessie 3.pdf
Portfolio, flip chart/whiteboard, markeerstiften, papier, pennen ~ 45 min Niveau: alle Vaardigheden: H, Z, S ~ 6 u 55 min – 8 u 55 min (met een praktijkonderdeel)
14