Top MM Emerging Markets Fund
JAARVERSLAG 2014
2
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
INHOUDSOPGAVE 1
Algemene informatie
3
2
Profiel
5
3
Kerncijfers
8
4
Verslag van de beheerder
11
4.1
Verslag 2014
12
4.2
Gebruik financiële instrumenten
15
4.3
Risicobeheer
16
5
Jaarrekening
17
5.1
Balans (na verwerking resultaatbestemming)
18
5.2
Winst-en-verliesrekening
19
5.3
Kasstroomoverzicht
20
5.4
Toelichting
21
5.4.1. 5.4.2. 5.4.3. 5.4.4. 5.4.5. 5.4.6. 6
Grondslagen voor de jaarrekening Grondslagen voor de balans Grondslagen voor de winst-en-verliesrekening Grondslagen voor het kasstroomoverzicht Toelichting op de balans en winst-en-verliesrekening Overige toelichtingen
21 22 24 25 25 32
Overige gegevens
34
6.1
Resultaatsbestemming
35
6.2
Gebeurtenissen na balansdatum
35
6.3
Belangen van de beheerder
35
6.4
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
36
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
1
Algemene informatie
3
4
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Beheerder en Bewaarder TKP Investments B.V., gevestigd te Groningen, is de Beheerder. TKP Investments B.V. beheert alle fondsgoederen (art. 4 Terms & ConditionsTKPI MM Fund Series). Vanaf 22 juli tot 3 november 2014 vervult Citibank International Ltd. Netherlands Branch, gevestigd te Schiphol, de taak van bewaarder. De toezichthoudende taken heeft Citibank International Ltd. uitbesteed aan Citibank N.A. Tot 22 juli 2014 was de bewaarder Aegon Custody B.V., gevestigd te Den Haag. Aegon Custody B.V. vervult vanaf 22 juli 2014 alleen nog de taak van juridisch eigenaar. Directie TKP Investments B.V. De directie van TKP Investments B.V. wordt gevoerd door R. van Wijk-Russchen RBA, drs. C. Luning RBA, drs. A. Laning RA RC en drs. R.E. Leenes RBA. Adres Europaweg 31-33 9723 AS Groningen Correspondentieadres Postbus 5142 9700 GC Groningen Telefoon: Fax:
(050) 317 53 17 (050) 317 53 49
Internetadres www.tkpinvestments.com Onafhankelijke accountant PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. Beheer en administratie TKP Investments B.V. (hierna ook genoemd TKPI) voert het beheer en de administratie van het Top MM Emerging Markets Fund. TKPI maakt gebruik van de diensten van Stichting TKP Pensioen Treasury alwaar voor rekening van het fonds posities in rekening courant en deposito’s kunnen worden aangehouden.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
2
Profiel
5
6
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Het Top MM Emerging Markets Fund (hierna ook genoemd Top Emerging Markets Fund of het fonds) is opgericht op 28 februari 2011. Het fonds heeft vanaf 28 februari 2011 beleggingen onder haar beheer. Het Fonds is een Multi Manager fonds. Het fonds is een Fonds voor Gemene Rekening.. Het fonds maakt gebruik van de vrijstelling voor gekwalificeerde beleggers volgens artikel 1:12 van de Wet op het financieel toezicht. Multi Manager Fonds Het fonds investeert in het MM Emerging Markets Fund en neemt de beheervergoeding van het fonds voor haar rekening. Beleggingsbeleid Het fonds belegt in het MM Emerging Markets Fund. Dit fonds heeft als doelstelling wereldwijd in beursgenoteerde ondernemingen te beleggen. De uiteindelijke beleggingen worden gedaan door middel van het ‘Multi Manager’ concept, waarbij meerdere managers worden aangesteld per fonds. Het fonds kan beleggen in andere beleggingsfondsen. De benchmark is de MSCI Emerging Markets Index. Het fonds keert geen dividend uit. Alle ontvangen inkomsten worden herbelegd. Ter verkrijging van marktexposure kan het fonds gebruik maken van aan aandelen gerelateerde instrumenten, zoals index futures en valuta futures. Bovendien draagt de beheerder er zorg voor dat de totale exposure van de portefeuille niet groter is dan de exposure die bereikt kan worden zonder gebruik te maken van derivaten Doelstelling Door het actief managen van de portefeuille gemiddeld een beter resultaat behalen dan de benchmark. Benchmark MSCI Emerging Markets Index (total net return, in euro). Beleggingen in met de beheerder gelieerde beleggingsfondsen Het fonds belegt direct en indirect in het volgende gelieerde beleggingsfonds: MM Emerging Markets Fund. Structuur Het fonds is een Fonds voor Gemene Rekening van het semi-open end type. De verplichting tot inname van units door het fonds is beperkt qua frequentie. Rechtspersoon en voorwaarden Het fonds heeft geen rechtspersoonlijkheid. De Terms & Conditions en hetgeen ter uitvoering daarvan geschiedt, vormen geen maatschap, vennootschap onder firma of commanditaire vennootschap. Het fonds heeft als doelstelling het collectief en voor rekening en risico van de participanten beleggen in effecten. De werking van het fonds is neergelegd in de Terms & Conditions. In de productnota is het beleggingsbeleid van het fonds omschreven. Participanten In het fonds kunnen uitsluitend entiteiten participeren die aangemerkt kunnen worden als gekwalificeerde belegger volgens de Wet op het financieel toezicht. Units De door de participanten te verwerven units luiden op naam en zijn, behoudens inlossing door de beheerder, niet overdraagbaar en mogen niet worden verpand of bezwaard met enig ander beperkt recht van welke aard dan ook. De beheerder geeft geen participatiebewijzen uit. De beheerder zal krachtens en in overeenstemming met het bepaalde in de Toetredingsovereenkomst of het Bijschrijvingsbericht, respectievelijk het Bericht van Uittreding, op elke Waardebepalingsdatum units uitgeven respectievelijk inlossen. Elke laatste werkdag van de maand geldt als Waardebepalingsdatum alsmede door de beheerder op verzoek van de participant vastgestelde werkdagen. De vergoeding bij toe- en uittreding is voor 2013 forfaitair vastgesteld op 0,70% van de ingelegde gelden respectievelijk het bedrag van de inlossing. De vergoeding bij toe- en uittreding is met ingang van 1 juni 2014 forfaitair vastgesteld op 0,60% van de ingelegde gelden respectievelijk het bedrag van de inlossing. De beheerder is te allen tijde bevoegd om, in afwijking van het voorgaande, de werkelijke transactiekosten in rekening te brengen. De beheerder is bevoegd om de transactiekosten te laten vervallen indien en voor zover toe- en uittredingen gesaldeerd kunnen worden. De vergoeding bij toe- en uittreding komt volledig ten gunste van het fonds en dient ter dekking van de transactiekosten die door toe- en uittreding veroorzaakt worden.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
7
De door het fonds ontvangen vergoeding voor toe- en uittredingen zijn als een separate inkomstencategorie opgenomen in de winst- en verliesrekening. De grondslag voor toe- en uittreding en de berekening van de marktwaarde per unit is de netto fondsvermogenswaarde, zoals bepaald in de Terms & Conditions. Directed brokerage Het fonds neemt deel aan een directed brokerage programma. Hierbij wordt aan externe managers opdracht gegeven een bepaald deel van hun aan- en verkopen te laten verrichten door een aantal goedgekeurde brokers die aan dit programma meewerken. Een deel van de aan deze brokers betaalde commissie wordt terugbetaald aan het fonds. Belangrijke uitgangspunten bij het directed brokerage programma zijn dat de terugontvangen commissie, na kosten van de externe programmabeheerder, volledig ten goede komt aan het fonds en dat dit programma geen negatieve invloed heeft op het streven naar ‘best execution’ van de transacties. Securities lending Het fonds kan conform de Terms & Conditions van het fonds deelnemen aan een securities lending programma. Een derde partij (lending agent) leent tegen vergoeding aandelen van het fonds uit. De aandelen kunnen uitgeleend worden aan geselecteerde kredietwaardige tegenpartijen en tegen afgesproken acceptabel onderpand. Contractueel is bepaald dat het onderpand minimaal 105% dient te zijn van de waarde van de uitgeleende stukken. Een eventuele onderschrijding wordt dagelijks door de tegenpartijen aangevuld. De opbrengst van het securities lending programma komt, na vergoeding aan de lending agent, geheel ten goede aan het fonds. Fiscaal Er is sprake van fiscale transparantie, dat wil zeggen dat het fonds niet is onderworpen aan vennootschapsbelasting en dat de resultaten op beleggingen rechtstreeks worden toegerekend aan de participanten zelf. Oprichting Het fonds is per 28 februari 2011 opgericht. Inceptie Vanaf 28 februari 2011 heeft het fonds beleggingen onder beheer.
8
3
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Kerncijfers
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
9
Waardeontwikkeling (bedragen x € 1.000) Fondsvermogen Aantal units Unitwaarde (in €)
2014
2013
2012
2011
4.286
12.305
9.132
7.332
21.822
71.219
49.030
48.585
196,40829
172,77210
186,24895
150,90315
Rendement Netto rendement
13,7%
(7,2%)
23,4%
(13,4%)
Rendement benchmark
11,4%
(6,8%)
16,4%
(15,7%)
2,1%
(0,5%)
6,0%
10,6%
8,4%
8,9%
2,7%
2,7%
2,9%
4,4%
n.v.t. 1
29,83
(13,66)
36,39
(8,66)
Outperformance Outperformance sinds inceptie Annualized outperformance sinds inceptie
2,7%
Waardeontwikkeling per unit2 (bedragen x € 1) Waardeveranderingen
1,34
0,68
0,37
0,49
(0,70)
(0,38)
(0,66)
(0,39)
Overig resultaat Kosten Totaal resultaat
30,47
(13,36)
2.160
(821)
36,10
(8,56)
1.776
(421)
Waardeontwikkeling (bedragen x € 1.000) Inkomsten Waardeveranderingen Overig resultaat Kosten Totaal resultaat
97
41
18
24
(51)
(23)
(32)
(19)
2.206
(803)
1.762
(416)
Kosten ratio’s Ongoing Charges Figure (OCF)3
0,51%
0,52%
0,74%
Prestatievergoedingen
0,35%
0,18%
0,79%
Omloopsnelheid4
-
-
-
-
Bepaling beleggingsrendement Het beleggingsrendement is de time weighted return berekend op dagbasis na kosten.
1
Te korte referentieperiode Waardeontwikkeling is op basis van gemiddeld aantal uitstaande units. Tot 2013 werd het gemiddeld aantal units berekend gebaseerd op de som van de cijfers per 31 december van het voorafgaande boekjaar, 31 maart, 30 juni, 30 september en 31 december van het huidige boekjaar, waarbij de bedoelde tijdstippen worden gewogen in de verhouding: 0,5:1:1:1:0,5.. Met ingang van boekjaar 2013 wordt het gemiddeld aantal units berekend op basis van de aantallen units op elke dag dat de intrinsieke waarde van het fonds is bepaald gedurende de verslaggevingsperiode. De vergelijkende cijfers over 2012 zijn overeenkomstig aangepast. 3 Het Ongoing Charges Figure is vanaf boekjaar 2013 toegevoegd aan de jaarrekening, met vergelijkende cijfers over 2012. Om die reden zijn geen vergelijkende cijfers over 2011 en oudere jaren opgenomen. 4 Met ingang van boekjaar 2013 wordt de gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds (onderdeel van de berekening van de omloopsnelheid) berekend op basis van de intrinsieke waarden van elke dag dat deze zijn bepaald gedurende de verslaggevingsperiode. Het vergelijkende cijfer over 2012 is overeenkomstig aangepast. 2
10
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Ontwikkeling van de unitwaarde vanaf inceptiedatum (inceptie =100) 220 200 180 160 140
120 100 80 60
Fonds Benchmark
aug-14
feb-14
aug-13
feb-13
aug-12
feb-12
aug-11
feb-11
40
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
4
Verslag van de beheerder
11
12
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
4.1
Verslag 2014
Marktontwikkelingen Aandelenmarkten in opkomende markten behaalden in het verslagjaar positieve rendementen. Ook het valutarendement was positief. Vooral de rendementen in de regio Azië vielen in positieve zin op. Zo stegen de aandelenkoersen in India sterk na een gunstige verkiezingsuitslag. Ook in Indonesië, de Filipijnen en Thailand werden positieve rendementen behaald. Rusland viel in negatieve zin op. Aandelenkoersen in dit land daalden scherp na de politieke onrust omtrent de Krim en het oostelijke deel van Oekraïne. De sterke daling van de olieprijs versterkte de koersdaling. Ook de Russische roebel stond onder druk. Brazilië had ook te maken met een aantal negatieve factoren. Zo resulteerden de verkiezingen in een overwinning voor de zittende president, wat de markt als negatief beoordeelde. De dalende grondstofprijzen leidden tot dalende aandelenkoersen van de grote Braziliaanse bedrijven in de grondstoffensector. De Amerikaanse dollar steeg in waarde ten opzichte van veel valuta van opkomende landen. De euro daalde echter ook ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Gemeten in euro’s was het valutarendement van opkomende landen daardoor positief. De volgende grafiek geeft de rendementsontwikkeling weer van de MSCI Emerging Markets Total Net Return Index in 2014 in euro’s. 125 120 115
110 105 100 95 90 dec-13
feb-14
apr-14
jun-14
aug-14
okt-14
dec-14
Beleggingsbeleid Portefeuille Het TOP MM Emerging Markets Fund belegt via het MM Emerging Markets Fund in opkomende landen wereldwijd. Dit fonds maakte in 2014 gebruik van zes externe managers. Van deze zes managers, hebben twee managers een wereldwijd mandaat en de andere vier beleggen in een bepaalde regio. Eén manager in Azië, twee in Latijns Amerika en één in Oost Europa, het Midden Oosten en Afrika. Alle managers in het fonds selecteren aandelen op basis van fundamentele factoren. Rendement Het TOP MM Emerging Markets Fund behaalde in 2014 een rendement van 13,7% en dit was 2,1% hoger dan de benchmark. De benchmark is de MSCI Emerging Markets Total Net Return Index. Het grootste deel van het positieve relatieve rendement werd behaald in de tweede helft van het jaar. Het fonds profiteerde van goede aandelenselectie in India en Thailand. Daarnaast had het fonds meer dan de benchmark belegd in deze twee landen met eveneens een positief effect op het relatieve rendement. Beide managers met een wereldwijd mandaat en de manager met een mandaat voor Aziatische aandelen presteerden beter dan de index. De andere regionale mandaten bleven achter bij de index.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
13
Risico Het risico van het fonds wordt aangegeven door de tracking error. Dit getal geeft een indicatie van de mate waarin het rendement van de portefeuille afwijkt van het rendement van de benchmark. Hoe hoger de tracking error, hoe hoger het actief risico. Een tracking error van 1% geeft aan dat bij een normale verdeling, in twee van de drie jaar het rendement van de portefeuille minder dan 1% afwijkt van het rendement van de benchmark. De ex-ante tracking error geeft het risicoprofiel van het fonds weer. Deze was per 31 december 2014 3,20%. De ex-post tracking error (op basis van gerealiseerde rendementen in de afgelopen 36 maanden) bedroeg eind 2014 2,86% ten opzichte van 3,02% eind 2013. Vooruitzichten De verwachting voor de rendementen van aandelen in opkomende markten zijn gemengd. De zoektocht naar rendement is een positieve factor voor aandelen in opkomende markten. Ook lijken aandelen in opkomende landen op basis van waarderingsratio’s relatief goedkoop. Daar staat tegenover dat dit vooral wordt veroorzaakt door grote cyclische bedrijven waarvan weinig groei valt te verwachten. De daling van de grondstofprijzen is voor een aantal landen en bedrijven ook een negatieve factor. Voor andere landen, zoals India, zou dit juist positief moeten uitwerken op de economie. In China neemt de economische groei verder af. Vooralsnog lijkt dit door de beleidsbepalers goed te worden aangestuurd. Maar dit is een moeilijk proces omdat er in een aantal sectoren excessieve kredietverlening heeft plaatsgevonden. Ondertussen wordt de lokale aandelenmarkt steeds meer opengezet voor buitenlandse investeerders. Dit biedt kansen, maar goede aandelenselectie is hier noodzakelijk. Maatschappelijk verantwoord beleggen Inleiding Wij hebben de overtuiging dat aandacht voor Environmental, Social en Governance (ESG)-aspecten in het beleggingsproces bijdraagt aan een beter risico/rendementsprofiel van de door ons aangeboden beleggingsfondsen. Het Verantwoord Beleggen beleid bestaat uit de periodieke screening op duurzaamheid van de ondernemingen waarin wordt belegd, het voeren van een dialoog met bedrijven, uitsluiting van bepaalde bedrijven en landen en een actief stembeleid. Ook is de integratie van ESG-criteria in het beleggingsproces een vast onderdeel van het multi manager selectieproces. TKPI voert dit beleid al langere tijd maar het was nog niet voor alle beleggingsfondsen formeel vastgelegd. Het beleid is met ingang van 2014 geformaliseerd via de fondsvoorwaarden van de TKPI beleggingsfondsen. TKPI is voor de onroerend goed beleggingen aangesloten bij GRESB (Global Real Estate Sustainability Benchmark). Dit is een wereldwijd initiatief voor het meten van de duurzaamheid van vastgoedportefeuilles en het verbeteren van deze duurzaamheid. Om beter in staat te zijn de aspecten van maatschappelijk verantwoord beleggen te betrekken bij de beslissingen die de portefeuille managers nemen, volgden alle portefeuille managers een uitgebreide e-learning module bij de PRI Academy. PRI Academy is gespecialiseerd in het geven van trainingen op het gebied van verantwoord beleggen. Screening en engagement Wij streven ernaar dat alle ondernemingen waarin wij voor onze klanten direct beleggen, zich gedragen volgens de Global Compact Principles (GCP), zoals opgesteld door de Verenigde Naties (VN). Jaarlijks laten wij de door ons beheerde portefeuilles screenen op het naleven van deze principes. Voor het screenen maken wij gebruik van een gespecialiseerde externe partij, Sustainalytics. Bij de screening van de aandelen en vastrentende waarden beleggingen per ultimo 2013 voldeden binnen het universum van alle TKPI beleggingsfondsen 27 bedrijven niet aan de UN Global Compact principes (op het gebied van mensenrechten, arbeidsrechten, milieu en corruptie). Met elf van deze bedrijven is in 2014 een dialoog gevoerd op verschillende thema’s. Van deze bedrijven toonden drie verbetering aan waardoor ze niet langer als non-compliant werden beoordeeld. Deze bedrijven zullen overigens nog wel nauwlettend gevolgd worden en zijn op de ‘watchlist’ geplaatst.De volgende toelichting geeft deze succesvolle engagement trajecten weer: BP: Dit bedrijf was betrokken bij verschillende incidenten met omvangrijke milieuschade. Een belangrijk incident betrof de explosie op het Deepwater Horizon platform. BP heeft zich bewust getoond van de milieurisico’s door maatregelen te treffen en wijzigingen in het management
14
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
door te voeren. Het bedrijf heeft een intern onderzoek gedaan en 26 aanbevelingen geformuleerd (het Bly rapport). Met het implementeren van15 van deze aanbevelingen heeft BP laten zien goede vooruitgang te boeken in het adresseren van veiligheidsrisico’s. BP verwacht de resterende 11 aanbevelingen (meer reactief dan preventief) eind 2015 te hebben geïmplementeerd. Daarmee wordt BP niet langer als non-compliant beoordeeld. Transocean had een slechte historie op het gebied van veiligheid en was eveneens betrokken bij de ramp met het Deepwater horizon platform. Daarnaast was het de eigenaar en tevens de werkgever van de bemanning op het platform. Het bedrijf heeft zich inmiddels gecommitteerd om zogenaamde ‘best practices’ te hanteren voor haar offshore operaties en haar ‘safety record’ is verbeterd. Daarmee wordt Transocean niet langer als non-compliant beoordeeld. HSBC werd in verband gebracht met betrokkenheid bij witwaspraktijken (corruptie). Uit het engagement onderzoek bleek dat HSBC substantieel vooruitgang heeft geboekt in haar antimoney-laundering programma en tevens zeer bereid is om haar gedrag te verbeteren. Zo zijn o.a. management wisselingen doorgevoerd, interne richtlijnen aangepast en het toezicht verscherpt. Hierdoor is HSBC niet langer als non-compliant beoordeeld.
Drie andere bedrijven zijn aan de uitsluitingenlijst toegevoegd omdat er onvoldoende voortgang in de dialoog werd geboekt. Dit zijn Barrick Gold (milieu), PetroChina (mensenrechten) en Wal-Mart Stores Inc (anti corruptie). Naast de reguliere dialoog met 10 bedrijven is in 2014 met tien bedrijven een dialoog gevoerd rond het thema mensenrechten (waaronder vrijheid van vakbeweging) in combinatie met zakendoen. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij het ‘Protect, Respect and Remedy’ raamwerk van VN afgezant John Ruggie. Dit raamwerk spoort het bedrijfsleven aan verantwoordelijkheid op het gebied van mensenrechten te nemen en het bedrijf op de reputatie-, operationele en juridische risico’s aan te spreken. Zes van de bedrijven die niet overeenkomstig de UN Global Compact principes handelden zijn staats(gerelateerde) bedrijven. Bij deze bedrijven zal naar verwachting niet worden meegewerkt aan een dialoog. De soevereine staten die eigenaar zijn van deze bedrijven kwalificeren op dit moment niet voor uitsluiting. Uitsluitingen Wij passen een uitsluitingsbeleid toe op alle bedrijven die betrokken zijn bij controversiële wapens. Dit zijn de volgende soorten wapens, munitie en mijnen: biologische wapens, nucleaire wapens, chemische wapens, anti-persoonsmijnen, clusterbommen en munitie met verarmd uranium. Met dit uitsluitingenbeleid voldoet TKPI ook aan het wettelijke verbod op investeren in bedrijven die betrokken zijn bij de productie van clustermunitie zoals dat sinds 1 januari 2013 van kracht is. Naast deze bedrijven kunnen ook bedrijven die non-compliant zijn met de UN Global Compact en onvoldoende voortgang in de dialoog tonen, worden opgenomen op de uitsluitingenlijst. In 2014 betrof dit twee bedrijven: Vedanta Resources Plc en Freeport-Mcmoran Copper and Gold Inc. Op de uitsluitingslijst van 2014 stonden in totaal 36 bedrijven. Deze bedrijven maken in totaal 1,22% uit van de aandelenbenchmark MSCI AC World Index. Overige activiteiten in 2014 CIO dialoog: TKPI participeert met andere vermogensbeheerders in de CIO dialoog een dialoog met een groep van Nederlandse Chief Investment Officers die met elkaar spreekt over een duurzaam financieel stelsel. Als onderdeel hiervan organiseerde TKPI samen met SPF Beheer, MN en Univest een persbijeenkomst. Door een aantal praktijkvoorbeelden te bespreken, gaven de vermogensbeheerders een indruk van de manier waarop maatschappelijk verantwoord wordt belegd door hun organisatie. Zo kwam duidelijk naar voren dat het voor institutionele beleggers niet ophoudt bij de vraag of er wel of niet moet worden geïnvesteerd in een bedrijf. Een belangrijker doel is juist het uitoefenen van invloed door middel van het voeren van een dialoog met het bedrijf in kwestie. Uitsluiting is een laatste redmiddel. De toekomst van maatschappelijk verantwoord beleggen ligt in positieve keuzes in plaats van in kritiek op ondernemingen. TKPI bracht daarbij de initiatieven die ontplooid worden om met Shell een dialoog aan te gaan over de aardbevingenproblematiek in Groningen naar voren. Qatar: De FNV bracht een rapport uit waarin vijf bedrijven in verband worden gebracht met slechte arbeidsomstandigheden in Qatar. Dit betreft met name de bouw van stadions voor het WK Voetbal in 2022. Deze bedrijven zijn Vinci, Hyundai Engineering & Construction, Hochtief, Boskalis en Arcadis. Het screenen op arbeidsomstandigheden bij bedrijven maakt integraal onderdeel uit van het TKPI beleggingsproces. De vijf genoemde bedrijven kwamen niet naar voren als non compliant met de UN Global Compact thema’s. Wel heeft research aanbieder
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
15
Sustainalytics, waar TKPI gebruik van maakt, mede naar aanleiding van het FNV rapport en een eerder rapport van Amnesty aangegeven hier nader onderzoek naar te doen. Uiteraard zijn de vermeende controverses rond deze vijf bedrijven ook aan de orde gesteld in de gesprekken met de externe managers. ESG database en screening: Om het inzicht in het duurzaamheidsprofiel van de verschillende portefeuilles te vergroten, maakt TKPI gebruik van een ESG screening met de database van aanbieder MSCI. De namen van bedrijven die slecht scoren op ESG criteria worden gerapporteerd aan de externe manager. Deze scores worden vervolgens besproken in de periodieke overleggen tussen TKPI en de externe managers.
4.2
Gebruik financiële instrumenten
Het fonds maakt gebruik van diverse financiële instrumenten. Het fonds belegt in aandelen, aandelenfondsen, afgeleide financiële instrumenten en deposito’s. Afgeleide financiële instrumenten bevatten rechten en verplichtingen, waardoor één of meer van de financiële risico’s waaraan de onderliggende primaire financiële instrumenten onderhevig zijn, tussen partijen worden overgedragen. Zij leiden niet tot overdracht van het onderliggende primaire financiële instrument bij het aangaan van de overeenkomst en overdracht behoeft ook niet altijd plaats te vinden bij expiratie van de overeenkomst. Voorbeelden van afgeleide financiële instrumenten zijn termijncontracten, swaps en futures. Het onderliggende primaire financiële product kan onder meer een valutaproduct of een aandelenproduct zijn. De overgedragen financiële risico’s zijn de prijsrisico’s van de onderliggende markten. Indien van toepassing worden valutarisico’s conform het beleggingsbeleid van het fonds afgedekt door middel van valutatermijncontracten en valuta futures. De valutatermijncontracten betreffen over-the-counter contracten. De futures zijn ter beurze genoteerd. Verder wordt gebruik gemaakt van afgeleide financiële instrumenten om op een snelle en efficiënte wijze de asset allocatie te wijzigen door middel van het kopen of verkopen van futures op aandelen. De valutatermijncontracten betreffen over-the-counter contracten. De futures zijn ter beurze genoteerd. In het algemeen zijn de volgende risico’s verbonden aan het gebruik van financiële instrumenten: (1) Het risico dat schommelingen in wisselkoersen de waarde van beleggingen beïnvloeden; (2) Het risico dat een te grote concentratie van beleggingen een navenante invloed kan hebben op de waarde van beleggingen; (3) Het risico dat een positie in effecten niet tijdig tegen een redelijke prijs geliquideerd kan worden; (4) Het risico dat betrokken partijen in faillissement of surseance van betaling geraken, nalatig zijn of frauduleus handelen; (5) Het risico dat een uitgevende instelling of een tegenpartij in gebreke blijft; (6) Het risico dat er in bepaalde markten geen gelijktijdige levering en betaling is waardoor geleverd of betaald kan zijn met uitblijven van de tegenprestatie; (7) Het risico dat de hele markt of een categorie van beleggingen daalt, waardoor de prijs en de waarde van de beleggingen worden beïnvloed. De waardering van de financiële instrumenten is gebaseerd op de actuele waarde zijnde de marktwaarde van deze instrumenten per balansdatum. Op basis van marktontwikkelingen en/of nieuwe informatie kan de waarde van de financiële instrumenten en daarmede de waardering van het fonds nadien stijgen of dalen. Het na balansdatum stijgen of dalen van de waardering van financiële instrumenten en daarmede stijgen of dalen van de waardering van het fonds is een inherent beleggingsrisico.
16
4.3
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Risicobeheer
Het beheersen van risico's is integraal onderdeel van de bedrijfsvoering van TKPI. Centraal hierbij is de risico-inschatting van TKPI zelf, de Risk Self Assessment (RSA), van de operationele processen van TKPI, inclusief de uitbestede processen. De RSA wordt enerzijds gevoed uit de permanente bewaking van de procesuitvoering en anderzijds uit de planning- en controlcyclus binnen TKPI. In de analyse wordt meegenomen de kwaliteit van de beheersmaatregelen bij uitbestedingspartners op basis van de ISAE3402 Type II rapportages van deze partijen. De RSA leidt tot de identificatie van risico's en de mate waarin deze risico's zijn afgedekt. De onderkende risico's worden bewaakt door middel van risicomeetsystemen en door interne beheersmaatregelen. De opzet, het bestaan en de werking van de interne beheersmaatregelen zijn beschreven in het ISAE3402 Type II rapport van TKP Investments. Deze beheersmaatregelen hebben betrekking op de diverse onderdelen van de bedrijfsvoering van TKPI zoals het aanstellen en monitoren van externe managers, het opstellen van strategische beleggingsplannen, het rapporteren over beleggingsresultaten en diverse andere aandachtsgebieden binnen TKPI. Dit ISAE 3402 rapport is voorzien van een Assurance rapport van de externe accountant met een oordeel over de effectiviteit van de beheersmaatregelen en de mate waarin de beschreven controle doelstellingen worden behaald. Groningen, 20 maart 2015 TKP Investments B.V.
R. van Wijk-Russchen RBA
drs. C. Luning RBA
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
5
Jaarrekening
17
18
5.1
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Balans (na verwerking resultaatbestemming)
(bedragen x € 1.000)
31-12-2014
31-12-2013
ACTIVA Beleggingen Aandelen en aandelenfondsen
{1}
4.305
12.308
4.305
12.308
3
-
4.308
12.308
{4}
4.286
12.305
{5}
22
3
22
3
4.308
12.308
Beleggingen Vorderingen
{3}
TOTAAL ACTIVA
PASSIVA Fondsvermogen participanten Kortlopende schulden Schulden uit hoofde van beleggingsactiviteiten Kortlopende schulden TOTAAL PASSIVA
{.} De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting op de balans en winst-enverliesrekeningen
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
5.2
19
Winst-en-verliesrekening
(bedragen x € 1.000) Waardeveranderingen van beleggingen
2014 {7}
Totaal beleggingsresultaat
2013
2.160
(821)
2.160
(821)
Toe- en uittredingsvergoedingen
97
41
Totaal overig resultaat
97
41
Beheervergoeding
(46)
(19)
Accountantskosten
(3)
(4)
Juridische kosten
(2)
-
Som van de kosten Totaal resultaat
{8}
{9}
(51) 2.206
(23) (803)
{.} De bij de posten vermelde nummers verwijzen naar de toelichting op de balans en winst-enverliesrekeningen
20
5.3
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Kasstroomoverzicht
(bedragen x € 1.000)
2014
2013
Aankopen van beleggingen
(2.815)
Verkopen van beleggingen
12.977
Saldo aan- en verkopen van beleggingen Uitgaven en verrekeningen inzake kosten Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Stortingen Onttrekkingen Toe- en uittredingsvergoedingen Netto kasstroom uit financieringsactiviteiten
10.162
(4.869) 889 (3.980)
(35) 10.127 3.176 (13.400)
(37) (4.017) 5.274 (1.298)
97 (10.127)
41 4.017
Netto kasstroom
-
-
Liquide middelen begin boekjaar
-
-
Liquide middelen einde boekjaar
-
-
Mutatie liquide middelen
-
-
De liquide middelen bestaan uit de banktegoeden, de schulden aan kredietinstellingen en de rekening-courant verhoudingen met Stichting TKP Pensioen Treasury.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
5.4
Toelichting
5.4.1.
Grondslagen voor de jaarrekening
21
Algemeen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Bedragen luiden in euro, tenzij anders vermeld. Een actief wordt in de balans verwerkt als het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar het Fonds zullen toevloeien en het actief een waarde heeft waarvan de omvang op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Een post van het vreemd vermogen wordt in de balans verwerkt, wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling van een bestaande verplichting gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economisch voordeel in zich bergen en de omvang van het bedrag waartegen afwikkeling zal plaatsvinden op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Bij de waardering van activa en passiva en bij de bepaling van het resultaat over het boekjaar, zijn baten en lasten toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben. Financiële instrumenten worden verwerkt op transactiedatum en niet op afwikkelingsdatum. Als gevolg hiervan kan sprake zijn van een post “nog af te wikkelen transacties” welke als kortlopende vordering hetzij als kortlopende schuld wordt opgenomen. Stelselwijziging Tot en met 2013 werd de jaarrekening van het fonds opgesteld in overeenstemming met grondslagen gebaseerd op de voorwaarden van beheer en bewaring. Met ingang van 2014 wordt de jaarrekening opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving. Dit betekent een wijziging van het stelsel van grondslagen, maar heeft geen effect op de wijze van waardering van de beleggingen en de overige posten in de jaarrekening. Als gevolg van deze stelselwijziging is het niet nodig de gepresenteerde vergelijkende cijfers aan te passen. Waardering Activa en verplichtingen worden op het moment van verkrijging gewaardeerd tegen de verkrijgingprijs inclusief kosten, zijnde de actuele waarde van het actief of de verplichting. Vervolgens worden de beleggingen en afgeleide financiële instrumenten, gewaardeerd tegen actuele waarde. De actuele waarde is gebaseerd op marktwaarde, tenzij anders is vermeld. De waardering op marktwaarde wordt gebaseerd op de waarde waarvoor de betreffende beleggingen aan een effectenbeurs zijn genoteerd. Eventuele incourante en/of niet aan een effectenbeurs genoteerde beleggingen worden gewaardeerd op basis van de voor deze beleggingen meest recente beschikbare informatie waarover de Beheerder beschikt. De Beheerder zal zich inspannen om te beschikken over de meest recente informatie. Dit impliceert dat in tegenstelling tot beursgenoteerde beleggingen voor incourante en/of niet aan een effectenbeurs genoteerde beleggingen een mate van datering kan gelden. Indien na vaststelling van de intrinsieke waarde maar voorafgaand aan publicatie van het jaarverslag informatie beschikbaar komt, die leidt tot een materieel ander inzicht ten aanzien van de te publiceren intrinsieke waarde in het jaarverslag, dan zal dit in het verslag worden gemeld. De nadere informatie zal verwerkt worden bij de eerstvolgende vaststelling van de intrinsieke waarde. Beleggingen waarvan in zijn geheel geen informatie over de waardering beschikbaar is, zal de marktwaarde, door middel van waarderingsmodellen, door de Beheerder worden vastgesteld. De overige posten worden gewaardeerd op basis van nominale waarde, tenzij anders is vermeld. Aan- en verkoopkosten van beleggingen De aan- en verkoopkosten van beleggingen worden direct in het aankoopbedrag respectievelijk verkoopbedrag van de beleggingen opgenomen.
22
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Saldering Een financieel actief en een financiële verplichting worden gesaldeerd en als nettobedrag in de balans opgenomen als er sprake is van een wettelijke of contractuele bevoegdheid om het actief en de verplichting gesaldeerd en gelijktijdig af te wikkelen en bovendien de intentie bestaat om de posten op deze wijze af te wikkelen. Karakter beleggingen Alle participaties, investeringen in beleggingsfondsen, trusts en andere Fondsen voor Gemene Rekening hebben een beleggingskarakter en vormen geen groepsmaatschappij en/of deelneming in de zin van de wet. Vreemde valuta Activa en verplichtingen in vreemde valuta worden omgerekend naar euro tegen de valutakoers per balansdatum. Deze waardering is onderdeel van de waardering tegen actuele waarde. In de winsten verliesrekening worden koersverschillen verwerkt onder overig resultaat. Baten en lasten voortvloeiend uit transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum.
5.4.2.
Grondslagen voor de balans
Beleggingen Beleggingen genoteerd aan een effectenbeurs worden gewaardeerd tegen de meest recente openings- of slotkoers, of, bij gebreke daarvan, op de door de Beheerder getaxeerde waarde. Bij deze waardering wordt de bid-prijs aangehouden in geval van long posities en de ask-prijs in geval van short posities. Indien financiële instrumenten op verschillende effectenbeurzen zijn genoteerd, bepaalt de Beheerder van welke effectenbeurs de koers in aanmerking wordt genomen. In geval van bijzondere omstandigheden (zoals bijvoorbeeld grote volatiliteit op financiële markten) waardoor naar de mening van de Beheerder de waardering op de hierboven beschreven wijze leidt tot een waardering die niet de werkelijke waarde weerspiegelt, kan de Beheerder bij de vaststelling van de waarde van beursgenoteerde financiële instrumenten rekening houden met verwachte noteringen aan de hand van relevante indices op financiële markten. Eventuele incourante en/of niet aan een effectenbeurs genoteerde beleggingen worden gewaardeerd op basis van de voor deze beleggingen meest recente beschikbare informatie waarover de Beheerder beschikt. De Beheerder zal zich inspannen om te beschikken over de meest recente informatie. Dit impliceert dat in tegenstelling tot beursgenoteerde beleggingen voor incourante en/of niet aan een effectenbeurs genoteerde beleggingen een mate van datering kan gelden. Indien na vaststelling van de intrinsieke waarde maar voorafgaand aan publicatie van het jaarverslag informatie beschikbaar komt, die leidt tot een materieel ander inzicht ten aanzien van de te publiceren intrinsieke waarde in het jaarverslag, dan zal dit in het verslag worden gemeld. De nadere informatie zal verwerkt worden bij de eerstvolgende vaststelling van de intrinsieke waarde. Beleggingen waarvan in zijn geheel geen informatie over de waardering beschikbaar is, zal de marktwaarde, door middel van waarderingsmodellen, door de Beheerder worden vastgesteld. Alle beleggingen worden geacht deel uit te maken van de handelsportefeuille van het Fonds. Liquide middelen Dit betreft direct opeisbare tegoeden in rekening-courant bij banken. Vorderingen De vorderingen betreffen zaken zoals te vorderen belastingen, vastgestelde dividenden, lopende rente, vorderingen uit nog niet afgewikkelde transacties en overige vorderingen alsmede uitgezette deposito’s en vorderingen in rekening-courant bij Stichting TKP Pensioen Treasury. Deposito’s worden gewaardeerd tegen nominale waarde inclusief de lopende interest per balansdatum. Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Na eerste verwerking worden vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, verminderd met, indien van toepassing, de noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Indien er geen sprake is van agio of disagio of transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde van de vordering.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
23
Fondsvermogen participanten Het fondsvermogen participanten geeft de netto fondsvermogenswaarde weer van units die door de participanten in het fonds worden gehouden. De mutatie in het fondsvermogen wordt bepaald door het resultaat en toe- en uittredingen. Kortlopende schulden De kortlopende schulden betreffen zaken zoals nog te betalen beheervergoedingen aan externe managers inzake base- en performance fees, schulden in rekening-courant aan banken, schulden uit hoofde van nog niet afgewikkelde transacties alsmede opgenomen deposito’s en schulden in rekening-courant aan Stichting TKP Pensioen Treasury. Deposito’s worden gewaardeerd tegen nominale waarde inclusief de lopende interest per balansdatum. De kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Na eerste verwerking worden kortlopende schulden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs Indien er geen sprake is van agio of disagio of transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde van de kortlopende schulden.
24
5.4.3.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Grondslagen voor de winst-en-verliesrekening
Presentatiewijziging In het kader van de implementatie van de AIFMD is de indeling van de winst- en- verliesrekening aangepast. Resultaten uit hoofde van valutaomrekening activa en passiva anders dan de beleggingen van het fonds werden voorheen als onderdeel van de waardeveranderingen gepresenteerd. Met ingang van boekjaar 2014 worden resultaten uit hoofde van valutaomrekening op andere activa en passiva dan de beleggingen van het fonds als aparte post ‘koersverschillen op valutaomrekening’ in de winst- en- verliesrekening opgenomen onder Overig resultaat. Resultaten uit hoofde van securities lending werden voorheen als onderdeel van het direct resultaat gepresenteerd. Met ingang van het boekjaar 2014 worden resultaten uit hoofde van securities lending als onderdeel van het Overig resultaat gepresenteerd. De post ‘Toe- en uittredingsvergoedingen’, voorheen een afzonderlijke post in de winst- en verliesrekening, wordt met ingang van het boekjaar als onderdeel van het Overig resultaat gepresenteerd.Een deel van de transactiekosten voor aan- en verkoop van beleggingen werd voorheen als onderdeel van de administratie- en bankkosten verwerkt. Voor de consistentie met de berekening van het Ongoing charges figure zijn deze kosten gereclassificeerd naar waardeveranderingen van beleggingen. Directe beleggingsopbrengsten Dit betreft directe beleggingsopbrengsten uit hoofde van inkomsten uit dividend, rente en securities lending. Dividenden worden verantwoord op ex-dividenddatum, rekening houdend met de niet terugvorderbare dividendbelasting. Rente wordt verantwoord in de periode waarop zij betrekking heeft. Inkomsten uit securities lending worden verantwoord in de periode van ontvangst. Indirecte beleggingsopbrengsten Dit betreft de indirecte beleggingsopbrengsten uit hoofde van gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen en valutakoersverschillen. Deze opbrengsten worden verwerkt in de periode waarin zij optreden of worden herkend. De gerealiseerde waardeveranderingen en valutakoersverschillen worden bepaald als het verschil tussen de verkoopwaarde en de gemiddelde historische aankoopwaarde. De ongerealiseerde waardeveranderingen en valutakoersverschillen worden bepaald als de mutatie in de ongerealiseerde waardeveranderingen en valutakoersverschillen gedurende het boekjaar. De terugboeking van in voorgaande jaren verwerkte ongerealiseerde waardeveranderingen en valutakoersverschillen zijn opgenomen in de ongerealiseerde waardeveranderingen en valutakoersverschillen bij realisatie van deze resultaten. Toe- en uittredingsvergoedingen De participanten betalen bij toe- en uittreding een vergoeding aan het fonds. Deze vergoeding wordt verwerkt in de periode waarop zij betrekking heeft. De door het fonds ontvangen vergoedingen voor toe- en uittredingen zijn als onderdeel van het Overig resultaat opgenomen in de winst- en- verliesrekening. Kosten Kosten worden verwerkt in de periode waarop zij betrekking hebben. Aankoopkosten worden verwerkt in de verkrijgingprijs. Kosten die worden gemaakt bij de verkoop van beleggingen worden in mindering gebracht op de verkoopopbrengsten van deze beleggingen. Kosten inzake fondsen waarin direct of indirect wordt deelgenomen Kosten inzake fondsen waarin direct of indirect wordt deelgenomen worden, ongeacht de wijze waarop deze kosten uiteindelijk voor rekening van het fonds komen, niet opgenomen als kosten in de winst- en verliesrekening van het fonds maar verantwoord door opname van deze kosten in een synthetische kostenratio in de toelichting.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
5.4.4.
25
Grondslagen voor het kasstroomoverzicht
Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht wordt opgesteld volgens de directe methode waarbij de operationele ontvangsten en uitgaven als zodanig worden gepresenteerd. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van beleggingen zijn verantwoord onder de kasstroom uit beleggingsactiviteiten. Ontvangsten en uitgaven inzake toe- en uittredingen door participanten zijn als kasstroom uit financieringsactiviteiten opgenomen. De liquide middelen in het kasstroomoverzicht omvatten de direct opeisbare tegoeden en schulden bij banken en de rekening-courant verhoudingen met Stichting TKP Pensioen Treasury. Deze definitie wijkt af van de definitie van de balans. Op de balans worden de gesaldeerde uitgezette en opgenomen deposito’s en vorderingen in rekeningcourant aan de actiefzijde gepresenteerd en de schulden in rekening-courant aan de passief zijde. Aankopen en verkopen van obligaties zijn inclusief lopende rente en transactiekosten. De verkopen worden getoond op basis van marktwaarde. Het kasstroomoverzicht is op basis van afgewikkelde transacties opgesteld. Voor beleggingen wordt op de balans de economische positie gehanteerd. De mutaties in de verloopoverzichten kunnen hierdoor afwijken van de stromen in het kasstroomoverzicht. Kasstromen in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers van de transactie. Koersverschillen worden afzonderlijk getoond.
5.4.5.
Toelichting op de balans en winst-en-verliesrekening
1. Mutatieoverzicht aandelen en aandelenfondsen (bedragen x € 1.000)
2014
2013
Marktwaarde begin boekjaar Aankopen
12.308
9.146
2.815
4.869
Verkopen
(12.977)
Waardeveranderingen
2.159
Marktwaarde einde boekjaar
4.305
(889) (818) 12.308
2. Relevante risico’s ten aanzien van de financiële instrumenten Marktrisico Marktrisico is te omschrijven als het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van veranderde economische, politieke of marktomstandigheden. Het risico dat wordt gelopen als gevolg van deze veranderingen wordt beperkt door de beleggingen in de portefeuille zoveel mogelijk te spreiden naar land en bedrijfstakken.
26
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Portefeuillesamenstelling naar land Het overzicht van de portefeuillesamenstelling naar land is opgesteld gebruik makend van data waarbij het land waar economisch risico wordt gelopen als basis wordt genomen. (bedragen x € 1.000) Argentinië Brazilië Canada Chili China Colombia Cyprus Egypte Hong Kong Hongarije India Indonesië Italië Kenia Libanon Maleisië Mexico Nederland Nigeria Oman Peru Philipijnen Polen Roemenië Rusland Singapore Slowakije Sri Lanka Taiwan Thailand Tsjechië Turkije Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Zuid Afrika Zuid Korea Totaal
31-12-2014
in %
31-12-2013
1 386 1 118 618 3 4 17 223 15 566 112 7 10 6 40 188 1 17 5 12 142 65 8 181 25 1 416 304 13 143 55 44 197 361
0,0 8,9 0,0 2,7 14,4 0,1 0,1 0,4 5,2 0,4 13,1 2,6 0,2 0,2 0,1 0,9 4,4 0,0 0,4 0,1 0,3 3,3 1,5 0,2 4,2 0,6 0,0 0,0 9,7 7,1 0,3 3,3 1,3 1,0 4,6 8,4
10 1.343 13 335 1.676 9 34 583 77 1.278 448 29 22 14 134 657 2 65 15 38 305 131 29 837 196 26 3 871 662 41 278 184 241 494 1.228
4.305
100,0
12.308
Portefeuillesamenstelling naar land ultimo boekjaar in % China 14,4% India 13,1% Taiwan 9,7% Brazilië 8,9% Zuid-Korea 8,4% Thailand 7,1% Hong Kong 5,2% Zuid-Afrika 4,6% Mexico 4,4% Rusland 4,2% Philipijnen 3,3% Turkije 3,3% Chili 2,7% Indonesië 2,6% Polen 1,5% Overige 6,6%
in % 0,1 10,9 0,1 2,7 13,6 0,1 0,0 0,3 4,7 0,6 10,4 3,6 0,3 0,2 0,1 1,1 5,3 0,0 0,5 0,1 0,3 2,5 1,1 0,2 6,8 1,6 0,2 0,0 7,1 5,4 0,3 2,3 1,5 2,0 4,0 10,0 100,0
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
27
Portefeuillesamenstelling naar bedrijfstakken Het overzicht van de portefeuillesamenstelling naar bedrijfstak is bepaald aan de hand van de Global Industry Classification Standard bedrijfstakverdeling. (bedragen x € 1.000)
31-12-2014
in %
31-12-2013
in %
Duurzame consumentengoederen Niet-duurzame consumenten goederen Energie Financiële instellingen Gezondheidszorg Industrie Informatie technologie Basismaterialen Nutsbedrijven Telecommunicatie
528 551
12,3 12,8
1.449 1.782
11,8 14,5
145 1.178 257 257 754 307 44 284
3,4 27,4 5,9 6,0 17,5 7,1 1,0 6,6
867 2.862 866 804 1.943 1.047 163 525
7,0 23,3 7,0 6,5 15,8 8,5 1,3 4,3
Totaal
4.305
100,0
12.308
100,0
Portefeuillesamenstelling naar bedrijfstakken ultimo boekjaar in % Duurzame consumentengoederen 12,3% Niet-duurzame consumentengoederen 12,8% Energie 3,4% Financiële instellingen 27,4% Gezondheidszorg 5,9% Industrie 6,0% Informatie technologie 17,5% Basismaterialen 7,1% Telecommunicatie 6,6% Nutsbedrijven 1,0%
Renterisico Renterisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van veranderingen van de marktrente. Het fonds belegt uitsluitend in rentedragende financiële instrumenten op de korte termijn door middel van deposito’s en is als gevolg hiervan niet blootgesteld aan een significant renterisico. Valutarisico Valutarisico is het risico dat de waarde van een financieel instrument zal fluctueren als gevolg van valutawisselkoersen. Het fonds belegt een groot deel in financiële instrumenten welke anders noteren dan Euro en is als gevolg hiervan blootgesteld aan een significant valutarisico.
28
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Samenstelling fondsvermogen naar valuta Het overzicht van de samenstelling van het fondsvermogen naar valuta is gebaseerd op data waarbij niet de valuta van notering, maar het land waarover economisch risico wordt gelopen als basis wordt genomen. (bedragen x € 1.000) Braziliaanse Real Canadese Dollar Zwitserse Frank Chileense Peso Colombiaanse Peso Tsjechische Kroon Egyptische Pond Euro Britse Pond Hong Kong Dollar Hongaarse Forint Indonesische Roepie Indiase Roepie Keniaanse Shilling Koreaanse Wong Mexicaanse Peso Maleisische Ringgit Nigeriaanse Naira Omaanse Real Peruaanse Nieuwe Sol Philipijnse Peso Poolse Zloty Roemeense nieuwe Leu Russische Roebel Singaporese Dollar Thaise Baht Turkse Lira Taiwanese dollar Amerikaanse dollar Zuid-Afrikaanse Rand Panamese Balboa Bermuda Dollar Argentijnse Peso Overig Totaal
31-12-2014 367 1 6 114 7 13 15 63 88 779 15 107 541 8 334 182 38 16 4 1 137 63 8 158 24 290 138 410 92 141 86 40 4.286
in % 8,5 0,0 0,1 2,7 0,1 0,3 0,4 1,5 2,1 18,2 0,3 2,5 12,6 0,2 7,8 4,3 0,9 0,4 0,1 0,0 3,2 1,4 0,2 3,7 0,5 6,8 3,2 9,6 2,2 3,3 0,0 2,0 0,0 0,9 100,0
31-12-2013 1.316 11 15 330 9 41 34 95 291 2.156 77 441 1.264 20 1.223 653 125 64 15 19 302 129 27 774 194 655 274 870 137 358 3 266 2 115 12.305
in % 10,7 0,1 0,1 2,7 0,1 0,3 0,3 0,8 2,4 17,5 0,6 3,6 10,3 0,2 9,9 5,3 1,0 0,5 0,1 0,2 2,5 1,0 0,2 6,3 1,6 5,3 2,2 7,1 1,1 2,9 0,0 2,2 0,0 0,9 100,0
Kredietrisico Kredietrisico is het risico dat een contractpartij van een financieel instrument niet aan haar verplichtingen zal voldoen, waardoor het fonds een financieel verlies te verwerken krijgt. Het fonds belegt, afgezien van korte termijn deposito’s, niet in vastrentende financiële instrumenten en is hierdoor niet blootgesteld aan een significant kredietrisico. Liquiditeitsrisico Liquiditeitsrisico is het risico dat het fonds niet de mogelijkheid heeft de financiële middelen te verkrijgen die nodig zijn om aan de verplichtingen uit hoofde van de financiële instrumenten te voldoen. In de Terms & Conditions zijn door het fonds waarborgen opgenomen die het risico van een tekort aan liquiditeiten sterk beperken. Kasstroomrisico Kasstroomrisico is het risico dat toekomstige kasstromen verbonden aan een monetair financieel instrument zullen fluctueren in omvang. Het fonds belegt zeer beperkt in financiële instrumenten waarvan de aan het fonds toekomende kasstromen afhankelijk zijn van een variabele rente. Het fonds is als gevolg hiervan niet blootgesteld aan een significant kasstroomrisico.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
29
Securities lending De beheerder kan, ter verhoging van het fondsrendement, voor rekening en risico van het fonds effecten uitlenen (securities lending). De securities lending transacties worden vrijwel uitsluitend aangegaan met partijen op basis van standaardcontracten die zijn ontwikkeld door belangenorganisaties. De aan securities lending verbonden risico’s (zoals het kredietrisico dat de wederpartij de ingeleende effecten niet of niet tijdig teruglevert om welke reden dan ook, bijvoorbeeld omdat de wederpartij faillissement heeft aangevraagd), zullen zoveel mogelijk worden beperkt door het vragen van toereikende zekerheden van de partijen aan wie effecten worden uitgeleend. Zekerheid kan worden verstrekt in de vorm van kredietwaardige OECD staatsobligaties. Maximaal 100 % van de effectenportefeuille van het fonds kan worden uitgeleend. 3. Vorderingen (bedragen x € 1.000)
31-12-2014
31-12-2013
Inzake beheervergoeding
3
-
Totaal vorderingen
3
-
4. Fondsvermogen participanten (bedragen x € 1.000)
2014
Stand begin boekjaar
2013
12.305
Stortingen
9.132
3.176
Onttrekkingen
5.274
(13.401)
Resultaat
2.206
Stand einde boekjaar
4.286
(1.298) (803) 12.305
Meerjarenoverzicht fondsvermogen participanten 2014
2012
2011
4.286
12.305
9.132
7.332
21.822
71.219
49.030
48.585
196,40829
172,77210
186,24895
150,90315
Fondsvermogen (x € 1.000) Aantal units Unitwaarde (in €)
2013
Specificatie unithouders (in aantallen units) St. Bedrijfstakpensioenfonds voor de groothandel in textielgoederen en aanverwante artikelen
31-12-2014 -
31-12-2013
40.130
Stichting Pensioenfonds VNU
21.822
21.903
Stichting IKEA Pensioenfonds
-
9.186
21.822
71.219
Totaal
5. Schulden uit hoofde van beleggingsactiviteiten (bedragen x € 1.000)
31-12-2014
31-12-2013
Te betalen beheervergoeding (performance fee)
22
3
Totaal schulden uit hoofde van beleggingsactiviteiten
22
3
30
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
6. Verbonden partijen TKP Investments B.V. Op grond van de Terms & Conditions wordt het beheer van het fonds gevoerd door TKP Investments B.V. (de ‘beheerder’). Op basis van de beheerovereenkomst ontvangt de beheerder een beheervergoeding van 17 basispunten per jaar en een performancevergoeding van 15% van de outperformance na aftrek van alle beheerkosten. Deze performancevergoeding is gemaximeerd op 1 keer de beheervergoeding. De beheerder maakt tevens gebruik van de diensten van Stichting TKP Pensioen Treasury alwaar voor rekening van het fonds posities in rekening courant en deposito’s kunnen worden aangehouden. Bewaarder De bewaarvergoeding is opgebouwd uit een vergoeding per transactie en een vergoeding over de marktwaarde van het vermogen dat in bewaring is. Vanaf 22 juli tot 3 november 2014 vervult Citibank International Ltd. Netherlands Branch, gevestigd te Schiphol, de taak van bewaarder. De toezichthoudende taken heeft Citibank International Ltd. uitbesteed aan Citibank N.A. Tot 22 juli 2014 was de bewaarder Aegon Custody B.V., gevestigd te Den Haag. Aegon Custody B.V. vervult vanaf 22 juli 2014 alleen nog de taak van juridisch eigenaar. De bewaarder is jegens het fonds en de participanten aansprakelijk voor het verlies van een in bewaarneming genomen financieel instrument door de bewaarder of door een derde aan wie de bewaarneming is overgedragen. De bewaarder is niet aansprakelijk indien hij kan aantonen dat het verlies het gevolg is van externe gebeurtenis waarover hij redelijkerwijs geen controle heeft en waarvan de gevolgen onvermijdelijk waren, ondanks alle inspanningen om ze te verhinderen. De bewaarder is jegens het fonds en de participanten eveneens aansprakelijk voor alle andere verliezen die hij ondervinden doordat de bewaarder zijn verplichtingen uit hoofde van deze bewaarovereenkomst met opzet of door nalatigheid niet naar behoren nakomt. Participanten kunnen de aansprakelijkheid van de bewaarder indirect inroepen door middel van de beheerder. Indien de beheerder niet aan een dergelijk verzoek wil mee werken zijn de participanten bevoegd om de schadeclaim rechtstreeks bij de bewaarder in te dienen. 7. Waardeveranderingen van beleggingen (bedragen x € 1.000)
2014
2013
Gerealiseerde winsten aandelen en aandelenfondsen Ongerealiseerde waardeveranderingen aandelen en aandelenfondsen
1.942
69
218
(890)
Totaal waardeveranderingen van beleggingen
2.160
(821)
8. Beheervergoeding (bedragen x € 1.000)
2014
2013
Beheervergoeding TKP Investments B.V. (base fee)
24
Beheervergoeding TKP Investments B.V. (performance fee)
22
19 -
Beheervergoeding TKP Investments B.V.
46
19
Totaal beheervergoeding
46
19
De beheervergoeding (base fee) is een vergoeding per tijdsperiode die onafhankelijk is van de prestatie. De beheervergoeding (performance fee) is een prestatieafhankelijke vergoeding voor het verslaan van een benchmark.
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
31
Toelichting beloning TKPI heeft een modern beoordelings- en beloningssysteem. Aan het begin van het jaar worden per medewerker de doelstellingen vastgesteld. Bij de beoordeling over een jaar wordt vastgesteld in hoeverre deze doelstellingen zijn bereikt, waarbij dit, als de medewerker zijn maximumsalaris nog niet heeft bereikt, ook van invloed is op het salaris van het volgende jaar. Het beloningsbeleid is erop gericht om, rekening houdend met de beloning bij concurrenten, hoog gekwalificeerde professionals te behouden en, indien nodig, aan te kunnen trekken. TKPI hanteert twee vormen van variabele beloning. In eerste instantie het Short Term Incentive Plan (STIP). Hierbij kunnen de hiervoor in aanmerking komende medewerkers een extra beloning ontvangen van maximaal tussen de 16% en 37% van het bruto jaarsalaris. Deze beloning vindt plaats op basis van vooraf individueel vastgelegde doelstellingen, afgeleid van de organisatiedoelstellingen, zoals bijvoorbeeld klanttevredenheid. De variabele beloningsregeling voor senior portfolio managers kan op basis van performance doelstellingen over een langere periode (drie jaar) oplopen tot een variabele beloning van maximaal 100% van het bruto jaarsalaris (Long Term Incentive Plan). De doelstelling hiervan is de beloning van de portfoliomanagers zo veel mogelijk in lijn te brengen met het belang van de klanten. Mede daarom wordt de beloning van iedere portfoliomanager ook gekoppeld aan de performance van het gehele team, dus aan alle actief beheerde producten van klanten. De voorwaarde bij variabele beloning is dat deze niet conflicteert met het belang van onze klanten. Het beloningsbeleid is zo ingericht dat het interessant is voor medewerkers om voor langere tijd bij TKPI te werken. Dit (variabele) beloningsbeleid voldoet aan de maatschappelijke normen, codes en (inter)nationale regelgeving. De totale beloning die TKPI heeft betaald aan het personeel in het boekjaar 2014 bedraagt € 9,1 miljoen. Van deze beloning bedraagt € 1,0 miljoen een variabele beloning. Het totaal aantal personeelsleden dat een vergoeding ontving is 85. Het personeel houdt geen belangen in het fonds, dus het fonds heeft geen rendementen uitgekeerd aan het personeel. Vanaf prestatiejaar 2015 gaat TKPI de AIFMD beloningsregels toepassen (te betalen vanaf begin 2016). Dit is in lijn met de ESMA-Richtsnoeren voor een goed beloningsbeleid in het kader van de AIFM (ESMA/2013/232) en de hieraan gerelateerde Vraag&Antwoord (ESMA/2014/163). Hierin wordt aangegeven dat de regels omtrent variabele beloning moeten worden toegepast in het eerste prestatiejaar nadat de AIFM in kwestie zich heeft aangemeld voor autorisatie. Aangezien TKPI zich in 2014 heeft aangemeld, is 2015 het eerste prestatiejaar voor de AIFMD regels omtrent variabele beloning. De overige regels omtrent remuneratie zijn van toepassing op het moment dat TKPI haar vergunning in 2014 heeft verkregen. Omdat de regels voor (variabele) beloning onder AIFMD pas vanaf het boekjaar 2015 van toepassing zijn, zal TKPI vanaf volgend boekjaar het betaalde bedrag van de beloning nader onderverdelen naar de hoogste directie en de personeelsleden wier handelen het risicoprofiel van de beleggingsentiteit in belangrijke mate beïnvloeden. De beloningen zijn niet toe te rekenen aan de individuele fondsen, omdat deze informatie niet onmiddellijk beschikbaar is. 9. Kosten Transactiekosten die samenhangen met de aan- en verkoop van beleggingen worden niet afzonderlijk getoond, maar zijn begrepen in de aan- en verkoopprijzen. Geïdentificeerde transactiekosten (bedragen x € 1.000)
2014
2013
Aandelen- en aandelenfondsen
90
37
Totaal transactiekosten
90
90
Van de hierboven opgenomen transactiekosten wordt een bedrag van EUR 97.000 (2013 EUR 41.000) gedekt door toe- en uittredingsvergoedingen die bij participanten in rekening wordt gebracht.
32
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Ongoing charges figure (OCF) Het OCF is een maatstaf voor doorlopende kosten die aan het fonds in rekening worden gebracht gedurende de verslagperiode. Voor de berekening van de lopende kosten zijn de volgende uitgangspunten van belang: Het OCF geeft de verhouding weer tussen de doorlopende kosten en de gemiddelde intrinsieke waarde. De doorlopende kosten omvatten alle kosten die gedurende de verslagperiode ten laste van het fondsvermogen zijn gebracht, met uitzondering van de open afslagen van toe- en uittredende participanten, eventuele prestatievergoedingen, transactiekosten van beleggingen en interestkosten op bankrekeningen. Het betreffende fonds kan beleggen in andere TKPI fondsen. In de berekening van de doorlopende kosten van het fonds zijn dan naast de kosten die rechtstreeks verantwoord worden in het fonds, tevens begrepen de doorlopende kosten van andere TKPI fondsen waarin dit fonds belegt. De gemiddelde intrinsieke waarde is gebaseerd op de intrinsieke waarden op elke dag dat de intrinsieke waarde van het fonds is bepaald gedurende de verslaggevingsperiode. Kosten van niet aan TKPI gelieerde fondsen worden meegenomen wanneer het fonds daarin gemiddeld over het boekjaar meer dan 10% van het beheerde vermogen direct of indirect belegt. Indien de externe beleggingsinstellingen weer beleggen in andere beleggingsinstellingen (zoals bij fund of funds), zijn vanwege het gebrek aan inzicht in de kosten van deze onderliggende beleggingsinstellingen, deze kosten niet meegenomen in de berekening van de OCF. Het fonds doet aan securities lending ter verhoging van het fondsrendement. De securities lending opbrengsten worden in een vaste verhouding gedeeld met de custodian. De opbrengsten die aan de custodian ten goede komen, worden niet als kosten beschouwd en maken derhalve geen deel uit van de OCF. Deze worden wel toegelicht bij de waarde van de in- en uitgeleende gelden. (bedragen x € 1.000)
2014
2013
Totale kosten binnen het fonds
29
23
Toegerekende kosten onderliggende TKPI beleggingsfondsen
39
34
Totale kosten
68
57
13.297
10.860
Gemiddeld intrinsieke waarde Ongoing charges figure (OCF)
0,51%
0,52%
Prestatievergoeding
22
-
Toegerekende prestatievergoeding onderliggende extern beheerde beleggingsfondsen
24
20
Totaal prestatievergoedingen
46
20
Prestatievergoedingen
0,35%
0,18%
Het Ongoing charges figure dat in de jaarrekening over 2013 is opgenomen bevat ten onrechte een deel van de transactiekosten. Deze transactiekosten zijn in deze jaarrekening gecorrigeerd uit het Ongoing charges figure.
5.4.6.
Overige toelichtingen
Omloopsnelheid 2014 Omloopsnelheid
2013 -
-
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
33
De omloopfactor van de activa geeft een indicatie van de omloopsnelheid van de portefeuille van het fonds. Op deze manier kan een indruk worden verkregen van de mate waarin er actief in de beleggingsportefeuille wordt gemuteerd als gevolg van beleggingsbeslissingen. Met deze indicator wordt een indruk verkregen van de relatieve transactiekosten. De omloopfactor wordt als volgt berekend: [(Totaal 1 – Totaal 2)/ X] * 100 Totaal 1 = het totaal bedrag aan effectentransacties (effectenaankopen + effectenverkopen) van het fonds. Totaal 2 = het totaal bedrag aan transacties (uitgifte + inkopen) van deelnemingsrechten van het fonds. X= gemiddelde intrinsieke waarde van het fonds (volgens grondslag ongoing charges figure). Personeel in dienst In de verslagperiode was er geen personeel in dienst bij het fonds. Fiscaal Het fonds is fiscaal transparant. Groningen, 20 maart 2015 TKP Investments B.V.
R. van Wijk-Russchen RBA
drs. C. Luning RBA
34
6
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Overige gegevens
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
6.1
35
Resultaatsbestemming
Conform artikel 14 van de Terms & Conditions zullen alle vruchten van de Fondsgoederen, daaronder mede begrepen de opbrengsten van verkopen gerealiseerd buiten het kader van inlossing (en het nettobedrag van ontvangen dividenden en andere uitkeringen op effecten, alsmede gerestitueerde Nederlandse en buitenlandse bronheffingen), worden herbelegd in overeenstemming met de Terms & Conditions en de Statuten.
6.2
Gebeurtenissen na balansdatum
Na balansdatum hebben zich geen belangrijke gebeurtenissen voorgedaan die van invloed zijn op het inzicht in de jaarrekening.
6.3
Belangen van de beheerder
De directieleden van de beheerder hebben gedurende 2014 geen direct of indirect belang in het fonds dan wel in een door het fonds aangestelde externe manager gehad.
36
6.4
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: de beheerder van Top MM Emerging Markets Fund Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2014 van TOP MM Emerging Markets Fund te Groningen gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2014 en de winst-en-verliesrekening over 2014 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de beheerder De beheerder van het fonds is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het verslag van de beheerder, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en met de Wet op het financieel toezicht. De beheerder is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de beheerder noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van het fonds. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de beheerder van het fonds gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van TOP MM Emerging Markets Fund per 31 december 2014 en van het resultaat over 2014 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en met de Wet op het financieel toezicht. Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het verslag van de beheerder, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het verslag
Top MM Emerging Markets Fund • Jaarverslag 2014
37
van de beheerder, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Rotterdam, 20 maart 2015 PricewaterhouseCoopers Accountants N.V.
D.J.P. van Veen RA
TKP Investments Europaweg 31-33, 9723 AS Groningen Postbus 5142, 9700 GC Groningen
www.tkpinvestments.com