Toespraak van dhr Johan Verstrynge, voorzitter I.V.M. – Godshuis St-Laureins - 16 maart 2007 25 jaar afvalverwerking door I.V.M. Mijnheer de minister, Mijnheer de Vlaams volksvertegenwoordiger, Mijnheer de regeringscommissaris, Dames en heren burgemeesters, schepenen en gemeenteraadsleden, Gemeentesecretarissen, milieuambtenaren, duurzaamheidsambtenaren en diensthoofden, Collega voorzitters, bestuurders en ere-bestuurders, Beste werknemers, Dames en heren genodigden Allen hartelijk welkom op de viering van 25 jaar afvalverwerking door de I.V.M. Het is voor het bestuur van de I.V.M. een waar genoegen deze mijlpaal in de geschiedenis van de I.V.M. samen met de deelnemende gemeenten te mogen vieren. Dat dit onder ruime belangstelling gebeurt maakt de avond voor het bestuur geslaagd. Wij zijn ook vereerd met de aanwezigheid van de heer Kris Peeters, Vlaams minister van Leefmilieu. Mijnheer de minister, uw aanwezigheid en toespraak later op deze viering geven deze avond extra kleur en inhoud. Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om u te danken voor uw zeer degelijk milieubeleid met veel zin voor realiteit. U toont dat economie en ecologie hand in hand kunnen gaan. Geachte genodigden, het tijdstip van de viering is bewust gekozen: in maart 1982 heeft de huisvuilverbrandingsinstallatie van de I.V.M voor het eerst zelfstandig gewerkt ‘met eigen personeel’. Exact 25 jaar geleden dus. Staat u me toe even een beetje historiek van de I.V.M. te schetsen In de loop van de jaren ‘70 van vorige eeuw was het afvalprobleem in de Meetjeslandse gemeenten het onderwerp van vele discussies. Zo was er o.m. sprake om de kreken (een waardevol natuurgebied) te gebruiken als stortplaats. Gelukkig is het nooit zover gekomen en leek het voor veel gemeentebesturen beter het afvalprobleem samen met andere gemeenten aan te pakken. Op 8 november 1972 werd door het Provinciebestuur een voorlichtingsvergadering gehouden voor alle gemeenten die volgens de provinciale planning tot de ‘sector Eeklo’ behoren op het vlak van huisvuilverwerking. Deze sector omvatte de huidige 9 gemeenten Maldegem, SintLaureins, Kaprijke, Assenede, Eeklo, Waarschoot, Zomergem, Knesselare en Aalter. De stad Eeklo werd als ‘pilootgemeente’ aangesteld voor de oprichting van een huisvuilverbrandingsinstallatie. Op 12 april 1976 werd beslist om de gemeenten Evergem, Lovendegem en Nevele bij de ‘sector Eeklo’ te voegen. Onder leiding van de heer Alfons Coppieters, burgemeester van de stad Eeklo, werd door de verschillende gemeenten vanaf 1977 de oprichting van een ‘Intercommunale vereniging’ voorbereid. In de loop van 1978 beslisten alle 12 voornoemde gemeenten om tot de intercommunale toe te treden en er het beheer en de exploitatie van de
huisvuilverbrandingsinstallatie aan toe te vertrouwen. De Intercommunale Vereniging voor huisvuilverwerking Meetjesland (I.V.M.) werd uiteindelijk op 18 februari 1980 opgericht. In 1986 sloten zeven gemeenten bij de vereniging aan: Deinze, De Pinte, Gavere, Merelbeke, Nazareth, Sint-Martens-Latem en Zulte. Tot 2007 kende de I.V.M. vier voorzitters: de heer Alfons Coppieters (1980-1989), de heer Luc Van Parijs (1989-1995), de heer Jozef Van Braekel (1995-2001). Ikzelf stond vanaf 2001 aan het roer, en word op 28 maart a.s. opgevolgd. Enkele belangrijke stappen die de I.V.M. in de afgelopen 25 jaar heeft genomen 1989: beslissing tot uitbreiding van de installatie met rookgasreiniging (een halfnatte reactor en een mouwenfilter om stofdeeltjes op te vangen) 1993: start van de I.V.M.-groencompostering: ook voor de verwerking van het groenafval (snoeihout en grasmaaisel) heeft de I.V.M. dus een verwerkingsinstallatie 1994: start selectieve inzameling papier&karton en PMD in het IVM werkingsgebied 2000: start 2de fase uitbreiding huisvuilverbrandingsinstallatie met rookgasreiniging en energierecuperatie 2001: eerste deelname aan Open Bedrijvendag 2003: strategisch beleidsplan I.V.M. 2003: start met de duo-ophaling van papier&karton en PMD 2004: uitbreiding huisvuilverbrandingsinstallatie met een DeNOx-installatie, energierecuperatie en elektriciteitsproductie 2005: tweede deelname aan Open Bedrijvendag en lancering van de IVM-website 2005: behalen van het Vlaco-kwaliteitslabel voor de IVM-groencompostering 2006: behalen ISO 14001:2004 certificaat 2006: ingebruikname nieuw administratief gebouw op het I.V.M.-groencomposteringsterrein De ‘moeilijke jaren’ 1998-2000 Bij het overlopen van deze korte historiek moeten we eerlijkheidshalve ook de ‘moeilijke jaren’ – of zijn het turbulente jaren - onder ogen zien. In maart 1998 werd de huisvuilverbrandingsinstallatie geconfronteerd met slechte meetresultaten en hoge dioxine-uitstoot. Aanvankelijk dachten de experten (niet enkel onze eigen mensen maar ook de studiebureaus en externe deskundigen) dat het euvel snel verholpen zou worden, zodat na enkele weken opnieuw kon worden opgestart. Intussen werd het afval verbrand in ovens van collega-intercommunales, wat voor de gemeenten een meerkost betekende. De I.V.M. heeft de mouwenfilter en de schoorsteen – want dit waren de punten waar de problemen zich voordeden - op punt gesteld en het probleem van de hoge uitstoot definitief opgelost. Maken we hierbij de kanttekening dat collega-intercommunales de ‘dioxinecrisis’ ook hebben ervaren en dat sommigen hierdoor beslist hebben om hun verbrandingsinstallatie te sluiten. De keuze tot bijkomende investering in een warmterecuperatie en een DeNOx De deelnemende gemeenten van de I.V.M. hebben dus altijd voluit gekozen voor het blijven verwerken van het huishoudelijk afval in eigen beheer. In het najaar 2001 werd beslist om de installatie uit te breiden met een installatie voor warmterecuperatie en een DeNOx installatie. De hoge investeringskost (1,5 miljard Belgische frank, of ruim 37 miljoen euro) moest door àlle gemeenten worden gedragen. Alle 19
gemeenten hebben beslist om bij te dragen en hebben zich borg gesteld voor de kosten die de uitbreiding van de installatie met zich meebrengen. In januari 2003 werd het licht definitief op groen gezet voor de start van de bouwwerkzaamheden. Deze werden afgerond in het najaar van 2004. De elektriciteitscentrale produceert energie voor 8.000 gezinnen van 4 personen en voorziet daarnaast ook nog de I.V.M.-installatie van elektriciteit. Dankzij de verkoop van de elektriciteit én van de groenestroomcertificaten, werd de meerkost voor de burgers relatief beperkt gehouden; de impact op het verbrandingstarief situeert zich tussen de 5 à 10% (zonder groenestroomcertificaten had dit ca. 25% bedragen). De I.V.M. pleit daarom ook voor het behoud van het systeem van groenestroomcertificaten voor elektriciteitsproductie uit de biomassa die in het restafval aanwezig is. We hopen ook dat het wetenschappelijk cijfer van 41,08% onaangeroerd blijft. De I.V.M. is ISO gecertificeerd. In 2006 werd hard gewerkt om het ISO 14001:2004 certificaat te behalen. Immers, het beleidsplan van de I.V.M. vermeldt als één van de strategische objectieven dat de I.V.M. streeft naar het blijven uitbouwen van een professioneel milieubedrijf. Dit wil zeggen dat belang wordt gehecht aan de implementatie en het onderhouden van een zorgsysteem gericht op de integratie van milieu, kwaliteit en veiligheid. Met het behalen van het ISO-certificaat in januari jl. wordt bevestigd dat de I.V.M. werkt volgens een milieuzorgsysteem dat zich richt op het beheersen en het verbeteren van prestaties op milieugebied. Via het milieumanagementsysteem wordt structureel aandacht besteed aan milieu in de bedrijfsvoering. In het milieumanagementsysteem staan – bovenop de basisvoorwaarde om te voldoen aan de wet- en regelgeving - 2 belangrijke uitgangspunten centraal: - het beheersen van milieurisico’s - het streven naar permanente verbetering van de milieuprestaties. Het doet het bestuur van de I.V.M. dan ook enorm plezier dat de heer Schittecatte van SGS deze avond aanwezig is om toelichting te geven bij het behalen van de ISO norm. Hierbij wens ik tevens in naam van de raad van bestuur nogmaals proficiat aan allen die hebben meegewerkt aan het behalen van de ISO-norm. De uitbreiding van de opdrachten voor de I.V.M. Bij de oprichting van de I.V.M. lag het accent op de verbranding van het huisvuil dat in de deelnemende gemeenten werd opgehaald. Ook nu ligt het hoofdaccent op de verbranding die dankzij de nodige investeringen op een milieuvriendelijke manier gebeurt. Daarnaast heeft de I.V.M. nog andere taken. Dit is onder meer duidelijk verwoord in het beleidsplan van de I.V.M. (2003). Hierin staat dat de I.V.M. de deelnemende gemeenten pro-actief en maximaal wil ondersteunen op het vlak van preventie, inzameling én verwerking van afval evenals op het vlak van duurzaam productbeleid. De I.V.M. zal haar activiteiten afstemmen op het geldende regelgevend en beleidsmatig kader van de hogere overheid. De I.V.M. zal steeds handelen op een economisch, ecologisch en sociaal verantwoorde wijze. De I.V.M. oefent volgende taken uit: > I.V.M. verzorgt de ophaling van gewoon huishoudelijk afval, van het grof huisvuil en van het klein gevaarlijk afval
> I.V.M. is verantwoordelijk voor de selectieve inzameling van papier&karton, van glas en van PMD (de blauwe zak) in samenwerking met FOST Plus > I.V.M. staat in voor de compostering van het groenafval dat via de containerparken wordt ingezameld. Deze opdracht is uitbesteed aan BVBA De Sutter. Op jaarbasis gaat het om ca. 45.000 ton groenafval dat wordt gecomposteerd tot kwaliteitsvolle compost met Vlaco label. > I.V.M. werkt samen met de milieudiensten van de gemeenten aan acties om de bevolking meer bewust te maken van de afvalproblematiek en hen aan te zetten tot voorkoming, hergebruik en recyclage van afval zodat de hoeveelheid te verwerken restafval vermindert. Ook communiceren we over afvalpreventie via huis-aan-huiskrantjes, folders, acties... > I.V.M. ondersteunt de gemeenten bij het uitwerken van hun eigen afvalbeleid. U heeft deze opdrachten trouwens ook kunnen zien in het openingsfilmpje van deze avond. Uitdagingen voor de toekomst 2007 is een belangrijk jaar voor de I.V.M. Na volgende week treedt een nieuwe bestuursploeg aan die de komende 6 jaar de I.V.M. moet verder loodsen. Hen wacht serieuze uitdagingen. Ik som er hierna enkele op: - de steeds strenger wordende milieunormen, die ook de huisvuilverbrandingsinstallatie blijven aansporen tot investeringen om te blijven werken volgens de best beschikbare technieken - het nieuwe ‘uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen’ 2008-2015, waar nieuwe acties en aanbevelingen naar de gemeenten worden geformuleerd inzake preventie, inzameling en normeringen; ook voor de verbrandingsinstallatie zal dit een invloed hebben - de aandacht voor openbare netheid: de bestrijding van zwerfafval – dit is zowel zwerfvuil als sluikstorten, het opnetten van straten en fietspaden… - de selectieve inzameling van ‘nieuwe’ fracties op het containerpark: meer en meer fracties komen immers in aanmerking voor recyclage, wat volgens de ladder van Lansink toch nog een trap hoger staat dan verbranden - het al dan niet beslissen tot selectieve inzameling aan huis van nieuwe fracties - de ondersteuning gemeenten inzake het inperken van de afvalberg. Of het nieuwe ‘uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen’ nu 150 kg dan wel 180 kg restafval per inwoner per gemeente voorop zal stellen, het zal voor de I.V.M. en voor de deelnemende gemeenten dé uitdaging blijven om de hoeveelheid restafval serieus terug te dringen. Alle maatregelen zullen dan ook getoetst dienen te worden aan deze enorm belangrijke uitdaging. Om te eindigen een woord van dank Bij een 25-jarige viering zijn dankwoorden uiteraard op hun plaats. De raad van bestuur dankt àlle gemeentebesturen van de deelnemende gemeenten voor het vertrouwen in de I.V.M. Zoals partners in een relatie zijn we er voor elkaar zowel ‘in goede als in minder goede dagen’. De gemeenten hebben steeds vertegenwoordigers afgevaardigd in de raad van bestuur van de I.V.M. Aan alle huidige en vroegere bestuurders dank voor de inzet en bekwaamheid waarmee de bestuurlijke beslissingen zijn genomen – en deze waren niet altijd even vanzelfsprekend tot stand gekomen. De I.V.M. dankt ook haar “zakenpartners” waarmee jarenlang in goed vertrouwen is samengewerkt. Mede dankzij de samenwerking is de dienstverlening naar de burger uitgebreid tot eenieders tevredenheid.
Tenslotte, als laatste maar daarom niet als minste, een welgemeende dank aan het personeel. De I.V.M. telt een personeelsploeg van 41 leden. Samen staan ze in voor het ruime takenpakket en de dienstverlening naar de inwoners van de 19 deelnemende gemeenten. Dat de I.V.M. een ISO certificaat heeft gehaald, is vooral hun verdienste. Het is voor de I.V.M. als werkgever een ‘aangenaam en positief signaal’ dat er bij die 41 personeelsleden nog een aantal pioniers werkzaam is. Inderdaad, 9 personeelsleden hebben het wel en wee van de I.V.M. van het prille begin tot heden meegemaakt. Ze hebben dus een stukje mee de geschiedenis van de I.V.M. geschreven. Ook zij waren er ‘in goede en in minder goede dagen’. Ik noem ze hier graag eens met naam: De heer José De Busscher (onze secretaris), de dames Caroline De Backer en Catharina Terny, de heren Johan Ryon, Donald Verhelst, Daniël de Wilde, Adrien Neyt, Marijn De Roo en William de Vliegher. Ik zou graag deze voornoemde jubilarissen uitnodigen om hier vooraan een geschenkje in ontvangst te komen nemen. Ook nodig ik de directeur van de I.V.M., de heer Paul Lenssen, uit om eveneens een geschenkje te komen afhalen. Ten slotte hebben we ook nog aan de vorige voorzitters van de I.V.M. gedacht. Het doet ons plezier dat ze hier vanavond aanwezig zijn. Ook zij hebben de I.V.M. een warm hart toegedragen en in goede en kwade dagen de vereniging op deskundige wijze bestuurd. Mag ik de heren Alfons Coppieters, Luc Van Parys en Jozef Van Braekel hier vooraan uitnodigen. Mijnheer de Minister, dames en heren genodigden 25 jaar afval verwerken in een notendop samenvatten is onbegonnen werk. Ik heb daarom ook geen poging gedaan om een alomvattend overzicht te brengen. Dat zou ons te ver leiden in tijd en aandacht. Ik heb wel geprobeerd de meest markante momenten in de herinnering te brengen, maar ook geprobeerd een blik vooruit te werpen. Moge de I.V.M. de komende 25 jaar met vertrouwen tegemoet gaan. Dank u voor uw aandacht.
