Toeristisch Lauwersland, een stap verder Evaluatieverslag Lauwersmeer

Toeristisch Lauwersland, een stap verder Evaluatieverslag Lauwersmeer40 - 2009

Toeristisch Ondernemers Overleg Lauwersland

‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ Evaluatieverslag Lauwersmeer40 Inhoud 1. Inleiding 3 2. Lauwersmeer40 4 2.1 Concept 4 2.2 Organisatie 4 2.3 Voorbereiding 5 2.4 Officieel startschot 7 2.5 Afsluiting 8 3. Evaluatie 9 3.1 Algemene gegevens 9 3.2 Evaluatie onder deelnemers 9 3.3 Evaluatie werkgroep Lauwersmeer40 16 4. Hoe nu verder? 18 Bijlagen Bijlage 1 Overzicht van deelnemers 19 Bijlage 2 Overzicht publiciteit en krantenartikelen 20 Bijlage 3 Telefonische enquête Lauwersmeer40 23 Bijlage 4 Opmerkingen deelnemersenquête 26 Met dank aan Stichting Hoogeland op de Kaart en Anja Batema, Jesper Scholte en Judith Vos van Hanze Hogeschool Groningen voor het afnemen van de interviews en het verwerken van de gegevens. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 1 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

TOERISTISCH ONDERNEMERS OVERLEG LAUWERSLAND

Initiatief Lauwersmeer40 is een initiatief van Stichting TOOL en is in samenwerking met VVV Lauwersland en de deelnemende ondernemers en organisaties uitgevoerd. Stichting TOOL Eiberstraat 10 9101 HM Dokkum www.tool‐lauwersland.nl Organisatie Eigen Communicatiewerk Hoofdstraat 68 9975 VT Vierhuizen T 0595) 435275 www.iederzijneigen.nu Informatievoorziening publiek VVV Lauwersland Ontwerp logo en vormgeving Kort & Krachtig Lauwersmeer40 is mogelijk gemaakt door Provincie Groningen ‐ Provinsje Fryslân ‐ LEADER Hoogeland – Plattelânsprojecten ‐ Nationaal Park Lauwersmeer ‐ Gemeente de Marne ‐ Gemeente Dongeradeel ‐ Gemeente Kollumerland

‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 2 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

1. INLEIDING Algemeen In 2009 bestond het Lauwersmeer 40 jaar. Een seizoen lang stond het Lauwersmeergebied in de belangstelling bij het publiek, ondernemers en de pers. Onder de vlag van Lauwersmeer40 boden meer dan 50 ondernemers, organisaties en instellingen activiteiten aan. Op 23 mei 2009 werd het officiële startschot voor alle festiviteiten gegeven. Daarna waren het hele seizoen doorlopend activiteiten te bezoeken en arrangementen te boeken. Van wandelexcursies, theaterwandelingen, muziekfestivals, sportactiviteiten tot voorleesmiddagen, visexcursies en rondvaarten. Leeswijzer In dit rapport vindt u de weerslag van Lauwersmeer40 en de evaluatie. Hoofdstuk 2 gaat in op de plannen zoals die aan het begin van Lauwersmeer40 zijn ontwikkeld. Ook wordt feitelijk stilgestaan bij de voorbereidingsperiode. In Hoofdstuk 3 worden de resultaten van de evaluatie onder de deelnemers en van de werkgroep Lauwersmeer40 weergegeven. Wat heeft Lauwersmeer40 opgeleverd voor het Lauwersmeergebied en hoe gaat het nu verder? Hierop wordt verder ingegaan in H4. Het Zeemanskoor Lauwersoog zingt ter gelegenheid van de opening op 23 mei 2009 de Ballade van de Lauwerszee.


2. LAUWERSMEER40 Wat is het idee achter Lauwersmeer40? Wat zijn de doelen geweest? In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het concept, de organisatie, de voorbereidingsperiode en de opening op 23 mei 2009. Dit hoofdstuk geeft een feitelijke beschrijving. De evaluatie vindt u in hoofdstuk 3. 2.1 Concept Het idee is helder. Onder de gezamenlijke vlag van Lauwersmeer 40 konden organisaties en ondernemers uit het gebied hun activiteiten aanbieden aan een breed publiek. Dit konden nieuwe activiteiten zijn die zij in het kader van het jubileum ontwikkelden maar ook bestaande activiteiten, die met enkele aanpassingen geschikt waren voor het jubileumjaar. Op deze manier konden grote en kleine ondernemers met weinig inspanningen en/of weinig kosten meedoen en profiteren van de gezamenlijke promotie. Doelstelling Bij aanvang van de campagne had Lauwersmeer 40 de volgende doelen: • het bevorderen van de samenwerking tussen ondernemers en het versterken van het economisch klimaat in de regio Lauwersland • het bieden van een promotieplatform aan ondernemers om hun activiteiten in het kader van het jubileum aan te bieden • het bieden van één sterk promotieverhaal over Lauwersland naar inwoners en toeristen, het Lauwersland wordt op de toeristische kaart gezet • het bevorderen van een aantrekkelijk programma Doelgroepen Lauwersmeer40 heeft zich primair gericht op inwoners, toeristen en dagjesmensen uit de drie noordelijke provincies en op toeristen die in het gebied aanwezig zijn. Pas in tweede instantie richtte het zich op toeristen buiten deze gebieden. Communicatie Voor de promotie is een logo en een herkenbare huisstijl ontwikkeld. Alle promotiemiddelen zoals de website, posters, (digitale) nieuwsbrieven, de krant, vlaggen, billboards en advertenties zijn daardoor duidelijk herkenbaar. Doordat het logo voor alle deelnemers beschikbaar was, kon Lauwersmeer40 breed uitgedragen worden. De deelnemers Lauwersmeer40 was bedoeld voor alle ondernemers, organisaties en instellingen die activiteiten willen aanbieden in het kader van het jubileumjaar. Als geografische begrenzing is gekozen voor activiteiten binnen de grenzen van de gemeenten De Marne, Dongeradeel, Kollumerland en Zuidhorn. Ook ondernemers van buiten deze vier gemeenten kunnen dus activiteiten aandragen. 2.2 Organisatie Lauwersmeer40 is een initiatief van Stichting TOOL en werd in samenwerking met VVV Lauwersland en de deelnemers uitgevoerd. De deelnemers waren zelf verantwoordelijk voor het bedenken, uitvoeren en aandragen van hun activiteiten. Stichting TOOL nam de centrale coördinatie op zich. Zij benaderde de ondernemers en instellingen voor deelname en zorgde voor de overkoepelende ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 4 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

promotie. Daarnaast heeft zij op verzoek van de provincie een rol gespeeld in het aanvragen van subsidies voor ondernemers. VVV Lauwersland fungeerde als centrale informatieverschaffer naar het grote publiek en als boekingskantoor voor arrangementen. De dagelijkse voortgang van Lauwersmeer40 werd gevolgd in de werkgroep Lauwersmeer40. Hierin zaten bestuursleden van TOOL en een medewerker van VVV Lauwersland. De feitelijke organisatie werd uitgevoerd door Eigen Communicatiewerk. 2.3 Voorbereiding De voorbereidingstijd was kort. Zowel voor de initiatiefnemer als voor de deelnemers was er weinig tijd om de zaken voor te bereiden. Deelnemers Op 2 februari vond in De Waegh in Esonstad een informatiebijeenkomst plaats voor belangstellende ondernemers en organisaties. Doel van deze avond was om iedereen die iets te maken heeft met recreatie en toerisme in het Lauwersmeergebied, uit te nodigen deel te nemen aan Lauwersmeer40. Op de avond waren honderd mensen aanwezig. Op 14 februari is een tweede bijeenkomst georganiseerd. De opzet van de avond was gericht op netwerken en het bevorderen van samenwerkingsverbanden voor Lauwersmeer40. De avond heeft concrete samenwerkingsverbanden opgeleverd. De netwerkfunctie werd door veel mensen gewaardeerd. Vooral het aspect van het bijeenbrengen van Friezen en Groningers is als positief ervaren. Ook in de persoonlijke gesprekken na de bijeenkomsten zijn ondernemers naar elkaar verwezen. Ook dit heeft geleid tot nauwer contact tussen de deelnemers. De avond op 2 februari (links) werd door honderd belangstellenden bezocht. De tweede avond op 12 februari (rechts) leverde nieuwe contacten en activiteiten op. Samenwerking met andere organisaties Lauwersmeer40 heeft met diverse organisaties samengewerkt. Met name voor de opening is samengewerkt met organisaties uit Lauwersoog, zie hiervoor 3.4 Officieel startschot. Voor de promotie is samengewerkt met VVV Lauwersland, Marketing Groningen en Fryslân Marketing. VVV Lauwersland heeft een belangrijke functie vervuld naar het publiek. Op alle VVV kantoren zijn medewerkers geïnstrueerd over Lauwersmeer40 en zijn activiteiten actief onder de aandacht van het publiek gebracht. Marketing Groningen heeft in haar digitale nieuwsbrief en op de website Lauwersmeer40 gepromoot. In april is bovendien een persreis georganiseerd door het Lauwersmeergebied. Fryslân Marketing heeft alle activiteiten van Lauwersmeer40 opgenomen in de evenementenkalender op haar website.


Initiatieven van Lauwersmeer40 Lauwersmeer40 heeft het initiatief genomen om een aantal activiteiten te organiseren: een zomerfair, een muziekfestival, een theaterwandeling en een verhalenavond. Voor de zomerfair op Lauwersoog zijn er gesprekken geweest met GO Event uit Groningen. De fair zou in samenwerking met ondernemers uit het Lauwersland tot stand zijn gekomen en een jaarlijks terugkerend evenement kunnen worden. Door bezuinigingen van het moederbedrijf van Go Event heeft het bedrijf moeten afhaken. Door de resterende korte voorbereidingstijd is afgezien van het opstarten van nieuwe gesprekken met andere bureaus. Groningse en Friese muzikanten op één podium. Dat was het idee van het gronings‐friestalig muziekfestival op Lauwersoog. Boven Holland Entertainment uit Leeuwarden is bereid geweest het festival te organiseren. Hiervoor is samenwerking gezocht met de Stichting Promotie Lauwersoog. Door het festival met Dag van de Garnaal te laten samenvallen, werd gedacht meteen een groot publiek te kunnen aanboren. Het festival heeft aanmerkelijk minder bezoekers getrokken dan werd verwacht. De organisatie van het festival heeft aangegeven door te willen gaan met het concept in gewijzigde vorm. In plaats van een aparte verhalenavond en een aparte theaterwandeling is uiteindelijk gekozen voor een Verder Verteltocht en een serie Zomervertellingen. Elk weekend in de zomermaanden heeft op verschillende locaties rond het Lauwersmeer een verteller met een binding met het gebied opgetreden. De Verder Verteltocht is een eenmalige activiteit geweest waarbij fietsen, wandelen en varen gecombineerd werden met het vertellen van een verhaal. Professionele en amateurvertellers uit de regio verleenden hun medewerking aan dit project. Elk weekend in de zomer vertelden professionele vertellers op verschillende locaties verhalen over de historie van het Lauwersmeergebied. Op de foto Erik van Dort tijdens zijn vertellingen op Esonstad op 15 augustus. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 6 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Promotiemiddelen Promotiemiddelen In een grote cirkel rond het Lauwersmeergebied is een gratis krant in een oplage van 110.000 In een grote cirkel rond het Lauwersmeergebied is een gratis krant in een oplage van 110.000 exemplaren huis‐aan‐huis verspreid. De krant lag ook op 139 distributiepunten. Iedere maand zijn exemplaren huis‐aan‐huis verspreid. De krant lag ook op 139 distributiepunten. Iedere maand zijn posters en folders met het volledige programma van de maand verspreid. Via de digitale nieuwsbrief posters en folders met het volledige programma van de maand verspreid. Via de digitale nieuwsbrief met 500 abonnees is iedere maand het volledige maandprogramma onder de aandacht gebracht. met 500 abonnees is iedere maand het volledige maandprogramma onder de aandacht gebracht. Subsidies Subsidies Op verzoek van Provincie Groningen en Provinsje Fryslân heeft TOOL als tussenpersoon gefungeerd Op verzoek van Provincie Groningen en Provinsje Fryslân heeft TOOL als tussenpersoon gefungeerd voor ondernemers en organisaties die subsidie aanvroegen. Provincie Groningen heeft vijf maal een voor ondernemers en organisaties die subsidie aanvroegen. Provincie Groningen heeft vijf maal een financiële bijdrage aan activiteiten geleverd, Provinsje Fryslân twee maal. financiële bijdrage aan activiteiten geleverd, Provinsje Fryslân twee maal. 2.4 Officieel startschot 2.4 Officieel startschot Op 23 mei 2009 is Lauwersmeer40 officieel van start gegaan. Onder luid getoeter van onder andere Op 23 mei 2009 is Lauwersmeer40 officieel van start gegaan. Onder luid getoeter van onder andere de ZK4, de Gebroeders Luden, WL19 Wierumer Aak, Mrb Arthur en Mrb Orth hezen dhr. Max van de ZK4, de Gebroeders Luden, WL19 Wierumer Aak, Mrb Arthur en Mrb Orth hezen dhr. Max van den Berg, Commissaris van de Koningin van Groningen en mevr. Tineke Schokker‐Strampel, den Berg, Commissaris van de Koningin van Groningen en mevr. Tineke Schokker‐Strampel, Gedeputeerde van de Provinsje Fryslân, de Lauwersmeer40 vlag op de dijk tussen Restaurant Gedeputeerde van de Provinsje Fryslân, de Lauwersmeer40 vlag op de dijk tussen Restaurant Waddenzeezicht en de spuisluizen. De opening werd opgeluisterd door het Zeemanskoor van Waddenzeezicht en de spuisluizen. De opening werd opgeluisterd door het Zeemanskoor van Lauwersoog. Na de opening heeft Waterschap Noorderzijlvest de spuisluizen geopend voor Lauwersoog. Na de opening heeft Waterschap Noorderzijlvest de spuisluizen geopend voor bezichtiging. De opening kreeg regionale en landelijke aandacht. Het NOS‐Journaal besteedde in de bezichtiging. De opening kreeg regionale en landelijke aandacht. Het NOS‐Journaal besteedde in de uitzending van 20.00 uur aandacht aan de opening en de achtergronden van het jubileumjaar. De uitzending van 20.00 uur aandacht aan de opening en de achtergronden van het jubileumjaar. De opening werd bezocht door 150 belangstellende deelnemers, vertegenwoordigers van overheden en opening werd bezocht door 150 belangstellende deelnemers, vertegenwoordigers van overheden en maatschappelijke organisaties. Het succes van de opening is mede te danken aan de bereidwillige maatschappelijke organisaties. Het succes van de opening is mede te danken aan de bereidwillige medewerking van ondernemers en organisaties uit de regio. medewerking van ondernemers en organisaties uit de regio. De opening werd door veel belangstellenden bezocht en een succes dankzij de bereidwillige medewerking van velen. De opening werd door veel belangstellenden bezocht en een succes dankzij de bereidwillige medewerking van velen. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ verder’ 7 7 Evaluatieverslag Lauwersmeer40 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Het middagprogramma bood een gevarieerd programma voor het grote publiek. De Proefboerderij Kollumerwaard hield een open dag met verschillende activiteiten en het 'Madurodam' van het Lauwersmeergebied, waaraan tal van organisaties uit de regio hebben meegewerkt. Wetterskip Fryslân opende de sluizen van Ezumazijl voor bezichtiging. Het Visserijmuseum in Zoutkamp was geopend voor bezoekers. De Gebroeders Luden en anderen organiseerden een nautische dag met een rondvaart op een oude reddingsboot en andere nautische activiteiten. Alle activiteiten werden die middag verbonden door een fietstocht die werd uitgezet door de Fietsvriendenclub Lauwersland. Met een speciaal ingezette oude gadobus van het Nederlands Bus Museum konden bezoekers bovendien van locatie naar locatie gaan en alle activiteiten bezoeken. Helaas moest voor de gebruikers hiervan, door een klapband van de bus, vervangend vervoer geregeld worden. 2.5 Afsluiting Op 30 november vond een feestelijke afsluiting van Lauwersmeer40 plaats. De avond stond in het teken van terugkijken, evalueren en de blik op de toekomst richten. Voor de bijeenkomst zijn alle deelnemers uitgenodigd, op de avond was tweederde aanwezig. Ook bestuurders en medewerkers van subsidiënten werden uitgenodigd. Met een uitgebreide fotopresentatie werd in vogelvlucht het jaar doorgenomen. Vervolgens zijn de resultaten van de telefonische enquête onder de deelnemers besproken. In het gesprek dat volgde spraken deelnemers hun waardering uit voor Lauwersmeer40. Het project werd door velen gezien als een stap in de goede richting. Er zal nog veel werk moeten worden verzet maar de stemming is positief. Ook kritische noten zoals die ook verderop in dit verslag onder 3.2 Evaluatie onder deelnemers worden genoemd, werden gehoord. De bijeenkomst werd feestelijk afgesloten met een glas champagne. Tot laat op de avond werd de gelegenheid genomen om een glas te drinken en na te praten.


3. EVALUATIE Lauwersmeer40 is met de deelnemers en de werkgroep Lauwersmeer40 geëvalueerd. In dit hoofdstuk worden eerst de resultaten van de deelnemersenquête geanalyseerd. Daarna wordt in grote lijnen de evaluatie van de werkgroep Lauwersmeer40 weergegeven. 3.1 Algemene gegevens In totaal hebben 54 ondernemers en organisaties deelgenomen aan Lauwersmeer40. In onderstaande tabel is de verdeling van de deelnemers te zien over de gemeenten. Het gaat hierbij om de vestigingsgemeente van de deelnemer. Gemeente Aantal De Marne 24 Dongeradeel 10 Kollumerland 6 Zuidhorn 5 overige 9 Achtkarspelen, Franekeradeel, Groningen, Leeuwarden Totaal 54 Tabel 1. Deelnemers per gemeente.

De website www.lauwersmeer40.nl is met een gemiddeld aantal bezoekers van 4265 per maand goed bezocht. In de periode van maart tot en met oktober 2009 bezochten 34.120 bezoekers de website. Het hoogste aantal bezoekers werd gemeten in de maand juli met 8075 bezoekers. Maand Aantal Maart 1.061 April 2.105 Mei 5.023 Juni 3.981 Juli 8.075 Augustus 4.275 September 4.368 Oktober 5.275 Totaal 34.163 Tabel 2. Aantal unieke bezoekers www.lauwersmeer40.nl per maand.

3.2 Evaluatie onder deelnemers Alle deelnemers van Lauwersmeer40 zijn benaderd voor een telefonische enquête. Op deze manier werd de hoogste respons verwacht en werd ook verwacht dat de meeste informatie zou worden verkregen. In de enquête werden vragen gesteld over de activiteit(en) van de deelnemer, over hun eventuele samenwerking met andere ondernemers, over de gezamenlijke promotie en over de effecten van Lauwersmeer40. De uitgebreide vragenlijst is in Bijlage 3 opgenomen. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 9 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Van de 54 hebben 39 deelnemers hun medewerking verleend aan de enquête. De uitval werd vooral veroorzaakt doordat mensen op vakantie waren, niet bereikbaar waren voor commentaar of herhaaldelijk geen tijd hadden. Mensen die niet bereikbaar waren voor commentaar zijn vervolgens via email benaderd. Hierop zijn nog een aantal reacties binnengekomen. De uiteindelijke respons op de enquête is 72%. Dit is een hoge respons. De uitkomsten van de enquête kunnen als valide worden beschouwd. De activiteiten In totaal hebben de deelnemers 119 activiteiten en 27 doorlopende activiteiten/arrangementen georganiseerd. Onderstaande tabel laat zien onder welk genre hun activiteiten vielen. Activiteiten konden onder meerdere genres vallen. Hierdoor komt het totaal van de tabel niet overeen met 119 activiteiten. Uit de tabel valt op te maken dat de meeste activiteiten zijn gericht op cultuur en natuur. Een deel van de activiteiten is een combinatie van beiden. Een relatief klein aandeel van de activiteiten was gericht op de visserij. De Proefboerderij Kollumerwaard bracht in een expositie de ontwikkeling van het Lauwersmeergebied onder de aandacht (links). Dag van de Garnaal op 20 juni bracht 40 jaar Lauwersoog onder de aandacht, onder andere door oldtimertrucks, oude brommers en defensiemateriaal van veertig jaar terug. Genre Aantal Cultuur 47 Eten 6 Fietsen 7 Natuur 58 Water 25 Wandelen 29 Visserij 6 Totaal 178 Tabel 3. Activiteiten per rubriek.

Deelnemers is gevraagd of zij nieuwe activiteiten hebben ontwikkeld voor Lauwersmeer40 of dat zij ervoor hebben gekozen om bestaande activiteiten, eventueel aangepast, aan te bieden. Bijna driekwart (72,1%) van de ondervraagden gaf aan dat zij speciaal voor Lauwersmeer40 nieuwe activiteiten hebben ontwikkeld.


Aard activiteit nieuwe activiteit bestaande activiteit bestaande activiteit aangepast Totaal

% 72.1 20.9 7 100

Tabel 4. Nieuwe en bestaande activiteiten

Samenwerking met andere ondernemers Tijdens Lauwersmeer40 hebben veel ondernemers met elkaar samengewerkt. Uit tabel 5 blijkt dat meer dan driekwart van de ondervraagden (77,5%) heeft samengewerkt met een of meerdere andere ondernemers. Organisaties die niet hebben samengewerkt, gaven aan dat zij hiervan afzagen omdat ze geen tijd hadden of omdat ze het makkelijker vonden om het alleen te organiseren. Een enkeling gaf aan dat de activiteit zelf was bedacht en opgezet, een andere organisatie was daarbij niet nodig. 1 partner 2‐5 > 5 tevreden niet voor niet partners partners tevreden herhaling voor vatbaar herhaling vatbaar Samengewerkt 29% 58.1% 12.9% 97% 3% 93.8% 6.2% 77.5% Niet samengewerkt 22.5% Tabel 5. De samenwerking met andere ondernemers en hun mening daarover.

Van de deelnemers die hebben samengewerkt met andere ondernemers, gaf bijna iedereen (97%) aan dat zij tevreden waren over de samenwerking. De ondernemer die niet tevreden was over de samenwerking was vooral ontevreden over de onderlinge communicatie. Omdat de samenwerking op andere punten wel goed verliep en de ondernemers elkaar goed aanvulden, blijft hij in de toekomst waarschijnlijk wel samenwerken. De meeste deelnemers geven aan dat zij met dezelfde ondernemers blijven samenwerken. Organisaties die hebben aangegeven dat zij waarschijnlijk niet met dezelfde ondernemers blijven samenwerken, geven als reden dat het een eenmalig evenement was en dat het Lauwersmeer slechts één keer 40 jaar bestaat. Sail Oostmahorn bracht het dorp in maritieme sferen. De histori‐ sche schepen deden ook Dokkum,. Zoutkamp en Lauwersoog aan. Promotie Alle deelnemers hebben gebruik gemaakt van de promotiematerialen. Uit onderstaande tabel blijkt dat er veel gebruik werd gemaakt van de aangeboden promotie. De folders (84.6%) en de vlag (82,1%) werden het meest gebruikt. De stickers waren met 61,5% het minst gebruikte middel. Het niet gebruiken van een middel had vaak een praktische reden. Deelnemers hadden geen vlaggenstok of geen gelegenheid om folders of kranten neer te leggen. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 11 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Promotiemiddelen Vlag Gezamenlijk logo Website Krant Stickers Posters Folders

Gebruikt Niet gebruikt 82.1 % 17.9% 76.9% 23.1% 79.5% 20.5% 71.8% 28.2% 61.5% 38.5% 74.4% 25.6% 84.6% 15.4%

Tabel 6. Toepassing van promotiemiddelen.

Bijna 90 % van de deelnemers was tevreden over de aangeboden promotiemiddelen. De deelnemers die niet tevreden waren over de aangeboden promotiemiddelen gaven voornamelijk aan dat de promotiemiddelen voor hen niet bruikbaar waren (zoals de eerder genoemde redenen van het niet gebruiken van het materiaal). Een enkeling gaf aan dat de stickers moeilijk te verwijderen waren. Een aantal deelnemers gaf suggesties voor de promotie. Zo vonden sommigen dat de promotie meer landelijk mocht plaatsvinden en dat de pers meer moest worden opgezocht. Anderen gaven aan dat, in plaats van zelf een krant uit te geven, bestaande kranten moesten worden betrokken bij Lauwersmeer40. De Visexcursie Lauwerszee: cultuur, historie, natuur en lekker eten in een. Een nieuw arrangement dat tot stand kwam door de samenwerking van drie ondernemers (Binnen‐inn, Oan ‘e dyk en JanCooks4you).


Tevredenheid promotiemiddelen Percentage

Tevreden

Ontevreden

89.7%

10.3%

Tabel 7. Mening over promotiemiddelen.

Effecten Lauwersmeer40 Aan de deelnemers is gevraagd of zij effecten zien van Lauwersmeer40 en welke effecten dit volgens hen zijn. Bijna driekwart van de ondervraagden (71,8%) gaf aan dat Lauwersmeer40 effect heeft gehad. Bij een groot aantal deelnemers nam het aantal bezoekers toe en werden websites beter bezocht. Veel deelnemers gaven ook aan dat Lauwersmeergebied beter op de kaart is gezet, dat er vanuit de media meer aandacht was voor het Lauwersmeergebied en dat nu meer mensen van het gebied af weten. Effect Lauwersmeer40 Effect Geen effect Onduidelijk Percentage 71.8% 23.1% 5.1% Tabel 8. Mening over het effect van Lauwersmeer40

Bijna een kwart (23,1%) was van mening dat Lauwersmeer40 geen effect heeft gehad. Zij gaven aan dat zij geen extra bezoekers hadden gehad. Als reden werd onder andere genoemd dat de advertenties in het krantje te duur waren. Andere deelnemers gaven aan dat er te veel activiteiten in de buurt waren, zodat er geen extra bezoekers naar hun eigen bedrijf zijn gekomen. Een aantal deelnemers kon niet aangeven of er effect was. Zij vonden het moeilijk in te schatten of waren hun bedrijf in 2009 gestart en hadden nog geen vergelijkingsmateriaal. De Solextoertocht op 15 augustus (links). De Geestige Lavica Zeemeerhix nam jong en oud mee op verrassingstocht in het gebied. Aanvullende opmerkingen Alle ondervraagden is gevraagd of zij in de toekomst nogmaals mee zouden willen doen aan een soortgelijk project en wat zij zien als verbeterpunten en/of suggesties. Nogmaals deelnemen Ja Nee Percentage 92.3% 7.7% Tabel 9. Is het concept van Lauwersmeer40 voor herhaling vatbaar?


Een ruime 90% van de deelnemers zou nogmaals willen meedoen aan een soortgelijk project als Lauwersmeer40. Zij waren positief over het concept en over de promotie voor hun bedrijf en het gebied. De deelnemers die niet meer willen meedoen aan een soortgelijk project, gaven wel aan dat er bepaalde onderdelen voor herhaling vatbaar zijn. De deelnemers noemden hierbij vooral de gezamenlijke promotie. De deelnemers die nogmaals mee zouden willen doen aan een soortgelijk project gaven een aantal suggesties en/of verbeterpunten. De meeste opmerkingen gaan over de promotie. De promotie zou op een groter vlak en meer buiten de regio moeten plaatsvinden. Ook moest de pers meer betrokken worden. Een aantal deelnemers gaf aan dat het project eerder moet beginnen, zodat er meer tijd is om activiteiten te bedenken en op te zetten. Voor sommigen was onduidelijk hoe de organisatie in elkaar zat en wie het aanspreekpunt voor Lauwersmeer40 was. Dit leidde tot kleine ergernissen. Verder werd aangegeven dat subsidies te laat binnenkwamen, omdat alles vanuit één punt werd geregeld. Een aantal deelnemers wil graag dat de website blijft bestaan en dat deze van tijd tot tijd wordt aangevuld met nieuwe informatie over activiteiten en dergelijke. Wad Naakt maakte veel reacties los. Het leverde veel publiciteit op voor het project én voor het Lauwersmeergebied. Rapportcijfer Een groot aantal van de deelnemers is tevreden over het Lauwersmeer40 project. Dit blijkt uit de rapportcijfers die zijn gegeven door de deelnemers. Gemiddeld krijgt het project een 7.02 van de deelnemers. Als toelichting werd voornamelijk aangegeven dat het Lauwersmeergebied een grotere naamsbekendheid kreeg, dat er goede promotiemiddelen werden aangeboden en dat de organisatie over het algemeen goed geregeld was. Ook gaven veel ondervraagden aan dat het goed was dat er een project omtrent het Lauwersmeergebied werd opgezet. De deelnemers die een onvoldoende gaven, hebben dit cijfer gegeven omdat zij ontevreden waren over de communicatie van de organisatie naar de deelnemers. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 14 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Cijfer 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Percentage 0% 2.6% 2.6% 0% 5.1% 7.6% 41% 38.5% 2.6% 0%

Tabel 10. De rapportcijfers van de ondervraagden voor Lauwersmeer40.

Conclusies en aanbevelingen Het gemiddelde rapportcijfer van een 7 is een duidelijk signaal dat deelnemers tevreden zijn over Lauwersmeer40. Het concept waarbij deelnemers onder een gezamenlijke vlag promotie kunnen maken voor hun activiteiten en waarbij het Lauwersmeergebied op de kaart wordt gezet, wordt breed gedragen onder deelnemers uit alle gemeenten. Op de vraag of zij weer zullen deelnemen aan een soortgelijk project, antwoordt ruim 90% positief. Uit de enquête blijkt dat er veel nieuwe activiteiten zijn ontstaan. Hieruit kan geconcludeerd worden dat er veel animo is voor het ontwikkelen van nieuwe activiteiten. Veel activiteiten liggen op het vlak van natuur en wandelen. Bijzonder is het grote aanbod aan culturele activiteiten. Vergeleken met voorgaande jaren is hier een opgaande lijn in te ontdekken. Het aantal activiteiten op het vlak van visserij is relatief laag. Op dit vlak zouden meer initiatieven ontplooid kunnen worden. Uit het feit dat een groot deel van de ondervraagden heeft samengewerkt met andere ondernemers en dat zij tevreden zijn over die samenwerking, kan geconcludeerd worden dat de animo voor samenwerking groot is. Uit de enquête komt naar voren dat deelnemers het aspect van gezamenlijke promotie erg waarderen. De promotie is goed voor hun bedrijf en zet bovendien het Lauwersmeergebied op de kaart. Ook ondervraagden die niets zien in een herhaling van een soortgelijk project geven aan dat gezamenlijke promotie goed is en als onderdeel wel voor herhaling vatbaar. Punt van aandacht hierbij is de aandacht van de pers en publiciteit buiten de grenzen van het Deelnemers van de Verder Verteltocht op 23 augustus komen Lauwersmeergebied. Zoutkamp binnen. Als het gaat om het effect van Lauwersmeer40 wordt aangegeven dat deelnemers een positief effect zien. Het aantal bezoekers is gestegen, de website wordt goed bezocht en er is veel aandacht voor het Lauwersmeergebied. Kritische opmerkingen worden gemaakt over de voorbereidingstijd. Doordat deze zeer kort was, hebben waarschijnlijk een aantal potentiële deelnemers niet deelgenomen of zijn activiteiten dit jaar ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 15 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

niet verder ontwikkeld. Voor sommige (potentiële) deelnemers is Lauwersmeer40 echter aanleiding geweest om activiteiten op te zetten die in de komende jaren alsnog zullen worden uitgevoerd. Een ander punt van aandacht is de communicatie over de opzet van de organisatie en over de procedure en toewijzingsregels van subsidies. 3.3 Evaluatie werkgroep Lauwersmeer40 Op basis van de resultaten uit de deelnemersenquête en het verloop van de campagne is Lauwersmeer40 in de werkgroep Lauwersmeer40 geëvalueerd. Uit deze evaluatie zijn de volgende punten naar voren gekomen. Draagvlak Het grote aantal deelnemers laat zien dat er draagvlak en animo voor het project is geweest. Dit wordt bevestigd door de resultaten van de enquête onder deelnemers. Door de korte voorbereidingstijd is er geen tijd geweest om een klankbordgroep in te stellen. Een brede klankbordgroep met ondernemers uit Lauwersoog, Zoutkamp en Esonstad en organisaties als Defensie en Nationaal Park Lauwersmeer zou het draagvlak verbreed hebben. Signalen van ondernemers en organisaties zouden eerder en beter opgevangen zijn en makkelijker bijgestuurd. Het project zou nog meer een campagne van alle ondernemers en organisaties in het gebied zijn geweest. Pers en publiciteit De opening op 23 mei 2009 heeft voor veel positieve publiciteit in de media gezorgd. Het promotiemateriaal heeft het hele jaar de activiteiten onder de aandacht gebracht. Het was echter moeilijker om gedurende de looptijd van het seizoen de aandacht van de pers te krijgen. Het grote aanbod aan activiteiten en het ontbreken van echte highlights zorgde ervoor dat individuele activiteiten weliswaar persaandacht kregen (veelal door inspanningen van de deelnemers zelf) maar dat Lauwersmeer40 onvoldoende herkenbaar in de media verscheen. De initiatieven die vanuit de organisatie ontplooid zijn en die expliciete persmomenten hadden moeten opleveren, zijn onvoldoende uit de verf gekomen. Ondanks de algemene publiciteit voor de activiteiten van deelnemers, blijft het van belang dat deelnemers zelf ook publiciteit zoeken voor hun activiteiten. Deelnemers zouden hier nog meer op gewezen kunnen worden en nog meer tips en handreikingen voor hun eigen PR kunnen krijgen. Hierin is het ook van belang dat iedereen het gezamenlijke logo gebruikt en dat deelnemers naar elkaar verwijzen. Dichter Koos van der Goot en schrijver Gritter tijdens hun literaire tocht Stuurloos. Subsidies De voorbereidingstijd is erg kort geweest en de subsidies voor Lauwersmeer40 zijn pas in een zeer laat stadium toegewezen. Het functioneren als schakel tussen subsidiegevers en de ondernemers is geen groot succes geweest. De behandeling van de aanvraag bleek in de praktijk langer te duren dan was verwacht en er ontstonden onduidelijkheden over het toewijzingsbeleid. Ondernemers hadden meer en uitgebreider geïnformeerd moeten worden over het verloop van het proces en de mogelijke consequenties.


Een deelnemer van de Natuurfotowandeling van Meindert van Dijk wordt gekiekt door een mededeelnemer.

Neveneffecten Lauwersmeer40 heeft ook onder niet‐deelnemers voor synergie gezorgd. Zij sloten in hun activiteiten aan op het 40‐jarig jubileum en waren bereid om als distributiekanaal te voor promotiemiddelen te fungeren. Sommigen verzochten zelf om vlaggen, folders en posters. Ook waren ondernemers en organisaties bereid mee te werken aan activiteiten van deelnemers. Zoals bijvoorbeeld de open dag van Proefboerderij Kollumerwaard en de Solextoertocht van VVV Lauwersland.

Doelstellingen Bij aanvang van Lauwersmeer40 zijn vier doelstellingen geformuleerd. Hoewel ook kritische kanttekeningen zijn te plaatsen, zijn alle doelstellingen zijn gerealiseerd. Doelstelling 1. Het bevorderen van samenwerking tussen ondernemers in het Lauwersmeergebied en het versterken van het economisch klimaat in de regio Lauwersland. Lauwersmeer40 heeft het netwerk van ondernemers versterkt en de samenwerking bevorderd. Uit de enquete blijkt dat de meeste deelnemers nieuwe activiteiten hebben ontwikkeld met een andere partner. Bovendien zijn zij van plan om de samenwerking voort te zetten. Een aantal deelnemers hebben aangegeven dat zij hun activiteiten volgend jaar weer willen aanbieden. Dit is een positief effect van Lauwersmeer40. Er zijn ook (potentiële) deelnemers die aangeven dat zij dit jaar te weinig tijd hadden maar volgend jaar hun activiteit wel aanbieden. Ondervraagden geven aan dat zij meer bezoekers hebben ontvangen en dat zij meer website bezoek hebben gehad. Hoeveel extra bezoekers Lauwersmeer40 aan het gebied heeft opgeleverd is moeilijk te zeggen omdat er geen vergelijkingsmateriaal is. Doelstelling 2. Het bieden van een promotieplatform aan ondernemers om hun activiteiten te promoten en doelstelling 3. het bieden van een sterk promotieverhaal over Lauwersland. Lauwersmeer40 is er in geslaagd een promotieplatform te bieden aan activiteiten die georganiseerd zijn in het kader van het jubileumjaar van het Lauwersmeergebied. Het gezamenlijke logo, de website, de (digitale) nieuwsbrieven en posters en hebben hieraan bijgedragen. De media hebben de aanleiding van Lauwersmeer40, het 40‐jarig jubileum van het Lauwersmeergebied, aangegrepen voor verschillende (achtergrond)items. Helaas is hiermee relatief weinig de campagne Lauwersmeer40 in verband gebracht. Toch kan gezegd worden dat de aandacht van de media voor het gebied relatief groot is geweest. Lauwersmeer40 heeft een bijdrage geleverd aan het op de kaart zetten van het gebied. Doelstelling 4. Het bevorderen van een aantrekkelijk programma. De deelnemers hebben samen een gevarieerd programma neergezet. In het aanbod waren relatief veel activiteiten op het gebied van natuur, wandelen, cultuur en water. Omdat het gebied zich bij uitstek leent voor activiteiten op het gebied van natuur, water en wandelen is dit niet verwonderlijk. De relatief grote bijdrage van cultuuractiviteiten is bijzonder te noemen. In het programma zijn relatief weinig activiteiten op het gebied van visserij aangeboden. Vermoed kan worden dat de reden hiervan ligt in de moeite die de visserij in het verleden heeft gehad met het afsluiten van de Lauwerszee en het verplaatsen van de vissersvloot van Zoutkamp en Oostmahorn naar Lauwersoog.


4. HOE NU VERDER? Lauwersmeer40 is een eenmalig project. Het 40‐jarig jubileum is bij uitstek geschikt geweest voor gezamenlijke promotie. Het project heeft beantwoord aan zijn doelstellingen. Bovendien heeft het gebied een impuls gekregen en hebben deelnemers ervaren waar samenwerking en gezamenlijke promotie toe kan leiden. Deelnemers blijken door te gaan met samenwerking, activiteiten volgend jaar opnieuw te willen aanbieden en nieuwe activiteiten te willen ontplooien. De ontwikkelingen in het Lauwersmeergebied gaan door. Het gebied staat in de belangstelling van de overheid en er is bereidheid te investeren in met name Lauwersoog. Stichting TOOL en de VVV Lauwersland zetten zich, ieder op hun manier in, om het gebied voor toeristen (nog) aantrekkelijker te maken. Stichting TOOL werkt aan een werkplan voor de komende jaren waarin wordt ingezet op promotie, productontwikkeling en samenwerking tussen ondernemers. De conclusies en aanbevelingen uit Lauwersmeer40 worden hierin meegenomen. VVV Lauwersland besteedt in haar plan voor de komende jaren meer aandacht aan samenwerking. De concrete samenwerking van Stichting TOOL en VVV Lauwersland laat zien dat samenwerking, met behoud van identiteit en eigen rollen, goed mogelijk is. Beide organisaties hebben de intentie om de samenwerking voort te zetten. Het werkcongres van 4 november 2009 is hiervan een duidelijk vervolg. De samenwerking tussen ondernemers is met Lauwersmeer40 gestimuleerd en heeft geleid tot nieuwe toeristische producten. Dit jaar is hiervoor een concrete aanleiding geweest. Ook zijn er concrete mogelijkheden geboden om die samenwerking vorm te geven, door netwerkbijeenkomsten en persoonlijke gesprekken. Het blijft daarom ook voor de toekomst van belang deze samenwerking actief te stimuleren en te ondersteunen. De gezamenlijke promotie wordt als zeer positief beoordeeld. Ook in de toekomst zou meer aandacht kunnen zijn voor gezamenlijke promotie. Dit kan als gebied maar ook als een groep ondernemers in een specifieke sector. Het bord dat aan de toegangswegen van het Lauwersmeergebied bij Anjum, Dokkumer Nieuwe Zijlen en Vierhuizen toeristen en inwoners op Lauwersmeer40 attendeerde. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 18 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Bijlage 1 Overzicht deelnemers Gemeente De Marne Bed & Breakfast 'De Marne' Camping Lauwersoog Defensie ‐ W van L Nassau Kazerne De Fledder Galerie De Deel Hostellerie de Broekstermaar Huisje Rhoeo Mijke Bos Nationaal Park Lauwersmeer Nieuw Midhuizen Lauwerzand Poppentheater Eya Popeya Stipp Restaurant Waddenzee‐Zicht Robersum Recreatie Staatsbosbeheer Stichting Art and Job Stichting Broot Stichting de Gebroeders Luden Stichting Hinszorgel Leens Stichting Natuurschool Stichting Paardenborgh – Juckemaheerd Stichting Promotie Lauwersoog Vereniging voor Volksvermaken Visserijmuseum Zoutkamp Waddenzeezicht Wilgenheerd Gemeente Dongeradeel Binneninn Landal Esonstad Nationaal Park Lauwersmeer Lytshuis Zilver Oan 'e dyk Rondvaartbedrijf Lauwersmeer

Schreiershoek Recreatie Stichting Insulinde VVV Lauwersland Waddeninzicht Windsurfing Oostmahorn Gemeente Kollumerland Café Restaurant Partycentrum Lauwersland Fiets Vrienden Lauwersland Hammerslag Minicamping Uit en Thuis Nationaal Park Lauwersmeer SPNA / Proefboerderij Kollumerwaard Svenskip Fryslân Gemeente Zuidhorn B&B Zonnehoekje Camping de Blauwe Reiger Dichter Koos van der Goot en Schrijver Gritter De Oude Bakkerij Nationaal Park Lauwersmeer Natuurboerderij Lammerburen Overige gemeenten AOC Friesland, loc Buitenpost (Achtkarspelen) Boven Holland (Leeuwarden) De Pierewaai (Groningen) Grand Theatre (Groningen) Meindert van Dijk Natuurfotowandelingen (Franekeradeel) Rikkerda (Grootegast) Waterschap Noorderzijlvest (Groningen) Wetterskip Fryslân (Leeuwarden)


Bijlage 2. Overzicht krantenartikelen en radio‐ en tv uitzendingen, voor zover te achterhalen. Januari Januari 2009. De standplaats. RTV Noord Radio. 22 januari 2009. Veertigjarig bestaan Lauwersmeer groots gevierd. Dagblad van het Noorden. 28 januari 2009. Uitnodiging bijeenkomst Lauwersmeer40. Gemeentepagina Dongeradeel. 29 januari 2009. Uitnodiging voor bijeenkomst over Lauwersmeer40. Gemeentepagina De Marne. Februari 9 februari 2009. Roep om spectaculair startschot jubileum Lauwersmeer. 16 februari 2009. Het Lauwersmeer bestaat 40 jaar. Nieuwsbrief VVV Lauwersland. Maart 16 maart 2009. Ontstaan van het Lauwersmeer. Regiokrant De Marne Winsum. April 24 april 2009. Lauwersmeer viert veertig jarig jubileum. Nieuwsbrief mei Marketing Groningen. 24 april 2009. Lauwersmeer40 activiteiten. Nieuwsbrief VVV Lauwersland. 28 april 2009. Scholieren bouwen dijk Lauwersmeer na. Dagblad van het Noorden. Mei Mei 2009. Startschot voor het jubileum: 40 jaar Lauwersmeer. Noorderland. Mei 2009. Veertig jaar Lauwersmeer uitgebreid gevierd. Magazine Noordoostfriesland.nl. Mei 2009. Activiteiten Lauwersmeer40. Vakantiekrant De Marne. Mei 2009. Kollumer Courant / Nieuwsblad Noord Oost Friesland / Nijsnet. Mei 2009. Wâldnet. 7 mei 2009. Trouw in de buurt. Website dagblad Trouw. 8 mei 2009. Lauwersmeer40: Bruisende manifestatie. Nieuwsbrief mei LEADER Hoogeland. 16 mei 2009. Het begon als een stinkende Sahara. Dagblad van het Noorden. 16 mei 2009. Een stinkende Sahara. Leeuwarder Courant. 16 mei 2009. Blijvend vogelparadijs. Leeuwarder Courant. 20 mei 2009. Feest Lauwersmeer. Nieuwe Dockumer Courant. 20 mei 2009. De woede bij de vissers zit diep. De Volkskrant. 23 mei 2009. NOS Journaal. 23 mei 2009. RTV Noord TV. 23 mei 2009. RTV Noord Radio. 23 mei 2009. Omrop Fryslân. 23 mei 2009. Radio NoordOostFriesland. 23 mei 2009. Fietsen langs attracties jarig Lauwersmeer. Leeuwarder Courant. 25 mei 2009. Monumentale schepen bij Het Booze Wijf. Dagblad van het Noorden. 25 mei 2009. Eens ging de zee hier tekeer. Friesch Dagblad. 25 mei 2009. Sinds veertig jaar is de zee niet langer baas. Friesch Dagblad. 25 mei 2009. Lauwersmeer 40 jaar. Regiokrant De Marne Winsum. 26 mei 2009. Start activiteitenseizoen Lauwersmeer40. De Streekkrant. 28 mei 2009. CdK en gedeputeerde starten Lauwersmeer40. Ommelander Courant. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 20 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Juni Juni 2009. Veertig jaar Lauwersmeer. Knack Weekend, Belgisch tijdschrift. Juni 2009. Zakenspiegel. Zakenblad voor Friesland. Juni 2009. Reformatorisch Dagblad. 13 juni 2009. Lauwersmeer: pijn en schoonheid. Het Parool. 15 juni 2009. Lauwersmeer 40 jaar. Regiokrant De Marne Winsum. 16 juni 2009. Wandeltocht door Lauwersmeer. Dagblad van het Noorden. 18 juni 2009. Dag van de Garnaal wordt groots gevierd. Dagblad van het Noorden. 24 juni 2009. Zomeractiviteiten in kader ’40 jaar Lauwersmeer’. Nieuwsbrief juli Marketing Groningen. 30 juni 2009. Natuurfoto’s maken met fotograaf. Dagblad van het Noorden. 30 juni 2009. ‘Watertocht’ voor solexrijders. Dagblad van het Noorden. 30 juni 2009. Nostalgisch varen op Lauwersmeer. Dagblad van het Noorden. 30 juni 2009. Doe mee met onze fotowedstrijd Lauwersmeer40. Nieuwsbrief VVV Lauwersland. Juli Juli 2009. Tellus, zomerspecial magazine ministerie van VROM. 7 juli 2009. Zomervertellingen in Nationaal Park. Dagblad van het Noorden. 20 juli 2009. Orgelconcert Leens in teken van veertig jaar Lauwersmeer. Ommelander Courant. 28 juli 2009. Stuurloos in Beeld. De Streekkrant. 28 juli 2009. Special De Streekkrant over 40 jaar Lauwersmeergebied. De Streekkrant. Augustus Augustus 2009. Stuurloos langs Lauwersmeer. Dagblad van het Noorden. Augustus 2009. Scheepsverhalen geopend in Art & Job Hornhuizen. Ommelander Courant. Augustus 2009. Ontdekkingstocht langs Lauwersmeer. Dagblad van het Noorden. Augustus 2009. Radio NoordOostFriesland. 18 augustus 2009. Met de solex rondom het Lauwersmeer. De Streekkrant. 18 augustus 2009. ‘Vertel verder toch’ vanuit Zoutkamp. De Streekkrant. 25 augustus 2009. Dag en nacht feest in Lauwersmeer. Dagblad van het Noorden. 31 augustus 2009. Ook in september volop jubileumactiviteiten rond het Lauwersmeer.Regiorkrant De Marne Winsum. September September 2009. Radio NoordOostFriesland. 21 september 2009. Op mooie najaarsdagen nog even het Lauwersmeer in. Regiokrant de Marne Winsum. Oktober 12 oktober 2009. Genieten van de herfst in het Lauwersmeer. Regiokrant De Marne Winsum.



Bijlage 3. Telefonische enquête Lauwersmeer40 Goedemorgen/middag……………. U spreekt met ………….., student van de Hanzehogeschool namens het project Lauwersmeer40. Heeft u tijd voor een enquête van 5 tot 10 minuten? Naam organisatie Plaats / Gemeente Activiteiten Vraag 1 Wat voor activiteit(en) heeft u in het kader van Lauwersmeer40 georganiseerd? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Vraag 2 Was dit een bestaande of een nieuwe activiteit? O Bestaande activiteit O Nieuwe activiteit Vraag 3 Heeft u voor deze activiteit samengewerkt met andere ondernemers of organisaties (die mee deden aan Lauwersmeer40)? O Ja, ga door met vraag 5 O nee, ga door met vraag 4 Vraag 4 Wat was hiervan de reden? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Ga door met vraag 10 Vraag 5 Met welke ondernemers of organisaties heeft u samengewerkt? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Vraag 6 Bent u tevreden over deze samenwerking? O ja, ga door met vraag 8 O Nee, ga door met vraag 7 Vraag 7 Wat is hiervan de reden? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Vraag 8 Blijft u met deze ondernemers en organisaties samenwerken? O Ja O Nee, ga door met vraag 9 ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 23 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Vraag 9 Wat is hiervan de reden? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Promotie Lauwersmeer40 heeft verschillende promotiemiddelen ingezet. Deze vragen gaan over het gebruik dat u van deze middelen heeft gemaakt. Vraag 10 Heeft u gebruik gemaakt van de aangeboden promotiemiddelen? O ja, ga door met vraag 12 O nee, ga door met vraag 11 Vraag 11 Wat is hiervan de reden? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Vraag 12 Kunt u aangeven van welke van de volgende middelen u gebruik heeft gemaakt? Promotiemiddelen Ja Nee Vlag Gezamenlijk logo Website Krant Stickers Posters folders Vraag 13 Bent u tevreden over de aangeboden middelen? O ja, ga door met vraag 15 O nee, ga door met vraag 14 Vraag 14 Wat is hiervan de reden? Vraag 15 Heeft u suggesties? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Effecten Lauwersmeer40 Vraag 16 Heeft Lauwersmeer40 volgens u effect gehad? O ja, ga door met vraag 17 O nee, ga door met vraag 18 ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 24 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Vraag 17 Welke effecten zijn dit volgens u? Eventueel noemen: U kunt hierbij denken aan verhoging van uw bezoekersaantallen, meer omzet, meer algemene publiciteit voor het Lauwersmeergebied. …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Ga door met vraag 19 Vraag 18 Wat is hiervan de reden? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Opmerkingen Vraag 19 Stel dat er in de toekomst nog een soortgelijk project wordt opgezet, zou u hier dan nogmaals aan mee willen doen? O ja, ga door met vraag 21 O nee, ga door met vraag 20 Vraag 20 Zijn er wel bepaalde onderdelen die wat u betreft wel voor herhaling vatbaar zijn? Welke onderdelen zijn dit? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Ga door met vraag 22 Vraag 21 Heeft u eventuele verbeterpunten of suggesties? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Rapportcijfer Vraag 22 Wat voor rapportcijfer zou u willen geven aan het project Lauwersmeer40? ………………………………………………………………………………………………….. Vraag 23 En waarom geeft u dit cijfer? …………………………………………………………………………………………………..……………………………………………………… …………………………………………..………………………………………………………………………………………………….. Hartelijk dank voor uw medewerking aan deze enquête, het evaluatierapport zal naar u worden opgestuurd. ‘Toeristisch Lauwersland, een stap verder’ 25 Evaluatieverslag Lauwersmeer40

Bijlage 4. Opmerkingen deelnemersenquête Vraag 15 Heeft u suggesties voor de aangeboden promotiemiddelen? ❧ Goede informatie in de folder zetten. Verkeerde informatie stond in de folder ❧ Stickers biologisch afbreekbaar maken ❧ Krant goedkoper maken, met betrekking tot adverteren ❧ Lauwersmeer40 krant integreren in bestaande kranten ❧ Meer promotie in de rest van het gebied ❧ Lauwersmeer40 moet meer de pers opzoeken ❧ Lauwersmeer40 moet meer landelijk promoten ❧ De promotiemiddelen waren te kil en te zakelijk ❧ Meer afwisseling in de promotie ❧ Krant kan beter, aan laten sluiten bij Lauwersmeer krant Vraag 17 Welke effecten heeft Lauwersmeer40 volgens u gehad? ❧ Niet te zien voor de boerderij zelf, voor het Lauwersmeer gebied zelf heeft het project wel effect ❧ Goede publiciteit voor Lauwersmeer gebied, eigen activiteiten goed bezocht ❧ Noorden komt beter op de kaart, verhoging bezoekersaantal ❧ Regio toename bezoekers aantal, publiciteit Lauwersmeer gebied ❧ Handvol extra bezoekers ❧ Meer bezoekers, veel media aandacht ❧ Rond Lauwersmeer wel effect, in gebieden verder van Lauwersmeer af geen effecten ❧ Meer bezoekers ❧ Meer bezoekers ❧ Grote belangstelling voor Lauwersmeer gebied, eigen activiteiten goed bezocht ❧ Vergroting aantal bezoekers ❧ Tegenvallen qua bezoekersaantallen, alleen geïnteresseerde mensen reageerden positief ❧ Publiciteit voor Lauwersmeer, maar niet echt voor de onderneming zelf ❧ Mensen kwamen vooral af op Lauwersmeer40 ❧ Publiciteit voor het Lauwersmeer gebied ❧ Meer publiciteit voor het Lauwersmeer gebied, voor eigen bedrijf niet veel effect ❧ Veel meer bezoekers ❧ Meer bezoekers ❧ Meer bezoekers, niet duidelijk of dat door Lauwersmeer40 kwam ❧ Niet direct, misschien wel op lange termijn ❧ Meer zoekacties naar eigen site ❧ Meer bezoekers, vrij veel belangstelling vanuit de media ❧ Het heeft de regio op de kaart gezet, onze leerlingen zijn meer betrokken bij de regio ❧ Door gezamenlijke promotie werd het gebied meer gepromoot ❧ Extra deelnemers door de publiciteit


Vraag 22 Heeft u eventuele verbeterpunten en/of suggesties? ❧ Eerder + bredere reclame ❧ Mensen werken langs elkaar, commissie weet te weinig van organisaties die meedoen ❧ Communicatie kan beter, onduidelijk wie de contactpersoon was ❧ Duurde lang voordat activiteit op website stond ❧ Aanloop naar het organiseren kan beter ❧ Nog meer ondernemers erbij betrekken, communicatie over financiering kan beter ❧ Organisatie Lauwersmeer40 kan beter ❧ Eerder beginnen met organisatie + duidelijkere organisatiestructuur opstellen ❧ Website laten voortbestaan + aanvullen met nieuwe informatie ❧ Pers erbij betrekken ❧ Ook rondom Lauwersmeer promoten ❧ Advertenties in de krant goedkoper ❧ Organisatiestructuur kan beter ❧ Betere interne communicatie, betere communicatie tussen planvorming en eerste concept ❧ Vaker jaarlijks doen, maar dan een dunnere versie ❧ Meer promoten buiten de regio ❧ Financiering sneller rond maken ❧ Meer openheid van zaken ❧ Duidelijkere + klantvriendelijkere site ❧ Meer tijd nemen voor de voorbereidingen ❧ Vroegtijdig beginnen en ervoor zorgen dat alle partijen op 1 lijn zitten ❧ Nogmaals een soort markt houden om andere mensen te ontmoeten


www.tool-lauwersland.nl

Toeristisch Lauwersland, een stap verder Evaluatieverslag Lauwersmeer

Recommend Documents