Toekomstgericht antwoord geven op de uitdagingen van de vergrijzing
Cijfers en feiten • 2011: 1,86 miljoen 65 plussers • 2020: 2,22 miljoen • De volgende 10 jaar groeit de groep van 80-plussers tot bijna 577.000, tegenover 540.000 nu. • Vooral in Vlaanderen stijgt het aantal ouderen. Tussen 2010 en 2020 zal het aantal 65-plussers toenemen van 1,13 miljoen tot 1,35 miljoen (21%). Over 10 jaar zullen er bijna 84.000 (6%) 80-plussers meer zijn. • Aantal honderdjarigen: 950 (nu) tot 2240 (2020) • Gemiddelde leeftijd: 77,36 (man) – 82,64 (vrouw).
2 - VVSG -
‘Kwetsbare Ouderen’ Sociale situatie
Draaglast
Kwetsbare ouderen
Lichamelijke situatie
Materiële situatie
Draagkracht
3 - VVSG -
Wat is een leeftijdsvriendelijke gemeente
Is een inclusieve, toegankelijke omgeving die actief ouder worden promoot
4 - VVSG -
De weg naar een leeftijdsvriendelijke gemeente?
transport publieke ruimte en gebouwen
gezondheid en diensten
wonen
Leeftijdsvriendelijke gemeente
respect en sociale inclusie
communicatie en informatie participatie en tewerkstelling
5 - VVSG -
sociale, culturele, politieke participatie
Granny’s Finest • http://www.youtube.com/watch?v=vqHArUtWh70
respect en sociale inclusie
sociale, culturele, politieke participatie
participatie en tewerkstelling
6 - VVSG -
Granny’s Finest
7 - VVSG -
sociale, culturele, politieke participatie 8 - VVSG -
Participatie • De groep ouderen blijft groeien • De ouderen van vandaag zijn niet die van vroeger => mensen die dit jaar 60 worden beleefden jeugd in de sixties Maatschappelijke verandering: Vroeger: oud worden = terugtrekken + wachten op fysieke aftakeling Vandaag: oud worden = andere noden en wensen + verlangen om actief in de samenleving te staan + verwachting om zo ook behandeld te worden wil gehoord worden ACTIEF BURGERSCHAP 9 - VVSG -
Participatie
• Plaats nemen in maatschappij op verschillende niveaus: - Sociaal en cultureel: actieve rol in de samenleving - Politiek: rechtstreeks door in partij actief te zijn, onrechtstreeks door adviesraad bij te wonen
10 - VVSG -
Sociaal en culturele participatie • Maatschappelijke participatie: andere mensen of groepen van dienst zijn Bijv: betaalde arbeid, inzet in vrijwilligersorganisaties, bieden van informele hulp • Consumptieve participatie: activiteiten met focus op zelfontplooiing en welzijn Bijv: theater, musea, sportwedstrijden, (dorps)restaurants, pretpark, bibliotheek, cursussen (fotografie…) • Netwerkparticipatie: ongeorganiseerde omgang met familie, vrienden, buren + georganiseerde omgang in clubverband (bijv OKRA) 11 - VVSG -
Politieke participatie
Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken
Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad)
12 - VVSG -
Ouderenadviesraad • In 1e plaats adviesverlenend orgaan: zowel op vraag als op eigen initiatief adviezen en suggesties formuleren aan de gemeenteraad Heeft zelf geen beslissingsrecht • Basis: ontmoetingsplaats voor de oudere burgers die gemotiveerd zijn de stem van ouderen te laten spreken • Moet bevolking weerspiegelen (scholingsgraad, leeftijden, geslacht, geloof, socio-economische status…)
13 - VVSG -
Politieke participatie
Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken
Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad)
14 - VVSG -
Integrale participatie
Integrale participatie • Overstijg de sectorale werking en de categoriale werking
Ouderen zijn een groep in de maatschappij, een sterk ouderenbeleid slaagt erin om een kruisbestuiving te doen met andere beleidsdomeinen, andere bevolkingsgroepen 15 - VVSG -
Integrale participatie Ouderenraad
Cultuurraad Jeugdraad
…-raad
16 - VVSG -
Gemeenteraad
Sportraad
Politieke participatie
Decreet stimulering inclusief ouderenbeleid en beleidsparticipatie van ouderen (2012) => Vlaamse regering vraagt expliciet om ouderen actief in het gemeentebeleid te betrekken
Ouderenadviesraad (seniorenraad, bejaardenraad)
17 - VVSG -
Integrale participatie
Participatie ouderen meerjarenplanning (BBC)
Participatie ouderen meerjarenplanning • Beheers- en Beleidscyclus: proces om een beleidsplan op te stellen dat sterk in elkaar zit.
18 - VVSG -
Lokaal dienstencentrum
wonen sociale, culturele, politieke participatie
respect en sociale inclusie communicatie en informatie
19 - VVSG -
Lokaal dienstencentrum
• Ergo aan huis: valpreventie • Klusjesdienst • Minder mobielen centrale 20 - VVSG -
wonen
Lokaal dienstencentrum • Informatieve activiteiten rond bv. diabetes, valpreventie • Bloeddrukmeter • Warme maaltijden • Thuiszorgondersteunende diensten • …
21 - VVSG -
Lokaal Dienstencentrum • Ontmoetingsruimte • Telefooncirkels • Recreatieve, vormende en informatieve activiteiten • Centrumraad • Informatie- en aanspreekpunt • Doorverwijsfunctie
22 - VVSG -
Woonzorgzone
Woonzorgzone
participatie en tewerkstelling
23 - VVSG -
Woonzorgzone • “Voetgangerscirkel” • Voldoende rustplaatsen en oversteekplaatsen • Openbaar vervoer: aanpassen opstapplaatsen • Mindermobielencentrale
24 - VVSG -
Woonzorgzone • • • • • •
Zorgwonen - kangeroewonen Assistentiewoningen Serviceflats Aanleunwoningen Woonzorgcentra Sociale huisvesting
• Levensloopbestendig wonen • Premies voor aanpassen huis
25 - VVSG -
Woonzorgzone • Apothekers • Huisdokters • Samenwerking tussen thuiszorg, thuisverpleging, woonzorgcentra, huisartsenkring, ziekenhuis…
26 - VVSG -
Woonzorgzone • Infopunten/dienstverlening naar de “wijk” brengen • Socio-culturele activiteiten organiseren => sociaal weefsel versterken => “mobiel” dienstencentrum • …
27 - VVSG -
Woonzorgzone • • • •
Klusjesdiensten Strijkdiensten Poetsdienst …
• Vrijwilligerswerking: gezelschapsdienst, vuilnisbak buitenzetten…
28 - VVSG -
participatie en tewerkstelling
Woonzorgzone • Speelt op veelheid van domeinen • Intense samenwerking tussen OCMW en stad/gemeente meerjarenplanning • Samenwerking tussen thuiszorg en ouderenzorg = zorgcontinuïteit • Samenwerking tussen verschillende besturen (OCMW’s uit de omgeving) • Samenwerking met verschillende initiatiefnemers = zorgafstemming • Samenwerking met de buurt = participatie
29 - VVSG -
Woonzorgzone • Lokaal bestuur coördineert overleg • lokaal sociaal beleid • de toegang tot de dienst- en hulpverlening voor alle inwoners van de gemeente te verzekeren
• Lokaal bestuur biedt diensten aan • Oog voor iedereen en bijzondere aandacht voor kwetsbare groepen • Marktregulerend werken naar kwaliteit en betaalbaarheid • Vernieuwing introduceren – flexibiliteit in aanbod bewaken aanvullende maatregelen voorzien • => kan enkel vanuit kennis en ervaring!
30 - VVSG -
De weg naar een leeftijdsvriendelijke gemeente?
transport publieke ruimte en gebouwen
gezondheid en diensten
wonen
Leeftijdsvriendelijke gemeente
respect en sociale inclusie
communicatie en informatie participatie en tewerkstelling
31 - VVSG -
sociale, culturele, politieke participatie
Leeftijdsvriendelijk is ook … Kindvriendelijk Dementievriendelijk Mantelzorgvriendelijk Ondernemingsvriendelijk Gezonde gemeente Gezinsvriendelijk Uitbouwen van een woonzorgzone
32 - VVSG -
Contactgegevens: Veerle Baert: Age friendly city, dementievriendelijke gemeente Evi Beyl:financiering ouderenzorg Annelies De Ridder: woonzorg ouderen Tine De Vriendt: thuiszorg en lokale dienstencentra Tim Reddé: lokaal ouderbeleid Melanie De Maerschalk: vorming woonzorg