De transitie naar duurzaam materialenbeheer
Dr. Peter Tom Jones (K.U.Leuven/Plan C/TNM) 30 Augustus 2011
Uitputting van niet-hernieuwbare grondstoffen
Gelijkaardig probleem voor uitputting van fosfaatvoorraden www.petertomjones.be
28/08/2011
2
Materialenafhankelijkheid
www.petertomjones.be
28/08/2011
3
Kritische grondstoffen voor de EU Supply risk
Economic importance 4
…cruciaal voor de groene economie! Supply risk
Wind energy, electric cars Catalysts
PV energy
Batteries
Economic importance 5
Living Planet Report 2010 BAU = SC = Suicide Scenario
www.petertomjones.be
28/08/2011
7
Ecologische grenzen, “the non-negotiable basis for our social and economic development”
Rockström et al., Nature, 461, 2009 www.petertomjones.be
28/08/2011
8
Ecologische duurzaamheid: Vereist Factor 10 reductie milieuimpact (EVA, CO2(eq.), TMR, etc.) tegen 2050 voor Westerse landen
www.petertomjones.be
28/08/2011
10
Parallelle transities... Energiebeheer Materialenbeheer
www.petertomjones.be
Mobiliteit
Voeding
Wonen
Financiën
28/08/2011
13
SocioTechnical (sustainable production) Behavioural (sustainable consumption)
1. I love Techno Koppeling energie- en materialenbeleid: Energie-efficiëntie, hernieuwbare energie, (Super)Smart Grids Kernelementen duurzaam materialenbeheer: Industriële ecologie – cradle to cradle – slim sluiten Slimme producten: EcoDesign (LCA) Van verbruikers naar gebruikers
Voorwaarden? Pro-actief overheidsbeleid Groene fiscaliteit (taksombouw) Gerichte sturing van onderzoeksprogramma’s (cf. IWT, FP7) www.petertomjones.be
28/08/2011
15
SMM Maturity Model (Rossy, Jones, Geysen, Bienge, 2010)
www.petertomjones.be
28/08/2011
17
Materialentransitie: slim sluiten
www.petertomjones.be
28/08/2011
18
Materialentransitie: slim sluiten
www.petertomjones.be
28/08/2011
19
Materialentransitie: slim sluiten
WtP
28/08/2011
20
Urban Mining (bv. Lithium recovery in Umicore – Verhaeghe et al., 2011)
28/08/2011
21
Materialentransitie: slim sluiten technospheric mining
WtP
(E)LFM
28/08/2011
22
Case-study: Closing the Circle/Enhanced Landfill Mining (ELFM) 2009: Oprichting ELFM Consortium K.U.Leuven, VITO, UH, OVAM,
LRM, LNE, Group Machiels
EFRO Demonstratie CtC
2010: 1st Intern. ELFM Symposium IWT O&O ELFM, 6 M€ budget 2011-2013: Opstart CtC (230 M€ invest.) ELFM Goes international www.petertomjones.be
28/08/2011
23
The benefits of recycling...
Diran Apelian, CR³ Presentation, Leuven, 2010 www.petertomjones.be
28/08/2011
24
Recyclageratio’s moeten naar boven! (cf. UNEP, 2011)
www.petertomjones.be
28/08/2011
25
Groeiende vraag vereist primaire materialenstroom ondanks goede recyclage (cf. aluminium) Martchek (2007);
Stijgende Al stock in technosfeer
RC: 34-36% (UNEP)
EOL-RR: 42-70% (UNEP) www.petertomjones.be
28/08/2011
27
Slimme producten, materialen op maat Multifunctionaliteit & modulariteit Ecodesign: Voor hergebruik, reassemblage, sluiten
kringlopen, minimale impact tijdens gebruiksfase Ook op systeemniveau (bv. stadsplanning) Nieuwe reguleringsvormen Extended producer responsibility (EPR) &
terugnameplicht
www.petertomjones.be
28/08/2011
29
Van producten naar diensten
www.petertomjones.be
28/08/2011
30
2. We need to change our behaviour
www.petertomjones.be
28/08/2011
32
World 2.0: Terug naar boomhutten? Neen, danku
www.petertomjones.be
28/08/2011
33
Behoefte aan inspirerende toekomstbeelden: ‘Leitbilder’ Pull-effect even belangrijk als pusheffect
Urgenda, 2010
www.petertomjones.be
28/08/2011
35
De voordelen van een transitiebeleid Nieuwe jobs Energie- en
materialenautonomie Leefbare steden – minder gezondheidskosten (Pittel en Rubbelke, 2008) Kenniseconomie cleantech & aantrekken investeringen Hier en nu, geen vrijbuiters!
www.petertomjones.be
28/08/2011
36
Foto Carl Vandervoort
Dank voor de aandacht!
Dr. Ir. Peter Tom Jones IOF Research Manager Industrial Ecology and SMM Centre for high temperature processes, metallurgy and refractory materials Centre for Resource Recovery and Recycling (CR³) & SMaRT-Pro² IOF Knowledge Platform: http://smart-pro2.eu Enhanced Landfill Mining Research Consortium: http://www.elfm-symposium.eu Dept. MTM, K.U.Leuven
[email protected] www.petertomjones.be
28/08/2011
37
