ONDERZOEKSOPDRACHT KCNR februari 2014 Invulinstructie: Dit formulier is bedoeld voor afstudeeropdrachten die in een periode van gemiddeld 4 maanden (kunnen) worden uitgevoerd. Voor kortere klussen komt nog een apart formulier Alle afstudeeropdrachten moeten voldoen aan de eisen van het HBO eindniveau: zie bijlage. Zie verder de cursief gedrukte aanwijzingen per item.
Titel van het project (Kort en krachtige weergave van het onderwerp) Wat kost een dorp? Onderzoek naar de geldstromen in een dorp.
Korte omschrijving van de onderzoeksopdracht In veel Noord Nederlandse dorpen zijn verschillende organisaties en bewoners actief betrokken bij de toekomst van hun dorp. Het vooruitzicht van krimp en de gevolgen daarvan (bv woningen verdwijnen, voorzieningen gaan dicht) vormen vaak een directe aanleiding voor dergelijke initiatieven. Een andere aanleiding voor zelforganisatie zijn de kansen op het gebied van de duurzame energie. Het gevolg is dat er in veel noordelijke dorpen dorpsplannen worden gemaakt of dorpsvisies worden ontwikkeld. Sommige dorpen gaan een stapje verder en gaan zichzelf organiseren in dorpsontwikkelingsmaatschappijen, dorpcorporaties, enzovoort. In deze tijd van de participatiesamenleving, burgerkracht en ‘zelf doen’ schieten de initiatieven als paddenstoelen uit de grond. Uiteraard hoort hier ook een ‘kostenplaatje’ bij: want wie gaat het allemaal betalen? In een tijd van bezuinigingen zijn overheidsgelden steeds minder vanzelfsprekend. Gelukkig kunnen de bewoners van dorpen bepaalde zaken (bv het maaien van bermen) veel goedkoper zelf doen. Althans: dat is de gedachte. Alvorens een weloverwogen besluit te kunnen nemen, moeten we weten welke geldstromen er nu eigenlijk in een dorp rondgaan. Denk daarbij niet alleen aan de financieringsstromen van de overheid (bv voor scholen of dorpshuizen) maar ook aan het waterschap, de zorgsector enzovoort. En hoe zit het met het vastgoed in het dorp? Voor deze onderzoeksopdracht willen we alle collectieve en andere geldstromen in een dorp in kaart brengen. Inzicht in deze cijfers stelt huidige en toekomstige ‘dorpsbesturen’ in staat weloverwogen besluiten te nemen over hoe het toekomstige beheer van het dorp.
Aanleiding tot de onderzoeksopdracht en de huidige situatie
Aanleiding Deze onderzoeksopdracht is onderdeel van het project Kansen in Krimp (KIK). Het KIK-project is een onderzoeksproject over het verduurzamen van de woningvoorraad in krimpgebieden. In dit project wordt de transitie naar meer duurzame vormen van energiegebruik met een andere belangrijke transitie, namelijk die van demografische krimp, gecombineerd. De context van krimp, met een dalende en vergrijzende bevolking, stelt woningbouwcoöperaties voor een grote uitdaging. Met name in het beheer van woningen in naoorlogse wijken in krimpgebieden zijn interventies en maatregelen nodig. Te denken valt aan sloop, renovatie, maar ook aan herontwikkeling, verkoop enzovoort. Tegelijk is er sprake van een energietransitie waarbij duurzame vormen van energieopwekking en gebruik in plaats komen van olie en gas. Het project Kansen in Krimp wil onderzoeken hoe in de situatie van krimp tegelijkertijd gewerkt kan worden aan het verduurzamen van de gebouwde omgeving. We willen vooral onderzoeken welke aanpak en instrumenten de verschillende partijen gebruiken om te anticiperen op deze transformaties. Deelopdracht In veel Noord Nederlandse dorpen zijn verschillende organisaties en bewoners actief betrokken bij de toekomst van hun dorp. Het vooruitzicht van krimp en de gevolgen daarvan (bv woningen verdwijnen, voorzieningen gaan dicht) vormen vaak een directe aanleiding voor dergelijke initiatieven. Een andere aanleiding voor deze zelforganisatie zijn de kansen die er liggen op het gebied van de duurzame energie. Het gevolg is dat er in veel noordelijke dorpen dorpsplannen worden gemaakt of dorpsvisies worden ontwikkeld. Sommige dorpen gaan een stapje verder en gaan zichzelf organiseren in dorpsontwikkelingsmaatschappijen, dorpcorporaties, enzovoort. In deze tijd van de participatiesamenleving, burgerkracht en ‘zelf doen’ schieten de initiatieven als paddenstoelen uit de grond. Uiteraard hoort hier ook een ‘kostenplaatje’ bij: want wie gaat het allemaal betalen? In een tijd van bezuinigingen zijn overheidsgelden steeds minder vanzelfsprekend. Gelukkig kunnen de bewoners van dorpen bepaalde zaken (bv het maaien van bermen) veel goedkoper zelf doen. Althans: dat is de gedachte. Alvorens een weloverwogen besluit te kunnen nemen, moeten we weten welke geldstromen er nu eigenlijk in een dorp rondgaan. Denk daarbij niet alleen aan de financieringsstromen van de overheid (bv voor scholen of dorpshuizen) maar ook aan het waterschap, de zorgsector enzovoort. En hoe zit het met het vastgoed in het dorp? Voor deze onderzoeksopdracht willen we alle collectieve en andere geldstromen in een dorp in kaart brengen. Inzicht in deze cijfers stelt huidige en toekomstige ‘dorpsbesturen’ in staat weloverwogen besluiten te nemen over hoe het toekomstige beheer van het dorp. Case Voor deze opdracht gaan we op zoek naar een dorp. Bijvoorbeeld een dorp waarvoor een dorpsplan is gemaakt die wacht op uitvoering. Dan wordt het
interessant te weten hoe de financiële stromen in het dorp lopen. Deze onderzoeksopdracht wordt verder ontwikkeld worden met Emmen Revisited (een samenwerkingsverband tussen drie corporaties en de gemeente Emmen) en TNO. Ten slotte Dit project is nauw verwant aan de KIK- deelproject: Kansen in Krimp-Toolbox en Baas in Eigen Dorp. Afstemming tussen deze projecten is een vereiste. Daarnaast maakt dit deelonderzoek binnen Kenniscentrum NoorderRuimte deel uit van het onderzoeksproject Kansen en Krimp, waarbij een team van circa 6 onderzoekers en lectoren betrokken is. Regelmatige deelname aan het wekelijkse projectteam overleg en andere bijeenkomsten van het project horen bij deze opdracht.
Gewenste situatie met betrekking tot het vraagstuk Deze opdracht levert in ieder geval op: - Onderzoeksrapport - Mogelijk: adviesrapport - Presentatie aan het Kansen in Krimp netwerk (bestaande uit corporaties, adviesbureaus, overheden)
Geschikt voor studenten van de opleidingen Deze opdracht is vooral geschikt voor een student Economie en Bedrijfskunde, Vastgoed en Makelaardij of Facility Management. Ook is het mogelijk om hier met een groep studenten aan te werken.
Afstudeeropdracht, opdracht managementstage of schakelstudent Afstudeeropdracht van 4 maanden in 4e jaar
De volgende kennis/skills zijn noodzakelijk en/of gewenst - Kennis van krimp, dorpssamenlevingen - Kennis van organisaties, lokale besturen en beheersorganisaties - Kennis van vastgoed en woningcorporaties - Kennis van onderzoeksvaardigheden zoals observatie, interviews, eventueel enquêtes - Kennis en interesse en vaardigheid in cijfers en vastgoedberekeningen
BIJ INTERNE OPDRACHTGEVER Lectoraat
Onderzoekslijn
Onderzoekprogramma
Ruimtelijke Transformatie
Duurzaam Bouwen
Kansen in Krimp
Contactgegevens Contactpersoon: Kim van Dam (voorlopig)/Mieke Oostra Contactgegevens:
[email protected] Website:www.noorderruimte.nl
BIJ EXTERNE OPDRACHTGEVER Contactgegevens Bedrijf: Contactpersoon: Contactgegevens: Website:
Bijlage COMPETENTIENIVEAU AFSTUDEEROPDRACHT BUREAU NOORDERRUIMTE
Aspect Aard van de taak
Aard van de context
Normen voor adequaat handelen Kennis
Eindniveau (specialisatiefase) Complex Ongestructureerd Verbeterd methoden en past normen aan de situatie aan Onbekend Complex Multidisciplinair In de praktijk zelfstandig Toont visie, is innovatief Gebruikt kennis op een toegepast wetenschappelijke manier, draagt bij aan kennisontwikkeling
