Themanummer Communicatie • Zelfstandig wonen dankzij domotica • Een interview in gebarentaal • Praten met paarden • Schijndelse kinderboekenschrijfster opent haar dagboek • Deelnemers Onderdac maken BuurTV-ringen
jaargang , nummer 4, 4e December 2009
“Paarden liegen niet”
• Buurten
December 2009
Loog Toen ik een kind was, bestond de wereld vooral uit monologen. De kapelaan, de schoolmeester, de agent en mijn ouders vertelden mij wat goed en slecht was. Ik luisterde, want tegenspraak was een teken van onbeschoftheid. Maar halverwege de jaren zeventig klonken er steeds meer stemmen in Nederland. De monologen veranderden in dialogen. Dat was wennen. Leidinggevenden, politici en enquêteurs wilden plotseling onze mening horen. Plezierig, maar samenspraak houdt ook een plicht in: nadenken en met kracht van argumenten je standpunt verduidelijken. Dat wil niet altijd vlotten, maar Nederland blijft onverminderd dol op gesprekken. Op Google levert de zoekopdracht ‘dialoog’ 2.600.000 resultaten op en ‘monoloog’ slechts 181.000. Ook Huis & Erf zoekt de dialoog. Elke dag, met iedereen. Van bewoners en gemeentes tot instellingen en verenigingen. Wat we de laatste jaren vooral hebben geleerd, is onze oren spitsen. Dat doen we met overtuiging: een dialoog is voor ons minimaal 51% luisteren en maximaal 49% het woord voeren. Simpel: als wij de steen der wijzen bezaten, zouden we net zo goed een A4’tje met onze standpunten kunnen uitdelen.
3
De voordeur
4
Duim omhoog vo
or Viataal l
rentaa Interview in geba
6
Het Dagboek
7 8
10
11
12
hrijverschap ven over haar sc Netty van Kaatho Alfabet Kortingsbon BLZ niet” “Een paard liegt ege Het Paardrijk Interview in man annen Lidwina Schot in bouwpl es onthuld De nazit: bènksk illiger ans: 53 jaar vrijw Antoon Schuurm n onderdak Onderdac méér da BuurTV-ringen Bezoekers maken willigers gezocht! Gouden sportvrij nummers Achterop + service
ten r u u B n i r e e k Deze
2
Buurten December 2009
Domotica: “We hebben er flink mee zitten spelen.”
Altijd wennen, nieuwe apparatuur. Waarom knippert dat rode lampje? En waar zit de uitknop? Gelukkig heeft domotica voor Anna van Heeswijk (78) en haar man Jos (79) geen geheimen meer. Do-mo-ti-wie?! Domotica oftewel slimme elektronische voorzieningen in huis. Zo kunnen ouderen en chronisch zieken langer zelfstandig blijven wonen. “We zijn er erg blij mee.” Sinds de nazomer woont het echtpaar van Heeswijk in het nieuwe woongebouw aan de Deken Baekershof. Van de 55 appartementen voor senioren zijn er inmiddels 16 opgeleverd. Lekker ruim? Mevrouw van Heeswijk opgewekt: “We hebben hier een hometrainer staan, maar die is eigenlijk niet nodig. Je kunt hier immers kilometers lopen in huis. Echt ruim. Ach, dat houdt ons lekker fit.” Hun appartement is – evenals de andere – uitgerust met domotica en beeldschermcommunicatie. Dankzij
Nog één overpeinzing over monologen en dialogen. Dat ‘loog’ komt van het Griekse ‘logos’, wat woord of gedachte betekent. Maar te vaak hoor ik gesprekken - vooral op straat en op tv - die me herinneren aan de andere betekenis van ‘loog’: bijtende stof. Een van mijn wensen voor 2010: minder bijterigheid in communicatie. Daar wordt onze wereld stukken leefbaarder van.
Buurten is een uitgave van Huis & Erf
die techniek kunnen ze beeldbellen met de buren, hun kinderen en (mantel)zorgers. Andere ‘Willy-Wortelvondsten’ aan de Deken Baekershof zijn de zorgalarmering, de mogelijkheid om de kabelkrant van het Mgr. Bekkershuis te raadplegen, de ‘plasrouteverlichting’ - wat valpartijen voorkomt - en slimme toegangscontrole op de deuren. Haren kammen “Met al die apparatuur hebben we al flink zitten spelen”, glimt mevrouw van Heeswijk. “We hadden het snel onder de knie. Wat scheelt is dat Huis & Erf een modelwoning heeft, waar ze al die techniek demonstreren. Zo waren we goed voorbereid. De handigste techniek? Dat je een van de buren kunt bellen en elkaar tegelijkertijd op een beeldscherm ziet. Of ik dan eerst m’n haren kam? Nee, jôh! Ze weten toch wel hoe ik eruit zie.”
en verschijnt viermaal per jaar.
Redactiecoördinator Gerdie Jans Rat, Huis & Erf Redactie Eric Alink en Marc van Doornewaard Fotografie Wim Roefs, Fotostudio Roefs, Loosbroek Vormgeving Cragt Communicatie & Creatie, Boxtel Huis & Erf Kerkendijk 55 Postbus 19 5480 aa Schijndel www.huisenerf.nl
André Phiferons directeur-bestuurder Huis & Erf
De redactie van ‘Buurten’ hoort graag uw reacties, tips en suggesties. U kunt ze mailen aan
[email protected]
Colofon
Oplage: 5.000 exemplaren
•3
Korting op Alles in één Polis Korting voor klanten van Huis & Erf? Zeker in december laten we die niet varen. Voor wie wil: Rabobank Sint-Oedenrode Schijndel biedt 10% korting op de Alles in één Polis. Met deze polis hebt u voortaan nog maar één verzekeringsbewijs nodig voor al uw verzekeringen. Wat eronder valt? Motorrijtuigen-, inzittenden-, boedel-, wettelijke aansprakelijkheid-,
rechtsbijstand-, caravan/vouwwagenen doorlopende reisverzekering. Bel Rabobank Sint-Oedenrode Schijndel op 073 - 503 77 77 als u interesse of vragen hebt. Extra informatie vindt u ook op www.huisenerf.nl onder mijn woning/huurbetalen/betaalbaar wonen of in de folder die u bij ons kunt afhalen.
Voor de vier zonen van Anne en Jos van Heeswijk is het een geruststellende gedachte dat hun ouders over slimme zorgvoorzieningen beschikken. “De jongens wonen al lang niet meer thuis. Maar het idee dat we hier veilig zitten, spreekt hun erg aan. Kijk: nou zijn we nog redelijk gezond, al heb ik longemfyseem en mijn man hartklachten. Maar stel dat we ooit slecht ter been raken, dan kunnen we ons hier toch nog redden.”
Slimme Zorg Van gloeilampenfabriekje in 1891 tot eigentijdse ICT: Brabant is sterk in technologische vondsten. Dat is ook nodig, want de vergrijzing van Brabant - in 2010 is 15,2% van haar inwoners 65 jaar of ouder is sterker dan elders in Nederland. Dankzij ICT kunnen ouderen en chronisch zieke Brabanders langer thuis blijven wonen. Om die reden is de provincie Brabant het project Slimme Zorg gestart. Deken Baekershof is een van elf verkozen investeringsprojecten. Op 26 november 2009 vond in het Provinciehuis in Den Bosch de aftrap van Slimme Zorg plaats, waarbij een film over domotica in de Deken Baekerhof werd vertoond. André Phiferons gaf hierbij uitleg. De grondtoon in zijn verhaal: domotica past uitstekend in de visie van Huis & Erf dat wonen persoonlijk is. De hulpmiddelen zorgen er immers voor dat mensen naar eigen keuze zo zelfstandig mogelijk kunnen blijven wonen. De film is te bekijken via www.brabant.nl/slimmezorg.
4
• Buurten
Buurten December 2009
December 2009
Doven/gebaren taal Viataal
Duim omhoog voor Viataal Hints, mime, uitbeelden: gebarenspelletjes zijn vaak hilarisch vermaak tijdens donkere decemberavonden voor horenden. Maar voor slechthorenden en doven vormen gebaren dikwijls de primaire ‘spreektaal’, waarbij mimiek en beweging onmisbaar zijn om duidelijk en gericht te kunnen communiceren. Een gesprek op Viataal in Sint-Michielgestel - het vroegere Doveninstituut - met pedagogisch medewerkster Diana Withagen en tolk gebarentaal Marleen Versteeg.
Veel vlotter dan bij ons destijds juist omdat ze nog zo jong zijn.” Van Dale
“Als baby reageerde ik amper op mijn omgeving en huilde veel. Mijn ouders spraken wel tegen mij, maar ik verstond ze niet en zei niets terug. Pas op m’n derde werd vastgesteld dat ik slechthorend was. Ik kreeg gehoorapparatuur en ging naar een slechthorendenschool. Daar heb ik leren communiceren.” Diana is (inmiddels volledig) doof en vertelt haar verhaal in gebarentaal; Marleen vertaalt dit naar gesproken Nederlands en andersom. Een driegesprek, dat na een paar minuten gewenning al snel vanzelfsprekend wordt.
Stiekem gebaren Diana begeleidt dove kinderen en hun ouders bij Viataal; ooit was ze hier zelf leerling. “Vroeger was gebarentaal op alle instituten verboden; daarmee zonderde je je af van de horende maatschappij, vond men toen. Wij moesten leren spreken als ‘normale’ mensen, maar dat was heel moeilijk: we hoorden immers niet wat we zeiden en konden met name emoties heel slecht uiten in gesproken taal. Stiekem gebaarden we onderling wel, maar als dat werd gezien kreeg je straf.”
Halverwege jaren 80 werd duidelijk dat die gedwongen ‘orale taalmethode’ eerder tot achterstand dan tot vooruitgang leidde, jaren later stapte ook het Gestelse Doveninstituut over op gebarentaal. Diana: “Door contact met andere doven die al wel gebarentaal gebruikten, kenden we natuurlijk al veel gebaren. En als je geen gebaar wist, verzon je er zelf een. Toch bleek toen al snel dat we een grote taalachterstand hadden opgelopen. Ik werk nu met dove peuters tot 3 jaar. Je ziet dat de gebarentaal bij die kinderen, zo klein als ze zijn, zich ontzettend snel ontwikkelt.
In Nederland wordt inmiddels één universele gebarentaal gebruikt: Nederlandse Gebaren Taal (NGT), een eigen beeldtaal met gebaren die iconisch zijn (ze laten zien hoe iets werkt of eruit ziet) en arbitrair (ze laat niet zien hoe iets werkt of eruit ziet). Ook is er een eigen grammatica: de gesproken zin ‘De pop zit op de kast’ wordt bijvoorbeeld ‘Kast pop op’. Marleen: “Vroeger bedacht iedere gemeenschap of regio een eigen systeem, nu hebben heel veel landen een algemene gebarentaal. Die is dus niet gekoppeld aan spreektaal: in België gebruiken ze weer andere
symbolen dan hier.” Dit jaar verscheen het eerste Van Dale NGT woordenboek. “Heel mooi. Maar ook heel beperkt: ruim 3000 gebaren. Er zijn nog lang niet voor alle woorden gebaren, maar dagelijks komen er nieuwe bij. Ondertussen gebruiken we vingerspelling voor namen of moeilijke woorden waar nog geen gebaar voor bestaat. Dat is een handalfabet met voor iedere letter een eigen gebaar.” Vertrouwelijk vertalen Marleen wordt bij de meest uiteenlopende gesprekken gevraagd te tolken. “Leuk als je nieuwsgierig bent. Maar soms ook best moeilijk. Omdat je je niet mag bemoeien met het gesprek terwijl je misschien wel
kunt helpen. Maar ook omdat je soms tolkt voor mensen die een gebarentaalachterstand hebben. Dan moet je een ander symbool of gebaar bedenken. Zonder de inhoud aan te passen, ik mag er natuurlijk niet van alles bij gaan verzinnen.” Is het voor Diana niet vervelend of vreemd om ook in vertrouwelijke gesprekken alles te moeten delen met de tolk? “Ik vind het gewoon nodig! Ik ben nu eenmaal doof, daar verander ik niks meer aan en dus moet ik de omstandigheden aanpassen. Met de hulp van een tolk kan ik een gesprek helemaal volgen en voorkom je spraakverwarring. Ik wil kunnen communiceren als ieder ander. En dat kan zo.”
•5
6
• Buurten
Buurten December 2009
December 2009
Het dagboek van Netty van Kaathoven
Kortingsactie
VV
3 tijdschriften halen
Het dagboek Dagboeken zijn strikt vertrouwelijk. Maar voor de lezers van ‘Buurten’ gaan ze af en toe open. In deze aflevering beschrijft kinderboekenschrijfster Netty van Kaathoven uit Schijndel hoe meeslepend haar beroep is.
oven
aath K n a v y
Nett
Maandag
uitstelgedrag. daag betrap ik mezelf op van ar Ma g. da rijf sch g da Maan men. Om goed on zit zwaar in de proble rso pe ofd ho jn mi : zo zit Dat ofdpersoon. ijd erg inleven in mijn ho alt me ik et mo , en rijv te sch moet ik me in zijn weinig zin in, want dan g aa nd va ik b he ar da En p, het boek moet af. iet verplaatsen. Hup, hu rdr ve n zij en p oo nh wa rna weer een l neem ik me voor om hie We el. uz tre ge en ge s Du rijven. vrolijk boek te gaan sch
Dinsdag
bers leg ik uit hoe ve en slechthorende pu do de n Aa l. taa Via ar Na ne met een ken. Opeens ben ik dege ma en nn ku n hte dic ge ze aar en met hun l spreken ze druk met elk taa ren ba ge In p. ica nd ha at. Toch kan ik t weten waar het over ga nie u zo ik en – n nte ce do gedichten ‘praten’. t de jongeren over mijn me n rde de n va lp hu t me benieuwd hoe het aan de slag. Ik ben heel f zel ze an ga ns lge rvo Ve n terwijl ze geen geschreven taal te werke t me om n ke luk zal n he en kunnen horen. rijmklanken en klemton
Woensdag Door het internet is schrijven tege nwoordig geen eenzaam beroep mee r. De hele week door komen er mailtjes van kinderen via mijn website of via Hyves. Vandaag schrijft Chantal: “Lieve mevrou van Kaatsheuvel. Ik doe mijn boekprestatie over ‘Pas op, Tirz a’. Dat vond ik een vet mooi boek. Ik krijg eksttra punten als ik een biografie van u erbij zet. Kunt u er even een voo r mij sgrijven en dat ik die erbijdoe?” Ik antwoord haar dat ze me vragen mag stellen, maar dat ze de biografie volgens mij toch echt zelf moet schrijven van haar juf. Binnen tien minuten komt er antwoord: “Ja, da lukt natuurlijk niet meer, want ik moet het morgen inleevren en ik wil ook nog naar paardrijden nu.”
Donderdag Vandaag corrigeer ik huiswerk. Dat is ingeleverd door de mensen die bij mij een cursus ‘kinderboeken schrijve n’ volgen. ’s Avonds bespreken we het. Enthousiast gaan de cursisten na mijn aanwijzingen nonsensgedichten maken. We liggen in een deuk om de gekke vondsten die ze hebben.
Vrijdag Via de mail stuurt een van mijn uitgever s de tekeningen van mijn nieuwe boe k ‘Waar is thuis?’ Het boek speelt zich in Turkije af en de tekeningen zijn fabeltastisch mooi geworden. Ik vraa g aan de uitgever of de bananenbomen een paar keer vervangen kunnen worden door palmen en oleanders en dan is het helemaal oké! In januari komt het uit. We zijn er nu al trots op.
Zaterdag
2 betalen
BLZ Alfabet
Viva of Revue? Quest of Vrij Nederland?
Geen afspraken buiten de deur vandaag, en het regent, dus ik ga wee r achter de computer. De honden knorren tevreden aan mijn voeten. Eerst een proefdruk bekijken van een prentenboek dat in maart verschij nt. Het ziet er goed uit, ik corrigeer nog een paar kleine dingen. Daarna verd er aan het boek dat bijna af is. Er wac ht alweer een ander boek waarvan een uitgever over drie maanden de teks t wil hebben. Opschieten dus.
Story of VT Wonen? Flair of Libelle?
Zondag
van BLZ Alfabet duurt tot 1 maart 2010.
Tijdens een lange boswandeling met een vriendin en de honden bespree k ik de plannen voor mijn nieuwe boe k. Ze geeft mij goede tips en langzaam groeit het verhaal in mijn hoofd. Ook als ik vrij ben, spoken de verhalen door om snel een plekje te krijgen in een van mijn boeken.
Lastig kiezen! Zeker in december, als bed en bank lokken om lekker languit te lezen. Gelukkig biedt BLZ Alfabet aan de Markt in Schijndel uitkomst. U kiest drie tijdschriften en hoeft er na inlevering van de kortingsbon maar twee te betalen. Mocht u deze maand louter tijd hebben voor het lezen van sinterklaasrijmen, kerstrecepten of handleidingen op vuurwerkpakketten? Geen nood: de tijdschriftenactie
•7
8
• Buurten
Buurten December 2009
December 2009
Wie een paard hoort praten, hoeft niet verontrust de crisisdienst te bellen. Al in de jaren zestig bewees het Amerikaanse tv-paard Mister Ed dat viervoeters kunnen spreken. Ook Jolly Jumper, de knol van stripheld Lucky Luke, kletst heel wat af. Op bezoek bij Anneke Hoenderdos (28) van Manege Het Paardrijk in Berlicum. “Als jij een overspannen of te dominante manager bent, zal een paard je dat vertellen.” Een maandagochtend aan Koesteeg 39. Grijze lucht, kale bomen en motregen. Maar in de ogen van Anneke is het onafgebroken lente: “Ik ben erg blij met mijn werk. Je kunt het een roeping noemen.” Ze vertelt haar levensverhaal in gestrekte draf. Als kind raakte ze in de ban van paarden. Op haar zestiende verhuisde ze van Mierlo naar Gemonde. Een jaar later volgde ze in Friesland een cursus ‘Communiceren met paarden’. “Veel fokkers zien paarden als handelswaar”, ondervond Anneke. “De zweep is de baas. Doodzonde, want als je een paard als individu erkent, kan samenwerking ontstaan.” Telepathie
“Paarden liegen niet”
In 2001 kon ze die wijsheid in de praktijk toepassen. Anneke kreeg een mishandeld en kopschuw paard cadeau. Elke dag zat ze bij het paard in de Gemondse wei. “Na drie weken kwam Mistery uit mijn hand eten. Kort daarop duldde ze een halster en liet ze zich borstelen.” Het geheim van de smid? Communicatie. Nuchter: “Via lichaamstaal en telepathie kan ik met paarden spreken. Zo kan ik zonder gesproken commando’s een paard vragen of het wil stoppen met lopen. Dat klinkt misschien zweverig, maar ik sta met twee benen op de grond.” Gewetensvraag: praat ze liever met paarden dan met mensen? Lachend: “Met paarden. Die liegen niet en begrijpen je nooit verkeerd.” Spiegel In Zutphen volgde Anneke een tweejarige opleiding voor pedagogisch begeleider met paarden. Daar leerde
ze hoe viervoeters een spiegel van lichaam en geest zijn. In gewone knolrapentaal: een paard doet je ná, waardoor het je confronteert met je houding, gedrag en - al dan niet verborgen - verlangens en spanningen. Zo kan een paard jong en oud helpen om angsten en onzekerheden te overwinnen. Een voorbeeld: “We hebben hier kinderen die niet durven te praten. Als ze zwijgend en stokstijf naast een paard staan, zal die dat gedrag nabootsen. Oftewel: wil het kind dat het paard gaat lopen, dan zal het zelf in beweging moeten komen. Maar het omgekeerde geldt ook. Kinderen met ADHD ontdekken dat een paard minder onrustig wordt als ze zelf niet zo druk zijn.” Droom “Het kan gek lopen”, erkent Anneke, die afgelopen zomer haar vierjarige studie holistisch kindertherapeute afrondde. Tot 2006 tijd verdiende ze de kost als secretaresse. “Maar mijn droom was een eigen manege. Dit is de perfecte locatie, pal naast recreatiegebied Engelenstede. Dat de financiering is gelukt, heb ik vooral aan mijn ouders te danken. Zij wonen hier in het voorhuis en zijn Theetuin Het Aardrijk begonnen.” Inmiddels volgen zo’n 240 kinderen en volwassenen bij Anneke lessen Paard & Plezier of Paard & Zorg. Die laatste categorie is voor cliënten met een beperking - van autisme tot meervoudige handicap - die hun sociale en/of motorische vaardigheden willen versterken. Ook biedt Paardrijk extra activiteiten zoals een gedichtendag, paardenshows en deelname aan Indoor Brabant.
Depressief paard Tijd voor een rondleiding-in-galop. Achter de fraaie tuin ligt de paddock. Een van de dertig paarden is Kachima. “Ons snelste paard”, glimlacht Anneke. “Maar als je met een tillift een spastisch kind op zijn rug takelt, zet-ie geen stap verkeerd.” Even verderop in de manege vegen medewerkers de stallen schoon. In de boxen van Ivan, Malinca, Lowie en Frits ruikt het naar vers stro - hun bedje is weer opgemaakt. “In ons pension huren zo’n 25 dieren een Appaardement”, legt Anneke uit. “Ze hebben kost, inwoning en huishoudelijke hulp.” Overbodige luxe? Nee, hoor. Paarden lijken op mensen, weet Anneke. “Ze hebben een eigen persoonlijkheid en hun ‘buien’. Een paard kan ook depressief zijn of iemand missen.” Of ze een ziek paard kan genezen? Voor gecompliceerde zaken - drachtigheid, gebitsproblemen of een röntgenfoto van een peesontsteking - schakelt Anneke de dierenarts in. Voor huis-, tuin- en keukenkwalen past ze zelf acupressuur, massage of kruidenbehandeling op de paarden toe. Afscheid op het erf. Anneke kijkt met grote voldoening terug op de laatste jaren, benadrukt ze. Maar het mooiste moet nog komen? Hoezo? Zachtjes klopt ze op haar buik: “Ik ben vier maanden zwanger.” Tip voor de speelgoedwinkel in Berlicum: sla extra My First Pony’s in. Vijftig procent kans dat ze over een half jaar als kraamcadeau de deur uit vliegen.
nl
rijk. paard t e h . k www jk.nl Zie oo .hetaardri w en ww
•9
10
• Buurten December 2009
Buurten December 2009
Er zit beweging in Lidwina Lidwina, beschermheilige van de zieken, leefde in Schiedam. In 1394 brak ze haar heup op het ijs, waarna ze 38 jaar bijna volledig verlamd was. Van onbeweeglijkheid heeft bouwplan Lidwina gelukkig geen last. Eind dit jaar begint de uitvoering van de derde fase: een nieuw woongebouw met twee woonlagen en een verdiepte parkeerruimte. Het gaat om 18 zorgwoningen voor cliënten van SVZS en Dichterbij en 35 koopwoningen, waarvan 11 sociale koopwoningen met 10% korting via Koopgarant. Verder telt het complex 16 Te Woon-woningen met de vrijheid van huren of kopen - eveneens via Koopgarant met 10% korting. Belangstelling voor een koopwoning? Neem dan contact op met Ellen Kooymans, Kooymans makelaars, telefoonnummer (073) 549 26 30. Voor een Te-woonwoning kunt u contact opnemen met Leonie Kootkar, klantadviseur Projecten, telefoonnummer (073) 544 06 37.
De nazit: bènkskes onthuld Het valt niet direct op tussen de rode kerstballen. Maar van sommige mailtjes gaan we een tikkie blozen. Zo schrijft Yasmin Verschure uit Wijbosch over de acht buurtbankjes die op 4 november op de Schijndelse Markt in gebruik zijn genomen: “Ze zijn zo mooi dat het haast zonde is om er op te gaan zitten!” Toch doen, vinden we. Want de bankjes zijn er vooral om lekker op te kletsen. Voor iedereen? Ja, van reservebanken houden we niet: in de samenleving die wij nastreven, telt iedereen mee. Dat bewees ook de grote opkomst bij de onthulling van de bènkskes. De Tilburgse breakdancegroep HustleKidz en de Schijndelse rolschaatsclub Alico zorgden voor extra feestelijkheid.
Antoon Schuurmans: 53 jaar vrijwilligerswerk In december is de zon op z’n schraalst. Gelukkig zijn er levensverhalen die verwarmen. Zoals dat van Antoon Schuurmans (68), een rasechte Dungenaar - geboren op de Poeldonk - die al 53 jaar vrijwilligerswerk verricht. Die behulpzaamheid zit in z’n bloed: “Mijn ouders waren heel sociaal. Van de 19 kinderen uit ons gezin zijn er minstens 15 vrijwilliger.” Zelf steekt Antoon zijn handen uit de mouwen voor onder andere Dorpsgoed, het Oranje-comité en de carnavaleske Krabberdonkse Koepel. Maar zijn hart klopt vooral voor Harmonie Wilhelmina. Antoon, die zelf saxofoon speelt: “Het plezierigste vind ik het werk met en tussen de jeugd. Dat houdt me jong. Zo ben ik ook 35 jaar vrijwilliger geweest bij de voetbalclub, waar ik in 1953 als leider van een jeugdelftal begon.” Voor de harmonie geeft Antoon theorielessen aan de jeugdleden. Verder is hij hun coördinator in contacten met muziekschool MIK. “Wat me zo aantrekt in de jeugd? Zij hebben de toekomst, wij niet meer. Ze verdienen het om zo goed mogelijk op weg geholpen te worden.” Ooit was hij loodgieter. Nu zorgt hij ervoor dat het ‘dak van de samenleving’ niet lekt. Want geen dorp of stad kan zonder vrijwilligers. In die wetenschap werd Antoon in 2006 onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Laatste mijlpaal: een nominatie voor de Gouden Kei 2009 van Huis & Erf. Trots? “Ja, maar ik ben vooral al die mensen dankbaar die me de kans hebben gegeven om dit mooie vrijwilligerswerk te doen.”
Onderdac
Voor mensen die het nodig hebben
Dinsdagavond, schemerdonker. In de voormalige kleuterschool aan de Pompstraat in Schijndel brandt licht. Er heerst drukte in de doorgebroken klaslokalen, er is koffie en er wacht een enorme taart met de tekst ‘Bedankt!’ Welkom bij Onderdac, het Dag Activiteiten Centrum voor mensen met een psychiatrische beperking. Of, zoals bezoeker Jos zegt: “De ontmoetingsplek voor mensen die het nodig hebben.” Zeven bezoekers wrijven verwoed zilverpoets op sierlijke, zwarte beeldjes. Aan een andere tafel beplakt een groepje dames kerstkaarten met theelabeltjes - ondertussen uitbundig kletsend over de winkeldrukte vlak voor Sinterklaas. Naast hen zit een man geconcentreerd over de krant gebogen, zijn buurman staart glimlachend voor zich uit. De buitendeur zwaait om de paar minuten piepend open; binnenkomers worden luidkeels onthaald. De opgewreven, zwarte beeldjes zijn de BuurTV-ringen. Ze zijn op vrijdag 27 november uitgereikt tijdens de feestelijke première van BuurTV aan de deelnemers van de meest pakkende items. De Onderdacbezoekers waren hierbij ook van de partij. “De deelnemers zijn hier iedere dinsdagavond creatief bezig. Ze schilderen, tekenen, werken met papier. Meestal voor zichzelf. Dit is eigenlijk de eerste keer dat we beeldjes in opdracht maken. Echt heel leuk.” vertelt Annemarie Hofhuis. Ze werkt als activiteiten-
begeleidster bij Onderdac. “We zijn vijf dagen per week open, er wordt hier gekookt, ik geef naailes en soms organiseren we uitstapjes. Alles laagdrempelig, voor mensen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Omdat ze een psychiatrisch verleden hebben, of omdat ze vereenzamen. Voor heel veel mensen is Onderdac echt een redding. Hier ontspannen ze, leren ze elkaar kennen en ontstaan vriendschappen. Als dit er niet was, zouden er velen de hele dag alleen thuis zitten.” Signaleren Onderdac bestaat bijna vijftien jaar. Annemarie: “Vroeger was het echt een ontmoetingscentrum, werd er vooral koffie gedronken. Op gegeven moment moesten we van de subsidiegevers activiteiten gaan organiseren en dat heeft heel goed uitgepakt: er is veel animo. Een grote groep bezoekers komt hier al heel lang en er melden zich steeds weer nieuwe, jonge mensen aan. Op
eigen initiatief.” Want dat misverstand hoort Annemarie nog wel eens: dat deelnemers ‘gestuurd’ worden. “Iedereen komt hier uit eigen beweging. Natuurlijk worden sommigen op Onderdac geattendeerd door hun psychiater of hulpverlener, maar het blijf vrijwillig. Anderzijds hebben wij als begeleiders ook een signalerende functie. Als mensen afzakken of zich slecht verzorgen, neem ik ze apart of zoek contact met de behandelaar. En soms belt zo’n behandelaar mij: goh, die meneer vereenzaamt heel erg, kun je hem niet eens uitnodigen? Dat doen we dan ook. Want het is precies zoals Jos zegt: Onderdac is de ontmoetingsplek voor mensen die het nodig hebben.”
Gouden sportvrijwilligers gezocht Sport is de belangrijkste bijzaak in het leven, luidt een bekende uitspraak van sportverslaggever Kees Jansma. Feit is dat bijna tweederde van de Nederlanders een sport of fitness beoefent. Goede zaak? Ja. Zelfs denksporten zijn gezond - van een spannend potje schaken of dammen
ga je flink ijsberen. Wie nog minder stilzitten, zijn de vrijwilligers van sportverenigingen. Dankzij hun inzet kunnen anderen scoren. Genoeg reden voor Huis & Erf om ze in het zonnetje te zetten! Tot 1 februari 2010 kunnen sportverenigingen hun gouden vrijwilliger melden via
[email protected]. Voor informatie of het doorgeven van namen kunt u ook contact opnemen met Marlieke Hikspoor op (073) 544 06 41. In februari 2010 zetten medewerkers van Huis & Erf deze mensen een dag in het zonnetje.
• 11
12
• Buurten
December 2009
Tegelwijsheid
Achterop Klessebessen in het bos
“Goede communicatie is net zo stimulerend als zwarte koffie - en net zo moeilijk om erna in slaap te vallen.” Anne Morrow Lindbergh, schrijfster en echtgenote van vliegenier Charles Lindbergh
Luisteren naar de psychofoon Communiceren met de doden? Aanhangers van het spiritisme geloven er heilig in. Een van hen is de Zweedse filmproducent en schilder Friedrich Jurgenson, die in 1959 opnamen van vogelgeluiden uit zijn tuin afspeelde. Tot zijn verbijstering hoorde hij op de band de stem van zijn overleden moeder. Parapsychologen en ingenieurs bogen zich over dit wonderlijke fenomeen en ontwikkelden de psychofoon: een speciale breedbandontvanger. Dat apparaat is afgestemd op bepaalde radiofrequenties, waarop geesten hun boodschappen zouden doorgeven. Nog altijd zijn spiritisten enthousiast in de weer met de psychofoon. Naar eigen zeggen zouden ze al gesproken hebben met beruchte historische figuren als Hitler en Stalin. Zo, en nu een kop sterk koffie.
Lichaamstaal Kletskop of babbelkous? Hoe breedsprakig je ook bent, de meeste emoties spreek je niet uit, maar ‘zeg’ je met je lijf. Een Amerikaanse psycholoog onderzocht dat in de jaren zestig: gemiddeld 55% van de menselijke communicatie bestaat uit lichaamstaal, 38% wordt bepaald door de stemklank en slechts 7% door middel van woorden. Hoewel je hoofdzakelijk onbewust lichaamstaal ‘spreekt’, kun je het wel in je eigen voordeel gebruiken. Een voorbeeld: als je met rechte rug zit bij een sollicitatiegesprek, wek je sterk de indruk geïnteresseerd te zijn.
Servicenummers Bezoekadres Huis & Erf Kerkendijk 55, Schijndel Postadres Postbus 19, 5480 AA Schijndel Telefoon (073) 544 06 06 Fax (073) 544 06 08 E-mail
[email protected] Internet www.huisenerf.nl
Openingstijden Maandag t/m vrijdag: 8.15 tot 17.00 uur Klanteninformatie Voor al uw vragen kunt u tijdens openingstijden bellen naar: (073) 544 06 06.
Dennen zijn chagrijnen, esdoorns vaak verlegen. Met een olm kun je lachen en een appelboom is doorlopend verliefd. Goed om deze wijsheden uit de Keltische boomhoroscoop in de gaten te houden als je een gesprek met een boom aanknoopt. Want ‘bomen’ in het bos kan iedereen. Of zoals prinses Irene stelt: “Wie kan leren lezen en schrijven, kan ook leren communiceren met bomen.” Verwacht geen geroezemoes in het woud: een onderonsje met een boom verloopt niet in klanken maar door uitwisseling van energie. Die wordt opgepikt door je rechterhersenhelft, waar het gevoel huist. Kortom: de luisteraar ‘hoort’ geen woorden maar ‘voelt’ beelden. Bomen zijn trouwens groepswezens. Wanneer je tegen één boom praat, praat je eigenlijk tegen alle bomen in de omgeving. Pas dus op voor achterk(l)ap.
Ga roken! Batterij van je mobiel leeg? Sms-tegoed op? Ga roken! Al in de verre oudheid gebruikten ze rooksignalen om over grote afstanden te communiceren. Wie een vuur met een deken bedekt en die vervolgens snel verwijdert, kan ‘rooktaal’ maken. Zo waarschuwden de Apacheindianen elkaar voor vijanden. De Yahgans op Vuurland gebruikten rooktaal om hun verre buren uit te nodigen voor het slachten van aangespoelde walvissen. Ook in Europa wordt ‘gerookt’: na de keuze voor een nieuwe paus dwarrelt er witte rook uit de schoorsteen van de Sixtijnse kapel in Vaticaanstad.
Communicerende vaten Zegt het ene fust tegen het andere… Nee: de wet van de communicerende vaten zegt niets over dronkemanspraat, maar is een natuurkundig wet. Die stelt dat vloeistof in twee met elkaar verbonden vaten in beide vaten altijd even hoog zal staan. Communiceren betekent hier uitwisselen. Dat dat soms vlotter gaat met een glaasje bier of wijn, is weer een ander verhaal.
Klachtenadviescommissie Wie niet tot een oplossing van een probleem komt, kan de hulp inroepen van de regionale onafhankelijke Klachtenadviescommissie. Schrijf naar: Klachtenadviescommissie Huis & Erf Postbus 153, 5480 AD Schijndel
Kijk voor meer informatie op www.huisenerf.nl. Informatie over projecten en regelingen zijn ook verkrijgbaar op het kantoor aan de Kerkendijk 55 in Schijndel.
