Casus Noord Kennemerland Kleinschalig wonen met Domotica

Casus Noord Kennemerland “Kleinschalig wonen met Domotica” Mede mogelijk gemaakt door een stimuleringsbijdrage vanuit het ministerie van VWS; het vervolgtraject draait deels op een ZIPC.

dr. Hub Hamers Lectoraat Management van Zorg en Dienstverlening Hub Hamers, 23 juni 2011

De situatie Demografie: l l l

l l l l

(dubbele) vergrijzing, ontgroening, verkleuring & krimp langer gezond leven (compressie van morbiditeit?) of juist langer ongezond? sociaal economische verschillen zichtbaar in gezondheid, hulpzoekgedrag en levensverwachting sociaal cultureel: opleidingsniveau, individualisering, etc. afnemend effect van preventiestrategieën aan onderkant van de samenleving veranderende vraag en daarmee “de cliënt centraal” arbeidsmarkt

Techniek: l

bouw, domotica, e-health en zorg op afstand, zorgtechnologie, preventie (sociale media, e.d.)

Wet & regelgeving, politiek e.d.: l l l l

Financiële schaarste bij een toenemende vraag; Terugtredende (landelijke) overheid, hoewel … Roep om kwaliteit, veiligheid, transparantie & toezicht en verantwoording; Veelal in een (quasi, gereguleerde) marktbenadering. Hub Hamers, 23 juni 2011

Consequenties Schaarste (financiën, menskracht, etc.), dus ‘meer met minder’: l l l

productiviteit/efficiency inzet technologie, domotica, etc. portfoliobenadering, instellingen/professionals moeten keuzes maken die de overheid die niet maakt c.q. niet kan maken.

Schaalvergroting (?), maar ook kleinschalig in uitvoering; Een (quasi) markt, met zijn dubbelzinnige sturingsmechanismen; Hoogopgeleide professionals in een schaarse arbeidsmarkt: l

Het binden van deze professionals is dé succesfactor

Vraag centraal, zo mogelijk thuis, kwaliteit van leven, etc.: l l l l

bij een toenemende vraag strategieën ontwikkelen om “vraag” elders/anders op te vangen terugdringing iatrogene effecten bevorderen van de persoonlijke levenssfeer Hub Hamers, 23 juni 2011

Eerste conclusies Conclusies voor zorg & dienstverlening: l l

Verandering & verantwoording zijn constant aan de orde; Focus op (dreigend) kwetsbare mensen (“grootafnemers”);

De noodzaak: l l

Meer met minder te leveren, ook beter en anders Verandering en innovatie

De vragen zijn: l l l

l

Welke innovaties werken daadwerkelijk én zijn grootschalig uit te rollen? Hoe te veranderen, hoe te innoveren? Hoe professionals daarin ‘mee te nemen’, welke zijn werkzame ‘change interventions’? Hoe houden we onze professionals betrokken en waarlijk verantwoordelijk, gepassioneerd?

Dus: l l

Wat werkt? En vooral Hoe efficiënt / doeltreffend dat ‘wat werkt’ breed in te voeren? Hub Hamers, 23 juni 2011

Noord Kennemerland specifiek l

Ca. 270.000 inwoners, maar deels verstedelijkt: – – – – –

Loopt qua (dubbele) vergrijzing & ontgroening voorop; Relatief dun bevolkt; Veel kleine kernen; Matige infrastructuur / OV; en Grote reisafstanden.

l

Nu al: vooral tekorten op PG aanbod

l

Voorzien (2020): geen (intramurale) uitbreiding (Zorgkantoor)

l

Huidig zorgaanbod redelijk ‘versplinterd’, o.a.: – – –

Kleine aanbieders: Ø Eckmunde, De Pieter Raat Stichting Middelgrote aanbieders: Ø Zorgcirkel, MagentaZorg Groot/specialistische aanbieders: Ø Evean NHN, GGz NHN Hub Hamers, 23 juni 2011

Prille samenwerking in 2008 l

Zorgaanbieders – – – – – –

l

Woningcorporaties – –

l

Kennemer Wonen Woonwaard

Welzijnsorganisatie –

l

Eckmunde De Pieter Raat MagentaZorg De Zorgcirkel GGZ NHN Evean Thuiszorg NHN

De Wering (w.o. Stichting Welzijn Ouderen)

Overig –

Enkele MKB-en

Hub Hamers, 23 juni 2011

Redenen samenwerking l

Perceptie: gedeelde belangen, gedeelde uitdaging

l

Zorgaanbieders: – – – –

l

Woningcorporaties: – –

l

Eigen doelgroep moet door anderen bediend worden Zij op vastgoed, in combi met nieuwe technologie

Welzijn: –

l

Productinnovatie Ketenzorg, ook thuis én in kleinschalige voorzieningen Realiseren van 24 uurs zorg Dit alles: zonder wens veel verder te fuseren!

Nieuwe taken (WMO, etc.)

Groep bestuurders: – –

Intentieverklaring: men vindt elkaar rond gemeenschappelijke insteek Vooralsnog: personele/bestuurlijke continuïteit/stabiliteit Hub Hamers, 23 juni 2011

Voorgeschiedenis Start in 2008, formalisering 2009/2010: – Besef dat aanpak bij fors stijgende zorgvraag anders moet –

Inzetten op (keten)samenwerking tussen regionale (kleine/grote) spelers Ø Ø Ø

Kwaliteit door inzet van elkaars expertise/menskracht Doelmatigheid in het primaire proces Vanwege terugdringing zorgvraagstijging <> zorg thuis

–

Breed in de keten – wonen, welzijn & zorg

–

O.a. domotica als ondersteunende techniek

–

Passend bij wens van de cliënt!

Regionale (keten)samenwerking tussen: – –

8

Thuiszorg, welzijnsorganisatie, woningcorporatie en diverse (intramurale) zorgaanbieders (ouderenzorg en ouderenpsychiatrie) Niet alleen in intramurale setting, maar vooral ook extramuraal! Hub Hamers, 23 juni 2011

Structuur in samenwerking l

Op zoek naar additionele inzet én expertise – – –

l

Platform Wonen met Domotica – –

l

6 zorgaanbieders, 2 corporaties & 1 welzijnsorganisatie Voorzitter Didier Dohmen (MagentaZorg), procesbegeleiding Hub Hamers

Project KWmD – – –

l

Continu ondersteund vanuit Syntens Stimuleringsbijdrage VWS / Syntens KWmD ZIPC voor breder traject WmD

Uitvoering door projectgroep, bestuurlijk onder Platform WmD Penvoerder Lia de Jongh (DPRS), projectleiding Hub Hamers Werkgroepen (procesondersteuning door KplusV, op inhoud door Vilans)

Stuurgroep Kite project (ZIPC) – – –

5 zorgaanbieders (formeel) Voorzitter Ton Dhondt (GGZ NHN), procesbegeleiding Hub Hamers Werkgroep plus Simac Triangle (Hans Brevé & Antoine Bijlmakers) Hub Hamers, 23 juni 2011

De ‘clubs’ vanaf 4e. kwartaal 2009 mede ‘gedragen’ door een stimuleringsbijdrage van het ministerie van VWS

Nadruk op het ontwikkelen van kleinschalige locaties en met KWmD wordt de oorspronkelijke doelstelling versmald! Hub Hamers, 23 juni 2011

Missie Platform Wonen met Domotica 55 plussers met een (dreigende) zorgbehoefte zolang mogelijk en zoveel als maar mogelijk zelfstandig te laten zijn, aansluitend bij de individuele preferentie. –

Cliëntenperspectief, het stimuleren van zelfstandig wonen voor kwetsbare, zorgbehoevende 55 plussers door: Ø Ø

–

Het bevorderen van veiligheid en Het terugdringen van sociaal isolement.

Bedrijfsmatig perspectief: Ø Ø

Productiviteitsverhoging in de zorgorganisaties zelf; en Het versterken van de zelfstandigheid en de mantelzorg, waardoor het beroep op formele zorg wordt teruggedrongen.


Aanpak Platform Wonen met Domotica: – –

Borging brede missie; en Continuering & coördinatie diverse activiteiten.

Projectgroep KWmD (de grote groep initiatiefnemers): – – –

Werkgroepen PvE, op inhoud, concrete programma’s; Twee typen locaties: beschutting (I) & bescherming (II); Ondersteund mede vanuit Vilans.

Project KITE / ZIPC (initiatief van 5 zorgaanbieders) gericht op: – – –

een (diensten)portfolio via een open, uniforme infrastructuur; maximaal vraaggericht en een efficiënte inzet van middelen/menskracht; Met inzet van initiatiefnemers, Simac Triangle en penvoerder Smart Homes.


Kader l

Inzet op: – – –

Kleinschaligheid; Domotica, ook thuis; en Ketensamenwerking (wonen, welzijn & zorg)

Klantoriëntatie in de keten! l

Diverse (nieuwe & bestaande) initiatieven, zoals: – – – – –

Kleinschalig (zorg)wonen met domotica; Wonen met domotica, het Kite-project; Transferpunt MCA; Case manager dementiezorg en Bed op recept.

Gericht op: l

Verticale/deels horizontale (keten)integratie tussen zelfstandige aanbieders.


Projecten structuur l

KWmD: Kleinschalig Wonen met Domotica (subsidie VWS, Syntens, ZonMw) –

l

Over….

Kite (subsidie ZIPC VWS) –

Over….

KWmD: Domotica

intramuraal bestaande bouw: De Karveel

Kite: Keten / domotica thuis

extramuraal

nieuwbouw: Hugo-Oord


(Half)fabricaten l

Maatschappelijke business case KWmD

l

Verschillende programma’s (PvE) en business cases –

KWmD t.b.v. offertefase ‘systems integrator’ Ø

Bestaande bouw Ø Nieuwbouw Ø Voorbeeldprojecten l

Raamwerk PvE & business case ‘domotica thuis’ Ø

l

Als input voor Kite

Kite project, fabricaten i.o., waaronder: Ø

Dienstenportfolio Ø Dienstenregisseur Ø (Financial) shared service center Hub Hamers, 23 juni 2011

Start Kleinschalig Wonen met Domotica •

Medio 2009, als landelijk initiatief vanuit VWS

•

Inzet op kleinschalige woonvoorzieningen

•

Als alternatief voor de gebruikelijke verpleeghuiszorg

•

Sterk vanuit de politiek bevorderd

•

Opzet van een reeks regionale initiatieven

•

Voorbeeld projecten / innovatie

•

Laten zien dat het kan ‘kleinschaligheid’

•

In de combi van kleinschaligheid & domotica

•

Op basis van een maatschappelijke Business Case

•

Nadruk op het cliëntenperspectief

•

Eind 2009 / begin 2010 nadruk op opstellen van mBC


Kleinschalig Wonen met Domotica NK Het realiseren van een reeks (6 à 8) locaties KWmD, met ketensamenwerking gedragen door de functie van dienstenregisseur, leidend tot: Ø

Betere zorg;

Ø

Productiviteitsverhoging; en

Ø

Het meer benutten van vormen van mantelzorg & welzijnsaanbod.

Als antwoord op de dubbele vergrijzing: Ø

Beter: Hogere kwaliteit, passend bij vraag, kwaliteit van leven.

Ø

Meer: Vanwege toenemende zorgvraag.

Ø

Met minder mensen: Schaarste aan financiën & aan menskracht.


Marktbepaling l

l

l

Onderzoek door Huijsman & Hamers –

In opdracht van Geriant

–

Mede vanwege opstelling Zorgkantoor

–

Voor geheel Noord Holland Noord (dus inclusief Noord Kennemerland)

–

Gericht op dementie (2020 en verder)

Preferent dementiescenario –

Aantal mensen met dementie

–

Combineren met o.a. STAGG (en vervolgen daarop) kengetallen

–

Combineren met preferenties van senioren/hun familie

Markt ketensamenwerking/domotica –

10.000 à 12.000 (zorgbehoevende) mensen, het merendeel thuis

–

800 à 1100 mensen in kleinschalige PG woonvormen


Tabel: Het “preferente dementiescenario” Behoefte / voorkeur Thuissituatie Intensieve 24-uurs zorg, waarvan: – – – –

per 100 70 30

Bovenwijks, in verpleeghuis 3 Kleinschalig, in zorgcentrum 12 Kleinschalig geclusterd, nabij zorgcentrum 12 Kleinschalig, stand-alone 3

Totaal aantal met dementie

100

© Zorg Consult Nederland

De “dementiemarkt” voor domotica betreft in 2007 bijna 3000 mensen (waarvan ruim 800 in kleinschalig wonen) en in 2020 ruim 4000 mensen (waarvan ruim 1100 in kleinschalig wonen). Hub Hamers, 23 juni 2011

Conclusies business case l

l

l

De cliënt: –

Opzet past qua cliëntperspectief bij het merendeel van de doelgroep;

–

Groeiende doelgroep;

–

Kwaliteit van leven en veiligheid wordt bevorderd; en

–

Sociaal isolement wordt minder.

Als organisatorische case: –

Business case: na vijf jaar een positief bedrijfsresultaat; en

–

Mede door inzet van additionele (domotica) middelen.

Als maatschappelijke case: –

Initiatief wordt onderschreven door stakeholders; en

–

Tentatieve beschrijving van baten (in Euro’s) per stakeholder;

–

Maatschappelijk rendement mag verwacht worden.


Stand van zaken l

Kite project in uitvoering

l

KWmD afgerond –

–

Resultaat werkgroep 1: Ø

Inpassing / voortgang per instelling

Ø

Gericht op realisatie van kleinschalige woonvoorzieningen

Resultaat werkgroep 2: Ø

l

Inpassing / voortgang in Kite project

Platform WmD: nu gericht op uitwisseling


Terugblik / geleerde lessen Wat goed ging: l Belang van trekkers met het oog op gezamenlijke R&D l Gedeelde missie & visie l Bestuurlijk draagvlak l Enthousiasme van medewerkers in werk- & projectgroepen l Niet in de techniek duiken, weg blijven bij aanbieders, redeneren van inhoud / vraag. l Tijdig: resultaat boeken en vooral dat delen met elkaar. Wat lastig is: l Inzet moet blijvend bestuurlijk afgedekt worden l Volle agenda’s! Stroperige processen! Gebrek aan tijd en inzet. l Draagvlak vasthouden, wisseling van de wacht! l Veranderend krachtenveld: – – –

Posities Bestuurlijke prioriteitsstelling Instellingsbelang versus regionaal belang Hub Hamers, 23 juni 2011

CV & contactinformatie dr. ing. H.J.F.R. (Hub) Hamers CMC e [email protected] t 06 54780268

Hub Hamers (1949) heeft zich eind 2009 geassocieerd met KplusV; sinds oktober 2011 is hij als Lector (Management van Zorg en Dienstverlening) aan de HAN verbonden. Hij ziet het als zijn opdracht meer rationaliteit in het management van zorg en dienstverlening te brengen (evidence-based management). Na een technische opleiding studeerde hij stads- & organisatiesociologie en promoveerde op een sociaal epidemiologisch onderwerp (voorkomen/spreiding van psychische problematiek en de maatschappelijke functie van de GGZ daarin) aan de Faculteit der Geneeskunde in Maastricht. Sinds begin jaren 90 is hij actief als beleids- en organisatieadviseur in de gezondheidszorg o.a. vanuit Zorg Consult Nederland. Hub Hamers staat organisaties bij hun strategische vragen op te pakken; in een afweging tussen de eigen organisatie, markt- en concurrentieontwikkelingen en het publieke domein. Waar nodig kiest hij voor een interactieve, participatieve aanpak, binnen een topdown geformuleerd kader. Ook is hij in staat om samen met (zorg)professionals concreet vorm en inhoud te geven aan het primaire proces in zijn consequenties van de gemaakte strategische keuzes. Zijn ervaring met het primaire proces naar inhoud en naar organisatiekundige/ bedrijfseconomische principes komt daarbij zeer van pas. Als lid van de orde van organisatieadviseurs (OOA) is Hub Hamers ‘certified management consultant’ (CMC).


Casus Noord Kennemerland Kleinschalig wonen met Domotica

Recommend Documents