Themadag granen 2016 CGO: rassenonderzoek in nieuw perspectief Ton Wouda commercieel manager akkerbouw Limagrain Nederland
Wintertarwe-areaal 2016 in hectare
Gemiddelde tarweopbrengst ton/hectare
Tarwe-oogst 2006 – 2016 in miljoen tonnen
Aantal akkerbouwbedrijven in Nederland
Gemiddeld areaal granen in Nederland (ha)
Oppervlakte graangewassen in ha in Nederland
Cultuur- en gebruikswaardeonderzoek (CGO), wettelijk kader •
EU-richtlijnen
•
Nationale wetgeving, zaaizaad- en plantgoedwet
•
Ministeriële regelingen, Raad voor Plantenrassen
•
Toegang tot de markt voor rassen van landbouwgewassen na 2 jaar CGO en registratie-onderzoek op onderscheidbaarheid, homogeniteit en bestendigheid (OHB)
•
Resultaten voldoen aan de minimum eisen, dan opname van het ras op de nationale lijst en op EU-lijst
Doel van het rassenonderzoek •
Waarde van een ras voor de teler, waarde voor de verwerker en de consument
•
Stimulans: verbetering van rassen
•
Selectie: de beste rassen komen naar voren
•
Publiciteit: persberichten over de resultaten van onafhankelijk onderzoek
•
Registreren: nationale lijst en EU-lijst
Uitvoering van het CGO •
Veldproeven onder praktijkcondities
•
Gelijke omstandigheden voor alle rassen
•
Proeven op meerdere locaties, interactie ras - plaats
•
Meerdere jaren, interactie ras - jaar
•
Selectie in jaar 1 en jaar 2, de beste rassen gaan naar het 3e jaar met het oog op aanbeveling
Nationale lijst in Nederland (1) •
ZBO: Raad voor Plantenrassen (RVP), 3 afdelingen: landbouw, tuinbouw en bosbouw
•
CGO-protocol per soort: grootte veldjes, aantal herhalingen, behandelingen, …
•
Duur: 2 jaar voor landbouwgewassen
•
Coördinatie: NAK Tuinbouw
•
Proefinstituten: PPO Granen
•
Proefvelden: Proefboerderijen en op veredelingsbedrijven
Nationale lijst in Nederland (2) •
EU-richtlijn 2002/53/EG: een nieuw ras moet een verbetering zijn t.o.v. de rassen die al op de lijst staan.
•
Kenmerken die onderzocht moeten worden: 1. opbrengst 2. gevoeligheid voor schadelijke organismen 3. gevoeligheid voor fysische factoren 4. eigenschappen kwaliteit
Nationale lijst in Nederland (3) RVP: 3 categorieën van eigenschappen: 1.
Eigenschappen met een algemeen belang, en risico’s voor het totaal van de teelt en voor het milieu
2.
Eigenschappen van belang voor de individuele landbouwer
3.
Consumentenbelang
Aanbevelende Rassenlijst, organisatie •
Initiatief ligt bij het bedrijfsleven
•
Nationale lijst en Aanbevelende lijst; het onderzoek is geïntegreerd
•
Stichting CSAR, Plantum en BO Akkerbouw die protocollen opstellen
•
Financieringsafspraken per gewas(groep):
− Granen: kwekers (100%)
Aanbevelende Rassenlijst: publicatie van gegevens •
Persbericht zodra resultaten van een gewas goedgekeurd zijn, zie www.rassenlijst.info
•
Rassenberichten onderzoeksinstellingen
•
2 boekjes (veehouderij en akkerbouw), verschijnen in januari, uitgever Reed Business
•
Artikelen in vakbladen
•
Advertenties, brochures en websites
Opmerkingen CGO voor 1997 t/m na 2014 • Voor 1997 alle proeven in 3 herhalingen, daarna alle proeven in 2 herhalingen • Voor 1997 ook wintergerst, haver, rogge en triticale • 1997 t/m 2013 in sommige jaren rogge en triticale • Sinds 2014 geen graangewassen naast wintertarwe, zomergerst en zomertarwe • T/m 2013 voorbeproeving bij wintertarwe: −
opbrengstproef zonder ziektebestrijding
−
meeldauwproef
−
fusariumproef
−
kwekers zelf minimaal 2 proeven
Wie financiert het CGO-onderzoek •
Voor 1991 100% door de overheid
•
Van 1991 tot 1997 50% door de overheid en 50% door het Productschap
•
Van 1997 tot en met 2013 48% door het Productschap en 52% door de
kwekers •
Sinds 2014 100% door de kwekers
Wintertarwe in ha
29570
5318 1903
7581
13396 807
376
5507
11973
1034 28884 6663
Aantal opbrengstproefvelden met en zonder ziektebestrijding bij wintertarwe
zonder F
2 3 2 2 2
2 2 2 2 2
2 2 2 2 2
zonder F
met F
2 3 3 2 2
Sinds 2014
met F
zonder F
Noordelijke zeeklei Centrale Zeeklei Zuidwestelijke Zeeklei Rivierklei/löss Zand- en dalgrond
1997 t/m 2013
met F
Voor 1997
2 2 2
1 1 1
Zomertarwe in ha 3096 1659 3220 1651
2541
1323
95
781 795
1456 2912 393
Aantal opbrengstproefvelden met en zonder ziektebestrijding bij zomertarwe
Voor 1997
zonder F
met F
zonder F
met F
zonder F
Sinds 2014
met F Noordelijke zeeklei Centrale Zeeklei Zuidwestelijke Zeeklei Rivierklei/löss Zand- en dalgrond
1997 t/m 2013
1 3 1
1 2 1
1 1 1
1 1 1
1 1
1 1
2
2
1
1
1
Zomergerst in ha 5412 926 7758 807
732 103
1118
1100
305
935
1500 1360
Aantal opbrengstproefvelden met en zonder ziektebestrijding bij zomergerst
met F
2 2 2 1 2
Sinds 2014
zonder F
zonder F
2 2 2 1 2
1 1 1
1 1 1
1 1
1
3
3
2
1
met F
met F Noordelijke zeeklei Centrale Zeeklei Zuidwestelijke Zeeklei Rivierklei/löss Zand- en dalgrond
1997 t/m 2013
zonder F
Voor 1997
Locaties rassenonderzoek wintertarwe
Opbrengst Centrale Zeeklei van het rassensortiment in 1980, 1990, 2000, 2010 en 2016 met ziekte- zonder ziektebestrijding bestrijding Aanbevolen rassen in 1980 100 100 (Anouska, Arminda, Donata, Durin, Nautica, Okapi) Aanbevolen rassen in 1990 106 108 (Arminda, Kraka, Obelisk, Pagode) Aanbevolen rassen in 2000 118 124 (Bercy, Drifter, Farandole, Hereward, Residence, Ritmo, Semper, Tambor, Tower, Versailles, Vivant) Aanbevolen rassen in 2010 128 143 (Alves, Anthus, Carenius, Delmare, Julius, Kodex, Lincoln, Marconi, Profilus, SW Tataros, Tabasco, Tuareg) Aanbevolen rassen in 2016 133 153 (Amalia, Anapolis, Benchmark, Henrik, Johnny, Julius, Kelvin, KWS Livius, Mediator, RGT Reform, Tabasco)
Toekomst Aanbevelende Rassenlijst Granen •
Kwekers en vertegenwoordigers van buitenlandse rassen willen verder met de Aanbevelende Rassenlijst
•
Huidige omvang van de proeven: we zitten op het minimum om betrouwbare resultaten te verkrijgen
•
CSAR dient het belang van de kweker en het belang van teler en industrie, maar ook geldt: wie betaalt, bepaalt
•
In de toekomst: bredere basis nodig voor de financiering van het CGO
Vragen?
Limagrain Nederland Van der Haveweg 2, Postbus 1 4411 Rilland - NEDERLAND Tel. : +31 113 557 100 Fax : +31 113 552 237 S.A. au capital de 9 229 894,75 € - SIREN 542 009 824 RCS Melun - APE : 0111Z - N° TVA intracomm. FR54 542 009 824 ADVANTA® is a trademark of Advanta Netherlands Holdings BV. Photos : Watier Visuel
www.limagrain.nl
