JAARGANG 61 2011 NUMMER 1 DRIEMAANDELIJKSE MAGAZINE VAN DE STICHTING ESDA
Thema: Zekerheid
3 4 6 8 10 12 15 16
1102004-116-Contact 11-01.indd 1
Meditatie: Zekerheden in het leven Medisch : Jongetjes of meisjes? Overdenking: De zekerheid van het eeuwige leven Interview: De zekerheid van een goed pensioen Bijbels gezien: Geloofszekerheid Relaties: Manage je eigen toekomst Tenslotte: Jazeker! Junior
16-2-11 12:17
REDACTIONEEL
COLOFON Contact is een gratis uitgave van
et verbijstert mij dat nog niet eens de helft van het aantal volwassen vrouwen in Nederland economisch zelfstandig is. Cijfers van het CBS wijzen uit dat slechts 46% van de vrouwen een salaris verdient dat hoger is dan de bijstand. Ik ben niet zo heel erg feministisch aangelegd hoor – vroeger wel trouwens, maar een mens wordt milder en wijzer met het verstrijken der jaren – maar dit zijn toch cijfers die er niet om liegen. En die zorgen baren bovendien. Ik vraag me af waarom mensen die bij hun volle verstand zijn denken dat ze hun zekerheid kunnen ontlenen aan het salaris van hun partner. En wat ik me ook afvraag is waarom mensen daar niet op aangesproken willen worden. Want dat doe ik wel, dat aanspreken. Ik ben tenslotte het kind van de dominee en ik houd ervan om af en toe te preken. Maar daar zijn mensen helemaal niet van gediend. ‘Ik hoef niet te werken want wij gaan nooit scheiden’, zeggen ze dan. Of: ‘We hebben samen afgesproken dat ik fulltime voor de kinderen zorg’. Of nog erger: ‘Het is mijn recht om thuis te blijven’.
H
de kerk van de Zevende-dags Adventisten. ESDA-Instituut Amersfoortseweg 18 3712 BC Huis ter Heide Tel. 030 - 6931509 Fax 030 - 6933503 Giro 38325 Banknr. 69.99.64.873 E-mail:
[email protected] Internet: www.esda-instituut.nl Voor België: ESDA, Ernest Allardstraat 11, 1000 Brussel tel. 02-5113680 postrekening 000-3252325-12 Verantwoordelijke uitgever: H. Jeurissen, Garebeekstraat 1, Hasselt Hoofdredacteur: Lydia Lijkendijk
Zekerheid kun je niet ontlenen aan het salaris van je partner
Redactiesecretaris: Joanne Balk-Geerlings Redactie: Rudy Dingjan Hubert Jeurissen Henk Koning Bert Nab
Tuurlijk, allemaal waar. Maar niet onder alle omstandigheden. Want ineens ga je tóch scheiden. Hij gaat er met z’n secretaresse vandoor en is jullie afspraak helemaal vergeten. Of je kunt het geen dag langer meer verdragen om zijn sokken te moeten wassen. En dan ben je dus de klos. Onvoldoende inkomen, onvoldoende zekerheid. Zie dan maar ’s een leuke baan te vinden, een leuk huis, een leuke moeder te blijven met je megaachterstand op de arbeidsmarkt, je mega-irritatie richting de nieuwe, vlotte vriendin van je ex en je mega-vervelende pubers die ooit toch zulke leuke baby’s waren… Fietsend door de regen naar de voedselbank. Ik gun ’t niemand maar het kan zomaar je voorland zijn. Geen leuk stukje dit? Nee, het leven is ook niet altijd leuk.
Vaste medewerkers: Aad Berger, docent tekenen
Van jongs af aan is het er bij ons thuis ingeramd dat we voor onszelf moesten kunnen zorgen. Een schooldiploma, een goede opleiding, zelfstandig zijn. ‘Ga je nou stoppen met werken?’, vroeg een broeder uit de kerk me toen ik moeder werd. ‘Dan krijg ik ruzie met mijn ouders’, zei ik. En dat was beslist zo geweest.
José de Jongh, huisarts Ilse Hulzinga, bureaumedewerker Wim Altink, predikant Glenn Ripassa, docent HBO Fred de Weger, computerprogrammeur
Soms loop ik nog wel eens warm voor het feministisch gedachtegoed, u merkt het aan dit stukje. Toch wordt mij langzaam duidelijk dat principes zonder problemen een generatie over kunnen slaan. Ik houd met zekere regelmaat omvangrijke referaten hier in huis over het lineaire verband tussen schooldiploma’s, een goede baan en later gelukkig worden. En vooral, vooral voor jezelf kunnen zorgen. En bij voorkeur ook nog voor je oude moeder die wel in een huisje in de tuin wil bivakkeren, genietend van de AOW en de kleinkinderen. Hoe meer ik refereer, hoe minder ik doordring. ‘Hoe denk jij dan later aan de kost te komen?’, wil ik weten van de kleine big. ‘Ik trouw een rijke man’, zegt zij.
Ronny van Dessel, ESDA-België Daniëlle Boumann, ESDA-België Art direction: Mervyn Hall Fotografie portretten: Imre Csany Vormgeving: Pre Press Buro Booij, Huis ter Heide Druk: Klomp Grafische Communicatie,
Drieënveertig jaar feminisme, opbrengst nul. Ik denk dat ik alsnog ook maar voor een rijke man ga. 7
Amersfoort Oplage 4.000 ex.
LYDIA LIJKENDIJK, HOOFDREDACTEUR
2
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 2
16-2-11 12:17
MEDITATIE
Zekerheden Leven in het
Mijn vader zei vroeger altijd dat je maar van twee dingen zeker kon zijn in het leven: de belastingen en de dood. En daar zit wel wat in natuurlijk!
ie blauwe envelop zit steevast drie keer per jaar in mijn groene bus. De eerste keer met de aanzegging dat het weer eens tijd wordt om het ding in te vullen. Dat zorgt er altijd voor dat ik in de telefoon klim, om mijn belastinghulp in bange dagen te bellen voor een afspraak. Voor zover ik dat al niet veel eerder gedaan heb, want de man wordt plat gebeld in de blauwe enveloppentijd. En ik wil er natuurlijk wel zeker van zijn dat mijn spullen op tijd binnen zijn, zodat de tweede blauwe envelop op de mat kan vallen. Degene met de eindafrekening. En daarna komt er nog een derde keer: de bevestiging. Voor die eerste en derde ben ik meestal het onzekerst. Bij die eerste helpt mijn belastingman me. De tweede bevat meestal het teruggave bedrag. Maar die derde moet dat nog wel bevestigen. En in het geval van teruggave heb ik dat natuurlijk allang besteed en hoop ik altijd maar dat ik niet alsnog voor verrassingen kom te staan.
D
graag het overzicht hebben. En dat kan natuurlijk niet altijd. Daarom ben ik aan het werk met het fenomeen ‘loslaten’. Op advies van anderen natuurlijk, want zelf zou ik dat niet bedacht hebben. Het helpt wel moet ik zeggen. De dingen lijken te komen zoals ze komen en te gaan zoals ze gaan. Ik hoef er eigenlijk pas iets mee op het moment zelf. En ik hoef van tevoren niet allerlei mogelijke en vooral onmogelijke scenario’s te bedenken. Het gaat toch altijd anders dan je denkt. Dus kan ik mijn energie beter in andere dingen stoppen dan in het twijfelen aan mezelf.
Wijsheid
Maar zei Descartes niet dat twijfelen het begin van alle wijsheid is? Door twijfel overdenk je de dingen. En door overdenken word je vaak wijzer. Als ik God overdenk, dan bevestigt mij dat alleen maar in mijn gevoel dat Hij er is en bij mij is. Dat Hij mij niet los zal laten, omdat Hij nu eenmaal God laat mij niet afmaakt wat Hij begon. FilipOverzicht los. Dat is de penzen 1:6. Wij mensen beginEn dat ik een keertje dood zal gaan, staat derde zekerheid nen vaak aan dingen die we van het leven! ook wel redelijk vast. Maar nu hopelijk nog niet, of maar ten dele, afmaeven niet. Hoewel ik er ook niet echt bang ken. Maar bij God werkt dat voor ben. Meer voor de manier waarop, dan niet zo. Als je in Hem gelooft, het gegeven op zich. Maar dat zal voor de hoef je daar niet aan te twijfemeesten wel gelden. Onbekend maakt onbemind. len. Dan weet je diep van binnen dat je daar zeker van Onbekend maakt onzeker. Als ik de situatie niet kunt zijn. Hij laat mij niet los. De derde zekerheid van ken, dan vind ik dat niet prettig. Ik wil altijd erg het leven! 7
JOANNE BALK
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 3
3
16-2-11 12:17
MEDISCH
Kun je eigenlijk vóór de bevruchting het geslacht van een kind bepalen? In Nederland is onderzoek gedaan naar de voorkeur van echtparen voor een meisje of een jongen. Het blijkt dat Nederlanders bij een eerste kind geen voorkeur hebben. Wel willen ze graag een kind van het andere geslacht wanneer ze al twee kinderen van een soort hebben.
Jongetjes of meisjes? Een van mijn huisartsvoorgangers kon uitstekend het geslacht van een baby bepalen wanneer deze nog veilig in de baar baarmoeder zat. Dit gebeurde niet met behulp van een echo want die werd nog niet gebruikt in de ve verloskundig actieve huisartsenpraktijk… Hij zei b bijvoorbeeld ‘Het wordt een meisje’, maar s schreef in zijn kaart: jongen. Wanneer de baby een meisje bleek te zijn, kreeg hij gelijk. Wanneer de baby een jongen bleek te zijn, liet hij zien wat hij opgeschreven had… Zo had de d dokter altijd gelijk.
E
Adviezen Ad
JOSÉ DE JONGH
4
Alle Allerlei adviezen doen de ronde om het toekomstig stige geslacht van een kind te beïnvloeden. Adviezen over seksuele posities (‘standjes’), wanneer te vrijen, spoelingen met azijn, diëten, de stand van de maan etcetera. Normaal gesproken heeft iedereen één paar geslachtschromosomen. Een vrouw heeft twee X-chromosomen (XX); een man heeft een X-chromosoom en één Y-chromosoom (XY). Zaadcellen en eicellen hebben echter één geslachtschromosoom. Eicellen hebben één X-chromosoom. Zaadcellen hebben of één X-chromosoom of één Y-chromosoom.
Versmelt een eicel met een X-zaadcel dan heb je twee X-chromosomen en wordt het dus een meisje. Versmelt een eicel met een Y-zaadcel dan heb je een X en een Y en wordt het een jongen.
Groter en zwaarder Nu is het zo dat het X-chromosoom duidelijk groter en ook zwaarder is dan een Y-chromosoom. Met de inzet van medische technologie is het vervolgens mogelijk om de X-en en Y-en zo goed mogelijk te scheiden. De gescheiden X-zaadcellen of Y-zaadcellen kunnen daarna door middel van kunstmatige inseminatie bij de ns vrouw ingebracht worden. De kans op een kind met het gewenste geslacht zou dan circa 75-91 % zijn. In Nederland en België is sinds 2008 resp. 2007 geslachtsbepaen ling door middel van het selecteren et van zaadcellen gecombineerd met deinseminatie om niet-medische redechtsnen niet meer toegestaan. Geslachtsbepaling om redenen van een ng, stamevenwichtige gezinssamenstelling, houderschap of het verliezen van een kind is verboden. Medische redenen zijn wel toegestaan, denk aan erfelijke aandoeningen.
Doe-het-zelf Er zijn wel illegale praktijken in Europa waar mensen terecht kunnen voor een jongen of meisje op bestelling en er bestaat zelfs een mobiele doe-het-zelf kit. Al met al doet dit onderwerp heel wat stof opwaaien. De mening onder artsen is waarschijnlijk net zo verdeeld als onder patiënten. Mocht je geen moeite hebben met het splitsen van zaadcellen, dan dringt de vraag zich toch op waartoe dit leidt? Zitten we dan niet op een hellend vlak? Mag de keuze voor blauwe ogen of kastanjebruin haar? Voor intelligentie? Dat gaat de meesten echt te ver. Christenen beschouwen het leven als heilig en door God gegeven en de bescherming van de waardigheid van de mens is een belangrijke taak. We hebben de vrijheid gekregen om hierin zelf te beslissen maar zijn ons tevens bewust van onze taak als rentmeesters van de schepping. Concluderend is selectie van zaadcellen wat mij betreft gerechtvaardigd wanneer dit hoort bij de behandeling van ziekte. Je kunt het dan zien als ‘herstel’. Verder is mijns inziens terughoudendheid op z’n plaats. 7
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 4
16-2-11 12:18
DANIË
HET WOORD AAN HET WOORD
Bijbelgedeelte ‘Een van de twaalf, Thomas (dat betekent ‘tweeling’), was er niet bij toen Jezus kwam. Toen de andere leerlingen hem vertelden: ‘Wij hebben de Heer gezien!’ zei hij: ‘Alleen als ik de wonden van de spijkers in Zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in Zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.’ Een week later waren de leerlingen weer bij elkaar en Thomas was er nu ook bij. Terwijl de deuren gesloten waren, kwam Jezus in hun midden staan. ‘Ik wens jullie vrede!’ zei Hij, en daarna richtte Hij zich tot Thomas: ‘Leg je vingers hier en kijk naar Mijn handen, en leg je hand in Mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.’ Thomas antwoordde: ‘Mijn Heer, mijn God!’ Jezus zei tegen hem: ‘Omdat je Mij gezien hebt, geloof je. Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven.’ Jezus heeft nog veel meer wondertekenen voor Zijn leerlingen gedaan, die niet in dit boek staan, maar deze zijn opgeschreven opdat u gelooft dat Jezus de Messias is, de Zoon van God, en opdat u door te geloven leeft door Zijn naam. (Uit Johannes 20:24-31, Vertaling NBV)
Zeker van de opstanding? 1 2
‘Wij hebben de Heer gezien!’ vers 25a. Tien apostelen waren er absoluut zeker van dat Jezus was opgestaan, omdat ze Hem hadden gezien. Op welke zekerheden van uw geloof kunt u terugvallen?
3 4
‘Wees niet langer ongelovig, maar geloof! Thomas antwoordde: Mijn Heer, mijn God!’ vers 27, 28. Hebt u wel eens iets meegemaakt dat u in geloof deed uitroepen: ‘Mijn Heer en mijn God!’ Kunt u daarvan getuigen tegen anderen?
5
‘Maar deze zijn opgeschreven opdat u gelooft dat Jezus de Messias is, de Zoon van God, en opdat u door te geloven leeft door zijn naam.’ vers 31. Hoe zou u het doel van het evangelie omschrijven? ‘Geloven dat Jezus de Messias is, de Zoon van God en daardoor zeker weten dat je het eeuwig leven hebt’… Is dit een zekerheid voor u? Hoe beïnvloedt ‘leven door zijn naam’ uw dagelijks leven? Maakt die zekerheid u tot een blij christen?
‘Alleen als ik … zal ik het geloven.’ vers 25b. Is een dergelijke reactie alleen kenmerkend voor ‘ongelovige Thomassen’, of is het u ook wel eens overkomen? Aan welke geloofszaken durft u wel eens te twijfelen? Is twijfel per definitie altijd verkeerd, of is het gezond om af en toe zaken van het geloof in twijfel te trekken?
‘Omdat je me gezien hebt, geloof je. Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven!’ vers 29. In welk opzicht zijn Jezus’ woorden specifiek voor ons bedoeld? Waarom noemt Jezus diegenen die geloven zónder gezien te hebben ‘gelukkig’? Wat antwoordt u aan mensen die dat eerder naïef vinden?
RONNY VAN DESSEL
Voorbede
Zekerheid Vader, u hebt ons de absolute zekerheid gegeven op een beter leven, op een nieuwe toekomst, zelfs op een woning die u voor ons hebt klaar gemaakt. De enige voorwaarde is dat we u aannemen. In u geloven. Uw aanvaarding is onvoorwaardelijk. Wij van onze kant willen u dan graag laten zien dat we voor DANIËLLE BOUMANN
u gekozen hebben. Door hoe we leven. Door wie we zijn. Dank u voor de zekerheid dat u ons draagt en schraagt in moeilijke tijden. Dank u voor de zekerheid dat u straks terugkomt om alles nieuw te maken. Maranatha !
We doen iedere maandag om 13.30 uur voorbede voor lezers die ons hierom vragen. Wanneer u wilt, kunt u contact met ons opnemen, opdat ook uw naam in deze voorbede wordt opgenomen. Voor het aanbod van onze gratis cursussen, verwijzen we u naar onze website www.esda-instituut.nl CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 5
5
16-2-11 12:18
OVERDENKING
De zekerheid van het e Het thema van deze Contact is: zekerheid. Maar wat moet ik me daarbij voorstellen? Wat is nu precies zekerheid? Dat is nog niet eens zo eenvoudig.
I
k zie een advertentie van een bureau voor verzekeringsadvies en financiële dienstverlening. Betrouwbaar, betrokken en deskundig staat erbij. In de naam van het bedrijf staat ondermeer ‘zeker-heid’. Geeft dat zekerheid? Waarom komt nu het woord (woeker)polis bij mij boven? Wat zou er nog overgebleven zijn van de vele pensioenverzekeringen die zij (en anderen) hebben verkocht? Met het woord ‘zekerheid’ wil men een geur van garantie verspreiden. Mensen die zich afvragen of zij familie van elkaar zijn of niet, kunnen hun toevlucht nemen tot een vaderschapstest. Meestal geeft men bij zo’n DNA-vaderschapstest een bepaalde claim op de zekerheid van die analyse. In een televisieprogramma over dit onderwerp haalt de presentatrice op een bepaald moment een brief uit een andere ruimte. De spanning wordt opgevoerd en ze vertelt met een ernstig gezicht wat zij al lang weet: ‘dat met 100% zekerheid vastgesteld is dat jullie…’ -en dan volgt even een pauze om de spanning nog meer op te voeren- ‘… al of geen familie zijn’.
Achter de komma Hoe zeker is zeker? Het laboratorium vertaalt de mate van zekerheid in een percentage dat dicht bij 100% ligt, met meestal een variërend aantal negens achter de komma. Als de test negatief is, kan het vaderschap wel met 100% uitgesloten worden. Bij een positieve uitslag is er een foutkans van 1 op 1.000.000. Wat is zekerheid?
Is niets zeker? Ik krijg meer het gevoel de zekerheid te hebben dat niets zeker is. Nou ja, niets? Iedereen gaat een keer dood, dat is zeker. Hebben we die zekerheid? Dat is een vraag. Er zijn er die geloven dat als de Heer Jezus terugkomt naar deze aarde om zijn ‘kinderen’ op te halen, de dan levenden niet zullen sterven. Goede mensen krijgen dan een eeuwige (goede) toekomst. En de slechte? Kan ik er op rekenen dat de slechte mensen die toekomst niet zullen hebben? Hoe zeker is dat? Ik ben meer dan blij met de woorden van de bijbel bij monde van de apostel
CEES VAN DER PLOEG
6
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 6
16-2-11 12:18
t eeuwige leven Paulus: ‘Als God voor mij is, wie is er dan tegen mij? Want ik ben verzekerd (ik heb de zekerheid), dat noch dood noch leven, noch engelen noch machten, noch heden noch toekomst, noch krachten, noch hoogte noch diepte, noch enig ander schepsel ons zal kunnen scheiden van de liefde Gods, welke is in Christus Jezus, onze Here.’ (Rom. 8, 38,39) Deze woorden zijn altijd tot grote steun geweest voor gelovige mensen.
Indringend Ik las een voor mij indringend gedicht van een onbekende schrijver. Het gaat over een kinderverkrachter en moordenaar, wiens hele leven vol zat met slechtheid. Die man komt in aanraking met het christelijk geloof. Natuurlijk zijn christenen voor zijn problemen niet doof. Ze vertellen hem dat God hem van alles zal bevrijden als hij zijn zonden belijdt. Dat betekent dat ook hij op een dag bij God terecht komt in het paradijs. Zijn zonden zijn immers vergeven? Het gedicht zegt: Als God rechtvaardig is, dan laat hij dit niet gebeuren.
Dat misbruikte kind kan zijn moordenaar of verkrachter toch niet in het paradijs gezellig ontmoeten? Deze smeerlap moet voor zijn daden boeten. Hoort u het mij nazeggen? Ik, die meer dan blij ben met die mooie tekst uit de bijbel, wil die man het eeuwige leven ontzeggen? Het knaagt in mij. En tegelijk zegt mijn geloof dat Jezus zondaars aanneemt. Poeh! Roept dit troostwoord toe aan allen! Dubbel poeh!
Beter dan een ander? Mag ik verwachten dat God kieskeuriger voor een ander is dan voor mij? Zo’n lieverdje ben ik zelf nu ook weer niet. Die zekerheid van eeuwig leven wil ik maar al te graag hebben. Maar ineens is deze zekerheid voor mij een onzekerheid geworden. Waarom zou ik beter zijn dan een ander? Ik besef dat ik dit geschenk van God, zijn betrouwbaarheid, zijn ‘wat beloofd is blijft beloofd’ niet kan opeisen. Maar toch… Als die verkrachter er toch komt? Hij heeft nogal wat aangericht in die mensenlevens. En nu? Waar kan ik zekerheid vinden?
Blijven geloven Hoewel je in het leven alle zekerheid uit handen kan worden geslagen, zijn er toch altijd mensen die blijven geloven. En dat komt door de zekerheden die zij hebben opgebouwd tijdens hun leven, omdat zij hem beter kennen en niet onder de indruk zijn van ‘als ik toevallig eens niets van hem hoor’. Daar is hun geloof niet van afhankelijk. Zij blijven geloven in zijn trouw en steun, daar vinden zij zekerheid. Ik heb nog een hele weg te gaan, dat is zeker! 7
n
Zekerheid vinden in Gods trouw en steun
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 7
7
16-2-11 12:18
INTERVIEW
Johan de Boer
De zekerheid van een goed pensioen Veel mensen kijken niet verder dan de korte termijn. Hoe hun inkomen eruit ziet als ze met pensioen zijn, zien ze dan wel. Een pensioen is immers een zekerheid waar je wel op kunt bouwen… Dat dat wel meevalt, of liever: tegenvalt, betoogt pensioenexpert Johan de Boer in dit interview.
W
ie ben je en wat doe je in je vrije tijd?
Mijn naam is Johan de Boer. In 200 zijn mijn echtgenote en ik gedoopt en 2005 g lid geworden van de kerk van de Zevendedags Adventisten. Mijn vrije tijd gaat grot grotendeels op aan activiteiten voor de kerk Ik ben penningmeester van de kerk. gem gemeente Emmen. Daarnaast ben ik lid van het b bestuur van ATS-Nederland (www.atsnede nederland.nl) en lid van het bestuur van Adv Adventmedia (www.adventmedia.nl). Voor wat betreft ATS hebben we in januari een sym symposium in Assen georganiseerd in een PKN PKN-kerk over ‘aanbidding, liturgie en muz . Daarnaast zijn we met Adventmuziek’ med bezig om via media (internet, satelmedia liet e en kabel) het evangelie bij mensen in huis te brengen.
8
ik belegger (bij het Pensioenfonds van de Gasunie) en belegden we met drie personen het hele pensioenfondsvermogen. Elk jaar wisselden we van beleggingscategorie (aandelen, vastrentende waarden en onroerend goed), zodat ik na verloop van tijd een aardig inzicht had in de wereld van de pensioenbezittingen. Enkele jaren geleden ben ik overgestapt naar TKP (onderdeel van AEGON), een pensioenorganisatie die voor grotere (o.a. KPN) en kleinere pensioenfondsen de pensioenen uitkeert en de beleggingen doet. Zelf ben ik werkzaam bij TKPI (I van Investments). Kortgeleden ben ik accountmanager geworden. In dat kader bereid ik bestuursvergaderingen voor en presenteer daar de stukken over beleggingen. Ook geef ik cursussen op het gebied van beleggingen voor deze besturen of voor andere organen.
Wat doe je voor werk?
Je bent beroepsmatig veel met pensioenen en dus het bieden van zekerheden bezig. Wat is daar interessant aan?
Van huis uit ben ik macro-econoom. Sinds eind jaren negentig werk ik in de pensioenwere wereld. En dan in het bijzonder aan de kant van de beleggingen. In mijn vorige werk was
Eigenlijk is ons pensioen misschien wel een van de belangrijkste of misschien wel de belangrijkste arbeidsvoorwaarde die we hebben. Zekerheden bieden pensioenen helaas minder 3
pag 10
CONTACT 2011 NR R1
1102004-116-Contact 11-01.indd 8
16-2-11 12:18
GEDICHT
Bij TNT Post vallen ontslagen
Onzekerheid op de werkvloer
Zekerheid Zie, een stoel op drie poten echt en recht
Het zijn onzekere tijden op de postmarkt. Door opkomende concurrentie en doordat e-mailverkeer steeds vaker de aloude brief verdringt, gaat het niet goed met de zaken bij TNT Post. Er dreigt ontslag voor fulltime werkende mensen en de arbeidsvoorwaarden van de achterblijvers worden er niet beter op. Wilma Vastenhout (48) uit Harderwijk werkt al sinds 2001 bij TNT Post. ‘Ik werk sinds januari 2001 als postbode bij TNT Post en sinds april 2004 als postbezorger. Mijn werk is afwisselend en dat vind ik aantrekkelijk. Als postbode werk je met collega’s op de werkvloer en als postbezorger loop je op straat en kom je in contact met andere mensen. Ik vind het heerlijk om buiten te lopen. Ik behoor niet tot de fulltimers. Ik ben straks alleen een deel van mijn werk kwijt: het postbodedeel. Als bezorger verwacht ik nog heel lang te kunnen werken, de toekomst is dat er alleen postbezorgers overblijven.
Zoveel is zeker
Zitten kan ik niet – Zeker en niet vast
Een stoel én geen stoel Geef ‘m nooit een gast!
Oneerlijke strijd De strijd op de postmarkt is oneerlijk. De concurrenten hebben nog steeds geen goede cao voor de bezorgers. Dus kunnen ze goedkoop post rondbrengen, maar voor mijn werkgever is dat geen eerlijke strijd. Dat TNT zoveel mensen moet ontslaan, is daar een gevolg van. In mijn dagelijks werk heb ik daar ook last van. Het aantal poststukken loopt terug en mensen weten niet meer waar ze aan moeten kloppen als er klachten of vragen zijn. Op dit moment valt er vier keer per dag post op je mat. Bij wie moet je zijn als je daar de bezorger van zoekt? De onzekerheid die heerst bij TNT heeft zeker impact op mijn werk. Collega’s gaan met gemengde gevoelens naar het werk. Als je een gezin hebt en je bent op leeftijd, dan is het een groot probleem om straks weer een baan te vinden. Een fijne sfeer op het werk is eigenlijk al lang niet meer aanwezig. Ik werk met mensen die onder heel veel stress gebukt gaan en voortdurend bezig zijn met zichzelf. De collegialiteit is ver te zoeken. Sommige collega’s worden depressief of overspannen. Zij vragen zich af wat zij de laatste paar jaar van hun werkzame leven nog moeten doen. Voor mijzelf valt de o onzekerheid wel mee. Ik mag altijd nog blijven werken als postbezorger. E En aangezien ik niet afhankelijk ben van een fulltime baan van 40 uur is de onzekerheid niet zo aanwezig bij mij. Ik leef wel me mijn collega’s. heel erg mee met
Zie, God zie je niet En toch geeft-ie houvast
geen drie, geen vier poten Toch zit je vast, als gegoten
Als je Hem gelooft, Hem trouw belooft Dát is zekerheid!
Contact met God Ik kan zelf niet zo heel goed omgaan met onzekerheid. Duidelijkheid geeft me m meer rust. Eigenlijk komt zekerheid nooit vanzelf; je moet e er altijd iets voor doen. In tijden van onzekerheid zoek ik meer contact met God. Ik merk nu ik ouder word dat ik prob probeer om niet alles altijd meer in mijn eigen handen te hou houden. Ik vind het fijn om aan God te mogen vragen of Hij he van mij over wil nemen. Maar ik kan niet zeggen dat ik het h ook altijd mákkelijk vind om zorgen uit handen te het g geven. ’ 7
g 10
Bij TNT Post vallen ontslagen, maar Wilma Vastenhout mag blijven. WIM ALTINK
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 9
9
16-2-11 12:18
INTERVIEW ( vervolg)
en minder. De zekerheid dat ons pensioen ongeveer Banken bepaalden wat overheden moesten en moeten 70% van ons laatste salaris bedraagt, geldt al lang doen en niet andersom. Ze investeerden, speculeerden niet meer. De meeste pensioenfondsen keren een en bouwden piramidespelen van mondiale omvang en pensioen uit op basis van je gemiddelde loon of een verhandelden meer geld dan feitelijk bestaat. Daarmee pensioen waarbij je jouw premie en die van de werkliepen ze risico’s die niet meer werden onderkend en die gever belegt voor eigen risico. onbeheersbaar bleken. De verhouding tussen bezittingen en schulden Maken mensen zich daar(‘dekkingsgraad’) van fondsen is de laatste door zorgen over hun zekerjaren voornamelijk door fout beleid zeer heden en hun toekomst? slecht geworden. Dat heeft in sommige Ik denk dat mensen zich serieus gevallen al geleid tot verlaging van uitkerinZekerheden zorgen moeten gaan maken over de gen (soms met wel 15%!). bieden toekomst, tenminste als we het Als econoom vind ik de pensioenmaterie pensioenen hebben over de toekomst wat daarom zo interessant omdat ik de verschilhelaas minder betreft financiële zaken. In de lende aspecten van mijn studie kan gebruien minder economie zien we allerlei ontwikken: macro-economie, internationale kelingen die wel eens een keer tot economie en econometrie op basis waarvan een uitbarsting moeten komen. ik probeer de risico’s van de beleggingen in te schatten. In de praktijk blijkt eigenlijk dat econoWat beteken jij als christen voor mensen die men dat niet beter kunnen dan de gemiddelde Nederje in je werk tegenkomt? lander. Ik probeer als christen een houding aan te nemen die bij Hoe kijk je aan tegen de economische mijn geloof past. Ik merk bij mezelf dat een heleboel crisis? wereldse zaken me absoluut niet interesseren, waar De Europese overheden spelen een spel van geld en anderen wel heel enthousiast van worden macht waarvan zij de spelregels niet kennen. De Is er een spanningsveld tussen je geloof en je banken kennen niet alleen de spelregels een stuk werk? beter, ze schrijven ze ook. Zeker wel. Vrij zijn op vrijdagmiddag als de sabbat begint is er een van. Of het niet kunnen deelnemen aan evenementen op sabbat (vaak evenementen met klanten waarvan wordt verwacht dat ik daaraan meedoe). Ik merk ook dat mijn economische visie, die zeer aansluit bij datgene wat ik als Adventist geloof, wel eens een andere is dan van mij in mijn werk wordt verwacht.
Hoe zeker of onzeker is de toekomst aan het pensioenfront? Ik geloof dat de sterke landen in Europa uiteindelijk fors zullen inleveren. De meeste mensen weten eigenlijk niet dat Nederland met zijn pensioenen het rijkste land van Europa is, waar veel te halen valt. Ik zou adviseren om zo weinig mogelijk schulden te hebben en dit op korte termijn te regelen. Een hoge hypotheek en veel schulden, dat lijkt me momenteel een zeer groot risico.
Wat wil je meegeven aan de lezers van Contact? In het voorgaande heb ik gesproken over economie en dergelijke. Dat is absoluut onbelangrijk in relatie tot de noodzaak dat we een sterke band moeten hebben met Jezus. 7
10
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 10
16-2-11 12:18
WOORDWEGER
Alleen van God zeker God zal je zeker zegenen…
De mens heeft behoefte aan zekerheid. Diverse reclameboodschappen haken daarop in. Zij bieden allemaal ‘zekerheden’, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het meestal om schijnzekerheid gaat.
Maar God verzekerde hem: ‘Zo zal het ook zijn met jouw nakomelingen.’ Mozes kreeg eens van God te horen: ‘Ik verzeker je dat ik zal doen wat je vraagt, want ik ben je goedgezind en ik heb je uitgekozen.’ En het volk Israël werd vermaand: ‘Maar als u de HEER, uw God, toch vergeet en achter andere goden aan loopt, ze vereert en voor ze neerknielt – ik waarschuw u op voorhand dat u dan zeker zult omkomen.’ Aan de andere kant was er ook de positieve belofte die het gevolg is van gehoorzaamheid aan God: ‘dan zal de HEER, uw God, u zeker zegenen, zoals hij beloofd heeft.’
Gevleugelde uitdrukking et woordje ‘zeker’ komt in allerlei vormen en combinaties in de bijbel voor. Mensen geven aan dat ze ergens zeker van zijn. Na zijn strijd met de engel zei Jacob: ‘Dit is zeker, op deze plaats is de HEER aanwezig.’ Job verzucht: ‘Zeker, ik weet dat het zo is, hoe kan een mens in zijn recht staan tegenover God?’ Als een mens het heeft over ‘zeker’, dan is dat vaak een persoonlijke zekerheid. En die ‘zekerheid’ kan soms beschaamd worden. Dat zien we bij Petrus die van Jezus vernam dat hij zou moeten lijden en sterven. Maar ‘Petrus nam hem terzijde en begon hem fel terecht te wijzen: ‘God verhoede het, Heer! Dat zal u zeker niet gebeuren!’ En het gebeurde toch!
H
Sterren tellen Heel anders is het met de zekerheid die God biedt. Als God ‘zeker’ zegt, dan kun je ervan op aan. Abram moest in de nacht buiten de sterren proberen te tellen. Dat is natuurlijk onmogelijk.
Als we de evangeliën doorlezen, dan valt op dat ‘Ik verzeker jullie’ een gevleugelde uitdrukking van Jezus is. Alles wat hij heeft gezegd is belangrijk, maar hij wilde toch een aantal dingen benadrukken en dat doet hij met deze woorden. ‘Want ik verzeker jullie: vele profeten en rechtvaardigen hebben ernaar verlangd te zien wat jullie zien, maar ze kregen het niet te zien, en te horen wat jullie horen, maar ze kregen het niet te horen.’ ‘Jezus antwoordde: ‘Waarachtig, ik verzeker u: niemand kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest.’
Persoonlijke zekerheid Paulus benadrukt, dat een persoonlijke zekerheid ook van God kan komen: ‘De Geest zelf verzekert onze geest dat wij Gods kinderen zijn’ en ‘Des te zekerder is het dus dat wij, nu we door zijn dood zijn vrijgesproken, dankzij hem zullen worden gered en niet veroordeeld.’ En tenslotte zegt Johannes: ‘Wij kunnen ons vol vertrouwen tot God wenden, in de zekerheid dat hij naar ons luistert als we hem iets vragen dat in overeenstemming is met zijn wil.’ 7
FRED DE WEGER
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 11
11
16-2-11 12:18
RELATIES
Met nieuwe energie aan een zekere toekomst beginnen
Manage je eigen toekomst! Waar sta je over vijf jaar? Een vraag die ik geregeld stel tijdens de eindpresentaties van studenten. De een wil over vijf jaar volop werkzaam zijn in de hulpverlening als sociaal pedagogische hulpverlener of maatschappelijk werker, de ander wil graag een leidinggevende functie hebben bereikt in het beroepenveld.
Ook organisaties hebben hun dromen en doelen voor de komende jaren. Veranderingsprocessen vinden plaats en vaak gaat hier het een en ander bij mis. Leidinggevenden weten precies wat ze willen en waarom zij het willen. Men denkt het goed gecommuniceerd te hebben met de medewerkers, maar tijdens het proces van verandering blijken zaken niet doorgegeven te zijn. Geplande doelen worden dan moeizaam gehaald. Managers voelen zich machteloos. Het veranderingsproces wordt een zoektocht naar wat er van de verschillende medewerkers verwacht wordt. Minstens zo belangrijk bij dit soort processen is: wat verwachten medewerkers van hun leidinggevende?
Communiceren e volgende is gemotiveerd om nog een masteropleiding te volgen en wil zijn/haar vervolgopleiding dan afgerond hebben. Anderen willen weer graag hun horizon verbreden en werkzaam zijn in het buitenland of dichterbij huis: een gezin starten. Zo heeft een ieder zijn of haar eigen droom.
D GLENN RIPASSA
12
Vaak blijven deze vragen onuitgesproken en het antwoord erop gaat in de waan van de dag verloren. Het gevolg is ergernis en frustratie, we hadden het immers toch afgesproken? Teams functioneren beter als mensen weten wat er van hen verwacht wordt. Als er goed gecommuniceerd wordt, overtuigend en motiverend. En als er helderheid bestaat over het neerzetten van resultaten. Als de verwachtingen helder zijn, zijn medewer-
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 12
16-2-11 12:18
kers meer tevreden en kunnen ze zelfs tegen een stootje. De sfeer op een afdeling verbetert en de mensen op de afdeling kunnen tegenslag opvangen met elkaar. Als de kaders duidelijk zijn en mensen weten welke bewegingsvrijheid zij hebben, gaan de resultaten met minimale inspanningen zichtbaar omhoog.
waarin mensen zich bevinden. Ben je jong en heb je net je studie afgerond of zit je in de fase met jonge kinderen? Zijn je kinderen al het huis uit en ben je tevreden met je werk of ben je nog steeds op zoek naar de ideale baan? Het is allemaal van invloed op de droom die je hebt.
Tips
Stappen zetten
Daarom nu acht tips voor het managen van verwachtingen: 1. Maak afspraken expliciet en leg ze vast. 2. Communiceer de juiste informatie op het juiste moment. 3. Heb oog voor alle betrokkenen. 4. Pas indien nodig de verwachtingen aan en communiceer erover. 5. Hanteer het principe ‘geven en nemen’. 6. Manage verwachtingen structureel. 7. Kom afspraken na: wees betrouwbaar. 8. De relatie wint het altijd van de inhoud. (www.achttipsvoorhetmanagenvanverwachtingen)
Als je naar je toekomst kijkt en die helder voor ogen hebt, is het van belang jezelf de vraag te stellen: ‘Wat is de eerste stap die ik moet zetten om mijn droom te kunnen realiseren’. Neem een stap die je binnen een jaar gerealiseerd kunt hebben. Welke activiteit moet je hiervoor ondernemen? Wat moet je daarvoor doen of juist laten? De een zal beginnen met een cursus of opleiding, de ander zal juist meer rust moeten creëren in zijn of haar leven. Op deze wijze begin je met nieuwe energie aan een zekere toekomst. 7
Voelbaar en tastbaar Ook op individueel gebied kan dit mechanisme van het managen van verwachtingen spelen. Welke dromen of verwachtingen heb jij van je eigen leven? Wat zou je willen bereiken? Wat zou je nog echt willen doen? Wat zou je over vijf jaar gerealiseerd willen hebben? Hoe ziet dit er dan uit? Wat zien we jou dan doen? Het is goed om je droom met anderen te delen. Vertel wat je wilt bereiken, probeer het zo concreet mogelijk te maken. Waar woon je dan, met wie, wat doe je dan, welke activiteiten onderneem je dan, hoe voel je je dan. Zo maak je je toekomst voelbaar en tastbaar.
Ideaalbeeld Vervolgens komt de vraag: en wat zie ik je doen over tien jaar? Het mooie is dan dat mensen hun ideaalbeeld vervolmaken. Ze durven nog grotere stappen te nemen omdat de eerste vijf jaren in hun beleving al bereikt zijn. De dromen passen vaak bij de levensfasen
JOOST SUPPOOST
AAD BERGER
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 13
13
16-2-11 12:18
BIJBELS GEZIEN
(Geloofs)zekerheid
Het geloof legt de grondslag voor alles waarop we hopen, het overtuigt ons van de waarheid van wat we niet zien (Hebreeën 11:1, NBV).
wordt geboden? Want hoe komen we aan die veronderstelde zekerheid en overtuiging? In geloof. Het gaat om geloof. De bijbel roept ons op om te geloven en met dat geloof aan het werk te gaan. In het geloof mogen we vertrouwen hebben in de toekomst. Gods toekomst is fantastisch. Wanneer we daarop vertrouwen, kunnen we in ons leven hier en nu al iets van die toekomst beleven. Het gaat er niet zozeer om dat we in het huidige leven de zekerheid hebben dat we niet ziek worden, of dat we immuun zijn voor verkeersongevallen. Het is ook niet zeker dat we nooit bedrogen worden of altijd blijdschap ervaren. at een vreemde tekst eigenlijk. Hoe kun je De bijbel leert ons dat al die onzekerheid in de wereld is nu zeker zijn van iets waar je op hoopt en gekomen door de zonde. Door de zonde doen mensen overtuigd zijn van een waarheid die je nog dingen die niet goed zijn. De belofte van God is dat hij een nooit hebt gezien? Het hele leven is toch een onzeoplossing geeft voor de zonde. Die oplossing is ons gegeven kere toestand waarin we steeds voor verrassingen in Jezus Christus, de Zoon van God, die zijn leven gaf voor komen te staan, soms leuk, maar soms ook helemaal onze fouten. Hij heeft de straf op zich genomen voor onze niet? In Den Haag worden soms uitspraken gedaan die overtredingen en daarmee heeft hij de zekerheid gegeven binnen afzienbare tijd worden omgebogen tot het dat de toekomst voor de gelovige goed zal zijn. Die zekertegenovergestelde. In de politiek hoeven we onze heid in geloof helpt ons om als positieve mensen in het leven zekerheid dus niet te zoeken. Niet alleen te staan. Het helpt ons om te gaan mensen die ongezond leven, worden ziek. met de dingen die op ons pad Soms weten schoolverlaters zich op te komen. De bijbel staat vol met werken tot succesvolle zakenlieden, maar verhalen van mensen die in het Gods toekomst vaak blijven ze hangen bij de zogenaamde volste vertrouwen de toekomst is fantastisch mindere baantjes met een minimumloon. tegemoet traden zonder te weten Maar ook universiteitsstudenten zijn lang wat het hen zou brengen. Zij niet altijd verzekerd van een succesvolle konden dat alleen omdat zij op God carrière. Zekerheid vinden we eigenlijk vertrouwden. Sommigen van hen nergens, er kan altijd iets verrassends ervoeren enorm veel zegeningen, gebeuren waardoor een dag, of zelfs een leven, een anderen stierven voor hun geloof, maar allen bleven geloven andere wending kan krijgen. en vertrouwden op de beloften van God. Dat is wat geloof Is de bijbel dan een leugenachtig boek? Is het een met je doet. boek waarin wat simpele en ondoordachte conclusies Ik moet mijn mening herzien. Hebreeën 11:1 is geen getrokken worden? Of moeten we het misschien toch vreemde tekst, maar een fantastische tekst vol hoop op een zoeken in de extra dimensie die ons in deze tekst prachtige toekomst. 7
W
BERT NAB
14
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 14
16-2-11 12:18
TENSLOTTE
Vroeger zongen we met onze jeugdgroep regelmatig het Engelse liedje Amen van Otis Redding. De melodie was simpel en de tekst nog eenvoudiger. De gitaren pingelden, onze lijven wiegden: vijfmaal ee-ee-ee-mèn. We herhaalden het eindeloos.
Jazeker! oms riep iemand er Everybody now! tussendoor. Met zo’n tekst wist je gewoon zeker dat je een degelijk christelijk lied zong. We zongen dan ook hartstochtelijk, maar we begrepen niet echt waarom we het zongen! Ik ben opgegroeid met de gedachte dat ‘amen’ het einde van een gebed of een preek aangeeft. Wanneer iemand te veel woorden gebruikte, kwam, zowel bij de preek als het gebed, ‘amen’ als een verlossing! Bij mijn kleinkinderen zie ik dat voor hen ‘amen ’ de volledige inhoud van hun eerste gebeden is. Ik vermoed dat mijn eigen eerste gebedje ook niet uit meer zal hebben bestaan dan uit
S
wat gemurmel, afgesloten door een triomfantelijk ‘amen’. Later kwam ik erachter dat je ook dwars door de preek en een gebed heen ‘amen’ kunt roepen, zonder dat het eind zelfs in zicht is! ‘Amen’ betekent dus meer dan alleen maar ‘einde’, waarmee films vroeger afgetiteld werden.
Belang Zo komen we op de manier waarop Jezus het Voor Jezus woord ‘amen’ vooral gebruikte. De Bijbel was ‘amen’ een beschrijft dat hij de mensen met ‘amen’ op het uitroepteken belang van iets wees. Dan riep hij: ‘Amen, amen, ik zeg jullie.’ In oudere vertalingen hebben we er ‘Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u’ van gemaakt. In nieuwere bijbels is dat verwoord met: ‘Ik verzeker jullie.’ Voor Jezus was ‘amen’ dus een onderstreping, een bevestiging, een uitroepteken. En gelovigen van alle eeuwen hebben, telkens nadat ze bij God hun hart hadden uitgestort in gebed, ter bekrachtiging ‘amen’ uitgeroepen, ’jazeker!’ Zo eindigt het laatste boek van de Bijbel, Openbaring, met het gebed: ‘Amen! Kom Heer Jezus!’
Bidden met echtheid In Jesaja 65:16 belooft God dat op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde de volgende zegespreuk gebezigd zal worden: ‘Bij de waarachtige God’. Letterlijk staat er: ‘Bij de God van amen’. Hij vindt dus dat ‘amen’ bij hem past. Je kunt op hem bouwen. Je kunt zeker van hem zijn. ‘Jazeker!’ klinkt niet zo zalvend en bedeesd als ik vaak ‘amen’ hoor zeggen. In ‘jazeker!’ zit passie, vertrouwen, inzet, wilskracht, zekerheid. Wat zou u ervan vinden als we daar iets mee gingen doen? We vertalen onze ‘amens’ en roepen voortaan ‘Jazeker!’ tijdens of na gebeden. Wat denkt u? Zouden we, in het besef dat ‘jazeker!’ eraan kwam, niet met veel meer hartstocht, geloof en echtheid gaan bidden? Jazeker! 7
RUDY DINGJAN
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 15
15
16-2-11 12:18
t e h t e e w k I Zoek de oplossing (a=26, z=1)
zeker! Weet jij het zeker?
1 De zonen van Adam heetten:
Er komt straks een nieuwe 19-22-14-22-15
Jakob en Esau/ Abel en Kaïn/ Simon en Petrus ( Gen. 4: 1,2)
en een nieuwe 26-26-9-23-22 !
2 De eerste koning van Israël was:
God zal daar bij ons 4-12-13-22-13 .
Saul/ David/ Samuël ( 1 Sam. 9:17)
Hij zal elke 7-9-26-26-13 uit onze ogen 4-18-8-8-22-13 De 23-12-12-23
. zal er
niet meer zijn en geen 11-18-17-13 . Jezus zei: ‘Ik maak alles 13-18-22-6-4
.’
r o i n Ju ar: n je sturen na u k n e g in s s Oplo ntist.nl jbalk@adve ing mooie teken n e e k o o g a Je m ijbelverhaal. b n e e n a v n e mak
ILSE HULZINGA
16
CONTACT 2011 NR 1
1102004-116-Contact 11-01.indd 16
3 Daniël werd gered door:
Soldaten/ Leeuwen/ Engel (Dan. 6:23)
4 De eerste leerlingen van Jezus waren: Vissers/ timmermannen/ herders (Matt. 4: 18)
MAAK ZELF EEN PUZZEL ! Wil jij ook eens een bij belpuzzel maken voor Contact? Stuur hem op naar hetzelfde adres, wie we et staat hij de v lgende keer al op de vo achterkant! De winnaar van de vorige prijspuzzel: Stevin Mandj es uit Amersfoort. Hij heeft zijn prijs inmiddels ontvangen .
16-2-11 12:18
