Thema-avond deskundigheidsbevordering 16 maart 2009
P.C. (Peter) Knijp
Postwhiplash syndroom “De realiteit van het postwhiplashsyndroom staat niet ter discussie” (PEP-lezing Kalb en Van Wingaarden d.d. 10 december 2007) n
“realiteit” kun je op twee manieren uitleggen w “het komt vaak voor” w “het bestaat echt” – er is een medische verklaring voor
Postwhiplash syndroom Feit: whiplashclaims zijn aan de orde van de dag Feit: medische verklaring van het verschijnsel “postwhiplash” bestaat niet Feit: zonder veel debat worden inmiddels grote schadevergoedingen uitgekeerd Feit: het is inmiddels welhaast politiek incorrect om een “non-believer” te zijn
Postwhiplash syndroom Vraag: wie van u is een non-believer?
Postwhiplash syndroom Vraag: wie van u gelooft dat bij (de meerderheid van de whiplashpatienten) medisch gezien ‘iets’ aan de hand is?
Postwhiplash syndroom Neurologisch van aard?
Postwhiplash syndroom Weke delen letsel?
Postwhiplash syndroom Psychisch/psychiatrisch?
Postwhiplash syndroom Iets anders?
Richtlijn “Het is ook mogelijk dat klachten blijven bestaan, waarvoor met alle bekende onderzoeksmethoden geen substraat kan worden gevonden. Deze klachten staan bekend als ‘postwhiplashsyndoom’. Dit is een verzamelnaam geworden voor klachten na een ongeval, waarbij nekpijn op de voorgrond staat, al of niet met hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid, concentratiestoornissen, tintelingen in armen en handen en visusklachten.”
Richtlijn “(…) Om uit te maken of dit beeld al of niet moet worden toegeschreven aan een aandoening van het zenuwstelsel, is het van essentieel belang dat bij iedere gelaedeerde een uitgebreide neurologische evaluatie plaatsvindt.”
Richtlijn Vervolgens beschrijft de richtlijn hoe in de AMA-guides wordt omgesprongen met het toekennen van een percentage functieverlies (max. 8%) De richtlijn neemt van de AMAaanpak afstand: “De commissie kan zich in dit alles niet vinden.”
Richtlijn “Het zou inhouden dat louter de door de onderzochte aangegeven klachten tot een fors functieverlies aanleiding geven. Ook het toekennen van posttraumatisch functieverlies op grond van asymmetrische bewegingen van de nek of spierhypertonie is niet te verdedigen, gegeven het frequent voorkomen in de bevolking van nekklachten met deze bevindingen zonder voorafgaand trauma”
Richtlijn “Het postwhiplashsyndroom moet worden gezien als een chronisch pijnsyndroom zonder neurologisch substraat. De commissie is van oordeel dat volgens de huidige inzichten hieraan door de neuroloog geen percentage functieverlies kan worden toegekend.”
Richtlijn Postwhiplash-syndroom moet worden gezien als een chronisch pijnsyndroom zonder neurologisch substraat. De commissie is van oordeel dat volgens de huidige inzichten hieraan door de neuroloog geen percentage functieverlies kan worden toegekend.
Wat betekent dat nu?
Vereisten voor schadevergoeding Vereisten voor schadevergoeding: 1.
2. 3.
Inbreukmakend handelen (onrechtmatige daad e.d.) Schade Causaal verband tussen handelen en schade
Geen functieverlies Stel: deskundige stelt vast dat er sprake is van een chronisch pijnsyndroom zonder neurologisch substraat, waarvoor geen percentage functieverlies wordt toegekend. Geen functieverlies geen beperkingen … en dus geen schade.
Geen functieverlies Twee opties om toch tot beperkingen te komen: n n
Psychiatrische expertise Aanknopen bij AMA-guides w
Van den Doel, TvP 2008,p.1 e.v.: geen voorstander. “Wanneer een triviaal letsel door biopsychosociale factoren als ernstig invaliderend wordt ervaren, moet hieraan dan een fors functieverlies worden verbonden, waarbij een dergelijke erkenning reciproque als bevestiging van de ernst van de aandoening wordt gezien?”
Geen functieverlies
Wanneer geen objectiveerbare afwijkingen worden geconstateerd, en geen functieverlies wordt vastgesteld, kan geen sprake zijn van schadevergoeding (want dan is er geen schade)
Verlies arbeidsvermogen Geen objectiveerbare afwijkingen, geen functieverlies leidt onontkoombaar tot de slotsom dat er dus ook geen beperkingen zijn. n
Iemand met nekpijn, maar zonder functieverlies, moet in staat worden geacht ‘alles’ te kunnen
Verlies zelfwerkzaamheid Idem, ook hier geldt dat n
n
geen objectiveerbare afwijkingen, geen functieverlies onontkoombaar leidt tot de slotsom dat er dus ook geen beperkingen zijn; iemand met nekpijn, maar zonder functieverlies, in staat moet worden geacht ‘alles’ te kunnen
…en hoe zit het dan met smartengeld? Geen functieverlies Smartengeld? Wel (pijn-)klachten
…smartengeld? Nee n
Art. 6:106 BW: smartengeld indien sprake is van lichamelijk letsel w
n
Geen objectiveerbare afwijkingen, geen functieverlies; conclusie: geen lichamelijk letsel
HR: ook smartengeld wanneer sprake is van een in de psychiatrie erkend ziektebeeld
Slotsom: wanneer sprake is van afwezigheid van n n n
objectiveerbare afwijkingen functieverlies in de psychiatrie erkend ziektebeeld
is er geen grond voor schadevergoeding
Ander geluid? Zwolsche / De Greef (HR 8 juni 2001, NJ 2001, 433) n
Subjectieve klachten waarvan objectief vastgesteld kan worden dat zij w w w w w
aanwezig reëel niet ingebeeld niet voorgewend niet overdreven
zijn, komen voor vergoeding in aanmerking
Ander geluid? Vraag: Kunt u objectief vaststellen dat een klacht … aanwezig is? reëel, niet ingebeeld, niet voorgewend en niet overdreven … is?
Geen functieverlies, toch schade? Mogelijk in de Zwolsche / De Greef – redeneertrant Maar onjuist Wellicht oorzaak klachten te achterhalen dmv psychiatrische expertise Maar ook daar zijn grenzen n n
Dikwijls geen psychiatrische diagnose te stellen Akkermans (TvP 2003, p 95): Het wordt absurd wanneer schadevergoeding wordt toegekend in een situatie waarin benadeelde zou zijn genezen als schadevergoeding wordt ontzegd
Zwolsche / De Greef Aandachtspunten: n
n
In belangrijke mate oordeel van het Hof – niet van de HR! - anno 1999 “Ofschoon iemand die stelt schade te lijden in het algemeen die schade aannemelijk dient te maken [mogen] de eisen die aan het bewijs kunnen worden gesteld niet al te hoog zijn”
Afronding Drie vereisten voor schadevergoeding: n n n
inbreukmakend handelen schade causaal verband tussen handelen en schade
Wanneer er geen objectiveerbare afwijkingen zijn, en geen functieverlies kan worden vastgesteld, is er geen schade Causaal verband blijft evenzeer discussiepunt
… en wat brengt de toekomst? Nieuwe discussies? n
persoon van de deskundige w w w w w
neuroloog of orthopeed, of nog een ander specialisme? Rechtbank Amsterdam, 14 augustus 2008: géén revalidatiearts als deskundige Verzekeringsarts? Indien het een neuroloog wordt, welke dan? En welke toetsingscriteria past hij toe? n
oude richtlijnen, nieuwe richtlijnen, knoopt hij aan bij AMA-guides?
