\
10
THE MAGAZINE F O R M E R LY KNOWN AS @ R O E LA N D
Nieuwsbrief voor de deelnemers aan de taalactiviteiten van Roeland. APRIL MEI JUNI 2010
3 4 12 14 16 20 22 23 24 27
Edito Festival des festivals Trivial time Boter bij de vis Artscène/Artscene La grande bouffe Interview met André Vermaeke Skidoku Roelandnieuws Cartoon WERKTEN MEE AAN DIT NUMMMER GRIET BESSEMS BARBARA EICHPERGER JACQUES EICHPERGER V I C K Y LO M M AT Z S C H ( C A R T O O N ) NISRINE LIMAM JESSE MORTELMANS EVELINE NAESSENS-FOUCQAERT BALINT PINTER MARC-ANTOINE TRUDEL KAREL VANDERLEEN EVELIEN VAN RENTERGHEM (EINDREDACTIE) KRISTOF VERBEKE BENOÎT WIRTGEN P J O T R . B E ( LAY O U T )
2
Hallo sKIDiz’ers, Jullie hebben het de voorbije weken wellicht druk gehad met studeren en examens afleggen, maar nu staat de welverdiende zomervakantie voor de deur! 3 A PR IL MEI JUNI 2010
Ook Roeland heeft niet stilgezeten. In april hebben we maar liefst drie theaterfestivals georganiseerd en dus leek het ons een goed idee om dit nummer van sKIDiz volledig aan het thema theater te wijden. We brengen o.a. een uitgebreid verslag van onze jaarlijkse festivals Artscène français en Artscene All English en ook van het vijftiende Festival des festivals. Dat laatste theaterfestival vindt jaarlijks in een ander land plaats. Roeland was tijdens de paasvakantie gastheer naar aanleiding van haar 40ste verjaardag. Die 40ste verjaardag was ook aanleiding voor een nieuwe publicatie: 100 x creatief met taal, een praktisch boek voor de taalanimators. Blader snel naar pagina 24 als je wilt weten welke spelletjes er deze zomer op het programma zullen staan! Verder in dit nummer ook nog toneelrecensies, interviews met acteurs, toneelweetjes, puzzelplezier en een voorstelling van onze nieuwe collega Thérèse. Veel leesplezier met deze tiende sKIDiz en een zonnige zomervakantie boordevol (Roeland)fun gewenst!
4
Jacques Eichperger et Jesse Mortelmans
Du 5 au 10 avril ont eu lieu à Gand les rencontres théâtrales internationales dans le cadre du Festival des festivals, théâtre de jeunes en français langue étrangère. A l’occasion de ses 40 années d’existence, l’association Roeland a pris en charge l’organisation du 15ième FDF tout comme elle l’avait fait une première fois en 2000 pour son 30ième anniversaire. Nous avons accueilli 15 groupes de 14 pays différents. Tout au long de la semaine, des troupes de jeunes ont profité des rencontres théâtrales. Le matin, ils participaient aux ateliers de formation (chant, chœur, clown, mime, construction de personnages, improvisation, expression corporelle, etc.). L’après-midi et le soir nous nous sommes tous régalés des spectacles des jeunes : allant de comédies musicales aux tragédies classiques en passant par le théâtre absurde et les sketches, les pièces que nous avons vues témoignaient toutes d’un grand investissement de la part des participants, des metteurs en scène et des enseignants. A part les spectacles et les ateliers, nous avions également prévu quelques surprises et moments spéciaux dans le programme. Ainsi, le second soir, tous les participants se sont réunis pour la soirée internationale, qui fait
traditionnellement partie des rencontres théâtrales internationales du FDF. Les groupes de tous les pays ont l’occasion de jouer cinq minutes dans leur langue maternelle. Comme d’habitude, nous avons été éblouis par les superbes tableaux idylliques, par les défilés en habits traditionnels, et par les chants et les jeux folkloriques. Plus tard dans la semaine, nous avons revu ces beaux costumes lors de la parade en ville: tous les groupes s’étaient déguisés, les uns ayant remis leurs habits traditionnels, les autres leurs costumes de théâtre, d’autres encore des nez de clown ou de magnifiques masques. La parade n’est pas passée inaperçue dans la ville de Gand : les habitants et passants étaient bien contents de voir défiler ces jeunes pétillant d’enthousiasme et de fierté de leur pays. Le lendemain, les jeunes ont encore rajouté de la couleur à la ville, lors du superbe lâcher de ballons. Quelle belle semaine toute remplie de créativité, d’efforts, d’humour et de jeunesse… C’était beau à voir! Vous trouvez un reportage complet sur le Festival des festivals avec la chanson, les photos et les journaux du festival sur notre site : www.roeland.be/fr/fdf2010.
5 A PR IL MEI JUNI 2010
6
7 A PR IL MEI JUNI 2010
8
Mon expérience au Festival des festivals Eveline Naessens-Foucquaert Je suis encore étudiante. En troisième année, ma formation d’Office management comprend un stage de douze semaines. J’ai fait ce stage au Centre de Documentation français pour la Flandre, un des partenaires de l’association Roeland pour certains événements culturels comme le Festival des festivals . Comme stagiaire, j’ai eu l’ occasion de participer à ce Festival. Le premier jour, j’ai accompagné des groupes de
théâtre à leur hôtel, ce qui m’a donné l’occasion de parler avec des jeunes venant du monde entier. Chaque fois que je devais accompagner un nouveau groupe, j’entendais des histoires différentes, c’était chaque fois une immersion dans la culture d’un autre pays! Durant le Festival des festivals, je faisais partie de l’équipe des journalistes, sous la direction d’Evelien Van Renterghem, la responsable de la
Et de festival en festival… A l’occasion du FDF, Roeland a demandé à Geoffrey Felix (un de ses animateurs-professeurs-musiciens) de composer la chanson du festival. Voici le texte de la chanson:
9 A PR IL MEI JUNI 2010
On est parti de rien Mais on était prêt à tout Maintenant je le sais bien Ça valait le coup... Des mois que je répète Que j’attends cet instant Et cette voix qui dans ma tête “C’est à toi maintenant !” Je sens monter le stress Des artistes en coulisses Chacun a son propre truc Pour combattre le trac
communication chez Roeland. Cette équipe était responsable du journal quotidien du Festival. On devait relire des articles écrits par les jeunes participants, prendre des photos des différentes pièces de théâtre etc. Un travail très amusant, mais aussi très stressant, parce que le journal devait être prêt à temps tous les jours. Pendant les présentations des différentes pièces de théâtre, j’ai vu comment chaque groupe a utilisé le
Finalement, le rideau s’ouvre La lumière se fait Le décor se découvre Et le public se tait Le temps paraît se suspendre D’impatience la troupe trépigne Semblant attendre un quelconque signe Puis, chacun à son tour Les comédiens font leur entrée A jardin ou à cour, Ça y est, c’est à eux de jouer ! Les minutes s’égrènent Les tirades s’enchaînent Puis, j’entre dans l’arène C’est le moment suprême
Une touche de maquillage Un peu mais pas trop Je sens venir le personnage Et je rentre dans sa peau
Surtout pas de panique, Je connais la réplique, Ici ce soir, C’est mon moment de gloire Car j’entre enfin dans l’Histoire !
Et de festival en festival International! Et de festival en festival Le français ’installe ! Et de festival en festival On remplit les salles ! Voici venir les 3 coups !!!
Et de festival en festival International! Et de festival en festival Le français ’installe ! Et de festival en festival On remplit les salles ! Voici venir les 3 coups !!!
français langue étrangère dans sa propre création. Chaque fois que je voyais une nouvelle pièce, j’étais vraiment impressionnée par la créativité du groupe et la façon dont la pièce était présentée. Grâce aux Festival, j’ai pu faire la connaissance de différentes cultures et personnes. Pendant un tel festival, il est chouette de faire connaissance et de collaborer avec différentes personnes venant de partout dans le
monde et de voir des pièces de théâtre jouées par des jeunes. Malheureusement, j’ai seulement pu participer au festival le lundi et le mardi, mais c’ était sans aucun doute une expérience inoubliable pour moi!
S P E C TA C L E P R O F E S S I O N N E L
Ouf!
Evelien Van Renterghem
10
Le premier soir du Festival des festivals, ce n’étaient pas les participants qui remplissaient la scène: il y avait un spectacle professionnel au programme. La pièce Ouf! est une comédie satirique qui tourne autour de la femme et de l’homme, traitant de rencontres improbables, d’aspects du couple, de couples, dans tous leurs états, sous toutes leurs coutures, sur fond de quotidienneté, et parfois plongés dans des situations extrêmes. François Pinte, animateur de Roeland, a lancé le projet en 2008. Au départ, il avait deux envies: monter une comédie pour des adolescents et pour un public dont le français n’est pas la langue maternelle, et prévoir une formule théâtrale légère pour pouvoir tourner le spectacle dans les institutions scolaires, les Depuis combien de temps jouez-vous? Moi, je joue depuis déjà deux ans. F R A N Ç O I S Je joue depuis 1997. Vous aimez vos rôles? B J’ai bien aimé le rôle de Rebecca. F Je me suis senti bien dans le rôle d’Albert, le vieil homme. Combien de temps a duré la préparation? F D’abord, j’ai lancé un projet sans Barbara et ce projet est tombé à l’eau. En 2008, j’en ai relancé un autre, mais cette fois-ci avec Barbara et «Ouf! » en est le résultat. BARBARA
festivals internationaux de théâtre jeune public, en Belgique et plus largement dans le réseau francophone mondial. Pendant le Festival, quelques jeunes de SintRembert Torhout ont interviewé les deux acteurs. Voici leur article qui a été publié dans le journal du festival: “Hier, on a tous vu le spectacle «Ouf!». C’était une pièce de théâtre de 45 minutes avec les comédiens Barbara Taquin et François Pinte. Destinée au jeune public et particulièrement aux adolescents et aux spectateurs qui apprennent le français, la pièce est une comédie dont le thème principal est «la vie à deux». Il y avait beaucoup de variation dans le spectacle parce que les acteurs ont joué beaucoup de personnages, ce qui rendait la pièce très intéressante. Nous avons adoré ce spectacle.” D’où vient le titre? Souvent, nous disons «Ouf!» après un spectacle ou une répétition, d’où le nom de la pièce. Êtes-vous comédiens professionnels? B & F Oui, absolument! De plus, nous sommes aussi animateurs de Roeland. Avez-vous déjà participé aux autres activités de Roeland? B Je suis animatrice de théâtre depuis 10 ans. F Je fais des cours d’été linguistiques pour Roeland. F
Marc-Antoine Trudel et Balint Pinter
11 A PR IL MEI JUNI 2010
Depuis le tout début du Festival – la prise en main des brochures de programme – tout le monde se demandait ce qui pouvait bien se cacher derrière le mot mystérieux « Surprise », inscrit au programme de jeudi. Beaucoup ont essayé de l’imaginer, mais personne ne l’a deviné, on a eu alors une vraie surprise: un fantastique lâcher de ballons ! Tous les participants avaient reçu un ballon et chacun a eu l’occasion d’y attacher un petit mot. A la place Saint-Bavon au cœur de la ville, tout le monde a lâché son ballon en même temps : des centaines de petits pois de toutes les couleurs ont pris l’air pour des pays lointains. En effet, un ballon avec le message « que le monde soit sans frontières et vive le festival » a été retrouvé le lendemain du lâcher dans un parc en France, à plus de 700 km de Gand ! Rien n’est meilleur pour illustrer cet événement que quelques témoignages des participants: "En entrant dans la salle pleine de ces ballons, wow, je croyais entrer dans un conte de fée; après tout, ces ballons auront chacun leur propre histoire. Je sais que cela va être très beau." "C’était même plus beau que l’ancienne ville. Tous ces ballons sur le fond de la cathédrale, c’était magnifique, quelque chose de féérique." "Je trouve l’idée du lâcher très sympathique, parfois on a besoin de redevenir enfants, de jouer un peu." "J’aimerais bien trouver des ballons comme ceux-ci dans mon jardin." "C’était complètement inattendu et un joli symbole."
Certes, on en gardera de beaux souvenirs, même de moins matériels que les centaines de photos qui ont été prises !
Nisrine Limam
12
Tout le monde peut faire du théâtre, même les acteurs. Augusto Boal
Shakespeare invented 1,700 words in the English language. He was the first person to use words like aerial, critic, submerge, majestic, hurry, lonely, road, assassination, laughable, reliance, exposure, … He’s also responsible for many of the everyday phrases we use without a thought. If you think you don’t know any Shakespeare, then think again. Have you ever used any of these phrases: break the ice, all that glitters is not gold, hot-blooded, in the mind’s eye, housekeeping, it’s all Greek to me, the naked truth, one fell swoop, method in his madness? There you go! Shakespeare is present in all our lives in some way every day, even if you’ve never seen one of his plays or read one of his sonnets.
Some famous Shakespeare quotes:
All the world’s a stage, and all the men and women merely players. (As You Like It)
What’s in a name? That which we call a rose by any other name would smell as sweet. (Romeo and Juliet) To be, or not to be, that is the question. (Hamlet)
Parting is such sweet sorrow, that I shall say good night till it be morrow. (Romeo and Juliet) Shall I compare thee to a summer’s day? Thou art more lovely and more temperate. (Sonnet 18)
No one knows how Shakespeare died. Among the possibilities are kidney disease, murder most foul, and too much to drink. Nobody knows Shakespeare’s true birthday. By tradition and guesswork, it is assumed that William was born on the 23th of April, a date now commonly used to celebrate the famous Bard’s birthday.
Mais en dehors du théâtre, y a-t-il une vie? Gaston Baty
To corpse
means to laugh uncontrollably during a performance. So called because to laugh in an unexpected place effectively kills the character being portrayed.
ghost light
is a light left on A when the theatre is closed for the night. It is based on the superstition that most theatres have ghosts and this light is to keep the theatre ghost happy and to welcome muses.
Zelfs de beste acteur buigt voor zijn publiek. A M I T B H A T I Nous voulons de la vie au théâtre, et du théâtre dans la vie. JULES RENARD
13 A PR IL MEI JUNI 2010
Het zou soms aardig zijn als de mensen het theater verlaten, de stoep aflopen en geraakt worden door een taxi. Ik wil niet dat ze echt geraakt worden, maar het is in ieder geval beter dan dat ze het theater verlaten met als enige gedachte: ‘Waar heb ik mijn auto gelaten?’ A B R A H A M F R I T S I love acting. It is so much more real than life. O S C A R W I L D E Acting is the most minor of gifts and not a very high-class way to earn a living. After all, Shirley Temple could do it at the age of four. K A T H E R I N E H E P B U R N Le théâtre doit être ce que le théâtre n’est pas. P I E R PA O LO PA S O L I N I
You need three things in the theatre - the play, the actors and the audience, and each must give something KENNETH HAIGH
S’il y a un endroit où tout est possible, c’est le théâtre. CHRISTOPHE HUYSMAN
Kent u die van de dief die succes had op het toneel? Hij stal de show. I regard the theatre as the greatest of all art forms, the most immediate way in which a human being can share with another the sense of what it is to be a human being. O S C A R W I L D E
Boter bij de vis
Nisrine Limam
Sarah Verstrepen
14
In maart dit jaar organiseerde het amateurtheatergezelschap KWB Appels voor de 29ste keer een toneelstuk in het parochiaal centrum van Appels. Ik wist totaal niet waaraan ik me moest verwachten, maar ik werd aangenaam verrast!
Juul De Landtsheer
De regisseur, , liet zich inspireren door de crisis. Boter bij de vis is zijn eigen bewerking van het gelijknamige blijspel van de Britse auteur Michael Cooney. Het stuk vertelt het verhaal van Frank Stevens en dat gaat als volgt: “Zoals bij zovelen is ook het noodlot in deze crisisjaren bij Frank toegeslagen. Twee jaar geleden werd het voedingsbedrijf waarvoor hij werkte geherstructureerd en Frank werd van de ene dag op de andere aan de deur gezet. Hij blijft echter niet bij de pakken zitten en gaat op zoek naar manieren om zijn ‘dalende’ inkomsten te compenseren. Hij bedenkt een briljant plan waarmee hij de sociale zekerheid zoveel mogelijk probeert op te lichten. Zijn methode is heel eenvoudig: hij vindt enkele onbestaande huurders uit, die op een of andere manier allen het recht op een toelage hebben, en zo krijgt hij via allerlei instanties geld toegestuurd. Gedurende
twee jaar verzamelt hij enkele tienduizenden euro’s. Frank begint echter te vrezen dat zijn bedrog zal uitkomen en samen met zijn neef laat hij zijn denkbeeldige huurders een voor een verhuizen of zelfs sterven. Als inspectrice Clara Joos en begrafenisondernemer Madeleine Verdood plots voor de deur staan, moet Frank alles op alles zetten om niet door de mand te vallen. Zijn naïeve buurman Herman Boon en zijn vriendin Brenda worden hier onvrijwillig bij betrokken, en van dan af aan volgen de gekste misverstanden en de vele verwikkelingen elkaar in een snel tempo op.” Boter bij de vis was niet alleen fantastisch georganiseerd en geacteerd, maar straalde ook een zekere sfeer uit. Van het begin tot het einde galmde het gelach van het publiek door de zaal. Het stuk werd afgewisseld met muziek, waarmee iedereen luidkeels meezong. Ik heb nog nooit zo’n gezellige voorstelling bijgewoond en had een onvergetelijke avond!
Interview met Sarah Verstrepen In maart speelde Sarah Verstrepen (22 jaar) in het toneelstuk boter bij de vis. ‘Het stuk is soms wat ingewikkeld om te volgen, maar o zo fijn om te spelen’, zegt Sarah zelf. 15 A PR IL MEI JUNI 2010
Welke rol speelde jij? Ik vertolkte de rol van Brenda. Hoe zou je het personage zelf beschrijven? Brenda is een heel uitbundige Hollandse vrouw. Als ze boos is, dan is ze razend. Wanneer ze blij is, is ze superblij. We probeerden die karaktertrekken een beetje in de verf te zetten met accessoires, zoals grote groene ringen, valse wimpers en heel veel make-up. Speelde je al eerder in toneelstukken mee? Nee, dit was de eerste keer voor mij. Ik heb ook geen toneelles gevolgd, maar we hadden een heel goede regisseur en enkele ervaren toneelspelers die ons begeleidden, onze personages hielpen uitwerken en af en toe hints gaven. Hoe lang zijn jullie aan het stuk bezig geweest? We zijn half oktober begonnen met repeteren. In het begin met tekst, zodat we ons goed in ons personage konden inleven en ons nergens anders zorgen over hoefden te maken. Na Nieuwjaar kende iedereen min of meer zijn tekst uit het hoofd. De voorstelling zelf was in maart. We namen dus iets meer tijd dan de meeste toneelgezelschappen, maar we wilden absoluut geen druk op de acteurs leggen, en ervoor zorgen dat iedereen goed in zijn rol zat. We zijn immers een amateurgezelschap en acteren omdat we dat graag doen. Wat was het mooiste compliment dat je kreeg? Er zijn al verschillende mensen die dachten dat ik echt Hollands was. Dat is gewoon fantastisch! Speel je volgend jaar terug mee? Inderdaad. De scripts hebben we nog niet, die krijgen we pas in september, maar het wordt weer een humoristisch stuk met vele intriges. Meer informatie kan je vinden op de site van KWB Appels. Mijn eerstvolgende plannen zijn voor de zomervakantie. Dan ga ik met Roeland mee als animatrice naar Cottesmore, en wie weet, naar Langley.
Artscene All English Griet Bessems Working on your English speaking skills – there is no way more fun and exciting to do this than by creating and performing your own English play! 14 editions of the Artscene All English Theatre Festival have proven just that. This past school year different Flemish and foreign secondary schools put a whole lot of effort and creativity into the creation of their English play. From the 22nd to the 24th of April 2010 the actor troupes from Sint-Bavo (Gent), Don Bosco (Haacht), Vita & Pax (Schoten), Sint-Ursula Instituut (OLV- Waver) and Sint-Pieters (Gent) took the stage at Theater Tinnenpot in Gent. They were joined by groups from abroad who overcame an actual ash cloud to travel to the festival: Gunnite Group (Hungary), Reb Club English Drama (Romania), The Rising Stars (Romania) and Group Peter Brook ( Luxemburg). Last but not least, the Vita & Pax Oldies (a group of university students) performed a self-written play at the festival for the second time in a row. This goes to show that once you’ve been bitten by the Artscene theatre bug, it’s hard to let it go! No less than 10 experienced actors, dancers, play wrights and directors conducted creative workshops during the festival for all participants to surprise and enjoy. With more than 100 Artsceners, the festival was pretty busy and crowded with creative people who made sure that the atmosphere was once again the best it could be! To have a peek at some photos and reviews from the Artscene daily newspaper, go to our website www.roeland.be, and look under the heading ‘Artscene’ > ‘festivals’. Next year we hope to welcome another bunch of young actors, teachers and directors to the Artscene Festival. It will be the 15th edition so we can promise you that it will be a very festive one!
16
Artscène français Barbara Eichperger
17 A PR IL MEI JUNI 2010
Comme chaque année, différentes écoles flamandes (cette année: SintRembert Middenschool Torhout, SintUrsula Instituut Onze-Lieve-Vrouw Waver, Leonardo Lyceum Pestalozzi Antwerpen, Sint-Fransiscus Instituut Melle et Sint-Vincentius Instituut Dendermonde) ont travaillé (avec ou sans animateur) pendant un an autour d’une pièce de théâtre en français. Pendant le festival Artscène, qui a eu lieu du 29 avril au 1er mai, chaque groupe a présenté son spectacle. En plus des troupes flamandes, 2 troupes étrangères ont également participé: la Roumanie et les Pays-Bas. Au programme du festival: les spectacles des 7 groupes, un spectacle du groupe de Torhout qui a également participé au Festival des festivals (voir autres articles p. 4–11), un spectacle professionnel “OUF” de la Compagnie Ici Où Là (avec François Pinte et Barbara Taquin), 6 heures d’ateliers et une présentation, une soirée jeu, un tour en bâteau dans la ville de Gent et pour terminer une petite fête dans le Cocteau. Les professeurs ont eux aussi travaillé pendant l’année et pendant le festival. Jean Lataillade les a guidés pendant différents ateliers et ils ont présenté un mini-spectacle à la fin du festival. C’était un petit festival, très agréable, convivial, où les participants se sont bien mélangés! Pour moi personnellement un festival très réussi! Les photos et les articles du festival se trouvent sur notre site www.roeland.be sous la rubrique ‘Artscene’ > ‘festivals’. A l’année prochaine!
Het Artscène/Artscene-project richt zich sinds 1993 tot alle Vlaamse leerkrachten Frans en Engels die van plan zijn om met (hun) leerlingen een toneelproductie te brengen in het Frans of Engels. Groepen die dit wensen kunnen wekelijks ondersteund worden door Roeland-toneelanimators. Driemaal per jaar worden vormingssessies en ontmoetingen georganiseerd voor de begeleiders. Het project loopt van oktober tot mei. Geïnteresseerde leerlingen en leerkrachten nemen best zo vlug mogelijk contact op met Roeland (voor 15 september) door te mailen naar barbara@roeland. be (Frans) of
[email protected] (Engels). Alle deelnemende groepen ontmoeten elkaar op de festivals: Artscene all English: 28-30/04/2011 Artscène français: 05-07/05/2011
19
My internship at Artscène/ Artscene Benoît Wirtgen
A PR IL MEI JUNI 2010
During my internship at Roeland, I had the opportunity to take part in the Artscene All English Festival and the Festival Artscène français.
I hear you say: “what a cool internship, participating in theatre festivals” and yes indeed, it was! What could possibly have been more fun than watching three to four theatre plays a day, meeting an enormous bunch of people and lacking time to sleep because you want to debate till dawn in all the languages you know? The first festival in which I participated, Artscene All English, was crazy! Maybe you know that feeling of being really tired and not wanting to miss anything, so you just don’t sleep? Well, that is basically what happened to a lot of people during this festival. Everybody was constantly active and the atmosphere was perfect: you could feel the excitement of the teenagers, ready to show what they had been
working at during the school year. They were also very willing to learn from the workshops, e.g. how to improvise or how to breakdance. Isn’t that brilliant? The second festival, Artscène français, had a smaller number of participants, which permitted me to be a lot closer to everybody. Right from the start, all the participants mingled and we had the feeling to be friends since forever! Theatre performed by teenagers can be really fascinating. The ability to show all those expressions, what’s more in French, really moved me! Artscene/Artscène was the kind of experience which is really tiring and sometimes difficult, but which is definitely worth to live through. It was a positive learning experience for all of us!
FILM van Marco Ferreri (1973) TONEEL NTGENT in samenwerking met Toneelgroep Amsterdam (2010) SCHADUWPROJECT NTGENT – Een etentje met vrienden (2010)
LA GRANDE BOUFFE FILM Het is altijd leuk om nog eens te kijken naar films die men een jaar of twintig, dertig geleden onthutst onthaalde of zelfs uitspuwde wegens degoutant, pornografisch, of iets dergelijks, en te zien hoeveel er tegenwoordig nog overblijft van die choquerende reputatie. Ik bekeek de film La Grande Bouffe een tijdje geleden ter voorbereiding van het toneeltweeluik van het NTG, en moest toegeven dat zelfs nu, 37 jaar na datum, deze prent hard kan aankomen en volgens mij in staat is om een publiek gedegouteerd naar huis te sturen. Het verhaal draait rond vier burgermannen, vastgeroest in een succesvol maar gezapig leventje van werken, eten, drinken, vrijen en slapen. Dermate bewust van hun – voor hen – uitzichtloze situatie beslissen ze om zelfmoord te plegen. Niet op een abrupte en misschien “normale” manier, maar door hun leventje uit te vergroten en zich letterlijk dood te vrijen, drinken en vooral eten. Ze doen eigenlijk wat ze hun hele leven al doen, maar dan in het extreme, met een ferme uppercut richting establishment: zie wat je van ons hebt gemaakt! Wat volgt is een hallucinante braspartij. De manier waarop dit aan de kijker voorgesteld wordt is een schoolvoorbeeld van wansmaak. Een potsierlijke locatie met dito interieur, het gastronomisch destructieve gedrag van de vier mannen en vooral: het stopt niet. Je wordt werkelijk meegenomen op een culinaire rollercoaster recht naar de dood. La Grande Bouffe is van begin tot eind één grote overkill. Ik kan me inbeelden dat de makers zich indertijd afvroegen hoeveel een publiek zou kunnen slikken, en er dan zwaar over gingen. Maar, zoals ik hierboven al zei, kan de film ook vandaag de dag nog choqueren. Ferreri schotelt je een vreetfestijn voor dat smakelijk begint, maar algauw z’n ware aard laat zien en je achterlaat met één prangende vraag: wie zal daar de afwas moeten doen?
20
Karel Vanderleen
21 A PR IL MEI JUNI 2010
TONEEL – NTGENT – TONEELGROEP AMSTERDAM Enkele weken nadien begaf ik me met gepaste verwachtingen naar het NTG. Een voorstelling, zo bleek, die – met de film vers in het geheugen – weinig extra’s aan het daglicht bracht. De productie neemt je op sleeptouw langsheen de wansmakelijke feiten, zoals vastgelegd in Ferreri’s meesterwerk. Kan dat de bedoeling zijn van een filmvertolking op scène? Anderzijds zorgt de herkenbaarheid voor een aparte invalshoek en kan de herkenning van overeenkomstige elementen zeker een half uurtje verscherpte concentratie opleveren. Maar – opnieuw – dat kan onmogelijk de bedoeling zijn, en deze aanpak gaat overigens snel vervelen. Onder de aanwezigen zaten natuurlijk ook mensen die de film niet zagen en hier een ander stukje zouden neerpennen.
SCHADUWPROJECT NTGENT
Een etentje met vrienden Achteraf bekeken vond ik het schaduwproject – het amateurgehalte in acht genomen – verfrissender en op een manier uitdagender om naar te kijken. Het ondekkingsgehalte van de voorstelling (met Roelandcollega Griet Bessems in de rol van doodgraver) lag zeker hoger dan bij de professionele productie, alhoewel deze ontdekking te lang uitgesponnen werd. Het geheel had zeker iets korter gemogen en gekund.
Interview met André Vermaeke
22
Nisrine Limam
André Vermaeke (63 jaar) begon zijn toneelcarrière ongeveer 35 jaar geleden. Hij startte als acteur, maar begon al gauw ook zelf toneelstukken te regisseren, en zelfs toneelles te geven. Zijn leerlingen van de hogere graad hebben net hun toneelexamen achter de rug. “Dat ging best wel goed,” lacht hij tevreden, “niemand die uit zijn rol viel, en ook het publiek reageerde enthousiast!” Hoe ben je met toneel begonnen? O, maar dat is al lang geleden hoor! Ik begon toen ik jong was aan de Academie voor Woord Muziek en Dans Emiel Hullebroeck. Ondertussen was ik ook actief in heel wat amateurgroepen. Na mijn middelbare school volgde ik eerst een andere opleiding, maar besloot vervolgens om verder te gaan in mijn toneelstudies en ging naar de toneelschool in Brussel, het Rits. Was het dan altijd al je grote droom om een acteur te worden? Wel, eigenlijk niet. Het is nooit een kinderdroom geweest, maar eens ik aan de academie van Emiel Hullebroeck begon, voelde ik een zekere ‘feeling’ met het theater. Ik groeide er steeds meer naartoe, maar besloot pas op 18-jarige leeftijd dat ik in die richting wou verdergaan. Hoe is je carrière dan verder verlopen? Ik bleef ook na mijn opleiding verder spelen in amateurgezelschappen, zoals in het stuk ‘Reservaat’, een stuk dat vroeger overal op school gelezen werd, maar nu allang onder het stof verdwenen is. Op school in Bussel vertolkte ik ook een rol in Edward II, een van mijn mooiste ervaringen op het podium. Niet alleen het verhaal was fantastisch, maar ook de kostuums en het decor waren prachtig. Later begon ik ook zelf toneelstukken te regisseren. Samen met Eva Bal bracht ik het stuk ‘Spring’ tot stand, een kindermusical die aanmoedigt om te durven in het leven.
De cast bestond uit jongeren, kinderen en beroepsacteurs. Dankzij de toenmalige minister van Cultuur konden we deelnemen aan een uitwisselingsproject en hadden we de kans om op te treden in Engeland, Nederland, Duitsland en Amerika (New York!). En zo’n dertig jaar geleden begon ik les te geven in de academie van Emiel Hullebroeck, waar ik begonnen ben. Met welk soort toneel sta je het liefst op de planken? Tragikomedies. Dat is een combinatie van beide: het prachtige dramatische aspect, met een humoristisch kantje. Wat is de leukste rol die je tot nu toe gespeeld hebt? Mijn favoriete personage speelde ik in het toneelstuk Edward II. Werk je nog steeds mee aan producties? Ja, momenteel regisseer ik samen met Mark Reinaards de kindervoorstelling ‘Wolfie’. Die gaat over een vriendelijke wolf. Het is een voorstelling waarmee we alle clichés proberen te ontkrachten. Veel meer kan ik er nog niet over vertellen, maar het stuk zal rond september in de zalen te zien zijn. Welke momenten zullen je altijd bijblijven? Natuurlijk is het leuk om een volledig toneelstuk foutloos opgevoerd te zien, maar ook de toonmomenten van mijn leerlingen vind ik de moeite waard. En tenslotte, wat is het mooiste compliment dat je al gekregen hebt? Het mooiste compliment is wanneer het publiek geboeid en ontroert de zaal uit komt. Of wanneer ik iemand die naar een van mijn voorstellingen is komen kijken jaren later nog eens tegenkom en die persoon zich de voorstelling nog steeds levendig herinnert en er vol enthousiasme terug over begint. Dat raakt me.
2 8
5 1
9
7
6 2 8
8
4
2 8
1
5 7
9
4 4
7 5 4
6
5
9
1
8
4
7
2
5
9
2
8
3
6
1
7
7
2
1
8
3
7
6
1
8
3
4
6
5
9
9
5
2
4
3 8 1 2 9 7 6 4 5
9
8
3
9
8
2
2
5
6
1
1
3
4
7
7
4
5
6
8 1 3 7 4 9 5 2 6
9 3
3
2 6 8 3 1 A PR IL MEI JUNI 2010
9 2
23
6 8 5 3
Skidoku
4 7 1
BOEK 1OO x creatief met taal Roeland viert dit jaar haar 40ste verjaardag. En daar hoort een feestelijke publicatie bij! Roelandanimatrice Dominique Collet bracht voor de gelegenheid 100 expressie-activiteiten samen die ze in de loopt der jaren verzameld heeft. Het boek kreeg de titel 100 x creatief met taal. Wie al met Roeland op taalvakantie is geweest, zal hier zeker een aantal activiteiten uit herkennen!
100 x creatief met taal bevat vijf soorten spelen: ijsbrekers (kennismakingsspelletjes), expressie-oefeningen, concentratie- en focusoefeningen, toneeloefeningen en teambuildingsactiviteiten. Voor elke gelegenheid wat wils dus! Bovendien bestaat het in drie talen: Nederlans, Frans en Engels. We hopen dat alle taalanimators en deelnemers deze zomer veel plezier zullen beleven aan het boek. Als voorsmaakje lichten we hier in Skidiz al een exclusieve tip van de sluier.
ϯϴ͘ĠĮůĠĚĞŵŽĚĞ
25 A PR IL MEI JUNI 2010
Nécessaire : un lecteur CD ĂŶƐƵŶĐŽŝŶ ƌŽƵƉĞƐĚĞƐĞŵĞƩƌĞĐŚĂĐƵŶĚ ƵdžŐƌŽƵƉĞƐĞƚĚĞŵĂŶĚĞnjĂƵdžŐ ŶĚĞ WĂƌƚĂŐĞnjůĞƐƉĂƌƟĐŝƉĂŶƚƐĞŶĚĞ ƐƋƵŝĚŽŝǀĞŶƚĚĠĮůĞƌăů͛ŽĐĐĂƐŝŽ Ƶ͛ŝůƐƐŽŶƚƚŽƵƐĚĞƐƚŽƉŵŽĚğůĞ ͲůĞƵƌƋ ƌƟĐŝƉĂŶƚ ͘ŝƚĞƐ ƵŶƉĂ ŽŶĂůĞ ŽŝŶĞƚ ŶĚŝĂŐ ĚĞů͛ĞƐƉĂĐĞĞ ƉĂƌƟĐŝƉĂŶƚĚ͛ƵŶĐ >ŽƌƐƋƵĞůĂŵƵƐŝƋƵĞĚĠŵĂƌƌĞ͕ƵŶ ŵŽŵĞŶƚůŽƌƐƋƵ͛ŝůƐ ŶƚƵŶ ͛ĂƌƌġƚĞ ůĂƐĞŵĂŝŶĞĚĞůĂŵŽĚĞăWĂƌŝƐ͘ Ɛ͕ŝůƐƐ ĞƋƵŝŶ ůĞŵŝůŝĞƵĐŽŵŵĞĚĞǀƌĂŝƐŵĂŶŶ ƉŽƐĞƐͿ͘ ĚĞů͛ĂƵƚƌĞĐŽŝŶƐĞĚŝƌŝŐĞŶƚǀĞƌƐ ĚĞnjͲůĞƵƌĚĞƉƌĞŶĚƌĞƉůƵƐŝĞƵƌƐ ƌƐǀġƚĞŵĞŶƚƐĂƵƉƵďůŝĐ;ĚĞŵĂŶ ƐĞĐƌŽŝƐĞŶƚĂĮŶĚĞŵŽŶƚƌĞƌůĞƵ ƌĠƉĠƚĞƌĐĞůĂ ŝŶƚů͛ĂƵƚƌĞĐƀƚĠ͘sŽƵƐƉŽƵǀĞnj ŽƵƐůĞƐƉĂƌƟĐŝƉĂŶƚƐĂŝĞŶƚƌĞũŽ ĞŶƚ͘EŽŵŵĞnjĂǀĞĐ ZĠƉĠƚĞnjĐĞůĂũƵƐƋƵ͛ăĐĞƋƵĞƚ ĞƚĚĞƐ͛ĂƉƉůĂƵĚŝƌŵƵƚƵĞůůĞŵ ůĂŵĞƌ ĞƐ͛ĂĐĐ ĂŶƚƐĚ ĂƌƟĐŝƉ ĞƌĞŐĂƌĚĞƌ ƉůƵƐŝĞƵƌƐĨŽŝƐ͘ĞŵĂŶĚĞnjĂƵdžƉ ƵĚĞƐ͕ůĞƵƌĨĂĕŽŶĚĞŵĂƌĐŚĞƌ͕Ě ĞƐĚĞƐƚŽƉŵŽĚğůĞƐ͕ůĞƵƌƐĂƫƚ ĞƵdžĚĞƐĐĂƌĂĐƚĠƌŝƐƟƋƵĞƐƉŚLJƐŝƋƵ ͘ ƐƚĂŶƚƐ ƵĞƐŝŶ ƋƵĞůƋ ŶĚĂŶƚ ƵĞƉĞ ĞƚĐ͘WŽƵƌĐĞůĂ͕ĂƌƌġƚĞnjůĂŵƵƐŝƋ
͊ ƐƋƵ͛ŝůƐ͛ĂŐŝƚĚ͛ƵŶĚĠĮůĠƐƉĠĐŝĂů sĂƌŝĂŶƚĞ͗ŝƚĞƐĂƵdžƉĂƌƟĐŝƉĂŶƚ ĞƩĞĨŽŝƐůĞƐŵŽĚğůĞƐƐŽŶƚĚĞƐ ŚŽƐ ͲŵĂĐ ͲƐƉŽƌƟĨƐĚĞŚĂƵƚŶŝǀĞĂƵ ͲďĂŶĚŝƚƐ ͲƉĞƌƐŽŶŶĞƐąŐĠĞƐ ͲŚLJƉĞƌŶĞƌǀĞƵdž ƵƐŝĐĂůĞ ĠĚŝĞŵ ĞĐŽŵ ƩĞƐĚ ͲǀĞĚĞ ĠĮůĠƐ͘ ƵĞĂƵdžĚŝīĠƌĞŶƚƐŐĞŶƌĞƐĚĞĚ sŽƵƐƉŽƵǀĞnjĂĚĂƉƚĞƌůĂŵƵƐŝƋ
ϴϬ͘ ŵŽƟŽŶĂůĚŝĂůŽŐƵĞƐ EƵŵďĞƌŽĨƉĂƌƟĐŝƉĂŶƚƐ͗ϮƚŽϰƉĞƌŐƌŽƵƉ 'ŝǀĞĞĂĐŚŐƌŽƵƉĂǁƌŝƩĞŶĚŝĂůŽŐƵĞ͘ ƐŬ ƚŚĞŵ ƚŽ ƌĞĂĚ ĂŶĚ ĚŝƐĐƵƐƐ ŝƚ ƚŽŐĞƚŚĞƌ ĂŶĚ ƚŽ ŵĂŬĞ Ă ĨĞǁ ĂƌƌĂŶŐĞŵĞŶƚƐ ŽŶ ŚŽǁ ƚŽ ĂĐƚ ŽƵƚ ƚŚĞ ĚŝĂůŽŐƵĞŝŶĨƌŽŶƚŽĨƚŚĞŐƌŽƵƉ͘ ĂĐŚŐƌŽƵƉƉĞƌĨŽƌŵƐƚŚĞŝƌĚŝĂůŽŐƵĞŝŶĨƌŽŶ ƚŽĨƚŚĞ ŽƚŚĞƌƐ͘ ƐŬƚŚĞŵƚŽƐƟĐŬƚŽĂƌĞĂůŝƐƟĐŝŶƚĞƌƉƌĞƚĂƟŽŶ͘ EŽǁLJŽƵĂƐŬƚŚĞŵƚŽƌĞƉůĂLJƚŚĞŝƌĚŝĂůŽŐƵĞ͕ ďƵƚŝŶĂ ĚŝīĞƌĞŶƚĞŵŽƟŽŶ͘dŚĞƉĂƌƟĐŝƉĂŶƚƐŚĂǀĞƚŽƵƐĞƚŚĞ ƐĂŵĞ ŵŽǀĞŵĞŶƚƐ ĂŶĚ ƉƌŽƉƐ͕ ďƵƚ ĂĚĂƉƚĞĚ ƚŽ ƚŚĞ ŶĞǁĞŵŽƟŽŶ͕Ğ͘Ő͘ƉĂƐƐŝŽŶĂƚĞůLJ͕ĂŐŐƌĞƐƐŝǀĞ͕ŝŶƚĞĂƌƐ͕ ĐŝŶĞŵĂƟĐ͕ ƐůĂƉƐƟĐŬ͕ ŽǀĞƌĂĐƟŶŐ͕ ǁŚŝƐƉĞƌŝŶŐ ĂƐ ŝĨ ŝƚ ǁĂƐĂƐĞĐƌĞƚ͕ƐŚLJ͕ĂŶĚƐŽŽŶ͘
džĂŵƉůĞĚŝĂůŽŐƵĞ͗ ͗>ŽŽŬŽǀĞƌƚŚĞƌĞ͊ ͗tŚĞƌĞ͍ ͗KǀĞƌƚŚĞƌĞ͘ ͗Dŵŵ͘͘͘ ͗dŚĞƌĞ͕ƚŚĞƌĞ͊ ͗/ĐĂŶ͛ƚƐĞĞĂŶLJƚŚŝŶŐ͊ ͗WƵƚŽŶLJŽƵƌŐůĂƐƐĞƐ͊ ͗/ĚŽŶ͛ƚǁĞĂƌŐůĂƐƐĞƐ͊ ͗zŽƵĐĂŶƐĞĞŝƚŶŽǁ͕ĐĂŶ͛ƚLJŽƵ͍ ͗/E͛d^ Ezd,/E'͊ ͗DĞŶĞŝƚŚĞƌ͊
Hallo Therèse!
6. Vriendenkring groep.
Dit spel werkt het best met een grote
n te Vraag de deelnemers om in twee kringe ĞŶƐƚĞ ŐĂĂŶƐƚĂĂŶ͕ĚĞĞŶĞ ŚĞůŌǀŽƌŵƚĚĞďŝŶŶ ĞĞů-‐ Ğ͘ĞĚ ƵŝƚĞŶƐƚ ůŌĚĞď ŬƌŝŶŐ͕ ĚĞĂŶĚĞƌĞŚĞ ŶĞŵĞƌƐŬŝũŬĞŶĞůŬĂĂƌĂĂŶ͘ ƐƚĞ ;ŽĨ sƌĂĂŐ ĚĞ ĚĞĞůŶĞŵĞƌƐ Ƶŝƚ ĚĞ ďƵŝƚĞŶ ůŝŶŬƐ ;ŽĨ ďŝŶŶĞŶƐƚĞͿ ŬƌŝŶŐ Žŵ ĞĞŶ ƐƚĂƉ ŶĂĂƌ ǀŽŽƌ ĞĞŶ ƌĞĐŚƚƐͿ ƚĞ njĞƩĞŶ͕ njŽĚĂƚ njĞ ƚĞůŬĞŶƐ 'ĞĞĨŚĞŶ ŶŝĞƵǁĞĚĞĞůŶĞŵĞƌŬŽŵĞŶƚĞƐƚĂĂŶ͘ ĚĞ ĚĞƟũĚŽŵŬŽƌƚŬĞŶŶŝƐƚĞŵĂŬĞŶĞŶǀƌĂĂŐ ƐƚĂƉ ŽƉnjŝũ ĚĞĞůŶĞŵĞƌƐ ĚĂŶ Žŵ ŽƉŶŝĞƵǁ ĞĞŶ ƚĞnjĞƩĞŶ͘
ers Je kan er ook voor kiezen om de deelnem ĞĚƐ ŶŽŽŝƚƐƟůƚĞůĂƚĞŶƐƚĂĂŶŵĂĂƌŽŵ ŚĞŶƐƚĞ heel traag door te laten schuiven.
Variant: ĞnjĞĂĐƟǀŝƚĞŝƚŬĂŶŽŽŬŝŶƚǁĞĞ rijen. Dan moet de laatste deel-‐ nemer teruglopen naar het begin van de rij, zodat hij/zij tegenover een andere deelnemer staat
26
Ik werk sinds 9 maart bij Roeland als administratief en financieel coördinator. Dat wil zeggen dat ik o.a. zorg voor de aankoop van het materiaal voor de taalvakanties, voor het betalen van de vrijwillige medewerkers, voor het rekruteren van economen en koks, voor het opstellen van de menu’s, voor de boekhouding en de financiën, enzovoort. Die afwisseling in mijn job vind ik zeer aangenaam en boeiend. Ik ben mijn professionele loopbaan begonnen in de sociaal-culturele sector, als groepsbegeleider van jongeren. Daarna werkte ik mee aan de uitbouw van halfweghuis De Wip en aan het opstarten van begeleid wonen voor jongeren met psychosociale problemen, toen het jeugdwerk nog in zijn kinderschoenen stond.
Na een aantal jaar ben ik dan overgestapt naar de industriële sector; ik heb toen een hele tijd in Frankrijk gewerkt voor een Engelse groep. Begin dit jaar vond ik dat het tijd was voor een nieuwe uitdaging, en besliste ik om terug in de sociaal-culturele sector aan de slag te gaan, bij Roeland! De cirkel is dus rond. Ik vind het fijn om bij Roeland te kunnen samenwerken met een ploeg enthousiaste collega’s en samen toe te leven naar bepaalde projecten, zoals de verschillende theaterfestivals die er in april geweest zijn. Ik kijk al uit naar de zomervakantie en ben benieuwd hoe alles zal verlopen tijdens de vele taalvakanties! Groetjes,
Therèse
27 A PR IL MEI JUNI 2010
V.U. Jacques Eichperger, Krijgslaan 18, 9000 Gent +32 (0)9 221 60 44 met de steun van de Vlaamse Gemeenschap
Afgiftekantoor Gent X P209274
België Belgique P.B/P.P. Gent X BC1600
