The Eamescape. Bron: 2012Architecten. Minor Ondernemerschap 2

Studiehandleiding Minor Ondernemerschap 2013-2014

The Eamescape “When we started our cooperative project with Vitra the obvious first question we asked is ‘what kind of design waste do you have?’ The strict quality control standards of Vitra turn thousands of well-designed cast aluminum parts from Eames chairs into waste for small defects in the chrome finish. A second design waste stream is formed by color changes of plastic chairs. In the injection molding process when the color is shifted each time a few Bouroullec vegetals, pantone chairs, and the famous Eames A-and S-shells turn into psychedelic hippy versions of the product. Even though the latter two were designed in the sixties such a thing is not considered desirable so they are destroyed because two colored plastic cab not be recycled… We decided that the color changes are desirable collectors’ items in itself and started working with the cast aluminum frames. Three of these ergonomically shaped backrestframes could be combined into ‘triangles’ . By combining triangles a spacious frame was designed that turned into a landscape with a multifold functionality. By cladding the frame with left-over slats of oak, beech and ash wood a sit-lounge-dine-play-sleep landscape was build: the Eamescape. Positioning the Eamescape under one of the cherry trees opposite the museum of Gehry, and with a good view on the Ando and Herzog de Meuron buildings attaches the object firmly to its surroundings. From the day it was opened the Eamescape is in use by the visitors of the Vitra design museum and is considered a success. We think it would be a good idea and the amount of waste allows to build similar objects in center courtyards and gardens of all important public buildings of Europe.”

Bron: 2012Architecten

Minor Ondernemerschap

2

Welkom! Welkom bij de minor ondernemerschap1. We beginnen aan een fantastisch avontuur en het is leuk dat je besloten hebt hieraan mee te doen. In deze studiehandleiding lees je alles wat je nodig hebt om succesvol en enthousiast aan de minor mee te doen. De kern van de minor is zelf ondernemen in een klein team: de Student Company. Om dit succesvol te kunnen doen, wordt de Student Company (SC) ondersteund met coaching en workshops. Naast de eigen docenten van de hogeschool maken we gebruik van mensen uit ons netwerk die op bepaalde terreinen een interessante en inspirerende bijdrage kunnen leveren.

In deze studiehandleiding lees je 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

over het waarom van de Minor Ondernemerschap over de organisatie, de faciliteiten en de docenten van de Minor Ondernemerschap over de studiepunten en hoe je die kunt behalen over de planning en deadlines waar je je aan moet houden over het programma en de activiteiten een overzicht van alle colleges, workshops en trainingen nuttige bijlagen bij diverse opdrachten

Veel plezier en inspiratie!

1

Deze minor is deels gebaseerd op de Minor Ondernemerschap van de Hogeschool van Amsterdam


3

1. Waarom een Minor Ondernemerschap Er is een groeiende belangstelling voor ondernemerschap in onze samenleving. Waarom is dat? Waar komt die belangstelling vandaan? - ondernemerschap is ‘hot’. In 2012 zijn er 121.000 nieuwe bedrijven opgericht. Vooral het aandeel van dienstverlenende bedrijven was hoog. Ook het aantal ZZP’ers steeg weer. (Bron: KvK) - ook binnen ondernemingen is een toenemende belangstelling voor (intern) ondernemerschap. Het tijdperk van de tayloristische organisatieprincipes ligt achter ons en organisaties zoeken massaal naar nieuwe organisatievormen, met meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid en ondernemerschap. We leven in een boeiende tijd met grote uitdagingen!

Doelstelling van de Minor De minor heeft een aantal doelen die we als volgt kunnen samenvatten:  intensief ervaring opdoen met ondernemerschap  verdieping in de verschillende aspecten van ondernemerschap (marketing, financiën, productontwikkeling, communicatie, enz.)  genereren van een business model  ontdekken van je eigen ondernemende kwaliteiten, je sterktes en je ontwikkelpunten.

Failure is an option Ondernemen betekent risico’s nemen, nieuwe dingen uitproberen, experimenteren, acties ontplooien. En daarbij kunnen dingen misgaan. De enige manier om te voorkomen dat je fouten maakt, is door niets te doen. Maar dan leer je ook niets. Wij gunnen jullie een succesvolle uitwerking van een nieuw product of innovatieve dienst die ook nog omgezet kan worden in een succesvol bedrijf. Maar dat is niet waar we persé op uit zijn. Belangrijkste is dat je een bijzonder leerzame ervaring hebt waarin je veel leert over jezelf, over teamwork en over ondernemerschap. Fouten maken is niet erg, maar niet leren van je fouten is onvergeeflijk.

Het verschil tussen doelen en uitdagingen We worden vaak getraind in het formuleren van doelen, liefst SMART geformuleerd. En daar is niets mis mee. Het punt is alleen, dat het formuleren van doelen en naleven hiervan meestal niet het uiterste van je vragen. Het is een kwestie van plannen, monitoren en bijsturen. Uitdagingen daarentegen, stretchen je mogelijkheden en inspanningen. Doelgericht denken is resultaat – en outputgericht. Denken in termen van uitdagingen inspireert meteen de gedachtes over de reis ernaartoe – het gaat over hoe je meer van jezelf kunt geven op die reis. In deze minor dagen wij je uit om voor je team een aantal uitdagingen te formuleren waar je zelf enthousiast van wordt en geïnspireerd door raakt. Dat is de beste start van een nieuwe onderneming.


4

2. Organisatie De organisatie van de Minor Ondernemerschap is in handen van Small Business & Retail Management Amersfoort (www.sbrm.hu.nl). Wij zijn voor de fysieke locatie te gast bij StudentsInc (www.studentsinc.nl) , Nijenoord 1, Utrecht. Kijk even voor een korte impressie op de website. In het pand hebben we de beschikking over een ruimte voor workshops en werkplekken voor teamoverleg. Ook op de begane grond zijn werkplekken. Er is een snelle internetverbinding. Er zijn geen computers beschikbaar, dus neem je eigen laptop mee. Tussen de middag is op de begane grond de kiosk open waar je iets te eten en te drinken kunt kopen. Er zijn enkele simpele huisregels om het voor iedereen plezierig te houden:  ruim je eigen troep op en ook die van een ander  hou de tafels schoon  laat het meubilair staan zoals het staat Parkeren kun je betaald in de omgeving. Er is voor het gebouw ruimte om je fiets, brommer en dergelijke te parkeren. Maar je kunt natuurlijk ook met het openbaar vervoer naar Nijenoord 1 komen.

De opzet van de Minor Ondernemerschap Het programma loopt van maandag tot en met vrijdag. Met dien verstande dat workshops gepland zijn tot en met donderdag. Dat niet wil zeggen dat je dan niets te doen hebt…..Er blijft genoeg te doen in teamverband. Bovendien houden wij de mogelijkheid open om ook op vrijdag workshops te geven. Zeker in het begin zal dat gebeuren. De Minor start met een kick off waarin het programma en de spelregels worden toegelicht. Je maakt meteen kennis met een aantal inspirerende ondernemers die hun verhaal komen delen. In de eerste week besteden we ook aandacht aan trendwatching, de business canvas en projectmatig creëren. Bovendien is een kennismakingsdag georganiseerd waar ook een aantal andere minoren aan deelnemen. In de tweede week vindt de bootcamp plaats in de Werkspoorkathedraal, Tractieweg 41, Utrecht. In dit driedaagse programma werken we aan creativiteit en teambuilding. Na afloop van de bootcamp zit iedereen in een team en heeft ieder team een bedrijfsidee waar je aan gaat werken. Een belangrijk eerste document dat je oplevert is het StartUpDoc. Hierover krijg je in week 4 een assessment. De rest van de minor werk je aan de uitvoering van je plan. Aan het eind van de minor krijg je weer een assessment, dit keer over de doelen die je jezelf gesteld hebt en wat je geleerd hebt van het werken aan je onderneming.


5

Coaching Ondernemen doe je niet alleen. Ten eerste zit je in een team van maximaal 4 studenten en ten tweede heeft ieder team een coach. Met de coach bespreek je wekelijks de ontwikkeling van je onderneming. Je vergelijkt de planning die je aan het begin gemaakt hebt met de werkelijkheid en hoe je omgaat met onverwachte gebeurtenissen of tegenslagen. Om zicht te houden op je activiteiten hou je ook een urenregistratie bij: per dag geef je aan hoeveel uur je voor de minor hebt gewerkt en waaraan je die uren hebt besteed. Ook je urenregistratie is input voor de coaching. Een coach is meer dan iemand die de planning in de gaten houdt. Hij denkt met je mee, geeft je advies of brengt je in contact met mensen die je verder kunnen helpen. Daarnaast bespreken jullie regelmatig je persoonlijke ontwikkeling als ondernemer en de samenwerking in het team. Je maakt met je team zelf een afspraak met de coach op welk moment in de week de coachsessie plaatsvindt. De coaches zijn:  Jeroen Kok  Nils de Witte  Louk Pinckaers;  Meine Jansma  Ronald van Domburg

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Docenten en Ondernemers Naast de coach heb je ook regelmatig contact met andere docenten, tijdens de workshops, maar ook daarbuiten. Iedere docent heeft weer een eigen expertise en zij hebben ook ervaring met ondernemen doordat ze zelf ondernemer zijn of een ruim netwerk hebben van ondernemers. We streven er naar jullie eenmaal per maand in contact te brengen met een ondernemer om te sparren over jullie business model. De coördinatie van de minor ligt in handen van Louk Pinckaers ([email protected])

Onderwijs Tijdens de minor krijg je workshops die allemaal afgestemd zijn op ondernemen. Kortom, de inhoud van de workshops hebben een directe link met je student company. De stof is meteen toepasbaar. Bovendien genereren een aantal workshops opdrachten die studiepunten opleveren. Verderop in deze handleiding vind je een gedetailleerde beschrijving van ieder onderdeel. We hanteren geen vast schema voor de workshops. De reden hiervoor is dat we afhankelijk zijn van de diverse agenda’s van onze docenten elders. We publiceren ruim van te voren wat de planning van de workshops zal zijn.


6

Aanwezigheid De workshops zijn verplicht. Dat betekent dat je minstens 80% hiervan moet hebben bijgewoond. Het gaat om de volgende colleges/workshops:  Kick off  Projectmatig creëren  Trends & trendwatching  Business canvas  Bootcamp  Marketing  Finance  Tell your Story  Debatteren/pitchen  Reclame & creativiteit  Verkoop  Netwerken  MVO  Funding  Octrooien/Patenten  Elevator pitch De coachsessies zijn verplicht voor iedereen. Dat geldt ook voor de 1e en 2e week. De docent houdt een presentielijst bij. Als je een keer niet bij een workshop aanwezig kunt zijn, meld je dan van te voren af bij Louk Pinckaers ([email protected]). Vermeld ook de reden van je afwezigheid. De team- en coachingsbijeenkomsten zijn zeer belangrijk voor de samenwerking en het resultaat. Als je onverwacht niet bij een teambijeenkomst of coachingsbijeenkomst kunt zijn of te laat dreigt te komen, meld je dat dan telefonisch bij je teamgenoten en je coach.

Communicatie Voor de minor is een speciale facebook pagina aangemaakt. Hier kun je je voor aanmelden en deze pagina zal ook gebruikt worden als communicatiemiddel tijdens de minor. Je kunt je hiervoor aanmelden via Rob Uithol en Noëll van der Horst. De link naar de facebook pagina is: https://www.facebook.com/groups/603750436326209/ Een aantal formele zaken loopt via SharePoint. Dat zijn de evaluaties en de inleverbieb. Deze laatste wordt gebruikt om stukken aan te leveren die beoordeeld moeten worden en dient tevens als archief. Overigens moeten stukken ter beoordeling ook in hard copy bij de beoordelaar worden ingeleverd.


7

3. Studiepunten en toetsing Voor de minor kun je in totaal 30 studiepunten halen. Een studiepunt staat voor 28 studiebelastingsuren. Dat betekent dat je in totaal 840 uur werk in deze minor moet stoppen. Omgerekend is dat ongeveer 40 uur per week. Hou er dus rekening mee, dat je geen tijd hebt voor andere vakken en een intensieve bijbaan naast de minor.

Toetsing en beoordeling Tijdens de minor word je op drie manieren getoetst:  een aantal opdrachten die je moet uitvoeren,  een aantal documenten die je moet opleveren en  twee assessmentgesprekken. Je krijgt geen tentamens. De beoordeling door de docent is Voldaan respectievelijk Niet Voldaan. Je krijgt dus geen cijfers. Met deze beoordeling worden studenten die cum laude wille afstuderen niet gehinderd. De criteria op basis waarop de docent beoordeeld wordt staat verderop in deze studiehandleiding.

Verdeling van de studiepunten Hieronder kun je lezen hoe de studiepuntenverdeling eruit ziet en wat de verschillende opdrachten inhouden die je moet uitvoeren. StartUp Doc: Einddocument:

5 EC 20 EC, onderverdeeld in Het bedrijf/einddocument 15 EC Ondernemerscompetenties 5 EC (individueel) Ondernemende Prestaties: 5 EC Totaal 30 studiepunten

StartUpDoc In de 3e week van de minor schrijf je een plan: het StartUpDoc. In dit document leg je onder meer vast:  Wie jullie zijn;  Wat jullie missie en visie is;  Wat jullie product of idee is;  Wat jullie waardepropositie is;  Wat jullie klantsegmenten zijn;  Welke mijlpalen jullie gaan behalen;  Wat jullie doelen zijn;  Waarop jullie op het eind beoordeeld willen worden.


8

Eind week 3 lever je het StartUpDoc op en in week 4 heb je hier een assessment over. De assessor beoordeelt de haalbaarheid van je planning en het ambitieniveau van je mijnpalen, eindproduct en eindtargets.

Competenties Bij het begin van de minor doe je een test. Deze test geeft je een inzicht in je sterke en zwakke punten. Op basis van deze test maak je in het begin van de minor een plan welke competenties je gaat verbeteren gedurende de minor en hoe je dit gaat doen. Aan het eind van de minor schrijf je een stuk over hoe je deze competenties ontwikkeld hebt. Dit document is onderdeel van het eindassessment en wordt beoordeeld door je coach.

Einddocument Aan het einde van de minor beschrijf je in een document het verloop en het resultaat van de minor. De minor sluit je af met het eindassessment. In een korte presentatie licht je het einddocument toe aan de assessor en de coach. De onderwerpen van het einddocument worden besproken. Aan het eind van het assessment beoordeelt de assessor jullie prestatie: zijn de mijlpalen bereikt? Hebben jullie je eindtarget behaald? Zo niet, wat zijn daarvan de oorzaken en wat heb je daarvan geleerd? Wat zijn de belangrijkste leermomenten geweest als team en voor jou persoonlijk?

Zes Ondernemende Prestaties Gedurende de minor worden ook nog zes ondernemende prestaties van je verwacht. Dit zijn prestaties die relevant zijn voor je onderneming en voor het ondernemerschap. Het gaat om de volgende prestaties: Ondernemende prestatie 1: Presenteer jezelf Docent: Louk Pinckaers Aan het eind van de Bootcamp presenteer je met je team jullie bedrijfsidee en hoe je daaraan gekomen bent aan een jury van minordocenten. Ondernemende prestatie 2: Verkopen Docent: Rene Susan Verkopen is van vitaal belang. Het idee kan nog zo goed zijn en de marketing plannen nog zo mooi, een bedrijf is nergens zonder omzet. Tijdens de workshop verkopen moeten jullie een operationeel verkoopplan maken voor je student company. Dit plan wordt ontwikkeld en beoordeeld in een rollenspel, waarbij de docent actief deelneemt. Ondernemende prestatie 3: Netwerken Docent: Berthus Kas Netwerken is een essentiële competentie voor een ondernemer. Een goed netwerk is van levensbelang voor je onderneming. Voor deze ondernemende prestatie bezoek je een netwerkbijeenkomst, een beurs of congres. Die beurs of dat congres past uiteraard bij de branche waarin jouw onderneming zit. Je geeft je ogen en oren goed de kost, praat met mensen en legt contacten. Van het bezoek maak je een beknopt verslag. Je maakt een netwerkplan voor je onderneming en ook het gebruik van sociale media verwerk je hierin. De workshop Netwerken geeft je hiervoor aanknopingspunten.


9

Ondernemende prestatie 4: MVO Docent: Sabine Kerkmeijer/Marloes Heerkens Welke bijdrage kan het bedrijfsleven leveren aan een betere wereld? Duurzaamheid is een thema dat niet meer weg te denken is als het gaat om ondernemerschap voor de toekomst. Hoe integreren jullie duurzaamheid in jullie bedrijf? Jullie schrijven een kort stuk waarin jullie de duurzaamheidsstrategie duidelijk uiteenzetten. De workshop MVO geeft hiervoor de nodige aanknopingspunten. Ondernemende prestatie 5: Tell your Story Docent: John Driedonks, Arjan Schellinkhout en Louk Pinckaers Een van de leukste ondernemende prestaties van de minor is Tell your Story: een commercial voor je onderneming. In de workshop Reclame & Creativiteit krijg je aanknopingspunten om een briefing te maken voor de producenten. Deze zijn studenten van FCJ, die jullie hierbij ondersteunen. De commercial mag minimaal 30 en maximaal 60 seconden bedragen. Alle commercials worden vertoond tijdens een feestelijke presentatie waar ook de beste commercial zal worden bekroond. Ondernemende prestatie 6: De Elevator Pitch Docent: Louk Pinckaers Als ondernemer zul je vaak de vraag krijgen: Wat doe je? Wat voor bedrijf heb je? Wat is je verdienmodel? En dan moet je een verhaal hebben. Voor de Elevator Pitch heb je 2 minuten: precies de tijd om met de lift van de begane grond tot de 10e etage te komen. De workshop Pitchen geeft je aanknopingspunten om de pitch op te bouwen. De eerste pitch doe je voor je medestudenten. Deze wordt beoordeeld door een jury van minordocenten. De 3 beste teams strijden in een spetterende finale voor een externe jury van investeerders en ondernemers.


10

4. Planning in hoofdlijnen Hieronder vind je de planning van de minor in hoofdlijnen. Het een en ander onder voorbehoud van enkele wijzigingen, die nog kunnen plaatsvinden. 2 sept – 6 sept Kick off, kennismakingsdag, business canvas model, trends, projectmatig creeren 9 sept – 13 sept Bootcamp, Ondernemende prestatie 1 inleveren 16 sept – 20 sept Ontwikkeling StartUpDoc, inleveren ontwikkelplan ondernemers competenties 23 sept – 27 sept Assessment StartUpDoc, Herkansing assessment StartUpDoc 30 sept – 4 okt Business canvas model, marketing, product design 7 okt – 11 okt Netwerken, product design 14 okt – 18 okt Verkopen, netwerken, marketing 21 okt – 25 okt Vakantie 28 okt – 1 nov Verkopen, ondernemende prestatie 2 inleveren, finance, octrooien/patenten, marketing 4/11 – 8/11 Ondernemende prestatie 3 inleveren, MVO, Finance 11/11 – 15/11 MVO, Reclame & Creativiteit 18/11 – 22/11 Finance, Reclame & Creativiteit, Ondernemende prestatie 4 inleveren 25/11 – 29/11 Tell your story 2/12 – 6/12 Ondernemende prestatie 5 inleveren


11

9/12 – 13/12 Funding, pitchen 16/12 – 20/12 Pitchen, Ondernemende prestatie 6 inleveren 23/12 – 3/12 Vakantie 6/1 – 10/1 Inleveren document ondernemers competenties 13/1 – 17/1 Herkansing elevator pitch, einddocument inleveren 20/1 – 24/1 Assessment einddocument 27/1 – 31/1 Herkansing eind assessment, Dragon’s Den, afsluiting minor


12

5. Onderwijsprogramma Projectmatig creëren Doel:

Inhoud:

Literatuur:

Toetsing: Werkwijze: Docenten:

Er is een verschil tussen projectmanagement en projectmatig creëren. Moeten mensen zich aanpassen aan de projectstructuur, of ontwerp je gezamenlijk een werkwijze die past bij de mensen en het project? In onze filosofie gaan we uit van het laatste. Daarbij maak je uiteraard wel gebruik van de projectmanagement tools, zoals het maken van een Work Breakdown Structure (WBS) en het werken met mijlpalen en doelen. Daarnaast heb je oog voor de ‘zachte’ kant van projectmatig werken, zoals samenwerken, commitment creëren en communicatie Projectomschrijving Mijlpalen en doelen formuleren WBS maken Planning maken Samenwerken, beïnvloeden en communicatie Beoordelingscriteria StartUpDoc Hand out college materiaal docent Suggested reading: Bos J & Harting E (2006); Projectmatig creeren 2.0 Scriptum Management, Schiedam Basis voor StartUpDoc 1 workshop Ronald van Domburg

Trends Doel:

Inhoud:

Literatuur: Toetsing: Werkwijze: Docenten:

Om een bedrijf te kunnen starten moet je inzicht hebben in trends en ontwikkelingen waar je op in kunt spelen. Je leert ontwikkelingen te herkennen. Verdieping naar Zorg, Maatschappelijk, ICT en Technologie. Trends en herkenning van trends Kansen en mogelijkheden Trends per sector Hand out college materiaal docenten Voorbereiding voor bootcamp 1 workshop Aljan de Boer, Ronald van Domburg, Meine Jansma en Jeroen van Duffelen

Business Canvas Doel:

Inhoud: Literatuur: Toetsing: Werkwijze: Docenten:

Innovatie gaat vooral over het creëren van waarde voor de potentiele doelgroep. De business canvas laat zien hoe ideeën omgezet kunnen worden in een business model. Business voor Model Canvas Lean Start Up methodiek Osterwalder, A & Pigneur, Y. (2010) Business Model Generatie. Een handboek voor visionairs, game changers en uitdagers. (verplicht) Basis Startdocument en leidraad voor minor/coaching 2 workshops Paul Lekkerkerker


13

Productdesign Doel:

Inhoud:


Innovaties hebben meer kans van slagen als deze aansluiten bij de wensen en behoeften van de doelgroep. Het ontwikkelproces geeft aanknopingspunten om de productontwikkeling te optimaliseren. Wat is een idee? Wat is innovatie? Van idee naar concept Prototyping Optimaliseren productontwikkeling Hand out college materiaal docent Input voor ontwikkeling business canvas 2 workshops Jens Gijbels

Marketing Doel:

Inhoud:


Een inzicht in je doelgroepen is essentieel om een onderscheidend product te creëren. Met deze workshop krijg je inzicht in wat marketing is, hoe je een markt in kaart brengt en hoe je een marketing plan maakt voor je onderneming. Wat is marketing? Interne/externe analyse Marketing Plan Hand out college materiaal docent Input voor ontwikkeling business canvas 3 workshops Berthus Kas

Netwerken Doel:

Inhoud:


Je leert het belang van netwerkactiviteiten en hoe je je eigen netwerk in kaart kunt brengen. Je weet welke personen en organisaties van belang zijn voor het netwerk van jouw onderneming Eigen netwerk in kaart brengen Netwerkactiviteiten Netwerkbijeenkomsten Netwerkplan voor je eigen bedrijf maken Hand out college materiaal docent Ondernemende prestatie 3: Netwerken 2 workshops Berthus Kas

Verkoopplan Doel: Inhoud:


Aanreiken van handvatten voor het maken van een verkoopplan en het voeren van salesgesprekken Verkoopplan Fasen in het verkoopproces Salestechnieken Hand out college materiaal docent Ondernemende prestatie 2: verkoopplan 2 workshops René Susan


14

MVO Doel:

Inhoud:


Duurzaamheid is niet meer weg te denken uit onze samenleving en is daarmee ook een belangrijke motor voor innovatie. Het betekent ook een toekomstgerichte benadering met een bewuste, positieve grondhouding. In deze colleges leer je de principes van duurzaamheid en hoe je die kunt integreren in je bedrijfsplan met behulp van een MVO plan. Wat is duurzaamheid Voorbeelden en trends MVO plan Hand outs college materiaal docenten Ondernemende prestatie 4: MVO plan 2 workshops Sabine Kerkmeijer/Marloes Heerkens

Reclame & Creativiteit Doel: Om je bedrijf en product of dienst te promoten is naast persoonlijke verkoop communicatie ook een belangrijk instrument. In deze workshop leer je wat positionering is, hoe je dit kunt vertalen in een communicatie plan en hoe een briefing maakt voor de uitvoering van je plan. Inhoud: Van marketing naar communicatie Positionering en communicatieplan Briefing voor de uitvoering Literatuur: Hand outs college materiaal docent Toetsing: Input voor Ondernemende prestatie 5: Tell Your Story Werkwijze: 2 workshops Docenten: Arjan Schellinkhout

Finance Doel:

Inhoud:


Als eigen ondernemer is het essentieel dat je een goed inzicht hebt in de financiën. Je leert wat kosten zijn, hoe een kostprijscalculatie in elkaar zit, wat een break even point is. Daarnaast leer je begrippen kennen als exploitatie begroting, investeringsbegroting, liquiditeitsbegroting en balans. Kosten, kostprijs, verkoopprijs, break even Exploitatiebegroting Financieringsplan Investeringsbegroting Balans Hand out college materiaal docent Input voor business canvas 3 workshops + begeleiding KPMG


15

Tell your Story Doel:

Story telling wordt steeds belangrijker. Wat is het verhaal achter de onderneming en het product? Je gaat in deze workshop gedurende 1 week een script en een filmpje van max 60 seconden maken over je eigen bedrijf. Inhoud: Script maken Commercial filmen en produceren Toetsing: Ondernemende prestatie 5: Tell your Story Werkwijze: 1 week opname en productie Voorbereiding: Briefing vanuit workshop Reclame & Creativiteit Docenten: John Driedonks en studenten FCJ Elevator Pitch Doel: Je leert hoe je in 2 minuten een overtuigende presentatie kunt houden over jouw bedrijf. Deze vaardigheid heb je in talloze situaties nodig: om een investeerder te interesseren in jouw onderneming, om een potentiële samenwerkingspartner te interesseren, op netwerkbijeenkomsten, etc. Inhoud: Opbouw van een elevator pitch Oefenen in het presenteren Literatuur: Hand out college materiaal docent Toetsing: Input voor Ondernemende prestatie 6: Elevator Pitch Werkwijze: 2 workshop Docenten: Matthias van Klaveren

Funding Doel:

Inhoud:


Het wordt steeds lastiger om een lening bij een bank te krijgen om je eigen bedrijf op te starten. Je leert welke alternatieve financieringsbronnen beschikbaar zijn en hoe hiermee om te gaan. Wat is funding? Rol banken Crowdfunding, Kredietunies Investeerders Hand out college materiaal docent Input voor business canvas 1 workshop Lex van Teeffelen

Octrooien/Patenten Doel: Inhoud:


Iedere ondernemer wil zijn idee zo goed mogelijk beschermen. Je leert hoe je dat het beste kan aanpakken. Wat is een idee? Rol octrooien en patenten? Hoe aan te pakken Hand out college materiaal docent Input voor business canvas 1 workshop Meine Jansma/FMR


16

Bijlagen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Ideecriteria en StartUpDoc Opdracht StartUpDoc Opdracht Eindassessment Opdracht Ondernemerscompetenties Opdracht Ondernemende Prestaties Formulier Assessment 1 StartUpDoc Formulier Assessment 2 Eindassessment Formulier Ondernemende Prestatie 4 Duurzaamheid


17

Bijlage 1: Ideecriteria en StartUpDoc In het StartUpDoc moet je met je student company komen met een business idee. Dit idee zal getoetst worden in het assessment en daarmee krijg je groen licht voor het uitwerken van je idee. Wanneer wordt een idee nu wel of niet goedgekeurd? Bij het beantwoorden van deze vraag hebben we te maken met een spanningsveld: enerzijds willen we het liefst een concreet idee, aangevuld met einddoelen en –targets, een projectplanning met mijlpalen en dergelijke. Tegelijk weten we dat ondernemerschap zo niet werkt. Het is geen volledig beheersbaar en voorspelbaar traject dat je tevoren compleet kunt vormgeven.Je zult onverwachte zaken tegenkomen, tegenslagen, nieuwe inzichten, onverwachte ontmoetingen, briljante ingevingen…. En het zou zonde zijn als je de lessen die je gaandeweg leert niet zou verwerken in je ondernemerschap. Er speelt nog iets anders mee: de Minor Ondernemerschap levert je bij goed doorlopen in totaal 30 EC op. Om deze punten te krijgen moet je aantonen, dat je aan een aantal eisen voldoet. Eisen, die beoordeeld zullen worden aan de hand van de beoordelingscriteria. De HU zal moeten verantwoorden, dat je deze punten daadwerkelijk verdiend hebt en dat je aan de eisen voldaan hebt. In deze bijlage gaan we in op de vraag: Wat is een goed idee? Om te beoordelen of een idee al of niet goed is, kun je onderstaande checklist gebruiken:

    

uitdagend vraagt al je focus en aandacht doet een beroep op je talenten en inspanningen je kunt je voortgang meten er is een finish waar je naar toe werkt delen van ervaringen en bereikte doelen

eindtargets - omzet - winst - prototype - overeenkomst/contract - product - dienst - klanten - financiering

partnerships - externe partijen - grote partijen - medewerkers - samenwerkingsvormen

markt -

uitvoerbaarheid - tijdsbestek - benodigde middelen - kennis - netwerk - juridisch

vraag plek concurrentievoordeel doelgroep USP


18

Uitdagend Bij de keuze van een idee is een belangrijk criterium of het uitdagend is. Zonder uitdaging geen plezier, inspiratie en energie.

Eindtargets Kun je al een aantal eindtargets benoemen en zijn die haalbaar en uitvoerbaar? Je kunt hierbij denken aan zaken als winst, omzet, klanten, financiering, werkend prototype. Zonder concrete eindtargets of zicht daarop wordt het lastig.

Partnerships Welke partners heb je nodig om je plannen ten uitvoer te brengen? Maar ook: ben je niet (teveel) afhankelijk van externe partijen die geen belang bij jouw succes hebben?

Markt Is er een (potentiële) markt voor jouw product of dienst? Aan welke behoefte voldoet jouw idee? Heb je een specifieke doelgroep voor ogen? Heb je zicht op de concurrentie?

Uitvoerbaarheid Is jouw plan technisch/financieel/juridisch uitvoerbaar? Heb je de benodigde kennis en expertise in huis of kun je hier over beschikken? Heb je niet teveel financiering nodig?


19

Bijlage 2: Opdracht StartUpDoc Het StartUpDoc is het eerste document dat je oplevert tijdens deze minor. In dit document leg je vast wat je doelstellingen zijn en de planning om die te realiseren. Het startUpDoc wordt beoordeeld tijdens Assessment 1. In dit assessment beoordeelt de assessor o.a. de haalbaarheid van jullie plan en de kwaliteit van jullie mijlpalen, einddoelen en planning. Maar er wordt ook gekeken naar zaken als: zit er voldoende uitdaging en passie in?

Inhoud In het StartUpDoc beschrijf je de volgende onderwerpen:  Teamleden  Bedrijfsidee, markt en doelgroep, de uitdaging  Business canvas model (concept/verdienmodel)  Mijlpalen  Einddoel en eindtargets  WBS en planning Teamleden De namen, e-mailadressen en telefoonnummers, taakgebieden en verantwoordelijkheden van de teamleden. Bedrijfsidee, markt en doelgroep, de uitdaging Een beschrijving van het bedrijfsidee (voor welk probleem is jullie idee een oplossing?) en een beschrijving van de markt en de doelgroep waar je je op richt. Waarin zit voor jullie de uitdaging en wat maakt dat je je hier vol passie voor wilt inzetten? Business canvass model (concept en verdienmodel) Een beschrijving van het concept van het bedrijf en op welke manier jullie denken hier geld mee te gaan verdienen. Mijlpalen Een beschrijving van 4-5 mijlpalen. Een mijlpaal is een zichtbaar moment in de planning waarop een belangrijke beslissing aan de orde is en/of een deel van het project wordt afgesloten. Voorbeelden hiervan zijn: prototype gereed, communicatieplan gereed, website online, enz. Ieder team bepaalt zijn eigen mijlpalen. Einddoel en eindtargets Een concrete beschrijving van het einddoel. Een einddoel kan zijn een draaiend bedrijf, het verkopen van producten of diensten, of een startklaar bedrijf. De eindtargets zijn de kwantificering van dat einddoel. Als je bijvoorbeeld als einddoel hebt geformuleerd, dat je producten of diensten wilt verkopen, dan zijn de targets de kwantificering daarvan: 100 abonnees op onze app, een omzet van € 2.000, etc. Kortom, eindtargets zijn meetbaar.


20

Voorbeelden van mijlpalen en eindtargets Mijlpalen Haalbaarheidsanalyse Marktonderzoek Marketingstrategie Marktbenadering Productie-eisen in beeld Prototype (2D of 3D) Functioneel ontwerp (werkend) Producten in beeld Leveranciers in beeld Financieel plan Strategisch plan Investeringsbegroting Sponsoren

Mogelijke (eind)targets Aantal deskundigen gesproken Aantal partijen gesproken Aantal potentiële klanten (contact) Aantal benaderd of aantal offertes Aantal scenario’s Aantal offertes van transporteurs Aantal deelnemers, producten, klanten en feedback Aantal verkooppunten Website online Omzet in euro’s Aantal klanten Aantal bezoekers evenement

Planning Vanuit het einddoel en de eindtargets bepaal je de planning die nodig is om daar te komen. Het einddoel wordt vertaald naar activiteiten en die worden weer omgezet in een WorkBreakdown Structure. Op basis hiervan maak je je planning. De WBS en planning nemen jullie op in je startUpDoc Vereisten aan het StartUpDoc  Maximaal 10 pagina’s Arial 10  Correcte spelling en formulering  Verzorgde lay out  Titelpagina (Projectplan , Datum& versienummer, namen en studentnummers teamleden, teamnummer, code minor MB-SMALBUS-05)  Documentbeheer (Versiebeheer, Distributiebeheer, contactgegevens) Beoordelingscriteria (zie bijlage 6)


21

Bijlage 3: Opdracht eindassessment Het eindassessment bestaat uit een assessmentgesprek. Voor dit gesprek lever het einddocument op.

Inhoud einddocument In dit document kijk je als team terug op het hele proces en de resultaten. Je evalueert de planning, de mijlpalen, einddoelen en eindtargets. Kortom, aan de hand van je startdocument kijk je terug. Het einddocument is als volgt opgebouwd:  Een beschrijving van het bedrijfsproces aan de hand van de negen elementen van het Business model Canvas  Een beschrijving van de doelstellingen en wat jullie ondernomen hebben om die te behalen  De oorspronkelijke mijlpalen en eindtargets uit het StartUpDoc. Per mijlpaal en eindtarget een korte beschrijving van activiteiten en opgeleverde (eind)producten  Een korte toelichting op de problemen en onverwachte zaken die jullie onderweg tegenkwamen en hoe jullie hiermee zijn omgegaan  Een samenvatting van de financiële rapportage  Een samenvatting van de marketingaanpak  Een verantwoording van de gekozen ondernemingsvorm  Een analyse van de haalbaarheid, schaalbaarheid en duurzaamheid van de onderneming  Lessons learned: wat is het belangrijkste dat deze minor jullie gebracht en geleerd heeft?

Bijlage In de bijlage van het einddocument neem je de volgende zaken op:  Een financiële rapportage met startbalans, winst- en verliesrekening, exploitatiebegroting voor één jaar en de prijsberekening met daarin de opbouw van de marge  Een overzicht van de marketing aanpak en voorbeelden van marketingcommunicatiemiddelen  Facturen, overeenkomsten, lijst van externe contacten en eventueel samenwerkingspartners  Onderzoeksresultaten  Productfoto’s Vereisten  Maximaal 10 pagina’s Arial 10 (exclusief bijlagen)  Correcte spelling en formulering  Verzorgde lay out  Titelpagina met bedrijfsnaam, namen en studentnummers, datum, minor MBSMALBUS-05 Beoordelingscriteria (zie bijlage 7)


22

Bijlage 4: Opdracht ondernemers competenties De opdracht ondernemerscompetenties lever je in bij je coach. De coach beoordeelt dit document en zal waar nodig jou daar vragen over stellen.

Inhoud competentiedocument Aan het begin van de minor heb je een test gedaan. Deze test heeft een inzicht gegeven in jezelf; in je sterke en ontwikkel punten. Op basis hiervan heb je gewerkt aan een ontwikkel plan om jezelf te verbeteren. Voor het eindassessment schrijf je een document waarin je terugblikt op de test en het plan en hoe je jezelf ontwikkeld hebt. Per competentie beschrijf je:  De test en de resultaten Beschrijf de test en hoe je scoort. Analyseer jezelf. Wat zijn de sterke en minder sterke punten. Geef aan of hier sprake is van herkenning.  Het plan Geef aan wat je ontwikkel plan was om te werken aan jezelf. Welke acties had je gepland. Wees zo concreet mogelijk over de acties, dus ook planning, evaluaties en dergelijke.  Evaluatie Aan het eind van de minor kijk je terug op je eigen ontwikkeling. Geef helder aan waar je aan gewerkt hebt en welke verbeteringen zijn te constateren. Je onderbouwt dit met concrete voorbeelden van gedrag en resultaten. Reflectie van eigen ontwikkeling. Vereisten  Maximaal 3/4 pagina (Arial 10) per competentie met nulmeting en eindmeting, In totaal is het document dus 4 à 5 pagina’s  Correcte spelling en formulering  Verzorgde lay out  Naam student, studentnummer, datum, minor MB-SMALBUS-05 Beoordelingscriteria  Helder zicht op sterke en ontwikkelpunten  Analyse van resultaten en zelfreflectie op scores  SMART geformuleerde acties en planning om zichzelf te verbeteren  Helder wat bereikt is onderbouwd met gedrag en resultaten.  Reflectie op eigen ontwikkeling.


23

Bijlage 5: Opdracht ondernemende prestaties De ondernemende prestaties worden gedurende de looptijd van de minor apart getoetst. Hoe en wanneer dat gebeurt, kun je in deze bijlage lezen en ook wat de verlangde prestaties inhouden.

Ondernemende Prestatie 1: Presenteer jezelf Motto: het gaat er niet om dat jij iemand kent, het gaat er om dat iemand jóú kent De eerste prestatie gaat over kennismaken en jezelf presenteren. In de Bootcamp leer je niet alleen je medestudenten kennen, zij moeten jou ook leren kennen. Zij willen natuurlijk een beeld krijgen wat zij aan jou als ondernemer hebben! Voor deze ondernemende prestatie hebben we geen strak format waar je aan moet voldoen. Het gaat er om, dat je gedurende de Bootcamp met je medestudenten in gesprek gaat, dat je hen laat zien wie jij bent, wat je kwaliteiten zijn en welke bijdrage jij aan een succesvol ondernemersteam kunt leveren. Gedurende de Bootcamp worden de teams samengesteld en het zal duidelijk zijn dat de wijze waarop jij je presenteert invloed heeft op de totstandkoming van de teams. Op het eind van de Bootcamp presenteren de teams zich aan elkaar. De presentatie moet uiteindelijk digitaal ingeleverd worden. Beoordelingscriteria presentatie:  Jullie stellen jezelf kort voor  Je vertelt in het kort wat jullie idee voor een product of dienst is, wie de doelgroep is en welke behoefte met jullie product of dienst wordt vervuld  Ter ondersteuning gebruik je een moodboard  De presentatie is creatief, uitdagend en onderscheidend en past uiteraard bij het team en het bedrijfsidee

Ondernemende prestatie 2: Verkoopplan Motto: hoe goed kun je nou écht verkopen? De opdracht is even simpel als uitdagend: Schrijf een verkoopplan voor je student company en verdedig dit plan. Met de ingrediënten die aangedragen worden in de workshop maak je in een management summary van max 2 A4, waarin je ingaat op je product, de markt, verkoop targets en sales aanpak. Deze aanpak moet je presenteren, verkopen en verdedigen aan een externe partner die wellicht met jullie wil samenwerken. In dit rollenspel vervult de docent de rol van potentiele partner. Het verkoopplan moet bij hem ingeleverd worden.

Beoordelingscriteria  Maximaal 2 pagina’s Arial 10 (exclusief bijlagen)


24

    

Correcte spelling en formulering Verzorgde lay out Titelpagina met bedrijfsnaam, namen en studentnummers, datum, minor MBSMALBUS-05 Helder zicht op product, markt, verkoop targets en sales aanpak en haalbaarheid/realiteitsgehalte daarvan. Overtuigende verkoop en verdediging tijdens rollenspel. Externe partner besluit mee te doen.

Ondernemende prestatie 3: Netwerken Motto: I know people who know people Het grootste belang van een netwerk zit niet in de mensen die in jouw 1e lijn zitten, maar in de mensen die je via hen in de 2e lijn kunt bereiken, de indirecte contacten. Opdracht Schrijf een netwerk plan voor je onderneming; daarbij gebruik makend van de ingrediënten van de workshop. Bezoek daarnaast een voor jullie company relevante netwerkbijeenkomst en maak daar een verslag van. Lever beide documenten in bij je coach. Beoordelingscriteria  Maximaal 5 pagina’s Arial 10, exclusief titelpagina  Correcte spelling en formulering  Verzorgde lay out  Titelpagina met bedrijfsnaam, namen en studentnummers, datum, minor MBSMALBUS-05  Een korte beschrijving van welke externe stakeholders voor jullie onderneming van belang zijn en waarom, graad van belangrijkheid van de stakeholders, hoe je de stakeholders in je netwerk wilt opnemen. Beschrijf ook hoe je deze partijen wilt benaderen en de contacten wilt onderhouden. Geef helder en concreet aan wat de rol van sociale media in dit geheel.  Een korte beschrijving van de netwerkbijeenkomst, een beurs of congres, die bezocht is en waarom. Toon ook aan dat je geweest bent. Een overzicht van de contacten die gelegd zijn en waarom je deze gelegd hebt. Een beschrijving van de leereffecten van het bezoek.

Ondernemende prestatie 4: Duurzaamheid Motto: naar een duurzame wereld met oog voor people, planet en profit Er is een toenemend bewustzijn dat ondernemers een verantwoordelijkheid hebben in de zorg voor de toekomst van onze samenleving. Duurzaamheid hoeft niet op gespannen voet te staan met profit, integendeel: oog voor duurzaamheid kan leiden tot innovaties op talloze terreinen.


25

Opdracht Schijf een MVO plan voor je onderneming, daarbij gebruik makend van de ingredienten van de workshop. Lever dit plan in bij je coach. Beoordelingscriteria  Maximaal 5 pagina’s Arial 10, exclusief titelpagina  Correcte spelling en formulering  Verzorgde lay out  Titelpagina met bedrijfsnaam, namen en studentnummers, datum, minor MBSMALBUS-05  Een korte beschrijving van welke elementen van duurzaamheid van belang zijn voor jullie onderneming. Geef ook aan waarom. Geef aan hoe je duurzaamheid wilt integreren in je bedrijfsaanpak. Werk dit planmatig uit, inclusief acties en planning.

Ondernemende prestatie 5: Tell your Story Motto: Show, don’t tell Het omzetten van ideeën in beelden is een krachtige manier om te communiceren over je product of dienst. Tijdens de minor moet je een commercial maken over jouw bedrijf. Je wordt hierbij ondersteund door studenten van FCJ. Opdracht Maak op basis van de workshop Reclame & Creativiteit een briefing en script voor de producenten. Produceer vervolgens gezamenlijk een commercial voor jullie company. Op een DVD/CD lever je de film aan in een PAL-versie in hoge resolutie, alsmede de briefing en het script. Beoordelingscriteria  De commercial duurt tussen de 30 en 60 seconden  De commercial bestaat voor 100% uit origineel materiaal of voor een klein deel uit Creative Commons gelicenseerd materiaal dat op originele wijze verwerkt is. Vermeld wel de bron.  Met deze commercial tonen jullie aan dat jullie een effectief concept hebben ontwikkeld. Jullie presenteren je bedrijf en product of verrassende en originele wijze.  De DVD of CD en alle bestanden zijn vormgegeven in de huisstijl van jullie onderneming

Ondernemende prestatie 6: De Elevator Pitch Motto: aandacht tot de tiende verdieping Je stapt de lift in. De enige andere persoon in de lift is dat ene belangrijke contact voor jouw onderneming. Jullie gaan allebei naar de tiende verdieping. Je hebt 2 minuten de tijd. Dit is je kans!


26

Opdracht Ontwikkel een elevator pitch voor jullie onderneming van maximaal 2 minuten. Lever de pitch ook in bij je coach.

Beoordelingscriteria - De pitch duurt niet langer dan 2 minuten (als het langer duurt, wordt de pitch afgekapt). - De pitch is geloofwaardig en gepassioneerd. - Het is helder wat jullie product is, wie jullie doelgroep is, welk probleem je oplost en wat het verdienmodel is. - Jullie geven inzicht in jullie bedrijfsvoering, marketingplan en groeimodel.


27

Bijlage 6: Assessment 1 - StartUpDoc Minor Ondernemerschap 2013 – 2014 MB-SMALBUS-05 Assessment 1: StartUpDoc Datum Assessor Coach Team Student Student

Naam bedrijf Student Student

Beoordelingscriterium Team:  De persoonsgegevens zijn correct vermeld (namen, e-mailadressen, telefoonnummers en studentnummers)  Taakgebieden en verantwoordelijkheden per teamlid zijn vermeld Kwaliteit StartUpDoc  Het StartUpDoc voldoet aan de specificaties uit de opdracht Productidee  Het productidee is helder omschreven in termen van probleem, oplossing, markt en doelgroep Businessconcept en verdienmodel  Er is duidelijk beschreven volgens welk concept en welk verdienmodel het bedrijf wordt gerund WBS  De activiteiten zijn uitgewerkt in een WBS Planning  Op basis van de WBS is een gedetailleerde planning gemaakt met daarin doorlooptijd, taken, verantwoordelijkheden en personen

Beoordeling V/NV

Beoordeling mijlpalen Mijlpaal 1 Mijlpaal 2 Mijlpaal 3 Mijlpaal 4 Beschrijving einddoel en eindtargets

Toelichting en eindbeoordeling

Beoordeling Handtekening

Eventueel datum herkansing


28

Bijlage 7: Assessment 2 - Eindassessment Minor Ondernemerschap 2013 – 2014 MB-SMALBUS-05 Assessment 2: Eindassessment Datum Assessor Coach Team

Naam bedrijf

Beoordeling Einddocument (team) Bedrijf (Team)

V/NV

Toelichting beoordeling

Handtekening

Datum eventuele herkansing


29

Beoordeling einddocument Beschrijving Mijlpalen

Beoordeling en toelichting

Beschrijving einddoel en eindtargets

Beoordeling en toelichting

Mijlpaal 1 Mijlpaal 2 Mijlpaal 3 Mijlpaal 4 Mijlpaal 5

Einddoel Eindtargets

Beoordelingscriteria Bedrijf Het bedrijfsproces is overzichtelijk beschreven via de negen elementen van het Business Model Canvas De doelstellingen zijn smart geformuleerd en er is beschreven in hoeverre die wel of niet gehaald zijn De oorspronkelijke mijlpalen en eindtargets uit het StartUpDoc zijn overgenomen. Per mijlpaal en eindtarget is kort beschreven welke activiteiten zijn uitgevoerd en welke (deel)producten zijn opgeleverd Er is een samenvatting van de marketing aanpak

Beoordeling V/NV

Er is een samenvatting van de financiële rapportage De haalbaarheid, schaalbaarheid en duurzaamheid van de onderneming zijn overzichtelijk uitgewerkt De ondernemersvorm is beschreven en onderbouwd Er is een reflectie toegevoegd over de ‘lessons learned’, de belangrijkste ervaringen en leermomenten en de inzichten die jullie als team hebben gekregen Beoordelingscriteria Einddocument Het einddocument bestaat uit maximaal 10 pagina’s (excl bijlagen)

Beoordeling V/NV

Correcte spelling en formulering Verzorgde lay out


30

The Eamescape. Bron: 2012Architecten. Minor Ondernemerschap 2

Recommend Documents