Terugblik ZorgSamenEvent 2013

Terugblik

ZorgSamenEvent 2013

De Fabrique, Utrecht 28 november 2013

Powered by

Tekenaar Huib Jans liet zich tijdens het ZorgSamenEvent door de gesprekken inspireren tot het maken van karakteriserende cartoons. Enkele daarvan komen terug in dit boekje.

Colofon Met dit boekje blikt Nefarma terug op het ZorgSamenEvent, 28 november in de Fabrique in Utrecht. Tekst: Petra Pronk Fotografie: Jong Nefarma Cartoon: Huib Jans Vormgeving: Everybody can Design Uitgave: Nefarma, 2013

Jongeren bouwen eigen coalitie Samenwerken is een modewoord in de zorg. Net als ‘de patiënt centraal’. We weten het allemaal wel, maar het wordt tijd dat we het gewoon gaan doen! Dat was in allerlei varianten de boodschap op het ZorgSamen-event van Jong Nefarma op 28 november in Utrecht. Een hoopgevend geluid in de zorgarena.

ZorgSamen was het eerste externe event van Jong Nefarma, de jongerenorganisatie van Nefarma. Bijna 100 jonge zorgprofessionals waren samengekomen om onder leiding van filosoof Bas Haring te praten over de toekomst van de zorg. Een breed onderwerp waarin je makkelijk kunt verdwalen, maar daar bood het gezelschap geen kans voor. Gepraat wordt er al genoeg. Wat de jongeren willen is vooral: aan de slag. Scheidslijnen doorbreken. Over de schutting kijken en samen met andere partijen werken aan dat gezamenlijke doel: een betere, betaalbare zorg.

Speeddate Het enthousiasme en het ongeduld spatten eraf. Na een inleiding van journaliste Dana Ploeger over het ‘mijnenveld’ van de zorg en de noodzaak van samenwerkingsverbanden, was er alle ruimte om elkaar beter te leren kennen. Zoals tijdens een speeddate rondom pittige stellingen over passieve patiënten, geldgedreven zorg, het lef om taken over te dragen en de noodzaak van goede relaties tussen zorgverleners en commerciële bedrijven. In de ontmoeting sneuvelden vooroordelen over koffiedrinkende ambtenaren en geldbewuste farmaceuten. Bij nader inzien bleek overal hard én met hart voor de zaak te worden gewerkt. Pijnpunten genoeg (van de band tussen farmaceutische bedrijven en patiëntenverenigingen tot

Terugblik ZorgSamenEvent 2013 / 3

de ‘kwaliteitsdiscussie’ tussen artsen en zorgverzekeraars), maar zoals iemand zei: “Je moet de verschillende standpunten en belangen niet onder tafel vegen, maar benoemen en met elkaar delen. Dan kun je elkaar begrijpen, en weet je wat je aan elkaar hebt.” In plaats van te focussen op tegenstellingen kijkt de nieuwe generatie liever naar wat hen bindt, om van daaruit een volgende stap te zetten. In de woorden van Harald Heemstra van Jong Nefarma: “In de zorg van de toekomst draait het om respect voor elkaars belangen, eerlijke en transparante informatie en vertrouwen. Dan kunnen de raderen blijven draaien.”

Patiënt centraal Behalve de wens om meer samen te werken, was er nog een ander veelgehoord geluid: de patiënt moet centraler komen te staan. Lieke Mitrov van de jonge ziekenhuisapothekers (VAZA) stelde: “Er wordt vaak over de patiënt gepraat in plaats van met de patiënt. Daar ligt een belangrijk verbeterpunt. Iets waar we heel concreet wat aan kunnen doen. Ik wil vaker patiënten spreken, overleggen over de mogelijkheden, hen betrekken bij de keuzes die gemaakt moeten worden. Daar moeten we pro-actiever in optreden. We moeten echt zorgen dat de patiënt een centrale rol in zijn of haar eigen ziekte krijgt.”

Coalities De jonge zorgprofessionals maken onderdeel uit van de zorgarena. Ze kennen de regels van het spel en spelen het mee. Maar binnen de marges maken ze maximaal gebruik van de ruimte om hun eigen regels te maken. Hun instrumenten: enthousiasme, energie, daadkracht en een tomeloze bereidheid tot samenwerken. Er is echt sprake van een nieuwe generatie die dingen anders wil doen en ook al doet. Terwijl het zorgveld vaak blijft steken in het constateren van wat er fout is en daar een mooi rapport aan wijdt zonder dat

er iets verandert, stomen zij liever door naar de oplossing. Moet er meer samengewerkt worden? Dan trekken we NU de agenda voor een vervolggesprek! Meer overleg wenselijk? Ferry Nagel (Jong ZiN – Zorginstituut Nederland) nodigde iedereen uit om mee te denken over een overkoepelend orgaan voor alle organisaties in de zorg. Aan de top mag er dan volop gepolderd worden, aan de basis smeden de jongeren hun eigen coalities om mee te bouwen aan de zorg van de toekomst.

Jong Nefarma / 4

Onder de jong professionals in de zaal waren ook verschillende jong-verenigingen aanwezig. Ze hebben zich tijdens het ZorgSamenEvent in een korte pitch al even geïntroduceerd en laten zien hoe ze hun rol zien in het veranderende zorgveld. Hieronder blikken ze één voor één terug op de middag. De volgende partijen kwamen aan bod: de jonge apothekers (VJA), huisartsen (LOVAH), beleidsmakers overheid (Jong VWS), beleidsmakers instelling (JongZiN), zorgverzekeraars (Jong Achmea), ziekenhuisapothekers (VAZA) en farmaceutische bedrijven (Jong Nefarma).

Tim Kniep, beleidsadviseur Achmea (divisie Zorg en Gezondheid)

‘Volgend jaar graag een concrete casus’ Tim Kniep ziet wel vaker leuke evenementen langskomen. Maar deze trok de aandacht, omdat hij uit de farmaceutische hoek kwam. “Ik krijg niet vaak de gelegenheid om met mensen uit deze sector te spreken. Dit was een mooie kans om mijn netwerk uit te breiden en eens te horen wat het farmaceutisch perspectief is.” Hij vond het ‘zeer verhelderend’ om te horen dat farmaceuten ook meewerken aan projecten en hun kennis delen zonder dat er gestuurd wordt op belangen. “Dat kwam wel oprecht en goed over. Wij proberen als zorgverzekeraar te waken voor medicalisering, terwijl farmaceuten er juist baat bij hebben om méér medicijnen te verkopen. Het is belangrijk dat je dan samen probeert te zoeken naar een gezonde mix.” Hij heeft wel het idee dat de farma daar integer mee omgaat en dat beide partijen samen voor dezelfde zaak staan. Dit event draaide om kennismaken, en dat was nuttig omdat het de eerste keer was dat alle partijen samen om de tafel zaten. Die kennismaking is goed bevallen. “Ik heb de indruk dat wij allemaal zonder veel bagage over de mogelijke toekomstige situatie nadenken, en dat werkt heel verfrissend.” Maar om het interessant te houden, zou er een volgende keer wel een concrete volgende stap gemaakt moeten worden. “Er is nu een vertrouwensband gecreëerd en het zou mooi zijn als we ons van daaruit met z’n allen over een concreet probleem zouden kunnen buigen, zoals bijvoorbeeld ADHD-medicatie, om te kijken hoe we met het hele netwerk zo’n casus kunnen kraken.”


Lieke Winkelmolen, ziekenhuisapotheker (VAZA)

‘Verruiming van mijn blikveld’ Lieke Winkelmolen vond de dag ‘prettig en laagdrempelig’. De winst: een verruiming van haar blikveld in de zorg. “Wij hebben vanuit VAZA wel contacten met jonge zorgverleners, maar ik ben er nu achter gekomen dat er ook buiten de reguliere zorg een heleboel jonge zorgprofessionals zijn en dat zij soortgelijke ideeën hebben over welke kant het op moet in de zorg. Dit kan de start zijn voor nadere samenwerking tussen alle partijen. We weten nu van elkaars bestaan en elkaars doelen. Ik hoop dat we nu de handen ineen kunnen slaan om ons geluid aan de maatschappij en politiek te laten horen.” De dag was voor haar ook een mooie gelegenheid om te laten zien dat de taakopvatting van ziekenhuisapothekers volop in beweging is. “Wij willen onze kennis over specialistische farmaceutische zorg graag delen met andere partijen in de zorg, buiten het ziekenhuis. Dat gebeurt tot op heden onvoldoende. En we willen ook graag samen met de patiënt tot een behandelplan komen.” Ze was dan ook erg blij met het geluid van de vertegenwoordigster van de patiëntenvereniging die beaamde dat het mogelijk en noodzakelijk is om de patiënt veel meer de coach te laten zijn van zijn of haar eigen ziekte. “Zij vond het prettig dat wij als ziekenhuisapothekers meer mét de patiënt willen praten, in plaats van óver de patiënt. We zijn dus op de goede weg!” Lieke ziet voor de jongeren een belangrijke rol weggelegd in de zorg van de toekomst. “Als jongeren kunnen wij op twee manieren dingen veranderen. Allereerst op individueel niveau. Wij zijn ons al veel meer bewust van kostenbeheersing, mogelijkheden tot samenwerking en het maatschappelijk belang van ons handelen. Dat leidt tot betere zorg. Daarnaast is het essentieel dat wij veel meer betrokken worden bij de besluitvorming rondom de zorg. Nu wordt meestal alleen de mening gevraagd van de ‘oudere’ beroepsvereniging. Terwijl wij langer zullen meelopen in de zorg dan onze oudere collega’s en vaak andere, frisse ideeën hebben.” Haar advies aan beleidsmakers: geef jongeren inspraak en profiteer van de ervaring van ouderen. Zo combineer je het beste uit beide werelden.

Jong Nefarma / 6

Madelinde Vaane, apotheker (VJA)

‘We moeten de toekomst samen invullen’ Voor Madelinde Vaane had vooral het speeddaten een toegevoegde waarde. “Ik vond het een bijzondere ervaring dat je met mensen aan tafel zit die vanuit heel verschillende perspectieven naar dezelfde stelling kijken. Door van elkaar te horen hoe iedereen er tegenaan kijkt, kun je elkaar ook beter begrijpen en dingen in perspectief plaatsen.” Zo herkende Madelinde de opmerking van Dana Ploeger uit het ochtendprogramma dat patiënten graag de regie willen voeren, helemaal niet in haar eigen praktijk als apotheker. Ze vond het dan ook verhelderend om van de patiënt aan tafel te horen dat die behoefte aan regie ook lang niet voor alle patiënten geldt. Ook uit oogpunt van samenwerking was het een nuttige dag. Zo heeft ze kaartjes uitgewisseld met een zorgverzekeraar en de NPCF en diverse nieuwe LinkedIn-contacten gelegd. Handig voor eventuele samenwerking. Want we moeten het toch met elkaar doen, is de gedachte. En daar kunnen dit soort bijeenkomsten bij helpen.“Jammer is alleen dat je op zo’n dag merkt dat we allemaal dezelfde gedachtegang hebben en dezelfde kant op willen, maar dat het lastig blijft om het ook echt uit te voeren. De patiënt wil goede zorg, de verzekeraar gaat voor kwaliteit, de farma wil winst maken… Daar zullen we met z’n allen een middenweg in moeten zoeken.” Madelinde heeft wel het idee dat zij en haar leeftijdsgenoten anders naar samenwerking kijken dan oudere collega’s. “Door de veranderende markt is het niet meer vanzelfsprekend dat jongere apothekers een apotheek overnemen. Met als resultaat dat er een verschil is in de inzichten in samenwerking, omdat de belangen anders kunnen zijn. Het enige dat wij weten is dat de hele toekomst nog voor ons ligt, en dat we die samen moeten gaan invullen.”

Maarten van Woelderen, huisarts in opleiding (LOVAH)

‘Kritisch zijn en elkaar scherp houden’ Als bestuurslid van LOVAH vond huisarts in opleiding Maarten van Woelderen het nuttig om kennis te maken met andere partijen, zoals verzekeraars en ambtenaren van VWS. Hij is van mening dat de dag een positieve bijdrage heeft geleverd aan de samenwerking tussen de jonge zorgprofessionals. “De verschillende partijen zijn zich denk ik meer bewust van elkaars standpunten. Mogelijk dat we elkaar in de toekomst makkelijker opzoeken als dat nodig is. Samenwerking is goed. We moeten echter ook kritisch zijn en elkaar scherp houden.” Het geluid dat hij zelf tijdens deze dag wilde laten horen, is dat de visie Coach Cure and Care 2025 (gezamenlijk visiedocument van jonge zorgverleners) inzet op meer samenwerking tussen partijen in de zorg. “Commerciële belangen van bijvoorbeeld farmaceuten kunnen hierin storend werken. Tegelijkertijd


zorgen farmaceuten voor nieuwe geneesmiddelen die we soms hard nodig hebben. De spanning die bestaat tussen patiëntenbelangen en commerciële belangen blijft lastig.” Wat de jonge professionals kunnen doen om te werken aan een betere zorg? “Goed luisteren naar elkaars standpunten, bewust blijven van conflicterende belangen en zoeken naar gedeelde belangen. Samenwerken met als doel goede patiëntenzorg.” De meeste winst is volgens Maarten van Woelderen te halen door samenwerking dichtbij. “Bijvoorbeeld intensievere samenwerking met de apotheker bij het beoordelen van het nut van nieuwe medicijnen. De belangrijkste samenwerkingspartner met wie de arts dagelijks te maken heeft, is natuurlijk zijn patiënt. De inbreng van de patiëntenorganisaties uit de zaal vond ik daarom zeer leerzaam.”

Hanne de Haan, Parkinsonvereniging

‘ We moeten eerst helder krijgen wat we precies bedoelen’ Hanne de Haan vond het ‘heel leuk en inspirerend’ om met zo’n brede groep binnen het zorgveld bij elkaar te komen. Ze was verrast over het enthousiasme van de jonge professionals en de bereidheid tot samenwerken. Tegelijkertijd vond ze het ‘teleurstellend’ dat bij veel van de aanwezigen de patiëntparticipatie niet erg hoog op de agenda leek te staan. “Men denkt nog erg vanuit ‘wij zijn de professionals, dus wij weten het het beste’”, vond ze. Maar dat is niet zo, want ze merkte in discussies dat de meesten een heel verkeerd beeld hebben van belangrijke onderwerpen, zoals de zelfregie van de patiënt. “Zelfregie betekent niet dat de patiënt zegt welke pil hij wil slikken, maar dat hij bepaalt waar het accent van de behandeling zit. Zoals een jonge reumapatiënt zei: ‘De arts wil mij pijnstillers voorschrijven, maar dat betekent dat ik niet meer kan stappen met mijn vrienden omdat ik niet kan drinken als ik die pillen slik.’ De kwaliteit van leven ligt voor hem dus niet in ‘geen pijn hebben’, maar in ‘leuke dingen willen doen’. Artsen snappen vaak niet dat het de patiënt is die bepaalt wat voor hem ‘kwaliteit van leven’ is.” De speeddates vond Hanne leuk, maar de discussie tussen de professionals aan haar tafel ging al snel over technische, farmaceutische en geneeskundige termen. “Daardoor kon ik de discussie niet volgen. En als ik als professional bij een patiëntenvereniging het al niet begrijp, hoe moeten patiënten het dan snappen? En hoe kun je dan iets als patiëntparticipatie vormgeven?” Aan de bereidheid tot samenwerken lag het niet. Die was groot, geeft Hanne ruiterlijk toe. “Maar voordat we goed kunnen samenwerken, moeten we eigenlijk eerst om de tafel gaan zitten om helder te krijgen wat we precies bedoelen met belangrijke thema’s en wat we nu eigenlijk verwachten van die samenwerking. Het feit dat er bijvoorbeeld verschillend gedacht wordt over zelfregie, staat een goede samenwerking al behoorlijk in de weg.” Jong Nefarma / 8

Haar wens voor volgend jaar: meer patiëntenverenigingen in de zaal! “Ik weet dat er meer uitgenodigd waren, en ik vind het zonde dat er zo weinig zijn komen opdagen. Als we als patiënten gehoord willen worden, moeten we zorgen voor een sterkere stem.”

Linda Hilhorst, senior strategisch adviseur VWS

‘Een dagje met elkaar meelopen’ “Goed geslaagd.” Zo typeert Linda Hilhorst de dag. “Iedereen was in de pauzes druk in gesprek, en als het programma weer begon, waren we nog lang niet uitgepraat!” Hoewel zij vanuit haar positie bij het ministerie van VWS alle partijen wel kent, was het toch bijzonder om allemaal tegelijk bij elkaar te zijn. Contacten vinden meestal plaats vanuit een concreet project of een bepaalde positie, en ze vond het heel nuttig om ook eens van gedachten te wisselen over meer fundamentele onderwerpen. “Uiteindelijk vormen we allemaal samen de zorg, dus het is heel goed dat je af en toe eens met z’n allen over dingen spreekt en inzicht krijgt in elkaars positie.” Maar daar bleef het voor Linda niet bij. Ze ging ook naar huis met concrete bagage. Zoals meer inzicht in de positie van de patiënt. “Het viel mij op dat patiënten zich vaak vergeten voelen en dat zij zich in een lastige positie bevinden. Zoiets komt wel binnen. Dat betekent dat ik me in mijn werk voortaan nog eens extra af zal vragen: ‘Hebben we de patiënt wel meegenomen?’” Ook heeft ze concrete afspraken gemaakt met een collega van het CVZ om een dagje met elkaar mee te lopen en contact gezocht met een medewerker van een verzekeraar. “Al pratend met een zorgverzekeraar kwamen we erachter dat wij met hetzelfde bezig zijn, namelijk demedicalisering. Het leek ons heel goed om daar eens verder over door te praten en bij elkaar te kijken hoe we het doen. Dat is concrete winst.” Haar tip voor een volgende bijeenkomst: de stellingen mogen wel wat prikkelender. Terugblik ZorgSamenEvent 2013 / 9

Ferry Nagel, adviseur CVZ (jong ZiN, Zorginstituut Nederland)

‘Samen kunnen we echt iets veranderen’ Ferry Nagel is vooral enthousiast over de brede opzet van de dag en de openheid van de aanwezige professionals. “Deze jonge professionals hebben geen verborgen agenda. Er was echt het gevoel dat we samen voor dezelfde zaak staan.” Tijdens de dag deed Ferry een oproep om met elkaar na te denken over een overkoepelende organisatie. “Ik ben ervan overtuigd dat we veel aan elkaar kunnen hebben wanneer we de krachten bundelen in een overkoepelend overleg. Samen kom je tot meer en het is ook heel krachtig naar onze eigen organisaties als we vanuit zo’n gremium met voorstellen komen. Samen kunnen we echt iets veranderen. Dat heb ik gezien toen ik actief was bij de jonge democraten. Als we samen met de jongerenafdeling van het CDA of de VVD naar buiten traden, kregen we meer voor elkaar. En bovendien: samenwerken is ook gewoon leuk!” Ook met partners die misschien wat minder voor de hand liggen. Normaal opereert hij vanuit zijn functie in de driehoek verzekeraars, aanbieders en patiëntenorganisaties. Wat voor hem vrij nieuw was op deze dag, was het geluid van de industrie. Die tak wil hij voortaan wel meer bij zijn plannen betrekken. “De mensen uit de farmaceutische sector die ik hier ben tegengekomen, wekten wel de indruk dat ze ook echt gaan voor de patiënt en een betere kwaliteit van de zorg. Ze kwamen absoluut integer over. Maar ze werken natuurlijk wel bij commerciële organisaties. Dat voelt een beetje ongemakkelijk, maar we hebben elkaar wel nodig.” Zijn enige kanttekening bij de dag: de speeddategroepjes waren aan de grote kant, waardoor niet alle gesprekspartners genoeg aan bod kwamen. “Met kleinere tafels komen mensen meer tot hun recht.” Jong Nefarma / 10

Emily Kraaijenbrink, Jong Nefarma

‘ Goede start om samenwerking verder uit te bouwen’

Voor een organisator van een evenement is het, zeker bij de eerste keer, altijd spannend hoe de dag gaat lopen. In dit geval kijkt Emily Kraaijenbrink tevreden terug. “Het was de bedoeling om mensen uit de volle breedte van de zorg samen te brengen, ze met elkaar kennis te laten maken en een inspirerende dag te bezorgen. Dat is gelukt. Er was veel positieve energie in de discussies over de toekomst van de zorg. De wil is er en de bereidheid tot samenwerken is enorm groot. “Ik vond het echt inspirerend om te merken hoe betrokken iedereen is bij de zorg en hoe open mensen staan ten opzichte van elkaar.” Voor Emily zelf was het een mooie gelegenheid om contacten te leggen met andere jongerenorganisaties. “De bijeenkomst was een goede start om de samenwerking verder uit te bouwen en ook een volgende stap te maken. Gezien het succes van het ZorgSamen-event komt er sowieso een vervolg. “Idealiter organiseren we volgend jaar samen met de andere partijen van jonge professionals een event. Deze keer lag het accent vooral op kennismaken, maar een volgende keer zullen we zeker inzetten op meer concrete uitkomsten.”


Contact: Emily Kraaijenbrink [email protected] Volg ons op Twitter: @JongNefarma Meer informatie en foto’s via www.jongnefarma.nl

Terugblik ZorgSamenEvent 2013

Recommend Documents