Terugblik op 2013 en inspiratie voor 2014

Terugblik op 2013 en inspiratie voor 2014

Inhoudsopgave 1 2 3 4 6 7 8 9 10 11 12 14 16 18 19 20

21 22 24 25 27 28 29 30 32

Voorwoord De start van de #WvdA13 Smoezenlied De Nationale Alfabetiseringsprijzen 2013 Activiteiten in het hele land Taalmeter in Rotterdam Posters in het Leids Universitair Medisch Centrum Voorleespop Puk Speel mee met de Vriendenloterij Samen voor een geletterd Drenthe Tijd voor taal in de Jeugdzorg Dirck-Jan Coenszoon Aandacht voor taal in het OLVG Amsterdam Het verhaal van Rob Het sprookje gaat verder Wat gebeurde er in de Efteling? Inspiratie in het hele land! Expertmeeting in Nijmegen Ondertekening Bondgenootschap tegen Laaggeletterdheid ….Of iets heel anders! Droom je toekomst Kunstpraat voor volwassenen Aandacht voor taal in Deventer Open dag kinderboekenwinkel Kiekeboek Huis voor Taal in Lelystad Kinderen schrijven Volwassenen schrijven Op het grote doek In de wachtkamer Elfjes in Rotterdam Taalvrijwilligers in heel Nederland Burgemeester leest dictee voor Voorleesestafette: ‘Oh nee, niet weer een boek!’ De Week van de Alfabetisering is van iedereen

Voorwoord De Week van de Alfabetisering 2013 was een bijzondere week. Van 8 tot en met 15 september vonden maar liefst 1.040 activiteiten plaats. Het was een week vol (beginnende) samenwerking: tussen ziekenhuizen en gemeenten, tussen voetbalclubs en wijkcentra, tussen schoonmaakbedrijven en vrijwilligersorganisaties. Een effectieve aanpak vergt de betrokkenheid van velen, want alleen samen kunnen we een verschil maken. Een verschil voor ruim een miljoen Nederlanders die moeite hebben met lezen en schrijven. Dit boekje laat prachtige voorbeelden zien van activiteiten die in de Week zijn georganiseerd. Grote en kleine activiteiten, activiteiten voor en door cursisten, vrijwilligers, bedrijven, kinderen, etc. De aanpak van laaggeletterdheid vraagt naast samenwerking ook doorzettingsvermogen. Want het doorbreken van het taboe, het verbinden van mensen en organisaties, het bereiken van meer, veel meer laaggeletterden: het is een zaak van lange adem. Daarom is deze terugblik meteen een blik vooruit naar de komende Week van de Alfabetisering. Doet u ook (weer) mee? Het thema is inmiddels bekend: Tijd voor Taal. Op www.tijdvoortaal.nl kunt u aangeven of u ook dit jaar deelneemt. Weet u al wat u gaat doen? Hartstikke goed. Maar wellicht heeft u iets meer hulp en inspiratie nodig? Ook dat kan. Geeft u het aan op de website en dan maken we er samen een geweldige Week van de Alfabetisering 2014 van!

Marja van Bijsterveldt Voorzitter Stichting Lezen & Schrijven

1

De start van #WvdA13 Op maandag 9 september was de officiële aftrap van de Week van de Alfabetisering 2013. Locatie: het Fata Morgana Paleis in de Efteling. De start van de Week vond plaats in aanwezigheid van H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden, minister van OCW Jet Bussemaker, schrijver Paul van Loon, de genomineerden voor de Nationale Alfabetiseringsprijzen en taalambassadeurs, cursisten en vrijwilligers uit heel Nederland. Allemaal vervullen ze een grote rol in de strijd tegen laaggeletterdheid en ze mochten dan ook niet ontbreken op deze feestelijke bijeenkomst. De bijeenkomst begon met de nieuwe parkshow, ‘Het geheim van Draak’. Draak gebruikt tijdens de show allemaal smoezen om onder lezen en schrijven uit te komen. Vervolgens had minister Bussemaker de eer de 300 gasten toe te spreken. In haar speech benadrukte zij het belang van taal. Volgens de minister kan je je alleen handhaven als je kunt lezen, schrijven en rekenen, en weet hoe je moet omgaan met computers en internet. Toch zijn er, zo benadrukte

minister Bussemaker in haar speech, nog steeds ruim een miljoen mensen in Nederland die niet of niet goed kunnen lezen en schrijven. Daar moeten we als samenleving iets aan doen! Prinses Laurentien en de minister verrichtten de openingshandeling: door een druk op de knop verlichtten duizenden sterren de hemel in het Fata Morgana Paleis. De sterren stonden symbool voor de wereld die opengaat als je leert lezen en schrijven. Vervolgens ging minister Bussemaker in gesprek met taalambassadeur Jos Niels. Ooit had hij zelf moeite met lezen en schrijven, nu is hij actief in de strijd tegen laaggeletterdheid. Na een optreden van schrijver Paul van Loon mocht dagvoorzitter Anita Witzier als juryvoorzitter de Nationale Alfabetiseringsprijzen uitreiken (zie pagina 6 en 7). Het slotwoord was voor Prinses Laurentien, toen nog bestuursvoorzitter van Stichting Lezen & Schrijven. Zij riep iedereen op te blijven denken vanuit de mens en dankte de aanwezigen voor hun tomeloze inzet.

Prinses Laurentien en minister Bussemaker openen de Week van de Alfabetisering

Efteling@ Efteling  10 sep. Gisteren o pende Prin s e Alfabetise s Laurenti ring in de en de Wee Efteling: h k van de photo.php ttps://www ?fbid … # WvdA13 p ic

Smoezenlied

.facebook. com/ m/4zzYZaQ gL3

.twitter.co

Wat staat daar? Wat staat daar? Wat staat daar geschreven? Wat staat daar? Wat staat daar? Lees het even door! Wat staat daar? Wat staat daar? Lees die tekst nou even! Wat staat daar? Wat staat daar? Lees het nou eens voor! Ik lees het later, want ik heb een beetje hoofdpijn Later, je moet niet ongeduldig zijn Later, ik lees het thuis, ik moet nu gaan Ik lees het later, want ik vind voorlezen niks aan Ik lees het later, waarom wil jij alles weten? Later, want ik ben mijn bril vergeten Later, stop met je nieuwsgierigheid Ik lees het later, want ik heb nu even geen tijd Vul Vul Vul Vul

maar maar maar maar

in, in, in, in,

vul vul vul vul

maar maar maar maar

in, in, in, in,

mooie letters schrijven schrijf een mooie zin je kunt niet achterblijven vul het antwoord in

Het geheim van Draak

Ik schrijf het later, wil je nu het antwoord weten? Later, want ik ben mijn pen vergeten Later, want mijn handschrift is een ramp Ik schrijf het later, want ik voel ineens wat kramp 2

3

De Nationale Alfabetiseringsprijzen 2013 De Nationale Alfabetiseringsprijzen zijn verdeeld over drie categorieën: Doen, Durven en Achmea Persoonlijkheidsprijs. In totaal werden er in 2013 bijna 14.000 stemmen uitgebracht. In de categorie Doen, voor succesvolle, bestaande projecten, ging de prijs naar Jong010, de Rotterdamse kinderkrant. In Jong010 lezen kinderen lokaal nieuws en Rotterdamse achtergrondverhalen. Deze worden speciaal voor en door kinderen gemaakt.  De categorie Durven, voor een vernieuwend project, is gewonnen door Letterprins, een app die kinderen spelenderwijs beter leert lezen. Deze app is niet alleen geschikt voor kinderen met leesproblemen, maar ook voor mensen die de Nederlandse taal willen leren.  Kinderboekenschrijver Rian Visser uit Haarlem won de Achmea Persoonlijkheidsprijs. Zij zet zich in voor gratis digitale boeken en lesmateriaal. 

Speciaal voor de inspanningen van Mick Duzink werd een nieuwe prijs in het leven geroepen: de eervolle vermelding. Mick Duzink is vanuit zijn functie bij FC Groningen in de Maatschappij erg betrokken bij het thema lezen en schrijven. Hierdoor weet hij veel aandacht te genereren bij een doelgroep die normaal gesproken moeilijk wordt bereikt, namelijk de voetbalsupporter. Hij is daarnaast direct betrokken bij de boekestafette met in de hoofdrol niemand minder dan Arjen Robben. Dit project heeft inmiddels geleid tot een prachtig resultaat: het eerste boek uit een serie van drie, ‘Arjen Robben en de finale van de Champions League’.

Jong010

De jury van de Nationale Alfabetiseringsprijzen 2013 bestond uit Hans Leenders (ministerie OCW), Regina Stoutjesdijk (Onderwijsraad) en Walter Annard (Achmea). Juryvoorzitter was presentatrice Anita Witzier.

Letterprins

Rian Visser

Tijdens de WvdA14 worden de Nationale Alfabetiseringsprijzen uitgereikt in de categorieën Doen en Durven. U kunt uw favoriete project aanmelden op www.tijdvoortaal.nl. Let op: wilt u liever een persoon aanmelden? Dat kan vanaf de WvdA. De eerste ‘Taalheld’ wordt bekendgemaakt tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van Stichting Lezen & Schrijven in januari 2015. Deze prijs vervangt de Achmea Persoonlijkheidsprijs. Mick Duzink

Leesmevoor.nl@lees mevoor 10 sep. Feli! @RianVisser, @ Letterprins en @Jong 010, de Rotterdamse kinderkrant winnen de Nat. Alfabetisering sprijzen 2013. http://bit.ly/1fTzU6Z  

Voor meer informatie over dit boek, ga naar www.fcgroningen.nl/robben

4

5

Activiteiten in het hele land

Taalmeter in Rotterdam

Samen met u organiseerden we in 2013 ruim 1.000 activiteiten. Een absoluut record. Benieuwd naar inspirerende voorbeelden, lees dan verder!

36

De Taalmeter is een online instrument waarmee organisaties binnen 12 minuten kunnen zien of hun cliënt of medewerker mogelijk laaggeletterd is. In en rond de Week van de Alfabetisering verzorgde Stichting Lezen & Schrijven een aantal instructies voor de gemeente Rotterdam. De gemeente Rotterdam zet de Taalmeter onder andere in voor werkzoekenden. Als blijkt dat een werkzoekende laaggeletterd is, kan een taaltraining op maat worden aangeboden.

Hiermee vergroten werkzoekenden hun kansen op de arbeidsmarkt.

Neem de Taalmeter af

Eind 2013 waren er ongeveer 3.000 Taalmeters afgenomen, ongeveer 35% van alle deelnemers aan de Taalmeter bleek moeite te hebben met lezen en schrijven.  Neem contact op met Stichting Lezen & Schrijven via [email protected] voor meer informatie.

38 Tip U kunt een proefversie van de Taalmeter bekijken en uitproberen op www.taalmeter.nl Gebruik demo als loginnaam en wachtwoord.

21 115

286

65 90

78 103

Tip Organiseer meerdere activiteiten voor een zo groot mogelijk bereik.

130 Op www.tijdvoortaal.nl kunt u uw activiteit aanmelden. Ook kunt u zich inschrijven voor een van de grote landelijke acties. Benieuwd welke dat zijn, of wilt u uw activiteit aanmelden? Ga naar de site, meld u aan en maak kans op vrijkaarten voor de Efteling.

26

51

Hang ee

vdA13 16 sep. WvdA 2013@W ntastische Week van de fa ij hopen Wij hebben een d, jullie ook? W ha ge g in er tis es gaat Alfabe zo’n groot succ et  n 14 A vd W dat# 13 worden!#WvdA 6

Posters in het Leids Universitair Medisch Centrum Ook relatief eenvoudige activiteiten dragen bij aan het bestrijden van laaggeletterdheid: posters ophangen en daarmee aandacht vragen voor het onderwerp is een goed voorbeeld daarvan. Dat gebeurde dan ook op veel plekken in het land, onder andere bij bibliotheken en in onderwijsinstellingen. Ook het Leids Universitair Medisch Centrum werkte graag mee aan de posteractie, om

n poste

r op

zo een bijdrage te leveren aan de strijd tegen laaggeletterdheid. De taal begrijpen is belangrijk voor goede communicatie tussen artsen en patiënten. Op verschillende afdelingen en in het restaurant van het ziekenhuis hingen tijdens de Week van de Alfabetisering posters om aandacht te vragen voor het belang van taal.

7

Samen voor een geletterd Drenthe

Voorleespop Puk Kinderopvangorganisatie Kibeo, met tal van locaties in de provincie Zeeland, was actief tijdens de Week van de Alfabetisering. Op alle kinderdagverblijven van Kibeo werd in de Week het aantal voorleesmomenten verdubbeld om het belang van taalontwikkeling bij kinderen te benadrukken.

r op

Hang een poste

Voorleespop Lees voor Puk maakte samen met een medewerker van Kibeo een filmpje dat te vinden is op de Facebook-pagina van Kibeo.

Ga zo door!

Tip Gebruik social media om een activiteit meer bekendheid te geven.

Vijftien minuten voorlezen per dag versterkt de taalontwikkeling, verbetert de schoolprestaties, zorgt voor een beter toekomstperspectief, is een moment van samenzijn en prikkelt de fantasie.

Om laaggeletterdheid te bestrijden, is het nodig dat het (hoog) op de agenda gezet wordt. In de provincie Drenthe werd hiermee een begin gemaakt toen verschillende organisaties besloten een bondgenootschap te vormen. Op maandag 9 september kwamen de belanghebbenden bijeen voor de ondertekening van ‘Samen voor een geletterd Drenthe’.

rdheid Zet laaggelette op de agenda

Formuleer beleid Werk sa m

en

In de woorden van Eric van Oosterhout, burgmeester van Aa en Hunze en een van de drijvende krachten: “Diverse maatschappelijke bondgenoten hebben elkaar in Drenthe gevonden in een concrete aanpak van de laaggeletterdheid; samen proberen we zoveel mogelijk Drenten een kans te geven op een geletterd bestaan.”

Alle bondgenoten tekenen voor een geletterd Drenthe

Kibeo@_Kibeo_ 30 aug. 9-15 sept; week van alfabetisering; Puk & medewerkers Kibeo Dorpsplein Wemeldinge maakten er een filmpje over: http://tinyurl.com/obplbcx #wvda

Tijd voor taal in de Jeugdzorg

Speel mee met de VriendenLoterij De Week van de Alfabetisering is alleen mogelijk dankzij trouwe begunstigers als de VriendenLoterij. Als u deelneemt aan de VriendenLoterij draagt u ook bij aan het bevorderen van geletterdheid. Judith Lingeman, hoofd Goede Doelen van de VriendenLoterij, zegt daarover het volgende: “De VriendenLoterij bekommert zich om mensen die onvoldoende middelen of mogelijk-

heden hebben om hun lot in eigen hand te nemen. Het feit dat er in Nederland 1,3 miljoen mensen in de problemen raken doordat zij niet kunnen lezen of schrijven, is bijna niet voor te stellen. Deze mensen verdienen een steuntje in de rug. De VriendenLoterij steunt Stichting Lezen & Schrijven daarom van harte om de laaggeletterdheid in Nederland structureel op te lossen. Dankzij de deelnemers van de VriendenLoterij ontvangt Stichting Lezen & Schrijven al sinds 2009 jaarlijks een royale bijdrage om projecten te kunnen realiseren.”  

Judith Lingeman de Speel mee met VriendenLoterij

8

In de Week van de Alfabetien sering namen medewerkers Leer herkenn ijzen en doorverw uit de Jeugdgezondheidszorg West-Brabant deel aan een nascholingsbijeenkomst over laaggeletterdheid. De bijeenkomst werd speciaal ontwikkeld voor jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen. Doel van de bijeenkomst was het leren herkennen en bespreekbaar maken van laaggeletterdheid. Ook kwamen het bevorderen van leesvaardigheden en gezondheid van kinderen en hun ouders aan bod.

Onderzoek maakt duidelijk dat de trainingen effect hebben. In 2013 is een evaluatie uitgevoerd onder voormalige deelnemers van de nascholingsbijeenkomsten. Hieruit bleek dat ruim 60% nu meer aandacht geeft aan het probleem laaggeletterdheid. Ruim 90% herkent laaggeletterdheid nu ook sneller en 80% is beter in staat om taalproblemen bespreekbaar te maken. De JGZ-medewerkers nemen daarmee steeds meer de tijd voor taal.

Tip Gebruik de herkenningswijzer van Stichting Lezen & Schrijven. Hierop vindt u tips voor het herkennen en doorverwijzen van laaggeletterden. De herkenningswijzer is te downloaden van www.lezenenschrijven.nl. Neem contact op met de stichting via [email protected] om de herkenningswijzer per post te ontvangen. 9

Dirck-Jan Coenszoon De VVD in Alkmaar organiseerde het Groot Dictee der Nederlandse Politiek, dat werd gehouden op 12 september 2013. Het dictee werd voorgelezen door VVD-Kamerlid Malik Azmani en kinderboekenschrijver André Nuyens. Doel: geld inzamelen om daarmee een boek voor en door kinderen te maken. Het inschrijfgeld van de deelnemers werd aangevuld met crowdfunding via www.voordekunst.nl en op die manier werd € 15.000,- bijeengebracht. Het geld werd goed gebruikt: driehonderd basisschoolleerlingen van twaalf scholen schreven samen met André Nuyens aan een spannend kinderboek.

Aandacht voor taal in het OLVG Amsterdam Het boek gaat over Werf fondsen Dirck-Jan Coenszoon, een handelaar die vanuit de Gouden Eeuw per ongeluk in onze tijd terechtkomt. Tijdens zijn avonturen in het heden heeft hij veel taalproblemen; het Nederlands is door de eeuwen heen namelijk sterk veranderd.

Neem e dictee en af

Onderwijswoordvoerder van de VVD in Alkmaar Yolande de Bont over het samen schrijven aan het boek: “Schrijven is goed voor de taalontwikkeling van kinderen. Dit project laat kinderen van taal houden. Ideaal om laaggeletterdheid vanuit preventief oogpunt aan te pakken!”

Tijdens de Week van de Alfabetisering in 2013 organiseerde het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG) een informatiemarkt voor patiënten en bezoekers met als thema ‘Begrijp je lijf’. Meer dan tweeduizend mensen bezochten de informatiemarkt. Het OLVG vindt het belangrijk om in begrijpelijke taal te communiceren, mede vanwege het relatief hoge percentage laaggeletterden in Amsterdam. “Als een patiënt begrijpt wat hij hoort en leest in het ziekenhuis, kan hij adviezen beter opvolgen”, is de stelling van Lizan Baudoin, coördinator patiëntenvoorlichting in het OLVG.

Het boek is op 12 maart 2014 verschenen tijdens een boekpresentatie met o.a. Levi van Kempen.

n Werf cursiste

Communiceer eenvoudiger

Werf vrijwilligers

Mensen konden zich tijdens de patiëntenmarkt onder andere aanmelden voor een cursus of als taalvrijwilliger. Meer dan honderd mensen schreven zich in om hun lees- en schrijfvaardigheden te verbeteren. Veertien mensen besloten vrijwilliger te worden. Na de patiëntenmarkt stopte de aandacht voor lezen en schrijven niet: inmiddels heeft Stichting Lezen & Schrijven een informatiebijeenkomst gehouden voor paramedici. Ook is er in november 2013 een start gemaakt met een taalspreekuur in het OLVG. Ook het OLVG neemt tijd voor taal!

Patiëntenmarkt

Vanwege het grote succes in 2013 is de VVD van plan om in 2014 nogmaals een dictee te organiseren.

Tip Ga creatief én effectief met tijd om. Activiteiten kunnen ook worden voortgezet ná de Week van de Alfabetisering.

Voor meer informatie over dit boek, ga naar www.dirck-jan.nl

Patiëntenfolder

St Lezen & Schrijven@Lezenschrijven 12 sep. Ook op deze 2e dag van de patiëntenmarkt @olv g veel interesse in cursussen en vrijwilligerswerk #Tvh L #WvdA13pic.twitter.com/DCOWxM8avC Levi van Kempen

André Nuyens, Yolande de Bont

signeert na de

en Malik Azmani

boekpresentatie 10

TvhL Amsterdam@TvhL_Amsterdam 10 sep. Wij staan deze week op de bijzondere patiëntenmarkt ‘Begrijp je lijf’ van 10u tot 16u @olvg #WvdA13. http://bit.ly/16huMs2

11

Het verhaal van Rob Iedereen die de poster van Stichting Lezen & Schrijven kent, kent ook Rob Weijers. Want Rob Weijers is de man op de poster. Hij is sinds enkele jaren taalambassadeur voor de stichting. De activiteiten die hij als taalambassadeur uitvoert, doet hij met veel plezier en vol overgave. Rob weet als geen ander wat het is om moeite te hebben met lezen en schrijven. Hij hield het, uit schaamte, 45 jaar lang verborgen voor zijn omgeving. Pas toen zijn vrouw hem door omstandigheden niet meer kon helpen met formulieren invullen, boodschappen doen en gebruiksaanwijzingen lezen, werd Rob gedwongen zijn probleem aan te pakken. Hij ging naar zijn huisarts en die verwees hem door naar het dichtstbijzijnde ROC. Dat was in 2006. ”Ik moest echt met het alfabet beginnen”,

12

Nodig een

uit vertelt Weijers over die Taalambassadeur periode. Inmiddels is hij een stuk verder. De opluchting die hij voelde en de last die van zijn schouders viel toen hij aan de buitenwereld opbiechtte dat hij niet kon lezen en schrijven, deelt Rob graag met de buitenwereld.

Als taalambassadeur kan Rob iets doen voor mensen die dezelfde problemen hebben als hij vroeger had. “Zonder taal kan je niet meedoen met de maatschappij, je hebt het echt nodig. Die schaamte, die angst, ik ben zo blij dat ik dat niet meer heb. Ik ben nu echt een ander mens.” Stichting Lezen & Schrijven stimuleert de inzet van taalambassadeurs, ook in de Week van de Alfabetisering. Neem contact op met Stichting Lezen & Schrijven via [email protected] voor meer informatie.

Rob aan het werk als taalambassadeur

De taalambassadeur wordt vaak gevraagd om over zijn ervaringen te vertellen. Zo was Rob bijvoorbeeld op Schiphol en bij de NS om aan die bedrijven inzichtelijk te maken wat het betekent als je op een luchthaven of treinstation rondloopt en laaggeletterd bent. In onder andere het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen maakte hij artsen en andere ziekenhuismedewerkers door middel van rollenspelen duidelijk dat laaggeletterden heel veel smoesjes kennen om de professionals om de tuin te leiden: “Ik zei dan bijvoorbeeld: ‘Helpt u me even met het invullen van dat formulier, want ik heb zo een afspraak met een andere arts, en anders ben ik te laat.’ Dat geloofden ze, en ik was dan gered.” Met die rollenspelen helpt hij

medisch personeel te herkennen wanneer een patiënt laaggeletterd is. Tijdens de Week van de Alfabetisering werd hij uitgenodigd door de gemeente Nijmegen, om aan te sluiten bij de expertmeeting die de gemeente organiseerde over het onderwerp laaggeletterdheid (zie pagina 19). Dat was erg nuttig volgens Rob. Hij kon uit eigen ervaring aan de aanwezige vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven vertellen dat veel mensen niet of niet goed kunnen lezen en schrijven. “Hoe bedrijven er nu mee omgaan is echt anders dan vroeger. Ik ben blij met alle aandacht die er nu is. Maar nog steeds hoor ik dat men er nooit bij stil had gestaan dat laaggeletterdheid ook bij autochtone Nederlanders voorkomt.”

13

Het sprookje gaat verder “Er was eens een schrijver ...” Zo begint het verhaal van de samenwerking tussen de Efteling en Stichting Lezen & Schrijven. Aan het woord is Olaf Vugts, directeur Imagineering van de Efteling. De schrijver naar wie hij verwijst is Paul van Loon. Via Paul van Loon kwam de Efteling in contact met Stichting Lezen & Schrijven en meteen werd een afspraak gemaakt om ideeën over samenwerking uit te wisselen.” We hadden zoveel punten van herkenning,” vertelt Vugts enthousiast, “de Efteling bestaat natuurlijk uit verhalen en uit fantasie. Daar horen lezen en schrijven natuurlijk bij. Het is een prachtige match.” De plannen om een dagje ‘iets’ samen te doen, werden al snel uitgewerkt tot enkele dagen, en ook dat werd steeds meer. Uiteindelijk speelde de Efteling een prominente rol in de Week van de Alfabetisering en daarna. Het begon met de start van de Week op 9 september, en eindigde met Prinses Laurentien en Paul van Loon die op 6 oktober kwamen voorlezen in de Efteling. Vugts kan oneindig veel successen en succesjes benoemen, maar drie springen

er wat hem betreft toch echt uit. “Wat me echt bij is gebleven, is het boekje dat bij de ingang van de Efteling werd uitgedeeld. ‘Kom’, zei een meisje tegen haar ouders, ‘we gaan de speurtocht doen!’. Wij zagen toen meteen dat het werkte. En dat boekje, met leuke vragen en opdrachten, werd ook daarna nog gebruikt, is meegenomen naar huis en nog eens gelezen.” Ook het bereik van de activiteiten vormde een succes wat Vugts betreft. “Ik schat dat er zo’n 400.000 bezoekers waren tijdens die periode. Iedereen die tussen 9 september en 6 oktober in de Efteling is geweest, heeft er iets van meegekregen.” Tot slot is Vugts ook erg trots op ‘Het geheim van Draak’, de show die vrijwel dagelijks werd opgevoerd in het openluchttheater in het Sprookjesbos. “Bij alle kinderen die daar met plezier naar gekeken hebben, is een zaadje geplant voor de toekomst”, zegt Vugts overtuigd. De directeur Imagineering vertelt het verhaal alsof het een sprookje is. Een sprookje dat nog lang niet is afgelopen. “Het is zo’n inspirerende samenwerking – daarom doen we ook in 2014 weer mee.”

Het Eftelingboekje met een oplage van 175.000 exemplaren

Olaf Vugts

Samenwerking met de Efteling in 2014 St Lezen & Schrijven@Lezenschrijven 5 sep. samen, Stichting Lezen & Schrijven en Efteling werken http://bit.ly/151K4Rv^RE #WvdA13

In 2014 ontvangen alle bezoekers aan de Efteling vanaf de start van de WvdA tot aan het slot op 5 oktober weer een mooi boekje met onder andere puzzels en woordspelletjes. Daarnaast lezen ook dit jaar bekende Nederlanders voor. Niet alleen op zodag, maar ook zaterdag zijn er spannende sprookjes te beluisteren in het park.

Efteling@Efteling 25 sep. Ontdek in de speciale parkshow “Het geheim van Draak” waarom Draak steeds smoesjes verzint:

http://www.efteling.com/bn-ers-lezen-voor … pic.twitter.com /lGIafSB

51W

Ten slotte lanceren Prinses Laurentien, Paul van Loon en de Efteling op 5 oktober samen een spectaculair nieuw sprookje … Benieuwd naar wat er nog meer gaat gebeuren? Kijk op www.tijdvoortaal.nl.

14

15

Wat gebeurde er in de Efteling? Ingang Uitdelen Eftelingboekjes

Color Dance

Fata Morgana Paleis Start van de Week van de Alfabetisering 2013

Speurtocht

Uitreiking Nationale Alfabetiseringsprijzen 2013 Brink Color Dance Sprookjesbos Speurtocht

Start Week van an de Alfabetisering g 2013

Brink

Sprookjesbos Openluchttheater Parkshow ‘Het geheim van Draak’ Start programma Lezen en schrijven met Dolfje Weerwolfje Meer informatie over dit programma? Ga naar www.lezenenschrijvenmetdolfjeweerwolfje.nl.

Voorlezen door BN’ers: Curt Fortin | Sylvia vanden Heede | Frank Groothof | Jeroen Kramer | Fahd Larhzaoui | Joris Lutz | Lucille Werner | Carlijn van Ramshorst | Dolores Leeuwin | Prinses Laurentien | Paul van Loon

Openluchttheater Sprookjesbos

Theater Cursistendag

• Parkshow ‘Het geheim van Draak’ • Start programma Lezen en Schrijven met Dolfje Weerwolfje • Voorlezen door BN’ers

Fata Morgana Paleis Ingang Theater

Uitreiking Nationale zen Alfabetiseringsprijzen 2013

Legenda Water Park Paden en pleinen Bruggen

Uitdelen Eftelingboekjes

Cursistendag

Inspiratie in het hele land! In dit boekje ziet u veel gouden kaarten. Met deze gouden kaarten willen we u inspireren tot het organiseren van een activiteit. Heeft u het kaartspel nog niet, of niet meer? Neem contact op met Stichting Lezen & Schrijven via [email protected].

n. atieacties e0811 27 ju eline@elin dig voor communic betisering. a no Inspiratie ijk op weekvandealf itter.com/ w K .t ? ic p 13 a l! e d rtsp #wv ik dit #kaa ru b e g f o nl ni x35mFJbV

Juridisch Loket@JuridischLoket 10 sep. #wvda13 Onze juristen helpen met uitleg als lezen en schrijven lastig is en je juridische brieven niet begrijpt http://bit.ly/QWPruP

sep. h@asznl 9 p tegen z r e z it e w a Albert Sch ing Bondgenootsch edt aann s e e te ondertek Het ASz b tisering. id e h rd e tt Laaggele e week van #alfabe ngen d eli dacht aan poliklinieken en afd TmuxiNR7T /g e m rs o e r.c itte Op div lezen. pic.tw e rg o o v t word

Expertmeeting in Nijmegen Werk samen

Laaggeletterdheid kan geagendeerd worden door verschillende organisaties samen te brengen in een expertmeeting. Dat was ook de aanpak die in de regio Nijmegen gekozen werd. Tijdens de Week van de Alfabetisering kwam op 12 september een indrukwekkende afvaardiging bijeen voor een expertmeeting, georganiseerd door de gemeente Nijmegen. Ze bespraken wat laaggeletterdheid inhoudt en wat de impact ervan is op mensen zelf, maar ook wat het betekent voor de maatschappij. Organisaties kregen de vraag aan te geven wat ze nodig hebben om laaggeletterdheid in hun eigen organisatie een thema te maken én wat ze andere organisaties te bieden hebben. De aanwezigen hadden allemaal hun eigen motief om deel te nemen aan de bijeenkomst: sommige organisaties waren al bezig met het verbeteren van hun dienst-

verlening en/of het vereenvoudigen van hun Zet laaggele tterdheid op de agenda communicatie. Bij andere organisaties sluit laaggeletterdheid aan bij hun corebusiness en weer andere organisaties zijn via een laaggeletterde werknemer, die taalambassadeur is geworden, betrokken. Tijdens de expertmeeting was ook taalambassadeur Rob Weijers aanwezig om zijn verhaal te vertellen. Wethouder Beerten uit de gemeente Nijmegen is blij dat “(…) er al zoveel verschillende partijen aan mee willen werken en samen de schouders er onder willen zetten.” Volgens de wethouder is laaggeletterdheid een verborgen probleem dat alleen maar opgelost kan worden door er gezamenlijk aan te werken.

12 sep. nkbeerten r bondgenoote h @ n e rt Henkbee iatief voo neemt init erdheid. 15.000 te n e e m e G lett t rijwel) nie en laagge schap teg ijmegen kunnen (v N mensen in rijven. h c s f o lezen

Ondertekening

Ondertekening Bondgenootschap tegen Laaggeletterdheid Dat een expertmeeting tot iets moois kan leiden, bleek op 13 februari 2014. Toen ondertekenden 26 organisaties het Bondgenootschap tegen Laaggeletterdheid in de regio Nijmegen. De bondgenoten gaan de komende jaren samen laaggeletterdheid tegen. Dit doen ze door het herkennen van laaggeletterden en deze mensen naar een cursus door te verwijzen. Ook gaan ze, waar nodig en mogelijk, de eigen communicatie vereenvoudigen. Daarnaast gaan ze activiteiten organiseren. Niet alleen om het lees- en schrijfniveau te verhogen, maar ook om het taboe te doorbreken. Als laatste gaan ze met elkaar kennis en kunde delen. 18

19

ers!

… Of iets heel and

... Of iets heel anders!

Aandacht voor taal in Deventer

Tijdens de Week van de Alfabetisering werd een groot aantal bijzondere activiteiten georganiseerd, waarin tijd voor taal werd gemaakt. Van toekomstverhalen door ‘taalleerders’ en taalles over kunst voor volwassenen tot theatervoorstellingen en radio-uitzendingen: alles was (en is) mogelijk!

In de bibliotheek in Deventer speelden twee acteurs een interactieve theatervoorstelling: ‘Met Man en Muis’. Het was een voorstelling met gedichten, liederen en korte scènes, waarbij de acteurs het publiek meenamen naar de wereld van rijm en verhalen. Daarna

volgde een radio-uitzending van de lokale omroep, waarin het thema laaggeletterdheid centraal stond. Sallcon, de Overijsselse onderneming die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst heeft, was te gast tijdens de uitzending.

Tip Koppel verschillende activiteiten aan elkaar voor een nog groter bereik.

Taal aan Zee@Ta alaanZee 12 sep. Het zonnetje kom t door in #denha ag. Mooi weer om samen te ‘trappen voor taal’! @ WvdA13 @PEPDen Haag @ivanenge lshoven #wvda13

Droom je toekomst Taalvakwerk uit Breda, gespecialiseerd in arbeids- en opleidingsgerichte taaltraining, riep alle Taalvakwerktrainers op om in de Week van de Alfabetisering een les te besteden aan de toekomst. Door na te denken over de toekomst en hun dromen met anderen te delen, zetten de deelnemers een belangrijke stap richting die toekomst.

giphart 19 sep. Karin Giphart@karin lijk n mensen die einde Ik zie de opbloei va eid ijh ijven. En de vr kunnen lezen en schr die het hen biedt! en onafhankelijkheid #WvdA13 De cursisten zetten hun leuke, ambitieuze en ontroerende verhalen op papier. In het kader van het ‘Festival van het leren’ organiseerden Taalvakwerk en Bibliotheek Breda gezamenlijk de expositie ‘Droom je toekomst’, waarin de verhalen tentoongesteld werden.

Kunstpraat voor volwassenen Museum Boijmans van Beuningen ontving in de Week van de Alfabetisering vijftien groepen ‘taalleerders’, volwassenen die werken aan hun beheersing van de Nederlandse taal, voor de museumles ‘Kunstpraat voor volwassenen’. Deze les traint de taalvaardigheid aan de hand van het kijken naar kunst-

20

werken in het museum. Tijdens de Week van de Alfabetisering bood het museum de museumles gratis aan. Er meldden zich hiervoor ruim 150 deelnemers. Daarna werd de les onderdeel van het educatieaanbod voor volwassenen van het museum.

6 sep. betisering boijmans @ s n a m an de Alfa ij v o k B e e W e stpraat er van d gratis ‘Kun m u In het kad e s u m iedt het #WvdA b an. assenen’ a voor volw /1cJX8Nd http://bit.ly Sallcon@ Sallcon 12 sep. Om 16.00 uur verte lt uitzendin @ejderks g @bieb_ in radioDeventer #Alfabeti over aanp sering en ak training @ http://bit .ly/1aEAX Sallcon e7  Diane074@Diane074 12 sep. aan 1e jrs Anke Kranendonk leest voor vda13 het is #w elo studenten @SaxionHeng tC pHt doodstil.... pic.twitter.com/tihGV Rian Visser@RianVi sser 7 sep. Ik heb zin in morge n: lekker voorlezen en knutselen bij Kinder boekenwinkel Kiekeb oek in Haarlem.

Open dag kinderboekwinkel Kiekeboek De Haarlemse kinderboekwinkel Kiekeboek hield op de eerste dag van de Week van de Alfabetisering een open dag. De dag was bedoeld om te laten zien hoe leuk lezen en schrijven kan zijn. Er waren workshops voor

de kinderen, Rian Visser (winnaar van een van de Nationale Alfabetiseringsprijzen 2013) las voor en de gasten konden deelnemen aan een ‘Ontmoet en Groet’ met Haarlemse schrijvers en illustratoren.

21

Huis voor Taal in Lelystad Op zaterdag 14 september opende het Huis voor Taal in Lelystad zijn spreekwoordelijke deuren. Het Huis voor Taal is een plek in de centrale bibliotheek waar mensen die de Nederlandse taal leren of willen verbeteren terechtkunnen. Zij vinden daar les- en leermateriaal, gemakkelijke leesboeken voor volwassenen en informatie over taallessen en taalprojecten in Lelystad. Zij kunnen ook op een laptop de taal oefenen of met hun taalmaatje (van project Taalkoppels) afspreken. Het Huis voor Taal is stap voor stap opgebouwd. Eerst konden geïnteresseerden er alleen terecht om zelfstandig te oefenen met behulp van het daar aanwezige lesmateriaal en de computers. Vanaf november werd het Huis voor Taal ook bemand door vrijwilligers, die drie dagdelen per week aanwezig zijn om mensen te ondersteunen. Ze geven informatie, helpen bij het oefenen en ondersteunen bij computergebruik. Vanaf december 2013 begon het echt te lopen bij het Huis voor Taal en kwamen er altijd mensen op het spreekuur.

Werf

is taalv Open een taalhu rijwilli Ook ontstond bij gers het Huis voor Taal bijna spontaan een groepje van acht mensen die willen oefenen met spreken. De taalvrijwilligers ontvangen, vanuit Stichting Lezen & Schrijven, een basistraining om hun ‘klanten’ nog beter van dienst te kunnen zijn. Daar leren ze onder andere de didactiek van het onderwijs aan volwassenen en krijgen ze zicht op het materiaal. Een van de taalvrijwilligers, Yvonne, zegt daarover “Ik leer elke keer weer nieuwe dingen, zoals hoe iemand over zijn schrijfangst heen te helpen.”

Ook in Almere in inmiddels een Taalhuis geopend. In de loop van 2014 zullen er meer Taalhuizen in de provincie worden geopend. “Zo gaan we de hele polder door”, zegt Liesbeth, trainer van de taalvrijwilligers in Flevoland. Het Huis voor Taal in Lelystad wordt gezamenlijk georganiseerd door Welzijn Lelystad, FlevoMeer bibliotheek, VVNL en Gilde SamenSpraak. Zij worden hierbij ondersteund door Stichting Lezen & Schrijven.

De motivatie van taalvrijwilligers: “Ik geniet zelf zo van rustig kunnen lezen. Dat ik mensen – die de taal niet kennen – kan helpen, is toch geweldig. Er gaat een wereld voor hen open. Het verbaast me hoe dankbaar en blij de mensen zijn met wat wij voor hen doen.” —Joke “Mensen verder op weg te helpen. Zonder taal kom je er niet. De verhalen van de mensen zijn zo mooi en iedereen is zo blij met wat je ze aanbiedt.” —Tosh “Dienstbaarheid naar je medemens. Ze hebben hulp nodig en je kan hen iets leren en het is dankbaar werk.” —Carlos “Nieuwsgierigheid naar anderen en ik vind het geweldig als ik kan bijdragen aan meer kennis. Als mensen de taal niet kennen, dan vind ik het fijn dat ze het zo graag willen leren.” —Pragit

FlevoMeer B ieb@flevom eerbieb 6 se 14/9 opent w p. ethouder @w illemdejager6 @flevomeerb 7 in ieb Lelystad het Huis voo Ook @ykroo r Taal. nenberg is a anwezig! http://goo.gl /AfWrQz

22

Huis voor Taal in Lelystad

23

Kinderen schrijven Op meerdere plekken in het land werd tijdens de Week van de Alfabetisering een schrijfwedstrijd gehouden. Een mooie manier om aandacht te vragen voor het belang van lezen en schrijven. Zo organiseerde de gemeente Smallingerland in samenwerking met huis-aan-huiskrant Breeduit een jaarlijks terugkerende

Op het grote doek Org

anisee r een sc schrijfwedstrijd voor alle groep hrijfwe dstrijd 8-leerlingen in Smallingerland. Burgemeester Tjeerd van Bekkum van Smallingerland mocht de winnaars bekendmaken. Fleur Roukes van de St. Lukasschool won de hoofdprijs: zij mocht een dag gastredacteur zijn bij Breeduit en een hele pagina vullen in de krant.

Tip Organiseer activiteiten met een terugkerend karakter. Dat draagt bij aan duurzaamheid van de resultaten.

De bibliotheek in Kerkrade nam met verschillende activiteiten deel aan de Week van de Alfabetisering 2013. Het taalpunt in de bibliotheek kreeg extra aandacht, er was een speciale leeskring rondom een boek van schrijfster Karin Giphart voor studenten van het ROC Arcus in Heerlen en jonge kinderen konden tijdens een voorleesestafette luisteren naar ‘Kleine muis zoekt een huis’. Op 12 september werd de Amerikaanse film ‘Precious’ vertoond,

en film

on e waarin het leven van Verto Lees voor een analfabete tienermoeder ten goede keert als zij leert lezen en schrijven. Met 16% laaggeletterden in de stadsregio Parkstad is het van groot belang aandacht te vragen voor het onderwerp. Wethouder Leo Jongen uit Kerkrade, verantwoordelijk voor onder andere welzijn, Wmo en maatschappelijke zorg, was daarom aanwezig en lichtte het gemeentelijk beleid toe.

en rade@biebgeheim Bibliotheek Kerk 10 sep. s een betisering! Tijden Week van de alfa us rc A C ontbijt bij RO gezellig voorlees e w eu ni ven voor de is de aftrap gege e/K8AvLxca .m /fb leeskring http:/

In de wachtkamer

Winnaars en jury schrijfwedstrijd Smallingerland

r Organisee edstrijd een schrijfw

Volwassenen schrijven

De bibliotheek in Zoetermeer organiseerde een schrijfwedstrijd voor (volwassen) taalcursisten NT1 en NT2. Taalleerders werden opgeroepen om een verhaal te schrijven over hun toekomst en

In de wachtkamers van het FlevoZiekenhuis, Zorggroep Almere, MC Haaglanden en Parnassia Den Haag werd tijdens (en na) de Week van de Alfabetisering een filmpje getoond over het belang van lezen en schrijven. Het filmpje vormde, samen met andere filmpjes, een reeks van ongeveer 20 minuten – net zo lang als de gemiddelde wachttijd in een wachtkamer.

hoe die eruit zou zien als ze beter zouden leren lezen en schrijven. De verhalen werden tijdens de Week van de Alfabetisering voorgelezen in de bibliotheek. Enkele van de verhalen werden tijdens die avond door acteurs opgevoerd als toneelstuk.

Tip Laat een van de volgende (korte) filmpjes zien om het belang van lezen en schrijven onder de aandacht te brengen, bijvoorbeeld in de wachtkamer, in de kantine of tijdens het afdelingsoverleg. Voetbalpapa http://www.youtube.com/ watch?v=xPhbf7Wb9zs Scrabble http://www.youtube.com/ watch?v=xpKaqP2iYC4

Ga zo door!

n een

o Verto

film

Het begint altijd met praten http://www.youtube.com/ watch?v=mzaG9sgOiKc http://www.youtube.com/ watch?v=CQ_pWfhz2NQ

24

25

Elfjes in Rotterdam

Nederland Koud, nat We studeren hard Lente, zomer, herfst, winter Geslaagd L.S.

Land Mijn land Mijn mooie land Mijn prachtige geweldige Afghanistan Onrustig

Voor mensen die de taal (beter) willen leren is het nuttig om veel te oefenen met taal. Een leuke manier om dat te doen is door bewust met taal te spelen. Het Taalnetwerk in Rotterdam-Rijnmond ging hiermee aan de slag. Tijdens de Week van de Alfabetisering gaven docenten hun cursisten de

Tip Speel met collega’s, familie of vrienden een woordspel zoals Scrabble of Woord-rummicub.

F.

Speel m

et taal

Inburgeren Wil ik Kan nu lezen Schrijven gaat nu beter Trots Y.

Kinderopvang Leuke kinderen Praten met kinderen Veel nieuwe woorden leren Interessant Z.

Nederland Nederlands praten Schrijven op basisschool Ik kan het zelf Vrijheid

Tip Geeft u les? Verwerk het spelen met taal in een les. Dit maakt een les niet alleen leuk, maar ook nuttig.

School Ik leer Ben ik klaar Dan ga ik we rken School

R.D.

Blauw Mijn hoofddoek Ook mijn jurk Mijn jurk is mooi Feest S.A.

opdracht een ‘Elfje’ te schrijven. Een Elfje is een gedicht van elf woorden. Er werden zeven winnaars uitgekozen: één van iedere taalaanbieder uit het Taalnetwerk RotterdamRijnmond.

M.A.

St Lezen & Schrijven@Lezenschrijven 11 sep. Taalleerders presenteren hun Elfjes (gedichtjes) @ bieb010 ihkv Alliantie @TvhL_Rijnmond #WvdA13 pic.twitter.com/LQrqJnkV86

De zeven taalaanbieders uit het Taalnetwerk Rotterdam-Rijnmond Alsare ontwikkeling en advies Buurtwerk Gilde Rotterdam ROC Albeda College ROC Zadkine Stichting Bij Corrie / Tornante Trainingen Vluchtelingenwerk Maasdelta

26

27

Taalvrijwilligers in heel Nederland Tijdens de Week van de Alfabetisering werden in de bibliotheek in Staphorst vijftien enthousiaste taalvrijwilligers gecertificeerd. Met het taalcoach-certificaat op zak ondersteunen zij mensen die (beter) willen leren lezen en schrijven bij het verwezenlijken van hun doel. In Zoetermeer is de maatschappelijke organisatie Piëzo actief bij het werven en opleiden van taalvrijwilligers. Aankomende vrijwilligers krijgen na het intakegesprek een basistraining, waar ze leren hoe ze anderen kunnen helpen met beter schrijven, lezen en spreken.

Na de training gaan de vrijwilligers aan de slag om hun stadsgenoten groepsgewijs of individueel de taal te leren.

Burgemeester leest dictee voor Werf taal vr

ijwilligers

De gemeente Utrecht initieerde in de Week van de Alfabetisering een bijeenkomst voor taalvrijwilligers, hun ‘leerlingen’ en geïnteresseerden. Het thema was ‘Boek je toekomst in Utrecht’. Tijdens deze bijeenkomst in de Stadsschouwburg werd een prijs uitgereikt aan het project ‘Taalcoach in de Bieb’ vanwege de grote inzet van de taalvrijwilligers en de goede samenwerking tussen de deelnemende organisaties.

De burgemeester van Nunspeet, Dick van Hemmen, las in de Week van de Alfabetisering een dictee voor aan 25 medewerkers van de Inclusief Groep. De Inclusief Groep is een onderneming die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt naar zo regulier mogelijk werk begeleidt. De medewerkers gaven zelf aan waarom het zo belangrijk

Neem een is dat ze kunnen lezen en dicte e af schrijven: “Door te kunnen lezen en schrijven, kun je ook een boodschappenlijstje maken, de borden in het verkeer lezen, de bijsluiter van een medicijn lezen of zelfs een mail versturen.”

Burgemeester Dick van Hemmen leest het dictee voor

Tip Zet taalvrijwilligers in het zonnetje. Zij zijn onmisbaar bij de aanpak van laaggeletterdheid!

Kampen Zwolle Almere Amsterdam

Almelo

Harderwijk

Enschede Utrecht

Zoetermeer Den Haag Rotterdam Dordrecht

Tip Schrijf de voordelen op van bestrijding van laaggeletterdheid: hogere productiviteit en flexibiliteit van de werknemer, meer veiligheid op de werkvloer en minder ziekte(verzuim).

St Lezen & Schrijven @Lezenschrijven 13 sep. ’Je raakt niet gewond door taal, maar het is wel een risico’, Taal cruc werkvloer http://bit.ly/18 iaal voor een veilige lb3qa #WvdA13 ^RE

In al deze steden waren activiteiten met vrijwilligers. Sommige vrijwilligers startten met een cursus, anderen rondden die af en kregen een certificaat.

11 sep. Caroline Stravers@cfstravers was groot succes. rg nbu ele Poppentheater in #Po 13 #Zaanse Peuters hebben genoten. #wvda VXecl Taalacademie pic.twitter.com/eozJF

Svenja@svenjasvenj a 11 sep. Eerste Amsterdamse @Lezenschrijven taalv certificaat! #wvda13 rijwilligers krijgen pic.tw itter.com/ognPS3YF

3I

Hugo de Jonge@hugodejonge 10 sep. Eerste certificaten uitgereikt aan de vrijwilligers Taal voor Thuis. Prachtproject van @Lezenschrijven. #wvda13 http://tinyurl.com/nl23vnh 28

29

Voorleesestafette: ‘Oh nee, niet weer een boek!’ Tijdens de Voorleesestafette, die de hele Week van de Alfabetisering werd gehouden, vonden er bijna 500 activiteiten plaats. Van Groningen tot aan Maastricht, van Den Haag tot aan Arnhem en van Middelburg tot Den Helder – verspreid over het hele land deden honderden klassen mee aan een geweldige leesmarathon. Alle deelnemende scholen lazen voor uit ‘Oh nee, niet weer een boek!’. Dit boek is geschreven door kinderboekenschrijfster Magali de Frémery. Alle scholen die deelnamen aan de Voorleesestafette kregen het boek toegestuurd, samen met het spel Woordzoeker van Goliath. Op veel (basis)scholen wordt regelmatig voorgelezen door meesters, juffen, voorleesouders of vrijwilligers.

Tijdens de Voorleesestafette kwam daar nog een groepje enthousiaste voorlezers bij: leden van de Tweede Kamer der StatenGeneraal. Meer dan 30 Kamerleden gingen naar een basisschool en lazen voor uit ‘Oh nee, niet weer een boek!’. Iedereen is het erover eens dat bestrijding van laaggeletterdheid begint bij de basis. Om tal van redenen is het belangrijk dat kinderen – al op jonge leeftijd – worden voorgelezen: het verbetert de taalontwikkeling en vergroot de woordenschat, het prikkelt de fantasie, het is goed voor het concentratievermogen. Dat draagt allemaal bij aan prestaties in het latere leven. Bovendien is het ook gewoon leuk!

eesestafette

t succes van de Voorl

cties die he Een greep uit de rea illustreren:

p. ul_van_Meenen 13 se Paul van Meenen@Pa or vo lezer. n feest! Ook voor de Wat is voorlezen ee #voorleesestafette rog 13 sep. deel te Michel Rog@michel Kring in Haarlem om de S OB ar na s et fi Op de #WvdA13 rleesestafette in de nemen aan de #voo Straus 12 sep. lees ik voor Karin Straus@Karin volop bezig. Morgen is ing er tis be fa Al Week vd e nieuws via in #Weert. Volg laatst bij BS Aan de Bron vdA13 @Lezenschrijven. #W ma 12 sep. Loes Ypma@Loesyp g @lezenen4/5 praten over belan Kinderen van groep artier (voor)lezen gratis bibliotheek, kw ol, ho sc op en ijv hr sc a13 per dag thuis #wvd

30

ucel 13 sep. #voorleesKeklik Yucel@kekliky sisschool in Deventer ba n ee op en lez or goed voor Straks vo per dag voorlezen is in. m 15 3 A1 vd #W estafette taalontwikkeling.

Kamerleden die meededen aan de Voorleesestafette Roelof Bisschop Betty de Boer Elbert Dijkgraaf Remco Dijkstra Pieter Duisenberg Manon Fokke Lutz Jacobi Tanja Jadnanansing John Kerstens Jesse Klaver Attje Kuiken Tunahan Kuzu Bart de Liefde Roald van der Linde Paul van Meenen Mohammed Mohandis Henk Nijboer Bram van Ojik Foort van Oosten Michel Rog Sander de Rouwe Eric Smaling Kees van der Staaij Karin Straus Ockje Tellegen Linda Voortman Jan Vos Albert de Vries Aukje de Vries Loes Ypma Keklik Yucel Erik Ziengs

De zes klassen die de leukste foto van hun voorleesmoment of van de Woordzoeker opstuurden, ontvingen vrijkaartjes om op 6 oktober naar de Efteling te komen en mee te doen aan de Color Dance. De winnaars waren: De Springplank (groep 3b) uit Eindhoven Sabina van Egmond (groep 5/6) uit Oud-Beijerland Berg en Beek (groep 5/6a) uit Sint Anthonis De Liniedoorn (groep 3) uit Breda De Singel (groep 3 en 6) uit Leiden Het Drieluik (groep 6/7) uit Driel 31

De Week van de Alfabetisering is van iedereen Alleen samen kunnen we laaggeletterdheid voorkomen en verminderen. Iedereen kan iets doen. Door het op de agenda te zetten. Door het binnen een bedrijf bespreekbaar te maken. Door een getrainde vrijwilliger te worden en mensen te begeleiden die moeite hebben met lezen en schrijven. Of door kinderen het plezier van taal te laten ervaren. Met individuele en gezamenlijke inzet kunnen we laaggeletterdheid zowel landelijk als regionaal en lokaal op de kaart zetten en houden – het hele jaar door. Tijdens de Week van de Alfabetisering krijgt laaggeletterdheid extra aandacht. Zo worden bijzondere initiatieven in het zonnetje gezet met de jaarlijkse Nationale Alfabetiseringsprijzen. En vorig jaar vonden door het hele land maar liefst 1.040 activiteiten plaats. Dat zijn er 1.039 meer dan tien jaar geleden! Zou het niet geweldig zijn als we in 2014 dit record verbeteren? We gaan deze uitdaging graag aan, samen met u en vele anderen in het land. Ter inspiratie draagt Stichting Lezen & Schrijven ieder jaar een thema aan. Vervolgens is het aan u om het doel en de

invulling te bepalen van een activiteit die u wilt organiseren. Alles is mogelijk – u kunt uw bedrijf mobiliseren, met de gemeente aan de slag gaan, alfabetisering binnen uw zorginstelling agenderen, op school een taalactiviteit opzetten of elders als vrijwilliger betrokken zijn. Natuurlijk vragen wij constant aandacht voor het maatschappelijke belang van geletterdheid. Maar uiteindelijk gaat de aanpak van laaggeletterdheid altijd om mensen – van laaggeletterden zelf die we moeten bereiken om weer te gaan leren tot mensen in hun omgeving die op welke manier dan ook kunnen bijdragen aan concrete oplossingen. Samen hebben we veel bereikt en er is nog veel te doen. We kijken uit naar onze samenwerking tijdens de Week van de Alfabetisering 2014!

H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden Erevoorzitter Stichting Lezen & Schrijven

Prinses Laurentien leest voor in de Efteling 32