Terugblik op 2014 Op weg naar 2016
Zorg voor elkaar
Inhoudsopgave
Voorwoord.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p 3
1. Op weg naar de nieuwe brede -welzijnsorganisatie.. . . . . . . . p 5 2. De organisatie van het nieuwe Caritas Urk. . . . . . . . . . . . . . . . . . p 8 3. Informele Zorg.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p 10 4. Mantelzorgondersteuning. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p 13 5. Vrijwilligerswerk.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p 17 6. Makelaar Maatschappelijke Stage (MaS). . . . . . . . . . . . . . . . . . p 23 7. Participatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p 25 8. (Cliënt)ondersteuning. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p 29 9. Stichting Buurtwerk Urk Jeugd- en jongerenwerk. . . . . . . . p 32 10. Stichting Buurtwerk Urk Terugblik op 2014.. . . . . . . . . . . . . . . p 34 11. Sport & Cultuur. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p 37
2 Jaarverslag 2014
Voorwoord ‘Een jaar met veranderingen’
De verantwoordelijkheden van de gemeenten worden uitgebreid en de regelingen binnen de AWBZ en WMO ondergaan een transitie. Het contact tussen burger en overheid wordt hierdoor dichterbij georganiseerd, zodat de ondersteuning beter en meer op maat kan worden aangeboden. Eveneens komt de eigen kracht en het netwerk van de burger meer centraal te staan. Er zal vooral gekeken worden naar wat iemand nog zelf kan. Zowel de gemeenten als de organisaties krijgen door deze transitie te maken met een nieuwe wettelijk context, waarbinnen de begeleiding aan kwetsbare burgers vorm en inhoud gaat krijgen.
Kanteling in het denken en doen Naast de transitie en de ontwikkelingen rondom de participerende samenleving, is de discussie over Welzijn Nieuwe Stijl ook verdergegaan. Welzijn Nieuwe Stijl stimuleert het welzijnswerk steeds meer een omslag te maken van aanbod- naar vraaggerichtheid. Eigen kracht van de burger staat ook hierbij centraal. Vraaggericht werken betekent echter niet, dat de wens van de burger altijd als vanzelfsprekendheid gezien wordt bij het organiseren van hulp en/of ondersteuning. De kunst is het achterliggende probleem, oftewel de vraag achter de vraag, te ontdekken; breder leren kijken naar de vraag (wens), zodat de problemen bij burgers echt opgelost kunnen worden. Hierbij wordt zoveel mogelijk uitgegaan van mogelijkheden in plaats van beperkingen. Het stimuleren om ‘zo gewoon’ mogelijk mee te kunnen (blijven) doen in de samenleving, is hierbij een belangrijk uitgangspunt.
Joop van Eck Voorzitter Anne Salomonson Directeur
De veranderende zorg Vanaf 2015 is er het nodige veranderd in het veld van de zorg doordat de gemeenten verantwoordelijkheden krijgen voor een belangrijk deel van de ondersteuning aan burgers, die -door welke reden dan ook- onvoldoende zelfredzaam zijn of onvoldoende in staat zijn tot participatie op eigen kracht.
Organisatorisch Mede door de veranderende zorg is er ook binnen de welzijnsorganisaties het één en ander veranderd. Naast de voorbereidingen voor de extra ondersteunende taken richting de burgers en mantelzorgers, zijn Stichting Buurtwerk Urk en Caritas Urk in 2014 -samen met de gemeente- bezig geweest met de voorbereidingen om een brede welzijnsorganisatie binnen de gemeente Urk te kunnen realiseren. Een welzijnsorganisatie waarin diverse taakvelden ondergebracht kunnen worden, waardoor er beter antwoord gegeven kan worden op de vraagstukken, die vanuit de veranderende zorg richting welzijn en informele zorg komen. In 2014 zijn er al grote stappen gezet, o.a. door de inzet van een gezamenlijke directeur voor beide organisaties. Ook is er in 2014 aandacht geweest voor de vernieuwde inhoud en structuur van de brede (nieuwe) welzijnsorganisatie. Vanaf februari 2015 zijn Stichting Buurwerk Urk en Caritas Urk samen veder gegaan onder de naam:
Er vindt een kanteling plaats, zowel bij de organisaties als bij de burger zelf. Door deze kanteling in denken en organiseren worden de mensen gestimuleerd om zelf meer oplossingen te vinden en meer om te zien naar elkaar; omzien naar elkaar in een samenleving waarin iedereen meedoet! Het ‘zorgen voor’ maakt steeds meer plaats voor ‘het zorgen dat iedereen mee kan doen in de maatschappij’.
Zorg voor elkaar 3
Personeel In 2014 waren de voorbereidingen, zowel voor de nieuwe brede welzijnsorganisatie als voor de nieuwe wettelijke taken voor 2015, al in volle gang. Beide teams kregen leiding van de directeur van Caritas Urk. De samenwerking en afstemming van de werkzaamheden kreeg in 2014 al meer vorm en structuur. Al met al een jaar met grote veranderingen. Echter… wat niet is veranderd is de betrokkenheid, het enthousiasme en de saamhorigheid van beide teams. Twee teams, die in de loop van het jaar steeds meer één zijn geworden. De medewerkers blijven ondersteuning bieden aan mensen, die dit nodig hebben. Het vrijwilligerswerk groeit en het activiteitenaanbod voor de diverse doelgroepen wordt breder. Met veel enthousiasme werkt het vernieuwde team voor en met de Urker bevolking. ‘Zorg voor elkaar’ blijft centraal staan binnen het welzijnswerk op Urk!
Tot slot Al waren de twee stichtingen -juridisch gezien- in 2014 nog twee aparte stichtingen, in dit gezamenlijke jaarverslag vindt u informatie over de (beleids-) ontwikkelingen, zoals deze in 2014 plaats hebben gevonden. De inhoudelijke opbouw van dit jaarverslag is nog grotendeels volgens de oude clustering van beide organisaties. Doordat er in 2014 nog sprake was van verschillende manieren van registeren, zijn de getallen niet overal op zelfde wijze weergegeven. Vanaf 2015 wordt gewerkt aan eenzelfde registratiesysteem en wordt het huidige systeem van Caritas Urk aangepast aan de nieuwe situatie en de taakvelden.
4 Jaarverslag 2014
Leeswijzer In hoofdstuk 1 volgen wij de weg naar de nieuwe brede welzijnsorganisatie. Hoe deze nieuwe organisatie vorm krijgt, is het onderwerp van hoofdstuk 2. De doelstelling, kerntaken, missie en visie van het vernieuwde Caritas Urk komen eveneens in dit hoofdstuk aan de orde. Het belang van de informele zorg wordt in hoofdstuk 3 onder de loep genomen. In hoofdstuk 4 staan wij specifiek stil bij de mantelzorgondersteuning. Het vrijwilligerswerk is het onderwerp van hoofdstuk 5. Hoe de maatschappelijke stages op Urk vorm krijgen, kunt u lezen in hoofdstuk 6. Hoe belangrijk het meedoen in de samenleving is en hoe Caritas Urk een stimulerende, ondersteunende en organiserende bijdrage aan ‘het mee kunnen doen’ geeft, zijn de onderwerpen van hoofdstuk 7 onder het kopje ‘participatie’. Hoe de (cliënt)ondersteuning vorm krijgt binnen Caritas Urk is het onderwerp van hoofdstuk 8. Op welke wijze er vanuit Stichting Buurtwerk Urk in 2014 vorm en invulling gegeven werd aan het jeugd- en jongerenwerk is te lezen in hoofdstuk 9 en hoofdstuk 10. Tot slot wordt er in hoofdstuk 11 aandacht gegeven aan de coördinatie en de inzet-zowel intern als extern- van Sport & Cultuur Urk. In elk hoofdstuk vindt u tevens een kopje of kopjes ‘Hoe verder in 2016…’, waarin aangegeven wordt hoe desbetreffende activiteit c.q. ondersteuning verder vorm zal krijgen in 2016.
Joop van Eck Voorzitter
Anne Salomonson Directeur
Hoofdstuk 1 Op weg naar de nieuwe brede welzijnsorganisatie 1.1. Fusie
Het besluit van beide besturen (van Stichting Buurtwerk Urk en van Caritas Urk) om samen verder te gaan werken aan een brede welzijnsorganisatie, heeft veel invloed gehad op het werk binnen de twee organisaties in 2014. De stip aan de horizon Beide stichtingen waren akkoord gegaan met de adviezen uit het rapport ‘Op de wind van gisteren kun je vandaag niet zeilen’, waarin een aantal belangrijke voordelen van één brede welzijnsorganisatie genoemd werden: • Integrale aanpak van zorg/welzijnsvraagstukken • Het is makkelijker taken, vanuit de decentralisatie, bij één algemene voorziening neer te leggen • Eén aansturing • Bundeling van deskundigheid en krachten • Efficiëntie in de uitvoering. De eerste -en wellicht belangrijkste- stap richting de fusie was het besluit, dat de directeur van Caritas Urk per januari 2014 ook de aansturing van Stichting Buurtwerk Urk op zich nam. Voorafgaande aan dit besluit waren er al afspraken gemaakt over de aansturing en coördinatie van de vrijwilligers, die werkzaam zijn binnen Stichting Buurtwerk Urk. Na dit akkoord was de volgende logische stap, het opstellen van een concreet fusieplan. Bij het schrijven van dit fusieplan -ondersteund door CMO Flevoland- werd het volgende steeds voor ogen gehouden: Een professioneel gestuurde welzijnsorganisatie, die de veranderingen binnen de decentralisaties aan kan en deze kan transformeren in het welzijns- en zorgbeleid (3D-proof). Een organisatie met een stevige concurrentiepositie, interessant voor het bedrijfsleven en de samenleving en goed verankerd in de Urker gemeenschap. De fusie tussen Stichting Buurtwerk Urk en Caritas Urk had een goede kans tot slagen. Beide besturen hadden zorgvuldig gekeken naar de toekomst. Er was een goede verstandhouding met en tussen het personeel van beide organisaties. Ook de gemeente Urk zag de meerwaarde in van het creëren van één algemene voorziening. Nieuwe organisatie Van belang was dat alle werkvelden van beide organisaties zichtbaar zouden zijn in de nieuwe organisatie. Daaruit is de volgende clusterverdeling ontstaan, waaruit de nieuwe en brede welzijnsorganisatie vanaf 2015 haar werkzaamheden zal verrichten:
1. Samen Zorgen Mantelzorgondersteuning Vrijwilligerswerk 2. Meedoen in de samenleving Cliëntondersteuning Dagbesteding als algemene voorziening Burenhulp Verbreding van het netwerk, waaronder de ondersteuning en De samenwerking met kerken en verenigingen Dienstverlening voor senioren Vervoer, incl. ‘Op Stap’ Diverse projecten ter ondersteuning van de participatie 3. Jeugd- en jongerenwerk Aanbod vrijetijdsbesteding Ondersteuning en begeleiding door buurt- en welzijnswerker 4. Sport en Cultuur Aanbod sportactiviteiten voor jongeren Aangepaste sport voor senioren en mensen met een beperking Projecten in het kader van kunst en cultuur 5. Verhuur Verhuur van ruimtes voor vergaderingen, ontmoeting, verjaardagen etc. Verhuur van sport- en spelmateriaal Bestuur Voor het jaar 2014 werd een ‘overgangsbestuur’ gevormd vanuit de bestaande besturen van beide stichtingen. Dit overgangsbestuur vormde in 2014 het bestuur van Caritas Urk en ook dat van Stichting Buurtwerk Urk. In 2015 ging het overgangsbestuur automatisch over in het nieuwe bestuur van de gefuseerde stichting: Caritas Urk, Stichting voor jeugd- en jongerenwerk, samenleving en informele zorg. Het (overgangs)bestuur bestaat uit de volgende personen: Dhr. J. van Eck (voorzitter) Mevr. A. de Boer-Post (secretaris) Mevr. G. Brouwer - Bode (penningmeester) Mevr. S. Brouwer- Kramer (lid) Dhr. A. Metz (lid) Dhr. L. van der Zwan (lid) Uit de oude besturen hebben, begin 2014, afscheid genomen: Dhr. T. Hakvoort (St. Buurtwerk Urk) Dhr. K. Kramer (St. Buurtwerk Urk) Dhr. J. Pasterkamp (St. Buurtwerk Urk) Dhr. B. van Urk (St. Buurtwerk Urk) Mevr. B. Weerstand (St. Buurtwerk Urk) Mevr. M. Oost - de Boer (Caritas Urk) Dhr. D. Visser (Caritas Urk)
Zorg voor elkaar 5
1.2. Nieuwe (wettelijke) taken
In 2007, met de invoering van de WMO (wet maatschappelijke ondersteuning), is de basis gelegd voor ondersteuning dichtbij mensen en het versterken van de eigen kracht. De nieuwe wet, WMO 2015, gaat hiermee verder en de gemeenten zullen door het decentraliseren van verantwoordelijkheden op een andere manier invulling aan de ondersteuning moeten geven. Decentralisatie Decentralisatie van de extramurale ondersteuning, waaronder begeleiding (incl. vervoer), de cliënt ondersteuning als wettelijke taak en de waardering en ondersteuning van mantelzorgers, zijn voorbeelden van taken die ondergebracht zijn in het gemeentefonds. Daarnaast spelen o.a. ook de huishoudelijke zorg, het kortdurend verblijf en de jeugdzorg een belangrijke rol binnen deze decentralisatie. Eveneens de beleids ontwikkelingen rondom ‘langer thuis wonen’ en de ambulantisering van de GGZ en de participatiewet. Kortom, gemeenten hebben hiermee een prominente rol gekregen bij het ondersteunen van burgers in het sociaal domein. Transitie AWBZ en Caritas Urk Voor de veranderingen rondom de extramurale begeleiding in de vorm van dagbesteding als algemene voorziening, vervoer en cliëntondersteuning (incl. mantelzorgers) heeft de gemeente met Caritas Urk afspraken gemaakt over de uitvoering van deze taken in 2015.
Rik van Veldhuijsen Coördinator dag- en vrijetijdsbesteding
In 2014 heeft Caritas Urk een plan van aanpak geschreven met beschrijvingen van deze taken en de werkwijze waarop Caritas Urk in 2015 hier invulling aan wil geven (het document heet: ‘Transitie AWBZ en Caritas Urk’). In dit plan van aanpak werden drie belangrijke onderdelen van de algemene voorziening onder de loep genomen. Te weten: • De dag- en vrijetijdsbesteding ‘Mit Eenkanger’ S enioren, mensen met een beperking, maar ook jongeren die niet mee kunnen doen aan het reguliere aanbod, staan centraal binnen Mit Eenkanger. Vanuit het al bestaande aanbod en de samenwerking wordt gekeken hoe Mit Eenkanger meer vorm en inhoud kan krijgen in de nieuwe situatie als gevolg van de veranderende zorg. De vraag van de deelnemers is bepalend en doorslaggevend bij het verder ontwikkelen van deze vorm van dag- en vrijetijdsbesteding.
6 Jaarverslag 2014
• Vervoer Het vervoer naar de dagbesteding en andere activiteiten gaat veranderen. Eveneens krijgt het leerlingenvervoer te maken met nieuwe wet- en regelgeving. Het vervoer zal in de toekomst grotendeels vanuit de informele hoek (familie en vrijwilligers) geregeld moeten worden. Er zal gekeken worden naar het vervoer in de vorm van praktische invulling door vrijwilligers (als het niet vanuit het eigen netwerk geregeld kan worden). Daarnaast zal Caritas Urk kijken hoe de vrijwilligers een begeleidende rol kunnen vervullen ter ondersteuning van de mobiliteit van senioren en mensen met een beperking (vrijwillige maatjes). Specifiek is er aandacht voor het project ‘Op Stap’ waarin hulp en begeleiding bij het zelfstandig reizen centraal staat, ook bij leerlingen/scholieren met een beperking. • Cliëntondersteuning De cliëntondersteuning is één van de wettelijke taken, die de gemeenten door de transitie hebben gekregen. De gemeente Urk heeft deze taak uitbesteed aan Caritas Urk. Belangrijk uitgangspunt hierbij is het werken vanuit eigen kracht van de burger en zoeken naar oplossingen vanuit het eigen netwerk. Welzijn Nieuwe Stijl vormt o.a. een basis voor de werkwijze, waarbij vraaggerichtheid en zoeken naar de vraag achter de vraag belangrijke elementen zijn. De consulenten van het ondersteuningsteam van Caritas Urk geven invulling aan de cliëntondersteuning voor een brede doelgroep. Zij helpen de burgers bij het vinden van een passende oplossing samen met het eigen netwerk, maar weten ook de weg naar professionele zorg wanneer dit nodig lijkt te zijn.
Hoe verder in 2016… Vanaf 2015 bestaat de brede welzijnsorganisatie officieel en zal er verder gewerkt worden aan de ontwikkelingen van de diverse taakvelden.
Huisvesting Caritas Urk werkt vanuit twee locaties; te weten: Buurthuis ’t Jeugd en het kantoor aan Het Roer. Het team is daarom nu in tweeën gesplitst. Bij beide locaties zijn werkplekken aanwezig. Voor het overleg, afstemming en de koppeling van taken, is dit geen wenselijke situatie. Daarom is Caritas Urk, samen met de gemeente, op zoek naar een nieuwe huisvesting voor Caritas Urk. In 2015 zijn de gesprekken met de FlevoMeer Bibliotheek Urk in gang gezet om te onderzoeken of Caritas Urk een deel van de huidige bibliotheek kan gaan huren. Registratie Caritas Urk was al bezig om volledig over te gaan naar een digitaal registratiesysteem. Door de fusie en nieuwe (wettelijke) taakvelden, zal dit systeem in 2015 aangepast worden aan de huidige situatie met de bedoeling, dat er vanaf 2016 op éénzelfde manier door het hele team gerapporteerd en geregistreerd kan worden. ICT systeem De huidige ICT systemen zijn nog gebaseerd op twee kleine organisaties en zijn niet meer toereikend bij de nieuwe organisatie. Het streven is, dat ook het ICT systeem aangepast en vernieuwd gaat worden zodat dit voldoet aan de vraag van nu.
PR activiteiten Door de verbreding van de taakvelden en het grotere team, is het noodzakelijk geworden, dat de PR centraal geregeld wordt. Een van de medewerkers heeft vanaf 2015 specifiek uren voor de PR activiteiten. Stagebegeleiding Ook voor het inzetten en begeleiden van stagiaires is er in 2015 een start gemaakt voor een centrale aansturing. Een van de medewerkers is de stagecoördinator; zij is het aanspreekpunt en houdt contact met de scholen. Verder kijkt zij aan bij wie van de collega’s de stagiaires het beste gekoppeld kunnen worden en hoeveel stageplaatsen beschikbaar zijn. Voor de inzet van stagiaires zal in 2015 beleid gemaakt worden. Een speciaal stageproject is het zogenoemde ‘Wijkleerteam’ in samenwerking met ROC Friese Poort, Talma Urk, Zorggroep Oude en Nieuweland, gehandicaptenorganisaties en Caritas Urk. Het jaar 2015 is een ‘pilot’ jaar. Afhankelijk van de resultaten, zal dit initiatief in 2016 doorgang krijgen.
Personeelsvertegenwoordiging Een organisatie met 10 of meerdere medewerkers moet volgens de CAO Welzijn, de personeelsvertegenwoordiging in het organisatiebeleid meegenomen worden. In de loop van 2015 zal binnen Caritas Urk gekeken worden hoe deze in de praktijk vorm gaat krijgen.
Zorg voor elkaar 7
Hoofdstuk 2: De organisatie van het nieuwe Caritas Urk 2.1. Inleiding
De fusie en de nieuwe taken, als gevolg van transitie, hebben er toe geleid dat Caritas Urk een brede welzijnsorganisatie is geworden. De al bestaande taakvelden van beide stichtingen hebben een plaats gekregen binnen de nieuwe stichting. Caritas Urk is zichtbaar binnen de gemeente Urk, heeft een centrale rol in het welzijnswerk en is een belangrijke schakel geworden voor de algemene voorzieningen van de gemeente Urk. In 2014 werd veel aandacht besteed aan het formuleren van de nieuwe doelstelling, missie en visie. De organisatiestructuur heeft een nieuwe vorm gekregen, het logo en de huisstijl zijn aangepast. Er werd een start gemaakt voor een nieuwe website. Al waren de twee stichtingen -juridisch gezien- in 2014 nog twee aparte stichtingen, wel werd er in 2014 onder gezamenlijke aansturing vanuit een gezamenlijke visie gewerkt. Ook was de doelstelling van de nieuwe stichting al in 2014 geformuleerd. Daarom zal in dit hoofdstuk de doelstelling, de kerntaken en de missie en visie van het nieuwe Caritas Urk beschreven worden.
2.2. Doelstelling
De doelstelling van het nieuwe Caritas Urk is breed en staat als volgt beschreven in de stichtingsstatuten: ‘In stand houden en zo nodig bevorderen van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de kwetsbare burgers. Eveneens ondersteunen en verlichten van de taak van de mantelzorgers en bieden van zinvol vrijwilligerswerk en het coördineren van de vrijwilligershulp. Stimuleren van de participatie in de breedste zin van het woord, met als uitganspunt het versterken van eigen kracht en het netwerk. Het bieden van educatieve-, sociaal culturele- en sportactiviteiten aan diverse doelgroepen. Het in stand houden en stimuleren van buurtfuncties, bijvoorbeeld d.m.v. exploitatie van één of meerdere buurthuizen om daarmee bij te dragen in de uitvoering van de taak in de opbouw van het maatschappelijke en culturele leven van de Urker samenleving.’
8 Jaarverslag 2014
2.3. Organisatie
De taakvelden, die uit deze doelstelling voortvloeien zijn: • Jeugd- en Jongerenwerk • Participatie en Samenleving • Informele Zorg De vijf clusters, waaruit Caritas Urk verder vorm geeft aan haar werkzaamheden, zijn: 1. Samen Zorgen 2. Meedoen in de samenleving 3. Jeugd- en jongerenwerk 4. Sport & Cultuur 5. Verhuur
2.4. Kerntaken
De nieuwe stichting heeft een tiental kerntaken, die als basis functioneren voor het invullen van de overige taken: 1. Het ondersteunen en versterken van de mantelzorg van de gemeente Urk. 2. Het bieden van zinvol vrijwilligerswerk, gericht op het ondersteunen van zelfredzaamheid en bevorderen van de maatschappelijke participatie onder senioren, jongeren en specifieke doelgroepen. 3. Het stimuleren van de participatie vanuit eigen kracht/samen kracht. 4. Het bieden van ondersteuning en begeleiding aan de burgers om de zelfstandigheid en zelfredzaamheid te bevorderen en in stand te houden. 5. Het bieden van zinvolle dag- en vrijetijdsbesteding voor senioren, mensen met beperking en jongeren. 6. Stimuleren en ondersteunen van de burgerinitiatieven en coördineren van vrijwillige inzet hierbij. 7. Coördineren van het vrijwilligerswerk (incl. maatschappelijke stages) in de breedste zin van het woord. 8. Het bieden van dienstverlening ter ondersteuning van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid. 9. Het aanbieden van sport, spel en culturele ontmoetingsmogelijkheden voor jongeren, senioren en mensen met een beperking. 10. Het verhuren van sport- en spelmateriaal en zaalverhuur.
2.5. Missie
Caritas Urk is actief binnen de gemeente Urk op het terrein van participatie van de (kwetsbare) burgers en versterken van hun eigen kracht. Dit gebeurt op basis van de christelijke waarden. De activiteiten, de dienstverlening en de ondersteuning worden uitgevoerd binnen de kaders van het gemeentelijke beleid. Door de aangeboden activiteiten, dienstverlening en de ondersteuning vervult Caritas Urk een stimulerende en versterkende rol bij de participatie van de burgers; hierbij wordt uitgegaan van eigen kracht. Het versterken van eigen kracht en regie over eigen
2.6. Visie
Caritas Urk is een brede welzijnsorganisatie voor iedereen, aangevuld met het onderdeel informele zorg voor een brede doelgroep. Caritas Urk wil een zichtbare organisatie zijn binnen de gemeente Urk; wil gezien en erkend worden als een professionele innovatieve organisatie, die de maatschappelijke veranderingen aan kan en deze kan transformeren in het beleid van welzijn- en (informele) zorg. Tevens wil Caritas Urk een goede samenwerkingspartner zijn voor de organisaties in welzijn en zorg. Een welzijnsorganisatie, die goed verankerd is in de Urker gemeenschap. We streven naar waardering, stimulering en versterking van het vrijwilligerswerk als waardevolle en onmisbare bijdrage aan de samenleving. De organisatie maakt zich hard voor herkenning en erkenning van mantelzorg. Voor alle doelgroepen (jong en oud) wil Caritas Urk een gevarieerd aanbod van activiteiten en een overzichtelijke dienstverlening, juiste begeleiding en ondersteuning bieden. De 10 kerntaken worden als onderliggende basis voor de visie van Caritas Urk gezien.
Personeel
leven, staat centraal binnen het werk van Caritas Urk. De medewerkers ondersteunen de burgers bij het vinden van een passende oplossing voor hun problemen en vraagstukken wanneer zij -door welke reden dan ook- moeite hebben om zelf invulling te geven aan de participatie. Eigen kracht en de mogelijkheden vanuit het eigen netwerk vormen een basis voor deze ondersteuning. Caritas Urk wil een bijdrage leveren aan een samenleving waar zorg voor elkaar centraal staat en iedereen, na eigen vermogen, mee kan doen!
2.7. Personeel
Door de voorgenomen fusie en de nieuwe taken rondom de algemene voorzieningen, waren de volgende functies binnen Caritas Urk ingevuld. Ouderenadviseur/cliëntondersteuner (30 uur) Janny de Vries Mantelzorgconsulent (20 uur) José Oijevaar Coördinator vrijwilligerswerk (20 uur) Henria Romkes Medewerker Informele Zorg (20 uur) Mariëtte van Slooten Coördinator participatie/MaS makelaar (24 uur) Betty Verhey Coördinator dag- en vrijetijdsbesteding (36 uur) Rik van Veldhuijsen Sportcoach/begeleider vrijetijdsbesteding (36 uur) Eize van Eerde Beheerder/Buurt- en welzijnswerker (36 uur) Hendrik Post Administratie /Management assistente (32 uur) Gradie Weultjes Directeur (22 uur) Anne Salomonson Eind 2014 waren er nog drietal vacatures vacant. Het eerste kwartaal van 2015 werden deze functies ingevuld door de volgende personen: Cliëntondersteuner/mantelzorgondersteuning(20 á 24 uur) Annerie Ester Cliëntondersteuner/’Op Stap’ (20 á 24 uur) Joke Schraal Secretariële ondersteuning/directiesecretaresse (32 uur) Adrie Korf Naast het vaste team, is in het gebouw ’t Jeugd een interieurverzorger via Concern voor Werk voor 8 uur per week werkzaam. Ook is er een ‘werkplek’ voor een jonge vrouw met een beperking voor 20 uur per week als dagbesteding volgens een indicatie.
Zorg voor elkaar 9
3.1. Inleiding
De wet- en regelgeving rondom de zorg veranderen en de bezuinigingen in de zorg nemen de komende jaren toe. Door de transitie van de AWBZ naar de WMO zijn begeleiding, ondersteuning en (lichtere) zorg een verantwoordelijkheid van de gemeenten geworden. Eigen kracht en participerende samenleving staan centraal bij de beleidsontwikkelingen. ‘Zorg voor elkaar’ is één van de belangrijkste bouwstenen voor deze participerende samenleving. De regering geeft duidelijk aan, dat zij het belangrijk vinden dat de betrokkenheid van de samenleving bij senioren en mensen met een beperking groter wordt. Mantelzorgers en vrijwilligers zijn in deze betrokken samenleving een onmisbare schakel geworden. Eveneens wordt steeds meer nadruk gelegd op ‘eigen kracht’ van de burger, uitgaande van de mogelijkheden in plaats van de beperkingen. De gemeente Urk vindt het belangrijk dat deze eigen kracht tot uiting komt door de term ‘samen kracht’: senioren en mensen met een beperking krijgen hulp van familieleden, vrienden en andere naasten. Deze hulp heet mantelzorg. Daarnaast zijn er veel vrijwilligers die de zorg en aandacht voor deze mensen op zich nemen. Mantelzorg en vrijwilligerswerk vormen samen de informele zorg. Deze onbetaalde zorg draagt in belangrijke mate bij aan de kwaliteit van het leven bij mensen met een beperking en bij mensen die door ziekte en/of handicap kwetsbaar zijn. De kwaliteit en mogelijkheid van de langdurige zorg en ondersteuning van mensen met een beperking is direct gekoppeld aan de inzet vanuit de informele zorg. De informele zorg vormt immers het vangnet, dat voor de betaalde/professionele zorg ingezet zal worden. Informele zorg heeft grote waarde in de samenleving en dankzij de mantelzorg en inzet van vrijwilligers: • kan de kwaliteit van leven bij (kwetsbare) mensen verbeterd worden; • kunnen meer mensen mee (blijven) doen aan de samenleving; • wordt minder snel een beroep gedaan op de professionele zorg. Reden genoeg voor Caritas Urk om zich te blijven inzetten voor de ondersteuning van mantelzorgers, stimuleren van (particuliere) initiatieven om ‘samen kracht’ sterker te maken en de coördinatie van de vrijwilligers ter ondersteuning van de zorg te waarborgen. In dit hoofdstuk wordt daarom extra aandacht besteed aan informele zorg in het algemeen.
10 Jaarverslag 2014
3.2. V erschil in termen
Mantelzorg en vrijwilligerswerk zijn termen die vaak door elkaar gehaald worden. In beide gevallen wordt er onbetaald een bijdrage geleverd aan het ‘zorgen voor’ op basis van ‘samen kracht’. Toch zijn het twee verschillende begrippen: Mantelzorgers verlenen onbetaalde en langdurige zorg aan een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind, ander familielid, vriend of kennis. Een mantelzorger is geen beroepskracht en geeft zorg aan personen met wie hij of zij een persoonlijke band heeft. Een mantelzorger kiest er niet voor om te gaan zorgen: het overkomt hem of haar, omdat hij/zij een emotionele band heeft met diegene die zorg nodig heeft. Mantelzorgers zorgen vaak zelfs 24 uur per dag. Zij kunnen de zorg niet zomaar beëindigen en verrichten soms ook verpleegkundige handelingen. Hierdoor verschilt mantelzorg juist essentieel van de zorg die door vrijwilligers gegeven wordt. De zorg en ondersteuning door vrijwilligers gebeurt meestal vanuit georganiseerd verband en dit wordt gecoördineerd. Vrijwilligers kiezen ervoor om te zorgen en er is in principe van te voren geen sprake van een persoonlijke band. Daarnaast zorgen de vrijwilligers voor een afgebakende tijd, zij kunnen de zorg op eigen initiatief beëindigen en zij verrichten geen verpleegkundige handelingen. Vrijwilligerswerk: Daar kies je voor! …….. Mantelzorg: Dat overkomt je! Mantelzorg onderscheidt zich ook van de zogenaamde gebruikelijke zorg: De normale zorg van gezinsleden en huisgenoten voor elkaar, bijvoorbeeld zorg voor het huishouden of zorg voor de kinderen onder normale omstandigheden. Mantelzorg gaat verder dan de gebruikelijke zorg. Bij mantelzorg vergt de verzorging sowieso meer dan 8 uur per week en duurt langer dan drie maanden achtereen. Bij mantelzorg is er ook meestal hulp van professionele zorg aanwezig. Daarentegen is bij gebruikelijke zorg hulp van professionele zorg niet mogelijk en ook niet nodig. Naast de vrijwilligers in zorg, kennen wij ook de vrijwilligers die een helpende hand bieden ter ondersteuning van het ‘gewoon’ mee kunnen doen. Denk hierbij aan vervoer, (samen) een boodschap doen, hobby’s delen etc. Deze vorm van vrijwilligerswerk zal in de toekomst groeien en zal steeds meer vanuit de burgers zelf georganiseerd worden.
Mariëtte van Slooten Medewerker Informele Zorg
Hoofdstuk 3: Informele Zorg
Caritas Urk ziet hierin echter een belangrijke rol bij het stimuleren, ondersteunen en faciliteren van deze vorm van vrijwilligers- c.q. burenhulp.
3.3 Ondersteuning van de informele zorg
De bereidheid om voor elkaar te zorgen is groot. In Nederland zijn ruim 3,5 miljoen mantelzorgers, die voor een chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevend familielid, vriend of buur zorgen. Uit onderzoeken door SCP ‘Mantelzorg uit de doeken’ (2010) en Mezzo samen met AJN ‘Opgroeien met zorg’ (2010) blijkt echter, dat landelijk zo’n 450.000 mantelzorgers zich zwaarbelast of overbelast voelen. Volgens het onderzoek van GGD Flevoland over informele zorg in Flevoland, wordt op Urk veel mantelzorg gegeven. Dit onderzoek geeft aan, dat 84% van de Urker mantelzorgers lichte belasting ervaart en 16% voelt zich zelfs zwaar belast. Naast de zorg uit eigen netwerk (mantelzorg) zijn er landelijke zo’n 25.000 vrijwilligers, die zich inzetten bij mensen in een kwetsbare situatie en/of bij mensen met een beperking. Het gaat hierbij vooral om het 1 op 1 contact. Deze vrijwilligers helpen naar schatting 34.500 hulpbehoevenden en mantelzorgers. Ook op Urk wordt veel vrijwilligerswerk (in de breedste zin van het woord) gedaan. In het onderzoek van GGD Flevoland scoort Urk erg hoog bij vrijwillige inzet. Volgens dit onderzoek doen op Urk 45% van de volwassenen vrijwilligerswerk. Uit de landelijke cijfers blijkt, dat mantelzorgers en zorgvrijwilligers samen ongeveer 80% van de zorg aan mensen thuis geven. Deze zorg wordt langdurig, onbetaald en niet beroepshalve gegeven. Veel mensen vinden het vanzelfsprekend en fijn om voor een naaste te zorgen. Ook kenmerkt het ‘zorgen voor elkaar’ de Urker cultuur. Maar het kan ook (te) zwaar worden. Stimuleren, faciliteren en ondersteunen om overbelasting te voorkomen dragen daarom in belangrijke mate bij aan het slagen van ‘samen kracht’ in een participerende Urker samenleving! Veel van de mantelzorgers geven immers zelf aan, dat zij zich (zwaar) belast voelen. Zij ervaren vaak, dat de zorg te veel op hun schouders rust, dat hun zelfstandigheid in de knel raakt, dat de zorgverlening ten koste gaat van hun eigen gezondheid en dit consequenties heeft voor zowel werk- als thuissituatie.
Zeker, nu de druk op mantelzorgers nog groter wordt, is het van belang hier oog voor te hebben en passende ondersteuning te bieden. ‘Eigen kracht’ zal in de toekomst steeds meer gezien moeten worden als ‘samen kracht’ met een ondersteuning vanuit een breed netwerk. Uit landelijke cijfers blijkt, dat de ondersteuning volgens de mantelzorgers een positief effect heeft op hun situatie: • 83% geeft aan de zorg beter aan te kunnen • 76% oordeelt positiever over de zorg in het algemeen • 75% voelt zich door de ondersteuning minder belast in de zorgsituatie (Bron: SCP ‘Op weg met de WMO’, 2010) Ook de zorgvrijwilligers krijgen steeds meer te maken met meer complexere vragen en verschuivende grenzen. Zorgvuldigheid en het bewaken van de grenzen binnen het vrijwilligerswerk zijn belangrijke aandachtspunten voor de komende jaren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de manier van de werving en selectie van de vrijwilligers, evenals goede begeleiding en scholing. Binnen Caritas Urk is er aandacht voor de mantelzorger en wordt het (zorg)vrijwilligerswerk gecoördineerd. De jaarcijfers geven duidelijk aan, hoe belangrijk de ondersteuning van de mantelzorgers ook binnen de gemeente Urk is en hoe deze door de mantelzorgers gewaardeerd wordt. Het aantal (zorg)vrijwilligers binnen Caritas Urk groeit elk jaar. De projecten breiden zich uit en er ontstaan nieuwe initiatieven binnen het vrijwilligerswerk ter ondersteuning van de kwetsbare mensen in de samenleving. In het nieuwe wetsvoorstel geeft de regering niet voor niets aan dat de gemeenten in hun plannen de wijze waarop zij de mantelzorgers en vrijwilligers willen ondersteunen opgenomen willen hebben. Het belang vanuit de regering wordt vooral benadrukt door de gemeenten de verplichting op te leggen om in ieder geval algemene voorzieningen te treffen, die mantelzorgers en vrijwilligers ondersteunen en het verlenen van informele zorg bevorderen. Samen met de gemeente Urk zijn er al afspraken gemaakt over de rol en de bijdrage van Caritas Urk om vorm aan deze algemene voorziening te kunnen geven. De fusie met Stichting Buurtwerk Urk is een belangrijke bijdrage hieraan.
Zorg voor elkaar 11
3.4. Afstemming en samenwerking formele- en informele zorg
De informele zorg is al jaren een partner binnen de diverse zorgketens in Flevoland. Caritas Urk werkt nauw samen met de zorginstellingen op Urk en de vrijwilligers spelen een belangrijke rol bij de zorgverlening voor senioren en mensen met een beperking. Goede afstemming en samenwerking tussen formele- en informele zorg past binnen de huidige ontwikkelingen. De afgelopen jaren is er daarom veel aandacht geweest voor de afstemming en afspraken tussen formele- en informele zorg in het algemeen. Specifiek is er de afgelopen jaren aandacht geweest voor de samenwerking bij de ondersteuning van dementerende ouderen en bij de actieve doorverwijzing van CVA patiënten naar informele zorg na een ziekenhuis- of revalidatieopname.
12 Jaarverslag 2014
Preventief Ondersteuning Mantelzorg (POM) Specifieke vorm van de samenwerking tussen de formeleen informele zorg is de werkwijze volgens het landelijke methodiek POM, die de volgende inhoud heeft: • Actieve opsporing van de mantelzorgers: Als een cliënt aangemeld wordt bij een zorginstelling, wordt ook contact opgenomen met de mantelzorger en wordt een afspraak voor een POM-gesprek gemaakt. • Tijdens het POM-gesprek wordt de belasting van de mantelzorger in kaart gebracht met behulp van een standaardvragenlijst, die Caritas Urk ontwikkeld heeft met behulp van diverse landelijke vragenlijsten. Deze vragenlijst geeft inzicht waar de mantelzorger knelpunten ervaart. • Met behulp van een informatiepakket wordt de mantelzorger geïnformeerd over ondersteuningsmogelijkheden die dicht bij huis te vinden zijn. Ook als de mantelzorger nog geen behoefte heeft aan ondersteuning is het belangrijk dat hij of zij weet waar hulp te vinden is als het wel noodzakelijk is. • Het kenmerkende van de POM is dat niet gewacht wordt tot de (overbelaste) mantelzorger zich zelf meldt, maar dat de zorginstelling vanuit een coachende stijl het initiatief neemt om met de mantelzorger in gesprek te gaan. Dit is des te belangrijker omdat de mantelzorgers zelf vaak allerlei belemmeringen ervaren om ondersteuning te vragen.
4.1. Inleiding
De mantelzorgondersteuning binnen Caritas Urk, heeft als doel alle (toekomstige) mantelzorgers op Urk van dienst te zijn. Deze diensten bestaan o.a. uit het bieden van informatie en het geven van advies. Daarnaast worden er diverse vormen van ondersteuning aangeboden en is er aandacht voor herkenning en erkenning van de rol van de mantelzorg in onze maatschappij.
4.2. Informatie en advies, het geven van emotionele en praktische ondersteuning Naast het geven van informatie en advies, behoren het geven van emotionele ondersteuning door de consulent en het inzetten van vrijwilligers als praktische ondersteuning tot de kerntaken bij de mantelzorgondersteuning binnen Caritas Urk.
We zien elk jaar steeds weer een duidelijke groei in het aantal mantelzorgers, die bekend zijn bij Caritas Urk. Onderstaande tabel laat het aantal mantelzorgers zien, die aan het eind van het jaar, bij Caritas Urk ingeschreven stonden en het geeft de groei van de afgelopen jaren weer. Het aantal mantelzorgers in het bestand bij Caritas Urk
2011
2012
2013
2014
225
240
310
335
4.3. Thema- en informatiebijeenkomsten
De afgelopen jaren is er steeds meer, naast het individuele contact, aandacht voor het organiseren van verschillende groepsbijeenkomsten voor mantelzorgers. Bij het plannen van deze groepsbijeenkomsten is er sprake van afstemming met collega’s uit de Noordoostpolder. De activiteiten worden echter per locatie binnen eigen gemeente georganiseerd. Contactgroepen Waar nodig, worden de groepsbijeenkomsten per doelgroep c.q. patiëntengroep georganiseerd. Denk hierbij aan: • De contactgroep NAH (Niet Aangeboren Hersenletsel) 3 bijeenkomsten met totaal 28 mantelzorgers • De autisme contactgroep 4 bijeenkomsten met totaal 62 mantelzorgers • De infokring dementie 4 bijeenkomsten met totaal 115 mantelzorgers (excl. de cursus ‘Mantelzorg bij dementie’) De contactgroepen worden zeer positief ontvangen en het aanbod voldoet aan de vraag van de mantelzorgers.
De bijeenkomsten worden georganiseerd door Caritas Urk in nauwe samenwerking met andere organisaties uit het veld. De opbouw van de bijeenkomsten is in de meeste gevallen hetzelfde: Tijdens het eerste gedeelte staat verstrekken van informatie centraal, meestal door een spreker. Vervolgens is er de gelegenheid om met elkaar van gedachten te wisselen en gewoon ‘elkaar ontmoeten’.
José Oijevaar Mantelzorgconsulent
Hoofdstuk 4: Mantelzorgondersteuning
Cursussen Naast de contactgroepen werd in 2014 een cursus ‘Mantelzorg bij dementie’ georganiseerd. Deze cursus bestond uit 4 avonden. Alle avonden werden door een groep van 12 mantel zorgers bezocht. Daarnaast werden er een aantal cursussen met algemene thema’s georganiseerd: • ‘Praktische verzorging thuis’ (12 deelnemers) • ‘Zorg voor jezelf; hoe doe je dat?’ (18 deelnemers) • ‘Kracht van goede communicatie’(8 deelnemers) Naast deze algemene thema’s was er in 2014 specifiek aandacht voor verlies en rouw: • ‘Omgaan met verliezen’ (18 deelnemers) • ‘Rouw en troost’ (2 x 18 deelnemers) Voor deze themabijeenkomsten worden speciaal ex mantelzorgers uit het bestand uitgenodigd. De ex mantelzorgers hechten minder waarde aan (groeps-) contacten. Wel vindt men het fijn om nog een periode de nieuwsbrief te ontvangen. Mantelzorgraadpleging Op verzoek van de gemeente, heeft Caritas Urk haar bijdrage geleverd aan de organisatie van ‘Mantelzorgraadpleging’. In opdracht van de Flevolandse gemeenten werd onderzoek gedaan naar de behoefte aan respijtzorg/ logeermogelijkheden voor inwoners van jong tot oud tijdens de afwezigheid van de mantelzorg. Verweij-Jonker Instituut heeft de uitvoering van dit onderzoek gedaan. Voor meer informatie hierover verwijzen wij naar het rapport van Verwey-Jonker (verkrijgbaar bij Caritas Urk). Op Urk hebben 15 mantelzorgers meegedaan aan dit onderzoek tijdens de mantelzorgraadpleging. In 2014 werden er totaal 23 groepsbijeenkomsten georganiseerd (cursussen, themabijeenkomsten en contactgroepen).
Zorg voor elkaar 13
Het totaal aantal deelnemers aan de groepsbijeenkomsten:
2011
2012
2013
2014
240
277
363
450*
* Excl. deelnemers van het symposium over de veranderende zorg. Incl. de deelnemers van de Dag van Mantelzorg
4.4. Symposium ‘Veranderende zorg’ Caritas Urk heeft, op verzoek van de gemeente, de organisatie van het symposium over de veranderende zorg in het voorjaar 2014 op zich genomen. Dit symposium werd bezocht door ca. 175 mensen. Bij de telling is niet specifiek gekeken of de bezoeker een mantelzorger, vrijwilliger of geïnteresseerde was.
4.5. Dag van de mantelzorg
Een belangrijke activiteit is natuurlijk de jaarlijks terugkerende ‘dag van de mantelzorg’. Deze dag wordt landelijk eb jaarlijks georganiseerd in november. De dag van de mantelzorg levert een belangrijke bijdrage aan de herkenning en erkenning van het vele werk dat door de mantelzorgers verricht wordt. Daarnaast heeft deze dag ook het karakter om er ‘even tussenuit’ te zijn en zo even tijd voor jezelf te hebben! Elk jaar is er weer een landelijk thema. De ene keer sluit Caritas Urk aan bij het thema, de andere keer wordt er op een eigen specifieke manier vorm aan deze dag gegeven. In 2014 was het landelijke thema: ‘Allemaal verhalen’. Op Urk werd dit thema ook als basis voor het programma van deze dag gebruikt. Journalist en schrijver, Gijs Wanders, gaf een inspirerende lezing die mooi bij het thema aansloot. Aansluitend waren er 2 workshops, waaruit men kon kiezen. Zoals gebruikelijk werd er een advertentie geplaatst in de plaatselijke krant. Op deze manier kunnen mensen een mantelzorger uit het eigen netwerk opgeven voor deze dag. Mantelzorgers, die niet mee kunnen doen aan deze dag, krijgen een kleine attentie thuisbezorgd. Dit jaar was het een ontbijtbon voor 2 personen van Bakker Bart. Deze attentie werd, door een vaste groep van vrijwilligers, bij 245 mantelzorgers thuisbezorgd. Vorig jaar waren het 230 attenties. Het jaar daarvoor was het aantal attenties, die bij mantelzorgers thuisbezorgd werden, bijna verdubbeld. Het aantal mantelzorgers die aan de dag van de mantelzorg hebben deelgenomen blijft daarentegen redelijk stabiel, na de grote groei in 2011 (van 47 mantelzorgers naar 82):
2011
2012
2013
2014
82
Jubileumactiviteit
80
90
14 Jaarverslag 2014
Hoe verder in 2016… Begeleiding en ondersteuning De groepsbijeenkomsten zullen in 2016 op dezelfde wijze voortgezet worden. De individuele begeleiding en ondersteuning zal in 2016 intensiever worden door de gevolgen van de veranderende zorg. Mede door de komst van de cliëntondersteuners kan Caritas Urk in 2016 voldoende aandacht en ondersteuning aan de mantelzorgers bieden. Mantelzorgcompliment Gemeente Urk heeft gekozen om de financiële middelen omtrent mantelzorgcompliment vanaf 2015 niet meer individueel uit te besteden. Caritas Urk heeft de opdracht gekregen hiervoor een collectieve voorziening te creëren. In de praktijk betekent dit, dat de dag van de mantelzorg (incl. attentie) uitgebreid zal worden (vooral wat het aantal deelnemers betreft). Wat de groepsbijeenkomsten betreft, zullen de algemene bijeenkomsten meer aandacht krijgen met afwisselende thema’s en methodieken. Vanzelfsprekend kunnen de mantelzorgers altijd terecht bij Caritas Urk voor individuele begeleiding en ondersteuning. Familieparticipatie Onder familieparticipatie wordt het meehelpen door een naaste (familie) bij verzorging van een zieke en/of kwetsbare familielid in een zorginstelling verstaan. Vanaf 2015 wordt er -steeds vaker- door de mantelzorgconsulent onderzocht welke mogelijkheden de familieparticipatie kan bieden binnen de dagbesteding. Deze vorm van familieparticipatie richt zich vooral op het welzijn en het welbevinden van de deelnemer. Familieparticipatie -binnen de dagbesteding- kan daarom zowel voor de deelnemer, zijn/haar naaste, als voor de organisatie een waardevolle en efficiënte bijdrage leveren aan diverse vormen van dagbesteding. Belangrijk hierbij is, ogen open te houden voor mogelijke overbelasting van familie (mantelzorg). Zeker als de centrale mantelzorger de participerende rol op zich neemt. Het streven is daarom juist, dat de familieparticipatie door een ander dan de centrale mantelzorger gedaan zou kunnen worden.
4.5. Respijtzorg
Respijtzorg is zorg aan een zorgbehoevende, met als doel om diens mantelzorger(s) te ontlasten en vrijaf te geven. Het is een verzamelbegrip van voorzieningen, die tijdelijk, beroepsmatig of vrijwillig de mantelzorg overnemen en dus respijt verlenen. De mantelzorgconsulent geeft informatie en denkt mee over de verschillende mogelijkheden betreffende respijtzorg. Ook heeft de mantelzorgconsulent een actieve rol bij het organiseren van de respijtzorg.
De drempel om gebruik te maken van deze voorziening is nog hoog. Vaak wil de zorgbehoevende niet tijdelijk ergens anders zijn. Ook zijn de landelijke criteria voor de indicaties scherper geworden, waardoor een tijdelijke opname in het kader van respijtzorg moeilijker te realiseren is. Hoe verder in 2016… Het belang van goede en adequate respijtzorg neemt de komende jaren toe. Daarom wil Caritas Urk ook in 2016 hier extra aandacht aan (blijven) besteden. Samen met de mantelzorgers blijven wij kijken en onderzoeken welke vorm van respijtzorg het beste aansluit bij de vraag en hoe wij dit op Urk vorm kunnen geven. De informatie en aanbevelingen uit het rapport van Verwey-Jonker Instituut, van 24 juni 2014, ondersteunt Caritas Urk hiermee.
4.6. Nieuwsbrief Informele Zorg
De Nieuwsbrief Informele Zorg wordt twee keer per jaar uitgegeven. Deze nieuwsbrief wordt verzonden naar alle mantelzorgers en vrijwilligers uit het bestand. Naast lokale informatie wordt in de nieuwsbrief aandacht besteed aan actuele ontwikkelingen, zowel provinciaal als landelijk. Omdat er vaak informatie is, die voor beide groepen goed is om te weten en ook omdat er een groep mensen is die naast mantelzorger ook vrijwilliger zijn, werd er vanaf 2014 voor beide groepen (mantelzorgers en vrijwilligers) een gezamenlijke nieuwsbrief in het leven geroepen. Zo is er de ‘nieuwsbrief Informele Zorg’ ontstaan. Per keer worden er ruim 850 exemplaren verzonden binnen de gemeente van Urk. Ook de ex mantelzorgers blijven het eerste jaar, nadat zij niet meer als mantelzorger staan ingeschreven, de nieuwsbrief ontvangen.
4.7. Ondersteuning van jonge mantelzorgers
Met het begrip ‘jonge mantelzorgers’ wordt bedoeld, kinderen en jongeren tot 24 jaar. Zij hebben in de thuissituatie te maken met een ziek gezinslid: Vader, moeder, broer of zus en in sommige gevallen, opa of oma. Er kan sprake zijn van een lichamelijke ziekte of handicap, een psychische ziekte, verslavingsproblematiek, of van een verstandelijke beperking.
Annerie Ester Cliëntondersteuner/mantelzorgondersteuning
De inzet van vrijwilligers is een belangrijk onderdeel van deze respijtzorg. Daarnaast wordt er in de zomermaanden, in nauwe samenwerking met zorgcentrum Talma Urk, een aanbod gerealiseerd voor een tijdelijke (respijt) opname in het verzorgingshuis. Ook geeft de mantelzorgconsulent informatie en helpt zij mee bij het realiseren van respijtopnames elders. Bijvoorbeeld in het verpleeghuis of op een zorgboerderij.
Die situatie kan een gezonde ontwikkeling van jonge mantelzorgers in de weg staan. Daarom is tijdige signalering en ondersteuning wenselijk.
Jonge mantelzorgers: • Zorgen voor hun naaste, door praktische of emotionele steun te geven • Kunnen zich zorgen maken over de zorgsituatie thuis • Kunnen daardoor zelf zorg te kort komen Hoewel het opgroeien met zorg nog een relatief jong aandachtsveld is binnen de informele zorg, staat deze kwetsbare doelgroep inmiddels, zowel landelijk als lokaal, hoog op de agenda. Vanaf 2013 wordt vanuit Caritas Urk ook specifiek aandacht besteed op deze doelgroep. De ervaring uit den lande leert ons, dat de ondersteuning van jonge mantelzorgers laagdrempelig moet zijn om hen toch gezond en krachtig te helpen opgroeien. Het budget voor de komende jaren is beperkt. Toch wil Caritas Urk kleinschalig met dit onderwerp aan de slag, met als doel: • Jonge mantelzorgers op laagdrempelige wijze ondersteuning bieden. • Derden (professionals) informeren over opgroeien met zorg en samenwerking te initiëren. • Vroeg signalering en tijdige ondersteuning. • Voorlichtingslessen op scholen te organiseren. Begeleiding/ondersteuning Vanuit Caritas Urk wordt vooral aandacht besteed aan jonge mantelzorgers tussen de 12 en 18 jaar. Wat kinderen onder de 12 jaar betreft, zal er wel informatie over dit onderwerp aan de basisscholen uitgereikt worden. Naast vroege signalering en informatie verstrekking aan derden, zal een activiteitenaanbod aan de orde komen (minimaal 2 activiteiten per jaar). Zo wordt er wat ontspanning aangeboden en is er de mogelijkheid om in contact te komen met andere jonge mantelzorgers. In november 2013 werd rondom de dag van de mantelzorg een speciale oproep gedaan naar jonge mantelzorgers. Zo was er op Urk een start gemaakt aan de ondersteuning van jonge mantelzorgers. Eind 2013 (na twee maanden actief bezig te zijn geweest) waren er al 8 jonge mantelzorgers die zich aangemeld hadden bij Caritas Urk. Een jaar later was dit aantal al vervijfvoudigd. 2013
2014
8
44*
*) waarvan: 32 ouder dan 12 jaar en 12 jonger dan 12 jaar
Zorg voor elkaar 15
De jonge mantelzorgers, die bij Caritas Urk in beeld zijn, kunnen via ‘social media’ in contact komen met elkaar en/of met de consulent. De individuele contacten 1 op 1 zijn minimaal. In 2014 was er 2 keer 1 op 1 contact met een jonge mantelzorger en 1 x met een ouder van een jonge mantelzorger. De nieuwsbrief werd 1 x in 2014 naar de jongeren en de scholen gestuurd en bij een nieuwe aanmelding ontvangt de jonge mantelzorger altijd de nieuwsbrief, uitnodigen voor de activiteiten en het foldermateriaal. Activiteiten In 2014 werden er 5 activiteiten voor jonge mantelzorgers georganiseerd. De sportcoach van St. Buurtwerk Urk (nu Caritas Urk) was nauw betrokken bij het organiseren van deze activiteiten. Sommige van de georganiseerde activiteiten werden in combinatie aangeboden. Dat betekent, dat de jonge mantelzorgers werden uitgenodigd voor een reguliere activiteit voor jongeren.
Contacten met de scholen De eerste contacten met Berechja college en scholengemeenschap Pieter Zandt zijn in 2013 gelegd. Vanuit Caritas Urk kan een gastles aan de leerlingen gegeven worden over het onderwerp ‘jonge mantelzorgers’. In 2014 zijn er 4 contactmomenten met diverse scholen geweest, waarbij informatie over het onderwerp en belang van signalering achtergelaten is. Hoe verder in 2016… Onderzocht zal worden of de signaleringskaart gemaakt gaat worden en hoe deze aan de scholen en andere professionals uitgereikt kan worden. Het activiteitenaanbod zal de komende jaren uitgebreid worden en de mogelijkheid tot contact via sociale media zal meer vorm krijgen. De fusie met Stichting Buurtwerk Urk heeft en positieve impuls op de ondersteuning van jonge mantelzorgers en samen met collega’s van vrijetijdsbesteding zal ook in 2016 een passende activiteitenprogramma aan jonge mantelzorgers aangeboden worden.
Wanneer?
Welke activiteit?
Hoeveel deelnemers?
Overige opmerkingen?
Januari
Schaatsen
8 jonge mantelzorgers
Samen met andere jongeren
Juni
Samen eten
4 jonge mantelzorgers
Oktober
Dag van Jonge MZ
12 jonge mantelzorgers
December
Vuurwerkbingo
Geen telling; doelgroepen door elkaar
16 Jaarverslag 2014
Samen met andere jongeren
Hoofdstuk 5: Vrijwilligerswerk 5.1. Inleiding
De vrijwilligers van Caritas Urk zetten zich in voor verschillende doelgroepen: Jongeren, ouderen, dementerenden, chronisch zieken, gehandicapten en kinderen of volwassenen met een beperking. Ook zijn er vrijwilligers actief binnen verschillende zorgvoorzieningen voor ouderen en woonvormen voor gehandicapten. Naast de vrijwilligers, die ingezet worden binnen verschillende cliëntsituaties, kent Caritas Urk ook het vrijwilligerswerk in het kader van welzijn en participatie. Denk hierbij aan vrijwilligers die ondersteuning bieden bij diverse sociaal culturele activiteiten en dienstverlening van Caritas Urk. Er zijn ook vrijwilligers die een helpende hand bieden bij het ‘gewoon’ mee kunnen doen. Door de ontwikkelingen rondom de AWBZ groeit de vraag naar vrijwillige inzet en ontstaan er steeds nieuwe ontwikkelingen en is er meer samenwerking. Mede hierdoor zal er in de toekomst binnen Caritas Urk een helder onderscheid komen tussen vrijwilligers in zorg en vrijwilligers in welzijn/participatie. Het totaal aantal vrijwilligers aan het eind van het jaar bij Caritas Urk:
2011
2012
2013
2014
450
490
579
631
Caritas Urk coördineert een breed scala van de zorgen welzijnsvrijwilligers binnen de gemeente Urk. De vrijwilligers zijn inzetbaar bij verschillende onderdelen en/of projecten. Het vrijwilligerswerk is onderverdeeld in vijf categorieën: • Vrijwilligers welzijn en participatie • Zorgvrijwilligers* • Maatjes-projecten • Vrijwilligers intramuraal • Vrijwilligers ter ondersteuning van dienstverlening * Deze vrijwilligers krijgen een basistraining voor inzet in de thuissituatie, maar zij worden regelmatig ook ingezet als extra ondersteuning bij aanvragen intramuraal.
5.2. Vrijwilligers in welzijn en participatie
De vrijwilligers van Caritas Urk zetten zich in voor het welzijn van hun medemens. Zij bieden een helpende hand, waar nodig is. Dit kan het geval zijn als één van de partners tijdelijk ziek wordt. Maar ook als er door ouderdom of door andere redenen beperkingen optreden. De inzet van vrijwilligers kan variëren. De vrijwilliger kan wekelijks een bezoek brengen, maar kan ook bijvoorbeeld
Henria Romkes Coördinator vrijwilligerswerk
eenmalig begeleiding bieden bij een ziekenhuisbezoek. Caritas Urk kent verschillende vormen van vrijwilligershulp in het kader van welzijn en participatie: Wandelen, vervoer, boodschappen, bezoek, eenmalige karweitjes en andere eenmalige inzetten. Afhankelijk van de aanvraag zijn de vrijwilligers structureel of incidenteel aan het werk. De meeste vrijwilligers zijn bereid om ingezet te worden bij de welzijnsaanvragen. Sommige vrijwilligers willen ingezet worden bij verschillende welzijnsonderdelen ter ondersteuning van de participatie. Het aantal vrijwilligers, die inzetbaar zijn in het kader van welzijn en participatie:
2011
2012
2013
2014
305
315
330
350
Huis voor Taal Een zeer specifieke vorm van ondersteuning in het ‘mee kunnen doen’ is het project, waarin een taalvrijwilliger gekoppeld wordt aan laaggeletterden ter ondersteuning van hun taalachterstand. Dit project heet ‘Het huis voor taal’ en is in januari 2014 -met behulp van een vliegwielbijdrage van stichting Lezen en Schrijven- van start gegaan op Urk in samenwerking met: Flevomeer Bibliotheek, ROC Friese Poort en Caritas Urk. Volgens de landelijke cijfers heeft één op de negen volwassenen moeite met lezen en schrijven. Binnen de gemeente Urk is het percentage laaggeletterden 18% van de volwassen beroepsbevolking. Dit betekent, dat ongeveer 1800 á 2000 volwassenen op Urk moeite hebben met lezen en schrijven en daarom ook met het invullen van een formulier of het begrijpen van een brief. Naast de coördinatie en inzet van de vrijwilligers, heeft Caritas Urk een centrale rol bij de algehele coördinatie van het Huis voor Taal project. In de bibliotheek werd in juni 2014 een fysieke plek voor het Huis voor Taal ingericht. In 2014 zijn 19 vrijwilligers in twee trainingen opgeleid tot een taalvrijwilliger en zijn er 17 laaggeletterden gekoppeld aan een taalvrijwilliger. Allochtone vrijwilligers De afgelopen jaren groeit het aantal allochtone vrijwilligers in het bestand van Caritas Urk. Deze groep vrijwilligers werkt enthousiast mee en wordt meestal gekoppeld aan een andere vrijwilliger.
Zorg voor elkaar 17
De begeleiding van deze groep vraagt meer tijd en aandacht: • Er vindt een uitgebreide intake plaats, waarbij de vrijwilliger o.a. geleerd wordt hoe zij de roosters moesten lezen of afspraken moeten noteren. • Voor iedere allochtone vrijwilliger wordt passend werk met een passende vrijwilliger gezocht. • De allochtone vrijwilligers ontvangen meer individuele begeleiding en worden ook geholpen met alledaagse zaken, zoals officiële brieven en belastingpapieren. De meeste allochtone vrijwilligers worden op dit moment ingezet bij Talma Haven of het Dok voor het koffie en theeschenken. Ook doen zij vrijwilligerswerk als chauffeur/bezorger van Tafeltje Dekje. Eind 2014 stonden 23 allochtonen als vrijwilliger bij Caritas Urk in het bestand, waarvan 17 dit jaar werden ingeschreven. Hoe verder in 2016… Door de transitie AWBZ verandert er veel in zorgland. Hierdoor verandert ook de vraag naar inzet van vrijwilligers in onze samenleving. Het doen van vrijwilligerswerk en ontvangen van ondersteuning vanuit het vrijwilligerswerk zijn immers belangrijke bouwstenen voor de participerende samenleving. Vrijwilligers in het kader van welzijn en participatie Deze groep vrijwilligers zal steeds meer gestimuleerd worden dit vanuit sociale netwerken, (buurt)verenigingen en kerken te doen. De rol van Caritas Urk zal dan vooral ondersteunend en faciliterend zijn. Een belangrijk hulpmiddel hierbij is de website www. vrijwilligerswerkopurk.nl.
fiets, per auto of per openbaar vervoer. In 2015 zal Caritas Urk -samen met de gemeente- meer vorm aan deze twee sporen van ondersteuning bij het vervoer gaan geven. Ondersteuning particuliere initiatieven Caritas Urk zal vanaf 2016 specifiek aandacht besteden aan de ondersteuning van de particuliere initiatieven in de vorm van een crowdfunding platform. In de loop van 2015 zal verder onderzocht worden hoe hier vorm en invulling aan gegeven kan worden. Ondersteuning en samenwerking met (buurt) verenigingen en kerken Zowel de (buurt)verenigingen als kerken spelen een belangrijke en onmisbare rol bij de participatie van de burgers. Caritas Urk wil de komende jaren extra aandacht besteden aan de samenwerking om de inzet en ondersteuning vanuit de (buurt)verenigingen en kerken te stimuleren bij de participatie van (kwetsbare) burgers. Vanaf 2015 heeft Caritas Urk al een medewerker met het specifieke taakveld participatie. Op welke wijze het contact en de samenwerking -vooral met de kerken- vorm kan krijgen, wordt in 2015 verder onderzocht en ontwikkeld. Specifieke doelgroepen als vrijwilliger Ook zal er de komende jaren steeds meer sprake zijn van vrijwilligerswerk door mensen vanuit de sociale dienst en allochtone mensen. In overleg met de gemeente Urk zal gekeken worden hoe de mensen met een uitkering -als tegenprestatievrijwilligerswerk kunnen doen en welke begeleiding hiervoor nodig is.
Huis voor Taal Met behulp van de vliegwielbijdrage van Stichting Lezen en Schrijven is het mogelijk geworden het Huis voor taal tot eind 2015 te financieren. De samenwerkingspartners zijn inmiddels in gesprek met de gemeente om te kijken hoe het Huis voor Taal in 2016 in stand gehouden kan worden.
Mensen met een (verstandelijke of psychische) beperking doen ook steeds vaker vrijwilligerswerk via Caritas Urk (op dit moment gemiddeld 5 per jaar). Voor deze mensen is het doen van vrijwilligerswerk een belangrijke vorm van participatie en vervult een rol bij de dagbesteding.
Het vervoer Het vervoer naar de dagbesteding en andere activiteiten gaat de komende jaren veranderen en zal vooral vanuit de informele hoek geregeld moeten worden. Voor Caritas Urk is hierbij een belangrijke rol weggelegd. Het vervoer door vrijwilligers zal in de toekomst twee sporen volgen als het vervoer uit eigen netwerk niet mogelijk is: Ten eerste, de praktische invulling door de vrijwilligers: Zij brengen iemand -tegen een kleine onkosten vergoeding- met een personenauto (of bus) van huis naar bijvoorbeeld dagbesteding. Als tweede spoor wordt gekeken hoe vrijwilligers een begeleidende rol kunnen vervullen bij de mobiliteit: In dit geval gaat het om een maatje, die meegaat en meehelpt bij het verplaatsen van A naar B. Dit kan lopend, met een
De zorgvrijwilliger biedt voor kwetsbare mensen en hun mantelzorgers een belangrijke -en soms de enige- schakel om ‘mee te kunnen doen’. Zij hebben vaak veel behoefte aan praktische, sociale en emotionele ondersteuning.
18 Jaarverslag 2014
5.3. Zorgvrijwilligers
Doelgroepen, inzet en begeleiding van de zorgvrijwilligers De zorgvrijwilligers van Caritas Urk kunnen ingezet worden bij diverse doelgroepen: Chronisch zieken, mensen die psychische problemen hebben, dementerenden, gehandicapten en kinderen met een beperking. De zorgvrijwilligers worden vooral ingezet in de thuissituatie (extramuraal), maar ook steeds vaker intramuraal. Denk hierbij aan bewoners die weinig familie hebben of als extra ondersteuning van de zorgsituatie.
Door de transitie AWBZ zal de vraag naar deze vorm van vrijwilligershulp toenemen. De afgelopen jaren merken wij een groei van de aanvragen. Caritas Urk is daarom bezig met voorbereidingen om de toenemende vraag, ook in de toekomst, aan te kunnen en het beleid rondom het vrijwilligerswerk aan te passen aan deze tijd. Onderstaande tabel geeft weer hoeveel cliënten er aan het eind van het jaar geregistreerd stonden voor de individuele ondersteuning door de zorgvrijwilligers. Deze ondersteuning werd gegeven, zowel in de thuissituatie als intramuraal bij gehandicapten organisaties of bij ouderen in verzorgings- en verpleeghuis. 2011
2012
2013
2014
29
35
52
55
Eens in de twee jaar wordt een basistraining georganiseerd voor vrijwilligers die vervolgens ingezet kunnen worden als zorgvrijwilliger bij de speciale doelgroepen. Deze basistraining wordt meestal in samenwerking met de collega’s van de Noordoostpolder gegeven. De basistraining bestaat uit zeven avonden met diverse onderwerpen variërend van communicatieve vaardigheden tot tiltechnieken. In 2014 stond een basistraining gepland. Echter, in verband met het grote aanbod van cursussen in dit jaar, werd besloten de basistraining pas in 2015 te gaan organiseren. Het aantal zorgvrijwilligers in het bestand van Caritas Urk blijft stabiel:
2011
2012
2013
2014
62
69
68
66
De coördinator vrijwilligerswerk houdt regelmatig telefonisch contact, zowel met de vrijwilligers als met de hulpvragers.
5.4. De maatjes-projecten
De maatjes-projecten geven een extra steuntje in de rug bij mensen met een beperking of jongeren, die het moeilijk hebben door welke reden dan ook. Door een maatje wordt het ‘meedoen’ in de samenleving ondersteund en gestimuleerd en door de begeleiding die aangeboden wordt zal de instroom naar professionele zorg minder zijn. Eind 2014 waren er totaal 48 vrijwilligers, die getraind waren als een maatje voor verschillende projecten.
Een goeie moat kan gien kwoad Dit is één van de maatjes-projecten, die als pilot in 2013 op Urk van start ging. Caritas Urk heeft haar bijdrage aan dit project geleverd met diverse samenwerkingspartners: Te weten, JOW, Kwintes en de politie. Bij ‘Een goeie moat kan gien kwoad’ wordt gewerkt met vrijwilligers die als ‘moat’ (maatje) en vertrouwenspersoon fungeren. De vrijwilliger wordt gekoppeld aan een jongere waar het op dat moment niet goed mee gaat. Misschien omdat het thuis niet lekker loopt, er problemen zijn op school of om een andere reden. Doel van dit project is dat er minder instroom in de professionele zorg komt en het ‘gewoon’ meedoen ondersteund en gestimuleerd wordt. Van de vrijwilligers wordt verwacht dat zij een maatje voor de jongere zijn en ook een keer per week met de jongere willen afspreken. Het is heel verschillend wat de vrijwilliger en jongere ondernemen, daarin staat zeker de wens/behoefte van de jongere centraal. De één spreekt af om een wandeling te maken, terwijl de ander misschien gewoon wat gaat drinken. Belangrijk is, dat er een klik tussen beiden is. Alle vrijwilligers, die maat willen zijn, krijgen een training aangeboden. Deze training bestaat uit drie avonden met onderwerpen als: • Het puberbrein; • Communiceren met jongeren; • Grenzen stellen; • Signaleren; • Weerbaarheid. Daarnaast worden er nog een aantal thema-avonden georganiseerd waarin onderwerpen als drugs, social media etc. aan de orde zullen komen. In 2014 werd er voor de 4e keer een training georganiseerd voor 10 nieuwe vrijwilligers. In totaal zijn er nu 40 vrijwilligers inzetbaar voor dit project. In 2014 zijn er 3 vrijwilligers gestopt. 2013
2014
33 (3 trainingen
10 (1 training)
Ook in 2014 zijn veel jongeren geholpen door een maatje 2013
2014
Jongeren aangemeld
33
21
Niet opgestart
7
3
Eind van het jaar afgesloten*
24
13
Nog in begeleiding
2
5
* Afgesloten betekent, dat de jongeren door een kwetsbare periode in hun leven heen geholpen zijn en nu zelfstandig verder kunnen.
Zorg voor elkaar 19
Joke Schraal Cliëntondersteuner/’Op Stap’
Hoe verder in 2015… Het project is gestart in 2013 en heeft doorgang gekregen in 2014 en 2015. Deze vorm van ondersteuning voldoet duidelijk aan de vraag en daarom is het de bedoeling ook in 2016 verder te gaan. Voor 2016 worden nieuwe financiële afspraken met de gemeente gemaakt. ‘Op Stap’ Een andere vorm van een maatjes-project is het project ‘Op stap’. Eind 2013 werd begonnen met de voorbereidingen voor dit project in samenwerking met MEE IJsseloevers in de vorm van het project: ‘OV-maatje’ voor een periode van ½ jaar. Begin 2014 werd een 2de ‘OV-maatje training’ georganiseerd voor 4 nieuwe vrijwilligers. Later in 2014 werd een start gemaakt met ‘Op stap’, een Urker variant hiervan, met de bedoeling om deze vorm van maatjes-hulp in 2015 verder te ontwikkelen als onderdeel van de algemene voorziening. Naast het praktische vervoer door vrijwilligers is er met deze vorm van maatjes-hulp ook aandacht voor de begeleiding door vrijwilligers bij het zelfstandig reizen. Deze vorm van begeleiding richt zich in de eerste plaats op mensen met een beperking, maar senioren die met deze methode geholpen kunnen worden, kunnen in de toekomst ook een maatje krijgen. Veel mensen met een beperking reizen al vanaf jonge leeftijd met het ‘speciale’ vervoer naar school, naar een vrijetijdsbesteding of naar een andere voorziening. Het reizen met het ‘busje’ of met de taxi is een alledaagse bezigheid geworden. Enerzijds zorgen deze voorzieningen ervoor, dat mensen dagelijks op de plek van bestemming komen; anderzijds zorgt deze ‘speciale’ manier van vervoer voor apartheid. Bijvoorbeeld leerlingen, die ’s ochtends met het leerlingenvervoer naar school reizen, ontmoeten weinig tot geen buurtgenootjes en mensen die dagelijks met een taxi naar hun werk gaan, ontmoeten geen mensen in de bus. Ook worden veel senioren met een taxi of busje naar de dagbesteding gebracht. Door de transitie AWBZ en de decentralisatie gaat het vervoer de komende jaren veranderen. Het krijgen van een taxivergoeding is niet meer vanzelfsprekend. Het vervoer zal vooral vanuit eigen netwerk en de informele zorg geregeld gaan worden.
20 Jaarverslag 2014
Het doel van ‘Op stap’ is, dat mensen met een beperking (en senioren) hulp en begeleiding krijgen door een vrijwillig maatje bij het zelfstandig reizen. Dit kan zijn met het openbaar vervoer, per fiets of gewoon lopend. Het ontspannen kunnen oefenen is een belangrijk element bij het succesvol slagen van de oefenperiode. In samenwerking met MEE IJsseloevers werd in 2013 een start gemaakt met deze vorm van begeleiding. Toen werden in totaal 9 leerlingen gekoppeld aan een maatje. In 2014 werd kleinschalig met ‘Op stap’ verder gegaan met 5 aanvragen in de zomer van 2014. Doordat de weten regelgeving nog ruimte gaf aan keuze (zelfstandig of met een taxi), hebben 3 van de 5 ouders de aanvraag van hun kind teruggetrokken. Voor één leerling werd de oplossing (maatje) uit eigen netwerk gevonden en één leerling kreeg een vrijwillig maatje via Caritas Urk. In verband met de veranderende wet- en regelgeving, heeft Caritas Urk -op verzoek van de gemeente- een plan van aanpak geschreven over de verdere ontwikkeling en de uitvoering van ‘Op stap’- maatjes vanaf 2015 (document ‘Transitie AWBZ en Caritas Urk’) Hoe verder in 2016… ‘Op stap’ Samen met de gemeente wordt in de loop van 2015 verder gekeken hoe en welke rol ‘Op stap’- maatjes kunnen invullen bij het leerlingenvervoer. Verder onderzoekt Caritas Urk de mogelijkheden om dit maatjes-project breder te trekken. Denk hierbij o.a. aan de ondersteuning bij deelname aan dagbesteding. Maatjes bij mensen met een beperking: Wegens de decentralisatie merken wij dat de vraag naar individuele ondersteuning binnen gehandicaptenorganisaties sterk toeneemt (zowel intraals extramuraal). Caritas Urk bereidt zich voor op een werkwijze waarin ‘maatjes’ gekoppeld kunnen worden aan verschillende cliëntsituaties ter ondersteuning van de alledaagse activiteiten. Als achterwacht en begeleider zal -waar nodig- een professional echter onmisbaar blijven. Sport maatje (ondersteuning vrijetijdsbesteding) Vanaf 2015 zal er eveneens specifiek aandacht zijn voor de coördinatie van vrijwilligers, die als maatje fungeren bij senioren en mensen met een beperking bij deelname aan sport- en vrijetijdsactiviteiten.
5.5. Vrijwilligers intramuraal
Naast de vrijwilligers, die werkzaam zijn als individuele ondersteuning bij cliënten vanuit diverse doelgroepen (zowel extra-als intramuraal), kent Caritas Urk ook de inzet van vrijwilligers intramuraal ter ondersteuning
van groepsactiviteiten, zowel bij senioren als bij gehandicapten. De vrijwilligers intramuraal krijgen ook een (korte) basistraining aangeboden voordat zij met hun werkzaamheden beginnen. Woonvormen voor gehandicapten De inzet van vrijwilligers binnen de woonvormen voor gehandicapten is vooral gericht op diverse groepsactiviteiten, maar de vrijwilligers geven ook individuele ondersteuning. Denk hierbij aan het meegaan met zwemmen of paardrijden, ondersteuning bij hobby’s etc. De gezellige soosavond voor jongeren met een licht verstandelijke beperking in De Rots werd in 2013 uitgebreid van eens in de maand naar eens in de twee weken. Dit project is mede mogelijk door de enthousiaste inzet van 8 vrijwilligers van Caritas Urk en wordt verder ondersteund door ’s Heerenloo en Stichting de Rots. Ook zijn 6 vrijwilligers van Caritas Urk nauw betrokken bij de Ontmoetingsplek in ’t Jeugd. De ontmoetingsplek is een initiatief van Stichting Philadelphia voor mensen met een beperking. Elke vrijdagmiddag is er een mogelijkheid om gezellig samen bij elkaar te zijn: Een spelletje te doen, koken, vaardigheden leren of ‘gewoon’ koffie drinken. In de loop van 2014 is de samenwerking met Philadelphia intensiever geworden en in het kader van de ontwikkelingen rondom ‘Mit Eenkanger’ (dag- en vrijetijdsbesteding als algemene voorziening) is de Ontmoetingsplek als eerste activiteit voor mensen met beperking onder de paraplu van ‘Mit Eenkanger’ gekomen. Ook is er binnen gehandicapten organisaties sprake van individuele begeleiding bij cliënten. Nieuw in 2014 zijn de kookvrijwilligers in ’t Hop. Elke woensdag zijn er 2 vrijwilligers ter ondersteuning; 4 vrijwilligers in totaal. Onderstaande tabel geeft het aantal vrijwilligers weer binnen de woonvormen voor gehandicapten.
2011
2012
2013
2014
18
29
30
36
Hoe verder in 2016… Door de veranderende zorg zal de vraag naar, zowel de ondersteuning individueel als in groepsverband, de komende jaren waarschijnlijk toenemen (zie ook de ontwikkelingen rondom de maatjes projecten). Ook brengt ‘Mit Eenkanger’ nieuwe samenwerkingsvormen met zich mee tussen de diverse gehandicapten organisaties en Caritas Urk.
Verpleegafdeling ’t Kompas Op de plaatselijke verpleegafdeling voor dementerenden is een groot aantal vrijwilligers actief ter ondersteuning van verschillende activiteiten. De vrijwilligers worden per activiteit ingeroosterd en worden in de meeste gevallen wekelijks ingezet. Het aantal vrijwilligers, dat ingezet wordt op de afdeling ’t Kompas is gelijk gebleven:
2011
2012
2013
2014
88
88
96
96
Per project wordt er 1 x per jaar geëvalueerd. Ook met deze vrijwilligers houdt de coördinator regelmatig individueel contact. Voorbeelden van activiteiten, die ondersteund worden door vrijwilligers zijn o.a.: Ontbijt- en eetprojecten en kerkvrijwilligers. Eveneens ondersteuning van de activiteitenbegeleider bij de mannensoos, het hondenuurtje, etc. Naast de vrijwilligershulp ter ondersteuning van de diverse activiteiten, zijn er ook vrijwilligers die ingezet kunnen worden voor een bezoek aan bewoners, die weinig tot geen mantelzorg hebben. Door het brede aanbod aan groepsactiviteiten op de afdeling, wordt de vraag naar individuele begeleiding echter steeds minder, maar waar nodig wordt deze begeleiding nog altijd aangeboden. Het aantal bewoners, die individuele vrijwilligershulp krijgen:
2011
2012
2013
2014
4
3
3
4
Talma Haven en het Dok De vrijwilligers leveren een grote bijdrage binnen zorgcentrum Talma Urk. Caritas Urk coördineert de inzet van vrijwilligers ter ondersteuning van diverse activiteiten voor de bewoners op beide locaties (Talma Haven en het Dok). De vrijwilligers bieden een helpende hand bij vier koffieen theerondes, eveneens op beide locaties. Ook worden er vrijwilligers ingezet in het weekend voor nog een extra koffie- en theeronde. Sinds een aantal jaren helpen vrijwilligers mee bij het brood eten. In Talma Haven en het Dok zijn hiervoor elke dag twee vrijwilligers ter ondersteuning aanwezig. Daarnaast helpen de vrijwilligers mee bij diverse groepsactiviteiten. Denk hierbij o.a. aan: De mannensoos, handverzorging, ontbijtproject, 3D-kaarten maken, ontspanning, de
Zorg voor elkaar 21
houtbewerking en schilderen. In het Dok werken de vrijwilligers aan het crea-rooster. Alle vrijwilligers worden ingezet volgens vaste roosters en er vindt minimaal twee keer per jaar een evaluatie plaats. Het aantal vrijwilligers, die ingezet zijn in Talma Urk (incl. het Dok)
2011
2012
2013
2014
205
230
348*
352
* Hoewel er is in 2013 ook nieuwe vrijwilligers betrokken waren bij de activiteiten in Talma Urk, heeft het grote aantal vrijwilligers ten opzichte van 2012 vooral te maken met de overbrugging van handmatig registeren tot de automatisering in onze registratie. Er was een groep vrijwilligers, die breder actief was binnen Caritas Urk en nog niet specifiek ondergebracht was bij activiteiten in Talma Urk.
5.6. Vrijwilligers ter ondersteuning van eigen dienstverlening en activiteiten De vrijwilligers nemen een belangrijke rol in binnen de activiteiten en dienstverlening van Caritas Urk. Bij de volgende activiteiten leveren vrijwilligers hun bijdrage: • Persoonsgebonden alarmering (4) • Tafeltje-Dek-Je (23) • Diverse sociaal-culturele activiteiten (34) • Contactpersonen op kantoor (12) • Opstellen van het blad ‘Zorg en Zegen’ (5) • Bezorging van het blad ‘Zorg en Zegen’ (40) • Open Tafel (6) • Bestuur Caritas Urk (6)
Vrijwilligers van Stichting Buurtwerk Urk (nu Caritas Urk, afdeling Jeugd en Jongerenwerk) Eind 2014 werd besloten (met oog op de verdere samenwerking/fusie) de coördinatie van de vrijwilligers van Stichting Buurtwerk Urk onder Caritas Urk te brengen. Na een informatieavond in april werden ca. 60 vrijwilligers ingeschreven en opgenomen in het bestand van Caritas Urk.
5.7. S choling en begeleiding van vrijwilligers in het algemeen
Voor alle vrijwilligers van Caritas Urk wordt één keer per jaar een gezellige avond georganiseerd. Tevens is er voor de (zorg)vrijwilligers gelegenheid om twee keer per jaar deel te nemen aan de provinciale themabijeenkomsten.
22 Jaarverslag 2014
De vrijwilligers, die zich bezighouden met de intramurale projecten en de vrijwilligers die ondersteuning geven aan de activiteiten van Caritas Urk, hebben sowieso een keer per jaar per project een gezamenlijk overleg. Ook kan het zijn, dat deze vrijwilligers voor actuele thema’s apart uitgenodigd worden. De vrijwilligers van de maatjes-projecten worden jaarlijks uitgenodigd voor eigen specifieke thema- en evaluatiebijeenkomsten. Naast deze groepsbegeleiding ontvangen de vrijwilligers ook individuele begeleiding en ondersteuning van de coördinator. Twee keer per jaar ontvangen alle vrijwilligers een nieuwsbrief, waarin de actuele informatie vermeldt staat. Deze nieuwsbrief is in 2013 samengevoegd met de nieuwsbrief van de mantelzorgers tot ‘de nieuwsbrief informele zorg’. Hoe verder in 2016… Ondersteuning van het vrijwilligerswerk in het algemeen Het vrijwilligerswerk groeit en speelt een belangrijke rol bij de participerende samenleving en bij het ‘zorgen voor elkaar’. Caritas Urk zal de huidige vormen van vrijwilligerswerk blijven coördineren en aansturen. Waar nodig zal deze aansturing aangepast worden naar de vraag van nu. Dit betekent, dat er naast de aansturing van het vrijwilligerswerk, zoals in hoofdstuk 5 beschreven staat, ook meer aandacht zal komen voor de ondersteuning van het vrijwilligerswerk in het algemeen en burenhulp specifiek. Denk hierbij aan algemene thema’s voor scholing en training voor vrijwilligers; bijvoorbeeld: bestuurlijke vaardigheden, grenzen in het vrijwilligerswerk, communicatieve vaardigheden etc. Ook zal de website www.vrijwilligerswerkopurk.nl steeds verder ontwikkeld worden om de ondersteuning breder en makkelijker te maken. Netwerkversterking Caritas Urk werkt steeds meer met methodiek ‘eigen kracht’ en netwerkversterking. Inzet van een vrijwilliger zal niet meer vanzelfsprekend ‘de enige’ oplossing vanuit de informele hoek zijn. Met inzet vanuit een breder netwerk, aangevuld met inzet van vrijwilligers, hoopt Caritas Urk een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan de participerende samenleving, waarin in de zorg voor elkaar in de breedste zin van het woord centraal staat.
Hoofdstuk 6: Makelaar Maatschappelijke Stage (MaS) 6.1 Inleiding
In nauwe samenwerking met beide scholen werd in november 2010 begonnen met de eerste voorbereidingen om vervolgens in april 2011 met de uitvoering MaS op Urk te kunnen beginnen. In het regeerakkoord van het Kabinet Balkenende IV was immers afgesproken, dat de maatschappelijke stage vanaf het schooljaar 2011-2012 verplicht is voor alle middelbare scholieren. De maatschappelijke stage houdt in dat jongeren vrijwilligerswerk doen tijdens hun middelbare schoolperiode. 2014 was het derde hele kalenderjaar, dat de MaSmakelaar actief was op Urk. Wederom kunnen wij terug kijken op een succesvol MaS- jaar, waarin de scholieren enthousiast deel hebben genomen aan de verschillende stages. De bekendheid bij de stagebieders groeit en de onderlinge samenwerking met diverse partijen loopt soepel en prettig. Opvallend van de afgelopen jaren is, dat wij duidelijk een omslag naar zelfstandigheid en het nemen van eigen initiatief bij leerlingen zien. Vanaf het begin was de werkwijze hier natuurlijk al op gericht. In de praktijk blijkt, dat de makelaarsfunctie breder is dan alleen de maatschappelijke stage. Het gaat om brede ondersteuning van het vrijwilligerswerk in het algemeen. Een belangrijk doel van maatschappelijke stage is immers het vrijwilligerswerk in de breedste zin van het woord onder de aandacht te brengen bij jongeren zodat zij zich in de toekomst vaker willen inzetten voor anderen en de samenleving; de stagiair van nu, is de vrijwilliger van de toekomst!
6.2. Contact tussen de diverse partijen
Onderlinge samenwerking en goede afstemming zijn doorslaggevend bij het slagen van de maatschappelijke stages. De partijen die een bijdrage leveren aan het succes van de maatschappelijke stages zijn, naast de stagemakelaar: De stagebieders, scholen en natuurlijk de leerling zelf. De stagemakelaar De stagemakelaar heeft een coördinerende rol binnen de maatschappelijke stages. Zij ondersteunt de leerlingen waar nodig en brengt vraag en aanbod van stageplaatsen bij elkaar. De makelaar denkt met de organisaties mee om stageplaatsen te creëren en ondersteunt bij praktische invulling van de stages. Zij is een link tussen de leerlingen en de organisaties die stageplekken (willen) bieden.
Contact met de scholen Een van de taken van de stagemakelaar is het contact houden met de scholen in vorm van afstemming, begeleiding en advisering. Het verzorgen van gastlessen bij de scholen is een van de belangrijkste taken van de makelaar. Deze lessen worden aan de leerlingen uit de 2e klas gegeven. Contact met leerlingen Belangrijk uitgangspunt voor de MaS is, dat leerlingen zoveel mogelijk zelf hun verantwoordelijkheid (leren) nemen voor het vinden van een stageplaats. De makelaar is er vooral voor diegene die daar, om welke reden dan ook, moeite mee heeft. De website functioneert als ondersteuning voor de leerlingen, om ideeën op te doen en via die weg in contact te komen met de stagebieders. Ook bij het leggen van contact met de stagebieders speelt de zelfredzaamheid een centrale rol. Vanaf 2014 is de website van MaS gekoppeld aan die van Caritas Urk en zijn de vacatures voor de stageplaatsen te vinden onder een aparte kop op www. vrijwilligerswerkopurk.nl. De contacten, die via de sociale media ontstaan, gaan meestal buiten de website om, maar worden wel direct via de makelaar gekoppeld naar de organisaties. Het contact tussen de leerlingen en de makelaar, kan dus via diverse kanalen tot stand komen: • Via de website / social media • Mail • Telefonisch • Bezoek op kantoor De leerlingen ontvangen minimaal 1 keer per jaar een nieuwsbrief, waarin actuele informatie over stages vermeld staat. Daarnaast zal de makelaar, waar nodig, persoonlijk contact met de leerlingen houden. Contact met stagebieders Zo nodig ondersteunt de makelaar de organisaties bij het creëren van een passende stageplaats en geeft de makelaar informatie en helpt bij de begeleiding van de jonge vrijwilligers, die bij de organisaties stage komen lopen. De vacatures Deze komen tot stand door nauwe samenwerking tussen de organisaties en de stagemakelaar, maar ook zal de makelaar de organisaties actief benaderen bijvoorbeeld naar aanleiding van een persbericht. De stagebieders kunnen de vacatures voor stageplaatsen zelf plaatsen op de site, maar de makelaar kan hierbij ook ondersteuning bieden.
Zorg voor elkaar 23
Hoe verder in 2016… Algemeen Door de landelijke ontwikkelingen is de makelaarsfunctie in een ander daglicht komen te staan en zal de landelijke subsidie voor de makelaarsfunctie in 2016 stoppen. De scholen hebben echter de intentie uitgesproken om de maatschappelijke stage in het lesprogramma te willen integreren en daarom heeft de gemeente Urk een bedrag beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de functie MaS makelaar in 2016. De eerste leerlingen van schooljaar 2015/2016 hebben zich alweer bij de MaS-makelaar gemeld. Dit zijn leerlingen van beide scholen. Het integreren in het lesprogramma 2015/2016 is gelukt.
Na het leggen van het eerste contact (via de site of ondersteund door de makelaar) loopt het contact tussen de leerling en stagebieder in principe verder buiten de makelaar om. Implementeren van het bedrijfsleven Urk in MaS Commerciële bedrijven verdiepen zich steeds meer in maatschappelijk betrokken ondernemen. Voor MaS kan dit een kans zijn de contacten (vacatures) uit te breiden. Indien gebruik wordt gemaakt van de maatschappelijke projecten vanuit het bedrijfsleven, geldt de volgende afspraak: De Makelaar maatschappelijke stage zal altijd de vacature eerst goed moeten keuren en daarna nog, -samen met de scholen- per vacature kijken of deze binnen de kaders van MaS valt.
Mas-makelaar De rol van de makelaar is vooral gericht op het geven van de gastlessen op school, informeren van de leerlingen en stagebieders via de nieuwsbrief, creëren van nieuwe stageplaatsen en deze bijhouden op de website en zo nodig extra begeleiding geven bij de koppeling tussen de leerling en de stagebieder. Website Om efficiënter en goedkoper te kunnen werken is de oude website voor MaS opgeheven en de vacaturesite van Caritas Urk www.vrijwilligerswerkopurk.nl voor dit doel in gebruik genomen. Binnen deze algemene site is een speciaal kopje gecreëerd voor maatschappelijke stages, zodat vacatures voor MaS (ook in de toekomst) gemakkelijk gevonden kunnen worden.
6.3. Cijfers op een rij
Tot slot nog alle cijfers op een rij. De cijfers van 2011 zijn van de periode april t/m december. Eind 2011
Eind 2012
Eind 2013
Eind 2014
Leerlingen bekend bij makelaar Mas
140
125
34*
26
Persoonlijke begeleiding door de makelaar
9
21
8
3
Stagebieders
49
62
64
67
Vacatures
44
59
60
54***
Stageplaatsen
171
203
203**
144
Potentiële stagebieders, onder aandacht
70
53
44
44
Gastlessen Berechja College
5
5
5
5
Gastlessen Pieter Zandt Sg.
-
1
5
1
Contactmomenten coördinatoren (mail en/of locatie)
30
45
25
15
Koppelingen via de website
44
103
34
38****
Contacten met de leerlingen uit NOP (wonen op Urk en gaan naar school in NOP)
29
35
25
11
* Leerlingen bekend bij stagemakelaar betekent niet automatisch ook begeleiding door de makelaar. * Het aantal stageplaatsen is hoger dan de vacatures door diverse groepsprojecten *** Op dit moment staan er nog geen 54 vacatures op de website, omdat nog niet alle stagebieders hun vacatures hebben overgezet naar onze eigen site. Achter de schermen zijn ook deze vacatures in beeld. **** 33 van deze koppelingen zijn nog via de oude site tot stand gekomen.
24 Jaarverslag 2014
7.1. Welzijn Ouderen
De huidige afdeling Welzijn Ouderen van Caritas Uk richt zich vooral op de maatschappelijke ondersteuning en het stimuleren om mee te (blijven) doen! Vanaf 2015 zullen de activiteiten van deze afdeling ondergebracht worden in de cluster ‘Meedoen in de samenleving’. In 2014 werd al veel georganiseerd onder de paraplu van ‘Mit Eenkanger’. De verschillende sociaal culturele activiteiten en de dienstverleningen leveren een belangrijke bijdrage aan de participatie en aan het mee kunnen doen in de samenleving voor de senioren en mensen met een beperking. Het welzijn en zich welbevinden zijn aspecten, die doorslaggevend zijn bij het goed voelen en functioneren in het alledaagse leven, ongeacht of iemand nu ziek of gezond is. Sterker nog, als iemand zich goed voelt, zal men langer gezond blijven en zich minder snel ziek voelen. Het welzijn en zich welbevinden zijn begrippen, die subjectief ervaren worden en moeilijk te meten zijn. Uit de cijfers, die Caritas Urk ter beschikking heeft over de deelname aan de activiteiten en gebruik maken van de dienstverlening in het kader van welzijn, blijkt echter dat de behoefte aan welzijn en de activiteiten duidelijk aanwezig is bij de Urker bevolking.
7.2. Dagbesteding breed: ‘Mit Eenkanger’
De extramurale begeleiding, zowel individueel als groepsbegeleiding, van mensen met een beperking (incl. senioren), wordt vanaf 2015 grotendeels niet meer door de AWBZ gefinancierd. Alleen mensen met een (hogere) ZZP (Zorg Zwaarte Pakket) -met indicatie voor een langdurige verblijf- houden hun indicatie voor AWBZ, inclusief de dagbesteding. De lichtere vorm van ondersteuning gaat over naar de gemeenten. De gemeenten worden verantwoordelijk voor de begeleiding en ondersteuning van deze mensen. Vanaf 2015 wordt de dagbesteding met bestaande sociaal culturele activiteiten, zo veel mogelijk, in de vorm van een algemene voorziening aangeboden; het wordt een welzijnsaanbod. Alleen mensen, die meer structuur -of door een andere reden- een programma met maatwerk nodig hebben, krijgen een toegangsbewijs tot zwaardere voorzieningen met maatwerk. Het vraagt veel van de gemeente, maar ook van de organisaties. Deze vorm van begeleiding zal anders georganiseerd moeten worden.
Betty Verhey Coördinator participatie/MaS makelaar
Hoofdstuk 7: Participatie
Zorggroep Oude en Nieuweland, Talma Urk, Stichting Philadelphia en Caritas Urk zijn in 2014 verder gegaan met de zoektocht naar kaders om de veranderende wet- en regelgeving het hoofd te bieden en de nieuwe werkwijze met elkaar meer vorm te geven. ‘Mit Eenkanger’ is een gezamenlijk initiatief om samen te doen/te organiseren wat nodig is voor de senioren en mensen met een beperking op Urk! Het is een programma voor dagbesteding ongeacht tot welke doelgroep de deelnemer behoort: (licht of zwaar) dementerend, eenzaam, lichamelijke beperking, behoefte aan bezigheid of gezelligheid etc. Caritas Urk organiseert veel verschillende sociaal culturele activiteiten voor senioren. Deze activiteiten worden in samenwerking met Zorgcentrum Talma Urk georganiseerd en zijn een onderdeel van ‘Mit Eenkanger’ geworden. Hoe verder in 2016… De gemeente Urk is de afgelopen jaren nauw betrokken geweest bij de ontwikkelingen rondom ‘Mit Eenkanger’ en stond steeds positief tegenover dit initiatief en deze werkvorm. Voor 2015 heeft Caritas Urk een ambtelijke opdracht van de gemeente gekregen om een plan van aanpak te schrijven met de vraag: Hoe het initiatief ‘Mit Eenkanger’ een brede algemene voorziening kan worden, met als uitgangspunt het welzijnsaanbod en coördinatie door Caritas Urk (i.p.v. gezamenlijke aansturing met Zorggroep ONL, Stichting Philadelphia en Talma Urk). Dit om de financiën, coördinatie en verantwoordelijkheden in het kader van decentralisatie centraal bij één organisatie te houden. De oorspronkelijke ambitie van ‘Mit Eenkanger’ blijft: Samen voor ouderen en mensen met een beperking een passend activiteitenaanbod organiseren met vrijwilligers en waar nodig professionals. De gelegenheid geven elkaar te ontmoeten en een ruime keuzemogelijkheid bieden die aansluit bij de burger en diens behoefte. In 2014 heeft Caritas Urk een plan van aanpak geschreven. Het plan was bedoeld als wegwijzer voor het doorontwikkelen van ‘Mit Eenkanger’ in de loop van 2015. De uitgangspunten vanuit de bestaande beleidsstukken van ‘Mit Eenkanger’ blijven centraal staan: • Samen organiseren wat samen kan; • Waar mogelijk en wenslijk koppelingen en/of
Zorg voor elkaar 25
afstemming van de activiteiten; • Bundeling van elkaars deskundigheid en krachten; • Efficiënt omgaan van beschikbare ruimtes en zoeken naar nieuwe ruimtes; • Inzet van vrijwilligers stimuleren en vergroten; • Zoveel mogelijk aanbod vanuit de algemene voorziening realiseren; • Verbinding aanbrengen om mensen met een (lange) afstand tot de arbeidsmarkt te ondersteunen om mee te laten doen naar vermogen; • Zelfstandige clubs, verenigingen en kerken adviseren en ondersteunen bij het stimuleren tot deelname van kwetsbare burgers; • Een bijdrage leveren om de mogelijkheid op Urk te vergroten en open te staan voor organisaties van alle gezindten, zonder afbreuk te doen aan de eigenheid van betreffende organisaties. Eind 2014 werd de coördinator dag- en vrijetijdsbesteding aangenomen. In 2015 is het door ontwikkelen van ‘Mit Eenkanger’ verder gegaan en de doelgroep is uitgebreid. De samenwerking met partners uit het veld loopt goed. Er is bereidheid om samen verder te gaan met deze vorm van algemene voorziening. Een grote uitdaging voor 2016 zal het aanbod van dagdelen zijn, naast de losse activiteiten. De financiële afspraken met de gemeente zijn gemaakt tot en met 2017.
7.3. Sociale culturele activiteiten
In 2014 werden de sociaal culturele activiteiten nog op oude wijze georganiseerd in samenwerking met Zorgcentrum Talma Urk; weliswaar onder de paraplu van ‘Mit Eenkanger’ als -toen nog- gezamenlijke initiatief van Zorggroep Oude en Nieuweland, Talma Urk, Stichting Philadelphia en Caritas Urk. Activiteiten Talma Haven In 2014 werden er in Talma Haven 14 grote activiteiten georganiseerd. Denk hierbij aan verschillende themamiddagen, Kringactiviteiten voor 70-plussers, seizoens-maaltijden, zomer- en wintermarkt etc. Het totaal aantal keren, dat senioren aan de sociaal culturele activiteiten hebben deelgenomen:
2011
2012
2013
2014
1174
1207 (incl. fittest)
1180
1348 (incl. fittest)
Activiteiten in het Dok Al een aantal jaar worden er ook diverse activiteiten in het Dok georganiseerd. Bij sommige activiteiten zijn de medewerkers van Stichting Buurtwerk betrokken.
In het activiteitenaanbod van het Dok is een terugkerend programma: Maandag Zangavond (wekelijks) Dinsdag Bingo (1 x per 4 weken) Woensdag Urkeravond (1x per maand) De activiteiten in het Dok worden bezocht door een aantal buurtbewoners en bewoners van het Dok. Het aantal deelnemers uit de buurt is toegenomen. De gemiddelde opkomst was in het begin ca. 10 mensen. De afgelopen jaren zien wij echter, dat er vaak het dubbele aantal deelnemers gehaald wordt. De Urkeravonden blijven zeer populair en hebben zodoende 20 á 40 bezoekers per keer.
7.4. Dienstverlening (voor senioren)
In het verleden was de dienstverlening van Caritas Urk vooral gericht op senioren. Door de fusie met Stichting Buurtwerk Urk en de veranderende zorg zal de dienstverlening zich in de toekomst op een bredere doelgroep richten. Open Tafel Deze activiteit is bedoeld voor zelfstandig wonende ouderen. Het geeft de mogelijkheid om samen met andere ouderen te kunnen eten. De deelnemers worden per wijk of straatgroep één keer per maand uitgenodigd om samen met hun buren te komen eten. Zo kunnen de deelnemers elkaar op een leuke en ontspannen manier ontmoeten. In het jaar 2014 waren er twee groepen met een totaal aantal deelnemers van 19. Eén van deze groepen komt twee keer per maand samen eten. De Open Tafel wordt ondersteund door 6 vrijwilligers. Hoe verder in 2015… In 2015 is afgesproken, dat Open Tafel een onderdeel van het activiteitenaanbod van ‘Mit Eenkanger’ gaat worden. Ook zal er vanuit ‘Mit Eenkanger’ gekeken worden of een soortgelijke activiteit ook bij andere doelgroepen (mensen met beperking, jongeren met autisme) mogelijk is.
Informatiebijeenkomsten In 2014 was er vooral aandacht voor informatie verstrekking rondom de veranderende zorg. In juni organiseerde Caritas Urk in samenwerking met -en in opdracht van- de gemeente Urk een symposium: ‘Samen leven, samen doen’ – Participeren op z’n Urkers. Tijdens dit symposium werd samen nagedacht over de gevolgen en vooral over de mogelijkheden van de participatiesamenleving voor Urk. Er werd specifiek aandacht geschonken aan de kerken en buurtverenigingen, maar ook aan het vrijwilligerswerk als ondersteuning van het netwerk, waarbij natuurlijk de mantelzorg niet uit het oog verloren werd. Dit symposium werd bezocht door ca. 175 belangstel lenden.
26 Jaarverslag 2014
Hoe verder in 2016… De komende jaren zal zorgvuldig gekeken worden naar de behoefte aan cursusaanbod en de informatiebijeenkomsten. Naast de algemene informatieverstrekking aan de burgers als gevolg van de veranderingen in de zorg, zal Caritas Urk ook aandacht besteden aan de vraag om verenigingen en kerken te ondersteunen d.m.v. cursusaanbod.
Persoonsgebonden alarmering Alarmering is een betrouwbaar hulpoproepsysteem voor mensen, die mogelijk in een noodsituatie terecht kunnen komen. Dit kan zijn door ouderdom, handicap of ziekte.
Meer bewegen voor Ouderen/Kras & Kwiek In sporthal de Schelp wordt al ruim 20 jaar gymnastiek gegeven aan senioren. Deze gymlessen van Caritas Urk worden begeleid door een gediplomeerd M.B.v.O.-docent. Het aantal deelnemers blijft stabiel, 20 á 25 per groep. Elke maandagmorgen wordt er les gegeven aan drie verschillende groepen. Begin 2013 werd een kennismakingscursus Line Dance georganiseerd in samenwerking met Stichting Buurtwerk. Na deze kennismakingscursus is er een vaste groep ontstaan van 11 mensen. Elke woensdagmiddag komt deze groep bij elkaar in ’t Jeugd.
Bij alarmering op sociale indicatie is geen doktersverklaring nodig. De verzekering vergoedt deze vorm van alarmering niet. Ook zonder aantoonbare ziekte en/of aandoening kan de aanvrager een alarmering op sociale indicatie krijgen. Caritas Urk verzorgt alarmering op sociale indicatie en werkt samen met Talma Urk voor alarmering met zorgarrangement. Eind 2014 had Caritas Urk 95 apparaten in gebruik op sociale indicatie (dit zijn er 9 meer dan in 2013). Van deze 95 waren er 7 aangesloten met zorgarrangement (6 meer dan in 2013).
Hoe verder in 2016… Bijna alle apparaten zijn op dit moment in gebruik. Ook zijn er nog een aantal verouderde apparaten in omloop. In de loop van 2015 zal gekeken worden of het financieel haalbaar is om een tiental nieuwe apparaten aan te schaffen. Tafeltje-dek-je Tafeltje-dek-je is een warme maaltijdvoorziening voor 55-plussers binnen de gemeente Urk. Deze vorm van dienstverlening wordt in samenwerking met zorgcentrum Talma Haven uitgevoerd. Caritas Urk verwerkt alle aanmeldingen en veranderingen in de afname en coördineert de bezorging van de maaltijden. Talma Haven bereidt de maaltijden. De maaltijden worden alle dagen (incl. de zon- en feestdagen) door in totaal 26 vrijwilligers van Caritas Urk bij de mensen thuis bezorgd. Dagelijks gaan er 5 vrijwilligers rond, een ieder met 15 á 20 maaltijden.
Hoe verder in 2016… In 2015 zijn er nieuwe afspraken met zorgcentrum Talma Urk gemaakt. De veranderingen en afmeldingen in de afnamen lopen niet meer via Caritas Urk, maar via de website of receptie van Talma Urk.
In de gezondheidsnota van gemeente Urk is opgenomen, dat Caritas Urk om het jaar een fittest organiseert in samenwerking met Sportservice Flevoland en andere partners uit het veld. In het najaar van 2014 hebben 150 deelnemers, boven de 55 jaar, meegedaan aan deze fittest in sporthal de Schelp. Dit was bijna tweemaal zoveel dan in 2012. Hoe verder in 2016… Om actief mee te kunnen doen in de samenleving, is voldoende beweging voor senioren en mensen met een beperking een belangrijk gegeven. Samen met de gemeente, Sportservice Flevoland en Fysiotherapiepraktijk Fytac, is Caritas Urk in 2014 bezig geweest om een nieuwe werkwijze te ontwikkelen waarin de doorstroom naar reguliere bewegingsgroepen gestimuleerd kan worden. Het bewegingsteam voor senioren en mensen met een beperking is van start gegaan in 2015 onder de vlag van ‘Sport en Cultuur Urk’. In 2016 zal gekeken worden hoe het huidige aanbod van Kras & Kwiek gekoppeld kan worden aan dit nieuwe initiatief. Contactblad Het blad Zorg en Zegen wordt twee keer per jaar uitgegeven. Dit blad wordt bezorgd bij alle 55-plussers
Zorg voor elkaar 27
binnen de gemeente Urk. Ook de vrijwilligers en mantelzorgers van Caritas Urk ontvangen dit blad. Naast leuke vaste rubrieken, wordt in Zorg & Zegen aandacht besteed aan de actuele ontwikkelingen vanuit zorg en welzijn. Hoe verder in 2016… Wegens de fusie en de nieuwe taakvelden als gevolg van de veranderende zorg, is Caritas Urk een brede welzijnsorganisatie geworden met een brede doelgroep. Daarom is gekozen om vanaf 2016 te stoppen met het contactblad Zorg & Zegen. In plaats van dit blad, zullen er vanuit diverse clusters gerichte nieuwsbrieven gestuurd worden en zal Caritas Urk 4x per jaar een pagina grote advertentie in de plaatselijke krant plaatsen. 7.5. (Buurt)verenigingen en de kerken De rol van het verenigingsleven en de kerken is onlosmakelijk verbonden met de denkwijze van een participerende samenleving. De verenigingen en kerken zijn immers de plaatsen, waar het meedoen en samen bezig zijn juist centraal staan. De verenigingen en kerken leveren eveneens een onmisbare schakel bij het versterken van het netwerk. Caritas Urk wil de komende jaren specifiek aandacht geven aan de koppeling, het contact en de versterking van deze twee belangrijke onderdelen van het netwerk van de burgers. In 2014 zijn de eerste contacten met de buurtverenigingen gelegd met het oog op stimuleren van participatie binnen eigen buurt. Deze taak is gezamenlijk opgepakt door de begeleider vrijetijdsbesteding/ sportcoach (SBU) en de coördinator participatie (Caritas Urk). In de zomervakantie van 2014 werd door de begeleider vrijetijdsbesteding/sportcoach een promotietour langs de tentenkampen gehouden. Doel hiervan was om mensen te spreken en ze meer bekend te maken met het werk van de sportcoach en de buurtschuur, waar veel sport- en spelmateriaal te huur is. Ook werden er in de zomervakantie speciaal voor de buurtverenigingen de volgende activiteiten georganiseerd: • Een dropping • De huttenbouwdagen • Het zwembad is een middag afgehuurd
28 Jaarverslag 2014
Caritas Uk heeft in 2014 de buurtverenigingen per brief/ mail op de hoogte gebracht over: • Burendag • NL Doet • Promotie t.b.v. de Buurtschuur en verhuur van ’t Jeugd • De Vuurwerkbingo • Bekijken van de WK-voetbalwedstrijden voor de jeugd Alle verenigingen zijn 2x gebeld voor de juiste gegevens. Naast het organiseren van activiteiten en het onderhouden van contacten is er in 2014 bij 2 buurtverenigingen specifiek informatie gegeven en ondersteuning aangeboden bij het opzetten van een buurthulp-groep. Bij beide buurtverenigingen heeft dit initiatief nog geen vorm gekregen. Wel is het opzetten van Buurthulp-groepen op wijkniveau een belangrijk streven voor de komende jaren. Hoe verder in 2016… Naast het verder gaan met de samenwerking tussen Caritas Urk en de (buurt)verenigingen, zal in de loop van 2015 een plan van aanpak geschreven worden over hoe Caritas Urk in 2016 specifiek contact en afstemming met de kerken wil bewerkstelligen. Vanuit de dag- en vrijetijdsbesteding ‘Mit Eenkanger’ zal er in 2016 specifiek aandacht zijn voor het buurtgericht werken; het organiseren en stimuleren van activiteiten in eigen buurt is een belangrijk onderdeel hiervan. Ook het leggen van contacten met o.a. de maatschappelijke- en culturele verenigingen draagt bij aan de participatie en de zinvolle dagbesteding van mensen met een beperking. Daarom zal de coördinator de komende jaren deze contacten zoveel mogelijk stimuleren en ondersteunen waar nodig. Vanuit het initiatief ‘Sport & Cultuur’ wordt steeds meer contact gezocht met sportverenigingen om het reguliere aanbod van sport en bewegen van senioren en mensen met een beperking breder te trekken.
8.1. Inleiding
In het welzijnswerk van nu, staat de burger meer dan ooit centraal. Hierbij hoort een werkwijze die nog meer vraaggericht is. Een professional die nog beter inspeelt op de werkelijke vragen en behoeften van de burger. De burger wordt gestimuleerd en geholpen om zelf oplossingen te zoeken. Eigen kracht en netwerkversterking staan centraal in de ondersteuning, die aangeboden wordt. De professional zal steeds vaker mensen thuis bezoeken, maar zal zich ook vaak bevinden op plekken waar mensen elkaar ontmoeten. Bijvoorbeeld bij de dagbesteding, buurthuizen etc. Een werkwijze, die prima bij de gemeente Urk past en door Caritas Urk onderstreept wordt.
8.2. Ondersteuning van de senioren
Het geven van informatie en advies en het bieden van begeleiding en ondersteuning aan senioren behoren al geruime tijd tot één van de belangrijkste kerntaken van Caritas Urk. Door de veranderende wet- en regelgeving blijft de vraag naar informatie en advies bestaan. De ouderen blijven steeds langer zelfstandig wonen, hoewel tegelijkertijd de mogelijkheden tot zorg alsmaar afnemen. De behoefte aan begeleiding en ondersteuning om zo lang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen, neemt zodoende alleen maar toe. Ook tijdens het afgelopen jaar zijn er veel bezoeken gebracht door de ouderenadviseur bij ouderen die met vragen en/of problemen zaten. In 2014 was er nog sprake van handmatige registratie. Door de fusie met Stichting Buurtwerk is in 2015 grotendeels overgestapt naar digitale registratie, waardoor in de toekomst meer gespecificeerde registratie mogelijk is. Gemiddeld bracht de ouderenadviseur 4 á 6 huisbezoeken per week in 2014. In totaal praten wij over ruim 200 bezoeken per jaar. Gedeeltelijk zijn het ook herhalingsbezoeken. Naast de eenmalige bezoeken, geeft de ouderenadviseur ondersteuning en begeleiding. Dit kan zijn bij mensen die op de wachtlijst staan voor zorgcentrum Talma Urk (wachtlijstbegeleiding) of bij mensen die om andere redenen extra ondersteuning nodig hebben om zelfstandig te kunnen blijven wonen. De ouderenadviseur werkt samen met de mantelzorgconsulent. Zij voeren regelmatig zogenaamde
‘familiegesprekken’, waarin de cliënt samen met zijn/ haar mantelzorger naar oplossingen zoeken voor hun situatie. Tijdens dit gesprek worden zij ondersteund, waar nodig, door de ouderenadviseur en de mantelzorgconsulent van Caritas Urk.
Janny de Vries Ouderenadviseur/cliëntondersteuner
Hoofdstuk 8: (Cliënt)ondersteuning
8.3. O vergang naar de cliëntondersteuning als wettelijke taak
Een van de nieuwe wettelijke taken die Caritas Urk, als gevolg van de decentralisatie, in 2015 onder zich krijgt is: De cliëntondersteuning. In 2014 werden de werkwijze en de kaders voor deze uitbreiding van, de al bestaande, begeleiding voor senioren voorbereid. Doel van dit vernieuwde taakveld is: • Het leveren van een bijdrage aan het bevorderen en stimuleren van de participatie en integratie van senioren en burgers met een beperking. • Het leveren van een bijdrage bij het proces van vraagverheldering en samen zoeken naar een passende oplossing. • Het vervullen van een brugfunctie tussen informele zorg, (waar nodig) de professionele zorg en de burger. • Het beter bereiken van diverse doelgroepen om zoveel mogelijk preventief aan het werk te kunnen. • Het verstrekken van informatie en advies. • Waar nodig het aanbieden van begeleiding, waardoor de zelfredzaamheid, participatie en het welbevinden van de burger behouden of vergroot worden; uitgangspunt is dat de burger de regie over zijn eigen leven behoudt. • Het geven van invulling aan de dagbesteding, uitgaande van het aanbod van de algemene voorziening en de mogelijkheden binnen het eigen netwerk en de buurt. • Het stimuleren en zoeken naar oplossingen vanuit het eigen netwerk en de informele zorg. • Het voorkomen van overbelasting van de centrale mantelzorger door het netwerk breder in te zetten. • Het stimuleren en verbindingen aanbrengen om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te ondersteunen om zo mee te kunnen doen naar vermogen. Voor deze cliëntondersteuning werkt Caritas Urk met een ondersteuningsteam van generalisten waar ieder een eigen specifiek aandachtsveld heeft voor de diverse doelgroepen. De al bestaande functie van ouderenadviseur is per januari 2015 overgegaan naar het ondersteuningsteam.
Zorg voor elkaar 29
De consulenten van het ondersteuningsteam van Caritas Urk spelen een belangrijke rol bij het proces van vraagverheldering tot aan het vinden van een passende oplossing (met of zonder toewijzing tot en met het maatwerk). Deze vorm van cliëntondersteuning is laagdrempelig en de consulenten functioneren als een spin in het web. De consulenten denken met de burger mee, zij informeren, adviseren en ondersteunen; maar zij weten ook de weg naar de professionele zorg wanneer dit nodig is. Het team is eveneens nauw betrokken bij de aansturing en uitvoering van diverse projecten, die vanuit het welzijn ter ondersteuning van de participatie georganiseerd worden. Belangrijke voorbeelden hiervan zijn: Mit Eenkanger, Op Stap, Huis voor Taal en het betrekken van mensen met een uitkering bij het vrijwilligerswerk.
8.4. Sociale Zorgnetwerk Urk
Door de transitie van de AWBZ naar de WMO zijn de begeleiding, ondersteuning en (lichtere) zorg een verantwoordelijkheid van de gemeenten geworden. Om de toewijzing van deze ‘zorg op maat’ naast (of na) de algemene voorzieningen te kunnen realiseren, heeft de gemeente drie sociale zorgteams in leven groepen: team jongeren, team volwassenen en team senioren. De teams zijn samengesteld door professionals uit het werkveld. Caritas Urk is vertegenwoordigd in het team volwassenen en heeft voorzitterschap in het team senioren.
8.5. Het BOS-team (Begeleiding & Ondersteuning Senioren)
Ouderen die intensieve begeleiding nodig hebben (incl. ouderen op de wachtlijst) worden ingebracht bij het BOSteam. Het BOS-team is een samenwerkingsverband tussen Zorggroep Oude en Nieuweland, Talma Urk, de huisartsenpraktijken en Caritas Urk. Het BOS-team is overkoepelend; gezamenlijk wordt er naar de situatie van, zowel de cliënt zelf als die van de mantelzorger, gekeken. In het BOS-team zijn verschillende disciplines vertegenwoordigd, van informele zorg tot verzorgingsen verpleeghuis. Er is sprake van een centrale registratie van alle cliënten (ouderen), die ondersteuning en begeleiding krijgen betreffende zorg, wonen en welzijn. Caritas Urk coördineert het BOS-team. Voorzitterschap en secretariële ondersteuning worden door Caritas Urk geleverd. Het totaal aantal cliënten die in 2014 zijn geholpen, is: 76
30 Jaarverslag 2014
Hoe verder in 2016… Door de komst van het taakveld ‘cliëntondersteuning’ en de werkwijze rondom het sociale netwerk Urk, zal in de loop van 2016 de huidige doelstelling, doelgroep, samenstelling en werkwijze van het BOS-team onder de loep genomen worden en aangepast worden aan de situatie van nu. 8.6. Preventieve ouderenadvisering Binnen deze vorm van begeleiding brengt de ouderenadviseur preventieve huisbezoeken bij alle ouderen van 75 jaar en ouder. Eveneens een werkwijze die volledig aansluit bij de visie van Welzijn Nieuwe Stijl. Naast het geven van informatie en advies, krijgt Caritas Urk een beeld van hoe de ouderen op Urk wonen en welke wensen en behoeften er leven. Zo is het mogelijk vroegtijdig te signaleren waar zich de eventuele leemtes in het zorgaanbod bevinden. Als het nodig is blijft de ouderenadviseur contact houden met de ouderen, er wordt dan ondersteuning en begeleiding gegeven om de zelfstandigheid van de ouderen te bevorderen en te behouden. Indien wenselijk zal er een doorverwijzing naar een andere instelling plaatsvinden. In ieder geval zal de oudere binnen het BOS-team besproken worden. Deze vorm van ondersteuning van senioren loopt naast de andere aanvragen voor ondersteuning en begeleiding.
8.7. Zorgloket van Caritas Urk
Het zorgloket is het telefoonnummer en bezoekadres voor iedereen, die informatie en/of advies wil over zorg, wonen en welzijn of hulp nodig heeft. Dit kan o.a. zijn door ouderdom, handicap of ziekte. Ook kunnen de mantelzorgers met hun vragen terecht bij het loket.
Adrie Korf Secretariële ondersteuning/directiesecretaresse
Ongeacht het specifieke aandachtsveld, zijn alle consulenten allround inzetbaar. Zij hebben verschillende achtergronden en werkervaringen, maar zijn allemaal adequaat, op minimaal MBO-niveau, geschoold.
Hoe verder in 2016… In de loop van 2015 zal het taakveld ‘cliëntondersteuning’ meer vorm krijgen en zich meer uitkristalliseren. Er zal onderzocht worden hoe de consulenten van het ondersteuningsteam beter en efficiënt kunnen samenwerken met de sociale zorgteams en welke rol en plaats het huidige BOS-team hierbij zal krijgen. Het huidige registratiesysteem zal aangepast worden om zo de monitoring en evaluatie van dit taakveld overzichtelijk te kunnen doen. Het Zorgloket blijft bestaan als een van de loketten binnen de gemeente Urk voor vragen over hulp en ondersteuning. De speciale ondersteuning van jongeren met een beperking blijft in 2016 een aandachtspunt binnen de cliëntondersteuning. Het gaat hier vooral om ondersteuning bij het gewoon mee kunnen doen, zodat de zwaardere (en duurdere) hulp en ondersteuning (zo lang mogelijk) uitgesteld kan worden. Dit onderwerp is inmiddels onder de aandacht bij het overleg op ambtelijk niveau tussen de gemeente en Caritas Urk.
Na aanleiding van een wijkscan, uitgevoerd door ProGez in opdracht van huisartsenpraktijk Het Dok, zijn een drietal projectgroepen ontstaan: valpreventie, kwetsbare ouderen en leefstijl. Vanuit de projectgroep kwetsbare ouderen, wordt samen gekeken hoe de afstemming vanuit de (medische)zorg met informele zorg (cliëntondersteuners) verbeterd kan worden.
Zorg voor elkaar 31
Hoofdstuk 9: Stichting Buurtwerk Urk… Jeugd- en jongerenwerk 9.1. Inleiding
In dit hoofdstuk staat het jeugd- en jongerenwerk centraal als belangrijkste taakveld van Stichting Buurtwerk Urk. In de nieuwe stichting is het jeugd- en jongerenwerk een eigen taakveld en cluster geworden. Vanaf januari 2014 heeft de samenwerking tussen stichting Buurtwerk Urk en Caritas Urk meer vorm gekregen door de inzet van de een gezamenlijke directeur vanuit Caritas Urk. In dit jaar werd intensief samengewerkt aan de structuur van de organisatie, aan de doelstelling, de taakvelden en de functies die erbij horen en uiteraard ook aan de uitvoering van de taken. Daarnaast was er ook aandacht voor het jongerenwerk in het algemeen en specifiek voor de rol van stichting Buurtwerk Urk hierin (vanaf 2015 Caritas Urk).
doorbrengen. Het traject, na de eerste ontmoeting, richt zich op twee sporen: 1. Welke mogelijkheden zijn er om de jongeren te activeren om mee te doen aan het (reguliere) activiteitenaanbod; 2. Hoe kunnen de mogelijke obstakels in de persoonlijke omstandigheden weggenomen worden door middel van begeleiding en ondersteuning. Het preventief werken speelt een belangrijke rol. De bedoeling is, dat de jongeren bereikt worden voordat (dreigende) problemen zich echt voordoen. Belangrijk hierbij is, dat er steeds opnieuw contact wordt gelegd met jongeren op plaatsen waar zij problemen ervaren of veroorzaken. Met elkaar samenwerken binnen de keten is eveneens belangrijk. Door goede samenwerking en afstemming, is het mogelijk dat jongeren met een probleem of jongeren in een probleemsituatie snel en adequaat doorverwezen kunnen worden. Werken aan ontwikkeling, ontplooiing, vergroten van draagkracht of juist verminderen van draaglast zijn elementen die meespelen bij de verdere begeleiding van de jongeren.
9.2. Het jongerenwerk
Het jongerenwerk op Urk is er voor iedereen van 8 tot 18 jaar. Belangrijk is, dat jongeren een goede plek vinden in onze samenleving zodat zij met plezier mee kunnen doen! Jongeren moeten immers kunnen opgroeien in een veilige omgeving met voldoende kansen om zich verder te kunnen ontplooien. Belangrijk uitgangspunt bij het organiseren van het jongerenwerk is, dat de professionals: • Weten wat jongeren en tieners beweegt; • Dichtbij de jongeren staan; • Ondersteuning en begeleiding kunnen bieden aan jongeren. Verder is het van belang, dat jongeren zoveel mogelijk opgezocht worden op plaatsen waar zij hun vrije tijd
32 Jaarverslag 2014
Ook binnen het jongerenwerk geldt dat de oplossing zoveel mogelijk vanuit welzijn, eigen kracht en eigen netwerk gezocht dient te worden. De medewerkers van stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk) -als vertegenwoordigers vanuit het welzijn- werken nauw samen met CJZ en weten hoe en wanneer zij de jongeren door moeten verwijzen naar de (zwaardere) hulpverlening.
9.3. R ol van Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk)
Het jongerenwerk vanuit welzijn wil zich naast preventie richten, op recreatieve-, sportieve- en culturele activiteiten om zo de betrokkenheid van jongeren bij de samenleving in stand te houden en te vergroten. Ook is er aandacht voor jongerenwerk op straat en wordt er, daar waar nodig is, begeleiding en ondersteuning gegeven. Kortom, het jongerenwerk vanuit stichting Buutwerk Urk (Caritas Urk): • Heeft contact met jongeren in eigen leefomgeving en
9.4. De functies
Onderscheid welzijn- en zorgketen Op Urk maken wij onderscheid tussen de signalering vanuit welzijn en de signalering vanuit zorg. In beide gevallen is er sprake van meer of hogere draaglast. Dit kan zijn door o.a. meerdere problemen en/ of bijvoorbeeld minder stabiliteit thuis. Eveneens is de draagkracht minder aanwezig. Denk hierbij aan minder sociale steun en/of passieve wijze van omgaan met problemen. Bij jongeren, die vanuit zorg gesignaleerd worden, is het risico tot ontsporing of ongewenst gedrag echter meer aanwezig dan bij welzijn. Of er is al sprake van meer problematisch gedrag, een situatie waar meer (individuele) begeleiding nodig is.
De functie van buurt- en welzijnswerker richt zich vooral op de preventie door vroegtijdig en laagdrempelig contact te leggen met de jongeren. In het kader van welzijn, werkt de buurt- en welzijnswerker proactief om zo te voorkomen dat er veiligheidsproblemen gaan ontstaan. Het stimuleren en activeren van jongeren om ‘mee te doen’ zijn eveneens belangrijke elementen van deze functie.
De medewerkers van Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk) richten zich op de signalering vanuit welzijn.
Hendrik Post Beheerder/Buurt- en welzijnswerker
plekken waar zij zich graag bevinden; • Adviseert en informeert jongeren, ondersteunt bij het maken van keuzes op weg naar zelfstandigheid en bij mogelijke problemen; • Organiseert activiteiten (sport en cultuur, inloopactiviteiten, meidenavonden etc.); • Voorkomt/bestrijdt overlast (o.a. op het schoolplein) i.s.m. politie en scholen; • Werkt proactief om te vorkomen dat er veiligheidsproblemen gaan ontstaan; • Stimuleert en ondersteunt jongeren, en hun directe leefomgeving, bij het zelf leren oplossen van problemen; • Geeft geen psychosociale hulpverlening, maar verwijst in deze situaties door naar de (ambulante) hulpverleners en AMW; • Werkt nauw samen met andere organisaties, waaronder o.a. Waypoint, CJG, scholen en politie.
De sportcoach in zijn combinatiefunctie: ‘begeleider vrijetijdsbesteding/ sportcoach’ heeft samen met de buurt- en welzijnswerker* een belangrijke taak bij de uitvoering van taakveld ‘jeugd- en jongerenwerk’. * De buurt- en welzijnswerker is een parttime functie en wordt gecombineerd met de functie van ‘Beheerder’.
Het bieden van educatieve, recreatieve en creatieve ontspanningsmogelijkheden middels het aanbieden van sport, spel en (culturele) ontmoetingsgelegenheden is het doel van de functie begeleider vrijetijdsbesteding/sportcoach.
Beide medewerkers werken nauw samen en organiseren diverse activiteiten zowel binnen het buurthuis als daarbuiten. Ook is er regelmatig contact met collega’s van de anderen organisaties, zoals: Stichting JOW, ambulante jongerenwerker van CJG, Waypoint en ook de politie.
Zorg voor elkaar 33
Eize van Eerde Sportcoach/begeleider vrijetijdsbesteding
Hoofdstuk 10: Stichting Buurtwerk Urk… Terugblik op 2014 10.1. Buurt- en welzijnswerker
In totaal heeft de buurt- en welzijnswerker 475 uur op straat gewerkt aan directe contacten met jongeren. Tijdens deze uren heeft hij o.a. in de Torenstraat van Urk en op de schoolpleinen gelopen. Vaak samen met de ambulante jongerenwerker van CJG. Buurt- en welzijnswerker richt zich naast de doelgroep jongeren ook op de buurtfunctie in het algemeen voor alle doelgroepen.
Activiteit
bezoekers aantal
High tea
20
Een goed begin het halve warrek
X
Verkleed feestje
X
Avondvierdaagse
885
Jongerenavond
25
Jongenscafé
10
Party jongeren
25
Hobby - model beurs
1000
Reclassering Nederland Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk) werkt samen met Reclassering Nederland. De buurt- en welzijnswerker stuurt de taakstraffers aan en begeleidt ze in het werk, dat zij als taakstraf doen. In 2014 waren er 25 jongeren (18 jaar en ouder), die hun taakstraf bij stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk) hebben voltooid.
Projecten Naast de individuele contacten, levert de buurt- en welzijnswerker een belangrijke bijdrage aan de diverse (preventieve) projecten, in samenwerking met de scholen en politie. Het voorkomen van vandalisme en preventief werken zijn belangrijke doelen bij deze projecten. Ook staat het leren om zelf eigen verantwoordelijkheid te nemen centraal. Bij klein vandalisme kunnen de jongeren zelf de schade repareren onder begeleiding van de buurt- en welzijnswerker en in samenwerking met de desbetreffende school.
Ook waren er 12 jongeren onder de 18 jaar, die vanuit Bureau Halt, hun taakstraf onder toezicht van de buurten welzijnswerker hebben verricht.
Terugkerende activiteiten in ’t Jeugd De buurt- en welzijnswerker organiseert een aantal terugkerende activiteiten in het buurthuis ’t Jeugd. In 2014 waren dat: • De instuif voor jongeren van 12 t/m 16 jaar 41 keer plaatsgevonden Per instuif ca. 25 jongeren • De knutselmiddagen voor 5 t/m 12 jarigen Iedere week, uitgezonderd de schoolvakanties Het gemiddelde aantal deelnemers per keer was 25 • ‘De Soos’ voor 12 t/m 16 jarigen (kreeg later de naam: ‘Chillers’) 1x per maand Het aantal deelnemers varieert van 35 tot 50 • Het meidencafé voor meiden van 12 t/m 16 jaar 1 x per 14 dagen, uitgezonderd de schoolvakanties Per avond komen er ongeveer 20 meiden
Begeleider vrijetijdsbesteding is een combinatiefunctie samen met de functie sportcoach vanuit ‘Sport & Cultuur Urk’ (zie hoofdstuk 11). Al lopen veel van de georganiseerde activiteiten vanuit deze twee functies door elkaar, er wordt in dit hoofdstuk een overzicht gegeven van de activiteiten, die louter vanuit de doelstellingen begeleider vrijetijdsbesteding georganiseerd zijn.
Incidentele activiteiten Het onderstaande schema geeft een overzicht van de activiteiten, die door de buurt- en welzijnswerker incidenteel in 2014 georganiseerd zijn:
34 Jaarverslag 2014
De werkzaamheden bestonden voornamelijk uit: Tuinonderhoud, zwerfafval van de straat opruimen, schoolplein onderhoud, buurtschuur onderhoud, schoonmaakactiviteiten, werkzaamheden in en rondom gebouw ’t Jeugd.
10.2. Begeleider vrijetijdsbesteding/ sportcoach
De vaste terugkerende activiteit is de bingo. Deze wordt maandelijks georganiseerd (uitgezonderd de zomervakantie). In 2014 is de bingo 9 x georganiseerd met een totaal aantal deelnemers van 860, variërend van 60 tot 140 deelnemers per keer. Naast deze vaste activiteit, heeft de begeleider vrijetijdsbesteding een tal van incidentele activiteiten georganiseerd. Het overzicht van deze activiteiten met het aantal bezoekers, is te zien in het schema hieronder.
Activiteit
bezoekers aantal Activiteit
bezoekers aantal
Filmavond
23
Lan party
20
Oranje fonds
15
Oranje fonds
15
Filmavond
18
Lan-party
23
Lan-party
23
Filmavond
17
Knikkeren Beatrixschool
50
Knikkeren Frits Bodeschool
55
Knikkeren Wilhelminaschool
40
Knikkeren GBS de Vuurbaak
43
Knikkeren Groen van Prinstererschool
40
Knikkeren Cornelis Zeemanschool
50
Knikkeren basisschool de Regenboog
54
Knikkeren Harmpje Visser school
52
E0 jongeren dag
60
Knikkeren open speeldag
50
Meedraaien buurtvereniging
100
Burendag
18
Lan party
24
Themabijeenkomst buurtverenigingen
8
Eieren gooien
n.v.t.
Vuurwerkbingo
110
10.3. Beheerder
De beheerder heeft als een van zijn taken het onderhouden van contacten met huurders en anderen externe contacten, die met het gebouw, catering of verhuur te maken hebben. Het onderhouden (en zo nodig repareren) van het gebouw en inventaris, vallen eveneens onder de verantwoordelijkheden van de beheerder. Daarnaast draagt hij zijn bijdrage aan het verbeteren van het sociaal werk- en leefklimaat om zo deelnemers optimaal gebruik te laten maken van het gebouw als een openbare voorziening. Terugkerende zaalverhuur/ beheer activiteiten Hieronder een aantal voorbeelden van de zaalverhuur, waarbij de beheerder bij de voorbereiding betrokken is: • Groep dammers en een groep schakers Bijna iedere week Gemiddeld 15 mensen die wekelijks met elkaar dammen of schaken. • De cursus naaien en knippen Iedere week Het gemiddelde aantal deelnemers per keer is 15
• ‘De Esseloars’, groep jongeren die bij elkaar komen Iedere week 35 á 50 jongeren die bordspellen en kaartspellen met elkaar spelen • Duitse lessen 10 keer aan het begin van 2014 15 deelnemers per les • Engelse lessen, zowel voor beginners als voor gevorderden 10 keer aan het begin van 2014 In beide doelgroepen deden er 15 deelnemers mee • Nederlandse lessen door het ROC Friese Poort (Huis Voor Taal) • Iedere week, uitgezonderd de schoolvakanties • Muziekschool Irena Iedere week op woensdag en donderdag • Bureau Jeugdzorg/ Vitree (pleegzorg) meerdere keren per maand een zaal voor bezoekregelingen • Verjaardagen en feesten 80 keer is er een zaal verhuurt voor een verjaardag, ontmoeting o.i.d. Daarnaast zijn er in het jaar 2014 vele andere huurders geweest. Hieronder een aantal verenigingen/organisaties als voorbeeld. Gemiddeld worden er per week aan 7 á 8 externe organisaties ruimtes verhuurd. • De fotoclub Urk • Video club ‘Orck’ • Mondorgelorkest ‘Jan van Dalfsen’ • De bloedbank • EHBO • Lotus • De CNV voor het invullen van de belastingpapieren van de burgers van Urk • Divers lesaanbod en cursussen (bijvoorbeeld Engelse les, Duitse les, cursus Excel, computer les etc.) • Het Scheepke • Diverse kledingverkopen • Line dance middagjes • Workshops • Buurtverenigingen • Eigen gebruik van Caritas Urk (bijv. dag van de mantelzorg, georganiseerde activiteiten etc.) De buurtschuur: De beheerder is verantwoordelijk voor het verhuur van sport- en spelmateriaal uit de buurtschuur. In 2014 zijn er 85 keer sport- en spel attributen verhuurd aan buurtverenigingen, bedrijven, stichtingen, kerken etc. Voor eigen gebruik is ongeveer 20 keer gebruik gemaakt van het sport- en spel materiaal. Het verhuur van sport- en spel attributen vindt voornamelijk in de zomer plaats.
Zorg voor elkaar 35
Gradie Weultjes Administratie /Management assistente
Hoe verder in 2016… Door de fusie is er een brede welzijnsorganisatie ontstaan, waarin de diverse taakvelden ondergebracht zijn. Bij alle taakvelden, ook bij het jeugd- en jongerenwerk, zal gekeken worden hoe deze vorm krijgen binnen de nieuwe organisatie, maar vooral in de nieuwe context van de participerende samenleving.
AKKU (Amateur Kunstkring Urk) De beheerder van Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk) functioneert als contactpersoon voor de kunstkring. De kunstkring is destijds opgericht door stichting Buurtwerk Urk, maar functioneert op dit moment –min of meer- zelfstandig onder de supervisie en financiële ondersteuning van Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk). Iedere week op maandag en dinsdag komen de leden van de kunstkring bij elkaar in de bovenzaal van de buurtschuur. Maandagavond werken zij aan hun eigen (kunst)project. Dinsdagavond vinden de workshops plaats. De leden betalen een jaarlijkse bijdrage voor de zaalhuur. De beheerder verricht hand- en spandiensten voor de kunstkring en de administratie van Caritas Urk zorgt met een automatische incasso voor de betalingen van de eigen bijdrage van de deelnemers voor de zaalhuur. Ook zijn er afspraken over de inkoop van materiaal.
Jeugd- en jongerenwerk Binnen het jeugd- en jongerenwerk is in 2014 een start gemaakt om anders te organiseren en meer structuur aan te brengen in de activiteiten. Hiermee wordt in 2016 verdergegaan. Ook zal er -samen met de gemeente Urkonderzocht worden hoe het jongerenwerk in de breedste zin van het woord georganiseerd zou moeten worden en welke rol Caritas Urk hierin zal vervullen. Extra ondersteuning voor jongeren met een (lichte) beperking Vanuit onze eigen praktijk ervaren wij een leemte bij de ondersteuning van jongeren met een (lichte) beperking in het ‘zo gewoon’ mee kunnen doen in de samenleving. Een participatiecoach voor deze jongeren -wellicht gecombineerd met het project ‘Een goeie moat kan gien kwoad’- zal in onze gesprekken met de gemeente onder de aandacht gebracht worden als extra toevoeging aan de cliëntondersteuning. Dag- en vrijetijdsbesteding ‘Mit Eenkanger’ Binnen Mit Eenkanger is er ook aandacht voor jongeren, die -door welke reden dan ook- moeilijk mee kunnen doen aan het reguliere aanbod vanuit het jeugd- en jongerenwerk. De coördinator van Mit Eenkanger en de medewerkers van de cluster ‘Jeugd- en jongerenwerk’ zullen elkaar ondersteunen waar nodig. Beheerder De beheerder van Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk) is voor 50% beschikbaar voor de beheerderstaken door de combinatiefunctie beheerder/buurt- en welzijnswerker. Vooral door de avonduren zet deze combinatie de beide functies onder druk. In 2015 zal onderzocht worden hoe de ondersteuning van de functie beheerder vorm kan krijgen. Samenwerking met Stichting JOW Ook is de discussie over de vorm van samenwerken met Stichting JOW in 2015 verder gegaan en zullen hierover in 2016 besluiten genomen worden. Nieuwe huisvesting Afhankelijk van de nieuwe huisvesting in 2016, zal verder beoordeeld worden hoe het buurthuis ’t Jeugd gebruikt gaat worden. Dit besluit heeft onlosmakelijke invloed op het huidige beleid omtrent de zaalverhuur en de taken binnen de functie van de beheerder.
36 Jaarverslag 2014
Hoofdstuk 11: Sport & Cultuur 11.1. Inleiding
Met de Brede Impuls Combinatiefuncties, wil het ministerie van VWS in totaal 2.900 formatieplaatsen voor BSC (Buurtsportcoaches) realiseren in 2016. Met de inzet van deze combifunctionarissen wil de regering bereiken, dat het lokale sport- en beweegaanbod beter aansluit op de vraag. Zo kan er lokaal meer maatwerk gerealiseerd worden.
11.2. Sport & Cultuur Urk
In april 2012 heeft de gemeente Urk de deelnameverklaring voor deze Brede Impuls Combinatiefuncties, ook wel bekend als de regeling Buurtsportcoaches, getekend. Doel van de gemeente Urk is om uiteindelijk 6 formatieplaatsen te realiseren in 2016. Op Urk wordt aan deze Brede Impuls Combinatiefuncties vorm gegeven onder de naam ‘Sport & Cultuur Urk’. Doelgroepen Sport en Cultuur Urk levert een bijdrage aan het halen van doelen uit diverse (gemeentelijke) beleidsterreinen. Na inventarisaties van deze doelen, is binnen Sport & Cultuur Urk gekozen voor de volgende doelgroepen: • Jeugd • Jongeren • Ouderen en gehandicapten Doelstelling De algemene doelstelling kent een drietal elementen: • Niet verder laten oplopen van overgewicht/obesitas • Het totaalaanbod van activiteiten op gebied van sport- en cultuur wordt op actieve wijze gepromoot onder de Urker bevolking • Bewegen onder ouderen en gehandicapten verhogen met 10%. Samenwerking Sport & Cultuur Urk wordt gerealiseerd door samenwerking met diverse lokale partners, waaronder: FlevoMeer Bibliotheek, Zwembad ’t Bun, sportverenigingen, onderwijs en Caritas Urk (Stichting Buurtwerk Urk). De algehele coördinatie van Sport & Cultuur Urk ligt in handen van Caritas Urk. De inhoudelijke (vakkundige) ondersteuning gebeurd door de adviseur van Sportservice Flevoland. Verder zijn de combinatiefuncties verdeeld onder de volgende partijen: • Cultuurcoach (FlevoMeer Bibliotheek) • Watersportcoach (Zwembad ’t Bun)
• Sportcoach jongeren (St. Buurtwerk Urk/Caritas Urk) • Sportcoach VO (Berechja College Urk) • Sportcoach jeugd (Gymnastiekvereniging) • Beweegteam (Fysiotherapeutenpraktijk Fytac Urk en Caritas Urk)
11.3. Sport & Cultuur Urk/intern
Vanaf 2014 voert Caritas Urk diverse werkzaamheden uit omtrent Sport & Cultuur Urk. Naast de uitvoerende taken door de sportcoach van Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk), heeft Caritas Urk de overkoepelende coördinatie van Sport & Cultuur Urk en wordt het activiteitenbudget door Caritas Urk beheert. Coördinatie De coördinatie van Sport & Cultuur Urk is in handen van Caritas Urk en bestaat uit: • Organiseren en voorzitten van het tweemaandelijkse afstemmingsoverleg • Het in gezamenlijkheid met de coaches maken van een planning met een afwisselend aanbod van activiteiten • Het monitoren van de afgesproken activiteiten door de coaches • Actief promoten van sport- beweegactiviteiten • Overleg met de gemeente Urk en Sportservice Flevoland over de uitvoering van de regeling en het benutten van kansen en mogelijkheden • Beheren van het activiteitenbudget Samenwerking is het uitgangspunt bij het organiseren van activiteiten vanuit Sport & Cultuur Urk. Zoeken naar afstemming en koppeling met elkaar zijn de belangrijkste criteria bij het toekennen van financiële middelen uit het activiteitenbudget. Sportcoach jongeren Sportcoach voor jongeren is ondergebracht bij Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk) in een combinatiefunctie begeleider vrijetijdsbesteding/sportcoach. De structurele, terugkerende, activiteiten die door de sportcoach georganiseerd zijn in 2014: • Dartwedstrijd 3 x per jaar met een totaal aantal deelnemers van 64 • Dropping 2 x per jaar met een totaal aantal deelnemers van 65 • Walk4water 2 x per jaar met een totaal aantal deelnemers van 37 • Clinic skeeleren 3 x per jaar met een totaal aantal deelnemers van 135 • Supermarkt Boni actie sportverenigingen 2 x per jaar met een totaal aantal deelnemers van 16 Naast deze terugkerende activiteiten, organiseert of is de sportcoach van Stichting Buurtwerk Urk (Caritas
Zorg voor elkaar 37
Urk) betrokken bij de organisatie van talloze éénmalige activiteiten. In 2014 waren de grote successen, naast de beweegweek (1200 deelnemers): • De Nieuwjaarsduik met 150 deelnemers • Karten op het Haventerrein op Koningsdag met 150 deelnemers • RIJM met 200 deelnemers • Triathlon met 160 deelnemers (ook buiten Urk) In het onderstaande schema is het totale overzicht van éénmalige activiteiten in 2014:
Fiets 4daagse
30
Fiets 4daagse
30
Fiets 4daagse
30
Wilhelminapark activiteit
35
Wilhelminapark activiteit
35
Wilhelminapark activiteit
35
Wilhelminapark activiteit
35
Wilhelminapark activiteit
35
Roendjen van het haventje
100
Skeeler 4 daagse
20
bezoekers aantal
Skeeler 4 daagse
20
150
Skeeler 4 daagse
20
Knikkerbanen maken
7
Skeeler 4daagse
20
Hardloop clinic
35
Laser game buiten
100
Skiën Bottrop
60
Beweegweek
1200
Schaatsen Biddinghuizen
24
Beweegweek
1200
Zwemmen in de Eemhof
18
Arm worstelen
Zeskamp
56
Beweegweek
1200
PR maken voor NOP knikkeren
8
Beweegweek
1200
Koningsspelen
70
Beweegweek
1200
Opbouw kartbaan
10
Schaatsen Dronten
26
Karten haventerrein
150
Schaatsen Flevonice
28
Buitenhuis dropping
25
Inschrijven avondvierdaagse
3
Activiteit Nieuwjaarsduik
Inschrijven avondvierdaagse
3
Bossaball
40
WK voetbal NL
40
WK voetbal NL
38
RIJM
200
RIJM
200
GPS tocht
30
WK voetbal NL
28
Reserve dag knikkeren
46
Finale knikkeren
70
WK voetbal NL
35
WK voetbal NL
30
Spokentocht
110
WK voetbal NL
35
Big Jump
20
Huttenbouw week i.s.m. de Skuil
60
Triathlon clinic
19
Triathlon
160
Speurtocht
25
Fiets 4daagse
30
Fiets 4daagse
30
38 Jaarverslag 2014
35
Beweegteam voor senioren en mensen met een beperking In 2014 zijn de voorbereidingen gestart om samen met Fysiotherapiepraktijk Fytac Urk een beweegteam voor senioren en mensen met een beperking vorm te geven. De ontwikkelingen in het sociaal domein, de resultaten van de omgevingsanalyse van ProGez en de kansen vanuit Sport & Cultuur Urk, hebben de samenwerking tussen Fytac Urk en Caritas Urk gestimuleerd. Zo werd er in 2014 het model voor een Beweegteam ontwikkeld met als doel: ‘Meer ouderen en mensen met een beperking te laten instromen in het reguliere beweegaanbod’. Het beweegteam is in januari 2015 officieel van start gegaan.
Sportcoach Voortgezet Onderwijs (OV) In samenwerking met het Berechja College is deze combinatiefunctie in het leven geroepen. De sportcoach VO is gestart op 1 augustus 2014. Deze functie richt zich specifiek op sportstimulering van jongeren in het voortgezet onderwijs op Urk. De sportcoach VO werk nauw samen met sportcoach jongeren en staat op de loonlijst bij Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk). De samenwerking en afspraken met het Berechja College zijn officieel opgenomen in een samenwerkingsovereenkomst.
11.3. Sport & Cultuur Urk/ Sportcoaches extern
Naast de inzet en uitvoering vanuit Stichting Buurtwerk Urk (Caritas Urk), organiseren de andere samenwerkingspartners ook activiteiten specifiek in het kader van Sport & Cultuur Urk.
Hoe verder in 2016… In 2015 is een sportcoach vanuit de gymnastiekvereniging aangesteld. Zij houdt zich vooral bezig met het aanbod aan de basisscholen. Het beweegteam is in 2015 van start gegaan en zal in 2016 zich verder ontwikkelen. Ook is er afstemming met de werkgroep ‘leefstijl’ vanuit de wijkscan. Voor 2016 is er nog een 0,5 formatieplaats in te vullen. Onderzocht wordt hoe en waar deze uren ingezet kunnen worden. Sport en Spelweek draagt vanaf 2015 de naam sport, spel- cultuurweek. Tijdens deze week zal de inbreng vanuit de cultuurcoach meer centraal komen te staan.
Watersportcoaches De watersportcoaches werken vanuit zwembad ’t Bun. Naast recreatief zwemmen zijn verschillende doelgroepen actief in het zwembad: • 50-plus sportief • Aqua fitness • Aquajogging • Baby- en peuterzwemmen De watersportcoaches werken nauw samen met de andere sportcoaches en zijn betrokken bij het organiseren van diverse activiteiten. Cultuurcoach De culturele activiteiten voor de jeugd worden aangestuurd door de cultuurcoach. Het doel van de cultuurcoach is tweeledig: • Het ontwikkelen van een eigen programma op het gebied van leesbevordering; • Een intermediair zijn tussen het onderwijs en de culturele aanbieders op de lokale culturele markt. De cultuurcoach richt zich op het primair onderwijs, daarnaast worden naschoolse activiteiten georganiseerd. Het streven is om het aanbod zo passend mogelijk te maken voor de afnemers. De Cultuurcoach neemt deel aan het afstemmingsoverleg ‘Sport & Cultuur Urk’. Tijdens dit overleg staan de activiteiten maar ook de samenwerking centraal en wordt er gezocht naar een verbindende factor tussen sport en cultuur.
Zorg voor elkaar 39
Het Roer 88, 8322 AP Urk |Telefoon 0527 683346 |
[email protected] |www.caritasurk.nl
Zorg voor elkaar