Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 De slag naar één noordelijke investeringsagenda Opbrengst platformbijeenkomsten 2013 Aanleiding Anno 2013 staat Nederland voor de grote uitdaging om te ontwikkelen naar een toekomstbestendige en duurzame economie. Deze uitdaging is geen eenvoudige. In 2008 is Nederland in een ander economisch tijdsgewricht geraakt. Gezien de bezuinigingen van rijkswege heeft het publieke bestuur van Noord-Nederland te kampen met het wegvallen van middelen waardoor bestuurlijke slagkracht sterk vermindert. De verwachtingen die aan het publieke bestuur gesteld kunnen worden, moeten worden bijgesteld: de verhoudingen zijn gewijzigd. VNO-NCW Noord stelt in dat licht vast dat het bedrijfsleven aan zet is om de economie vlot te trekken en gewenste ontwikkelingen op gang te brengen. Met het oog op deze ontwikkelingen heeft VNO-NCW Noord eind 2012 een concept economisch manifest opgesteld waarin beredeneerd wordt aan welke ontwikkelingen (ondernemend) Noord-Nederland behoefte heeft. Daartoe is het van belang dat wij bestaande hindernissen, zoals een bepaalde mismatch op de arbeidsmarkt en onvoldoende toegang tot aanwezig kennis- en innovatiepotentieel, wegnemen. NoordNederland beslaat een relatief groot geografisch gebied, waarin er niet altijd voldoende efficiënt wordt samengewerkt en dat zich kenmerkt door een ijle economische structuur. Die kenmerken bieden tegelijkertijd voldoende ruimte voor het doorbreken van kaders. Kleine verschillen kunnen grote gevolgen hebben voor de economische structuur van regio’s en daarmee voor de economische kracht en werkgelegenheid. Het concept economisch manifest is daarmee bedoeld als voorzet bij het in kaart brengen van de noordelijke kansen en de lijnen waarlangs wij ons als regio het kansrijkst kunnen ontwikkelen. Om te toetsen of de gedachte achter het concept economisch manifest ook door de achterban gedragen wordt, heeft VNO-NCW Noord begin 2013 twaalf platformbijeenkomsten georganiseerd op verschillende locaties in Noord-Nederland. Aan de leden is gevraagd om tijdens deze bijeenkomsten invulling te geven aan een noordelijke investeringsagenda. De platformbijeenkomsten zijn georganiseerd in de steden Dokkum, Leeuwarden, Sneek, Heerenveen, Drachten, Groningen, Delfzijl/Appingedam, Winschoten, Assen, Stadskanaal, Meppel, Hoogeveen en Emmen. Gezien het ledenbestand heeft VNONCW Noord één bijeenkomst georganiseerd voor de regio’s Winschoten en Stadskanaal. Voor deze locaties is bewust gekozen. In opdracht van VNO-NCW Noord heeft Mathijs Vreeman in zijn afstudeerscriptie Economische Geografie o.l.v. prof. dr. Jouke van Dijk onderzoek gedaan naar de economische activiteit in de regio in geografisch perspectief. Hoe functioneert de regio in economisch, sociaal en cultureel opzicht en in welke hoofdplaatsen concentreren de activiteiten zich? Uit deze analyse blijkt dat Noord-Nederland in dertien economische regio’s ingedeeld kan worden. Onderstaand figuur geeft die economische regio’s in Noord-Nederland weer.
1
Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 De leden hebben deze oproep tot het meedenken over lokale en regionale belangen met groot enthousiasme beantwoord. Op de twaalf platformbijeenkomsten waren in totaal ruim 230 leden aanwezig. Het is de meest omvangrijke ledenraadpleging tot dusver in de geschiedenis van VNO-NCW Noord (bijna 20% van het ledenbestand). Tijdens iedere bijeenkomst hebben de leden sterke punten en verbeterpunten voor Noord-Nederland benoemd en is van gedachten gewisseld over de vraag op welke strategische projecten dient te worden ingezet om de toekomst van Noord-Nederland veilig te stellen. Dit heeft geleid tot interessante discussies, heldere inzichten en concrete voorstellen. De platformbijeenkomsten hebben een grote mate van input opgeleverd, die niet eenvoudig te categoriseren is. Onderhavige notitie biedt een overkoepelend verslag van de totaalopbrengst van alle platformbijeenkomsten en geeft weer waar Noord-Nederland volgens de leden van VNO-NCW Noord de pijlen op moet richten. Deze notitie geeft een getrouwe weergave van wat de leden naar voren hebben gebracht en geeft nog geen inhoudelijke waardering of prioritering van speerpunten aan: het bestuur zal uiteindelijk inschatten welke projecten te realiseren zijn, afwegen wat de prioritering van speerpunten wordt en beredeneren hoe ervoor gezorgd kan worden dat de economische agenda verder wordt gebracht. Opzet Er zijn twaalf bijeenkomsten georganiseerd op verschillende locaties door NoordNederland. De opkomst per bijeenkomst varieerde van acht tot tachtig deelnemers. Na een korte toelichting door de gespreksleider over aanleiding, doel en opzet van de platformbijeenkomst hebben de leden van gedachten gewisseld over de toekomst van Noord-Nederland aan de hand van drie vragen: - Wat vindt u het meest belanghebbende waar Noord-Nederland het van moet hebben? - Waar ligt onze kracht en wat moeten we de komende jaren realiseren? - Welke strategische projecten moeten coûte que coûte worden uitgevoerd om de toekomst van Noord-Nederland veilig te stellen? Zo mogelijk werd de discussie plenair gevoerd. Indien het deelnemersaantal dit niet toeliet werd in groepen gediscussieerd over de drie vragen en werden de uitkomsten van deze groepsdiscussies afsluitend plenair besproken. Van iedere bijeenkomst is een kort verslag geschreven dat inmiddels aan alle deelnemers is verzonden. Resultaat Gezien het feit dat de drie deelvragen bewust open zijn geformuleerd en elkaar enigszins overlappen, heeft niet elke discussie geresulteerd in een afzonderlijk antwoord op iedere vraag. De opbrengst van de platformbijeenkomsten kan worden herleid naar onderstaande vragen: - Wat is de kracht van Noord-Nederland anno 2013? - Op welke fronten kan Noord-Nederland zijn kracht verder uitbreiden of versterken en welke concrete projecten passen daarbij? Deze notitie gaat dan ook in op de antwoorden op bovengenoemde vragen. Vervolg platformbijeenkomsten Gezien het enthousiasme waarmee de leden gereageerd hebben op de oproep en de hoeveelheid en kwaliteit van de input die de leden hebben geleverd, meent VNO-NCW Noord dat een periodieke ledenraadpleging op thematische en / of geografische basis zeer wenselijk is.
2
Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 Wat is de kracht van Noord-Nederland anno 2013? Noord-Nederland kenmerkt zich in meerdere opzichten als een aantrekkelijk gebied. Noord-Nederland is in de eerste plaats fysiek ruim en vormt een homogeen en overzichtelijk gebied. De lijnen zijn kort in Noord-Nederland. De regio is goed bereikbaar en ligt centraal binnen Noord-Europa. Woningen zijn relatief goedkoop, voorzieningen zijn op peil. Arbeidskrachten zijn betaalbaar en het arbeidsethos is sterk ten opzichte van de rest van Nederland. De mentaliteit van de Noorderling staat te boek als nuchter en betrouwbaar. Als sterke sectoren binnen Noord-Nederland worden genoemd de energiesector, de agro/foodsector, de watertechnologie, de maakindustrie, de gezondheidszorg, de sensortechnologie en de toeristische / recreatieve sector. Sterk vertegenwoordigd in Noord-Nederland zijn bovendien de logistieke sector, de bouw, de ICT / techniek en de scheepsbouw. Op welke fronten kan Noord-Nederland zijn kracht verder uitbreiden of versterken en welke concrete projecten passen daarbij? Tijdens de platformbijeenkomsten is een groot aantal speerpunten opgesomd waarop Noord-Nederland zich nader kan manifesteren. Deze speerpunten zijn onder te verdelen in de volgende zeven noemers: 1. 2. 3. 4.
Infrastructuur 5. Export Onderwijs in relatie tot de arbeidsmarkt 6. Noordelijke identiteit Gezondheidszorg 7. Publiek domein Noordelijke topsectoren
1. INFRASTRUCTUUR Het Noorden heeft groot belang bij een sterk infrastructureel netwerk, zowel fysiek als digitaal. Het blijvend onderhouden en verbeteren van de infrastructuur vormt daarom een speerpunt voor Noord-Nederland. Voorgestelde projecten infrastructuur Aanleg van een noordelijk glasvezelnetwerk waarop het bedrijfsleven kan worden aangesloten Uitbreiding van het aantal zakelijke en toeristische vluchten van en naar Groningen Airport Eelde. Het aansluiten van GAE op een internationale hub Snellere treinverbinding Noord-Nederland met Amsterdam Upgraden spoorlijn Leeuwarden – Groningen - Bremen / Hamburg Spoorverbinding Groningen – Emmen Realiseren slim netwerk van openbaar vervoer binnen Noord-Nederland met het oog op de krimpgebieden Verbreding van de zeesluis in Delfzijl ten behoeve van de binnenvaart tussen Lemmer en Delfzijl Dijkverhoging Eemshaven in verband met veiligheid (NB: is verantwoordelijkheid van het Rijk) Verdere ontsluiting van en voor het achterland (Oost-Nederland, Duitsland, NoordEuropa) Verbreding van de N33 tot aan de Eemshaven Verbreding van de N34 Groningen-Emmen Verbetering van de E233 richting Duitsland Verbetering verbinding N360 richting Noord- en Oost-Groningen Ontsluiting Leeuwarden binnen Noord-Nederland Betere bereikbaarheid (kleine) bedrijventerreinen
3
Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 2. ONDERWIJS IN RELATIE TOT DE ARBEIDSMARKT Het kunnen aantrekken van kwalitatief goed geschoold personeel is van groot belang voor het bedrijfsleven in Noord-Nederland. De aansluiting van het onderwijs op de vraag vanuit de arbeidsmarkt, de samenwerking tussen onderwijs en bedrijfsleven en het creëren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor het potentieel aan arbeidskrachten vormen daarom speerpunten voor Noord-Nederland. Voorgestelde projecten op het vlak van onderwijs en arbeidsmarkt Verbeteren van de aansluiting van het onderwijs op de behoefte van het bedrijfsleven voor wat betreft niveau en aanbod van opleidingen. Het onderwijsaanbod door ROC’s kan worden gebundeld en verdeeld en worden afgestemd op de behoeften van het bedrijfsleven, waardoor een specialistisch onderwijsaanbod overblijft. VNO-NCW Noord kan hiervoor een aparte platformbijeenkomst organiseren waarbij met ondernemers gekeken wordt naar het arbeidspotentieel (MBO) dat over vier jaar (gemiddelde studieloopbaan) wordt opgeleverd zodat hierop richting onderwijsinstellingen input kan worden gegeven. Daarnaast kan worden gestreefd naar meer integratie van bedrijfsleven en onderwijs door bijvoorbeeld les te geven op bedrijven of machines mede te gebruiken voor onderwijsdoeleinden. Ook kunnen wetenschap en commercie bij elkaar worden gebracht zoals dit bijvoorbeeld in het NEMO in Amsterdam gebeurt. Een voorbeeld hiervan in het Noorden is het Seaports Experience Center. Mogelijk zijn ook Thialf in Heerenveen en de TT in Assen geschikt voor dergelijke initiatieven. Het opstellen van een onderzoeksagenda voor het onderwijs vanuit de behoeften van het bedrijfsleven is eveneens gesuggereerd. Een vierde initiatief zou kunnen zijn het opzetten van een Marktplaats waar studenten en bedrijven elkaar kunnen vinden. Creëren van een aantrekkelijker vestigingsklimaat voor bedrijven en voor hoogopgeleiden om de braindrain uit Noord-Nederland te voorkomen. Er kan marktonderzoek worden gedaan naar de motieven voor hogeropgeleiden om al dan niet uit het Noorden te vertrekken of te blijven. Meer aandacht in het onderwijs voor het stimuleren van ondernemerschap Verbeteren van het niveau van het basisonderwijs in Noord-Nederland Aandacht voor het (her)opleiden van technische 50’ers en samenwerken overheid en bedrijfsleven. (Het UWV mag alleen scholen als er een baangarantie is, de provincie zou dit kunnen overbruggen & bijdragen met geld, wellicht in combinatie met werkgevers die ook een bijdrage doen; naar BASF model in Duitsland) 3. GEZONDHEIDSZORG Met een vergrijzende bevolking, de verhoging van de pensioenleeftijd en de geringe omvang van de nieuwe aanwas op de arbeidsmarkt moet Noord-Nederland zich richten op de gezondheidszorg. Voorgestelde projecten Gezondheidszorg Inzetten op Healthy Ageing, waarbij aandacht gevestigd kan worden op Active Ageing en sport. Opzetten van een zorgcampus waar onderwijs en zorg worden gecombineerd, inzetten op goed opgeleid personeel voor de zorg (human capital agenda) Bedrijven bewust maken van het belang van behoud van vitaliteit in een onderneming gezien de vergrijzing en de verhoging van de pensioenleeftijd in combinatie met een gebrek aan nieuwe aanwas op de arbeidsmarkt; Spreiding en clustering van aanbod door zorgaanbieders zoals ziekenhuizen, huisartsenposten en dergelijke. Investeren in innovatie in de zorg 4. NOORDELIJKE TOPSECTOREN 4
Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 Er is een aantal sectoren waarop ingezet kan worden om de kracht van Noord-Nederland uit te breiden en te versterken. Dit kunnen dé speerpuntsectoren zijn voor NoordNederland. Genoemd zijn de energiesector, de maakindustrie, de bouw, sensortechnologie, water (technologie, transport, sport/recreatie), agro/food, toerisme/ recreatie en ICT. Voor een aantal sectoren zijn diverse strategische projecten genoemd. Voorgestelde projecten noordelijke topsectoren algemeen Een betere aansluiting van het MKB op het landelijke Topsectorenbeleid Concurreren op kwaliteit in plaats van op prijs Laaghangend fruit benutten: korte termijn impulsmogelijkheden in kaart brengen Open Ondernemerschap Energie Meer oog voor Europese betrokkenheid Inzetten op Noord-Nederland als dé energieregio van Nederland. Dit kan door een doel te stellen als: Noord-Nederland is in 2020 een volledig CO2-neutraal landsdeel Plaatsen van windmolens langs de Afsluitdijk Warmtebron onder de Eemshaven benutten voor een tweede doel (renewable energy) Ondergrondse CO2-opslag Biobased economy Sensortechnologie Sensor Universe naar een hoger niveau tillen en beter profileren Water Oprichting van één noordelijk havenbedrijf of inzetten op vergaande samenwerking tussen Harlingen Seaport en de haven van Delfzijl / Groningen Seaports. De Eemshaven kan daarnaast een verbinding aangaan met de Rotterdamse Haven en de Willemshaven (DL). Inzetten op marketing Noord-Nederland op het gebied van water als Water Valley Noord met daaronder watersport en recreatie, scheepsbouw, kennis op het gebied van warmteontwikkeling, duurzaamheid, kennis omtrent dijkbeheer, waterzuivering, energie via water, Thialf, kennis en ervaring met gemalen/waterafvoer, het zoetwaterreservoir onder Drenthe en een mogelijk kenniscentrum vergelijkbaar met de proefboerderij Nij Bosma Zathe ICT Inzetten op een clustering van ICT bedrijven in Silicon Delta Meer bekendheid geven aan Big Data sector om een impuls tot uitbreiding te geven Bouw Stimuleren woningmarkt / bouwsector. VNO-NCW Noord is hierin al actief middels ondersteuning aan het Vitale Noorden, Topkrimpregio Groningen en het actieplan Ondernemersvriendelijk aanbesteden. Steunen woningbouwcorporaties in Noord-Nederland in het kader van de verhuurdersheffing (maatregel uit het regeerakkoord die stelt dat de jaarlijkse huur van een corporatiewoning maximaal 4,5% van de WOZ-waarde mag bedragen) Richten op het realiseren van energiezuinige woningen. Wanneer vanuit de noordelijke overheden wordt gestimuleerd dat bewoners woningen beter gaan isoleren / verduurzamen wordt ook een bijdrage geleverd aan de bouwsector. Uitbreiding Thialf Voortgang van infrastructurele projecten, waaronder de Zuidelijke Ringweg in Groningen, stimuleert de bouw Agro/Food De agro/foodsector is in Noord-Nederland zeer sterk vertegenwoordigd en heeft een sterk aandeel in de Noord-Nederlandse export (HZPC, AVEBE, Suikerunie e.d.). Met name op het gebied van zuivelproductie en de teelt van aardappelen is veel kennis aanwezig. Gezien het afschaffen van de melkquota in 2015 wordt in Noord-Nederland 5
Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 veel geïnvesteerd in de agro/foodsector. VNO-NCW Noord zou op dit gebied een samenwerking kunnen aangaan met LTO Noord. Inzet zou kunnen zijn het opnieuw invoeren van een zuivelschool. 5. EXPORT De overtuiging dat Noord-Nederland meer kan halen uit de handel met overige landsdelen en het buitenland is onder de leden zeer sterk aanwezig. Export vormt daarom een speerpunt voor Noord-Nederland. Hoe hier concreet vorm aan gegeven moet worden, is echter niet uit de platforms naar voren gekomen. Voorgestelde projecten Export Organiseren van noordelijke handelsmissies en het ontvangen van buitenlandse handelsdelegaties als Noord-Nederland door middel van een noordelijke versie van de Dutch Trade Board 6. NOORDELIJKE IDENTITEIT De mentaliteit van de Noorderling is buiten nuchter en betrouwbaar gekenmerkt als te bescheiden en niet vol zelfvertrouwen. Noord-Nederland heeft daarbij te kampen met het imago “ver weg” te zijn. De promotie van Noord-Nederland is daarnaast weinig positief gezien de recente publiciteit rond de aardbevingen als gevolg van de gaswinning. Door een minder bescheiden opstelling te kiezen en successen uit te dragen, kan NoordNederland zich op de kaart zetten als aantrekkelijke regio voor heel Nederland. De kracht van de noordelijke identiteit zit in nuchterheid en betrouwbaarheid. De lijnen zijn kort in Noord-Nederland. Daarmee kan veel worden bereikt door samen te werken binnen sectoren of ketens. noordelijke identiteit is daarom een veel genoemd speerpunt voor Noord-Nederland. Voorgestelde projecten noordelijke identiteit Opzetten van gezamenlijke marketing: marketing als noordelijk landsdeel in plaats van per provincie. Daarbij kan worden gedacht aan een slogan voor het Noorden, het inzetten van ambassadeurs voor de regio of voor bepaalde sectoren, het inzetten van Noorderlingen om utens, het acquireren van hoogwaardige productiebedrijven voor het Noorden en het aangaan van een partnership met een vergelijkbare Europese regio (zoals Agro Valley met de Russische regio Leningrad Oblast). Daarnaast kan een analyse worden opgesteld van dat waar Noord-Nederland het mee verdient; op basis van deze cijfers kan worden ingezet op een aantal speerpunten zodat deze als vaandels kunnen worden uitgedragen. Ook kan daarmee duidelijk worden gemaakt wat er binnen Noord-Nederland mogelijk is als promotie voor Noord-Nederland zelf. Hieronder kunnen ook voorgestelde initiatieven als Water Valley Noord en Silicon Delta worden uitgewerkt (noemers waaronder diverse activiteiten rond respectievelijk water en ICT worden uitgevoerd, geïnspireerd op Silicon Valley in de Verenigde Staten) Nadenken over een lange termijnvisie voor Noord-Nederland: stip op de horizon zetten met speerpunten en een kernstructuur die regelmatig wordt geëvalueerd: passen de noordelijke speerpunten nog bij het Noorden? Actief aansluiting zoeken bij de mondiale main issues: voedselproductie, watertechnologie/zuivering en energie. Het Noorden heeft veel kennis en techniek te bieden op alle drie de fronten Werken aan de zichtbaarheid van het Zerniketerrein in Groningen als bedrijvenpark. Daarbij kan een voorbeeld worden genomen aan Eindhoven Gezamenlijk inzetten op Leeuwarden als culturele hoofdstad van Europa in 2018 In dit kader is eveneens een Dierenpark Experience Centre als mogelijkheid genoemd. Aansluiting zoeken bij het Westen van Nederland en (Noord)-Duitsland Samenwerking tussen Thialf Heerenveen en TT Assen als trekpleisters voor het Noorden. Voortzetten van (een vergelijkbaar initiatief als) het organiseren van platformbijeenkomsten waarin een groep deelnemers met specifieke doelstellingen of onderwerpen bijeenkomt 6
Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 Noordelijk Convenant opstellen waarin ondernemers én bestuur afspreken elkaar binnen twee weken te zullen betalen om daarmee liquiditeitsproblemen en mogelijk faillissementen te voorkomen 7. PUBLIEK DOMEIN In het begin van deze notitie is het standpunt ingenomen dat het bedrijfsleven aan zet is om de economie vlot te trekken, omdat het publieke bestuur te maken krijgt met verminderde slagkracht. Om slagkracht te behouden wordt een aantal bestuurlijke veranderingen, zoals opschaling van gemeenten, meer samenwerking en minder regeldruk, noodzakelijk geacht. Daarnaast is het van belang dat bestuurders in NoordNederland elkaar meer gaan gunnen in plaats van elkaar de vliegen af te vangen, bijvoorbeeld op het gebied van aanbestedingen. Publiek domein vormt daarom een speerpunt voor Noord-Nederland. Voorgestelde projecten Publiek domein Bestuurlijke opschaling van gemeenten naar ± 100.000 inwoners, maar ook van Noord-Nederland als landsdeel. Inzetten op een enorme verbetering van de bestuurlijke samenwerking van de drie noordelijke provincies. Dit zou kunnen leiden tot een versterking van de lobby richting Den Haag (lobby vanuit een noordelijk belang in plaats van drie provinciale belangen) Inzetten op een meer faciliterende overheid. Dit dient te leiden tot minder regeldruk. Genoemd zijn bijvoorbeeld de complexiteit van procedures omtrent vergunningen en rond regelingen met betrekking tot sociale werkplaatsen. Verbetering van de samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven Voortvarend omgaan met krimpgebieden: krimp als kans zien. Vooruitzien op de gevolgen van de Wet Houdbare Overheidsfinanciering (Wet HOF) wanneer het gaat om de besteding van de NUON-gelden Inzetten op één Noordelijk kunst- en cultuurbeleid Internationalisering als speerpunt nemen Verbeteren beleid tegen werkloosheid In het kader van regeldruk is eveneens gesproken over een ‘Gronings Woonakkoord’ waarbij primaire focus vanuit overheidsinvesteringen (en krimpmaatregelen) op gebieden komt te liggen met goede ontsluiting en hoog voorzieningenniveau, en de overige regio meer welstandsvrijheid kent. Resumerend De platformbijeenkomsten naar aanleiding van het concept economisch manifest hebben binnen één maand geleid tot een enorme input van de leden met betrekking tot de noordelijke economie en de gewenste ontwikkelingen. De bijeenkomsten hebben geresulteerd in een zeer omvangrijke hoeveelheid aantekeningen. In deze notitie is getracht hiervan een overzichtelijk beeld te schetsen. Van belang is te melden dat de hoeveelheid aangereikte suggesties voor concrete projecten niet per definitie het belang aantoont van de genoemde punten. Zo is het speerpunt Export op iedere bijeenkomst genoemd, maar levert het geen waslijst aan concrete projecten op. De vraag rijst hoe deze input nu verder kan worden gebracht en welke samenhang uit de aantekeningen kan worden afgeleid. Het is immers van groot belang focus aan te brengen in de speerpunten voor Noord-Nederland, zodat uiteindelijk kan worden overgegaan tot het opstellen van een economische uitvoeringsagenda en kan worden beredeneerd wat de rol van VNO-NCW Noord in deze uitvoeringsagenda zou moeten zijn. Het schrijfteam stelt na het verwerken van alle verslagen van de platformbijeenkomsten vast dat Noord-Nederland op het gebied van de mondiale vraagstukken rond energie, water, voedsel en gezondheid aanzienlijke kwaliteiten in huis heeft. De focus die NoordNederland de afgelopen jaren heeft gelegd op de energiesector, de grote mate van kennis op het gebied van watertechnologie, de activiteiten op het gebied van healthy ageing en de omvang van de productie en export in de agro/foodsector bieden Noord7
Terugblik platformbijeenkomsten Economisch Manifest 2013 Nederland een wezenlijke kans om aan te haken bij deze mondiale vraagstukken, daarin te excelleren en zich zodoende te profileren als een aantrekkelijke regio. Of dit het uitgangspunt zou kunnen zijn voor een op te stellen uitvoeringsagenda, zal het gevolg moeten zijn van een intern te voeren discussie. Uitkomst discussie binnen secretariaat Het secretariaat van VNO-NCW Noord komt na een eerste discussie tot de conclusie dat de genoemde zeven speerpunten kunnen worden ingedeeld in drie categorieën. De speerpunten infrastructuur, onderwijs in relatie tot de arbeidsmarkt en bestuurlijke vernieuwing zijn randvoorwaarden die ondernemend Noord-Nederland nodig heeft. Deze speerpunten vallen in de categorie Enabling. De daadwerkelijke economische activiteit in Noord-Nederland vormt een tweede categorie, namelijk Content. Onder deze noemer valt de internationale profilering op het gebied van de mondiale thema’s energie, water, voedsel en gezondheid maar ook de overige aanwezige krachtige sectoren zoals logistiek, de maakindustrie, bouw, ICT, etc. Tot de derde categorie, zijnde Marketing en Sales, worden gerekend de regiomarketing rond de noordelijke identiteit en het uitbreiden van de export. Hoe wordt Noord-Nederland vermarkt? Vanuit deze drie categorieën kan worden beredeneerd waar VNO-NCW Noord mogelijk een rol heeft en wat deze rol zou kunnen zijn.
•Infrastructuur
Enabling
•Onderwijs in relatie tot arbeidsmarkt •Bestuurlijke vernieuwing
Content
•Aansluiting van noordelijke sectoren op de mondiale thema's voedsel, energie, water en gezondheid •Inzet op overige sectoren als logistiek, maakindustrie, bouw
Marketing en Sales
•Vermarkten noordelijke identiteit •Export
Met onderstaande verdeling kan een vervolgtraject worden uitgewerkt. De uitdaging is om in dat vervolgtraject verdieping aan te brengen in bovenstaand verhaal. Een aantal vragen waaraan aandacht dient te worden besteed doemt hierbij op, zoals: Hoe kan de collectieve invloed van ondernemers in Noord-Nederland worden vergroot? Hoe staat content in relatie tot marketing en sales wanneer het gaat om de prioritering van speerpunten voor Noord-Nederland?
8
