RIS162943b_8-APR-2009
Plantoelichting Trekfietstracé Ten behoeve van vrijgave voor inspraak onderdelen Trekweg, Cromvlietkade en Geestbrug Inleiding Het Trekfietstracé is een uitwerking van het voorstel van GroenLinks in de Haagse gemeenteraad (RIS 150078_27-NOV-2007) om een verbeterde fietsverbinding tussen Ypenburg en Den Haag centrum te realiseren. Het plan is overgenomen door Stadsgewest Haaglanden in de bestuurlijk vastgestelde Knelpuntenkaart. Achtergrond Project Trekfietstracé is een initiatief van de gemeente Den Haag. Vanuit Den Haag is een projectgroep gestart in samenwerking met de gemeentes Rijswijk en Leidschendam-Voorburg, de provincie Zuid-Holland, stadsgewest Haaglanden en Hoogheemraadschap Delfland. Uitgangspunt voor het project is de notitie van Groenlinks geweest. De oplossingen die in de notitie zijn beschreven zijn bestudeerd en afgewogen. Indien onhaalbaar, is een alternatieve oplossing gezocht. Het uitgangspunt is geweest om tot sobere en doelmatige oplossingen te komen. Het voorstel is op ambtelijk niveau besproken in de betrokken gemeenten; het bestuur is ingelicht over de plannen. Het Trekfietstracé zorgt voor een verbinding tussen Ypenburg en het centrum en sluit aan op de nieuwe fietsbrug over de A4. De bouw daarvan wordt naar verwachting medio 2011 afgerond. In de toekomst zal er ook een nieuwe fietsverbinding door de Binckhorst worden ontwikkeld. Dit fietspad zal parallel lopen aan het Trekfietstracé en een deel van zijn functie overnemen. De ontwikkeling van de Binckhorst en realisatie van het fietspad gaat naar verwachting nog een tiental jaren duren. Tot die tijd is het Trekfietstracé de ontbrekende schakel. Als de Binckhorstroute wordt aangelegd, wordt dit de hoofdroute en het Trekfietstracé een nevenroute. Routeafweging In eerste instantie is gekeken naar de ideale route van het tracé. In deze fase kwamen 2 varianten naar voren. Eén waarbij er een nieuwe brug over de Vliet aan Rijswijkse zijde gerealiseerd wordt en één waarbij er gebruik wordt gemaakt van de Nieuwe Tolbrug in Leidschendam-Voorburg en dan aansluitend op de Hoekweg. Het vervolg van het tracé is in beide gevallen over de Cromvlietkade en de Trekweg (Den Haag) gepland. De begrote kosten voor de aanleg van een nieuwe brug bleken te hoog om het idee verder uit te werken binnen dit project. Bovendien is een brug op deze plaats niet logisch met het oog op de toekomstige route door de Binckhorst. Daarnaast zou een extra brug een belemmering zijn voor de beroepsvaart die nu nog van en naar de Binckhorst gaat. Om deze reden is gekozen voor een route over de Nieuwe Tolbrug. Het huidige tracévoorstel volgt de lijn van de Haagvliet en loopt over het grondgebied van Leidschendam-Voorburg (Hoekweg), over de Geestbrug (Prinses Mariannelaan). Dan langs Rijswijk, over Haags grondgebied, (Cromvlietkade) en verder over Haags grondgebied (Trekweg) tot aan de Laakkade (zie figuur 1). In voorliggende omschrijving worden de keuzes binnen het tracé voor de Trekweg, Cromvlietkade en de Geestbrug weergegeven. Op dit moment is de indeling van de genoemde straten niet aantrekkelijk voor fietsers. De aanpassingen in het kader van het Trekfietstracé moeten hier voor zorgen.
Figuur 1) De route va het Trekfietstracé
Huidige situatie Trekweg en Cromvlietkade De Trekweg is een rustige woonstraat welke vooral benut wordt door bestemmingsverkeer. Op de Trekweg wordt door fietsers meegefietst op de rijbaan. De huidige situatie is voor fietsers onoverzichtelijk. Bij de aansluiting met de Cromvlietkade bevindt zich een parkeerplaats met een keerlus. Hierop aansluitend is sprake van een klein stuk tweerichtingsverkeer (BroekslootkadeKetelstraat), waarna ter hoogte van de Wiekstraat éénrichtingverkeer geldt. Het profiel van de Trekweg is ingericht als woonerf en kent erg veel hoeken en bochten (geen rechte lijn). Richting Laakkade wordt de Trekweg onderbroken door het terrein van een voormalige kinderboerderij. Fietsers gebruiken hier vaak het trottoir omdat dit de meest rechte lijn is richting Laakkade. De Trekweg gaat ter hoogte van de Broekslootkade over in de Cromvlietkade. De Cromvlietkade ligt binnen de Haagse gemeentegrenzen, maar grenst aan bebouwing van de gemeente Rijswijk. Daarmee is Rijswijk belanghebbende in dit project. Rijswijk is van begin af aan betrokken geweest bij de variant die is uitgewerkt. Fietsstraat Om te zorgen voor een herkenbaar en veilig fietstracé worden de Trekweg en Cromvlietkade ingericht als ‘fietsstraat’, een primeur in Den Haag.
Een fietsstraat is een functionele aanduiding. Het is een straat binnen een verblijfsgebied, die functioneert als belangrijke fietsverbinding en die door de vormgeving en inrichting als zodanig herkenbaar is, maar waarop in beperkte mate autoverkeer voorkomt. Het nut van een fietsstraat is uiteenlopend van aard. Het nut van het autoluwe karakter van de fietsstraat is gelegen in de veiligheid en de aantrekkelijkheid van de fietsstraat. De meest succesvolle fietsstraten hebben hun basis dan ook in verkeerscirculatiemaatregelen. Uitsluitend met een solitair fietspad kan vergelijkbare veiligheid en aantrekkelijkheid worden bereikt. Een fietsstraat die toegankelijk is voor autoverkeer vraagt minder ruimte dan een aanliggend fietspad naast de hoofdrijbaan. Dat maakt een fietsroute beter inpasbaar en kosteneffectief, terwijl ook de openbare ruimte minder versnippert. Anders dan bij de volledige afsluiting van een straat of route voor het autoverkeer, kunnen bij een fietsstraat aan- en achterliggende functies bereikbaar blijven voor het autoverkeer. Bovendien blijven de vaak schaarse autoparkeerplaatsen beschikbaar. Ten slotte komt gecombineerd gebruik door fiets en auto de sociale veiligheid ten goede. Dat is mooi meegenomen bij het streven naar leefbare wijken (Fietsstraten in hoofdfietsroutes, CROW). De in het kader genoemde voordelen van fietsstraten zijn van toepassing op het realiseren van een fietsstraat aan de Trekweg en Cromvlietkade. Er is bijvoorbeeld geen ruimte naast de rijbaan voor een vrijliggend tweerichtingen fietspad en er is sprake van een rustige woonstraat in een 30 km gebied. Om een fietsstraat te realiseren zijn er verschillende indelingen van het wegprofiel mogelijk. Een belangrijk criterium voor een goed werkende fietsstraat is dat door de inrichting van de straat de positie van de auto ondergeschikt is aan die van de fiets: ‘auto te gast’. Het toepassen van een fietsstraat op de Trekweg en Cromvlietkade zorgt voor een herkenbare, veilige fietsverbinding. Trekweg De aanpassing van de Trekweg naar een fietsstraat bestaat uit een aantal maatregelen. De Trekweg krijgt een gestrekt profiel zonder hoeken. Voor de rijbaan betekent dit dat er een drie meter brede, in rood asfalt uitgevoerde rijbaan komt, met aan beide zijdes een smalle klinkerstrook (50 cm). De Trekweg wordt over de volledige lengte éénrichtingsweg, met toepassing van langsparkeren. Op de Trekweg worden voor fietsers comfortabele, sinusvormige drempels (residentiekwaliteit) aangebracht. De onderbreking van de Trekweg (nabij de molen) wordt voor fietsers toegankelijk gemaakt door een verbinding (2 richtingen) door de voormalige kinderboerderij. Hier wordt een vrijliggend geasfalteerd pad aangelegd. Aansluitend verbindt een nieuwe voet/fietsbrug de Laakkade met de Laakweg. Tussen de Laakkade en de kinderboerderij wordt éénrichtingsverkeer toegepast. Het profiel is hier erg smal en geschikt voor éénrichtingsverkeer. Bij de aansluiting met de Cromvlietkade wordt het haaksparkeren en de keerlus vervangen door een rijbaan met eenrichtingsverkeer voor de auto en langsparkeren. Daarnaast zal er slechts eenrichtingsverkeer in de richting van de Broekslootkade worden toegestaan. Deze maatregel zorgt voor meer ruimte en eenduidigheid voor fietsers op de Trekweg, zonder dat er sluipverkeer zal ontstaan (figuur 2).
Figuur 2) Huidige situatie
Nieuwe situatie
Het ontwerp voor de Trekweg voorziet in 10 parkeerplaatsen meer dan in de huidige situatie Cromvlietkade De keerlus bij de Broekslootkade wordt overbodig. De Trekweg wordt met de Cromvlietkade verbonden door middel van een kort stuk tweerichtingen (brom)fietspad. Voor het vervolg van het traject geldt dat het bestaande pad niet kan worden uitgebreid tot een tweerichtingspad. Ook hier biedt een fietsstraatconstructie uitkomst. In de nieuwe situatie ontstaat dus een lange lijn van Laakweg tot Geestbrug. De Cromvlietkade is grotendeels tweerichtingenstraat. Het profiel hiervan is 5 meter breed met een 4 meter brede rijbaan met in het midden licht verhoogde (5 cm) “rammelstrook” waar auto’s (en hulpdiensten) eventueel over heen kunnen. Aan beide zijdes komt een smalle klinkerstrook (50 cm). Ter hoogte van park Cromvliet wordt de fietsstraat doorgetrokken. De ‘knip’ in de circulatie voor het autoverkeer, die nu ter hoogte van het park ligt, verschuift naar de Broeksloot. Op de Cromvlietkade wordt het haaksparkeren vervangen door langsparkeren. In plaats van de vuilcontainers die nu boven de grond staan, worden ondergrondse vuilcontainers geplaatst. Het rommelige en onoverzichtelijke beeld voor het Cromvlietpark wordt opgeruimd, zodat er zichtlijnen ontstaan tussen het park en de Vliet. Het basketbalveld dat bij het park ligt verdwijnt omdat het niet wordt gebruikt. Het huidige éénrichtingsfietspad dat tussen de bomen op de Cromvlietkade ligt wordt weggehaald, zodat er een bredere groenstrook richting het water ontstaat. Met het verwijderen van dit fietspad en de keuze voor een fietsstraat wordt een de kruising bij de Geestbrug
overzichtelijker en veiliger. Fietsers zullen minder snel geneigd zijn zich aan de voorrangsregels rond de brug te onttrekken. Groen In het voorontwerp worden op dit tracé in totaal 23 bomen gekapt en 37 bomen geplant. De compensatie van de bomen vindt plaats aan de waterzijde. Aan de huizenzijde worden in totaal 21 bomen gekapt. Dit zijn overwegend kleine bomen met slechte groeicondities en met een matige vitaliteit. Bovendien ontbreekt een patroon, waardoor het beeld rommelig wordt. Door het rechttrekken van het profiel is voor een aantal bomen geen plaats meer. Het groen krijgt een kwaliteitsimpuls doordat de bestaande bomenstructuur wordt aangevuld en uitgebreid. Op de overige onderdelen van het tracé worden geen bomen gekapt of geplant. (zie ook de bijlage met de consequenties voor bomen). Geestbrug De Geestbrug en de aansluiting hierop is een centraal punt in de route. De voorgestelde verbeteringen voor fietsveiligheid hebben betrekking op de aansluiting op de brug vanaf de kades en op de regeling van de verkeerslichten rondom de brug. De Prinses Mariannelaan gaat bij de Geestbrug over in de Geestbrugweg en verbindt de beheerders van deze wegen: Rijswijk en Leidschendam-Voorburg. Op het moment is de situatie rondom de Geestbrug voor fietsers onoverzichtelijk en zeker in een drukke spits niet comfortabel. Op de brug hebben in het verleden verkeerslichten gestaan. Deze werden echter vaak genegeerd, wat ertoe heeft geleid dat de gemeente Rijswijk deze lichten heeft verwijderd. De brug verbindt twee zeer dicht bij elkaar gelegen kruisingen, van de Prinses Mariannelaan met de Hoekweg en van de Geestbrugweg met de Cromvlietkade/Geestbrugkade. Er staan in de huidige situatie wel verkeerslichten op de kruispunten aan beide zijdes van de brug, maar niet op de brug. Door het ontbreken van verkeerslichten op de brug ontstaat een gevaarlijke situatie: verkeer dat op de brug rijdt, afkomstig van een kade, kan kruisen met verkeer dat met groen licht van de andere kade de brug opdraait. Daarbij is onduidelijk wie voorrang heeft, omdat verkeer dat op de brug rijdt formeel van de eerste kruising af is. Door fietsers vanaf de Cromvlietkade en de Hoekweg niet door middel van een twee richtingenfietspad aan te laten sluiten op de Prinses Mariannelaan is het mogelijk een overzichtelijkere en veiligere situatie voor fietsers te creëren. Door een zogenaamde opgeblazen fietsopstelstrook (OFOS) te creëren bij de aansluiting vanaf de kades krijgen fietsers de ruimte en een voorstart vóór het autoverkeer. Hierdoor kunnen zij veilig voor het autoverkeer uitfietsen. Verkeersregelinstallatie De wegbeheerder (gemeente Rijswijk) is verantwoordelijk voor de verkeersregel-installatie (VRI). Rijswijk zal verkeerslichten op de Geestbrug terugplaatsen naast de weg (boven de weg is door tramleidingen niet mogelijk). De gemeente Rijswijk overweegt buiten de spits, wanneer de Prinses Mariannelaan veel rustiger is, de verkeerslichten te laten knipperen. Hierdoor verbetert de doorstroming voor al het verkeer. De VRI wordt net als in de huidige situatie afgestemd op de lichten voor vaartuigen onder de brug. Hoekweg en Arentsburghpark De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft aangegeven het profiel van de Hoekweg op te knappen om zodoende het comfort voor fietsers te verbeteren. De gemeente ziet af van verdere ingrepen.
Inmiddels is een breed geasfalteerd fietspad in het Arentsburghpark aangebracht dat de verbinding vormt tussen de Hoekweg en de nieuwe Tolbrug. De Nieuwe Tolbrug De Nieuwe Tolbrug is een Rijksmonument dat de Westvlietweg met de Hoekweg verbindt. Het is een voetbrug, maar ook fietsers maken er gebruik van. Fietsers moeten wel afstappen om de steile hellingen van de brug over te komen. Daarbij is de brug te smal voor gebruik door zowel fietsers als voetgangers. Dit maakt de brug een knelpunt in de fietsroute tussen Den Haag Ypenburg en Centrum, zoals bedoeld in het amendement van Groenlinks. Er is gezocht naar mogelijkheden om de brug meer geschikt te maken voor gebruik door fietsers en voetgangers. Binnen de grenzen van dit project, is gezien de monumentale status, financiële speelruimte en haalbaarheid binnen redelijke termijn, geen oplossing gevonden. Elke aanpassing stuit op bezwaren van Leidschendam-Voorburg en Rijksmonumentenzorg. Vooroverleg Verkeerszaken (VOV) In het VOV zijn een klein aantal aandachtspunten naar voren gekomen voor het Haagse onderdeel van het tracé. - Keerhaven (op het doodlopende gedeelte van de Cromvlietkade) uitvoeren in grasbetontegels om te voorkomen dat het wordt aangezien als parkeervak - Maximale hoogte van de bolgestrate middenberm is 5 cm (wens van de hulpdiensten) - Om de "status" van fietsstraat te benadrukken spreekt het VOV de nadrukkelijke voorkeur uit voor rood asfalt. Het VOV heeft een positief advies op het ontwerp gegeven. Advies commissie Openbare Ruimte(Acor) De Acor heeft een aantal suggesties gedaan ter verfraaiing van het ontwerp. Deze aanpassingen zijn in samenspraak met een landschapsarchitect doorgevoerd. De Acor heeft desondanks negatief geadviseerd over het ontwerp vanwege de toepassing van rood asfalt, zij geven de voorkeur aan klinkers. Financiën De totale projectkosten voor de onderdelen Trekweg, Geestbrug en Cromvlietkade van het Trekfietstracé zijn: € 2.900.000,-. Stadsgewest Haaglanden subsidieert het project vanuit het 'programma fietsmaatregelen' voor 50%, dat wil zeggen €1.450.000,-. Het uiteindelijke subsidiebedrag wordt bepaald op basis van de geraamde kosten in de DO-fase. Een bedrag van €800.000,- is met het amendement van GroenLinks op de gemeentelijke begroting gereserveerd voor dit project als 'reserve groei fietsgebruik (Ypenburg)'. Vanuit asfaltonderhoud is een budget van €71.000,- beschikbaar. De overige kosten van €579.000,- worden gedekt vanuit het Meerjarenprogramma Fiets 20072010. Planning Na de inspraakperiode worden de reacties van de inspraak verwerkt en zal het Voorontwerp worden aangepast en ter vaststelling aan het college worden voorgelegd (juni). Naar verwachting kan de uitvoering dan begin 2010 van start gaan.
