TEDS: te weinig en te laat? Actueel C2000 houdt zich prima in Moerdijk. Achtergrond Uitwijkvoorziening is uitdaging

Vakblad voor mobiele communicatie in de openbare orde & veiligheidssector en het bedrijfsleven

Jaargang 32, februari 2011

Actueel C2000 houdt zich prima in Moerdijk

Achtergrond Uitwijkvoorziening is uitdaging

TEDS:

te weinig en te laat?

Verbinding februari 2011

Advertentie Zenitel?

redactioneel | inhoud

Techniek Als er een ramp is geweest, willen we zo snel mogelijk iets of iemand aanwijzen als schuldige. Een gevolg zonder veroorzaker is onbevredigend. Het makkelijkste is om iets abstracts te bombarderen als kwaad. Techniek is zo’n heerlijk gewillig slachtoffer om als hoofdschuldige aan te wijzen. Ga maar na: techniek is complex (denkt men), techniek is onpersoonlijk (“geef ff een trap tegen dat kassie, dan doet ie het weer”) en techniek is een grote black box (“Plotseling was ie stuk”). En naar wie wees de beschuldigende vinger het eerst na de adequate bestrijding van de brand bij Moerdijk? De verbindingen. De techniek dus. Een van de journalisten van dit blad is na de ramp in Moerdijk er in gedoken en wat blijkt: C2000 werkte prima. Een mooi stukje techniek soms. Techniek kan wel altijd beter. Dat is juist een van de mooiste aspecten van techniek, vind ik. Misschien is mijn eigen ‘radio-geschiedenis’ daar wel een voorbeeld van. Begonnen met een kristalradio die je gratis bij stripweekblad Eppo kreeg, daarna meebeppen op een bakkie van de buurman die chauffeur was, vervolgens printplaatjes solderen en via ZX-81, ZX Spectrum, QL, Olivetti PC en (alweer een aantal jaren later) nu luisterend naar digitale radio op mijn Mac. Hoeveel nostalgische gevoelens ik heb over al die jaren (“Breakie-break, met Henk van Beek”), ik ben blij met de huidige digitale revolutie. Een revolutie die voor de professionele gebruikers van telecommunicatie ook plaats gaat hebben. Wordt het een tussenfase via TEDS, of wordt LTE hier het meest gebruikt? Soms vraag ik me overigens wel af hoe ik over een jaar of tien communiceer. Ongetwijfeld is er dan een wereldwijd breedbandig netwerk. 4G (LTE) is dan ouderwets en zitten we op 7G. Alles over IP, diverse soorten devices, software dat alles regelt in plaats van hardware. Tegen die tijd ben ik vijftig. Ik vermoed dat ik dan een 27mc-bakkie op de kop tik ergens en lekker tegendraads gewoon mijzelf weer de “band voor de burger” inslinger. Staande-bij, we fietsen.. Henk van Beek Uitgever

3

Inhoud Actueel

C2000 doorstaat ‘vuurproef’ Moerdijk Intake moet openstaan voor multimedia Interview

Netwerken bouwen voor wireless

Thema

TEDS verliest het van TETRA

TEDS kan nog een rol spelen

Praktijk

Meldkamer uitbreiden met mobiele security-systemen Zeeland houdt verbinding na overstroming

Uitwijkvoorziening uitdaging voor meldkamer

Technologie

VRC geen sluitpost meer

9 25 20 13 16 18 30 33 36

En verder Kort nieuws

4

Productnieuws

40

Column

42

Maarten Oberman

Meld je nu aan voor de nieuwsbrief van Verbinding Kijk op www.verbinding.nl!

4



kort nieuws

Politie India kiest Tetra DAMM voorziet de politie in de Indiase staat Tamil Nadu van Tetra-gebaseerde communicatie en meldkamers. Tamil Nadu, met de hoofdstad Chennai, is een van India’s 28 staten. De Tamil Nadu politie is het vijfde grootste politiekorps in India met meer dan 87.900 medewerkers en bedient een oppervlakte van 130.059 vierkante kilometer. DAMM’s Consort Digital zal samen met de hoofdaannemer, Purple Infotech, verantwoordelijk zijn voor levering, installatie, integratie en inbedrijfstelling van het gehele project. De Tetra-radio’s zijn geleverd door Sepura. De politie van Cyberabad kiest voor Cassidian. De installatie, inbedrijfstelling en activering van het systeem werden gedaan door Cassidian India in samenwerking met Cassidians Indiase Value Added Reseller, Sanchar Telesystems. Het systeem bestaat uit negen basisstations, bestrijkt een recordoppervlakte van 3600 km2 en is in eerste instantie geschikt voor ongeveer 500 gebruikers. De stadsstaat Hyderabad is de financiële, economische en politieke hoofdstad van de deelstaat Andhra Pradesh in India. Het heeft zich ontwikkeld tot een

Regering Nieuw-Zeeland kiest 3G in plaats van LTE De Nieuw-Zeelandse regering heeft gekozen voor een gezamenlijk bod van Telecom NZ en Vodafone NZ voor 3G-technologie voor het Landelijk Broadband-initiatief. Opvallend is dat het alternatieve bod, van Kordia, Woosh Wireless en FX Networks, een LTE-oplossing aandroeg. Het voorstel van Vodafone en Telecom NZ was volgens de betrokken minister van informatietechnologie een “proven technology”, waardoor men daarvoor koos.

5

Don Berghuijs overleden Algemeen directeur van de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond Don Berghuijs is na een kort ziekbed overleden. Hij is 62 jaar geworden. Berghuijs was zeer kundig op het terrein van operationele organisaties en fysieke veiligheid. Naast zijn hoofdfunctie bekleedde Berghuijs dan ook tal van bestuurs- en adviesfuncties onder meer in de politiek en bij brancheorganisaties. Hij was van 2002 tot 2007 voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding. Hij nam deel aan tal van onderzoekscommissies, zowel in de eigen regio als elders in Nederland.

Nationaal Congres Verbindingen

van de belangrijkste knooppunten voor de informatietechnologie-industrie in India, en heeft daardoor de bijnaam ‘Cyberabad’. Het bevolkingsaantal van

het grootstedelijk gebied Hyderabad, waaronder Hyderabad City en het Cyberabad-gebied, werd in 2010 op 6,3 miljoen geschat.

Verkeerscentrales willen overstappen op C2000 Verkeerscentrales van Rijkswaterstaat willen zo snel mogelijk overstappen op

NSN en Syntech testen Noors Tetra-netwerk

Syntech en Nokia Siemens Networks (NSN) Noorwegen zijn bijna klaar met het testen van het Tetra-Nødnet netwerk. Nødnet is het nationale netwerk voor de hulpdiensten. Het bedrijf Syntech heeft een beroep gedaan op verschillende testteams om het netwerk in Oslo met behulp van de IFPM (In Field Performance Measurement) te testen. De eerste fase van het testen wordt momenteel uitgerold in Oslo en is naar verwachting voltooid tegen de zomer van 2011.

Veiligheidsregio ZHZ en KPN sluiten overeenkomst OMS De Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid en KPN B.V. sloten op donderdag 27 januari 2011 een nieuwe concessieovereenkomst Openbaar Meld Systeem (OMS) in Hotel Bellevue in Dordrecht. Het OMS is een systeem in panden dat via een doormeldeenheid is aangesloten op de Gemeenschappelijke MeldCentrale (GMC) van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Als zo’n brandmelder afgaat wordt deze automatisch naar de GMC doorgeschakeld. De melding wordt doorgegeven aan het betreffende brandweerkorps, dat daarop uitrukt.

C2000, het communicatiesysteem voor hulpdiensten. Rijkswaterstaat heeft daarvoor een verzoek ingediend bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Dat heeft een woordvoerster dinsdag laten weten. Verkeersregelaars van Rijkswaterstaat vinden het belangrijk om bij calamiteiten direct te kunnen overleggen met hulpverleners als brandweer en politie. Tot nog toe stonden de weginspecteurs telefonisch in contact met de verkeerscentrale. De centrale stond op haar beurt weer telefonisch in verbinding met de hulpdiensten. Door de directe aansluiting op C2000 moeten hulpdiensten beter kunnen samenwerken. Het kan volgens de zegsvrouw na een positief besluit van het ministerie nog wel een halfjaar tot een jaar duren, voordat de verkeerscentrales daadwerkelijk zijn overgestapt. Het communicatiesysteem C2000 lag regelmatig onder vuur, omdat het haperde bij grote incidenten als de crash van een toestel

van Turkish Airlines op Schiphol en de aanslag in Apeldoorn tijdens Koninginnedag. In veel gevallen was het netwerk overbelast. Inmiddels zijn nieuwe zendmasten in gebruik genomen om dergelijke problemen te voorkomen.

Professionele communicatie is van groot belang voor voor defensie, politie, brandweer en ambulance en in toenemende mate geldt dit ook voor industrie, openbaar vervoer, beveiliging, stadstoezichten, transport, nutsbedrijven en andere gelieerde organisaties. Allemaal maken zij gebruik van communicatiemiddelen waaraan hoge eisen gesteld worden. RB&W en Vakblad Verbinding organiseren op 10 mei het Nationaal Congres Verbindingen, waar toonaangevende leveranciers innovatieve toepassingen zullen tonen op het gebied van netwerken, apparatuur en applicaties. Sprekers uit overheid en het bedrijfleven presenteren u tevens de trends, behoeften en ervaringen vanuit hun vakgebied. Wij nodigen u van harte uit om deel te nemen aan dit congres. Datum & Tijd: 10 mei 2011 van 9:00 tot 17:00 uur Lokatie: Officierscasino, Kampweg 1, 3769 DE Soesterberg Voor wie? Professionals vanuit Defensie, Politie, Brandweer, Ambulance, industrie, openbaar vervoer, beveiliging, stadstoezichten, transport, nutsbedrijven en andere gelieerden die gebruik maken van professionele communicatiemiddelen. Meer informatie: www. nationaalcongresverbindingen.nl

6



De Stuurgroep Netcentrisch Werken heeft het Landelijk Crisismanagement Systeem 2.0 (LCMS 2.0) (voorlopig) gegund aan de combinatie Cap Gemini, Geodan, Esri en Getronics. Deze combinatie is als winnende inschrijver geselecteerd en de voorlopige gunning van Perceel 1 en 2 zal plaatsvinden aan deze combinatie van leveranciers. Na afronding van de Selectiefase zijn in beginsel per perceel maximaal zes gegadigden uitgenodigd voor het indienen van een offerte. Op 5 januari 2011 hebben drie geselecteerde gegadigden, allen een combinatie van leveranciers, een offerte ingediend voor zowel Perceel 1 als ook voor Perceel 2. Eén geselecteerde gegadigde heeft een offerte ingediend voor alleen Perceel 1. De beoordeling van deze offertes heeft plaatsgevonden op donderdag 6 januari 2011 en vrijdag 7 januari 2011. De Decision Making Unit (DMU) heeft de beoordeling van Perceel 1 uitgevoerd, vier experts hebben de beoordeling van Perceel 2 uitgevoerd. Het project Netcentrisch Werken (deelprojectteam Doorontwikkeling) heeft de beoordeling op prijs en de beoordeling van beheer, opleiding en implementatie uitgevoerd. De resultaten van de experts, het deelproject Doorontwikkeling zijn met de DMU op vrijdag 7 januari 2011 besproken, waarna de DMU heeft ingestemd met

deze resultaten. Gedurende de beoordeling heeft het projectteam Doorontwikkeling getoetst of de procedurele voorschriften in acht zijn genomen. Aan alle geselecteerde gegadigden die offerte hebben uitgebracht is gevraagd om een presentatie te geven over de aangeboden oplossing voor perceel 1. Op 18 en 19 januari 2011 hebben vier geselecteerde gegadigden hun aangeboden oplossing voor Perceel 1 aan de DMU en de Stuurgroep Netcentrisch Werken gedemonstreerd. Deze presentatie is beoordeeld door de DMU, waarna een toelichting van de beoordeling heeft plaatsgevonden aan de Stuurgroep Netcentrisch Werken. De Stuurgroep heeft ingestemd met de door de DMU gemaakte beoordeling. Op basis van dit besluit van de stuurgroep zijn alle geselecteerde gegadigden geïnformeerd. De winnende inschrijver (de combinatie Cap Gemini, Geodan, Esri en Getronics) is medegedeeld dat de “Applicatieve en Technische Dienstverlening LCMS

2.0” voorlopig aan hen is gegund. De overige geselecteerde gegadigden is meegedeeld dat zij niet zijn geselecteerd incl. de motivatie voor de afwijzing. De niet geselecteerde gegadigden hebben vervolgens 14 dagen de tijd om bezwaar te maken (de zogenaamde Alcatel-termijn). Na het verstrijken van de Alcatel-termijn zullen de overeenkomsten voor Perceel 1 en 2 met de winnende inschrijver worden ondertekend. Na de definitieve gunning zal de applicatieve en technische dienstverlening LCMS 2.0 worden ingericht waarna LCMS 2.0 in 2011 bij alle veiligheidsregio’s en het NCC en LOCC in gebruik zal worden genomen. Uitgangspunt is dat LCMS 2.0 eind 2011 bij alle veiligheidsregio’s en NCC en LOCC zal zijn geïmplementeerd. Een definitieve planning van deze fase wordt in overleg met de winnende inschrijver en de regio’s opgesteld.

column

Voorlopige gunning LCMS 2.0

7

Was ‘Moerdijk’ de laatste communicatieramp? Het jaar 2011 was nog maar net begonnen of op het industrieterrein Moerdijk brak een brand uit die door de minister tot ramp werd gepromoveerd. Of de brand in Moerdijk werkelijk een ramp is laat ik hier buiten beschouwing, maar enkele media waren het er over eens dat dit in ieder geval een communicatieramp was. Nog maar tien jaar geleden zou dit geen communicatieramp genoemd zijn, omdat de sociale media nog niet zo breed hun intrede hadden gedaan. Vroeger was de overheid de eerste bron die aan het publiek informatie verstrekte over de ramp. Tegenwoordig zijn het echter sociale media, zoals Twitter en Facebook die het eerste nieuws brengen, al dan niet correct. Als je daar niet aanwezig bent, kun je het vergeten ooit nog enige grip te krijgen op de crisiscommunicatie. Hier ging het dan ook mis met de crisiscommuncatie op 5 januari 2011: de stem van de overheid ontbreekt in de sociale media, enkele positieve uitzonderingen daargelaten. De organisatie van de crisiscommunicatie is niet met haar tijd meegegaan en loopt achter de feiten aan met ‘too little, too late’-informatie. Het is een geluk bij een ongeluk dat de voorstanders van meer ‘2.0’ in hun organisaties deze ramp zonder doden kunnen aangrijpen om hun pleidooi kracht bij te zetten, zodat bij een volgende ramp die levensbedreigender is de overheid hopelijk wel snel de informatie deelt die zij heeft. Zelfs als deze informatie niet zeker is. Burgers kunnen dan zelfredzamer zijn, waardoor slachtoffers voorkomen kunnen worden. Als dit niet snel gebeurt, dan is het met de huidige 1.0-crisiscommuncatie wachten op de volgende communicatieramp. Was ‘Moerdijk’ de laatste communicatieramp?

Ralf Mohnen is eigenaar van Nederland 2.0 (www.nederland20.nl), gespecialiseerd in veiligheid en nieuwe media, en is initiatiefnemer van het sociale netwerk Crisisbeheersing Nederland (crisisbeheersingnederland.nl).

Burgernet belt met nummerherkenning Vanaf 1 februari belt Burgernet niet meer met privénummer of nummer onbekend. Burgernet belt vanaf dat moment met het zichtbare telefoonnummer 0343-529850. Het telefoonnummer van de Burgernetoproep is niet hetzelfde als het telefoonnummer waar de deelnemers naar terug kunnen bellen met informatie over de actie, dat blijft 0800-0011. Men voert nummerherkenning in omdat het bellen met privénummer ergernis veroorzaakte bij Burgernetdeelnemers. Omdat men hierdoor de oproep niet als een Burgernetoproep herkent, kiest men er soms voor om niet op te nemen. Hierdoor misten deelnemers soms oproepen, terwijl men juist graag meedoet aan elke actie die er in de wijk is.

Ruim 600 miljoen WiMAXgebruikers wereldwijd Eind vorig jaar waren er 621 miljoen WiMAX-aansluitingen in de wereld. Dat blijkt uit een studie genaamd EOY2010forecast. De meeste gebruikers zitten in Zuid-Oost Azie (350 miljoen aansluitingen). Ook in Afrika en Oost-Europa gebruikt men redelijk vaak WiMAX (samen 160 miljoen). In West-Europa (32 miljoen) en Noord-Amerika (47 miljoen) is WiMAX aanzienlijk minder populair.



Defensie tekent nieuwe raamovereenkomst met Sectra Het ministerie van Defensie heeft een nieuwe driejarige raamovereenkomst met Sectra ondertekend. Deze raamovereenkomst betreft de levering van Tigerproducten en diensten die worden gebruikt om gesproken communicatie en datacommunicatie te beveiligen tegen afluisteren. Het ministerie van Defensie heeft al langer een raamovereenkomst met Sectra over de levering van Tiger XS. Deze raamovereenkomst is nu vernieuwd met een looptijd van drie jaar. Ook service en support zijn in de overeenkomst inbegrepen. De gebruikers van de producten zijn de krijgsmachtdelen Koninklijke Marine, Koninklijke Landmacht en Koninklijke Luchtmacht en de Defensiestaf.

In Nederland wordt Tiger XS gebruikt door alle departementen en door Defensie. Telefoongesprekken tussen ministers, staatssecretarissen en ambtenaren met sleutelrollen zijn daarmee beschermd tegen het lekken van informatie. Alle ministers beschermen bovendien hun faxcommunicatie tussen de departementen met behulp van Tiger XS.

SAIT Zenitel Netherlands breidt samenwerking met Siliconhenge ICT uit SAIT Zenitel Netherlands B.V., leverancier van “Mission Critical integrated Wireless & ICT-solutions” start een strategische samenwerking met het Nederlandse ICT-bedrijf, Siliconhenge. Door deze samenwerking breidt SAIT Zenitel Netherlands zijn competenties uit op het gebied van IP en ICT-infrastructuren. Dit past binnen de visie van het bedrijf om een totale integrator te zijn voor alle informatieen communicatienetwerken.

9

“Discipline en structuur cruciaal voor beheersbaarheid radioverkeer”

actueel

8

C2000 doorstaat ‘vuurproef’ in Moerdijk De brand bij Chemie-Pack in Moerdijk op 5 januari jongstleden had vanuit het oogpunt van hulpverlening en crisismanagement ongekende dimensies. Circa 400 hulpverleners met tientallen voertuigen uit drie regio’s kwamen in actie om de brand en zijn effecten in benedenwinds gebied te beteugelen. Daarnaast waren drie regionale operationele centra, twee regionale beleidsteams, het Nationaal Crisis Centrum (NCC) en het Landelijk Operationeel Coördinatie Centrum (LOCC) actief. Door Rob Jastrzebski

MCS en New Bridges bieden calamiteiten– en incidentenbeheersing in Private GSM-omgeving Door het samenwerkingsverband dat MCS en New Bridges onlangs zijn aangegaan, kunnen klanten en partners van beide bedrijven nu een kant-en-klare oplossing aanschaffen op het gebied van calamiteiten- en incidentenbeheersing in Private GSM netwerken. Private GSM biedt vele voordelen ten opzichte van gangbare toepassingen als DECT en IP-DECT. Voorbeelden daarvan zijn: betere dekking, betere gesprekskwaliteit, lagere investeringen en lagere operationele kosten. John van Nijnatten, Algemeen Directeur van MCS: “Onze visie is dat in het bedrijfsleven de GSM-telefoon voor een groot gedeelte de vaste telefoon gaat vervangen. Private GSM speelt in op deze trend. Dankzij slimme koppelingen van ons P-GSM systeem, zoals met Nerve Centre®, wordt het bovendien mogelijk om extra functionaliteit te creëren voor de eindklant.” John Duurkoop, commercieel directeur van New Bridges: “Onze producten zijn prachtig complementair. Wij zijn van mening dat Private GSM zeer goed tot zijn recht komt op die plaatsen waar vooral mobiele spraak en tekstboodschappen gangbaar zijn. Denk hierbij vooral aan de zorgsector, de industrie en grote kantooromgevingen. Het mooie aan deze oplossing is dat calamiteiten- en crisiscommunicatie zonder grote investeringen geïntegreerd meelopen over de aanwezige Private GSM telefonieomgeving.”

Glansrijk De brand was dan ook een vuurproef voor het stelsel van verbindingen en informatiemanagement in de betrokken regio’s. Een

vuurproef die het C2000-netwerk glansrijk doorstond; een kwestie van goed voorbereide verbindingsschema’s en verantwoord gebruik van verbindingsmiddelen, stelt Wim Basti-

aansen, multidisciplinair teamleider van de Gemeenschappelijke Meldkamer Midden- en West-Brabant. “Gebruikersdiscipline en structuur zijn cruciaal voor de beheersbaarheid

10


van radioverbindingen bij grote calamiteiten en evenementen.”

Schijn bedriegt Het lijkt hèt recept voor haperende verbindingen, zoveel actieve hulpverleners met portofoons en mobilofoons rond de enige C2000-mast in een straal van pakweg 20 kilometer. Maar schijn bedriegt, want hoewel op het hoogtepunt van de incidentbestrijding niet minder dan 75 gespreksgroepen actief waren, was er op geen enkel moment sprake van overbelasting, lange wachtrijen of uitval van radioverbindingen. Op verzoek van de Gemeenschappelijke Meldkamer Midden- en West-Brabant monitorde het netwerkmanagementcentrum van vtsPN de belasting van de C2000-masten rond Moerdijk, om bij tekenen van dreigende overbelasting de regio tijdig te kunnen informeren. Uit die metingen bleek dat de capaciteitsbelasting van de mast in Moerdijk gedurende het incidentverloop niet boven 42 procent kwam. Het C2000-opstelpunt Moerdijk waarvan de hulpverleners afhankelijk waren, staat aan de rand van het industrieterrein waar de brand woedde. De mast beschikt over drie baseradio’s die gezamenlijk twaalf gesprekswegen gelijktijdig bieden. Omdat het C2000-netwerk landelijk is geconfigureerd, waren ook de zuidelijke delen van de regio Zuid-Holland Zuid op dezelfde mast aangewezen; onder andere de meetploegen die in dit benedenwinds van Moerdijk gelegen gebied metingen naar gevaarlijke stoffen uitvoerden.


vijftien intensief gebruikt door de ‘bovenbouw’ van de incidentbestrijding, zoals de bevelvoerders, officieren van dienst, de verbindings-commandowagen en de adviseurs gevaarlijke stoffen. Zij communiceerden in de

In de communicatie tussen de diverse crisisteams heeft het Landelijk Crisismanagement Systeem zijn waarde bewezen om in de verbindingsbehoefte op de plaats van de ramp te voorzien. Het karakter van de inzet was daar dan ook geheel anders, met een grotere multidisciplinaire inzet van GHOR, ambulancediensten, politie en Koninklijke Marechaussee en een grote dynamiek in de hulpverlening vanwege het grote aantal te redden en te vervoeren slachtoffers. Die multidisciplinaire hulpverleningsoperatie in een situatie van grote hectiek leidde tot een andere informatieen verbindingsbehoefte dan bij de brandbestrijding in Moerdijk. Beide incidenten en hun verbindingsbehoeften zijn dan ook niet met elkaar te vergelijken.

Structuur in communicatie

Veel DMO-verkeer Dat er ondanks het grote aantal actieve gebruikers rond de brandlocatie in Moerdijk geen congestie optrad, komt volgens Wim Bastiaansen mede door de manier waarop verbindingsmiddelen werden gebruikt. “Van de 75 gespreksgroepen werden er slechts

Dit is een groot verschil met een eerdere grootschalige hulpverleningsoperatie, de Poldercrash bij Schiphol in februari 2009. Hier bleek de dichtstbijzijnde C2000-mast in Halfweg niet voldoende capaciteit te hebben

TMO-mode via het C2000-netwerk met elkaar en met de meldkamer. Het overgrote deel van de radioverbindingen op het brandterrein verliep via DMO-verbindingen, waarbij geen netwerkcapaciteit wordt gevraagd.”

Zwijndrecht: het goede voorbeeld Tien dagen na Moerdijk was de regio Zuid-Holland Zuid opnieuw in de greep van een groot incident. Op rangeerterrein Kijfhoek bij Zwijndrecht woedde brand in een aantal treinwagons, waaronder een keteltankwagen geladen met ethanol. Waar de gemeente Moerdijk op 5 januari niet in slaagde, lukte de gemeente Zwijndrecht wel: de gemeentelijke website werd snel en continu met nieuwe bondige updates gevoed om de bevolking te informeren over het incident. Ook werd door het actiecentrum voorlichting snel een twitteraccount aangemaakt, waarop frequent actuele informatie werd verstuurd en onjuiste berichtgeving en geruchten in andere twitterbronnen konden worden rechtgezet. Met de geleerde lessen van Moerdijk als stimulans, heeft Zwijndrecht laten zien via het social medianetwerk snel te kunnen inspelen op de actuele informatiebehoefte in de samenleving ten tijde van een incident of crisis.

Wim Bastiaansen was op de dag van de brand in Moerdijk een van de teamleiders op de gemeenschappelijke meldkamer in Tilburg en in die hoedanigheid medeverantwoordelijk voor opschaling van de meldkamerprocessen. In zijn ogen bewijst het probleemloze verloop van de radiocommunicatie rond de brand vooral het belang van goed voorbereide verbindingsschema’s en protocollen voor grootschalige incidentscenario’s en evenementen. Én het belang van een goede gebruikersdiscipline, zodat niet onnodig capaciteit van het netwerk wordt gevraagd door bijvoorbeeld ongebruikte gespreksgroepen ingeschakeld te laten of niet strikt noodzakelijke gesprekken te voeren. “Alle structuren, schema’s en protocollen die zijn bedacht voor het operationeel gebruik van C2000 zijn toegepast bij de brandbestrijdingsoperatie in Moerdijk”, blikt Wim Bastiaansen terug. “Verbindingsschema’s voor het brandweeroptreden in pelotonsen compagniesverband, bijstandsgroepen, regionale multidisciplinaire gespreksgroepen en ook één landelijke multi-groep. Die laatste hebben we aangevraagd bij de landelijke meldkamer van het KLPD in Driebergen, die het beheer heeft over die specifieke landelijke gespreksgroepen. Via die weg konden

ook landelijk opererende diensten die geen regionale multi-gespreksgroepen of bijstandsgroepen in hun randapparatuur hebben geprogrammeerd toch met ons communiceren.” Omdat het effectgebied van de brand in Moerdijk voor het grootste deel in de regio Zuid-Holland Zuid lag, vond ook veel regiogrensoverschrijdende communicatie plaats. De regionale coördinatiecentra in Midden- en West-Brabant en Zuid-Holland Zuid en later ook in Rotterdam-Rijnmond, onderhielden vooral telefonisch contact met elkaar en deelden in beperkte vorm informatie over het operationele beeld via het Landelijk Crisismanagement Systeem (LCMS). Op operationeel niveau waren er echter ook rechtstreekse radiocontacten tussen de leiders van de meetplanorganisaties in de regio’s Middenen West-Brabant en Zuid-Holland Zuid. Zij maakten gebruik van een eigen gespreksgroep om snel voor hen relevante informatie over de regiogrens heen uit te wisselen.

Netcentrische informatiedeling In de communicatie tussen de diverse bij de calamiteit betrokken crisisteams heeft het Landelijk Crisismanagement Systeem zijn waarde bewezen, met als kanttekening dat nog niet alle functies optimaal konden worden gebruikt. Het LCMS wordt onder de vlag van het project Netcentrisch Werken landelijk ingevoerd in alle veiligheidsregio’s en bij het NCC en het LOCC. Niet alle regio’s zijn echter even ver met de implementatie. Midden- en West-Brabant verkeert nog in de pilotfase, waardoor nog niet de hele organisatie qua werkwijze is ingericht op netcentrische informatiedeling. Tijdens de incidentbestrijding in Moerdijk kon daardoor hoofdzakelijk op meldkamerniveau beperkt gebruik worden gemaakt van de functie om tekstuele situatierapporten tussen de betrokken crisisstaven uit te wisselen. Van de grafische plotfunctie werd wel intensief gebruik gemaakt, waardoor alle betrokken staven hetzelfde actuele operationeel beeld van het incident hadden.

‘Social media’ voorop Als de brand in Moerdijk één ding heeft onderstreept, dan is het wel het failliet van de klassieke crisiscommunicatie door de overheid. De lokale en regionale publieksvoorlichting kreeg forse kritiek uit de samenleving en de politiek. De officiële overheidsberichtgeving over het incident kwam traag op gang, was niet actueel, de website van de gemeente Moerdijk raakte overbelast en de landelijke site crisis.nl was geruime tijd onbereikbaar als gevolg van een menselijke fout. Ondertussen gingen de social media, zoals Twitter, Youtube en Geenstijl, met vlag en wimpel voorop in de publieke informatievoorziening

over de chemiebrand. Rond half drie werd de brand gemeld en binnen een kwartier stond een eerste bericht met foto op Twitter. In totaal zijn meer dan 110.000 ‘tweets’ over de brand in Moerdijk verzonden.

Informatierevolutie De snelle nieuwsstroom via open internetbronnen maakt duidelijk hoezeer de ‘mobiele communicatierevolutie’ de domeinen journalistiek en crisiscommunicatie heeft veranderd. De overheid heeft niet langer de exclusieve regie over de informatievoorziening rond incidenten en rampen. Anno 2011 is iedere burger in staat om met een GSM met camerafunctie live nieuwsfeiten en beelden wereldkundig te maken voor miljoenen mensen. De digitale informatierevolutie heeft de informatiebehoefte bij de burgers ingrijpend veranderd. Men is zo gewend geraakt aan het feit dat informatie via open bronnen à la minute beschikbaar is, dat van de overheid hetzelfde wordt verwacht, maar overheidsinstanties zijn nog niet zo ver dat zij aan die instant informatievraag kunnen voldoen. Ralf Mohnen, oprichter van de webcommunity Crisisbeheersing Nederland, volgde de gebeurtenissen in Moerdijk op de voet via tal van twitteraccounts en nieuwswebsites en bundelde die op de website Crisisbeheersingnederland. Hij ziet het verloop van de publiekscommunicatie rond de brand in Moerdijk als het bewijs dat social media niet meer weg te denken zijn in de crisiscommunicatie. Mohnen: “Ik vond het opvallend dat in de enorme stroom berichten via Twitter vrijwel geen enkele tweet door overheidsinstanties is verstuurd. Social medianetwerken hebben een enorm bereik en zijn daarom voor de overheid een belangrijke aanvulling op hun instrumentarium om burgers te informeren,

11

maar ook als bron van informatie over de beeldvorming rond het incident bij het grote publiek. De commerciële omroepen hebben de kracht van de social media al lang ontdekt. In de beginfase van grote incidenten baseren zij hun berichtgeving in belangrijke mate op input vanuit bronnen als Twitter, simpelweg omdat er in die fase geen andere informatiebronnen zijn.”

‘Alerteringsfamilie’ Bestuurlijk Nederland is doordrongen van het belang van social medianetwerken in de samenleving en hun impact op de overheidsvoorlichting. Het Nederlands Genootschap van Burgemeesters pleit voor een ‘Amber Alert’-achtig informatiestelsel voor het informeren van burgers bij crises. Wouter Jong, adviseur crisisbeheersing bij het genootschap, spreekt over een ‘alerteringsfamilie’: “Burgers putten informatie uit een steeds grotere pool van open informatiebronnen, waarmee zij zichzelf een beeld vormen van wat er in hun omgeving aan de hand is. Aan de andere kant worden aan de overheidskant ook steeds meer initiatieven ontplooid voor snelle communicatie met de burger, zoals Burgernet, Amber Alert en Quick Alert. Cell Broadcast komt eraan als aanvullend alerteringsmedium voor de mobiele samenleving. Als al die functies worden gebundeld tot één groot informatieen alerteringsnetwerk, kan bij crises maximaal gebruik worden gemaakt van alle beschikbare technieken en media en wordt het bereik van de overheidscommunicatie aanzienlijk vergroot. Snelle informatie via alle communicatiemiddelen: van sms- en cell broadcastberichten op de mobiel tot teksten op route-informatiepanelen langs de weg en schermen bij de kassa’s in supermarkten. Dàt is de toekomst van de crisiscommunicatie.”


Wilt u op de hoogte blijven van al het nieuws op het gebied van installaties, duurzaamheid en energie? Ga dan naar www.technalia.nl, al vijf jaar de toonaangevende nieuwssite voor alles wat met installaties te maken heeft.

TEDS verliest het van TETRA

thema

ACTUEEL NIEUWS OVER DE INSTALLATIEWERELD

13

“Breedbandcommunicatie is onmisbaar” TEDS is ´too little, too late´. Dat vindt Bert Bouwers van Rohill. De hele industrie kiest voor LTE, meent hij. Zijn oplossing: een koppeling tussen LTE en TETRA, met op termijn PMR functionaliteiten binnen het LTE netwerk.

Overzichtelijk Het nieuws is duidelijk en overzichtelijk gerangschikt op de thema's Elektro&ICT, Sanitair, Klimaat en Energie.

Laat u informeren Elke dag eigen nieuws Nieuwsbrief Vacatures Opinie Archief -

Meer weten? www.technalia.nl

Politiemensen zijn verwend. Ze hebben een eigen gsm, veelal een smartphone. Ze kunnen streaming video aan op hun iPhone of Android-telefoon. Data is voor hun gesneden koek. En de faciliteiten die ze op hun smartphones hebben, willen ze ook via TETRA. Dat is het verwachtingspatroon. De vraag is: kan TETRA die verwachting inwilligen? Volgens een in 1995 door de TETRA Association opgestelde roadmap is het antwoord ‘ja’. TEDS is daarbij stap twee van drie. TETRA Enhanced Data Service is een uitbreiding van de TETRA standaard om hogere datasnelheden

mogelijk te maken. TETRA TEDS kan worden geïntegreerd met een standaard TETRA netwerk door gebruik te maken van een gemeenschappelijk controle kanaal. hierdoor is het mogelijk om een netwerk te bouwen dat zowel voor spraak als voor datacommunicatie kan worden gebruikt. Meestal betreft een TEDS uitbreiding echter een overlay (separaat) netwerk omdat voor TEDS een ander frequentiebereik benodigd is. De TETRA TEDS standaard is gebaseerd op het samenvoegen van 1 - 6 kanalen van 25 kHz. Door tegelijkertijd gebruik te maken

van hogere orde modulatie zijn hiermee datasnelheden mogelijk van 30 - 240 kbit/s. De hogere orde modulatiemethoden bieden weliswaar hogere datasnelheden, maar deze zullen niet in staat zijn om de rand van de cel te bereiken.

IP “De OOV-sector heeft breedbandcommunicatie nodig”, stelt Bert Bouwers van Rohill. “Maar op dit moment biedt TETRA maximaal 14 kbps. TEDS is een verbetering, maar komt in het gunstigste geval tot 80 kbps bij gebruik

14


van 50 kHz bandbreedte. Dat is niet voldoende. Too little, too late.” Daarom voldoet TEDS volgens Bouwers ook niet en denkt hij dat LTE de standaard zal worden voor missie-kritische mobiele breedbandcommunicatie. Bouwers: “LTE is eenvoudig, flexibel en robuust. Er is een poging gedaan om na TETRA 2 verder te werken aan TETRA 3 (ook wel DAWS en MESA genoemd), maar de ontwikkeling van deze standaard is officieel gestopt. Binnen ETSI is inmiddels een nieuwe werkgroep begonnen aan de standaardisatie van missiekritische breedbandcommunicatie, waarbij LTE is gekozen als basis voor deze standaard. De hele markt verwacht veel van LTE.” Via open interfaces kunnen bestaande netwerken gekoppeld worden: of het nu TETRATETRA of via gateways gaat. Uiteindelijk komt er een IP-netwerk, waarbij via IT-middleware alles ‘IP’ wordt. Het idee is om open interface te maken op de bestaande netwerkarchitectuur. Zo kan je radio- en vaste netwerken koppelen, informatie delen, nieuwe diensten (3G, WiMax, LTE, TEDS) inzetten en QoS-oplossingen zoals DSCP/TOS en MPLS gebruiken.

Verbetering Een vergelijking tussen de diverse verbindingen laat de sterktes en zwaktes zien in tabel 1. TETRA biedt een stabiele bitrate van 14 kbps en een latency (vertraging) van 250 ms. Het bereik van TETRA is groot: in een landelijk gebied haal je 15 kilometer, in een stedelijke omgeving kom je tot 5 kilometer. Groot nadeel is de beperkte mogelijkheid voor file- en videotransfer. TEDS is wel degelijk een flinke verbetering ten opzichte van TETRA. De bitrate ligt tussen 80 kbps (optimaal) en 20 kbps. De latency ligt op 200 ms. Hoewel het bereik bij TEDS lager ligt dan bij TETRA is het bereik nog aanzienlijk: 7 kilometer in landelijk gebied, 2 kilometer in de stad. De file- en videotranfer-mogelijkheden zijn nog steeds


beperkt. En in die beperking ligt de crux. Immers, de gebruiker wil allang datadiensten afnemen – al is het maar omdat de gebruiker dat gewend is vanuit privé-gebruik. LTE biedt hier mogelijkheden. Eerst de nadelen van LTE: het bereik is slechter. In landelijk gebied is het bereik 800 meter, in de stad slechts 300 meter. Dat valt met hulpmiddelen flink te vergroten, maar optimaal is het niet. De voordelen van

te maken en het wordt onder meer gebruikt voor Voice over IP (VoIP). Bouwers: “Het is mogelijk om ODINI in te zetten als alternatief voor SIP. De On-Demand Intelligent Network Interface (ODINI) is een oplossing voor mobiele en vaste netwerken voor mission-critical communicatie onderling te verbinden. ODINI ondersteunt PTT-geopereerde groeps oproepen, wat de belangrijkste wijze van communiceren is voor deze gebrui-

IMS is de kern van LTE LTE zijn echter groot. Zo ligt de bitrate tussen 50 Mbps (optimale situatie) en 10 Mbps, en is de latency 10 ms, zodat breedband data en nieuwe toepassingen die een lage vertraging vereisen mogelijk worden.

Combinatie De ideale situatie zou een combinatie zijn van TETRA met LTE: een goed bereik met een hoge bitrate in de gebieden waar LTE dekking aanwezig is. Waar liggen daarin de kansen en de uitdagingen? TETRA in combinatie met LTE (met SIP) komt een heel eind. De functionaliteiten individual call, group call, push-totalk en noodoproepen zijn aanwezig binnen TETRA. Intranet en video daarentegen blijven nog steeds achter. LTE is sterk in breedband communicatie als intranet en video, en biedt met SIP de functionaliteit individual call. De typische PMR functies group call, push-to-talk en noodoproepen zijn niet beschikbaar binnen LTE, of functioneren gebrekkig wanneer PTT-over-Cellular (PoC) wordt toegepast. Het Session Initiation Protocol of SIP is een protocol om multimediacommunicatie (audio-, video- en andere datacommunicatie) mogelijk

kersgroepen. TETRA is de standaard van de keuze voor de definitie van ODINI, hoewel elk type PMR-netwerk interoperabel kan worden gemaakt door middel van ODINI.” ODINI werkt op basis van een IP-gebaseerd netwerk architectuur, die het mogelijk maakt voor de integratie van legacy, huidige en toekomstige radionetwerken, telefonie en datacentric applicaties ter ondersteuning van de interconnectie van spraak-en data-oproepen.

Roadmap Hoe zou de roadmap voor integratie van LTE er uit zien? In fase 1 zouden er drie elementen zijn, zodat breedbanddata mogelijk is. Ten eerste is er TETRA voor narrowband data, maar wel met een ruim bereik, waardoor communicatie in principe overal mogelijk is. Binnen stedelijke gebieden is er een overlap via LTE, waardoor breedband beschikbaar is. Voor updates van software en kaarten zou een connectie kunnen komen via WiFi bij parkeerplekken in de buurt van het kantoor of bureau. “LTE is dan een aanvulling op TETRA. Het is een overlay netwerk, waarbij je terug kan

vallen op TETRA. Amsterdam zou bijvoorbeeld een LTE-netwerk kunnen hebben”, zegt Bouwers. In deze fase is er sprake van een multibearer data service, waarbij automatisch de snelst aanwezige verbinding wordt gekozen. In de tweede fase komt er PMR-functionaliteit bij. PMR, of Private Mobile Radio, is een systeem voor mobiele communicatie van een bedrijf met zijn mobiele medewerkers. De communicatie vindt meestal plaats tussen een vaste post, de centrale, en de mobiele medewerkers. Bij PMR heeft het bedrijf de infrastructuur in eigen handen. “Op deze manier kunnen we TETRA over IP routeren. Dit kan snel beschikbaar komen, binnen anderhalf jaar. Het werkt dan ook op elke smartphone, ook binnen bestaande 3G, WiMAX en WiFi netwerken. Communicatie wordt dan een soort app, voor android, iPhone of Windows Mobile”, zegt Bouwers. De derde fase is die van de integratie met IMS. IP-based Multimedia Services (IMS) is een onderdeel van de UMTS specificatie

derscheiden zich door hun modulaire bouw en schaalbaarheid, van lichte embeddedcomputerplatforms tot AdvancedTCA. Dit stelt klanten in staat om hun eigen communicatiesystemen samen te stellen, knooppunt voor knooppunt – ‘node’ in ‘TetraNode’ verwijst daarnaar. ‘TETRA’ in ‘TetraNode’ is een

“De OOV-sector heeft breedbandcommunicatie nodig” (vanaf Release 5) die IP transport in het core network en het radio access network (UTRAN) mogelijk maakt. IMS maakt het mogelijk om end-to-end IP diensten te leveren. Dit maakt integratie van dienstverlening met andere netwerken, zoals het internet eenvoudiger. Bouwers: “IMS is de kern van LTE. Het zorgt voor het opbouwen van de spraakverbindingen. Eigenlijk is LTE de dataverbinding, waarbij je IMS nodig hebt voor spraak. De standaardisatiegroepen in ETSI zijn ermee bezig, zodat je op stabiele wijze tekst, gesprekken en video kan afhandelen in je smartphone.”

TetraNode De door Rohill geleverde TetraNode systemen kunnen uitstekend gecombineerd worden met LTE netwerken, denkt Bouwers. TetraNodesystemen, ontwikkeld door Rohill, bestaat uit een keur aan modules als basisstations, softswitches en koppelingen met telefooncentrales. De hardware bestaat uit standaard CompactPCI- en AdvancedTCA-systemen met Linux van Montavista voor de missie- of bedrijfskritische toepassingen en Linux van Suse voor minder veeleisende communicatie. Het Hoogeveense bedrijf ontwikkelt zelf de software en RF-technologie ten behoeve van deze systemen. De TetraNode-oplossingen van Rohill on-

acroniem van Terrestrial Trunked Radio, een standaard voor digitale mobiele radio. De TetraNode softswitch technologie vormt ook de basis voor een compacte, fast deployable LTE oplossing waar momenteel aan gewerkt wordt. Bouwers: “Een standaard LTE netwerk voor gsm aanbieders is gedimensioneerd voor 500 tot 5000 sites. Voor zo’n basisinfrastructuur moet je denken aan een investering van 2 tot 5 miljoen euro. Een vast

15

LTE netwerk voor OOV in stedelijke gebieden, of een fast-deployable LTE netwerk die ingezet kan worden voor grootschalige evenementen en incidenten, vereist een heel andere architectuur waar eenvoud en robuustheid voorop staan.” De migratie naar mobiel breedband betekent ook een andere vorm van terminals. Op dit moment gebruikt men vooral portofoons op basis van TETRA-netwerken. Vorig jaar al is de eerste iPhone-applicatie gelanceerd. Dit jaar zal een eerste Android-app gereed komen, met volledige PMR-functionaliteit. De verwachting is dat binnen enkele jaren een multimode TETRA en LTE-terminal met touchcreen beschikbaar komt.

Uitdaging De grootste uitdaging is het beschikbaar krijgen van frequentie spectrum voor private LTE netwerken ten behoeve van de OOV sector. In de Verenigde Staten is inmiddels een deel van de 700 MHz frequentieband, die vrijgekomen is door toepassing van digitale TV, gereserveerd voor LTE ten behoeve van Public Safety toepassingen. Bouwers: “In Europa zijn we nog niet zover. Er wordt momenteel stevig gelobbyd door de OOV sector en de industrie om niet het gehele 700 MHz spectrum te verkopen aan de gsm aanbieders, maar een deel te reserveren voor OOV toepassingen. Mogelijk dat dit pas over enkele jaren lukt wanneer er opnieuw spectrum wordt herverdeeld in een volgende fase van de migratie naar digitale TV.” Waar ziet Bouwers ten slotte TEDS in dit plaatje? “Wij hebben als Rohill in 2010 veel geïnvesteerd in een nieuwe generatie TEDSready TETRA basisstation en ODINI. In 2011 wordt verder gewerkt aan een ISI-gateway. We zijn helemaal niet wars van TEDS. Er komen regelmatig tenders langs waarvoor we TEDS moeten kunnen leveren. Maar we leveren alleen TEDS als de klant het wil. Zelf denk ik dat TEDS toch te weinig biedt.”

16

Thema



aantal gebruikers van tien tot twintig gebruikers per basisstation in een gebied met een lage dekkingsgraad. Bij een hoge dekkingsgraad, zoals in Nederland, is het moment dat een upgrade OPEX-positief wordt ongeveer tot tachtig gebruikers per basisstation. Wanneer tarieven worden vastgesteld op een niveau dat vergelijkbaar is met die op het publieke gsm-netwerk, dan is de TCO break-even bij 25 tot zeventig gebruikers per basisstation.

TEDS kan nog een rol spelen

De moeite waard

Eisen

TEDS lijkt al bijna aan zijn eind, voordat de standaard goed en wel geïmplementeerd is. LTE voert de boventoon en de evangelisten daarvan claimen dat TEDS bij lange na niet kan tippen aan LTE. Toch is TEDS nog steeds springlevend.

Medio januari dit jaar. Motorola nodigde alle Tetra-fabrikanten uit om een interoperabilitytest uit te voeren op hun Dimetra IP7.1infrastructuur. De tests lopen tot maart in het R&D-testcentrum van Motorola in Kopenhagen. Aanwezig zijn specialisten van de TetraAssociation, de tests worden gemonitord door Iscom, een onafhankelijke auditor. Een half jaar eerder lanceerde datzelfde Motorola een nieuwe terminal, met de MTM5400-portofoon. Volgens eigen zeggen “het eerste Tetra-geschikte toestel, met zowel spraak- als TEDS-mogelijkheden. En vervolgens de kleinste TEDS base-station, de zogenoemde MTS1 en MTS4E. “Hulpdiensten vereisen een snelle, naadloze overdracht van gegevens in bedrijfskritische situaties. Voorbeelden hiervan is de brandweer, die blauwdrukken van een gebouw willen kunnen inzien”, zegt Jens Kristiansen, vice president en general manager, TETRA Global Products en Solutions van Motorola. “TEDS is nu een realiteit en we zijn er klaar voor om

deze verbeterde data-oplossingen te bieden aan personeel van de hulpdiensten. Onze infrastructuur ondersteunt TEDS. En onze volgende generatie van mobiele telefoons zijn ook klaar voor TEDS.”

Betrouwbaar Mei vorig jaar zijn de eerste tests met TEDS uitgevoerd door EADS in Finland. In samenwerking met de Finse operator Virve. De testen beslaan onder andere high-speeddata diensten en meet- en analysetools. “De overheid ‘moet data-intensieve toepassingen gebruiken. Maar commerciële netwerken kunnen niet beloven dat een betrouwbare service in de lucht blijft. Dit is omdat grote incidenten -. een natuurramp zoals de recente aswolk uit IJsland - gemakkelijk leiden tot volledig overbelaste netwerken”,vat Dirk Borchardt, hoofd van de Security & Communication Solutions bij EADS Defence & Security samen. “Onze TETRA-netwerk blijft in deze situaties zowel spraak-en datadiensten betrouwbaar blijven doorgeven, ook in deze situaties.”

Een TEDS-carrier veertig keer zoveel data transporteren als een single-slot carrier

17

Waarom doen Motorola en EADS nog zoveel moeite, zou je bijna denken. LTE is immers beter? Ten eerste omdat TEDS de logische uitbreiding van TETRA is om hogere datasnelheden mogelijk te maken. TETRA TEDS kan worden geïntegreerd met een standaard TETRA netwerk door gebruik te maken van een gemeenschappelijk controle kanaal. hierdoor is het mogelijk om een netwerk te bouwen dat zowel voor spraak als voor datacommunicatie kan worden gebruikt. De TETRA TEDS standaard is gebaseerd op het samenvoegen van 1 - 6 kanalen van 25 kHz. Door tegelijkertijd eventueel gebruik te maken van hogere orde modulatie zijn hiermee datasnelheden mogelijk van 30 - 400 kbit/s. De hogere orde modulatiemethoden bieden weliswaar hogere datasnelheden, maar deze zullen niet altijd in staat zijn om de rand van de cel te bereiken. Voor TETRA TEDS is aanvullend frequentiesectrum nodig in de 380 - 430

MHz band. De afgesproken modulatiemethoden zijn: • DQPSK voor het gemeenschappelijke controle kanaal; • Q8PSK voor de eerste datacomunicatiemogelijkheden met een geringe toename in datasnelheid; • 4 QAM voor effici&eum;nte datacommunicatie tot aan de rand van de cel; • 16 QAM voor gemiddelde datasnelheden; • 64 QAM voor hoge datasnelheden.

Positief Een tweede reden waarom TEDS wel degelijk een rol zal spelen is vanwege budgetten. Eerst twee termen: operating Expenditures, veelal afgekort tot OPEX, zijn de terugkerende kosten voor een product, systeem of onderneming. Zijn tegenhanger, de Capital Expenditures), staat voor de kosten voor ontwikkeling of levering van niet-verbruikbare onderdelen

van een product of systeem. Berekeningen uitgevoerd door EADS laten zien dat TETRA-netwerken in gebieden waar een grote dekking is, zeer goed kan worden uitgebreid met TEDS. Het bedrijfsresultaat (de OPEX-kosten) blijft redelijk wanneer een substantieel deel van het netwerk van gebruikers zich abonneren op de datadiensten. Bij een hogere gebruikersdichtheid en hoog datagebruik kunne zowel de OPEX- als de CAPEX-kosten stijgen. Landen met een volledig TETRA-netwerk moeten volgens het onderzoek van EADS een gecoördineerde beslissingen nemen over welke generatie datacommunicatie zij willen invoeren. Hierbij moet de overheid zich wel realiseren dat bij implementatie van grote hoeveelheden de CAPEX-kosten per stuk zullen dalen. De berekeningen laten zien dat een TEDS-upgrade OPEX-positief wordt bij een gemiddeld

Professionals in de OOV-sector stellen eigen eisen aan dataverbindingen. Waar consumenten bijvoorbeeld zelf een keuze maken voor het gebruiken van een nieuwe technologie, zal een OOV-organisatie bij het introduceren van een nieuwe dienst moeten zorgen dat iedere gebruiker de dienst daadwerkelijk kan begrijpen. Het OOV-systeem ook tijdens grote incidenten en uitzonderlijke situaties operationeel moeten zijn, ook in situaties waarin een publieke telecom-dienst niet gegarandeerd kunnen worden. Voor de OOV-sector is de betrouwbaarheid van dergelijke systemen dan ook van groot belang. Huidige Tetra-netwerken zijn gericht op spraakcommunicatie. Basisstations in stedelijke gebieden zijn daarom voorzien van twee Tetra-zenders/ontvangers, waarmee in totaal acht kanalen beschikbaar zijn voor dataverkeer en voor management en control. Zeven kanalen voor dataverkeer worden gedeeld door telefonie, data en trunked groepscommunicatie, waarbij de nadruk ligt op spraak. Dit wil zeggen dat het gebruik van duplex telefonie en data gelimiteerd kunnen zijn tijdens grote drukte op het netwerk. Een aantal bekende netwerkaanbieders ondervindt een aanzienlijke groei aan dataverkeer door short data messages (SDS). Dit wordt met name veroorzaakt doordat autoriteiten applicaties als AVL hebben geïmplementeerd. Het control channel in een gemiddeld basisstation kan vijf tot tien SDSs per seconde verwerken . Dit betekent dat wanneer iedere gebruiker iedere vijftien tot dertig seconden een SDS verstuurt, de maximumcapaciteit van het netwerk bereikt wordt. TEDS is een betere manier om te voldoen aan de vraag naar SDS-capaciteit en hoge snelheid dataverkeer. Een netwerk dat TEDS ondersteunt, zal op veel efficiëntere wijze gebruik maken van het beschikbare spectrum. Zo kan een TEDS-carrier veertig keer zoveel data transporteren als een single-slot carrier, en tien keer zoveel als een multi-slot carrier. Daarnaast zal TEDS de SDS-capaciteit van een basisstation vertienvoudigen. Hierdoor kunnen de TEDS-basisstations het SDS-verkeer ook tijdens extreme drukte aan, stelt EADS.

18



19

praktijk

Fiber Connections combineert glasvezelverbinding met Power over Ethernet

Meldkamer uitbreiden met mobiele security-systemen In tal van situaties heeft een ordedienst of beveiligingsafdeling van een bedrijf niet voldoende aan ‘de man ter plaatse’. Steeds vaker bestaat ook behoefte aan live video streams als aanvulling op visuele waarnemingen en spraakverbindingen. Het Canadese Fiber Connections heeft een aanpak ontwikkeld die zeker ook bij tijdelijke opstellingen – denk aan grote evenementen – goede diensten kan bewijzen.

Voor veel meldkamers is het vaak erg lastig om mobiele security-camera’s te gebruiken doordat zowel glasvezel- als voedingskabels moeten worden getrokken. Fiber Connections levert een hybride kabel die glasvezel én Power over Ethernet via een koperkabel omvat.

tisch oogpunt vaak erg lastig. Die glasvezelkabel lukt veelal nog wel, maar de grote vraag is natuurlijk: hoe regel ik de voeding? Dat probleem kan bij security-toepassingen extra ingewikkeld zijn, omdat we een robuuste voeding willen. Even wat aftappen van een lantaarnpaal is lang niet altijd mogelijk omdat bij ongeregeldheden zo’n camera dan erg gevoelig voor vandalisme of sabotage wordt.” “Wij denken hier een interessante oplossing voor te hebben: een systeem dat is opgebouwd rond één kabel die zowel glasvezel als koper in zich heeft. Daarmee kunnen we via de glasvezelkabel de videobeelden doorgeven naar de meldkamer, terwijl de stroom door middel van Power over Ethernet (PoE) of Power over Ethernet Plus (PoE+) kan worden geleverd.”

Chameleon De oplossing die Fiber Connections hiervoor heeft ontwikkeld, luistert naar de naam Chameleon. “Met Chameleon ondersteunen we iedere beveiligingscamera of andere apparaat – denk aan een systeem voor toegangscontrole - dat met Power over Ethernet uit de voeten kan”, zegt Van Ee. “Dat werkt overigens niet alleen met mobiel opgestelde camera’s ,maar ook bij vaste opstellingen. Met deze aanpak kunnen wij grote afstanden tot maximaal 1175 meter overbruggen. En met onze zone-aanpak desnoods nog verder. Dat is bij veel evenementen ruim voldoende om een meldkamer op een veilige manier te voorzien van video streams.” De Chameleon-oplossing bestaat uit de hybride bekabeling, een mediamodule die de

Maatwerk

Steeds vaker bestaat ook behoefte aan live video

Vaste en los opgestelde IP-camera’s

streams als aanvulling op visuele waarnemingen en spraakverbindingen bij tijdelijke opstellingen, zoals hier tijdens Sail 2010 in Amsterdam.

“Wij zien dat organisatoren en bewakingsdiensten bij grote evenementen graag werken met live video streams”, zegt Ronald van Ee, EMEA director of sales van Fiber Connections. “De meldkamer kan dan gebruik maken van een combinatie van visuele waarnemingen

signalen converteert en een voedingseenheid in de meldkamer die op basis van de PoE of PoE+ standaard stroom door de kabelkabel stuurt en voor de voeding van het op afstand geplaatste apparaat zorgt. “Dat hoeft niet per se een camera te zijn. Zolang het apparaat maar in een IP-netwerk kan worden opgenomen, kunnen wij het voeden en de data er uit halen. Wij hebben inmiddels tal van toepassingen gedaan. Bijvoorbeeld tijdens congressen, in beurshallen, in parkeergarages, als onbemande bewaking van grote bedrijfsterreinen, tijdens grote muziekfestivals en dergelijke. De media converter zorgt er hierbij voor dat conversies mogelijk zijn tussen 10Mbps, 100 Mpbs en 1 Gbps en 100Base FX en 1000Base SX. De voedingseenheden passen in standaard kabinetten.”

van medewerkers die op het evenement aanwezig zijn, spraakverbindingen maar ook van beelden die door camera’s worden doorgegeven. De vraag is alleen: hoe realiseren we een goede en robuuste opstelling van videocamera’s die standalone worden geplaatst?”

Een van de belangrijkste problemen bij tijdelijke opstellingen van security-camera’s en andere sensoren, is volgens Van Ee het feit dat er altijd twee kabels nodig zijn: een kabel voor het transport van de videobeelden en een kabel voor de voeding. “Dat is uit prak-

Dat security de afgelopen jaren steeds meer een onderwerp is geworden waar zowel overheden, OOV-bedrijven als bedrijfsleven veel aandacht zijn gaan besteden is natuurlijk wel duidelijk. De rol van stationair of mobile opgestelde IP-camera’s is hierbij opvallend. Onderzoek van het Amerikaanse bedrijf Anixter (een grote distributeur van high-tech producten) laat zien dat het aantal in gebruik zijnde IP-camera’s inmiddels gegroeid is tot 850 miljoen stuks wereldwijd. Dat aantal groeit zeer snel. Alleen al in de Verenigde Staten komen hier de komende periode jaarlijks maar liefst 17,5 miljoen camera’s bij. “Vaak worden cijfers die voor Noord-Amerika gelden door security-analisten ook voor Europa gebruikt en daarom zal het in Europa niet veel anders zijn”, zegt Ronald van Ee, EMEA director of sales van Fiber Connections, een bedrijf dat onder andere bekabelingsystemen levert voor mobile opgestelde IP-camera’s.

Fiber Connections is een Canadees bedrijf , zegt Van Ee. “Anders dan bij veel beursgenoteerde bedrijven kennen wij veel meer flexibiliteit als het gaat om bijvoorbeeld maatwerk. Heeft een klant bijvoorbeeld een aanpassing nodig of is het nodig dat de apparatuur in een bepaalde behuizing wordt geleverd, dan is dat bij ons vrijwel altijd mogelijk. Zelfs als het gaat om bijvoorbeeld de kleur van de behuizing. Wij hebben bijvoorbeeld ook militaire versies geleverd de groen zijn gespoten en die ook intern extra robuust zijn uitgevoerd.”

20



21

interview

Casper Zweers en Antoine Stokkink (Motorola):

Netwerken bouwen voor de wireless samenleving Het is geen modetrend maar de realiteit van morgen: de samenleving wordt wireless. De onstuimig groeiende vraag naar slimme oplossingen voor mobiele informatievoorziening bepaalt de ontwikkelingen in de telecommunicatiemarkt. Door Rob Jastrzebski

Groeiende behoefte aan mobiele informatie betekent echter ook een groeiende vraag naar meer netwerkruimte. Maar daar wringt de schoen volgens Casper Zweers, government sales director van Motorola Solutions Nederland, en Antoine Stokkink, C2000 business director. Want frequentieruimte is schaars en wordt duur betaald. Het is dan ook een uitdaging om het bedrijfsleven en de hulpverleningssector te voorzien van de informatiemiddelen waaraan zij behoefte hebben. Zweers en Stokkink belichten de koers van Motorola Solutions in het draadloze tijdperk.

“Breedbandontwikkelingen worden geremd door gebrek aan frequentieruimte”

Motorola kent een lange geschiedenis als ontwikkelaar van communicatieapparatuur en radionetwerken. Vijfentachtig jaar geleden rolde in Amerika de eerste autoradio van het bedrijf van de band. En de fameuze woorden van Neil Armstrong, die in 1969 als eerste mens voet op de maan zette, bereikten de Aarde via communicatieapparatuur van Motorola. Dichter bij huis vertrouwen vandaag de dag onder andere duizenden politieagenten en hulpverleners op de technologie van Motorola in het C2000netwerk. De realisatie van het digitale radionet voor de OOV-sector was voor bouwer Tetraned (KPN/Getronics) en Motorola als leverancier van techniek reden om ‘samen te gaan wonen’ in één gebouw in Gouda.

Dicht bij elkaar onder één dak, zodat dankzij de korte lijnen snel informatie kan worden gedeeld en de klanten optimaal kunnen worden bediend. Een klantenbestand waarop Motorola Solutions zich, na de recente splitsing van het bedrijf in 2008, nog beter kan concentreren.

Afgelopen januari is Motorola gesplitst in Motorola Mobility en Motorola Solutions. Wat is de reden van die splitsing en wat merken de gebruikers van Motorola-producten ervan? Casper Zweers: “Van oudsher heeft Motorola zich altijd sterk gericht op het ontwikkelen van communicatieproducten voor de zakelijke markt en overheidsdiensten. In de jaren ’90 en het begin van de 21e eeuw was er een explosieve groei van de markt voor consumentenelektronica en werd mobiele telefonie een echt massaproduct. Ook Motorola ging mee in die beweging, waardoor twee verschillende businessstrategieën ontstonden: één gericht op de zakelijke markt en één voor de consumentenmarkt. Uiteindelijk bleek het voor de bedrijfsvoering niet gewenst om die twee strategieën in één bedrijf te combineren en besloot de directie de activiteiten te splitsen. Motorola Mobility werd opgericht om de consumentenmarkt te bedienen,

terwijl wij ons als Motorola Solutions volledig concentreren op oplossingen voor bedrijfsmatige communicatie. Onze focusmarkten zijn overheid en public safety, de retailsector, transport en logistiek en de gezondheidszorg. Door onze specialisatie kunnen we beter inspelen op de behoefte aan specifieke producten voor die doelgroepen.”

Motorola is de systeemleverancier voor Tetraned, dat het voor de OOV-sector vitale C2000netwerk heeft gebouwd. Wat is in jullie ogen de kracht van Tetraned en hoe zien jullie de samenwerkingsrelatie? Antoine Stokkink: “Dat we samen in één pand zijn gaan zitten heeft een praktische achtergrond. Tijdens de implementatiefase van C2000 hebben we een gezamenlijk projectteam gevormd en vond Tetraned het nuttig om ons als systeemleverancier met onze specifieke productkennis dichtbij te hebben, om snel te kunnen schakelen. Die samenwerking beviel zo goed dat we ook na de implementatie bij elkaar zijn blijven zitten. De grote kracht van Tetraned is in onze ogen het omvangrijke landelijke servicenetwerk dat zij in huis kregen na de overname van Getronics, dat als onderdeel van KPN in Tetraned participeert. Daardoor kan Tetraned voldoen aan de

advertentie Verbinding 0211 CMYK v3_Opmaak 1 6-1-2011 14:52 Pagina 1 Verbinding februari 2011

Abiom: totaalleverancier voor alle C2000-accessoires Abiom is naast distributeur van C2000 apparatuur ook totaalleverancier van een breed assortiment toonaangevende accessoires. Wij leveren voor alle merken onder andere: • gehoorbescherming met en zonder communicatie, • uitluistersets, • spreeksleutels, • antennes, • lederen tasjes, • batterijen, • (auto)laders, • programmeerbenodigdheden, • onderhoudsproducten Met Abiom heeft u één aanspreekpunt voor het meest complete assortiment en de beste service.

Bijsterhuizen 2218, 6604 LD Wijchen Nederland Tel. +31 (0) 24 373 44 22 Fax +31 (0)24 378 48 88 E-mail [email protected] Internet www.abiom.nl

Internationalelaan 55 F, 1070 Brussel / Bruxelles België Tel +32 (0) 2 609 69 20 Fax +32 (0) 2 609 69 66 E-mail [email protected] Internet www.abiom.be

Frequentieruimte in Nederland is schaars en wordt duur betaald snelle responstijd die de overheid eist voor het garanderen van een maximale beschikbaarheid van de 580 sites van het C2000-netwerk.”

Naast de hulpverleningssector is ook het bedrijfsleven een belangrijke groeimarkt. Merken jullie dat in de vraag naar producten en diensten? Casper Zweers: “Absoluut. Er is vooral een sterk toenemende vraag naar slimme communicatie- en informatietechnieken ter ondersteuning van bedrijfsprocessen en logistieke ketens. Mobile computing en de integratie van spraak, data en plaatsbepalingstechnieken nemen een enorme vlucht, zowel in het bedrijfsleven als in de hulpverleningssector. De economische trend is: efficiënter werken door betere en slimmere informatievoorziening, onafhankelijk van tijd en plaats. Mobiele oplossingen dus, waarvoor wij applicaties en netwerken ontwikkelen. Wij richten ons daarbij qua gebruikershardware op robuuste apparatuur, aangepast op industriële en intensief-zakelijke omgevingen. Waar gewone GSM-toestellen en smartphones ophouden, gaan wij verder.” “Om de groeiende communicatiebehoefte in het bedrijfsleven te dekken, bouwen we naast het besloten C2000-net voor de OOVdiensten een landelijk dekkend ‘Mission-

Critical’ TETRA-net voor de commerciële markt. In de Randstad is dat Entropia MCCN-netwerk deels al gerealiseerd. Verder signaleren we een groeiende vraag naar breedbandtoepassingen, onder andere voor realtime videoanalyse voor veiligheids- en besturingsdoeleinden. De vraag naar ruimte in breedbandnetwerken groeit met die trend mee.”

Van de vierde generatie breedbandtechnologieën onder de noemer ‘Long Term Evolution’ (LTE) wordt in dit verband veel verwacht, maar de ontwikkeling daarvan lijkt moeizaam te verlopen. Zo heeft een grootschalige proef met een LTEnetwerk in de San Francisco Bayarea, waaraan Motorola deelnam, vertraging opgelopen. Heeft dat gevolgen voor de LTE-ontwikkeling in Nederland? Antoine Stokkink: “Wij hebben in Amsterdam deelgenomen aan een test met WiMax, dat een voorloper is van LTE. Het idee was om een landelijk dekkend WiMax-netwerk voor mobiele breedbandcommunicatie te bouwen, maar dat lijkt niet haalbaar. Hetzelfde geldt voor LTE. Een groot knelpunt in de Nederlandse communicatiemarkt is dat de ontwikkeling van mobiele breedbandnetwerken wordt geremd door

23

gebrek aan frequentieruimte. In de VS is het frequentiegebied in de 700 MHz voor LTE beschikbaar. Dat heeft voor de Amerikanen het voordeel dat ze, vanwege de grotere reikwijdte in die band, relatief goedkoop LTE-netten kunnen bouwen. Om in een hoger frequentiegebied een landelijk dekkend netwerk voor Nederland te bouwen, zouden zo’n 4000 sites nodig zijn. Dat is niet rendabel te realiseren. Tegen deze achtergronden hebben we besloten om niet zelfstandig een LTE-netwerk te ontwikkelen. We zien wel toekomst voor lokale en regionale WiMax-netwerken. Onder andere in de Rotterdamse haven en op de Boulevard van Scheveningen hebben we dergelijke netwerken al gerealiseerd. Op LTE-gebied werken we samen met Ericsson, dat wel actief is op dat gebied. Dergelijke strategische samenwerkingsallianties worden steeds vanzelfsprekender in een telecommunicatiemarkt met zoveel dynamiek.”

In TETRA-land is de dynamiek ook groot. Zo was er de afgelopen jaren veel te doen over de knelpunten in C2000, waaronder de Direct-mode (DMO) voor de brandweer. Doet Motorola Solutions mee aan een eventuele tender voor alternatieve apparatuur? Antoine Stokkink: “Ik verwacht niet dat zo’n tender er komt en een alternatief voor digitale communicatie is er niet, ook niet voor DMO. Naar onze mening is de brandweer het meest gebaat bij een combinatie van TMO en DMO in C2000. Er zijn klachten geweest over de DMOfunctie, maar we moeten niet vergeten dat de portofoons waarmee hulpverleners nu werken in veel gevallen alweer bijna acht jaar oud zijn. Inmiddels is er veel verbeterd op het gebied van randapparatuur. Het uitgangsvermogen van nieuwe portofoons is verhoogd en van binnen zijn de portofoons van een twee generaties nieuwere techniek. Ik verwacht dan ook dat zich met die nieuwere generaties TETRA-randapparatuur geen problemen zullen voordoen. Inmiddels kunnen we ook voorzien in de gerichte vraag van specifieke beroepsgroepen. De functionele eisen voor de eerste generatie randapparatuur werden nog in hoofdzaak bepaald door de politiesector. Nu kunnen we ook een portofoon leveren die voldoet aan de eisen van de brandweerpraktijk: een simpel intuïtief bedienbaar apparaat met slechts een paar noodzakelijke knoppen en zonder ingewikkelde toeters en bellen.”

24



Gannexion bv

AMCOM Luzernestraat 24 Postbus 215 2150 AE Nieuw Vennep

T F E I

+31 (0) 252-629370 +31 (0) 252-629371 [email protected] www.amcom.nl

T F E I

Transistorstraat 71A Postbus 60187 1320 AE Almere

(036) 5498814 (036) 5498815 [email protected] www.gannexion.com

Control Room Communications 2010, Amsterdam

Aggregaten & Noodstroom voorzieningen Parkweg 9, 4153 XK Beesd T 0345 684000 - F 0345 680907 info @ voetverhuur.nl - www.voetverhuur.nl Safety-Lux Nederland B.V. T +31 (0) 35 691 44 76 www.safety-lux.nl

IN-CAR LAAD EN MONTAGE OPLOSSINGEN WWW.GLOBAL.NL

importeur van o.a.:

Televisieweg 26, 1322 AL Almere Telefoon: 036 538 70 70

GPS, C2000 EN GSM ANTENNE OPLOSSINGEN

Selecsys

T (0529) 488888 Mobiele Communicatie Nederland B.V. F (0529) 488889 Rollecate 65-11 E [email protected] I www.selecsys.nl 7711 GG Nieuwleusen

WWW.GLOBAL.NL


actueel

Distributeur voor de Benelux van ICOM radiocommunicatie

25

Intake moet openstaan voor multimedia Op 9 december jongstleden vond in Amsterdam voor de eerste keer het Control Room Communications 2010-congres plaats. Dit congres is tot stand gekomen door een samenwerking van IIR, die ook het jaarlijkse Tetra World Congress organiseert, en de Tetra Association. Door Hans Borgonjen

www.ceotronics.com

CeoTronics AG Communication Headset & Systems Tel. +49 60 74 87 51-0 Mobile +31 6 53 56 92 41 E-Mail [email protected]

Hutronic Telecommunicatie bv T Johan van Oldenbarneveltlaan 44 F E 3705 HH Zeist I

(030) 6999100 (030) 2213330 [email protected] www.hutronic.nl

Voorhout Data Connection

T F E I

Productieweg 7 3481 MH Harmelen

(0348) 443557 (0348) 444951 [email protected] www.vdcinfo.nl

KPN BMS Postbus 16118 2500 BC Den Haag DTM-Products BV Postbus 2148 6020 AC Budel

T F E I

(0495) 492335 (0495) 493710 [email protected] www.dtm.nl

MULTIMEDIA EN COMMUNICATIE OPLOSSINGEN WWW.GLOBAL.NL

VER

HUUR Portofoons netwerken -VERKOOP-ON DERHOUD KING VerkooP ( E x ) P OVerhuur TRUN R T O F O O N S &serVice

www.flash-services.comm

www.flash-services.co

T F E I

(010) 457 27 27 (084) 222 01 36 [email protected] www.kpn.com/portofoons


Raca Batteries Nederland B.V. Satellietbaan 10A 2181 MH HILLEGOM Postbus 75 2180 AB HILLEGOM Tel: +31 (0)252-227070 Fax: +31 (0)252-533922 Internet: www.racabatteries.nl

Optimale communicatie met de betrouwbare en voordelige batterijen en laders van E-Battery

E Battery Europe BV Varenkade 7 2661 PG Bergschenhoek The Netherlands Tel. +31 (0) 634 129 359 Fax +31 (0) 10 226 3371 [email protected] www.e-battery.eu

De rol van de meldkamer

ADVERTEERDERS INDEX Zenitel

te nemen en vervolgens Koning & Hartman

T F E I

Postbus 5080 2600 GB Delft

2

Technalia

12

Ablom

22

Fiber Connection

is niet alleen om 112 aan

22

+31(0)15 260 98 07 +31(0)15 260 91 62 [email protected] www.koningenhartman.com

Accessoires

Meetapparatuur

Producent

Advisering

Meldkamer apparatuur

Provider

Amateurapparatuur

Meldkamer inrichting

Randapparatuur

Netwerkaanleg

Software System integrator

RAM

40

Antennes Batterijen

Netwerken

Flash Services

43

Beveiliging

Operator

Telecomdealers

Groothandel

P(A)RM

Verhuur

Rohde & Schwarz Nederland

44

GSM

Paging

Verlichting

Importeur

Plaatsbepaling

de politie, brandweer of ambulance ter plekke te sturen.

Met zo’n zeventig deelnemers was deze eerste keer redelijk geslaagd en IIR en de Tetra Association hebben dan ook de intentie uitgesproken om er een jaarlijks terugkerend evenement van te maken. Voor de Tetra Association past dit prima in het streven om een bredere scope dan alleen Tetra te

ontwikkelen. Het congres was georganiseerd in samenhang met de workshop over het gebruik van Tetra-netwerken, waarvan een verslag in het vorige nummer van Verbinding heeft gestaan. De conferentie was gericht op ‘alles op en rond de meldkamers’, dus niet alleen die in

de Public Safety maar ook die op bijvoorbeeld vliegvelden. Van het uitgebreide programma volgen hieronder een paar impressies. Jan Biemolt, programmamanager Intake, Noodhulp en Meldkamers, Raad van Hoofdcommissarissen, gaf een presentatie over het standpunt van de Nederlandse politie

26


betreffende de ontwikkelingen rondom meldkamers. Over de organisatorische veranderingen vertelde hij over de huidige situatie met 25 veiligheidsregio’s en de plannen voor één nationale politie met tien territoriale eenheden. Aangezien brandweer en ambulance conform de 25 veiligheidsregio’s ingedeeld blijven, komen de operationele gebieden dus niet meer overeen; vraag is hoe dit (bestuurlijk) opgelost moet worden. Een speciale stuurgroep gaat voor deze zomer advies uitbrengen aan minister Opstelten betreffende de ontwikkelingen in meldkamerland.

Bredere rol en organisatie Vervolgens zoomde hij in op de meldkamer: de rol van de meldkamer is niet alleen om 112 aan te nemen en vervolgens de politie, brandweer of ambulance ter plekke te sturen. De informatievoorziening naar de eenheden, en indien relevant naar de (bestuurlijke) top, is minstens zo belangrijk. Het is dus niet alleen ‘command & control’; de meldkamer is een informatiecentrum of moet dat in elk geval worden en niet alleen voor de ‘intake & noodhulpfunctie’ maar ook voor andere taken. Wijkgericht werken is de basis: goede binding met de burgers, blauw op straat en goede informatie op ‘de spot’. De meldkamer verschuift van de traditionele meldkamer naar een ‘realtime crime centre’. Hierbij is er een actueel beeld in de meldkamer betreffende incidenten, meldingen en aangiften in het werkgebied. Biemolt opperde ook de optie om wellicht ‘call taking 112’ en ‘command & control’ te scheiden. De intake zou dan het contact met de burgers hebben en dus ook doorvragen totdat er een voldoende compleet beeld is, terwijl de meldkamer


het contact met de eenheden onderhoudt. Hardop vroeg hij zich af of de call taking wellicht op grotere schaal (3-5 of 10 locaties) moet gebeuren, met de command & controlfunctie in alle tien de nieuwe regio’s? Doordenkend zou de intake multidisciplinair kunnen zijn, terwijl de command & controlfunctie monodisciplinair zou moeten zijn (wel

27

voor foto’s afkomstig van mobieltjes; deze kunnen nu alleen met behulp van standalone computers met een internetverbinding ontvangen worden. Maar wat als de meldkamer straks wel al die nieuwe media kan ontvangen? Er zal veel meer personeel nodig zijn om alles te lezen en te bekijken, te analyseren en de relevantie

Intake gaat een ‘multichannel intake’ worden co-locatie?). Volgens Biemolt is het bestuurlijke model in ieder geval het meest complex. Op een vraag uit de zaal hoe bedrijfscontinuïteit geborgd kan worden, antwoordde hij dat het zijn inziens een ‘virtuele’ meldkamer zou moeten worden, zodat bij uitval een andere meldkamer het over kan nemen.

Nieuwe media Jan Biemolt wees op de steeds complexer wordende buitenwereld: 112 telefoonmeldingen zijn allang niet meer de enige ‘input’. Intake gaat een ‘multi channel intake’ worden: telefoon, internet, mobiel internet, statische en mobiele camerabeelden, enzovoort. De meldkamer is nu vooral op telefonische meldingen gefocust. Maar wat te doen met bijvoorbeeld de explosieve groei van het aantal Youtube-filmpjes? De meldkamer is nu niet uitgerust om zulke ‘meldingen’ van het publiek te ontvangen. Hetzelfde geldt

ervan te bepalen. Nog afgezien van de vraag hoe men moet reageren als de meldkamer zélf een Youtube-filmpje ziet waarop iets ongeoorloofds gebeurt; er is immers geen melding ontvangen...

Schiphol Group Multimedia De tweede Nederlandse inbreng kwam van de architecten van de Schiphol Group. Schiphol heeft zijn eigen grote ‘meldkamer’. De Schiphol-architect ging in op de toenemende informatiebehoefte. Als er in het verleden meer informatie nodig was, was de oplossing steevast: meer camera’s plaatsen, waardoor er ook weer meer mensen nodig waren om de beelden uit te kijken. De meldkamer loopt echter op deze wijze over. Daarom zoekt men de oplossing nu in veel meer intelligentie in het videosysteem. Qua invoering van nieuwe oplossingen kiest men als eerste voor hergebruik van wat er al is (maar logischer ingezet), als dat niet lukt om nieuwe systemen ‘van de plank’ te kopen en pas de laatste optie is om tot bouwen (of laten bouwen) over te gaan.

Multimedia Cybertech is een Nederlands bedrijf actief met voice-recording en is op dit gebied een van de grootste leveranciers. Vertegenwoordigers van Cybertech gaven een presentatie over multimedia in de meldkamer. Er werd vooral ingezoomd op reconstructies van incidenten: kritische bewijsinformatie kan verzameld en geanalyseerd worden om gebeurtenissen te reconstrueren, bijvoorbeeld bij calamiteiten. Dit is toe te passen bij de analyse van rampen, maar ook voor bijvoorbeeld trainingen. ‘Time stamping’ is essentieel wanneer je praat over elektronisch bewijsmateriaal en je kunt werken met een ‘chain of evidence’ om authenticiteit aan te tonen. Er is meestal veel

“De meldkamer is een informatiecentrum of moet dat in elk geval worden en niet alleen voor de ‘intake & noodhulpfunctie’ maar ook voor andere taken.”

meer informatie dan je denkt en door al deze informatie op de juiste wijze met elkaar in verband te brengen, wordt het totale bewijs sterker dan de losse brokstukken doen vermoeden. Bronnen zijn bijvoorbeeld geluidsopnamen van intake- en meldkamergesprekken, detailinformatie van een GSM-gesprek (nummer, adres, locatie), opnemen van de scherminformatie van de meldkamer (‘screen recording’), locatie-informatie van de eenheden, de vele videobeelden, videoconfe-

en de crisiscentrumruimte valt onder de potentiële informatiebronnen, maar het zal niet verbazen dat dit tot de nodige vragen over privacy leidde. Cybertech gaf aan dat spraaken video-analyse een grote toekomst hebben. Ze doen een aantal ‘911’-projecten in de VS, waar ze volgens Cybertech een aantal jaren op ons voorlopen. Op een vraag uit de zaal over veiligheidsrisico’s met al dat opgeslagen materiaal was de reactie dat alles versleuteld wordt opgeslagen.

De meldkamer verschuift van de traditionele meldkamer naar een ‘realtime crime centre’ rentie, audio van mobiele telefoons en (in de toekomst) de informatie van BlackBerry’s en andere internettelefoons en PDA’s enzovoort. Ook ‘ambiant recording’ van de meldkamer

erg gedetailleerde presentatie over de maatregelen die gebaseerd zijn op de Britse BCM-standaard BS25999. Kern is: alles doen om altijd te kunnen werken. Invalshoeken zijn daarbij zowel externe escalaties zoals overstromingen, grote stroomuitval, epidemieën en dergelijke, maar ook voor geval het een interne oorzaak heeft. De MET heeft drie meldkamers die elkaar kunnen opvangen, ze stellen hoge eisen aan de toeleveranciers (zoals 24x7 ondersteuning) maar ook aan de procedures als bijvoorbeeld door enorme sneeuwval nieuw meldkamerpersoneel niet kan komen. Ook zijn er nu procedures met Airwave (de leverancier van hun radionetwerk) na de slechte ervaring dat het netwerk uitviel, wat Airwave had voorzien, maar daar niet voor had gewaarschuwd. Voor wie in meer detail iets over de MET-meldkamer wil lezen: in Verbinding februari 2008 heeft er een special over gestaan.

Londense politie

Zweden

De Londense politie (MET) gaf een presentatie over Business Continuity Management (BCM). Het was een zeer gevarieerde, soms

Het Zweedse SOS Alarm Co is de organisatie die de 112-meldingen aanneemt. Ze hebben geen operationele OOV-ervaring. De presenta-

28


tie vanuit Uppsala University Hospital had de indrukwekkende titel: “Developing a coordinated approach between controlroom and fieldunits in a crisis”. Het had een beetje een theoretisch karakter met bijvoorbeeld de uitspraak dat er drie soorten ‘situational awareness’ zijn: in het veld, in de meldkamer en tussen de disciplines. In alle drie de gevallen uitwisseling van informatie in zowel de vorm van spraak, data als beelden. Gelukkig gaven ze ook een praktisch voorbeeld over ‘tussendisciplines’: een politiehelikopter met video: de beelden zijn alleen in de politiemeldkamer te zien, terwijl het vaak voor de brandweer minstens zo relevant is; oplossing is de beelden ‘door te zetten’ naar de brandweermeldkamer. Ook de Zweedse brandweer was present: de spreker ging in op de eerste tien minuten na een melding: veel units zijn dan nog niet gearriveerd, hetgeen betekent dat er veel voorbereiding ‘en route’ nodig is. Hiervoor is communicatie met de meldkamer nodig, met andere ‘eigen’ units en met andere disciplines. De spreker stelde de zaal (en zichzelf) de vraag: “Hoe is al deze informatie te behappen?” De meldkamer moet in erg korte tijd heel veel doen, is daar de juiste competentie voor? De stelling was dat er een ‘decision support’-systeem zou moeten zijn om de meldkamer te ondersteunen in het afwikkelen van het operationele proces. Daarnaast zou de uitwisseling van informatie en coördinatie tussen de OOV-meldkamers nog verder verbeterd moeten worden. Voor grote crises is er een ‘multicrisiscentrum’.

Abonneer nu op

en mis geen nummer van hét vakblad voor mobiele communicatie in de openbare orde & veiligheidssector De Londense politie (MET) gaf een presentatie over Business Continuity

en het bedrijfsleven

Management (BCM): alles doen om altijd te kunnen werken.

Europese dimensie Ondergetekende was gevraagd een presentatie te geven over wat er in Europa speelt op het gebied van mobiele communicatie. Samen met Mladen Vratonjic, mijn collega uit Servië, hebben we deze presentatie verzorgd. De Servische inbreng was een presentatie over de activiteiten in de West-Balkanlanden om de grenscontrole met (mobiele) communicatie te verbeteren en over het belang van interoperabiliteit in meer algemene zin. Ik heb verteld over de diverse Europese initiatieven: internationaal DMO, Air-Ground-Air, het koppelen van de diverse OOV-netwerken door middel van een ISI, en uiteraard de breedbanddata-ontwikkelingen met bijbehorende frequentieproblematiek, waarover al

regelmatig wat in Verbinding gestaan heeft. De duopresentatie straalde wel de Europese samenwerking uit: van Nederland tot Servië.

Paneldiscussie Er was onder leiding van Peter Goulding van de MET een boeiende discussie. Hij had de zaal in acht kleine groepjes verdeeld met voor iedereen dezelfde controversiële vraag: Wie is er belangrijker: degene die de ‘intake’ doet of die de ‘command & control’ doet? Na vijftien minuten discussie gaf elke groep zijn mening; vrijwel unaniem was de conclusie dat daar geen antwoord op mogelijk was: beiden zijn cruciaal. De intake omdat dit het ‘gezicht’ naar de burger is en als daar iets

‘Intake’ en ‘command & control’ zijn even essentieel

niet goed gaat, dan is er van optimale hulpverlening al geen sprake meer. Command & control omdat daar de inzet gecoördineerd wordt die de burger de daadwerkelijke hulp moet bieden. Peter Goulding was blij met de uitkomst, want het gaf een bevestiging voor waar ze in Londen mee bezig zijn: de intakemedewerkers werden veelal minder gewaardeerd dan hun command & control-collega’s en er was ook geen carrièrepad van intake naar command & control. Ze zijn nu met een experiment bezig waarbij dit wel het geval is en waarbij de ‘intakers’ ook stage lopen bij hun command & control-collega’s.

Hans Borgonjen is kennismanager bij de vts Politie, voorzitter van de Public Safety Radiocommunication Group (PSRG), vice-voorzitter van de Tetra Association Board en lid van de LEWP Radio Expertgroup.

Verbinding voor slechts E 54,95 per jaar?

Wilt u een abonnement op

(incl. 6% BTW)

Mail uw persoonsgegevens naar

[email protected]

30



Pratktijk

Crisiskoffers voor communicatie via satelliet

Veiligheidsregio Zeeland houdt verbinding na overstroming Hoe kunnen politie, brandweer en ambulancediensten communiceren als na een overstroming de landlijnen zijn verdronken en het mobiele netwerk onbereikbaar is? Communicatie via satelliet is dan nog de enige optie voor communicatie. Tot deze conclusie kwam ook de Veiligheidsregio Zeeland. De veiligheidsregio nam zes door 2connect-IT geleverde ‘crisiskoffers’ in gebruik die zijn voorzien van een BGANsatellietsysteem van Inmarsat.

“Wat te doen als vanuit zee een grote overstroming komt en er staat hier meer dan zestig centimeter water”, vraagt Medewerker Informatiemanagement Marc Nagelkerke van de Veiligheidsregio Zeeland hardop. “Hoe kunnen we dan nog communiceren?” Deze vraag stond in 2008 centraal tijdens het project Watersnoodaanpak Veiligheidsregio Zeeland (WaVe) van de Taskforce Management overstromingen (TMO). Dit project werd in november 2008 afgesloten met de overstromingsoefening ‘Waterproef’ waaraan ook de

andere kustprovincies deelnamen en waarbij een deel van Terneuzen fictief werd ontruimd. Een belangrijke conclusie van het project en de oefening was dat na een overstroming communicatie al snel niet meer mogelijk is. Nagelkerke: “Als hier meer dan zestig centimeter water staat, zijn de landlijnen verdronken en daarmee ook onderdelen van het noodcommunicatienetwerk C2000 dat deels gebruikmaakt van die landlijnen.” In een noodsituatie is het UMTS-netwerk ook snel overbelast en onbereikbaar. “Dan kunnen

we alleen nog maar naar boven kijken, naar de satelliet.”

Inmarsat BGAN De Veiligheidsregio Zeeland maakte voor het eerst kennis met satellietcommunicatie tijdens Concert at SEA, het muziekfestival dat jaarlijks wordt gehouden op de Brouwersdam tussen het Zuid-Hollandse Goeree-Overflakkee en het Zeeuwse Schouwen-Duivenland. “De ideale plek om een popconcert te houden, maar een logistieke hel om mensen weg te

krijgen”, meent Nagelkerke. “Voor de mensen die tijdens een onweersbui onderkoeld raken, hebben we als veiligheidsregio de verantwoordelijkheid. Wij hebben daarom ter plaatse mensen die realtime verslag doen van de gang van zaken op het terrein in het crisismanagementsysteem Osiris. Op het moment van een calamiteit zijn de daarop aangesloten overheidsdiensten informatietechnisch helemaal op de hoogte.” In het kader van de zogenoemde Intensivering Civiel-Militaire Samenwerking (ICMS) werd voor de editie van Concert at SEA in 2008 de hulp ingeschakeld van een tactische unit van Defensie voor het opzetten van de communicatieverbindingen. “Het opgezette systeem was echter zo veilig dat we niet op onze Citrix-omgeving konden komen”, vertelt Nagelkerke. “Gelukkig had Defensie ook nog een BGAN-satellietsysteem van Inmarsat liggen dat we op onze laptop hebben aangesloten. Zo konden we via satelliet toch nog werken.”

Crisiskoffers Gesteund door deze ervaring tijdens Concert at SEA en de bevindingen na de oefening Waterproef stond voor de Veiligheidsregio Zeeland vast dat de stap moest worden gezet naar satellietcommunicatie. “2connect-IT is in dat traject onze leverancier en adviseur geweest”, vertelt Nagelkerke. “2connect-IT is ook ondersteunend geweest bij de uitrol en we hebben nu nog regelmatig contact voorafgaand aan evenementen, zoals Koningin-

31

Veiligheidsregio Zeeland De Veiligheidsregio Zeeland is het orgaan voor fysieke veiligheid, rampenbestrijding en crisisbeheersing in Zeeland. De organisatie omvat brandweerzorg, Geneeskundige Hulp bij Ongevallen en Rampen (GHOR), de Gezamenlijke Meldkamer Zeeland en de Rampenbestrijding en Crisisbeheersing. Alle activiteiten richten zich op het vergroten van de veiligheid van de Zeeuwse bevolking en bezoekers. De Veiligheidsregio Zeeland werkt nauw samen met Politie Zeeland, de dertien Zeeuwse gemeenten, Provincie Zeeland, Rijkswaterstaat, de Zeeuwse waterschappen, Defensie, zorginstellingen en vele andere partners. Nederland kent in totaal 25 veiligheidsregio’s waarin wordt samengewerkt door verscheidene besturen en diensten. De indeling van de veiligheidsregio’s komt overeen met de 25 politieregio’s.

nedag 2010.” Gekozen werd om te gaan werken met ‘crisiskoffers’ die zijn uitgerust met een satellietschotel, een Broadband Global Area Network (BGAN)-modem van Inmarsat, een satelliettelefoon van Iridium, een UMTS-kaart van KPN en een laptop. “De BGAN zetten we puur in voor data zoals e-mail, en dan in eerste instantie via UMTS”, licht Nagelkerke toe. “Als UMTS wegvalt is het een kwestie van het stekkertje van de satellietschotel erin steken. Dat is allemaal ‘plug & play’ en werkt eigenlijk altijd. De Iridium-telefoon gebruiken we als ook C2000 nog eens plat gaat.” Drie crisiskoffers bevinden zich aan boord van de VC-2 verbindings- en commandovoertuigen van de brandweer. “De VC-2-teams hebben bij

“Na een overstroming kunnen we alleen nog maar naar boven kijken, naar de satelliet.”

grote calamiteiten waarbij een commandoteam moet komen de taak om een verbinding op te zetten met het netwerk van de veiligheidsregio”, vertelt Nagelkerke. “In de oude situatie is het nog zo dat een VC-2-team het veld ingaat en een fax stuurt met daarin de eerste bevindingen ter plaatse. Maar een fax versturen is niet meer afdoende als omstanders massaal staan te twitteren en live de eigen internetpagina bijwerken. Fax zal nog wel altijd de fall-back blijven.” Op de centrale locatie van de Veiligheidsregio Zeeland in Middelburg, waar ook de Gezamenlijke Meldkamer Zeeland is gevestigd, staan nog eens twee crisiskoffers op voorraad. Daarnaast heeft de veiligheidsregio de beschikking over een nautische variant met een zelfrichtende antenne die kan worden gebruikt tijdens calamiteiten op het water.

Viprinet De apparatuur uit de crisiskoffers is voor het eerst ingezet tijdens de 2009-editie van Concert at SEA. “Dat werkte ontzettend goed”, verzekert Nagelkerke. Een jaar later is de satellietcommunicatieapparatuur bij wijze van proef ingezet in combinatie met de Viprinetrouter, die eveneens door 2connect-IT wordt geleverd. “In eerste instantie zetten we via UMTS een virtual private network-verbinding op naar het netwerk. Als het netwerk dan wegvalt, moeten we de satellietschotel aansluiten en opnieuw een VPN-netwerk opzetten.” Die situatie moet met Viprinet verleden tijd zijn. “Viprinet staat in contact met een aantal UMTS-providers en met de satelliet en zorgt ervoor dat ik altijd verbinding heb.” De Veiligheidsregio Zeeland is in april 2010 gestart met het op grotere schaal experimenteren met de crisiskoffers. Een evaluatie volgt in december 2010. Nagelkerke: “Dan gaan we kijken of misschien ook de VC-2’s moeten worden uitgerust met zelfrichtende antennes zoals nu al het geval is bij de nautische crisiskoffer.”

Spraak- & datanetwerken, randapparatuur en toepassingen Professionele communicatie is voor, naast defensie, politie, brandweer en ambulance, in toenemende mate van groot belang voor industrie, openbaar vervoer, beveiliging, stadstoezichten, transport, nutsbedrijven en andere gelieerden die gebruik maken van communicatiemiddelen waaraan hoge eisen worden gesteld. RB&W en Vakblad Verbinding organiseren op 10 mei het Nationaal Congres Verbindingen, waar toonaangevende leveranciers innovatieve toepassingen zullen tonen op het gebied van netwerken, apparatuur en applicaties. Sprekers uit overheid en het bedrijfsleven presenteren u tevens de trends, behoeften en ervaringen vanuit hun vakgebied. Wij nodigen u van harte uit om deel te nemen aan dit congres.

33

Op weg naar één landelijke meldkamerorganisatie?

praktijk

Nationaal Congres Verbindingen


Uitwijkvoorziening is uitdaging voor meldkamersector De Wet veiligheidsregio’s draagt de regionale veiligheidsbesturen op uitwijken fallbackvoorzieningen te treffen voor de regionale meldkamers. Zo moet worden gegarandeerd dat het meldkamerproces als vitale schakel in de hulpverleningsketen ook bij storingen en calamiteiten blijft draaien. Door Rob Jastrzebski

Voor wie? Professionals vanuit Defensie, Politie, Brandweer,

Ambulance, industrie, openbaar vervoer, beveiliging, stadstoezichten, transport, nutsbedrijven en andere gelieerden die gebruik maken van professionele communicatiemiddelen

Wanneer?

Waar?

10 mei 2011 Officierscasino Soesterberg

Kosten?

V oorinschrijving voor gebruikers uit de doelgroep is gratis Professionals uit de doelgroep hebben voorrang bij inschrijving

Inschrijven en meer informatie?

www.nationaalcongresverbindingen.nl

Het World Port Center, huisvesting van de gemeenschappelijke meldkamer en de regionale crisiscentra.

PMR / DMR / TETRA / GSM / UMTS / LTE Applicaties / Beveiliging / Mobiele werkplekken

De regio’s zijn zoekende naar uitvoerbare technische en organisatorische oplossingen. De Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond beschikt al sinds 2005 over een uitwijkvoorziening, waarvan op korte termijn ook de regio’s

Haaglanden, Zuid-Holland Zuid en Hollands Midden gebruik willen gaan maken. Ideaal is de Rotterdamse uitwijksituatie echter niet. Jaap van Meggelen, hoofd van de Gemeenschappelijke Meldkamer Rotterdam-Rijnmond,

verwacht dat met één landelijk aangestuurde meldkamerorganisatie uitwijken fallbackvoorzieningen robuuster en kosteneffectiever kunnen worden gerealiseerd, maar kómt die landelijke meldkamerorganisatie er ook?

34


Hoog risicoprofiel De Gemeenschappelijke Meldkamer Rotterdam-Rijnmond is niet zómaar een meldkamer. Het is de spil van de hulpverlening in een gebied met ruim 1,2 miljoen inwoners, dat vanwege de Rotterdamse haven- en industriegebieden verreweg de belangrijkste motor van de Nederlandse economie is. Een gebied met een hoog risicoprofiel en een incidentenstatistiek waaraan geen enkele andere regio kan tippen. Logisch dus dat aan de continuïteit van de meldkamerprocessen in deze dynamische regio hoge eisen worden gesteld. Toen in 2005 de nieuwe GMK in het World Port Center in gebruik werd genomen, werd de voormalige politiemeldkamer in RotterdamNoord ingericht als uitwijkvoorziening. In hetzelfde gebouw werden ook uitwijkvoorzieningen voor het Regionaal Operationeel Team gerealiseerd. De belangrijkste meldkamer- en crisisbeheersingsprocessen in RotterdamRijnmond kunnen zodoende voortgang vinden


De huidige uitwijklocatie is arbotechnisch op het randje als de ruimten in het World Port Center door incidenten van binnenuit of van buitenaf tijdelijk niet kunnen worden gebruikt.

Uitwijk en fallback “Als we in noodsituaties moeten uitwijken zitten we voor korte tijd safe”, bevestigt hoofd GMK Jaap van Meggelen. “Maar de uitwijkvoorziening is niet gebouwd en berekend op langdurig gebruik. Bij de inrichting zijn we uitgegaan van een uitwijkscenario van maximaal 72 uur, veroorzaakt door bijvoorbeeld een brand in het gebouw of een grote calamiteit in de omgeving, waardoor we moeten ontruimen. Als we de meldkamer wekenlang

niet zouden kunnen gebruiken, moeten we naar andere tijdelijke huisvesting zoeken, want voor dergelijk intensief gebruik is de uitwijkruimte qua indeling en klimaatregeling niet geschikt. Dat hebben we een aantal jaren geleden ervaren toen we vanwege een technische aanpassing drie weken lang gebruik hebben gemaakt van de uitwijklocatie. Dat was arbotechnisch op het randje, maar omdat het éénmalig was en voor een overzienbare periode, was het net verantwoord.” In de uitwijkvoorziening kunnen alle vitale meldkamer- en stafprocessen voortgang vinden, maar dan met eenvoudiger middelen en in een compactere ruimte.

Gecomprimeerd “Wat we in het World Port Center op twee etages hebben ondergebracht, hebben we hier op één etage gecomprimeerd”, vervolgt Van Meggelen. “Op het moment is het de best beschikbare uitwijkoptie voor de korte termijn, maar een meer geavanceerd uitwijken fallbackmodel is al geruime tijd onderwerp van studie. Met alleen een fysieke uitwijklocatie zijn we er immers niet.” Van Meggelen doelt op het onderscheid tussen ‘uitwijk en fallback’, fysiek en techniek. De uitwijklocatie maakt gebruik van hetzelfde datacentrum in het World Port Center dat ook de reguliere meldkamer en stafruimten bedient. Technisch is de overname van functies een koud kunstje, door telefonie- en datalijnen om te schakelen naar de uitwijklocatie en het verbindende glasvezelnet heeft ruim voldoende bandbreedte om ook de ‘zware’ functies zoals de aansturing van het C2000netwerk vanuit de uitwijklocatie mogelijk te maken. Maar wanneer het datacentrum in het WPC zelf getroffen is, hebben de centralisten en staffunctionarissen niets aan hun fysieke uitwijklocatie.

Landelijke ontwikkelingen

Uitwijkvoorziening in Rotterdam-Noord.

35

Een kwalitatief hoogwaardige fysieke uitwijklocatie in combinatie met een robuuste technische fallbackvoorziening levert de veiligheidsregio’s een behoorlijk kostenplaatje op. Om die reden maken veel veiligheidsregio’s momenteel afspraken met hun buren om via noodscenario’s cruciale functies van elkaar over te nemen. In de praktijk geen eenvoudige opgave. Van Meggelen: “De schaal van de huidige meldkamers is al zodanig dat er in de regu-

Meldkamer in kerstsfeer.

liere huisvesting geen gelegenheid is om alle meldkamerprocessen van een naburige regio één op één over te nemen, terwijl ook de eigen processen doorgaan. De 112-aannamefunctie voor twee regio’s is nog wel te combineren, maar waar haal je zestien extra bedienplekken vandaan? Daarvoor heb je dedicated reserveruimte nodig. Qua informatievoorziening en telefonie zou je centralisten weliswaar op elke willekeurige kantoorplek hun taken kunnen laten uitvoeren, maar voor de zware functies als C2000 biedt dat geen oplossing, omdat dat hoge eisen stelt aan de bandbreedte van datalijnen. Een hoogwaardige uitwijkruimte met technische fallback is daarom de enige oplossing om de voortgang van de meldkamerprocessen bij grote storingen of crisissituaties te kunnen garanderen.”

Intentieverklaring De andere Zuid-Hollandse regio’s hebben een intentieverklaring gesloten met de GMK Rotterdam-Rijnmond om ook van de Rotterdamse uitwijklocatie gebruik te gaan maken, zodat één uitwijkvoorziening door vier regio’s wordt gedeeld. Een tijdelijke oplossing, verwacht Jaap van Meggelen, die belangstellend de verdere ontwikkelingen op het landelijke meldkamerfront afwacht. Samen met zijn collega’s van andere meldkamers, want er is een gerede kans dat het meldkamerdomein de komende jaren flink op de schop gaat. De vorige minister van BZK, Guusje ter Horst, pleitte al voor één landelijke meldkamerorganisatie en inmiddels heeft minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie een wetsvoorstel in de steigers staan voor reorganisatie van de politie tot een nationaal aangestuurd korps.

Aanjager Jaap van Meggelen ziet samenhang tussen deze twee politieke ontwikkelingen en denkt dat de nationalisering van de politie wel eens als aanjager kan gaan fungeren voor de discussie over de toekomst van de meldkamers. “Mijn inschatting is dat de politie landelijk behoefte heeft aan niet meer dan tien fysieke meldkamerlocaties en voor dat getal bleek begin december ook draagvlak tijdens een bestuurlijk congres van het Veiligheidsberaad over de toekomst van de meldkamers. Als die tien meldkamerlocaties worden ingebed in één landelijk aangestuurde organisatie, kunnen we veel van de organisatorische en technische knelpunten in de sector veel efficiënter oplossen. Dan kan eindelijk de al zo lang gewenste grotere harmonisatie en uniformiteit van werkprocessen worden doorgevoerd, die nu een behoorlijke belemmering zijn voor samenwerking. Die knelpunten openbaren zich nu vooral bij de verschillende projecten voor samenvoeging van meldkamers. Als drie regionale meldkamers samengaan in één bovenregionale meldkamer, moeten de werkprocessen van drie keer drie hulpverleningskolommen op elkaar worden afgestemd. Dat is in het huidige polderbestel bijna een ‘mission impossible’! Met één landelijk aangestuurde organisatie hebben we veel betere randvoorwaarden om dit vraagstuk op te lossen.”

Robuuste datacentra De landelijke meldkamerorganisatie is ook gediend met één centraal beheerde landelijke infrastructuur. Van Meggelen ziet als ideaalbeeld een krachtig landelijk ICT-netwerk rond drie robuuste datacentra verspreid over het land. Drie identieke gekoppelde rekencentra,

die elkaars functie naadloos kunnen overnemen. Het vraagstuk van technische fallback voor vitale systemen en processen voor het hele Nederlandse meldkamerdomein is dan opgelost. Van Meggelen: “Met zo’n infrastructuur hoeven regio’s niet zelf te investeren in technische fallbackvoorzieningen, waardoor flink op de kosten kan worden bespaard. Welk model voor fysieke uitwijkvoorzieningen het beste is, in samenhang met één landelijke organisatie en een centraal beheerde infrastructuur, moet nog worden onderzocht. Ik pleit voor een voorziening voor efficiënt combigebruik en niet voor reservemeldkamers die 95 procent van de tijd leeg staan. Er is in Nederland schreeuwend behoefte aan goede opleidings- en trainingsvoorzieningen voor meldkamerpersoneel. Met die functie zouden één of meer uitwijklocaties heel goed kunnen worden gecombineerd.”

Toekomst meldkamers Meldkamerland is in afwachting van de verdere politieke besluitvorming over de toekomst van de meldkamers. Worden het tien bovenregionale organisaties of één centraal beheerde en bestuurde organisatie met tien uitvoeringslocaties? Als de financiering het belangrijkste afwegingscriterium is, is één landelijk aangestuurde organisatie zonder meer favoriet. Van Meggelen: “Op dit moment slokken het beheer en de exploitatie van de meldkamers jaarlijks zo’n 180 miljoen euro op. Eerste berekeningen tonen aan dat een organisatiemodel met één landelijke infrastructuur en drie datacentra voor minder dan honderd miljoen kan.”



Bij een VRS behoort het eigenlijk een standaard te zijn dat er een combinatie mogelijk moet zijn tussen werkelijk elk bestaand opnameprotocol, en dat allemaal op een en hetzelfde VRS. Het VRS neemt een steeds belangrijkere plaats in binnen de organisatie en de ontwikkeling moet zitten waar de meeste kennis zit, bij de leverancier dus.

technologie

36

37

We spreken over een 7x24uurs onderneming met veel wisseldiensten

De eindgebruiker bepaalt

IRIS recorder interface voor opname van gesprekken

Voice Recorder System geen sluitpost meer Er gebeurt veel in de wereld van de Voice Recorder Systems (VRS), niet onbelangrijk is dat er over de afgelopen jaren een kentering is gekomen in de plek die de VRS inneemt in de organisatie. Was het lang een niet-geprioriteerde wens om de beschikking te hebben over een VRS binnen bepaalde afdelingen van de organisatie en daardoor budgettair altijd een sluitpost, vandaag de dag is het beschikken over een VRS in een steeds groeiend aantal organisaties een basisbehoefte en geen sluitpost meer. Door Martin Roberscheuten

Hoewel wereldwijd steeds meer wordt overgestapt op SIP-technologie, is het in diverse sectoren zoals bijvoorbeeld de OOV-sector van

belang dat de VRS een technisch veelzijdig karakter heeft. Veelzijdig wil zeggen: voortdurende doorontwikkeling, maar blijvende

ondersteuning van de bestaande technologieën. Maar ook is klantspecifieke ontwikkeling belangrijk, maatwerk dus.

Voor de eindgebruiker mag het bij het terugzoeken van gesprekken geen vraagstuk zijn of een gesprek nu gevoerd is op de PBX, portofoon, SIP, analoog, digitaal, ISDN 2/15/30 of bijvoorbeeld VoIP. Dit laatste is inmiddels geen wens meer, maar een vereiste. De eindgebruiker is immers geen specialist op dat gebied en wil snel en eenvoudig een totaalbeeld kunnen krijgen. Zo moeten meerdere gesprekken, welke gerelateerd zijn aan een bepaalde actie, geselecteerd kunnen worden en gelijktijdig worden teruggeluisterd, terwijl eveneens gelijktijdig ook een overzicht van de chronologische volgorde waarin deze gevoerd zijn vrij toegankelijk is. De oorsprong van een gesprek mag geen belemmering zijn voor de vrij te selecteren lijnen, een bepaalde actie kan immers een combinatie zijn van de diverse communicatiemiddelen, terwijl ze alleen gezamenlijk het complete beeld geven.

als de OR, medische afdeling en bijvoorbeeld de personeelsadministratie. Deze gesprekken moeten gevoerd kunnen worden zonder dat er een vertrouwensbreuk kan ontstaan. Het niet-opnemen is hierin belangrijk om niet te verzanden in uitlatingen als “We nemen het wel op maar laten het niet zien dus mag u er

vanuit gaan dat u vrij kunt spreken”. Er zijn voldoende voorbeelden te noemen waar dit tot problemen heeft geleid bij achtergelaten pc’s. Deze privacyregels zijn ook zeer belangrijk als het gaat om bijvoorbeeld penitentiaire omgevingen of ziekenhuizen. Er zijn immers strikte wettelijke regels op de privacy tussen

Gesteld mag worden dat een VRS-systeem dat niet een veelvoud van systemen gelijktijdig aankan, niet meer van deze tijd is, omdat de gebruikersorganisatie zelden in een keer overgaat naar een nieuw communicatiesysteem, maar langzaam zal migreren. Alleen als dit op een en hetzelfde VRS en op elk moment van de operationele lifetime mogelijk is, kan de VRS een migratie-recorder genoemd worden. Het moet zo zijn dat de eindgebruiker zich geen zorgen hoeft te maken over van welke bron het gesprek is opgenomen. Ook zijn er organisaties die om verschillende moverende redenen gebruik blijven maken van de diverse communicatiesystemen.

Regels zijn regels? Niet altijd, maar vaak ook weer wel. Niet alleen zijn er wettelijke regels waar men zich aan moet houden; om er maar eens een te noemen: de wet op de privacy. Maar van even groot belang zijn de regels binnen de organisatie. De wettelijke eisen voor de particulier of Openbare Orde en Veiligheid zijn immers niet gelijk. Terwijl op bedrijfsonderdelen als Meldkamers en de Tradingfloor bij financiële instellingen het de regel is dat alles opgenomen moet worden, zijn ook daar uitzonderingen belangrijk. Ook deze werknemers moeten immers privégesprekken kunnen voeren met interne afdelingen

Bij een goed VRS kan zelfs IT later alleen in de logfiles zien dat er uitval is geweest, de eindgebruiker zal er bij het opvragen van gesprekken niets van merken.

38



een gedetineerde en zijn advocaat, maar niet in mindere mate aangaande de medische geheimhoudingsplicht.

Investeringen hoeven derhalve alleen gedaan te worden op het moment dat het nodig is, terwijl de ‘ongoing cost’ laag gehouden worden door het feit dat de leverancier geen jaarlijkse licentiekosten kent. De ROI (Return On Investment) blijft daarom zeer goed en budgetten blijven beheersbaar.

Het voorgaande geeft ook aan dat het belangrijk is om zeer uitgebreide autorisatiemogelijkheden te hebben binnen de VRS, waar de leverancier na het overdragen geen enkele bemoeienis mee heeft. Zo is het voor een aantal organisaties belangrijk om het zogenaamde LGP (laatste gesprekpaneel) in te kunnen zetten, waarbij ook weer de vrije lijnen-matrix en de autorisaties een belangrijke rol zullen spelen. Bij een paar VRS-producten zijn deze optioneel en heeft de eindgebruiker zelfs de mogelijkheid te kiezen tussen de meegeleverde softwarematige dan wel hardwarematige oplossing.

Zoeken naar gesprekken?

Locatie-onafhankelijke opstelling en toegankelijkheid Een steeds sterker wordende vraag van de eindgebruiker is om het VRS op meer locaties te implementeren, terwijl de opslag centraal geregeld blijft. Hierbij moet het dan mogelijk zijn de VRS vanuit elke locatie te benaderen, zonder verlies van functionaliteit voor de gebruiker en beheerder. Dit kan natuurlijk zonder problemen geïmplementeerd worden door de toepassing van de IRIS (Intelligent Remote Interface System), zolang er maar een netwerk aanwezig is. Tevens is er de mogelijkheid om via een webinterface alle functionaliteit ter beschikking te stellen. Deze ontwikkeling is speciaal bedoeld voor de niet-vergevingsgezinde omgeving van OOV, waarbij de garantie gegeven moet worden dat er geen sporen op het openbare net achterblijven.

Zo heeft de OOV-sector besloten over de afgelopen jaren voor meer dan 90% over te gaan op dezelfde recorder, waarbij ook 90% van alle 112 (spoedeisend) of 09008844 (niet spoedeisend) wordt gefaciliteerd op dezelfde recorder als de PBX-omgeving, VoIP en de verschillende meldkamerconsoles.

Back-upfaciliteiten Zoals al eerder aangegeven wordt het VRS steeds belangrijker in een steeds verder groeiende markt. Inherent hieraan wordt ook de vraag naar een gedegen back-upfaciliteit steeds belangrijker. Binnen de VRS-ontwikkeling wordt hier niet altijd voldoende rekening mee gehouden en kan de back-up niet standaard op verschillende manieren geïnstalleerd worden, waarbij gezegd mag worden dat de uitvoering van deze faciliteit bij leveranciers verschilt van ‘niet aanwezig’ tot ‘second to none’. Is de faciliteit wel een geboden optie dan is het raadzaam om een prijsvergelijk te doen, want daar zijn opmerkelijke verschillen in de markt te vinden. Niet alleen dat bij de uitval van de opnamepc de gesprekken volautomatisch naar de back-up-recorder dienen te worden geleid, de eindgebruiker dient er niets van te merken bij het opvragen van gesprekken. Bij het her-

stellen van de installatie zullen de gesprekken automatisch op dezelfde plek en wijze opgeslagen moeten worden alsof er nooit een uitval is geweest. Bij een goed VRS kan zelfs IT later alleen in de logfiles zien dat er uitval is geweest, de eindgebruiker zal er bij het opvragen van gesprekken niets van merken. Alleen voor het VoIP-protocol geldt dat het faciliteren van een goede back-up mede afhankelijk is van de leverancier, omdat deze dit niet altijd ondersteunt. Ook bij het centraal opstellen van de VRS, met meerdere locaties aangesloten via het netwerk, is het goed mogelijk om een goede back-upfaciliteit te garanderen, zelfs bij gehele of gedeeltelijke netwerkuitval.

Modulaire opbouw & ROI De installatie dient volledig modulair

opgebouwd te kunnen worden, waarbij het beginnen met een installatie voor een achttal analoge/ digitale lijnen of een combinatie van ISDN 2-lijnen met analoge lijnen of een of meerdere ISDN 30-lijnen, geen enkele belemmering is om de installatie op hetzelfde VRS uit te breiden tot letterlijk duizenden lijnen. Waarbij elke combinatie van lijnen en installaties mogelijk is, onafhankelijk van wanneer deze uitbreidingen plaatsvinden. Zo heeft de OOV-sector besloten over de afgelopen jaren voor meer dan 90% over te gaan op de recorder, waarbij ook 90% van alle 112 (spoedeisend) of 09008844 (niet spoedeisend) wordt gefaciliteerd op dezelfde recorder als de PBX-omgeving, VoIP en de verschillende meldkamerconsoles. Zeker voor overheidsinstellingen is het belangrijk dat de kosten van een uitbreiding niet hoger zijn dan een initiële bestelling van een grote installatie.

Hoewel een juiste VRS afhankelijk is van de verschillende wensen en eisen, is het terugluisteren van gesprekken een van de criteria waardoor bij de OOV dezelfde recorder steeds weer wordt verkozen boven andere aanbieders. Zoeken naar gesprekken is door de zeer gunstige gebruikersinterface verworden tot het opvragen van gesprekken. De criteria welke standaard ingegeven kunnen worden om gesprekken te selecteren voor het terugluisteren zijn zo gunstig dat de gemiddelde gebruikersopleiding niet meer dan een paar uur in beslag neemt en dat is belangrijker dan vaak wordt gedacht. We spreken over een 7x24-uurs onderneming met veel wisseldiensten. Letterlijk honderden gesprekken opvragen, (voice en data) neemt niet meer dan enkele seconden van uw tijd. Niet alleen dat de data van het gesprek, zoals gekozen/ontvangen nummers - richting van het gesprek - tijd en datum, maar gelijkertijd ook het gesprek zelf is dan niet meer dan een enkele muisklik verwijderd. Dit alles kan van levensbelang zijn in een omgeving waar elke seconde kan tellen. Natuurlijk is het meeluisteren naar een actueel gesprek ongelimiteerd mogelijk door zoveel gebruikers als gewenst. Terugluisteren naar gesprekken kan door minimaal 25 gebruikers gelijktijdig, terwijl een ieder het gesprek vanaf het begin kan beluisteren, onafhankelijk van de andere gebruikers die terugluisteren naar het zelfde gesprek.

Quality Monitoring Deze wordt vaak als deel van de recordersoftware ontwikkeld, wat in eerste instantie een logische keuze lijkt. Toch besluiten steeds meer leveranciers om een alliantie aan te gaan met een van de grootse QM-leveranciers, zoals Magnetic North, zodat zij van beide altijd de laatste ontwikkelingen kunnen bieden.

Voorbereiden op de toekomst met ADDAvoice Dat de SIP-technologie steeds meer gebruikt zal gaan worden, is een gegeven, maar de uitdaging ligt nu juist in welke protocollen we moeten gaan verlaten en met name wanneer en hoe. Het analoge netwerk wordt door KPN gesaneerd, gevolgd door de diverse ISDNversies, tot er alleen nog maar SIP over het

39

Bron: EAL Apeldoorn BV – Martin Roberscheuten EAL Apeldoorn BV begeeft zich als R&D georiënteerd bedrijf met haar veiligheidsgerelateerde applicaties en producten binnen missiekritische doelgroepen als de Openbare Orde & Veiligheid, de bancaire wereld, de Zorgsector en het “reguliere” bedrijfsleven. Het door hen ontwikkelde systeem EVA (óók in webuitvoering beschikbaar) evolueert voortdurend. Belangrijke features zijn het door elkaar kunnen opnemen van verschillende protocollen (PBX, portofoon, SIP, analoog, ISDN 2/15/30/VoIP) en een bijzonder adequate maar gebruiksvriendelijke terugzoekfunctie. De waardering van deze features, de mogelijkheid van klantspecifiek maatwerk binnen de applicatie en het nauwe contact met de markt hebben er toe geleid dat EAL Apeldoorn BV een respectabel marktaandeel heeft.

EAL Apeldoorn BV tel. 055-5394900 – [email protected]

netwerk gaat. De ontwikkeling staat niet stil dus. Maar hoe moet dat in de overgangsfase, wanneer moet de organisatie klaar zijn met het aanpassen van alle apparatuur, hoe spannend kan het worden en is er een oplossing in de maak die de eindgebruiker kan helpen

om investeringen te doen wanneer het de organisatie past, of moeten we maar helemaal niets doen tot alles klaar is? We komen hierop terug, met een antwoord op alle vragen. Is ADDAvoice mogelijk de penicilline of Haarlemmerolie?



Intersafe Groeneveld brengt SoloCom BoomMic

productnieuws

40

De SoloCom BoomMic is voorzien van een eenvoudig instelbare boommicrofoon, die direct naast de mond van de gebruiker wordt gepositioneerd. Dankzij de ‘noise cancelling’ eigenschappen wordt de spraak als het ware uit het omgevingslawaai gefilterd, waardoor ook bij hoge lawaainiveau’s de spraak zeer goed verstaan wordt. De SoloCom BoomMic is verder uitgerust

met een eenvoudig te bedienen drukknop waarin elektronica is verwerkt die zorgt voor impedantieaanpassing en ontstoring. Bovendien voorkomt de ingebouwde begrenzer extreme geluidsniveaus, die het aangesloten communicatiemiddel op het gehoor kan voortbrengen. De SoloCom BoomMic Telephone is voor aansluiting op een GSM of DECT telefoon en kan direct worden aangesloten op het toestel. Een gesprek aannemen en beëindigen gebeurt via de drukknop. Voor

sommige DECT toestellen waarbij de drukknopbediening niet wordt ondersteund, is er een versie zonder drukknop (Telephone NSversie). Een gesprek aannemen of beëindigen gebeurt dan via het communicatiemiddel. De SoloCom BoomMic Radiophone versie is voor aansluiting op een portofoon. Bij deze versie fungeert de drukknop als PushTo-Talk knop.

WMC introduceert de Mobile Node 3001

a d v e r t e n t i e

Biedt de OOV-Sector Veilige Vaste en Mobiele Verbindingen

www.ram.nl

WMC breidt de FIGO productenreeks uit met een nieuw type mobiele router: de Mobile Node 3001 (MN 3001). De Mobile Node 3001vult de FIGO productenreeks goed aan met een compacte variant, die voorziet in de behoefte aan betrouwbare communicatie voor informatievoorziening in en met het veld. Zij zorgt voor meer zekerheid ten aanzien van de beschikbaarheid van breedbandige draadloze en mobiele verbindingen. De verschillende FIGO producten zijn in combinatie met elkaar te gebruiken en versterken elkaar. De Mobile Node 3001 is voorzien van dual-SIM UMTS, WiFi en GPS. Ook bestaat de mogelijkheid om er een externe modem, bijvoorbeeld satellietmodem of RAM modem, op aan te sluiten. Op het moment dat het UMTS netwerk van een enkele Internet Service Provider tijdelijk niet beschikbaar is door bijvoorbeeld storing, congestie of dekkingsproblemen, wordt automatisch overgeschakeld naar een UMTS netwerk van een andere Internet Service Provider. De WiFi radio kan op verschillende manieren ingezet worden. Zo is het mogelijk om gebruik te maken van bestaande WiFi netwerken in de omgeving, als hotspot te fungeren voor mobiele randapparatuur in de omgeving, of lokaal een ad-hoc mesh netwerk op te bouwen met andere routers. Standaard is de FIGO MN 3001 voorzien van GPS. Deze GPS coördinaten kunnen verstrekt worden aan GIS applicaties en bieden de mogelijkheid voor Track & Trace.

Wennen “Datacommunicatie” is tegenwoordig het magische woord. Datacommunicatie gebruiken we thuis en op kantoor veelal via WiFi, en buiten op straat via 3G-netwerken. Geweldige oplossingen worden ons geboden om ons te voorzien van informatie, op ieder moment van de dag en op elke locatie. Het is tegenwoordig zo gewoon dat als het data netwerk uitvalt, wij in lichte paniek geraken omdat er mogelijk een email niet ontvangen kan worden, een taak niet uitgevoerd kan worden of een YouTube video niet bekeken kan worden op het moment dat wij dit graag willen. Maar hoe zit het gebruik van data communicatie er nu binnen de Openbare Orde en Veiligheidssector er uit? Welke netwerken worden er gebruikt en wat behoren er tot de mogelijkheden om de agent op straat te voorzien van de juiste informatie? We kunnen nu wel vast stellen dat hier de afgelopen jaren niet veel schot is gekomen. De politieman op straat heeft tot op heden nog steeds zeer beperkte mogelijkheden m.b.t het inrichten van zijn “kantoor op straat”. Dataapplicaties worden mondjesmaat gebruikt. Hoe komt dit nu? Wel, C2000 is een communicatie netwerk ontworpen ten behoeve van spraak, en additioneel short data (korte tekst berichten). Feit is, dat naast het C2000 netwerk, er nog geen landelijk dekkend data netwerk beschikbaar is specifiek ten behoeve van de OOV. TEDS, oftewel TETRA 2 (TETRA met hogere data rate) is reeds beschikbaar. Maar, gaat gaat de Nederlandse overheid nu echt alle basis stations inrichten naar de TEDS standaard? Denk eens aan de enorme kosten die dit met zich mee brengt! Verouderde basisstations upgraden naar TETRA 2? We weten echter dat vandaag de dag nieuwere basisstations energiezuiniger en veel effectiever in gebruik zijn. Als het gaat om het verrijken van het huidige C2000 netwerk voor het gebruik van additionele data communicatie, zijn er andere modernere, effectievere en voordeligere oplossingen beschikbaar en in ontwikkeling. Tevens is het ook nog maar de vraag of TEDS ook daadwerkelijk door de grote netwerkleveranciers wordt dit doorgezet. Veel TETRA spraak netwerken zijn reeds geïmplementeerd (117 landen). De spoeling wordt dunner en de landen die nu de aanschaf van TETRA netwerken overwegen, hebben veelal weinig budget, communiceren over analoge verbindingen en hebben vooralsnog een zeer beperkte behoefte aan data communicatie. Zij moeten, net zoals dat in Nederland het geval was, eerst een wennen aan de overgang van analoge naar digitale communicatie. Hoe lang heeft dat wel niet in Nederland geduurd?

41

Callmax lanceert Personal Tracking Device PTD2000 is een complete persoonlijke (nood) oproepvanger met plaatsbepaling bedoeld voor specifieke marktsegmenten, zoals bewaking, politie-diensten en andere grote marktsegmenten, zoals pakketdiensten, fietsers/ wandelaars en kinderen, waar het kunnen volgen van mensen en/of materieel, persoonlijke veiligheid, beveiliging en plaatsbepaling van cruciaal belang is. De PTD2000 ondersteunt het versturen van een bericht naar een grote groep mensen (broadcast) met individuele, autmoatische of handmatige ontvangstbevestiging via sms. De PTD2000 heeft de mogelijkheid om via de ingebouwde gps/gsm-module de locatie en gebruiker te traceren. Er is ook een digitale input- en output-poort beschikbaar om te kunnen communiceren met andere randapparatuur.

Tester in rugzak van MAC

MAC presenteert tijdens het Tetra World Congres 2011 hun nieuwe zogenoemde Cribs-oplossing. Cribs is een oplossing voor RF-dekking walk-test en drive-test metingen. die met hoge snelheid de bemonstering van de RF-kanalen combineert met de analyse van een ‘on-the-fly’ vermogen. Cribs maakt gebruik van de nieuwe CatchAll-SE-ontvanger gemonteerd op een speciaal ontworpen frame gebouwd in een rugzak met gewatteerde schouderriemen bij langdurig gebruik. Cribs gebruikt de demonstratie tijdens Tetra World Congres om te testen voor de toepassing tijdens de Olympische Spelen van 2012.

Gert Jan Wolf

a d v e r t e n t i e

CALLMAX IS TERUG Callmax lanceert 2-weg semafonie voor terugkoppeling van berichten tijdens calamiteiten of bevestiging van het ontvangen bericht. Het gehele product is geïntegreerd in het alarmeringssysteem van Callmax zodat overal toegang kan worden verkregen in de actuele status van opvolging eventueel gekoppeld met locatiebepaling zodat de positie van de ontvanger bepaald kan worden.

Bezoek onze vernieuwde site: www.callmax.nl]

42


column

Bereikbaarheid? In de loop der jaren zijn er allerlei communicatieconcurrenten gekomen voor de spraakcommunicatie, variërend van email, faxen (uitstervend medium al weer), SMS, online document editing of videoconferencing. De essentie ervan als resultaat is, dat (“de resterende”?) spraakcommunicatie belangrijker geworden is dan nooit te voren, omdat alles wat op een andere communicatieve manier mogelijk was, anders gaat dan vroeger. Maar als de spraak communicatie dan nodig is dan is het in feite urgent. Daarmee is de enige invariantie in al die jaren bereikbaarheid. Dat lijkt op zich een containerbegrip en vergt dan ook wat nadere analyse. Schijnbaar zijn er twee mogelijkheden: Bereikbaar of Onbereikbaar (niet storen….) Echter tussen deze twee smaken, zwart of wit is een scala aan grijs gekomen in de loop der jaren, gekenmerkt namelijk door: indirecte bereikbaarheid. Sinds de koordenbedienpost uit het tijdperk dat bereikbaarheid nog zwart of wit was, zijn er voornamelijk functies bedacht die de indirecte bereikbaarheid organiseren en verbeteren ten koste van de onbereikbaarheid of dat nu in het pabx tijdperk, terugbellen bij bezet is of in het VoIP tijdperk de presence informatie, of in het GSM tijdperk de voicemail is, in alle gevallen is het de uitdaging de indirecte bereikbaarheid efficiënt en doelmatig te organiseren. In het GSM tijdperk dacht men ook nog dat de bereikbaarheid er drastisch mee zou verbeteren, dat gold echter alleen op de reis- en filemomenten, maar niet in de kantooruren, integendeel, in vergaderingen houdt het iedereen van efficiënt vergaderen af. Daar speelt nog een ander fenomeen in mee. In de kantoororganisaties van “vroeger” was er een bepaalde secretaresse/medewerk ratio. Was die vroeger 1 op 5 nu is die 1 op 50. Dat was de telefonische tijgerin die de communicatie bewaakte, organiseerde en regelde. Het aantal secretaresses is dus verdund in alle organisaties. Dat was mede mogelijk door het grote scala aan communicatiefuncties die in de loop der jaren geïntroduceerd zijn. Al enkele jaren wordt vanuit de industrie presence informatie gepusht. Soms heet dat OCS/ LCS om vervolgens Lync te heten. Presence informatie in die omgeving is geen functioneel probleem, maar een organisatie probleem en een ordentelijkheidsprobleem van de gebruiker. De gebruiker moet zijn agenda stipt en precies bijhouden, want anders is er een mis-match tussen de wijze waarop de infrastructuur vindt dat iemand bereikt is en wat de gebruiker op dat moment in die omstandigheden op prijs stelt of acceptabel acht. Het is een zinvolle functie de presence informatie mits men ordelijk is, tsja vroeger was daar de secretaresse-functie nog voor, die vaak bijna telepatische eigenschappen had over hoe de “chef” zijn werk “organiseerde”. Bereikbaarheid en in het directe verlengde versnelling van de communicatie is de basis van elk bedrijf en organisatie en de basis van elke communicatieinfrastructuur, of het nu gaat om een kantoororganisatie, of een ziekenhuis met een bedrijfscritisch eindproduct leven of dood, of een containeroverslag-bedrijf waar schepen op tijd moeten vertrekken. In alle gevallen is bereikbaarheid de basis en het verbeterpunt waar bedrijfsefficiency verbeteringen mee te realiseren zijn. Om daar te komen vergt een goede match van bedrijfsprocessen en communicatiefaciliteiten gericht op daadwerkelijk gebruik. Het meest natuurlijke moment voor het onderwerp bereikbaarheid is de vernieuwing van communicatie-infrastructuren. Maarten Oberman ([email protected]) is directeur van het onafhankelijke adviesbureau Oberman Telecom Management Consultants. Voor meer inspiratie op het vakgebied: www.otmc.nl/publicaties.html.

Colofon Verbinding is een vakblad over mobiele communicatie in de openbare orde & veiligheidssector. Jaargang 32, februari 2011, nr 2 Verbinding verschijnt tienmaal per jaar. Toezending geschiedt op abonnementsbasis en middels controlled circulation.

DE KUNST VAN HET VERSTAAN

Uitgever Henk van Beek Hoofdredacteur Henk van Beek Eindredacteur Paul Matthijsse Redactie Postadres Postbus 82, 2460 AB Ter Aar Telefoon: 0172-782120 Administratie: [email protected] Abonnementen: [email protected] Redactie: [email protected] Website: www.verbinding.nl Advertentie-exploitatie BMM Bureau voor Marketing en Media Mike de Jong Leidse Schouw 2 1250 AB Alphen aan den Rijn Telefoon: 06-10825993 E-mail: [email protected]

...

...

In dit nummer bijdragen van Henk van Beek, Jan Biemolt, Hans Borgonjen, Job Konijnenberg, Maarten Oberman, John Plek, Hans Vandam, Robbert Hoeffnagel Ontwerp en opmaak Media Services Uitgeest Druk Drukwerken ProFeeling, Beringen, België Een jaarabonnement op VERBINDING kost € 54,95 inclusief 6% BTW, over te maken op bankrekening 1062.74.619 t.n.v. FenceWorks B.V. in Alphen aan den Rijn, onder vermelding van ‘jaarabonnement Verbinding’. Een jaarabonnement loopt gelijk met het kalenderjaar. Een jaarabonnement wordt aangegaan tot schriftelijke wederopzegging en automatisch gecontinueerd indien niet voor één november van het lopende jaar schriftelijk is opgezegd. Kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. Geplaatste artikelen hoeven niet noodzakelijkerwijs de mening van de redactie te vertegenwoordigen. De redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. Fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: ‘Overgenomen uit Verbinding, vakblad voor professionele telecommunicatie’. Met de vermelding van het jaar en het nummer. ISSN-nummer 1386-4300 VERBINDING is een uitgave van FenceWorks BV.

VEILIGE RADIOCOMMUNICATIE START MET LUISTEREN Elkaar verstaan is essentieel in situaties waar mensenlevens op het spel staan. Gebrek aan bereik, bezette gesprekskanalen of zelfs uitval van apparatuur zijn zaken die fatale gevolgen kunnen hebben. Verstaan begint bij goed luisteren. Daarom zijn we vooral geïnteresseerd in uw wensen en eisen. We combineren dat met onze kennis én kwalitief hoogstaande (ATEX) apparatuur. Het resultaat: op úw bedrijf toegespitste radiocommunicatie waar u op kunt vertrouwen.

Zo kunt u advies, bereikmetingen, maatwerk en apparatuurkeuze in één hand houden. Dat kan resulteren in een geïntegreerd systeem met (explosieveilige ATEX) portofoons en koppelingen naar paging, meldkamersystemen, telefooncentrales en slagboominstallaties. En kopen hoeft niet. Huren kan ook.

www.flash-services.com

Uw mobiele netwerk al onder controle? De ROMES Drive Test software en TSMx Serie Network Scanners geven u een compleet beeld van de kwaliteit van uw mobiele netwerk J J J J J J

GSM/EDGE, WCDMA/HSPA, LTE, WLAN, WiMAX, DVB-T/H, TETRA Gelijktijdig meten met max. 16 testmobielen TSMx Serie scanners voor veldsterkte metingen tot 6 GHz Handover/Neighborhood/Interference analyzer Data Quality/PESQ Speech Quality/Network Problem Analyzer Nu ook ROMES2GO Walk Test System

Ready for

NIEUW: De ZVH4/8 Cable & Antenna Analyzer is hét instrument voor snelle en eenvoudige metingen aan uw antenne-installaties J J J J J

3,6 GHz of 8 GHz frequentiebereik MeetWIZARD voor snel en efficient gebruik VSWR, Distance to Fault, Cable Loss, Power metingen Automatische generatie van testrapporten Robuust, druipwaterdicht en 4,5 uur batterijcapaciteit

Bel of mail ons voor meer informatie: Tel: 030-6001721 E-mail: [email protected] Web: www.rohde-schwarz.com Kijk voor prijsgunstige test en meetapparatuur van ROHDE & SCHWARZ, HAMEG, e.a. ook op

TEDS: te weinig en te laat? Actueel C2000 houdt zich prima in Moerdijk. Achtergrond Uitwijkvoorziening is uitdaging

Recommend Documents