Examen VMBO-KB
2011 gedurende 400 minuten
techniek breed CSPE KB
Bij dit examen horen bijlagen, uitwerkbijlagen en een digitaal bestand.
Dit examen bestaat uit 9 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 75 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.
PK-0697-b-11-1-o
PK-0697-b-11-1-o
2
lees verder ►►►
Onderdeel A
computeropdrachten
tijdsduur 75 minuten
Techno World is het nieuwste pretpark van Nederland, waar het om techniek en snelheid gaat. Jij bent samen met een team van technisch medewerkers verantwoordelijk voor het onderhoud en de technische klussen in het pretpark. Jullie zorgen ervoor dat alle attracties helemaal in orde zijn.
11p
1
Minitoets Maak de minitoets bij opdracht 1.
PK-0697-b-11-1-o
3
lees verder ►►►
8p
2
Calculatie maken De Dare-Devil-achtbaan is geïnspecteerd. De wagons blijken aan een opknapbeurt toe te zijn. Daarvoor ga jij eerst een calculatie maken voor je leidinggevende. Je gebruikt daarbij de volgende informatie. Inspectierapport Dare-Devil-wagons √ = hoeft niet vervangen te worden (goedgekeurd) cijfer = aantal stuks dat vervangen moet worden (afgekeurd) onderdeel
beugelvergrendelingen
stoelen
bodemplaat
√
2
√
√
ja
√
√
√
√
ja
√
√
√
√
ja
√
√
√
√
ja
√
√
√
√
ja
√
√
√
√
ja
√
√
√
√
ja
√
1
1
√
ja
√
√
√
√
ja
√
√
√
nee
√
4
√
√
√
√
√
1
√
√
√
√
√
√
√
√
√
1
√
√
√
√
√
√
8 8 8 8 8 8 8 8 8
trein 1 wagon 1 wagon 2 wagon 3 wagon 4 wagon 5 wagon 6 wagon 7 wagon 8 wagon 9 trein 2 wagon 1 wagon 2 wagon 3 wagon 4 wagon 5 wagon 6 wagon 7 wagon 8 wagon 9
wiellagers
schilderwerk uitvoeren?
nee nee nee nee nee nee nee nee
Informatie over de wagons − Op de bodem van elke wagon ligt 1,5 m² aluminium traanplaat. − De wagons zijn rood met zwart geschilderd. De geschilderde oppervlakte is in totaal 2,4 m² per wagon. Daarvan is 75% rood en 25% zwart. Prijzen (exclusief btw) wiellagers (Ø 25 mm)
€ 37,50 per stuk
aluminium traanplaat (5-traans, 2,5 / 4 mm)
€ 41,00 per m²
beugelvergrendelingen (type 37553)
€ 87,50 per stuk
stoelen (type 19461)
€ 265,00 per stuk
alkydharsverf vuurrood (RAL 3000)
€ 45,00 per literblik* (voor 12 m²)
alkydharsverf diepzwart (RAL 9005)
€ 40,00 per literblik* (voor 12 m²)
* De alkydharsverf kun je alleen in blikken van één liter kopen.
PK-0697-b-11-1-o
4
lees verder ►►►
Voordat je aan de opdracht begint Open het bestand calculatie.xls. Vul je naam en kandidaatnummer in. Sla het bestand op onder de naam: calculatie[jouw eigen naam].xls. Uitvoering van de opdracht − Maak een calculatie voor het onderhoud aan de wagons. Doe dit door het bestand in te vullen. − Schrijf in de calculatie een korte toelichting aan je leidinggevende. Daarin moet het volgende staan: • dat uit inspectie van de Dare-Devil-achtbaan blijkt dat er onderhoud nodig is aan de wagons • dat je een calculatie hebt gemaakt voor het onderhoud • dat je toestemming wilt om de materialen te bestellen en het onderhoud uit te voeren • dat je uiterlijk volgende week een reactie wilt Let op: Zorg voor beleefd taalgebruik! − Bereken hoeveel literblikken alkydharsverf je moet kopen. Tip: Gebruik kladpapier om de juiste hoeveelheid verf te berekenen. − Vul ook de cellen achter ‘arbeidsloon’ in (reken 40 manuren en een uurloon van 30 euro). − Vul in de kolom ‘kostprijs’ formules in, zodat Excel de volgende kosten berekent: • kostprijs per onderdeel • materiaal prijs totaal • kostprijs arbeidsloon • totaalprijs (materiaal en arbeidsloon) Let op: Je hoeft geen btw te berekenen, omdat het een interne calculatie is. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk van je calculatie door op de print-knop te klikken. Lever de afdruk in bij de examinator.
PK-0697-b-11-1-o
5
lees verder ►►►
6p
3
CAD-tekening maken
Van de trekstang van een treintje in het park moet een pin vervangen worden. Deze pin moet op maat gemaakt worden door een metaalconstructiebedrijf. Hiervoor heeft dit bedrijf een CAD-tekening nodig. Jij gaat de CAD-tekening maken. Je gebruikt hiervoor onderstaande schets van de oude pin.
Schets van de pin
PK-0697-b-11-1-o
6
lees verder ►►►
Voordat je aan de opdracht begint Open het CAD-programma. Maak een nieuw CAD-bestand aan. Sla het bestand op onder de naam: tekenopdracht_kb[jouw eigen naam].dwg. Uitvoering van de opdracht − Maak een CAD-tekening van de pin. Teken de pin op schaal 1:1. − Zet de maten in een aparte laag (layer) in de tekening. Maak de lijnkleur van deze laag groen. − Zorg dat alle maten correct in de tekening staan. Er mogen geen maten dubbel in staan. − Zet in de rechter-onderhoek je naam en kandidaatnummer. Als je klaar bent met de opdracht Sla het bestand nogmaals op. Maak een afdruk van de CAD-tekening (gebruik plot- of afdrukschaal 1:1). Lever de afdruk in bij de examinator.
PK-0697-b-11-1-o
7
lees verder ►►►
Onderdeel B
windwijzer
tijdsduur 270 minuten
Bij attracties van het pretpark zijn de prestaties afhankelijk van het weer. De temperatuur beïnvloedt bijvoorbeeld de rondetijden van achtbanen. De windrichting heeft ook invloed op sommige attracties. Techno World wil windwijzers op attracties plaatsen, zodat iedereen kan zien waar de wind vandaan komt. Er is al een gedeelte van een ontwerp gemaakt in bijlage 1. Jij gaat het ontwerp afmaken en daarna een prototype maken van een windwijzer.
6p
4
Ontwerp en stappenplan maken Voordat je aan de opdracht begint Bestudeer de tekeningen in bijlage 1. Uitvoering van de opdracht − Teken een ontwerp van de vaan (stuknummer 5) op uitwerkbijlage 1. Gebruik hierbij de volgende aanwijzingen: • De vaan moet te maken zijn uit een koperplaatje van 100 x 100 x 1 mm. • De bewerkingen knippen en boren moeten er in ieder geval in zitten. • Haal maximaal 30% van het materiaal er af (je mag dit schatten, je hoeft het niet precies uit te rekenen). • Maak het ontwerp niet te ingewikkeld: je moet het straks zelf kunnen maken (ronde vormen bijvoorbeeld zijn lastig te knippen). • Zorg voor een duidelijke en nette tekening. Teken met potlood en liniaal. • Geef alle maten duidelijk aan in je tekening. − Maak ook een stappenplan voor het maken van de vaan op uitwerkbijlage 1. Alle bewerkingen die nodig zijn om de vaan te maken moeten in je stappenplan staan. Noteer bij elke bewerking welke gereedschappen en machines je nodig hebt. Als je klaar bent met de opdracht Laat uitwerkbijlage 1 beoordelen door de examinator.
PK-0697-b-11-1-o
8
lees verder ►►►
22p
5
Windwijzer maken Voordat je met de opdracht begint Je krijgt van de examinator de benodigde materialen. Uitvoering van de opdracht − Maak de windwijzer volgens de tekeningen in bijlage 1. Bepaal zelf je werkvolgorde. Maak de vaan volgens je eigen tekening en stappenplan op uitwerkbijlage 1. − Gebruik de volgende aanwijzingen: • Rond met een vijl alle scherpe hoeken af van de punt (stuknummer 1) en eventueel van de vaan (stuknummer 5). • Soldeer de punt en de vaan aan het uiteinde van de (ingezaagde) koperbuizen. • Monteer de punt en de vaan verticaal (zodat de wind er goed tegenaan kan blazen). • Werk alle onderdelen netjes af. Let op: Bij deze opdracht wordt ook je werkhouding beoordeeld. • Werk veilig. • Gebruik de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen. • Houd je werkplek ordelijk. • Ga zorgvuldig om met materialen en gereedschappen. • Ruim alles op de juiste manier op als je klaar bent. Als je klaar bent met de opdracht Lever uitwerkbijlage 1 in bij de examinator.
2p
6
Reflectie Voordat je met de opdracht begint Vergelijk de bodemplaat die je gemaakt hebt (stuknummer 9) met de tekening daarvan op bijlage 1. Uitvoering van de opdracht − Beantwoord de vragen op uitwerkbijlage 2. Kruis het juiste hokje aan en licht elk antwoord toe. Als je klaar bent met de opdracht Lever uitwerkbijlage 2 in bij de examinator.
PK-0697-b-11-1-o
9
lees verder ►►►
Onderdeel C
testopstelling beveiligde aansturing achtbaan
tijdsduur 55 minuten 11p
7
Minitoets Maak de minitoets bij opdracht 7. Er komt een nieuwe achtbaan in het pretpark, met een topsnelheid van 200 kilometer per uur. Deze ‘Super Coaster’ wordt één van de snelste achtbanen ter wereld! Voordat een rit start, moet een veiligheidsmedewerker controleren of de beugelvergrendelingen goed vast zitten. Er moet een controleschakeling komen die zorgt dat de achtbaan pas kan starten als de veiligheidscontroleur klaar is. In de volgende opdrachten ga jij een testopstelling van deze controleschakeling maken. Je begint met het tekenen van de bedrading in een schema. De controleschakeling moet als volgt werken: Als de veiligheidscontroleur klaar is met de controle, moet hij drukknop S2 indrukken en ingedrukt houden. Een andere medewerker kan dan de rit starten door drukknop S3 in te drukken. De trein van de achtbaan kan dus pas starten als de knoppen S2 en S3 tegelijk worden ingedrukt. • Een zoemer simuleert het starten van de trein. • Het relais moet door middel van een overneemcontact geactiveerd blijven. • S1 reset de besturing als de achtbaan over de eerste afdaling naar beneden raast. De zoemer gaat dan uit. •
Stroomkringschema 24 V
L
50 Hz
S1
11
31
K1-1
S2
14
K1-2 32
34
S3
A1 K1 A2
H1
H2
rood
groen
H3
N al bedraad door de examinator
PK-0697-b-11-1-o
10
lees verder ►►►
5p
8
Bedrading tekenen Voordat je met de opdracht begint Bestudeer het stroomkringschema en de tekst over de controleschakeling op de vorige pagina. Uitvoering van de opdracht Teken de bedrading in het schema op uitwerkbijlage 3. Werk netjes. Het deel dat door de examinator bedraad is, is al ingetekend. Tip: Je kunt voor de duidelijkheid verschillende kleuren gebruiken voor de verschillende draden. Als je klaar bent met de opdracht Lever uitwerkbijlage 3 in bij de examinator.
4p
9
Testopstelling opbouwen Voordat je met de opdracht begint Je krijgt van de examinator de benodigde materialen. Uitvoering van de opdracht − Bouw de testopstelling op. Gebruik de informatie van de vorige pagina en het schema in bijlage 2. Let op: Een aantal contacten van het relais zijn al aangesloten door de examinator. Deze draden mag je niet los halen! − Vraag de examinator om de spanning in te schakelen en test de schakeling. − Als de testopstelling niet werkt, mag je proberen dit zelf op te lossen. − Vraag daarna opnieuw de examinator om de spanning in te schakelen om voor de tweede keer te testen. Je kunt nu nog een deel van de punten behalen. Als je klaar bent met de opdracht Lever bijlage 2 in bij de examinator. Laat de examinator je testopstelling beoordelen.
PK-0697-b-11-1-o PK-0697-b-11-1-o*
11
lees verdereinde ►►►
