Taxatiewijzer Recreatieterreinen

Taxatiewijzer Recreatieterreinen 15 november 2004

Uitgevoerd door: DTZ Zadelhoff Taxaties Maliebaan 50 b 3581 CS Utrecht In opdracht van: WAARDERINGSKAMER Postbus 93210 2509 AE Den Haag

© DTZ Zadelhoff

INHOUDSOPGAVE pagina

INLEIDING Aanleiding Methodiek Taxatiewijzer

3 3 3

OBJECTAFBAKENING Uitgangspunt Objectafbakening

5 5

HANDLEIDING TAXATIEWIJZER Inleiding Handleiding

9 9

GEHANTEERDE DEFINITIES Uitgangspunten Definities

19 19

BIJLAGEN • • • • • • •

Indeling gemeenten naar toeristenregio Tabel 1: gemiddelde tarieven Tabel 2: Bezettingsgraad naar type terrein en type plaats, gecorrigeerd naar regio Tabel 3: Additionele omzet per type terrein Tabel 4: Kostenpercentage per type terrein Tabel 5: REN checklist Inventarisatieformulier

15 november 2004

WAARDERINGSKAMER Taxatiewijzer recreatieterreinen

2

© DTZ Zadelhoff

INLEIDING Aanleiding

Met ingang van 1 januari 2005 (waardepeildatum 1 januari 2003) worden recreatieverblijven, zoals stacaravans en recreatiewoningen, in het kader van de Wet WOZ niet langer als een zelfstandige onroerende zaak afgebakend, voor zover het recreatieverblijven betreft op grond die wordt gehuurd en/of voor zover deze recreatieverblijven onderdeel uitmaken van terreinen met meerdere recreatieverblijven. Hiermee wordt voorkomen dat gemeenten jaarlijks bij de exploitanten van de recreatieterreinen inzicht moeten vragen in de afzonderlijke gebruikers en de aanwezige opstallen moeten inventariseren. Het nieuwe voorschrift leidt ertoe dat het recreatieterrein voor zover het dezelfde eigenaar heeft en voor zover het als één geheel wordt geëxploiteerd, ook als één geheel wordt gewaardeerd. Hierbij wordt de waardebepaling gebaseerd op de ‘exploitatiemogelijkheden’ van het betreffende terrein.

Methodiek

Zoals gezegd dient de waardering gebaseerd te zijn op de exploitatiemogelijkheden en, in aansluiting op de systematiek van de ‘Uitvoeringsregeling instructie waardebepaling Wet waardering onroerende zaken’, dient dit te geschieden middels een discounted cashflow berekening. Het zou daarbij het meest eenvoudig zijn om aan te sluiten bij de exploitatiegegevens van een recreatiepark zelf. Echter het waarderen op basis van de bedrijfsvoering door de huidige eigenaar/exploitant, sluit niet aan op het uitgangspunt van de Wet WOZ. Volgens deze wet moet immers sprake zijn van een objectieve waardebepaling. Het waarderen aan de hand van de eigen exploitatiegegevens van een ondernemer zou ertoe kunnen leiden dat goede ondernemers worden gestraft met een hoge waarde en dat slechte ondernemers worden beloond met een lage waarde. Bij de systematiek van de Wet WOZ past dat wordt uitgegaan van een geobjectiveerde exploitatie (waarde in het economische verkeer, dus waarde voor een willekeurige gegadigde) en niet van de actuele exploitatie (waarde voor de huidige eigenaar/exploitant). Ditzelfde uitgangspunt kan bijvoorbeeld herkend worden bij de toepassing van de huurwaardekapitalisatie, waarbij altijd uitgegaan wordt van de markthuurniveau en niet van de daadwerkelijk betaalde huur. Voor de waardering van recreatieterreinen zal dan ook op objectieve gronden een (fictieve, maar realistische voor een willekeurige gegadigde haalbare) jaarrekening per recreatieterrein bepaald moeten worden die als basis dient voor de waardering.

Taxatiewijzer

15 november 2004

De Waarderingskamer heeft besloten om de uniformiteit en de doelmatigheid van de waardering van recreatieterreinen verder te stimuleren door een landelijke taxatiewijzer op te laten stellen. Het doel van de taxatiewijzer is een landelijk uniforme aanpak te bewerkstellingen en een doelmatige werkwijze te bevorderen. WAARDERINGSKAMER Taxatiewijzer recreatieterreinen

3

© DTZ Zadelhoff

Bij de waardering van onroerende zaken is het van groot belang dat de juiste waardebegrippen worden gehanteerd en afhankelijk van het doel de juiste taxatiemethodiek wordt toegepast. Bij de waardepeildatum 1 januari 1999 is bijvoorbeeld voor recreatieterreinen ook wel gewerkt met de gecorrigeerde vervangingswaarde om de WOZ waarde te bepalen. Daarnaast werd in sommige gevallen uitgegaan van "uitpondwaarden". Deze methodiek verdient niet de voorkeur omdat er in de meeste gevallen helemaal geen mogelijkheid bestaat om uit te ponden en dit ook niet aansluit bij een normale exploitatie van de recreatieterreinen. In deze ‘Taxatiewijzer recreatieterreinen’ is met het oog op het voorgaande uitgegaan van de operationele cashflow methode. Dit sluit het best aan bij de in de memorie van toelichting bij het wetsvoorstel "Verbetervoorstellen WOZ" beschreven uitgangspunt dat gekeken wordt naar de exploitatiemogelijkheden van het terrein. Deze methodiek houdt in dat de operationele cashflow als uitgangspunt van de waardering wordt genomen, welke vervolgens wordt gekapitaliseerd. De daadwerkelijke operationele cashflow kan via de ondernemer worden achterhaald. In deze taxatiewijzer wordt echter primair uitgegaan van een geobjectiveerde (fictieve) "winst en verliesrekening". De daadwerkelijke operationele cashflow (bijvoorbeeld blijkend uit de winst- en verliesrekening over 2003) kan daarbij eventueel als controle worden gebruikt.

15 november 2004


4

© DTZ Zadelhoff

OBJECTAFBAKENING Uitgangspunt

Een van de redenen voor de Waarderingskamer om een taxatiewijzer voor recreatieterreinen te laten ontwikkelen is om eenduidigheid te krijgen in de taxaties van recreatieterreinen. Hierin is het van groot belang dat er duidelijkheid bestaat over de objectafbakening. Welke onderdelen van een recreatieterrein worden meegenomen in de taxatie en welke onderdelen vallen daarbuiten. In dit hoofdstuk wordt aandacht besteedt aan de objectafbakening van recreatieterreinen. De objectafbakening is daarbij met name ook een bijzonder aandachtspunt, omdat op grond van het wetsvoorstel "Verbetervoorstellen WOZ" de voorschriften voor de objectafbakening van recreatieterreinen vanaf 1 januari 2005 veranderen.

Objectafbakening

Conform het gewijzigde artikel 16 lid e ex wet WOZ wordt een recreatie terrein afgebakend als: als één terrein dat is bestemd voor verblijfsrecreatie en dat als zodanig wordt geëxploiteerd. Bij de objectafbakening van recreatieterreinen spelen daarmee de eigendomssituatie (ook rekening houdend met erfpacht, opstalrechten) en de exploitatie de doorslaggevende rol. Het WOZ-object zal bestaan uit het geheel waarvan het eigendom in één hand is en dat als één geheel wordt geëxploiteerd. Ten opzichte van de fysieke begrenzing van een recreatieterrein kan er daarmee sprake zijn van twee soorten verschillen: - de eigendom van het gehele terrein is niet in één hand. Bijvoorbeeld vakantiewoningen die bij individuele eigenaren in eigendom zijn, worden als afzonderlijke objecten afgebakend en behoren niet tot het WOZ-object recreatieterrein. Dit geldt ook voor stacaravans waarvoor een opstalrecht is gevestigd (wanneer dit een huurafhankelijk opstalrecht is vormt de stacaravan een afzonderlijk WOZ-object, maar is de ondergrond onderdeel van het WOZ-object recreatieterrein, wanneer het opstalrecht niet afhankelijk is van een huurcontract, behoort ook de ondergrond tot het afzonderlijk WOZ-object). Ook wanneer bepaalde voorziening (bijvoorbeeld zwembad eigendom zijn van een andere rechtspersoon, leidt dit tot splitsing van het object. - de exploitatie van het gehele terrein is niet in één hand. Bijvoorbeeld een winkel wordt door een afzonderlijke winkelier geëxploiteerd of de horeca gelegenheid kent een eigen exploitant. Wanneer sprake is van een andere exploitant (andere gebruiker), maar de eigendom is wel in één hand, moet wel voldaan zijn aan de eisen voor voldoende zelfstandigheid om te komen tot het vormen van een afzonderlijk WOZ-object voor deze winkel of horecagelegenheid. Deze taxatiewijzer is gericht op het taxeren van de volgens de hierboven geschetste uitgangspunten afgebakende recreatieterreinen. Het taxeren van de eventueel afzonderlijk afgebakende objecten binnen het terrein (afzonderlijke vakantiewoningen, afzonderlijke stacaravans al dan niet inclusief ondergrond, afzonderlijke winkels, etc.) behoort niet tot de strek-

15 november 2004


5

© DTZ Zadelhoff

king van deze taxatiewijzer. Voor deze taxaties zal aangesloten worden bij de lokaal gebruikte uitgangspunten voor de waardering van bijvoorbeeld woningen, detailhandel, horeca etc. Bij het taxeren van de volgens de hierboven geschetste uitgangspunten afgebakende recreatieterreinen volgens deze taxatiewijzer is daarbij nog sprake van enerzijds een kernobject en anderzijds separaat te taxeren onderdelen van dit WOZ-object. De waarde van het WOZ-object is vervolgens een optelsom van een kerntaxatie, die betrekking heeft op de kernexploitatie plus – in sommige gevallen – één of enkele los te taxeren onderdelen. Hierbij wordt uitgegaan van de volgende indeling: Kerntaxatie Dit zijn de onderdelen van het "WOZ-object recreatieterrein" die rechtstreeks inkomsten opleveren voor de eigenaar/exploitant. Deze waarde is opgebouwd uit: 1. Exploitatiewaarde toeristische plaatsen in eigendom/exploitatie 2. Exploitatiewaarde seizoenplaatsen in eigendom/exploitatie 3a Exploitatiewaarde jaarplaats inclusief stacaravan zonder recht van opstal of erfpacht 3b Exploitatiewaarde jaarplaats exclusief stacaravan bij huurafhankelijk recht van opstal 4. Exploitatiewaarde verhuurbungalows in eigendom/exploitatie 5. Exploitatiewaarde trekkershutten in eigendom/exploitatie 6. Exploitatiewaarde verhuurcaravans in eigendom/exploitatie 7. Exploitatiewaarde centrumvoorzieningen in eigendom/exploitatie 8. Dienstwoning - kantoordeel Ad 3a Dit heeft betrekking op stacaravans op huurgrond. Deze stacaravans zijn in de meeste gevallen onroerend en behoren daarmee tot het "WOZ-object recreatieterrein", maar de exploitant ontvangt alleen inkomsten uit de exploitatie van de seizoensplaats en deze exploitatie wordt niet beïnvloed door de aard, de kenmerken of de vervangingswaarde van deze opstallen (stacaravans). Dit impliceert dat de aanwezigheid van de opstallen geen (significante) invloed heeft op het rendement en daarmee geen significante invloed op de op de exploitatiemogelijkheden gebaseerde WOZ-waarde. Er is ook sprake van eigendom/exploitatie, wanneer de exploitant een erfpachtsrecht of een ander beperkt recht met betrekking tot het recreatieterrein heeft. Separaat te taxeren – hetzelfde WOZ object Dit is van belang voor die onderdelen van het "WOZ-object recreatieterrein" waarvan de eigenaar/exploitant dezelfde (rechts)persoon is als de eigenaar/exploitant van het kernobject. Het gaat hiermee echter om dermate specifieke onderdelen dat de waarde niet direct voortvloeit uit de 15 november 2004


6

© DTZ Zadelhoff

exploitatie van het kernobject. De waarde van deze onderdelen dient separaat getaxeerd te worden. Dit resultaat wordt dan bij de berekende waarde voor het kernobject geteld om de WOZ-waarde van het "WOZobject recreatieterrein" te bepalen. 1. Dienstwoning – woningdeel (bij eenmansbedrijf of onvoldoende zelfstandigheid van het woningdeel) 2. Jachthaven 3. Onbebouwde grond Ad 1 De dienstwoning wordt gezien als separaat te taxeren object, behorende bij het WOZ-object, als er sprake is van een eenmansbedrijf, waarbij de eigenaar/gebruiker van de dienstwoning gelijk is aan de eigenaar/exploitant van het recreatieterrein. Indien de eigenaar van dienstwoning en recreatieterrein gelijk zijn, maar er is sprake van een andere juridische entiteit (bijvoorbeeld een B.V.), dan behoort de dienstwoning alleen tot hetzelfde WOZ-object als voor het woondeel niet wordt voldaan aan de eisen van zelfstandigheid. Immers de BV kan niet gezien worden als de gebruiker/bewoner van de woning. In beide gevallen wordt de dienstwoning separaat getaxeerd (op basis van binnen gemeente gebruikte model voor woningtaxaties met een neerwaardse correctie voor de bestemming ‘dienstwoning’) en wordt de gevonden waarde vervolgens opgeteld bij de berekende waarde voor het "kernobject". Ad 2

Dit onderdeel wordt vanwege de specifieke onroerend goed kenmerken gezien als een separaat te taxeren onderdeel. Wij adviseren daarbij uit te gaan van dezelfde waarderingsmethodiek, namelijk het kapitaliseren van de operationele cashflow.

Ad 3

Hieronder worden gronden verstaan die niet direct geëxploiteerd worden als recreatieterrein. Hierbij kan gedacht worden aan een los bos- of agrarisch perceel, maar ook aan braakliggend terrein dat is bestemd voor toekomstige uitbreidingsmogelijkheden.

Separaat te taxeren – ander WOZ object Binnen het fysieke recreatieterrein kunnen op basis van de afbakeningsvoorschriften met betrekking tot zakelijke rechtstoestand en/of zelfstandige onderdelen met een andere gebruiker/exploitant afzonderlijke WOZobjecten afgebakend worden. Deze objecten dienen als separaat WOZ object gewaardeerd te worden. Deze waardering valt verder buiten de context van deze taxatiewijzer: 1. Dienstwoning – woningdeel (indien andere eigenaar of indien de eigenaar van het gehele complex geen eenmansbedrijf is en de woning voldoet aan zelfstandigheidsvereisten)

15 november 2004


7

© DTZ Zadelhoff

2. Verhuurde detailhandel- en horeca-objecten die voldoen aan zelfstandigheidsvereisten 3. Particuliere bungalows 4. Opstal van stacaravan bij huurafhankelijk recht van opstal 5. Opstal en grond van stacaravan bij eigendom, overig recht van opstal of recht van erfpacht

15 november 2004


8

© DTZ Zadelhoff

HANDLEIDING TAXATIEWIJZER Inleiding

Dit hoofdstuk is de feitelijke handleiding voor het gebruik van de ‘Taxatiewijzer recreatieterreinen’. Voor een goed gebruik van het model is het van belang dat de juiste inventarisatie wordt gemaakt en dat de juiste correctiefactoren worden toegepast. Ter ondersteuning van het gebruik van deze taxatiewijzer is daarom een inventarisatieformulier opgesteld, alsmede een Excel werkblad waarin de beschreven formules zijn vastgelegd. Beide producten zijn ondersteunend aan toepassing van deze taxatiewijzer. Bij mogelijke discrepantie tussen inventarisatieformulier, rekenblad en taxatiewijzer, geldt in beginsel de tekst volgens de taxatiewijzer.

Handleiding

De waardering dient plaats te vinden door de volgende stappen te doorlopen:

Stap 1

Inventarisatie logiesvoorzieningen en terreintype Om tot een waarde van het betreffende recreatieterrein te komen dient in eerste instantie een inventarisatie te worden uitgevoerd van de logiesvoorzieningen1. Daarnaast dient te worden aangeven om welk type terrein het gaat: Camping Bungalowpark

toeristisch gericht vaste plaatsen gericht camping gericht bungalow gericht

Omschrijvingen van deze begrippen zijn in het hoofdstuk ‘Definities’ te vinden. Teneinde tot de juiste categorie keuze te komen kan globaal worden gesteld dat een campingplaats EUR 1.000,- per jaar opbrengt en een bungalow EUR 10.000,- per jaar. Inventarisatie voorzieningen Vervolgens dient een inventarisatie te worden gemaakt van een negental waardebepalende elementen, zowel betrekking hebbende op het terrein zelf als op de omgeving. Van deze elementen dient te worden aangegeven of en in welke mate deze aanwezig zijn. Dit gebeurt via de zogenaamde REN methodiek. Hierbij worden kwalitatieve aspecten meetbaar gemaakt op een schaal van 1 tot 5. De onderscheiden aspecten zijn:

1

Onder logiesvoorzieningen wordt verstaan; toeristische plaatsen, seizoensplaatsen, jaarplaatsen, verhuurbungalows, particuliere bungalows, trekkershutten en verhuurcaravans. 15 november 2004


9

© DTZ Zadelhoff

1. Recreatiewater in de directe omgeving buiten, met strand of zeilfaciliteit, afstand gemeten in meters vanaf het receptiegebouw 1 > 5.000 meter 2 2.000 - 5.000 meter 3 1.000 - 2.000 meter 4 < 1.000 meter 5 grenzend aan park

2. Nabijheid dorp / stad afstand tot centrum van dichtstbijzijnde dorp/stad, gemeten in meters vanaf receptiegebouw 1 > 10.000 meter 2 5.000 - 10.000 meter 3 2.000 - 5.000 meter 4 1.000 - 2.000 meter 5 < 1.000 meter

3. Aantal toeristische plaatsen aantal toeristische plaatsen conform de exploitatitevergunning 1 < 50 plaatsen 2 50 - 100 plaatsen 3 101 - 150 plaatsen 4 151 - 200 plaatsen 5 > 200 plaatsen

4. Aantal bungalows aantal bungalows (zowel particuliere als verhuurbungalows) 1 < 20 huisjes 2 21 - 40 huisjes 3 41 - 60 huisjes 4 61 - 100 huisjes 5 > 100 huisjes

5. Omvang bungalow aantal m2 bvo voor een representatieve 4-6 persoons bungalow op het terrein 1 < 40 meter 2 41 - 50 meter 3 51 - 60 meter 4 61 - 70 meter 5 > 70 meter

15 november 2004


10

© DTZ Zadelhoff

6. Aanwezigheid zwembad voorzieningen gemeten in kwaliteit van zwembadvoorzieningen op en om terrein 1 geen zwembad, ook geen openbaar zwembad < 5 kilometer 2 geen zwembad, wel een openbaar zwembad < 5 kilometer 3 klein (kleuterbad) < 50 m² 4 middelgroot zwembad 50 - 300 m² 5 groot (subtropisch) zwembad > 300 m²

7. Aanwezigheid overige voorzieningen gemeten in aantal keren aanwezigheid - fietsen verhuur - separaat sportveld voor volleybal of voetbal - midget golf - speeltuin - tennisbaan 1 0 x ' ja' 2 1 x ' ja' 3 2 x ' ja' 4 3 x ' ja' 5 4 of 5 x ' ja'

8. Aanwezigheid horeca en detailhandel voorzieningen gemeten in m² (horeca plus detailhandel) excl. keuken en of opslag 1 geen horeca- en winkelvoorzieningen 2 0 - 150 m² 3 150 - 300 m² 4 300 - 500 m² 5 > 500 m²

9. Kwaliteit infrastructuur gemiddelde aantal ampere per campingplek 1 alleen water of geen voorzieningen 2 water en maximaal 6 ampere 3 water en meer dan 6, maar maximaal 10 ampere 4 water en meer dan 10, maar maximaal 16 ampere 5 water en meer dan 16 ampere

Per type logiesvoorziening hebben deze aspecten echter een andere uitwerking op de prijs. Daarom is per type logiesvoorziening een gewichtenset aan deze 9 aspecten toegekend. Deze gewichtenset is als volgt:

15 november 2004


11

© DTZ Zadelhoff

Gewichtenset per type logiesvoorziening 1. Recreatiewater in de directe omgeving 2. Nabijheid dorp / stad 3. Aantal toeristische plaatsen 4. Aantal bungalows 5. Omvang bungalow 6. Aanwezigheid zwembad voorzieningen 7. Aanwezigheid overige voorzieningen 8. Aanwezigheid horeca en detailhandel voorzieningen 9. Kwaliteit infrastructuur totaal

toeristisch 10,0% 10,0% 10,0% 5,0% 0,0% 20,0% 20,0% 20,0% 5,0% 100,0%

seizoen 10,0% 10,0% 0,0% 5,0% 0,0% 20,0% 20,0% 20,0% 15,0% 100,0%

jaar bungalow 10,0% 10,0% 10,0% 5,0% 0,0% 0,0% 10,0% 20,0% 0,0% 20,0% 15,0% 15,0% 15,0% 15,0% 10,0% 15,0% 30,0% 0,0% 100,0% 100,0%

De kolom "toeristisch" heeft betrekking op de op eerder onder het kopje ‘kerntaxatie’ genoemde categorie 1, "toeristische plaatsen in eigendom/exploitatie". De kolom "seizoen" op categorie 2, "seizoenplaatsen in eigendom/exploitatie". De kolom "jaar" op de categorieën 3a en 3b "jaarplaats inclusief stacaravan zonder recht van opstal of erfpacht" en "jaarplaats exclusief stacaravan bij huurafhankelijk recht van opstal" en tenslotte kolom “bungalow” op categorie 4 "verhuurbungalows in eigendom/exploitatie". Aan de hand van deze gewichtenset kan de gemiddelde REN score per type logiesvoorziening worden berekend, variërend van 1 (als overal 1 wordt gescoord) tot 5 (als overal 5 wordt gescoord). Ter illustratie, de REN score voor toeristische plaatsen is in het gehanteerde voorbeeld: 2 * 10% + 3 * 10% + 4 * 10% + 5 * 5% + score onderdeel 4 * 0% + 3 * 20% + 2*20% + 1 * 20% + 3 * 5% = 2,5. Real Estate Norm (zie tabel 5 REN Checklist) 1. Recreatiewater in de directe omgeving 2 2. Nabijheid dorp / stad 3 4 3. Aantal toeristische plaatsen 5 4. Aantal bungalows 4 5. Grootte bungalow 6. Aanwezigheid zwembad voorzieningen 3 7. Aanwezigheid overige voorzieningen 2 1 8. Aanwezigheid horeca en detailhandel voorzieningen 3 9. Kwaliteit infrastructuur 10. Supermarkt aanwezig (alleen bungalowparken) nee

2.000 - 5000 m 2 - 5 km 151 - 200 plaatsen > 100 huisjes 61 - 70 m2 klein (kleuterbad) < 50 m2 1 van 5 voorzieningen geen water en 6 - 10 amp. elec.

Per type opstal is aan de hand van het eerder genoemde onderzoek (bezoek van 50 terreinen) bepaald wat de standaard afwijking (standaard deviatie) van het gemiddelde tarief is. Voor toeristische plaatsen is dit 48%, voor seizoensplaatsen 33%, voor jaarplaatsen 29% en voor bungalows 33%. De REN score bepaalt nu binnen de bandbreedte van de standaard afwijking in hoeverre het geobjectiveerde tarief afwijkt van de gehanteerde gemiddelde prijs. Ter illustratie: bij een gemiddelde REN score van 1 (maximaal negatief, -100%) of 5 (maximaal positief, +100%) wijkt het

15 november 2004


12

© DTZ Zadelhoff

geobjectiveerde tarief maximaal af van het gemiddelde tarief (REN score 3). Stap 2

Bepaling omzet logies Hieronder wordt verstaan de bepaling van de omzet uit toeristenplaatsen, seizoens-, jaarplaatsen, verhuur- en particuliere bungalows en trekkerhutten verhuurcaravans. Bij de bepaling van de omzet toeristenplaatsen wordt uitgegaan van een gemiddeld tarief per nacht in het hoogseizoen per toeristische regio. In de bijlagen is een overzicht opgenomen met een indeling van de toeristische regio’s. De tarieven per toeristische regio zijn te vinden in tabel 1. Op basis van dit gemiddelde tarief wordt een tarief berekend voor het te taxeren recreatieterrein. Met gebruikmaking van het REN formulier wordt de mate waarin voorzieningen al dan niet aanwezig zijn geïnventariseerd. Het gemiddelde tarief wordt met de REN gecorrigeerd tot het geobjectiveerde tarief per nacht voor het onderhavige recreatieterrein. De correctie vindt plaats door het op grond van het aan "REN-punten" berekende percentage te vermenigvuldigen met het gemiddelde tarief. Indien ook het daadwerkelijk gehanteerde tarief bekend is (let op dat dezelfde definities gehanteerd zijn) en het geobjectiveerde tarief meer dan 30% afwijkt van het daadwerkelijke tarief (ofwel, het geobjectiveerde tarief ligt buiten de range van 70-130% van het daadwerkelijke tarief), dan adviseren wij uit te gaan van het gemiddelde van het geobjectiveerde- en het daadwerkelijke tarief (voor een gedetailleerd stappenplan ten aanzien van afwijkingen tussen het geobjectiveerde tarief en het daadwerkelijke tarief zie stap 7). Vervolgens dient het geobjectiveerde tarief per nacht (of het gemiddelde van het geobjectiveerde- en het daadwerkelijke tarief) te worden vermenigvuldigd met een factor waarin de bezettingsgraad is verwerkt, gecorrigeerd voor regio invloed en type terrein. De kengetallen voor deze correctie staan in tabel 2. Na vermenigvuldiging van het geobjectiveerde tarief per nacht met deze factor wordt het gemiddeld tarief per nacht verkregen. Door dit gemiddelde tarief per nacht te vermenigvuldigen met het aantal toeristische plaatsen en 365 dagen is de omzet van de toeristenplaatsen verkregen. • •

15 november 2004

Eén en ander werkt als volgt, stel: een recreatieterrein scoort een gemiddelde REN van 2,5 op toeristische plaatsen. Dit impliceert dat dit terrein (2,5 – 3,0) / 2,0, ofwel negatief scoort ten opzichte van het gemiddelde tarief (zijnde een REN-score van 3).


13

© DTZ Zadelhoff

• • • •

De standaard afwijking voor toeristische plaatsen is 48%. Het door u te taxeren terrein heeft dan een geobjectiveerd tarief van 25% * 48% = 12% negatief. Bij een gemiddeld tarief van EUR 21 impliceert dit een geobjectiveerd tarief van EUR 18 per nacht. Vervolgens leest u uit de tabel af dat er sprake is van een bezettingsgraad van 11% binnen deze regio voor dit soort terreinen De totale geobjectiveerde omzet wordt vervolgens berekend op EUR 14.839 in onderstaande tabel Toeristenplaats

Basis tarief per nacht (tabel 1) Standaard afwijkingspercentage REN score als toeristenplaats voor onderhavig object REN - afwijking van gemiddelde REN - afwijking Geobjectiveerd tarief per nacht * berekend objectief tarief is . . % van daadwerkelijk tarief in verdere berekening wordt uitgegaan van: opgegeven afwijkend rekentarief: Bij verdere berekening gebruikt tarief per nacht bezettingsgraad gecorrigeerd voor type terrein en regio (zie tabel 2) Gemiddeld tarief per nacht aantal dagen aantal plaatsen Omzet toeristenplaatsen

21 48% 2,5 -25% -12% 18 geen daadwerkelijk tarief bekend door model berekend objectief tarief €0 € 18

11% 2,0 365 20 14.839

De bepaling van de logiesomzetten voor seizoensplaatsen, jaarplaatsen, verhuur- en particuliere bungalows dient op dezelfde manier te worden aangepakt. Bij de bepaling van de omzet van verhuurcaravans en trekkershutten wordt uitgegaan van een basistarief. Dit basistarief is een jaaropbrengst, hierin zijn bezettingsgraden dus al verwerkt. Het tarief wordt niet gecorrigeerd voor regio of type terrein. Om de omzet van verhuurcaravans te bepalen wordt dit basistarief vermenigvuldigd met het aantal verhuurcaravans. Hetzelfde geldt voor de trekkershutten. De totale omzet van logies kan nu worden berekend door de omzet van toeristische plaatsen, seizoensplaatsen, jaarplaatsen, verhuur- en particuliere bungalows, verhuurcaravans en trekkershutten bij elkaar op te tellen. Indien, bijvoorbeeld uit de verlies- en winstrekening over 2003 van het desbetreffende bedrijf ook de daadwerkelijke omzet uit logies bekend is, kan de berekende geobjectiveerde omzet worden vergeleken met de daadwerkelijke omzet. Indien de geobjectiveerde logiesomzet meer dan 30% afwijkt van de daadwerkelijke logiesomzet, dan adviseren wij om uit te gaan van het gemiddelde van de geobjectiveerde- en de daadwerkelijke omzet (naar analogie van stap 7). 15 november 2004


14

© DTZ Zadelhoff

Stap 3

Bepaling additionele omzet Naast de opbrengsten uit logies hebben recreatiebedrijven ook nog additionele omzet. Dit betreft omzet uit nutsvoorzieningen, horeca, detailhandel, nevenopbrengsten of winterstalling. Deze additionele opbrengsten zijn gerelateerd aan de totale logiesomzet en aan het type terrein. Indien er sprake is van een van de genoemde additionele opbrengsten, dan wordt de totale omzet verhoogd met een per type terrein vastgesteld percentage van de logiesomzet. Deze percentages zijn te vinden in tabel 3 (3a t/m 3d). Het model gaat ervan uit dat er altijd sprake is van opbrengsten uit nutsvoorzieningen en nevenopbrengsten. De horeca- en detailhandel is alleen van toepassing indien aanwezig. Door bij de totale logiesomzet de totale additionele omzet op te tellen wordt de totale omzet verkregen inclusief toeslagen. Uitgaande van een logiesomzet van EUR 312.000,- gelden de volgende toeslagen:

Voorbeeld berekening additionele omzet: Additionele omzet Additionele omzet uit nutsvoorzieningen e.d. (tabel 3a) Additionele omzet uit horeca (tabel 3b) Additionele omzet uit detailhandel (tabel 3c) Additionele omzet uit nevenopbrengsten (tabel 3d) Totale additionele omzet

2% 7% 3% 6%

5.153 22.332 7.964 18.115 53.565

Nadat de additionele omzet is bijgeteld bestaat inzicht in de totale (geobjectiveerde) omzet met betrekking tot het betreffende recreatieterrein. Ook deze geobjectiveerde totale omzet kan vergeleken worden met de daadwerkelijk omzet, wanneer hierover cijfers beschikbaar zijn. Indien de afwijking meer dan 30% betreft, adviseren wij om uit te gaan van het gemiddelde van de geobjectiveerde- en daadwerkelijke omzet (naar analogie van stap 7). stap 4

bepaling kostenpercentage In de inventarisatiefase is reeds nagegaan om welk type terrein het gaat. Alvorens het kostenpercentage wordt bepaald is het van belang om het terreintype nader te specificeren aan de hand van de totale omzet. Per terreintype is afhankelijk van de omzet een kostenpercentage bepaald (zie tabel 4). Door dit kostenpercentage te vermenigvuldigen met de totale omzet wordt het bedrag aan exploitatiekosten berekend. Door deze exploitatiekosten af te trekken van de omzet wordt de operationele cashflow voor correctie van particuliere bungalows / stacaravan op eigen grond bepaald.

Voorbeeld bepaling kostenpercentage:

15 november 2004


15

© DTZ Zadelhoff

Kosten percentage Kosten percentage toeristische plaatsen 62% Kosten percentage seizoensplaatsen 62% Kosten percentage jaarplaatsenplaatsen 62% Kosten percentage particuliere- en verhuurbungalows 62% Kosten percentage overige verblijven 62% Kosten percentage additionele omzet nutsvoorzieningen 62% Kosten percentage additionele omzet horeca 62% Kosten percentage additionele omzet detailhandel 62% Kosten percentage additionele omzet nevenopbrengsten 62% Totale exploitatielasten

stap 5

9.171 18.040 115.348 44.480 5.982 3.185 13.801 4.922 11.195 226.124

Correctie operationele cashflow voor particuliere bungalows/stacaravan De operationele cashflow dient te worden gecorrigeerd voor de particuliere bungalows en stacaravans op eigen grond, erfpacht of op niethuurafhankelijke rechten van opstal. Bij het vaststellen van de geobjectiveerde logiesomzetten is de totale omzet van deze groep meegenomen. Deze (huur)inkomsten vervallen echter aan de particuliere eigenaren. Deze vergoeding dient van de operationele cashflow te worden afgetrokken. Hiermee wordt de operationele cashflow na correctie particuliere bungalows en particuliere stacaravans op grond in eigendom, erfpacht of een niet-huurafhankelijk recht van opstal verkregen.

Voorbeeld correctie operationele cashflow: Operationele cash flow voor correctie part. bungalows / stacaravans afgekochte opstal aantal particuliere bungalows netto omzet per particuliere bungalow per week aantal weken aantal stacaravans op eigen grond, erfpacht of niet huurafhankelijk recht van opstal netto omzet per stacaravan met afgekocht recht van opstal totale netto omzet derden

2 115 52 2 1.228 14.452

In het bijgevoegde voorbeeld wordt uitgegaan van twee particuliere bungalows. Uit de taxatiewijzer is gebleken (stap 2) dat de netto omzet per particuliere bungalow EUR 115,- per week bedraagt (de netto omzet aan derden voor de particuliere bungalows is nu 2 * EUR 115,- *52 weken). Tevens zijn er twee stacaravans op eigen grond, waarvan de opbrengsten in mindering moet worden gebracht (2 * EUR 1.228). Het totaal aan netto omzet derden is nu EUR 14.452. stap 6

Bepaling geobjectiveerde operationele cashflow De geobjectiveerde operationele cashflow kan nu worden berekend door de totale logiesomzet te vermeerderen met de additionele omzet en hier vervolgens de kosten vanaf te trekken alsmede de correctie van particuliere bungalows en stacaravans.

stap 7

Controle geobjectiveerde cashflow aan de hand van daadwerkelijke cashflow

15 november 2004


16

© DTZ Zadelhoff

Indien de geobjectiveerde operationele cashflow aantoonbaar meer dan 30% afwijkt van de daadwerkelijke operationele cashflow (ofwel, het berekende tarief ligt buiten de range van 70-130% van het daadwerkelijke tarief) dan dienen de volgende stappen gezet te worden: • •

•

• •

stap 8

Eerst controleren of de daadwerkelijke operationele cashflow op de juiste manier is berekend en of het model juist is ingevuld Indien de afwijking meer dan 30% blijft dan dient gekeken te worden of er sprake is van duidelijk waardebepalende objectieve aspecten die niet in het model zijn meegenomen. Tracht hiermee de objectieve operationele cashflow aan te passen op een zodanige wijze dat de afwijking verkleint tot minder dan 30%. Gebruik vervolgens de gecorrigeerde objectieve operationele cashflow. Indien dit niet voldoende is tracht dan na te gaan in hoeverre er sprake is van duidelijk aantoonbare subjectieve omstandigheden (b.v. niet standaard ondernemerschap, naamsbekendheid, centrale boekingscentrale, beperkte openingstijden e.d.). De daadwerkelijke operationele cahflow dient vervolgens gecorrigeerd te worden op deze aspecten (b.v. een procentuele aftrek als gevolg van naamsbekendheid) zodat er een gecorrigeerde daadwerkelijke cashflow wordt vastgesteld. Indien de gecorrigeerde daadwerkelijke cashflow nu binnen 30% bandbreedte zit van de gecorrigeerde objectieve cashflow dan wordt de gecorrigeerde objectieve cashflow alsnog gehanteerd. Indien de afwijking nog steeds meer dan 30% is, dan is het verschil niet aan de hand van het model te verklaren. In dat geval adviseren wij om uit te gaan van het gemiddelde van de gecorrigeerde objectieve cashflow en de daadwerkelijke operationele cashflow.

Vaststellen waarde kosten koper De operationele cashflow na correctie voor particuliere bungalows dient te worden gekapitaliseerd. Deze kapitalisatiefactor ligt tussen de 7 en 11, afhankelijk van ligging en staat van onderhoud. In de onderstaande tabel is een handreiking gedaan ten aanzien van de hoogte van deze kapitalisatiefactor. Hierbij is al rekening gehouden met de fictie dat de terreinen vrij van huur en gebruik worden getaxeerd.

kust onderhoud hoog onderhoud laag

Tabel kapitalisatiefactor binnenwater ligging rondom natuurparken 11 10 9 10 9 8

overig 8 7

Het inschatten van de correcte kapitalisatiefactor vergt de noodzakelijke taxatietechnische kennis. Bij het inschatten van de "onderhoudstoestand" is vooral van belang op welke termijn, welke investeringen nodig zijn om te zorgen dat het recreatieterrein blijft voldoen aan de eisen van de recreant.

15 november 2004


17

© DTZ Zadelhoff

Door deze kapitalisatiefactor te vermenigvuldigen met de gecorrigeerde operationele cashflow wordt de waarde vrij op naam inclusief roerende goederen verkregen. Deze roerende goederen dienen in mindering te worden gebracht. Hierbij gelden de volgende richtpercentages: • • • • •

Bungalowparken - bungalow gericht: circa 10% Bungalowparken - camping gericht: circa 7,5% Campings met veel voorzieningen: circa 5% Campings met weinig voorzieningen: 2,5% Campings zonder voorzieningen: 0%

Vervolgens dienen de kosten koper te worden afgetrokken om tot de waarde kosten koper te komen. Voorbeeld vaststellen waarde kosten koper: Operationele cash flow ***

125.321

berekende operationele cash flow is . . % van daadwerkelijke oper. cash flow in verdere berekening wordt uitgegaan van: opgegeven afwijkende omzet:

geen daadwerkelijke omzet bekend door model berekende cash flow €0

Bij verdere berekening gebruikte operationele cash flow

Kapitalisatie factor (zie taxatiewijzer) Waarde vrij op naam, incl.roerende goederen Is sprake van camping met veel of weinig voorzieningen? Roerende goederen (0 - 5% campings, 7,5 - 10% bungalowparken) Waarde vrij op naam, excl.roerende goederen Kosten koper Waarde voor kern object kosten koper Waarde dienstwoning - woningdeel k.k. Waarde jachthaven k.k. Waarde onbebouwde grond k.k. Waarde overige onderdelen WOZ object k.k. Waarde voor gehele WOZ object kosten koper

15 november 2004


€ 125.321

9

5,0% 7%

1.127.886 Camping met veel voorzieningen 56.394 1.071.491 70.098 1.001.394

1.001.394

18

© DTZ Zadelhoff

GEHANTEERDE DEFINITIES Uitgangspunt

Ten aanzien van de gehanteerde definities hebben wij zoveel mogelijk aangesloten bij gangbare definities zoals gehanteerd door brancheorganisaties en marktpartijen.

Definities

Een bedrijf behoort tot de categorie ‘camping’ wanneer de opbrengsten uit kampeeractiviteiten (jaar-, seizoen-, toeristische plaatsen, verhuurcaravans en trekkershutten) minstens 80% van de totale accommodatie opbrengsten bedraagt. Tot de bungalowparken (‘gemengde bedrijven’) worden die bedrijven gerekend waarvan de kampeeropbrengsten (zie campings) minder dan 80% van de totale accommodatie opbrengsten bedragen. Een toeristische plaats is een niet vaste campingplaats voor korte perioden. Het basis vergelijkingstarief is per nacht in het hoogseizoen en gaat uit van een gemiddeld aanwezige standplaats voor een tent/ toercaravan/ vouwwagen. Het tarief is inclusief 2 volwassenen, 2 kinderen, autoparkeerplaats en 4 douchemunten, maar exclusief toeristenbelasting, elektraverbruik, reserveringskosten en centrale antenne aansluiting. Een seizoensplaats is een seizoensgebonden campingplaats, niet zijnde een jaarplaats / vaste plaats voor minimaal 3 maanden. Het basis vergelijkingstarief per seizoen, uitgaande van een gemiddeld aanwezige standplaats voor een tent/toercaravan/vouwwagen, is inclusief elektraverbruik (120 kWh/4 ampère), water (15 m³), toeristenbelasting, autoparkeerplaats en milieuheffingen, maar exclusief centrale antenne aansluiting en winterstallingskosten. Een jaarplaats is een vaste plaats voor het gehele jaar of zolang als het recreatieterrein open is. Het basis vergelijkingstarief per jaar, uitgaande van een gemiddeld aanwezige standplaats voor een stacaraven/chalet, is inclusief elektraverbruik (200 kWh/4 ampère), water (25 m³), rioolkosten, autoparkeerplaats, milieuheffingen en winterstallingskosten (indien van toepassing), maar exclusief toeristenbelasting, eenmalige aansluitkosten, gasverbruik en centrale antenne aansluiting. Een verhuurcaravan is een voor de verhuur beschikbare caravan. Het basis vergelijkingstarief per week in het hoogseizoen, uitgaande van een gemiddeld aanwezige verhuurcaravan voor 4-6 personen, is inclusief nutsverbruik, autoparkeerplaats, schoonmaakkosten, reserveringskosten en BTW, maar exclusief toeristenbelssting en overige kosten. Een verhuurbungalow is een voor de verhuur beschikbare bungalow, al dan niet in eigendom van de exploitant van het recreatieterrein. Het basis vergelijkingstarief per week in het hoogseizoen, uitgaande van een gemiddeld aanwezige verhuurbungalow voor 4-6 personen, is inclusief nutsverbruik,

15 november 2004


19

© DTZ Zadelhoff

autoparkeerplaats, schoonmaakkosten, reserveringskosten en BTW, maar exclusief toeristenbelasting en overige kosten. Een trekkershut is een houten blokhut met een oppervlakte van ongeveer 12 m² ter verhuur beschikbaar. Het basis vergelijkingstarief per nacht in het hoogseizoen, uitgaande van een gemiddeld aanwezige trekkershut voor 4 personen, is inclusief nutsverbruik, autoparkeerplaats, schoonmaakkosten, reserveringskosten en BTW, maar exclusief toeristenbelasting en overige kosten. Een particuliere bungalow is een bungalow in eigendom bij derden, al dan niet ter verhuur aangeboden. Indien verhuurd is het basis vergelijkingstarief per week in het hoogseizoen, uitgaande van een gemiddeld aanwezige verhuurbungalow voor 4-6 personen, inclusief nutsverbruik, autoparkeerplaats, schoonmaakkosten, reserveringskosten en BTW, maar exclusief toeristenbelasting en overige kosten. Onder additionele omzet uit nutsvoorzieningen worden de winst uit gas, stookolie, water en elektra verstaan. Onder de additionele omzet uit winst horeca wordt de winst van in eigen beheer geëxploiteerde horecavoorzieningen als kantine, bar, snackbar en restaurant verstaan. Onder de additionele omzet uit detailhandel wordt de winst van in eigen beheer geëxploiteerde detailvoorzieningen als campingwinkel, watersportshop en dergelijke verstaan. Onder nevenopbrengsten worden de opbrengsten uit zwembad, speelautomaten, fietsverhuur, recreatieprogramma/bingo, bezoekersgelden, midgetgolf, douches en wasserette, telefooncel, provincies en saldo rente en opbrengsten van de technische dienst verstaan. Onder ‘campings – toeristisch gericht (omzet < EUR 225.000)’ worden campings verstaan die minimaal 50% van de logiesomzet uit toeristische plaatsen halen met een totaalomzet van maximaal EUR 225.000. Onder ‘campings – toeristisch gericht (omzet EUR 225.000 – 450.000)’ worden campings verstaan die minimaal 50% van de logiesomzet uit toeristische plaatsen halen met een totaalomzet tussen EUR 225.000 – 450.000. Onder ‘campings – toeristisch gericht (omzet > EUR 225.000)’ worden campings verstaan die minimaal 50% van de logiesomzet uit toeristische plaatsen halen met een totaalomzet van meer dan EUR 450.000.

15 november 2004


20

© DTZ Zadelhoff

Onder ‘campings – vaste plaatsen gericht (omzet < EUR 225.000)’ worden campings verstaan die minimaal 50% van de logiesomzet uit vaste plaatsen halen met een totaalomzet van maximaal EUR 225.000 . Onder ‘campings – vaste plaatsen gericht (omzet EUR 225.000 – 450.000)’ worden campings verstaan die minimaal 50% van de logiesomzet uit vaste plaatsen halen met een totaalomzet tussen EUR 225.000 – 450.000. Onder ‘campings – vaste plaatsen gericht (omzet > EUR 225.000)’ worden campings verstaan die minimaal 50% van de logiesomzet uit vaste plaatsen halen met een totaalomzet van meer dan EUR 450.000. Onder 'bungalowparken (gemengde bedrijven) – camping gericht (omzet < EUR 450.000)’ worden bungalowparken verstaan waarvan de kampeeropbrengsten de bungalowopbrengsten overtreffen, met een totaalomzet van maximaal EUR 450.000. Onder ‘bungalowparken (gemengde bedrijven) – camping gericht (omzet > EUR 450.000)’ worden bungalowparken verstaan waarvan de kampeeropbrengsten de bungalowopbrengsten overtreffen, met een totaalomzet van minimaal EUR 450.000. Onder ‘bungalowparken (gemengde bedrijven) – bungalow gericht (omzet < EUR 450.000)’ worden bungalowparken verstaan waarvan bungalowopbrengsten gelijk zijn of groter dan de kampeeropbrengsten, met een totaalomzet van maximaal EUR 450.000. Onder ‘bungalowparken (gemengde bedrijven) – bungalow gericht (omzet > EUR 450.000)’ worden bungalowparken verstaan waarvan bungalowopbrengsten gelijk zijn of groter dan de kampeeropbrengsten, met een totaalomzet van minimaal EUR 450.000.

15 november 2004


21

INDELING GEMEENTEN NAAR TOERISTENREGIO

Gemeente Aa en Hunze Aalburg Aalsmeer Aalten Abcoude Achtkarspelen Alblasserdam Albrandswaard Alkemade Alkmaar Almelo Almere Alphen aan den Rijn Alphen-Chaam Ambt Montfort Ameland Amerongen Amersfoort Amstelveen Amsterdam Andijk Angerlo Anna Paulowna Apeldoorn Appingedam Arcen en Velden Arnhem Assen Asten Baarle-Nassau Baarn Barendrecht Barneveld Bathmen Bedum Beek Beemster Beesel Bellingwedde Bennebroek Bergambacht Bergeijk Bergen (L.) Bergen (NH.) Bergen op Zoom Bergh Bergschenhoek Berkel en Rodenrijs

Toeristengebied Groningse, Friese en Drentse zandgronden West- en Midden-Brabant Hollands- Utrechtse meren Achterhoek Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland Overig Nederland Deltagebied Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland Twente, Salland en Vechtstreek IJsselmeerkust Overig Nederland West- en Midden-Brabant O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Waddeneilanden Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Overig Nederland 4grotestedenexcl.Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust Achterhoek Overig Nederland Veluwe en Veluwerand Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Veluwe en Veluwerand Groningse, Friese en Drentse zandgronden O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen West- en Midden-Brabant Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Deltagebied Veluwe en Veluwerand Twente, Salland en Vechtstreek Overig Nederland Zuid-Limburg Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Groningse, Friese en Drentse zandgronden Overig Nederland Overig Nederland West- en Midden-Brabant O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Noordzeebadplaatsen West- en Midden-Brabant Achterhoek Overig Nederland Overig Nederland

Bernheze Bernisse Best Beuningen Beverwijk Binnen Maas Bladel Blaricum Bleiswijk Bloemendaal Boarnsterhim Bodegraven Boekel Bolsward Borculo Borger-Odoorn Borne Borsele Boskoop Boxmeer Boxtel Breda Breukelen Brielle Brummen Brunssum Bunnik Bunschoten Buren Bussum Capelle aan den IJssel Castricum Coevorden Cranendonck Cromstrijen Cuijk Culemborg Dalfsen Dantumadeel De Bilt De Marne De Ronde Venen De Wolden Delft Delfzijl Den Helder Deurne Deventer Didam Diemen Dinkelland Dinxperlo

West- en Midden-Brabant Deltagebied West- en Midden-Brabant Gelders Rivierengebied Noordzeebadplaatsen Deltagebied West- en Midden-Brabant Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Overig Nederland Noordzeebadplaatsen Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland Achterhoek Groningse, Friese en Drentse zandgronden Twente, Salland en Vechtstreek Deltagebied Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen West- en Midden-Brabant West- en Midden-Brabant Hollands- Utrechtse meren Deltagebied Veluwe en Veluwerand Zuid-Limburg Overig Nederland IJsselmeerkust Gelders Rivierengebied Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Overig Nederland Noordzeebadplaatsen Groningse, Friese en Drentse zandgronden O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Deltagebied O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Gelders Rivierengebied Twente, Salland en Vechtstreek Overig Nederland Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Overig Nederland Hollands- Utrechtse meren Groningse, Friese en Drentse zandgronden Overig Nederland Overig Nederland Noordzeebadplaatsen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Twente, Salland en Vechtstreek Achterhoek Overig Nederland Twente, Salland en Vechtstreek Achterhoek

Dirksland Doesburg Doetinchem Dongen Dongeradeel Doorn Dordrecht Drechterland Driebergen-Rijsenburg Drimmelen Dronten Druten Duiven Echt-Susteren Edam-Volendam Ede Eemnes Eemsmond Eersel Eibergen Eijsden Eindhoven Elburg Emmen Enkhuizen Enschede Epe Ermelo Etten-Leur Ferwerderadiel Franekeradeel Gaasterlân-Sleat Geertruidenberg Geldermalsen Geldrop-Mierlo Gemert-Bakel Gendringen Gennep Giessenlanden Gilze en Rijen Goedereede Goes Goirle Gorinchem Gorssel Gouda Graafstroom Graft-De Rijp Grave Groenlo Groesbeek Groningen

Deltagebied Achterhoek Achterhoek West- en Midden-Brabant Overig Nederland Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Deltagebied Overig Nederland Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Deltagebied IJsselmeerkust Gelders Rivierengebied Achterhoek O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen IJsselmeerkust Veluwe en Veluwerand IJsselmeerkust Overig Nederland West- en Midden-Brabant Achterhoek Zuid-Limburg West- en Midden-Brabant IJsselmeerkust Groningse, Friese en Drentse zandgronden IJsselmeerkust Twente, Salland en Vechtstreek Veluwe en Veluwerand Veluwe en Veluwerand West- en Midden-Brabant Overig Nederland Overig Nederland Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs West- en Midden-Brabant Gelders Rivierengebied West- en Midden-Brabant O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Achterhoek O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland West- en Midden-Brabant Noordzeebadplaatsen Deltagebied West- en Midden-Brabant Overig Nederland Achterhoek Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Achterhoek O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland

Grootegast Gulpen-Wittem Haaksbergen Haaren Haarlem Haarlemmerliede en Spaarnwoude Haarlemmermeer Haelen Halderberge Hardenberg Harderwijk Hardinxveld-Giessendam Haren Harenkarspel Harlingen Hattem Heel Heemskerk Heemstede Heerde Heerenveen Heerhugowaard Heerlen Heeze-Leende Heiloo Helden Hellendoorn Hellevoetsluis Helmond Hendrik-Ido-Ambacht Hengelo (Gld.) Hengelo (O.) het Bildt Heumen Heusden Heythuysen Hillegom Hilvarenbeek Hilversum Hof van Twente Hoogeveen Hoogezand-Sappemeer Hoorn Horst aan de Maas Houten Huizen Hulst Hummelo en Keppel Hunsel IJsselstein Jacobswoude Kampen

Overig Nederland Zuid-Limburg Twente, Salland en Vechtstreek West- en Midden-Brabant Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen West- en Midden-Brabant Twente, Salland en Vechtstreek IJsselmeerkust Overig Nederland Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Overig Nederland Overig Nederland Veluwe en Veluwerand O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Noordzeebadplaatsen Overig Nederland Veluwe en Veluwerand Groningse, Friese en Drentse zandgronden Overig Nederland Zuid-Limburg West- en Midden-Brabant Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Twente, Salland en Vechtstreek Deltagebied O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland Achterhoek Twente, Salland en Vechtstreek Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen West- en Midden-Brabant O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland West- en Midden-Brabant Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Twente, Salland en Vechtstreek Groningse, Friese en Drentse zandgronden Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs IJsselmeerkust O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland IJsselmeerkust Deltagebied Achterhoek O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland Hollands- Utrechtse meren IJsselmeerkust

Kapelle Katwijk Kerkrade Kessel Kollumerland en Nieuwkruisland Korendijk Krimpen aan den IJssel Laarbeek Landerd Landgraaf Landsmeer Langedijk Laren Leek Leerdam Leersum Leeuwarden Leeuwarderadeel Leiden Leiderdorp Leidschendam-Voorburg Lelystad Lemsterland Leusden Lichtenvoorde Liemeer Liesveld Lingewaal Lingewaard Lisse Lith Littenseradiel Lochem Loenen Loon op Zand Lopik Loppersum Losser Maarn Maarssen Maasbracht Maasbree Maasdonk Maasdriel Maassluis Maastricht Margraten Marum Medemblik Meerlo-Wanssum Meerssen Meijel

Deltagebied Noordzeebadplaatsen Zuid-Limburg O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland Deltagebied Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Zuid-Limburg Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Overig Nederland Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland IJsselmeerkust Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Achterhoek Overig Nederland Overig Nederland Gelders Rivierengebied Gelders Rivierengebied Overig Nederland West- en Midden-Brabant Overig Nederland Achterhoek Hollands- Utrechtse meren West- en Midden-Brabant Overig Nederland Overig Nederland Twente, Salland en Vechtstreek Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Hollands- Utrechtse meren O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen West- en Midden-Brabant Gelders Rivierengebied Overig Nederland Zuid-Limburg Zuid-Limburg Overig Nederland IJsselmeerkust O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Zuid-Limburg O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen

Menaldumadeel Menterwolde Meppel Middelburg Middelharnis Midden-Delfland Midden-Drenthe Mill en Sint Hubert Millingen aan de Rijn Moerdijk Montfoort Mook en Middelaar Moordrecht Muiden Naarden Neder-Betuwe Nederlek Nederweert Neede Neerijnen Niedorp Nieuwegein Nieuwerkerk aan den IJssel Nieuwkoop Nieuw-Lekkerland Nijefurd Nijkerk Nijmegen Noord-Beveland Noordenveld Noorder-Koggenland Noordoostpolder Noordwijk Noordwijkerhout Nuenen, Gerwen en Nederwetten Nunspeet Nuth Obdam Oegstgeest Oirschot Oisterwijk Oldebroek Oldenzaal Olst-Wijhe Ommen Onderbanken Oosterhout Oostflakkee Ooststellingwerf Oostzaan Opmeer Opsterland

Overig Nederland Overig Nederland Groningse, Friese en Drentse zandgronden Deltagebied Deltagebied Overig Nederland Groningse, Friese en Drentse zandgronden O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Deltagebied Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland IJsselmeerkust Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Gelders Rivierengebied Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Achterhoek Gelders Rivierengebied Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland IJsselmeerkust Veluwe en Veluwerand O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Deltagebied Groningse, Friese en Drentse zandgronden Overig Nederland IJsselmeerkust Noordzeebadplaatsen Noordzeebadplaatsen West- en Midden-Brabant Veluwe en Veluwerand Zuid-Limburg Overig Nederland Overig Nederland West- en Midden-Brabant West- en Midden-Brabant Veluwe en Veluwerand Twente, Salland en Vechtstreek Twente, Salland en Vechtstreek Twente, Salland en Vechtstreek Zuid-Limburg West- en Midden-Brabant Deltagebied Groningse, Friese en Drentse zandgronden Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland Groningse, Friese en Drentse zandgronden

Oss Oud-Beijerland Ouder-Amstel Ouderkerk Oudewater Overbetuwe Papendrecht Pekela Pijnacker-Nootdorp Purmerend Putten Raalte Reeuwijk Reiderland Reimerswaal Renkum Renswoude Reusel-De Mierden Rheden Rhenen Ridderkerk Rijnsburg Rijnwaarden Rijnwoude Rijssen-Holten Rijswijk Roerdalen Roermond Roggel en Neer Roosendaal Rotterdam Rozenburg Rozendaal Rucphen Ruurlo Sassenheim Schagen Scheemda Schermer Scherpenzeel Schiedam Schiermonnikoog Schijndel Schinnen Schoonhoven Schouwen-Duiveland Sevenum 's-Gravendeel 's-Gravenhage 's-Hertogenbosch Simpelveld Sint Anthonis

O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Deltagebied Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Gelders Rivierengebied Deltagebied Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Veluwe en Veluwerand Twente, Salland en Vechtstreek Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland Deltagebied Veluwe en Veluwerand Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi West- en Midden-Brabant Veluwe en Veluwerand Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Overig Nederland Overig Nederland Achterhoek Overig Nederland Twente, Salland en Vechtstreek Overig Nederland O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen West- en Midden-Brabant 4grotestedenexcl.Noordzeebadplaatsen Deltagebied Veluwe en Veluwerand West- en Midden-Brabant Achterhoek Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Veluwe en Veluwerand Overig Nederland Waddeneilanden West- en Midden-Brabant Zuid-Limburg Overig Nederland Noordzeebadplaatsen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Deltagebied 4grotestedenexcl.Noordzeebadplaatsen West- en Midden-Brabant Zuid-Limburg O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen

Sint-Michielsgestel Sint-Oedenrode Sittard-Geleen Skarsterlân Sliedrecht Slochteren Sluis Smallingerland Sneek Soest Someren Son en Breugel Spijkenisse Stadskanaal Staphorst Stede Broec Steenbergen Steenderen Steenwijkerland Stein Strijen Swalmen Ten Boer Ter Aar Terneuzen Terschelling Texel Tholen Thorn Tiel Tilburg Tubbergen Twenterand Tynaarlo Tytsjerksteradiel Ubbergen Uden Uitgeest Uithoorn Urk Utrecht Vaals Valkenburg Valkenburg aan de Geul Valkenswaard Veendam Veenendaal Veere Veghel Veldhoven Velsen Venhuizen

West- en Midden-Brabant West- en Midden-Brabant Zuid-Limburg Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Deltagebied Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Noordzeebadplaatsen Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen West- en Midden-Brabant Deltagebied Overig Nederland Twente, Salland en Vechtstreek IJsselmeerkust Deltagebied Achterhoek Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs Zuid-Limburg Deltagebied O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland Overig Nederland Deltagebied Waddeneilanden Waddeneilanden Deltagebied O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Gelders Rivierengebied West- en Midden-Brabant Twente, Salland en Vechtstreek Twente, Salland en Vechtstreek Groningse, Friese en Drentse zandgronden Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland IJsselmeerkust 4grotestedenexcl.Noordzeebadplaatsen Zuid-Limburg Overig Nederland Zuid-Limburg West- en Midden-Brabant Overig Nederland Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Noordzeebadplaatsen West- en Midden-Brabant West- en Midden-Brabant Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust

Venlo Venray Vianen Vlaardingen Vlagtwedde Vlieland Vlissingen Vlist Voerendaal Voorhout Voorschoten Voorst Vorden Vught Waalre Waalwijk Waddinxveen Wagen in Gen Warmond Warnsveld Wassenaar Waterland Weert Weesp Wehl Werkendam Wervershoof West Maas en Waal Wester-Koggenland Westerveld Westervoort Westland Weststellingwerf Westvoorne Wierden Wieringen Wieringermeer Wijchen Wijde meren Wijk bij Duurstede Winschoten Winsum Winterswijk Wisch Woensdrecht Woerden Wognum Wormerland Woudenberg Woudrichem Wûnseradiel Wymbritseradiel

O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland Overig Nederland Groningse, Friese en Drentse zandgronden Waddeneilanden Noordzeebadplaatsen Overig Nederland Zuid-Limburg Overig Nederland Overig Nederland Veluwe en Veluwerand Achterhoek West- en Midden-Brabant West- en Midden-Brabant West- en Midden-Brabant Overig Nederland Veluwe en Veluwerand Hollands- Utrechtse meren Achterhoek Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust O.-Brabant, N.-en M.-Limburg, Nijmegen Overig Nederland Achterhoek Deltagebied IJsselmeerkust Gelders Rivierengebied IJsselmeerkust Groningse, Friese en Drentse zandgronden Achterhoek Noordzeebadplaatsen Groningse, Friese en Drentse zandgronden Noordzeebadplaatsen Twente, Salland en Vechtstreek IJsselmeerkust IJsselmeerkust Gelders Rivierengebied Hollands- Utrechtse meren Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland Achterhoek Achterhoek West- en Midden-Brabant Overig Nederland Overig Nederland Hollands- Utrechtse meren Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Deltagebied IJsselmeerkust Meren in Groningen, Friesl., Nw. Overijs

Zaanstad Zaltbommel Zandvoort Zederik Zeevang Zeewolde Zeist Zelhem Zevenaar Zevenhuizen-Moerkapelle Zijpe Zoetermeer Zoeterwoude Zuidhorn Zundert Zutphen Zwartewaterland Zwijndrecht Zwolle

Overig Nederland Gelders Rivierengebied Noordzeebadplaatsen Overig Nederland IJsselmeerkust IJsselmeerkust Utrechtse Heuvelrug en 't Gooi Achterhoek Achterhoek Overig Nederland Noordzeebadplaatsen Overig Nederland Overig Nederland Overig Nederland West- en Midden-Brabant Achterhoek IJsselmeerkust Deltagebied Twente, Salland en Vechtstreek

Toeristengebieden Een in 1972 ontworpen indeling in 17 gebieden voor statistieken op het terrein van de toeristische dienstverlen in G en vrijetijdsbesteding. Voor de toeristengebieden zijn 's-Gravenhage en Rotterdam gesplitst, daarbij hoort het ene onderdeel van de gemeente tot gebied X en het andere onderdeel van dezelfde gemeente tot gebied Y.

Tabel 1 Gemiddelde tarieven naar toeristische regio (tarieven NRIT 2003, in EUR) Waddeneilanden Noordzeebadplaatsen IJsselmeerkust Deltagebied Meren Gron. Friesl. en NW Ov. Holland-Utrechtse meren Utrechtse Heuvelrug / Gooi Veluwe en Veluwerand Gelderse Rivierengebied Achterhoek Twente, Salland en Vechtstreek Gron., Friese en Drentse zandgronden West- en Midden-Brabant O-Brab, Nd+Md Limb, Rijk van Nijmegen Zuid Limburg A'dam, R'dam, Utr, Den Haag Overig Nederland

toeristische plaats seizoenplaats jaarplaats bungalows 22 1.090 1.487 709 24 1.167 1.545 766 21 978 1.202 657 21 969 1.313 832 18 801 1.005 638 21 1.045 1.709 639 20 853 1.199 523 21 935 1.287 572 20 933 1.261 639 19 793 1.039 594 21 795 1.001 602 20 793 1.020 578 22 922 1.231 713 22 924 1.242 656 23 798 960 628 20 914 1.227 639 19 828 1.134 482

Tabel 2 Bezettingsgraad naar type terrein en type plaats, gecorrigeerd naar regio toeristische plaatsen Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht

Gron. 7% 6% 10% 12%

Fr. 16% 15% 13% 15%

Dr.Over./Flev. 12% 11% 11% 10% 14% 14% 16% 16%

Gel. 12% 11% 14% 16%

Utr. 10% 10% 14% 16%

N-Holl 17% 16% 15% 17%

Z-Holl 20% 19% 18% 20%

Z. 19% 18% 13% 15%

N-Brab 11% 10% 20% 22%

L. 12% 11% 19% 22%

seizoensplaatsen Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht

Gron. 93% 99% 100% 82%

Fr. 93% 99% 100% 82%

Dr.Over./Flev. 93% 93% 99% 99% 100% 100% 82% 82%

Gel. 93% 99% 100% 82%

Utr. 93% 99% 100% 82%

N-Holl 93% 99% 100% 82%

Z-Holl 93% 99% 100% 82%

Z. 93% 99% 100% 82%

N-Brab 93% 99% 100% 82%

L. 93% 99% 100% 82%

jaarplaatsen Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht

Gron. 93% 99% 100% 82%

Fr. 93% 99% 100% 82%

Dr.Over./Flev. 93% 93% 99% 99% 100% 100% 82% 82%

Gel. 93% 99% 100% 82%

Utr. 93% 99% 100% 82%

N-Holl 93% 99% 100% 82%

Z-Holl 93% 99% 100% 82%

Z. 93% 99% 100% 82%

N-Brab 93% 99% 100% 82%

L. 93% 99% 100% 82%

bungalows Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht

Gron. 23% 15% 25% 27%

Fr. 29% 19% 33% 34%

Dr.Over./Flev. 31% 31% 20% 20% 35% 35% 36% 37%

Gel. 31% 20% 35% 36%

Utr. 31% 20% 35% 36%

N-Holl 33% 21% 36% 38%

Z-Holl 39% 25% 44% 46%

Z. 29% 18% 32% 33%

N-Brab 44% 28% 49% 51%

L. 42% 27% 47% 50%

Tabel 3a Additionele omzet uit nutsvoorzieningen e.d., per type terrein Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht

1% 2% 2% 1%

Tabel 3b Additionele omzet uit horeca, per type terrein Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht

9% 7% 17% 25%

Tabel 3c Additionele omzet uit detailhandel, per type terrein Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht (zonder supermarkt) Bungalowparken – bungalow gericht (met supermarkt)

2% 3% 2% 2% 10%

Tabel 3d Additionele omzet uit nevenopbrengsten per type terrein Campings – toeristisch gericht Campings – vaste plaatsen gericht Bungalowparken – camping gericht Bungalowparken – bungalow gericht

6% 6% 6% 12%

Tabel 4 Percentage exploitatie kosten per type terrein

Campings – toeristisch gericht (omzet < EUR 225.000) Campings – toeristisch gericht (omzet > EUR 225.000 – EUR 450.000) Campings – toeristisch gericht (omzet > EUR 450.000) Campings – vaste plaatsen gericht (omzet < EUR 225.000) Campings – vaste plaatsen gericht (omzet > EUR 225.000 – EUR 450.000) Campings – vaste plaatsen gericht (omzet > EUR 450.000) Bungalowparken – camping gericht (omzet < EUR 450.000) Bungalowparken – camping gericht (omzet > EUR 450.000) Bungalowparken – bungalow gericht (omzet < EUR 450.000) Bungalowparken – bungalow gericht (omzet > EUR 450.000)

totaal 78% 63% 64% 76% 62% 63% 75% 68% 80% 78%

REN checklist: Invloedsfactoren 1. Recreatiewater in de directe omgeving buiten, met strand of zeilfaciliteit, afstand gemeten in meters vanaf het receptiegebouw 1 > 5.000 meter 2 2.000 - 5.000 meter 3 1.000 - 2.000 meter 4 < 1.000 meter 5 grenzend aan park 2. Nabijheid dorp / stad afstand tot centrum van dichtstbijzijnde dorp/stad, gemeten in meters vanaf receptiegebouw 1 > 10.000 meter 2 5.000 - 10.000 meter 3 2.000 - 5.000 meter 4 1.000 - 2.000 meter 5 < 1.000 meter 3. Aantal toeristische plaatsen aantal toeristische plaatsen conform de exploitatitevergunning 1 < 50 plaatsen 2 50 - 100 plaatsen 3 101 - 150 plaatsen 4 151 - 200 plaatsen 5 > 200 plaatsen 4. Aantal bungalows aantal bungalows (zowel particuliere als verhuurbungalows) 1 < 20 huisjes 2 21 - 40 huisjes 3 41 - 60 huisjes 4 61 - 100 huisjes 5 > 100 huisjes

5. Omvang bungalow aantal m2 bvo voor een representatieve 4-6 persoons bungalow op het terrein 1 < 40 meter 2 41 - 50 meter 3 51 - 60 meter 4 61 - 70 meter 5 > 70 meter 6. Aanwezigheid zwembad voorzieningen gemeten in kwaliteit van zwembadvoorzieningen op en om terrein 1 geen zwembad, ook geen openbaar zwembad < 5 kilometer 2 geen zwembad, wel een openbaar zwembad < 5 kilometer 3 klein (kleuterbad) < 50 m² 4 middelgroot zwembad 50 - 300 m² 5 groot (subtropisch) zwembad > 300 m² 7. Aanwezigheid overige voorzieningen gemeten in aantal keren aanwezigheid - fietsen verhuur - separaat sportveld voor volleybal of voetbal - midget golf - speeltuin - tennisbaan 1 0 x 'ja' 2 1 x 'ja' 3 2 x 'ja' 4 3 x 'ja' 5 4 of 5 x 'ja' 8. Aanwezigheid horeca en detailhandel voorzieningen gemeten in m² (horeca plus detailhandel) excl. keuken en of opslag 1 geen horeca- en winkelvoorzieningen 2 0 - 150 m² 3 150 - 300 m² 4 300 - 500 m² 5 > 500 m² 9. Kwaliteit infrastructuur gemiddelde aantal ampere per campingplek 1 alleen water of geen voorzieningen 2 water en maximaal 6 ampere 3 water en meer dan 6, maar maximaal 10 ampere 4 water en meer dan 10, maar maximaal 16 ampere 5 water en meer dan 16 ampere

INVENTARISATIEFORMULIER RECREATIETERREINEN Inventarisatie heeft betrekking op: Objectaanduiding Gemeente: Woonplaats: Straatnaam: Huisnummer: Postcode: Lokatieomschrijving: Objectgegevens: Soort object:

.......................... .......................... .......................... ..... .... .. .......................... ....................................................... Camping – toeristisch gericht

□ □ □ □

Camping – vaste plaatsen gericht Bungalowpark – camping gericht Bungalowpark – bungalow gericht

Aanwezige logiesvoorzieningen:

optioneel vergelijkingsgegevens: (deze alleen invullen voor zover bekend)

Aantal toeristische plaatsen

..........

tarief/nacht in hoogseizoen

Aantal seizoensplaatsen

..........

tarief/seizoen

Aantal jaarplaatsen (verhuurplaatsen)

..........

tarief/jaar

Aantal jaarplaatsen (recht van opstal)

..........

tarief/jaar

Aantal verhuurbungalows

..........

tarief/week in hoogseizoen

Aantal particuliere bungalows

..........


Aantal verhuurcaravans

..........


Aantal trekkershutten

..........

tarief/nacht in hoogseizoen

€ € € € € € € €

............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............

REN-scores Afstand tot recreatiewater □ > 5.000 m. □ 2.000 - 5.000 m. □ 1.000 - 2.000 m. □ < 1.000 m. Afstand tot dorp/stad □ > 10 km. □ 5 - 10 km. □ 2 - 5 km. □ 1 - 2 km. Aantal toeristische plaatsen □ < 50 plaatsen □ 50 - 100 plaatsen □ 101 - 150 plaatsen □ 151 - 200 plaatsen Aantal bungalows □ < 20 huisjes □ 21 - 40 huisjes □ 41 - 60 huisjes □ 61 - 100 huisjes Grootte bungalows (4-6 persoons representatief voor terrein) □ < 40 m2 □ 41 - 50 m2 □ 51 - 60 m2 □ 61 - 70 m2 Aanwezigheid zwembadvoorziening □ geen, ook geen openbaar < 5 km. □ geen, wel openbaar < 5 km. □ klein (kleuterbad) < 50 m2 □ middelgroot zwembad 50 - 300 m2 □ groot (subtropisch) zwembad > 300 m2 Aanwezigheid overige voorzieningen □ fietsenverhuur □ separaat sportveld □ midgetgolf □ speeltuin Aanwezigheid horeca en detailhandel (vierkante meter excl. keuken en opslag) □ geen □ 0 - 150 m2 □ 150 - 300 m2 □ 300 - 500 m2 Kwaliteit infrastructuur (water en/of elektriciteit per standplaats) □ 6 - 10 amp. □ 10 - 16 amp □ niet of alleen water □ max. 6 amp.

□ aangrenzend □ < 1 km. □ > 200 plaatsen □ > 100 huisjes □ > 70 m2

□ tennisbaan □ > 500 m2 □ > 16 amp.

Aanwezigheid supermarkt (alleen bij bungalowparken) □ ja □ nee

Omzetgegevens Gegevens uit verlies- en winstrekening 2003 Totale omzet logies (excl. nutsvoorzieningen, horeca, etc.): Totale omzet (incl. logies) Operationele cash flow

Contactpersoon Gesproken met: Naam: Telefoon:

.................... ....................

€.................. €.................. €..................

Taxatiewijzer Recreatieterreinen

Recommend Documents