Talent voor Techniek Hanno van Keulen Lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding Hogeschool Windesheim Flevoland Netwerkbijeenkomst ‘Ontdek (techniek)talent in je klas’ Zwolle, 20 november 2014
Voorstellen Hanno van Keulen is:
– – – –
Scheikundige Nieuwsgierige Onderwijsonderzoeker Lector Leiderschap in Onderwijs en Opvoeding, Windesheim Flevoland in Almere
2
Doelen vandaag U heeft antwoorden op een aantal ‘Ja, maar .....’s U bent ervan overtuigd dat Wetenschap & Technologie: – Belangrijk, leuk en leerzaam is – Goed te doen is voor alle leraren in alle groepen en voor alle kinderen – (Technische) bedrijven op een goede manier kan betrekken bij de school 3
Waarom W&T: Omdat het er is
4
Wetenschap & Technologie is pannenkoeken bakken
5
W&T is Rekenen/Wiskunde en Taal
6
W&T is de mogelijkheden van je wereld ontdekken
“Het licht neemt de schaduw mee en daardoor wordt de schaduw steeds groter!” 7
W&T is voor meisjes!
8
W&T: Omdat alle kinderen er aandacht voor hebben!
9
Leren = onderzoeken – Kennis is ‘belichaamd’: elke vaardigheid, elk inzicht en elke verwoording ontstaat in een dynamisch proces van waarnemen en handelen – Kinderen onderzoeken wat ze waarnemen om te achterhalen wat ze er mee kunnen (‘affordanties’) – Leren = onderzoeken = actie & perceptie = cognitie = taal geven = denken en doen tegelijkertijd – “Intelligence emerges in the interaction of an agent with an environment and as a result of sensorimotor activity” (Smith & Gasser, 2005)
10
Grijpen, draaien, slaan, wrijven, vasthouden, …. technologie dat zijn je handen maar dan ‘handiger’
11
W&T realiseert de hoofddoelen van het basisonderwijs!
– Persoonlijke ontwikkeling: Heb ik hier talent voor? – Overdracht culturele verworvenheden: Waarom doen wij dit? – Toerusten voor participatie: Technisch vakmanschap gevraagd! 12
Funderend onderwijs en techniek De basisschool en de peuterspeelzaal leiden geen loodgieters of elektriciens op Maar: het funderend onderwijs behoort kinderen wel te oriënteren op ‘de wereld’ en op hun talenten: De drieledige functie van het basisonderwijs is:
– het draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van kinderen; – het zorgt voor overdracht van maatschappelijke en culturele verworvenheden; – het rust kinderen toe voor participatie in de samenleving.
Kerndoel 45: ‘De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, uit te voeren en te evalueren’ 13
NATIONAAL TECHNIEKPACT 2020
Analyse – 600.000 werklozen tegen 160.000 vacatures in de bètatechnische sector. – Techniekpact2020: naar ‘4 op de 10’. We staan op 1 op de 4. Daarmee staan we onderaan in de OESO-‐landen. – Ca. 4% van de schooltijd in NL is voor W&T tegen 10% gemiddeld in OESO-‐ landen (TIMSS) – 13% van de leraren doet nooit ‘een proefje’ (en dit neemt toe!)
– Mogelijke oorzaken:
– Geen/onjuiste rolmodellen uit technische sector in PO – Geen curriculum; geen doorlopende leerlijnen – W&T wordt in het PO niet getoetst, niet gefaciliteerd, niet gegeven, uitbesteed aan ouders/vrijwilligers/techniekcoaches
– Basisscholen moeten weer meer de regie gaan voeren! 14
Geen regie: W&T is losse flodder
15
Bouwen, denken, representeren: met welk materiaal?
Bron: Hilde Amse, Pabo Almere
16
De wereld verkennen: hoe, met wie, waartoe?
17
Aandachtspunten voor rijke(re) leeromgevingen – Vertrekken vanuit de leefwereld van kinderen – Echte vragen, echte problemen, echte oplossingen – Partners zoeken: bedrijven, ouders, science centra, … – Integratie met taal, met rekenen/wiskunde, met … – Vakoverstijgend: sociale vaardigheden, creativiteit, kritisch redeneren (21ste eeuwse vaardigheden), …. – Didaktisch: – beperk instructie – werk met de onderzoekscyclus 18
0. Zien
1. Vragen
5.Schrijven/ Tekenen
De didactiek:
Onderzoekend en Ontwerpend leren
2. Denken
Hoe
4. Antwoorden
3. Meten & Doen 19
Belangrijkste vaardigheid voor onderzoekend leren: (nieuwsgierige) vragen kunnen stellen – Wat zie en ervaar je (een verkennende vraag)? – Waarom stort deze boog niet in (een onderzoekende vraag)? – Hoe maak je zo’n boog (een ontwerpende vraag)? 20
Begeleiden; geen instructie! – – – – – – – – – –
Nieuwsgierigheid wekken Aandacht richten Rijke ervaring laten opdoen Vragen stellen; beurten geven Denkpunten maken Kinderen uitdagen tot taalproductie Doorvragen; rondvragen; volhouden ‘Vaktaal’ voorstellen (‘academisch taalgebruik’) Helpen met redeneerwoorden (‘als .. dan’; ‘omdat’) Samenvatten en herhalen
➢ Belangrijke en moeilijke vaardigheid die bij de meeste beginnende leraren nog ontwikkeld moet worden ➢ Leraren zelf laten oefenen, video maken, elkaar observeren, nabespreken
21
Thema ‘Water en Zand’
• • • •
Kun je een waterdichte paraplu maken? Kun je een dijk maken? Hoe stroomt een rivier? Welke bedrijven kunnen hierbij helpen?
Een eigen technieklokaal of samenwerken?!
23
Thema Voeding We ontwerpen en onderzoeken een cake • •
Zonder boter
• • • • • •
Kan het glutenvrij? We hebben geen margarine maar wel roomboter De eieren zijn op! We hebben geen bakpoeder maar wel gist Waarom is een cake niet taai-stevig zoals brood? Waarom wordt de korst bruin? Waarom ….. Partners: …..
Met gist Zonder ei Met rijstmeel
Thema zon, maan, sterren
“De leerlingen weten dat de positie van de aarde ten opzichte van de zon, seizoenen en dag en nacht veroorzaakt” (Kerndoel 46)
26
De wip: integreren met rekenen/wiskunde Groep 1/2 – Zintuiglijk ervaren en kinderen hun ervaringen laten beschrijven. Kan je de wip in evenwicht krijgen? Groep 3/4 – wie is het zwaarst? Meten met de wip als balans Groep 5/6 – Begrijpen: van ervaring naar regelmaat, ‘vaktaal’ en eerste intuïties over een algemene wet (de ‘hefboomregel’) Groep 7/8 – Verhoudingen berekenen: van concreet naar abstract manipuleren van symbolen 27
Zie ginds komt de stoomboot • • • • •
Navigeren: kompas, sterren, kaarten Drijven (en zinken): dichtheid en opwaartse kracht; golven Beladen (en kapseizen): ruimte vullen; verpakkingsmateriaal; verhouding inhoud / oppervlakte Uitladen: kraan, lier, glijbaan, katapult (‘pepernoten schieter’) Varen: stoom; uitzetten van gas; motor
– Een ‘pop-pop boot’ maken – Welke bedrijven kunnen helpen?
“Ja, maar .....” 1. “Hier begrijp ik niets van”:
Iedereen die een cake kan bakken is technisch
2. “Dit is niets voor mij”
Kinderen excelleren door Wetenschap & Techniek
De kinderen vinden het leuk en slepen je snel mee
3. “Daar komen ze weer met iets nieuws”:
Ja, zo belangrijk is het basisonderwijs voor de samenleving!
4. “Hier hebben we geen tijd voor”: Integreren!
5. “Het hoeft immers niet van de Inspectie”:
We doen het omdat het belangrijk is voor de kinderen!
6. “Dit kan ik niet”:
Dan gaan we het leren met hulp van TechniekTalent, de pabo’s en bedrijven 29
Dank voor uw aandacht!
Contact: Hanno van Keulen (
[email protected]) 30
