Ruimte voor Talent in Gelderland Professionaliseringstrajecten Excellentie, Wetenschap en Techniek -
Staat talentherkenning en –ontwikkeling bij u op school de komende jaren op de agenda? Wilt u een rijke leeromgeving creëren, die recht doet aan de nieuwsgierigheid en onderzoekende houding van alle kinderen? Wilt u verder met onderzoekend leren en techniek onder begeleiding van professionals? Wilt u excellente leerlingen uitdagen met verdiepende en onderzoekende activiteiten? Zoekt uw school naar betekenisvolle activiteiten in het kader van de brede school? Wilt u met andere scholen leren en innoveren met input van experts?
In aanloop naar het nieuwe programma ‘Excellentie, Wetenschap & Techniek’, geeft de overheid basisscholen een extra impuls voor professionalisering. Het programma loopt van 2011 – 2016 en is de opvolger van VTB en VTB-Pro. Wanneer u uw school verder wilt ontwikkelen tot een plek waar (bèta)talenten van kinderen gezien worden en de ruimte krijgen, dan is de informatie in deze brochure voor u interessant. Vraag van de scholen centraal In de periode juni – december 2011 zijn er voor basisscholen diverse mogelijkheden om deel te nemen aan professionaliseringstrajecten. Hieronder kunt u meer lezen over de diverse mogelijkheden. Voor alle trajecten geldt dat de scholings- en ontwikkelingsvragen van de scholen centraal staan en leidend zijn voor de inhoud (binnen de kaders van het project). Er wordt maatwerk geleverd en aangesloten bij de expertise die al op uw school aanwezig is. Professionalisering leerkrachten / schoolteams In 2011 is er ruimte voor (teams van) leerkrachten om aan professionaliseringstrajecten deel te nemen. Professionals begeleiden de trajecten, waarbij gebruik wordt gemaakt van de brede kennis en ervaring die in de regio aanwezig is. Bouwstenen van de professionalisering zijn onderzoekend en ontwerpend leren. Bijzondere aandacht voor
taal/rekenen, excellentie en brede school is mogelijk. Ouders, kinderopvang en voorschoolse opvang kunnen bij de trajecten betrokken worden. Het is mogelijk om zowel met een paar teamleden als met het hele team deel te nemen. Visietraject voor schoolleiders Het Masterplan biedt schoolleiders de mogelijkheid deel te nemen aan een visietraject. Hoe geef je leiding aan de innovatie binnen je school waarbij meer ruimte voor talentontwikkeling, excellentie, wetenschap en techniek centraal staat? Binnen dit traject wordt inspiratie, kennis en ondersteuning geboden. Er zal veel ruimte zijn voor leren van en met andere schoolleiders en experts. De visietrajecten zullen samen oplopen met de professionaliseringstrajecten voor schoolteams en hier niet los van staan.
Talent zoeken en vinden op Vindplaatsscholen Scholen waar al goede voorbeelden op het gebied van excellentie, wetenschap en techniek te vinden zijn, kunnen deelnemen als Vindplaats. Deze scholen werken vanuit eigen onderzoeksvragen samen met onderzoekers van de universiteit of hogeschool. Betekenisvolle aanpakken, interventies, leeromgevingen en materialen worden geanalyseerd. Het onderzoek op de Vindplaatsscholen draagt bij aan de ontwikkeling van een TalentenKaart met kennis over de talentontwikkeling van (jonge) kinderen. Een Vindplaats kan een school of een samenwerkingsverband van scholen en / of kinderopvang / educatief centrum zijn. Deelnemen? Is uw belangstelling gewekt en wilt u graag meer weten over de mogelijkheden voor uw school, dan kunt u vrijblijvend contact opnemen met één van de hieronder genoemde steunpunten. De contactpersonen gaan met u in
gesprek om de vraag helder te krijgen en de doelen te bepalen. Wanneer u besluit om deel te nemen, wordt in overleg een passend traject uitgezet en in een contract vastgelegd. Tijdsinvestering De tijdsinvestering is afhankelijk van de concrete invulling van het professionaliseringsarrangement. Onderdelen van het traject kunnen zijn: netwerkbijeenkomsten, teamtrainingen, coaching-on-the-job, 1 of 2-daagse werkconferentie, inspiratiebezoek naar rijke leeromgevingen c.q. collegascholen enz. Reken op een tijdsinvestering van 25 tot 30 uur per deelnemer, waarvan ongeveer de helft contacturen zullen zijn. Kosten Aan deelname aan de trajecten zijn geen kosten verbonden. Wel wordt een actieve inbreng verwacht van de deelnemers, ook tussen de bijeenkomsten door.
Contact Steunpunt W&T Achterhoek Albert Oving, Peter Hagenaars, Liesbeth Laman Trip T 06 - 51372316 E
[email protected] Steunpunt W&T De Vallei Ede / Wageningen Hilco van Stuyvenberg T 0318 - 696300 E
[email protected] Steunpunt W&T Nijmegen en Rivierenland Frederieke Ubels T 06 - 38356912 E
[email protected] Steunpunt W&T Arnhem Jaap Dekker T 06-81022454 E
[email protected]
Ingewikkeld Zone naaste ontwikkeling Ontwikkeld
Ontwikkelen is vaak vooral verbindingskunst. Je analyseert je eigen stand van ontwikkeling en gebruikt daarbij uiteraard ook de inzichten van de mensen met wie je samenwerkt. Ontwikkelen gebeurt altijd precies op het punt waar het ‘een beetje pijn doet’: groeipijn! Maar dat is ook precies de plek waar de uitdaging zit en waar je enthousiast wordt. En vervolgens moet het aanbod ook nog bij jouw leerstijl passen. Een zaak van verbindingskunst!
Talent, Wetenschap en Techniek op uw basisschool In het leven van alledag speelt Wetenschap en Techniek een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen uit de wereld van Wetenschap en Techniek zou onze dag er volledig anders uitzien! Als Wetenschap en Techniek zo’n grote rol speelt in ons dagelijks leven dan kan het niet anders of het moet ook een rol spelen binnen in ons onderwijs! En daar liggen kansen om alle talenten in de breedte in te zetten. Zien we deze talenten? Het geeft kansen om leerlingen intrinsiek te motiveren. Kinderen zitten vol met vragen waarop we het antwoord vaak niet weten. En dat is maar goed ook want zo blijft er voor kinderen en leerkrachten nog veel over om te ontdekken. Wetenschap en Techniek geeft kinderen mogelijkheden om creatief, kritisch, innovatief en ondernemend te worden.
Achtergrondinformatie In de afgelopen drie jaren zijn wij als Academie Educatie van de CHE betrokken geweest bij een intensief samenwerkingsverband met drie andere Pabo’s in Gelderland. Samen hebben we het Kenniscentrum Wetenschap en Techniek Gelderland (KWTG) opgericht. Verder hebben we een Wetenschapsknooppunt opgericht met Wageningen University. Waarom? Er komen bij ons veel vragen binnen over hoe een en ander verder gaat nu veel W&T stimulerende projecten per december 2010 zijn afgesloten. 1.
2. 3.
4. 5.
6.
Er komt een periode aan waar alle scholen mee kunnen gaan doen. In de periode van augustus 2006 t/m 2010 zijn veel scholen bezig geweest om de kerndoelen handen en voeten te geven. Nu, na vier jaar, gaat het ministerie/inspectie ervan uit dat u de kerndoelen op uw school hebt geïmplementeerd. Er blijken bij scholen nog veel vragen te leven en/of er is handelingsverlegenheid. Hoe gaan we een en ander invullen in het schoolplan 2011-2015? Er is veel verschil binnen scholen, verenigingen, stichtingen en federaties. Van blanco op W&T gebied, VTB school, VTB-pro-traject via KWTG gehad, of specifieke nascholing op maat. Wat kunnen we van elkaar leren? Hoe zetten we op bestuursniveau plannen op? Wat zijn basisafspraken, welke scholen en groepen zien extra kansen en mogelijkheden? Zeker nu W&T de component ‘Ruimte voor Talent’ erbij krijgt. Hoe kunnen we elkaar ondersteunen en helpen zodat we niet allemaal het wiel hoeven uit te vinden? Mogelijkheid tot inhaken voor alle scholen van de W&T-netwerken in de regio (Netwerk Barneveld, Netwerk Veenendaal, Netwerk Ede en Netwerk Wageningen). Voor meer info en data van netwerkbijeenkomsten zie www.technotheek.info. Natuurlijk willen wij als Transfer Educatie ook onze opgebouwde expertise graag inzetten in de vorm van modules om de scholen te helpen de kerndoelen (alsnog) eigen te maken.
Uitspraken van leraren “Je ziet dat kinderen zelf oplossingen bedenken.” “Als kinderen zelf iets kunnen doen, leren ze het meest.” “Alles om ons heen heeft te maken met Wetenschap en Techniek, ik denk dat je daar iets mee moet doen.” “Kinderen zitten vol ideeën!”
Ingrediënten waaruit een traject Talent, Wetenschap en Techniek opgebouwd zou kunnen worden zijn: 1. Oriëntatie Wetenschap en Techniek in het Basisonderwijs, Wat moet ik me voorstellen bij W&T op onze basisschool ? Een nieuw vak of kunnen we het ook anders zien. Het is vaak een ontdekking als we samen op verkenning uitgaan hoe we vakgebieden met elkaar kunnen combineren. 2. Hoe leren kinderen ? Verwondering, ontdekken en nieuwsgierig zijn en blijven. 3. W&T attitude om de leerlingen te begeleiden bij het verkennen, ontdekken, onderzoeken van deze wereld. 4. Handelingsverlegenheid; Natuurlijk spelen kennis en vaardigheden van de leerkracht een rol. Nog belangrijker is Dus: kan ik het vaardig overbrengen en de juiste vragen stellen? Wat moeten we aanleren, maar vooral: wat moeten we afleren omdat het leren, in de ruimste zin van het woord, enorm is veranderd. 5. Begeleiding leerkracht, W&T coördinator, een bepaalde bouw. 6. Wetenschap en Techniek in de klas Het handen en voeten geven in de klas is voor veel collega’s een hele stap. Door samen kleine stapjes te nemen en dit te begeleiden via coaching on the job worden belemmeringen kleiner en het enthousiasme van leerlingen groter. 7. Onderzoekend leren “Welke stappen moet ik nemen om kinderen onderzoekend te laten leren?”, “Wat zijn goede thema’s?”, “Hoe kan ik leerlingen coachen bij het onderzoekend leren?” en “Welke vragen stel ik als leraar en hoe stimuleer ik de leerlingen?”. 8. Ontwerpend leren “Hoe begeleid ik als leraar leerlingen tijdens het ontwerpend leren?”, “Hoe daag ik leerlingen uit tot ontwerpend leren?” en “Hoe zet ik ontwerpend leren in bij de verwerking van mijn rekenlessen?”. 9. Opzetten van een thema, Samen maken we rondom een onderwerp een thema-plan met kerndoelen en betekenisvolle situaties. 10. Inrichten van een rijke leeromgeving. Samen bekijken we de mogelijkheden om concrete materialen zo in te zetten dat zoveel mogelijk leerstijlen worden uitgedaagd. 11. “Hoe maak ik goede en uitdagende activiteiten op het gebied van Wetenschap en Techniek?” 12. Uitvoeren van een thema Met (een deel van) het team organiseert u een Wetenschap en Techniek (mid)dag. U krijgt begeleiding in het opzetten, uitvoeren en evalueren van deze (mid)dag. 13. Meer doen aan wetenschap in de klas In eerdere trajecten is al ervaring opgedaan met techniek maar nu maken we meer de combinatie naar wetenschap. Het stellen van vragen en het opzetten van een onderzoek(je) door leerlingen staat centraal. 14. Ruimte voor de verschillende talenten. Hoe kunnen we leerlingen intrinsiek aan het leren krijgen met voldoende uitdaging zodat het eigenaarschap van het leerproces heel dichtbij komt. 15. ……en natuurlijk zijn er in overleg nog meer items te bedenken.
Contact Voor meer informatie en opgave kunt u contact opnemen met Transfer Educatie: E:
[email protected] T: (0318) 696504
Netwerk Barneveld Netwerk Ede Netwerk Veenendaal Netwerk Wageningen
Regio coördinator: Hilco van Stuyvenberg
[email protected]
www.technotheek.info
Wetenschap en techniek beleven met en door kinderen uit groep 6,7 en 8. Projectleider: Henk Rietdijk
[email protected]
www.technodiscovery.nl
