Het professionele brein in samenwerking
Take home message 1) Kijken naar mogelijkheden qua samenwerking in plaats van kijken naar beperkingen (ontwikkelen van bewustzijn: “waar richt ik mijn aandacht op ?” ?”)
John van der Meij Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Therapie (Oegstgeest) Instituut voor Toegepaste Neurowetenschappen (Haarlem)
2) Wordt er voldoende gedaan om iedereen het gevoel te geven dat hij/zij ertoe doet? (preventie van sociale pijn)
“Het verschil tussen een professional en een nieuweling is een model. Het uitermate krachtgevende model is hoe je Brein werkt” werkt” Evian Gordon, Brain Revolution; 2009
Heart Braint
Menselijk brein is een sociaal orgaan The neuroscience of human relationships: Attachment and the developing social brain; Cozolino; 2006
Het organiserende principe van het brein is: - minimaliseren van bedreiging - maximaliseren van beloning Evian Gordon, 2009
Dreigrespons: Nor-Adrenaline
Angst Stress Wantrouwen Afwijzing
Driekwart van de tijd zijn volwassenen bezig met sociale relaties, veel minder met werk of omgeving…
Dopamine Serotonine
Beloningsrespons: Vertrouwen Verbinding Betrokkenheid Liefde
Veel netwerken van sociale interacties zijn dezelfde netwerken als die van de primaire levensbehoeften
Sociale interacties zijn een even belangrijke levensbehoefte als voedsel en water… water… Lieberman, 2009
MENSEN WILLEN ERBIJ HOREN…
WAAR RICHT IK MIJN AANDACHT OP? MOGELIJKHEDEN of BEPERKINGEN
Pyramide van Maslow Maslow’ Maslow’s Hierarchy of needs, 1970
Neurowetenschappen achter sociale interacties
Toenadere n
Vermijden
triggert bescherming
triggert groei
Stel: je hebt een meerdere die het vertrouwt dat jouw projekt succesvol zal verlopen
Wat gebeurt er in het brein?
Een shift in het zelfvertrouwen gerelateerd aan toename dopamine en serotonine in het brein
WAT VINDT JIJ LEUK AAN / OP JE WERK?
Welbevinden op het werk James Harter et all: Wellbeing in the workplace and its relationship relationship to business outcomes; a review of the Gallup studies, 2003
1) Als mensen weten wat er van ze verwacht wordt op het 2) 3) 4) 5) 6)
werk (zekerheid) Als ze de gelegenheid hebben om te doen waar ze het beste in zijn (status, autonomie) Als ze voelen dat leidinggevende of collega belangstelling voor ze heeft ( relatie, status) Als ze het gevoel hebben dat hun mening telt (autonomie, status) Als ze het gevoel hebben dat collega’ collega’s ook kwaliteitswerk willen leveren (waarden, eerlijkheid) Als ze het afgelopen jaar de kans hebben gehad om te leren en te groeien (status)
Teams die dymanisch zijn of blijven hebben een ‘positivity ratio’ ratio’ van 6:1
Teams die dymanisch zijn of blijven hebben een ‘positivity ratio’ ratio’ van 6:1 Frederikson B, Losada M: The role of positivity and connectivity in the performance of business teams: American Psychologist, 2005
In welke “toestand” toestand” verkeert je zenuwstelsel?
Frederikson B, Losada M: The role of positivity and connectivity in the performance of business teams: American Psychologist, 2005
Positieve interacties: 1)Naar elkaar luisteren 2)Ieders mening telt 3)Je mag van elkaar verschillen 4)Team is zowel naar buiten als binnen gericht 5)Er worden vragen gesteld en je mag je mening verdedigen 6)Je hebt het gevoel erbij te horen
S.W.Porges, 2008
OPEN
GESLOTEN
ONTVANKELIJK
REACTIEF
BELONEND
BEDREIGEND
STAND 1
STAND 2
I) Iemand die zich afgewezen of “bedreigd” bedreigd” voelt door zijn meerdere. Er ontstaat een cascade van ‘neurochemicals’ neurochemicals’
Gestoord tijdens je werk
Cortisol en adrenaline
Er ontstaat een soort “cortisolbad” cortisolbad” vooral in Prefrontale cortex en Hippocampus
CORTISOL
CORTISOL
Leren Cognitie Geheugen
II) Gaat angst of stress door dan ontstaat een ‘amygdala hijack’ hijack’
Prolonged state of fear
Cortisol verdwijnt niet snel: 13- 26 uur…
III) Wat “sluit” sluit” in het brein zijn systemen: 1) voor opbouw vertrouwen 2) voor afstemmen en empathie 3) voor helder denken en probleem oplossen
PREVENTIE VAN SOCIALE PIJN
2)Spiegel neuronen
3)Orbitofrontale Cortex 1) Nc Accumbens
Fysieke pijn wordt anders benaderd dan sociale pijn
Er is bijna niets erger dan te worden afgewezen, gepest en of te worden buitengesloten… buitengesloten… Naomi I. Eisenberger, Matthew D. Lieberman , Pain, 2006
Sociale en fysieke pijn The pains and pleasures of social life: a social cognitive neuroscience neuroscience approach Lieberman & Eisenberger, Eisenberger, 2008 Anterior Cingula Cortex (dorsaal)
Rechter Ventro-laterale PFC
Anterior Cingula Cortex (dorsaal)
Rechter Ventro-laterale PFC
Verschillen in gedrag man vrouw tgv genen en hormonen
Progesteron
Testosteron Oestrogeen
Oxytocine
Typisch vrouwelijk gedrag
VERSCHILLEN MAN / VROUW IN COMMUNICATIE
Vasopressine
Typisch mannelijk gedrag
…Mannen doen vaak wat ze gevraagd wordt… wordt… Lieverd ga naar de winkel, laat Tom nog even lekker liggen. Neem de kinderen mee naar school; huur wat dvd’ dvd’s en maak gerust de rest van de afwas af..
Gender differences in brain activity toward unpleasant linguistic stimuli concerning interpersonal relationships: an fMRI study
maar luisteren selectief…
Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci (2005) 255 : 327– 327–333
Lieverd ga naar de winkel, laat Tom nog even lekker liggen en neem de kinderen mee naar school; huur wat dvd’ dvd’s en maak gerust gerust de rest van de afwas af..
Bij vrouw neemt oxytocine na 10 min praten toe…
Wat gebeurt er in het brein bij het horen van onplezierige woorden betreffende je relatie?
Bij man ontwikkelt zich sneller fight, flight, freeze..
Waarom luisteren mannen zo? Judith Glaser; Navigational Communications; Gender Intelligent Listening; 2008
Man LH
Compartimentalized listening
• Mannen luisteren om:
- Besluit te nemen - Het antwoord te krijgen - Het probleem op te lossen
Waarom luisteren vrouwen zo? Judith Glaser; Navigational Communications; Gender Intelligent Listening; 2008
• Vrouwen willen eerst brede context om keuze te kunnen maken
RH
Vrouw
Web-based listening
Vrouwen breder corpus callosum vooral Frontaal
De woorden die we kiezen kunnen een zwaard voor een gevecht zijn of een cadeau voor een viering… viering…
Man die gekwetst wordt en dat niet aangeeft… aangeeft… • • • • •
Zich terug trekken Niet meer praten… praten… PassiefPassief-agressief Gaan mokken, zeuren Geven steken onder water
Vrouw die gekwetst wordt en dat niet aangeeft… • Gaat in de aanval • Agressief , ‘slaat’ slaat’ om zich heen
• Generalisaties • Veel herinneringen, oude feiten
NEEM JE HART MEE NAAR JE WERK
The heartheart-brain connection FEAR
LOVE
The little brain in the heart Neurocardiology; Anatomical and Functional Principles; Armour JA (1994)
Hart is in staat de “chemie van onze sociale interacties” interacties” te lezen ons brein te instueren, hoe dit te interpreteren en te beantwoorden.
The heartheart-brain connection FEAR OXYTOCINE LOVE
Chemie in ons brein maakt een shift: -bij belangstelling voor je state-of-mind -bij betrokkenheid van je gevoelens
Hart: dirigent van onze “state of mind”
TrustTrust-Building Hormone ShortShort-Circuits Fear In Humans
Gevoeligheid amygdala
Press Release • December 07, 2005
RECEPTOREN TESTOSTERON
RECEPTOREN OXYTOCINE
RECEPTOREN STRESSHORMOON CORTISOL
Bedankt voor uw aandacht www.trilemma.nl
AMYGDALA
