Taalgrens Fietsen, België

Praktische informatie bij het artikel ‘Elke dag over de schreef”, fietsen tussen Vlamingen en Walen, Op Pad 5 - 2012

Taalgrens Fietsen, België

Samenstelling en foto: Marjolein van Rotterdam

De tocht Het gebied Zwaarte Moeilijkheidsgraad Navigeren Beste tijd Ernaartoe Eten en drinken Overnachten Kaarten, gidsen en boeken Adressen en websites Leuke dingen onderweg Dag tot dag routebeschrijving

De Feiten

De tocht

Activiteit fietsen

In één week dwars door België, op of net naast de taalgrens; totaal zo’n 430 kilometer. De taalgrens op een oude kaart: www.gutenberg.org/files/26349/26349-h/images/i003.jpg.

Land België

Het gebied

Gebied België doorsnijden betekent dat je door verschillende landschappen rijdt. De taalgrens is niet aangelegd door alleen maar natuur. Zo rijd je in het groen, dan weer langs een kanaal of in een oude industriestad. Het is wel overal rustig. En we troffen meer schoonheid dan gedacht. Het Pays des Collines, bijvoorbeeld, was een onverwacht cadeau tocht In een week dwars door België op of net naast de taalgrens; totaal zo’n 400 km Zwaarte Relaxed fietsen. Niet te lang, niet te kort, niet te heftig, niet te tam

De grensstreek middenin België die eigenlijk geen streek is: de taalgrens loopt bijna helemaal dwars door België en doorkruist dus vele gebieden. De taalgrens is de oudste van België. Een kronkelige lijn van de enclave Komen/Waasten (ten westen daarvan duikt hij Frankrijk in), naar de Voerstreek. Het is meer dan een grens tussen Vlaanderen en Wallonië, de taalgrens is ook de grens tussen twee oude culturen, de Romeinse en de Germaanse. Het verschil tussen Angela Merkel en Silvio Berlusconi. Toch blijken de verschillen tussen het Waalse en het Vlaamse België minder groot dan je bij twee tegen elkaar klappende culturen denkt. Wallonië is armer, maar het platteland aan de Vlaamse kant is ook platteland. Aan beide kanten van de grens vind je typisch Belgische dingen als volkskroegen, duivenverenigingen, zelfgemaakte brievenbussen, en zelfgebouwde huizen. België doorsnijden betekent dat je door verschillende soorten gebieden rijdt. De taalgrens is niet aangelegd door alleen maar natuur. Zo rijd je in het groen, dan weer langs een kanaal of in een oude industriestad. Het is wel overal rustig. En we troffen meer schoonheid dan ooit voor mogelijk gehouden. Het Pays des Collines bijvoorbeeld, was een onverwacht cadeau.

Pagina 1

België

Praktische informatie bij het artikel ‘Elke dag over de schreef’, fietsen tussen Vlamingen en Walen, Op Pad 5 - 2012

Moeilijkheidsgraad Er zijn een paar colletjes. Maar je hoeft, om deze route te kunnen rijden, niet een getraind wielrenner te zijn Navigeren Op de kaart. Geen routemarkering Beste tijd Wij gingen hartje zomer en dat was lekker! Elke dag in korte broek, ook al regende het. De route is ook in het voor- en najaar goed te doen

Pagina 2

Zwaarte Relaxed fietsen. Wij vonden de dagetappes en de te leveren inspanningen precies goed, niet te lang, niet te kort, niet te heftig, niet te tam.

Moeilijkheidsgraad Er zijn een paar colletjes. Maar je hoeft om deze route te kunnen rijden, niet een getraind wielrenner te zijn.

Navigeren Op een kaart. Niet gemarkeerd.

Beste tijd

Ernaartoe Met de trein naar Kortrijk en vanaf Maastricht terug

Wij gingen hartje zomer en dat was lekker! Elke dag in korte broek ook al regende het. De route is ook in het voor- en najaar goed te doen.

Overnachten B&B’s en 1 hotel. Genoeg B&B’s onderweg; campingdichtheid niet erg groot

Ernaartoe Met de trein naar Kortrijk, en idem vanaf Maastricht terug. Bijvoorbeeld: Amsterdam – Antwerpen – Kortrijk Vertrek: ieder uur Reisduur: ca. 4 ½ uur Retourprijs Amsterdam – Kortrijk: va € 38,- p.p. Fietsticket € 12,- per enkele reis Bijzonderheden: In 2012 ‘België Promo’ op zaterdag en zondag en in de zomer dagelijks vanaf elk station in Nederland – Kortrijk 1e klas € 25,- per enkele reis. Deze treinreisinformatie is rechtstreeks afkomstig van De Treinreiswinkel. Dé specialist voor internationale treintickets,treinrondreizen en treinvakanties. Meer info of gelijk boeken? Check www.treinreiswinkel.nl of bel (T: 071) 513 70 08. Bezoekadres: Breestraat 57, 2311 CJ Leiden en Singel 393 Amsterdam.

Eten en drinken Geen volk dat zoveel cafés heeft als de Belgen. Rond 1900 waren er zo’n 200.000 op 6,7 miljoen inwoners, 1 café per 33,5 Belg. Nog steeds zijn er overal prachtige exemplaren. Aan beide kanten van de schreef vind je schoonheden met mozaïeken vloeren en monumenten van waarden en waardinnen. Een selectie Wulvergem, A la Basseville, vijfde generatie achter de toog, vroeger ook schoenmakerij en buurtwinkel. Tevens duivenlokaal. Nieuwkerke, het Breughelhof, een monument, net als waardin Tante Lies. Mouscron, café Potron Jacquet . Alles erop en eraan. Biljart, blazers, gokken, sport, en gezellige stamgasten. Flobecq, café l’Alibi (openingstijden ‘onderhevig aan de grillen en grollen van Cathérine’, aldus een stamgast). Ronse De Harmonie, met antieke ‘paardjesmolen’, een heuse draaimolen Bierbeek Café de Molen. Gezelligheid troef, in dit café waar tegenwoordig veelal gegeten wordt. Let ook op de vloer. Kluisbergen/Mont de l’Enclus, Auberge Aux Acacias in de Bergstraat/Enclus d’en haut. Geen dorpscafé maar vanwege het op de grens liggen toch de moeite. Ga hier op een zondag heen en let op de vele vroeg in de morgen pintekes, en de volumes ijs die worden opgediend. Hoegaarden, Café den Venetiaen, ook meteen goed. Kaarsen in Hoegaarden bierglazen, kleedjes op de tafel en wielerfoto’s aan de muren. De baas fietst. En ze hebben Kapper Eddy. ‘De schoonste van het dorp’.

Pagina 2

België


Pagina 3

Tip: lees en bekijk het boek Volkscafés: vrouwentongen & mannenpraat door Guido Belcanto en fotograaf Jimmy Kets. Café Modern Teuven-Dorp 61 3793 Teuven (VOEREN) Tel. +32 (0)43 813 053 [email protected] www.cafemodern.be Fijne lunchplek met groot terras en inrichting met artistiek vormgegeven België clichés, waaronder vrouwentongen voor de ramen. B&B Cafe de Wandelaar Vitchen 299 3798, ‘s Gravenvoeren Tel. + 32 (0)43 810 308 [email protected] Het café van Friese Jan en zijn Voerstreekse vrouw. Mesopotamië Place Guissetplein 14 Ronse Tel. +32 (0) 55 600 537 Uitstekend Koerdisch restaurant, waar de chef nog de tijd neemt om een beetje te ‘klappen’ met zijn gasten. Brasserie Harmonie Grote Markt 10 9600 Ronse Tel. +32 (0)55 211 174 www.brasserie-harmonie.be De brasserie met de draaimolen in de zaak.

Overnachten De B&B’s waar we logeerden waren allemaal top; het hotel in Halle wat meer doorsnee. B&B-Hotel Full house Burgemeester Pyckestraat 35b 8500 Kortrijk Tel. +32 (0) 56 210 059 www.full-house.be B&B Speghelhof Vosstraat 2 8940 Wervik Tel. +32 (0) 49 626 32 31 Gsm: +32 (0) 49 626 32 31 www.speghelhof.be B&B Soep en wijn Charles Vandendoorenstraat 8 9600 Ronse Tel. +32 (0) 49 556 49 08 www.soepenwijn.be

Pagina 3

België


Pagina 4

Hotel Les eleveurs Suikerkaai 1 Bus a 1500 Halle Tel. +32 (0) 23 611 340 www.les-eleveurs.be B&B Offermans – Godts Neervelpsestraat 4 3360 Bierbeek Tel. +32 (0) 16 462 895 www.gastenkamers.com B&B De Dubbelmolen Tweemolensstraat 38 3700 Tongeren-Nerem Tel. +32 (0) 12 391 202 Gsm: +32 498 03 36 80 / +32 474 57 22 43 www.dedubbelmolen.be B&B Veurzerbron Veurs 29 3790 Sint-Martens-Voeren Tel: +32 (0) 43 811 040 www.veurzerbron.be

Kaarten, gidsen en boeken Kaarten Langeafstand fietsroutes in Vlaanderen, Rando vélo et Ravel en Wallonie, 1:250.000. Rando Velo routes zijn ook los te krijgen. Met name RV8 loopt een beetje parallel. Route ingetekend op topo-kaarten 1:50.000. Bewegwijzering blauw/geel, € 12,95. De kaart van de Grote Routepaden is handig, hoewel niet heel gedetailleerd. De erop ingetekende langeafstandsroutes lopen ook meestal niet over de grens, op de Vlaanderen Fietsroute na, die soms een stuk met onze route oploopt. Prettig voor het overzicht. Van sommige regio’s zijn er (veel) gedetailleerder kaarten. Die van Pierre Tavernier zijn ideaal, 1:50.000. Zie www.fietskaart.be. De nrs 3, 4, 5, 8, 12 heb je nodig. De kaarten van Tavernier kosten tussen € 7,- en €10,95. Topografische kaarten van het NGI België schaal 1:100.000 zijn ook geschikt om te fietsen door de ingetekende hoogtelijnen. Geen ingetekende routes maar wel erg gedetailleerd. Benodigde kaarten: Oost Vlaanderen, West Vlaanderen, Antwerpen, Limburg, De prijs is € 7,95 per stuk. Michelin België Zuid, 1:200.000. Geschikte overzichtskaart, waarop vaak ook nog goed gefietst kan worden, € 7,95. Alleen onverharde wegen niet terug te vinden. DVD Topografische fietskaarten 1:50.000. De dvd Topografische Fietskaarten bevat alle provinciale fietsnetwerken van Vlaanderen zoals officieel beschikbaar bij de provinciale toerisme-instanties. Met fietsknooppunten! Uitgever: Lannoo, prijs: € 49,95. Gidsen Als enige gidsje hadden we Trotter België mee. Dat volstond voor de noodzakelijkste dingen. Lannoo, € 25,-. Boeken Een echte Taalgrensgids bestaat dus niet. Er zijn wel mensen die een boek hebben geschreven over een tocht langs de grens. Het beste is van Guido Fonteyn, Over de taalgrens, Van Komen naar Voeren. Uitgeverij EPO, €16,- . Een mooi fotoboek: Michel Castermans, Frontières/Grens, € 24,-, Editions Yellow Now.

Pagina 4

België


Pagina 5

Lees en bekijk het boek ‘Volkscafés: vrouwentongen & mannenpraat’ door Guido Belcanto en fotograaf Jimmy Kets. Marco Polo Vlaanderen, uitg. Reemst. Dit gidsje beperkt zich niet tot Antwerpen, Brugge en Gent: ook Belgisch Brabant en Limburg komen aanbod. Anderzijds is het zoals alle Marco Polo-gidsen: ze richten zich niet tot de grondige verkenner of de museumfanaat, maar tot de rustige genieter, die overal even een kijkje gaat nemen. Restaurants en hotels krijgen meer aandacht dan musea en kerken; voor Antwerpen bijv. wordt één kerk vermeld tegenover twaalf restaurants! Soms is ook de selectie erg vreemd: onbeduidende dorpjes staan erin, steden zoals Herentals en Sint-Niklaas niet. Positief is dat Voeren niet vergeten is. De uitslaande flappen bevatten enkele kaarten en plattegronden, € 9,99. Michelin België en Luxemburg. Het stramien van deze vernieuwde gids blijft wat het altijd geweest is: bezienswaardigheden worden via het bekende sterrensysteem ingedeeld in drie groepen: de reis waard (drie sterren), een omweg waard (twee sterren) en interessant (een ster). De Groene Gidsen (de vertaalde Guides Michelin) maken geen onderscheid tussen natuur, cultuur en toeristische toppers: ze komen alle drie gelijkmatig aan bod. De informatie is degelijk maar beperkt tot de essentie, voor meer details verwijzen de auteurs naar de aparte streekgidsen. Veel aandacht gaat naar praktische informatie . Ook tien meerdaagse en talloze kortere autotochten zijn gedetailleerd uitgewerkt. Nieuw zijn de tips voor restaurants en hotels in elke stad, telkens met een korte beschrijving en prijsindicatie. Het sterkste punt van deze reeks blijft de doordachte en praktische aanpak, met groot gebruiksgemak als gevolg. Duidelijke kaartjes, verwijzingen naar de bijhorende Michelin-kaarten, een index en woordenlijst maken het af. De gids kent een frisse lay-out met veel foto’s en kaarten in kleur, en is een aanrader voor wie een rondreis door België maakt, € 22,50. Meer boeken waarin de taalgrensproblematiek naar voren komt De geschiedenis van België voor Dummies, een goedgelukte coproductie van een Vlaming en een Waal (!). www.pearson.nl, ISBN 978-90-430-2239-2, 464 pagina’s, € 27,95. Het Belgisch Labyrint, Geert van Istendael, Arbeiderspers, 2de hands prijs, € 12,50. Het beste land ter wereld, Dylan van Eijkeren, De Geus, € 16,90. België bestaat, Bart Dirks, Bert Bakker, € 19,95. Belgen op Zondag, Serge Simonart, Nijgh & Van Ditmar, ISBN 90-388-6764-6 (2de hands verkrijgbaar vanaf € 7,99). België Absurdistan, Rik van Walleghem, Lannoo € 14,95, een aanrader. De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bronnen: De Zwerver, Oude Kijk in ’t Jatstraat 43 - 45, 9712 EC Groningen, tel. (050) 312 69 50, [email protected]; www.dezwerver.nl. Fietsvakantiewinkel, tel. (024)388 90 65, [email protected]; www.fietsvakantiewinkel.nl. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.

Adressen en websites Per regio: De Vlaamse Ardennen, ten noorden van de taalgrens, presenteren zich als Vlaanderens mooiste landschap: www.toerismevlaamseardennen.be. Men heeft o.a. een fietsinfoboekje in de aanbieding, plus een gratis te downloaden pdf met de Ronde van Vlaanderen. Vlaanderen fietsroute www.toerismevlaamseardennen.be Van het Pays des Collines bestaat zoiets niet. Er zijn daar minder fietstoeristen. Wel is er een downloadbare gps-route van 90 km, www.paysdescollines.be/offres-randonneespivot/la-route-des-collines. En een algemene infosite: www.paysdescollines.be Limburg, Haspengouw en Voerstreek: www.toerismelimburg.be Vlaams-Brabant, Hageland: www.hageland.be of www.toerismevlaamsbrabant.be

Pagina 5

België


Pagina 6

Oost-Vlaanderen - Vlaamse Ardennen: www.toerismevlaamseardennen.be of www.tov.be Leiestreek: www.toerisme-leiestreek.be of www.tov.be www.voerstreek.be Vlaanderen Fietsland: www.vlaanderen-vakantieland.be Fietswebsites De LF6 fietsroute (loopt gedeeltelijk langs de taalgrens): www.groteroutepaden.be Belgische knooppuntenrouteplanner: www.fietsnet.be > routeplanner Fietsvriendelijke logies: www.fietsroute.org

Leuke dingen onderweg Lessines/Lessen ‘Het wonder van Lessen’ Hôpital Notre-Dame à la Rose, een middeleeuws hospitaal dat is omgebouwd tot museum. Het stamt uit 1242, pas diep in de 20ste eeuw werd het museum, alles is in oude staat bewaard. www.notredamealarose.com. Inspecteur Poirot is niet de enige beroemdheid uit het Pays des Collines. In Lessines stond de wieg van René Magritte. Hij wordt er geëerd met een papeterie Magritte, een café Magritte, inmiddels omgebouwd tot boksschool, en een centre culturel Magritte. Tervuren In Tervuren staat het gigantische Afrikamuseum vol schatten uit het koloniale verleden van België. Je hebt er een dag voor nodig. Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (KMMA), Leuvensesteenweg 13, 3080 Tervuren, België, Tel. +32 (02) 76 95211, www.africamuseum.be. Vollezele Het museum van het Belgisch trekpaard, Oudstrijdersplein 157, Vollezele, alleen op afspraak: tel. +32 (0) 55 603 298. Tongeren (oudste stad van België) Gallo-Romein Museum: www.galloromeinsmuseum.be Grootste antiekmarkt van de Benelux, elke zondag: www.antiekmarkttongeren.be Sint-Truiden Begijnhof / Begijnhofmuseum Beghina: www.begijnhofmuseumtongeren.be Abdijsite met abdijtoren: Diesterstraat 1 Leuven www.leuven.be Het stadhuis van Leuven is een van de beroemdste gotische stadhuizen ter wereld Stella Artois Brouwerij: www.brouwerijbezoeken.be Het Groot Begijnhof Universiteitsgebouwen Tienen Museum het Toreke (tentoonstelling over rituele rond dood en leven in Tienen tijdens de Gallo-Romeinse tijd): www.erfgoedsitetienen.be/index.php/het-toreke/rondleiding Suikermuseum Marktplein Tienen Geraardsbergen 3 M’s: Muur, Manneken Pis, Mattentaart, Manneken-Pismuseum

Dag tot dag routebeschrijving Dag 1 Kortrijk – Wervik, 81 km Kortrijk ben je op de fiets zo uit, maar dat zou zonde zijn. De stad is een bonus. Wandel

Pagina 6

België


Pagina 7

vooral de avond van tevoren door de stad. Een waar genoegen. Het Bagijnhof en het Belfort zijn alle twee een Unesco werelderfgoed. De eerste fietsdag vertrekt uit Kortrijk omdat het een mooi vertrekpunt is, maar ook omdat het stadje goed bereikbaar is per trein. Kortrijk ligt bovendien niet ver van de taalgrens af. Je fietst vanuit Kortrijk met een lus naar ‘het begin’ van de taalgrens, de meest westelijke punt. Die ligt meteen in een interessant gebied, namelijk een Waalse enclave op Vlaams grondgebied: de enclave Komen/Waasten. De dag eindigt in Wervik, op de taalgrens direct onder Kortrijk, bij een B&B van het goed Belgische soort (een boerderij waar je rijk wordt onthaald). De enclave is een van de vele taalgrensverrassingen. Onbekend en misschien ook onbemind, maar een landschap dat even pretentieloos als mooi is. Alsof het er altijd zo gelegen had. Dag 2 Wervik – Ronse, 60 km Het eerste gedeelte van de tocht (tot je voorbij Moeskroen weer in Vlaanderen komt) is landschappelijk niet zo interessant. Moeskroen is wél de moeite waard, vooral voor wie houdt van vergane glorie. Een aan lager wal geraakte industriestad, waar je nog goed aan kunt zien dat alles vroeger anders was. Beroemd zijn o.a. het Gravenkasteel, een landhuis uit de 18de eeuw, het Picardisch Huis met geschilderd muuraardewerk, en een romantisch stadspark. Vanaf Moeskroen koers je naar de Kluisberg, samen met de vlakbij gelegen Kwaremont een geregeld opduikende kuitenbijter in Vlaamse klassiekers. De Kluisberg ligt óp de taalgrens. Vanaf de berg daal je weer zachtjes af richting Ronse, opnieuw een oude industriestad, maar nu aan de Vlaamse kant. Aan Ronse is te zien dat er pogingen zijn gedaan de boel op te knappen. Dat moet nog duidelijker gaan worden. Onder andere de monumentale art deco-huizen van de vroegere textielbaronnen zijn de moeite van een stukje omrijden (of lopen) waard. Dag 3 Ronse – Halle, 72 km Een fietsdag om door een ringetje te halen! Zowel de eerste helft (door Wallonië, het Pays des Collines) als de tweede (door Vlaanderen, Pajottenland) bieden feestvreugdeverhogend fietsgenot. Rust, fraaie landschappen, hier en daar een Belgisch trekpaard, brievenbuscreativiteit alom en misschien wel vooral de kleinschaligheid maken het mooi. Dag 4 Halle – Bierbeek, 70 km Na Halle koersen we af op Waterloo. De voorsteden zijn nogal deprimerend, zeker als het regent. Bovendien ligt er ten noordoosten van Waterloo een bos met spekgladde kasseien op steile hellingen. Ongeschikt voor fietsers in de regen. In de route hieronder is dat stukje eruit gehaald. De rest van de dag rijd je door een afwisselend landschap. Je komt door de grote en oude bossen van het Zoniënwoud rond Brussel, langs Tervuren en het Afrikamuseum, en dan door naar Leuven, over stille plattelandswegen. Leuven moet je even bekijken, historisch zeer verantwoord en bovendien een gezellige studentenstad. Na Leuven volgt nog een prettig stukje naar Bierbeek. Smalle wegen met golvend graan, en grasachtig land. Dag 5 Bierbeek – Tongeren, 75 km Van Bierbeek naar Hoegaarden, daar lijkt een logica in te zitten, hoewel wij de volgorde hebben omgedraaid (van bier naar graan naar brouwerij). Het is hoe dan ook een van de mooiste stukken van de route. Veel romantisch slingerende wegen (op en neer zowel als links en rechts), graanvelden, lekker ruim zicht, en heuvels, beter misschien glooiingen, die altijd met gemak te bedwingen zijn. Hoegaarden is ook een leuk dorp. Na Hoegaarden wordt het langzaamaan saaier. Het verschil tussen de liefste stukjes Twente en het strenge van de Noordoostpolder, enigszins overdreven. Tongeren zelf is weer leuk. Het is de stad van Ambiorix, een soort Belgische Asterix, die de Romeinen een gevoelige nederlaag toebracht. De stad heeft veel goed bewaard gebleven Middeleeuwse onderdelen. Pagina 7

België


Pagina 8

Dag 6 Tongeren – St Martensvoeren, 50 km Rondje Voerstreek, 18 km Dit is weer een topdag! De Voerstreek is beslist aardig overeind gekrabbeld na de onnavolgbare twisten van de jaren tachtig, onder aanvoering van José Happart, de toenmalige Franstalige burgemeester. Happart zorgde voor de val van een regering omdat hij als burgemeester weigerde Nederlands te spreken in de gemeenteraad. Maar dat daardoor de emoties zo hoog opliepen dat er zelfs schoten vielen, valt voor een buitenstaander nog altijd moeilijk te begrijpen – voor de meeste Voerenaren gelukkig inmiddels ook. De streek is een toonbeeld van vredigheid. Lieflijk is nog zacht uitgedrukt. Het ziet eruit als een Arkadië, een hemels rijk waar een vriendelijke god met oog voor de natuur alles precies goed heeft neergelegd. Je moet om van al het schoons te genieten soms wel wat pittig zweten. Dag 7 Voeren – Maastricht, 26 km Terug naar huis, via een mooie route. Nog even een stukje Voerstreek, dan landelijk Limburg, en tot slot een stukje Maas. Kort, maar een fijne afsluiter.

Pagina 8

Taalgrens Fietsen, België

Recommend Documents