Servicedocument
Taal en rekenenen bij kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
Calibris Kenniscentrum voor leren in de praktijk in Zorg, Welzijn en Sport Postbus 131 3980 CC Bunnik T 030 750 7000 Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn F 0302010-2011 750 7001 I www.calibris.nl E
[email protected]
0
Taal- en rekenprofiel Helpende zorg en welzijn 2010-2011 Inhoudsopgave 1. Inleiding ................................................................................................................................. 2 2. Taalprofiel Nederlands .......................................................................................................... 3 2.1 Inleiding............................................................................................................................ 3 2.2 Eisen Nederlands voor de beroepsuitoefening................................................................ 3 2.3 Taalprofiel Helpende zorg en welzijn ............................................................................... 4 3 Rekenprofiel............................................................................................................................ 7 3.1 Inleiding............................................................................................................................ 7 3.2 Eisen rekenen voor de beroepsuitoefening ..................................................................... 7 3.3 Rekenprofiel Helpende zorg en welzijn ........................................................................... 7
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
1
1. Inleiding In verband met de invoering van de referentieniveaus taal en rekenen (Meijerink) zijn de vereiste niveaus voor de beroepsuitoefening omgezet van het Raamwerk Nederlands en het Raamwerk rekenen/ wiskunde mbo naar het Referentiekader taal en rekenen (Meijerink). Vervolgens is het concept taalprofiel dat gebaseerd was op het Raamwerk Nederlands omgezet naar het referentiekader taal. Het taalprofiel Nederlands en het rekenprofiel zijn voorbeeldmatige uitwerkingen. Het zijn hulpmiddelen. Scholen mogen het gebruiken, maar het is niet verplicht. De gehanteerde eisen Nederlands en rekenen voor de beroepsuitoefening zijn in dit document conform het kwalificatiedossier 2010-2011.
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
2
2. Taalprofiel Nederlands 2.1 Inleiding Om te komen tot het taalprofiel is de volgende werkwijze gehanteerd: - Alle werkprocessen zijn kritisch bekeken op taalelementen per werkproces. - Bij deze taalelementen zijn per werkproces concrete voorbeelden geformuleerd. - De voorbeelden zijn gekoppeld aan één of meerdere subdomeinen. Het aantal voorbeelden is beperkt, per subdomein is niet meer dan één voorbeeld per werkproces beschreven. - De niveaubeschrijvingen in “Over drempels met taal” (Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen/Meijerink) zijn gebruikt om het niveau vast te stellen. - Om een beeld te geven van het vereiste niveau is aan een aantal voorbeelden een niveaubeschrijving uit “Over drempels met taal” (Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen/Meijerink) toegevoegd.
2.2 Eisen Nederlands voor de beroepsuitoefening Eisen Nederlands
4F 3F 2F 1F
Mondelinge taalvaardigheid
Leesvaardigheid
Schrijfvaardigheid
Taalverzorging en taalbeschouwing
x x
x x
x
x
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
3
2.3 Taalprofiel Helpende zorg en welzijn
Vaardigheid
Subvaardigheid
WP
Concrete voorbeelden
Niveau
Mondelinge vaardigheid
Gesprekken
1.1
Bespreekt met de cliënt(en)/zorgvrager(s), mantelzorger, naasten en wettelijke vertegenwoordiger(s) de werkplanning; vraagt naar wensen, behoeften en gewoonten. Kan informatie verzamelen en verwerken via het houden van een vraaggesprek. Bespreekt met de cliënt/zorgvrager de wensen, behoeften en mogelijkheden met betrekking tot het voeren van het huishouden. Kan doelgericht doorvragen om de gewenste informatie te verwerven. Voert een informeel gesprek met de zorgvrager tijdens de ondersteuning van de persoonlijke zorg/ADL, zodat er een prettige sfeer ontstaat. Kan het verschil tussen formele en informele situaties hanteren. Kan tijdens het bieden van zorg en ondersteuning omgaan met onvoorziene conflictsituaties. Kan het spreekdoel van anderen herkennen en reacties schatten. Kan een reactie uitstellen totdat zij de bijdrage van de ander geïnterpreteerd en beoordeeld heeft. Motiveert de cliënt/zorgvrager om deel te nemen aan (sociale) activiteiten en recreatie en adviseert over het aanbod. Kan het eigen gespreksdoel tot uitdrukking brengen. Toont oprechte belangstelling voor de problemen van de cliënt/zorgvrager. Kan een eenvoudige tekst beknopt samenvatten. Motiveert de cliënt/zorgvrager om de werkzaamheden bij huishouden, wonen, persoonlijke zorg en (sociale) activiteiten zoveel mogelijk zelf uit te voeren. Vertelt tijdens een reflectiegesprek waarom zij bepaalde keuzes heeft gemaakt. Beschikt over voldoende woorden om zich te kunnen uiten. Het kan soms nodig zijn een omschrijving te geven van een onbekend woord. Volgt de lijn van de discussie tijdens overleg over het eigen werk. Kan tijdens een discussie of overleg (op beleefde wijze) een probleem verhelderen, een overtuiging of mening, instemming of afkeuring uitdrukken en commentaar geven op de visie van anderen. Bespreekt de tevredenheid over de geboden zorg met de cliënt/zorgvrager. Kan informatie en meningen interpreteren.
2F
1.2
1.3
1.4
1.5 2.1 2.2 3.1
3.2
3.3
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
2F
2F
2F
2F 2F 2F 2F
2F
2F
4
Luisteren
1.3
2.1 2.2 3.1 3.2 3.3 Spreken
1.1 1.3
1.4
Leesvaardigheid
Zakelijke teksten
1.1 1.2
3.2 3.1
Schrijfvaardigheid
Fictionele en literaire teksten Schrijven
n.v.t. 1.1 1.4
Begrijpt de cliënt/zorgvrager, toont haar welwillendheid en haar bezorgdheid, zodat zij op professionele wijze aandacht en begrip heeft gegeven bij de persoonlijke basiszorg/ADL Begrijpt de zorgen, gevoelens en problemen van de cliënt/zorgdrager en toont begrip. Kan de hoofdgedachte van de tekst weergeven. Begrijpt de verwachtingen, de mogelijkheden en beperkingen van de cliënt/zorgvrager m.b.t. zelfredzaamheid. Kan informatie en meningen interpreteren. Begrijpt de feedback die ze krijgt van haar collega’s. Kan een oordeel over de waarde van een tekst(deel) verwoorden voor zichzelf en kan dit oordeel toelichten. Begrijpt tijdens werkoverleg de uitleg en instructies over concrete onderwerpen. Kan de hoofdpunten begrijpen van discussies over vertrouwde onderwerpen. Begrijpt tijdens evaluatiegesprekken zaken die met het eigen werk te maken hebben. Kan onderscheid tussen hoofd- en bijzaken maken. Kan noodzakelijke details begrijpen. Formuleert haar werkplanning scherp en kernachtig. Kan in grote lijnen redenen en verklaringen geven voor eigen meningen, plannen en handelingen. Informeert de cliënt/zorgvrager over persoonlijke zorg/ADL. Geeft haar spreekdoel duidelijk vorm zodat het voor de cliënt/zorgvrager herkenbaar is. Kan vragen beantwoorden naar aanleiding van de gegeven informatie. Informeert de leidinggevende en/of collega’s duidelijk, nauwkeurig en bondig over een onvoorziene situatie. Kan redelijk vloeiend en helder ervaringen, gebeurtenissen, meningen, verwachtingen en gevoelens onder woorden brengen. Begrijpt het zorg-, leef-, begeleidings- of activiteitenplan. Kan de hoofdgedachte van de tekst weergeven. Maakt onderscheid tussen hoofd- en bijzaken. Begrijpt helder geschreven en veel voorkomende veiligheidsinstructies en weet hoe ze toegepast moeten worden. Kan de bedoeling van tekstgedeeltes en/of specifieke formuleringen duiden. Begrijpt de notulen van het teamoverleg en kan de informatie die zij nodig heeft eruit halen. Legt relaties tussen tekstuele informatie en meer algemene kennis. Begrijpt eenvoudig voorlichtingsmateriaal zoals folders en brochures over vertrouwde onderwerpen binnen het eigen vakgebied. Kan een eenvoudige tekst beknopt samenvatten. n.v.t. Maakt een eenvoudige werkplanning voor haar werkzaamheden. Gebruikt voornamelijk frequent voorkomende woorden. Rapporteert tijdig, duidelijk, nauwkeurig en bondig aan de leidinggevende en/of
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
2F
2F 2F 2F 2F 2F 2F 2F
2F
2F 2F
2F 2F
n.v.t. 1F 1F
5
3.1
Taalverzorging en taalbeschouwing
Spelling
Leestekens
Grammaticale begrippen
1.1 1.4 3.1 1.1 1.4 3.1 1.1 1.4 3.1
collega’s over onvoorziene situaties. Kan een kort bericht met eenvoudige informatie schrijven. Maakt redelijk accuraat gebruik van eenvoudige zinsconstructies. Schrijft met ondersteuning van haar leidinggevende een persoonlijk ontwikkelplan. Kan stukjes informatie uit verscheidene bronnen samenvatten en opschrijven. Kan werkervaringen, gevoelens en reacties opschrijven in een korte informatieve tekst. Kan korte, eenvoudige teksten schrijven over alledaagse onderwerpen.
1F
1F
Kan korte, eenvoudige teksten schrijven over alledaagse onderwerpen.
1F
Kan korte, eenvoudige teksten schrijven over alledaagse onderwerpen.
1F
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
6
3 Rekenprofiel
3.1 Inleiding Om te komen tot het rekenprofiel is de volgende werkwijze gehanteerd: - Alle werkprocessen zijn kritisch bekeken op rekenelementen per werkproces. - Bij deze rekenelementen zijn per werkproces concrete voorbeelden geformuleerd. - De voorbeelden zijn gekoppeld aan één of meerdere subdomeinen. Het aantal voorbeelden is beperkt. - De niveaubeschrijvingen in “Over drempels met rekenen” (Expertgroep doorlopende leerlijnen taal en rekenen/Meijerink) zijn gebruikt om het niveau vast te stellen.
3.2 Eisen rekenen voor de beroepsuitoefening Vereist niveau rekenen 1. Getallen 4F 3F 2F 1F
X X
2. Verhoudingen
3. Meten en meetkunde
X X
4. Verbanden
X
3.3 Rekenprofiel Helpende zorg en welzijn Rekenen in het kwalificatiedossier Helpende Zorg en Welzijn Werkproces
Concrete voorbeelden
1.1.
-
1.2.
-
1.3.
-
-
1.5.
-
Maakt een werkplanning (uren, dataplanning), op basis van het zorgzwaartepakket. Doet boodschappen (hoeveelheden voorraad bepalen, met geld rekenen) Verzorgt textiel (was, aantal graden). Ondersteunt bij persoonlijke basiszorg, o.a. eten en drinken (inhoud en gewicht bepalen, hoeveelheden afmeten, uren bijhouden e.d.). Ondersteunt bij het bewegen en verplaatsen (bijv. inschatten of een rolstoel wel of niet door de deur kan, etc.). Assisteert bij het vervoer naar de activiteit (routebeschrijving volgen, herkent eenvoudige patronen zoals huisnummers even/oneven, etc.).
Subdomein*
Niveau
1en 2
2F
1 en 2
2F
1 en 2 3
2F 1F
3
1F
3
1F
*1 getallen; 2 verhoudingen; 3 meten en meetkunde; 4 verbanden.
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
7
Disclaimer Calibris kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele onjuistheden in dit document. Aan de inhoud van dit document kunnen geen rechten worden ontleend. Calibris Runnenburg 34 Postbus 131 3980 CC Bunnik T 030 750 7000 F 030 750 7001 I www.calibris.nl E
[email protected]
Servicedocument / Taal- en rekenprofiel voor kwalificatiedossier Helpende zorg en welzijn 2010-2011
8